Raadsvoorstel Raadsvoorstel Voorstelnummer: Houten, 24 oktober 2017

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Raadsvoorstel Voorstelnummer: Houten, 24 oktober 2017 Onderwerp: Toekomst Fort Honswijk Beslispunten: 1. In te stemmen met het Plan van Aanpak en hiermee richting te geven aan de herontwikkeling van Fort Honswijk; 2. In te stemmen met oprichting van de Stichting Fort Honswijk; 3. In te stemmen met het overdragen van het fort aan de stichting; 4. Het restant van de in 2016 beschikbaar gestelde middelen voor de aanloopverliezen in de exploitatie (na vaststelling van de jaarrekening 2017) alsmede het van het rijk ontvangen bedrag voor de uitvoering van toekomstige bodemsaneringen over te dragen aan de Stichting Fort Honswijk. Samenvatting Op 26 oktober 2016 is de gemeente eigenaar geworden van Fort Honswijk. Sindsdien zijn er veel werkzaamheden op het terrein gebeurd, is het fort weer in gebruik genomen en is er een Plan van Aanpak (PvA) opgesteld. Eén van de belangrijke onderwerpen in het PvA is de overdracht van het fort aan een nieuw op te richten stichting Fort Honswijk. De herontwikkeling gaat hiermee een nieuwe fase is. Via dit voorstel wordt gevraagd om de stichting op te richten, het fort in deze stichting onder te brengen en het PvA vast te stellen. Daarbij zijn ook waarborgen ingebouwd voor een blijvende vorm van betrokkenheid van de gemeente Houten én wordt invulling gegeven aan een door de raad aangenomen amendement op 20 september Aanleiding Op 26 oktober 2016 heeft de gemeente Houten Fort Honswijk aangekocht van het Rijk. Zij deed dit omdat het Rijk op zoek was naar een nieuwe eigenaar en omdat zij geloof had (en heeft!) in een mooie en passende toekomst voor dit fort. Het fort is met het omliggende waterlinielandschap een icoon van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De Nieuwe Hollandse Waterlinie, en daarmee ook Fort Honswijk, is aangewezen als grootste rijksmonument van Nederland en genomineerd als UNESCO Werelderfgoed. De tijd is aangebroken om deze parel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie een nieuwe functie te geven. Een functie die de UNESCO-nominatie voor de totale waterlinie versterkt. De invloed van de toekomst van dit grootste torenfort op de uitstraling van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en op de UNESCO-nominatie kan daarbij nauwelijks worden overschat. Als trotse eigenaar heeft de gemeente eind 2016 een kwartiermaker aangetrokken en is gestart met het tot leven brengen van het ingeslapen en grotendeels overwoekerde fort. Vanuit het raadsbesluit van 20 september 2016 is gestart met de ont wikkeling van het fort volgens het door de raad vastgestelde concept Te gast. Er is veel werk verzet. Er zijn naoorlogse gebouwen gesloopt, achterstallig groenonderhoud heeft plaatsgevonden, twee naoorlogse gebouwen zijn in gebruik genomen door in totaal een viertal huurders en het publiek heeft tijdens diverse publieksactiviteiten de schoonheid van het fort kunnen beleven. Al deze werkzaamheden en activiteiten zorgden er ook voor dat het proces van teloorgang en kwaliteitsverlies van het rijksmonument een halt is toegeroepen. Ze hebben ook duidelijk gezorgd voor meer levendigheid op het fort. Daarnaast is het afgelopen jaar benut om na te denken over de toekomst van het fort. Dit heeft geresulteerd in een Plan van Aanpak (PvA) dat richting geeft aan de herontwikkeling van het fort. Het plan geeft inzicht in de richting die we op willen met * *

2 -2- het fort, welke randvoorwaarden er worden gesteld aan de herontwikkeling en welke stappen de komende jaren worden ondernomen. In het afgelopen jaar is ook, zoals omschreven in het raadsvoorstel over de aankoop van het fort, onderzocht welke rechtsvorm het best past bij de toekomst van het fort. Dit voorstel gaat over het plan van aanpak én over het voorstel om het fort over te dragen aan een op te richten stichting Fort Honswijk. Doel van dit voorstel 1. Zorg dragen voor een prachtige toekomst van het Rijksmonument Fort Honswijk en dit icoon van de Nieuwe Hollandse Waterlinie ontwikkelen tot een publiekstrekker voor de recreant uit de regio en toeristen uit binnen- en buitenland. 2. Toevoegen van een nieuwe, serieuze economische drager voor het Eiland van Schalkwijk, in lijn met de huidige Structuurvisie. Argumenten per beslispunt 1.1 Met de gekozen richting neemt de kans op een dekkende exploitatie binnen 5 jaar sterk toe. De gemeenteraad heeft bij de aankoopbeslissing op 20 september 2016 ingestemd met een experimenteerfase van 5 jaar, waarin via het concept Te Gast toegewerkt zou worden naar een kostendekkende exploitatie. In het afgelopen jaar hebben we veel ervaring opgedaan met dit concept op deze plek en hebben we snel geleerd. Met deze ervaring op zak stelt het college via dit PvA voor om versneld in te zetten op herontwikkeling zodat sneller significante inkomsten kunnen worden gerealiseerd én er ook sneller externe gelden kunnen worden aangeboord. In gesprekken met een scala van deskundige adviseurs en potentiele geldschieters is verder duidelijk geworden dat het voor een kostendekkende exploitatie op termijn noodzakelijk is dat de twee grote en qua maatvoering bruikbare gebouwen (toren en contrescarp) jaarrond beschikbaar zullen moeten komen voor economisch gebruik. Het PvA beschrijft hoe we dit samen met de Zoogdierenvereniging willen gaan bewerkstelligen met behoud (of zelfs toename) van de op het fortterrein aanwezige vleermuispopulatie. Hoewel dat niet eenvoudig zal zijn, is gebleken dat er zeker kansen liggen om dit voor elkaar te krijgen. Het vrijspelen van de toren is overigens in afwijking van het raadsbesluit dat op 20 september vorig jaar genomen is en waarbij is aangegeven dat de toren in de winter enkel en alleen beschikbaar is voor vleermuizen. Dat standpunt was destijds ingegeven op basis van oude ideeën van de vorige eigenaar en zonder zelf met de experts van de zoogdierenvereniging gesproken te hebben. 1.2 Het PvA geeft richting en kaders voor het op te stellen Masterplan. In 2018 wordt, in samenwerking met allerhande betrokkenen, een masterplan voor Fort Honswijk opgesteld. Uitgangspunt voor dit Masterplan is het in 2013 opgestelde Ruimtelijk Kwaliteitskader. De raad heeft bij de aankoop al vastgesteld dat dit document onvolledig is. Mede daarom is amendement aangenomen om dit kader minimaal uit te breiden met de onderwerpen mobiliteit en ecologie. In het PvA is daarnaast nog een cultuurhistorische en een financieel-economische paragraaf toegevoegd. Het PvA geeft aandacht aan deze extra onderwerpen. Het thema mobiliteit is ingevuld met de onlangs vastgestelde mobiliteitsvisie voor het Eiland van Schalkwijk. Op het gebied van ecologie is een jaarrond onderzoek uitgevoerd en onlangs afgerond. De uitkomsten van dit onderzoek worden meegenomen bij het opstellen van het Masterplan. Het PvA geeft daarmee invulling aan het aangenomen amendement. 1.3 Het PvA bewaart het evenwicht tussen cultuurhistorische en natuurwaarden. Bij de restauratie en herontwikkeling van onderdelen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie is één van de belangrijkste gespreksonderwerpen altijd weer de juiste verhouding tussen cultuurhistorie en natuur. In de operationele periode van de waterlinie (tot circa 1950) waren de forten vrijwel onbegroeid, op wat

3 -3- meidoornhagen na. Dat was ook bij Fort Honswijk het geval. Sinds 1950 zijn er bomen en struiken aangeplant en nog weer later zijn er, door achterstallig onderhoud, ook spontaan bomen en struiken gaan groeien, met veel schade aan het metselwerk van de rijksmonumenten tot gevolg. Ook is het fort daardoor onzichtbaar geworden. Tenslotte hebben zich in enkele onderdelen van Fort Honswijk vleermuizen gesetteld. Op basis van veel onderzoeken en veel gesprekken met deskundigen wordt in het Plan van Aanpak een koers aangegeven naar een zorgvuldig evenwicht tussen beide belangrijke waarden op deze plek. 1.4 Veel deskundigen hebben advies gegeven voor de inhoud van het PvA. De kwartiermaker is direct bij de start van zijn opdracht aan de slag gegaan met de instelling van een Raad van Advies waarin een groot aantal deskundigen met een breed netwerk zitting heeft. Het betreft in totaal negen personen die hun sporen hebben verdiend in de publieke, semipublieke en private sector. Belangrijke expertisegebieden zijn cultuurhistorisch erfgoed, natuurbescherming en vastgoedexploitatie en dan vooral de interactie tussen deze onderwerpen. De inbreng van deze Raad van Advies is verwerkt in het PvA. Het nu aange boden PvA heeft de instemming van de Raad van Advies. 1.5 Realisatie van het PvA leidt tot een belangrijke economische drager voor het Eiland van Schalkwijk. Het toerisme en de recreatiesector in Nederland blijven groeien. De grote steden kunnen de aantallen van vooral buitenlandse toeristen nauwelijks meer aan. Maatregelen worden voorbereid om de bezoekersstromen af te buigen naar de regio. Honswijk heeft vanwege haar unieke ligging en vanwege het belang van het fort binnen de Nieuwe Hollandse Waterlinie de potentie om uit te groeien tot hét toeristisch bezoekerscentrum van de waterlinies in Nederland. Door restauratie van het fort in combinatie met de aanwijzing van de waterlinie tot UNESCO Werelderfgoed, zal het voor een bepaald marktsegment een populaire be stemming worden. Het is dan ook niet de vraag of de toeristen komen, maar meer een vraag welke deel van de toeristen je gaat accommoderen. In onze verkenningen wordt uitgegaan van het hogere toeristisch marktsegment. Het mag duidelijk zijn dat de Stelling van Honswijk in de toekomst een belangrijke economische drager voor het Eiland van Schalkwijk zal worden. De direct aan het fort gerelateerde werkgelegenheid zal een significante impact op de lokale en regionale werkgelegenheid hebben. Ook de indirecte bestedingen zullen voor lokale en regionale ondernemers kansen opleveren. 2.1 Het belang is zo groot dat het college eraan hecht dat de raad achter oprichting van de stichting staat. Oprichting van de stichting is een collegebevoegdheid. Het college is immers op grond van artikel 160 lid 1, onder e, van de Gemeentewet bevoegd te besluiten tot privaatrechtelijke rechtshandelingen van de gemeente. De raad moet echter wel, op grond van artikel 160 lid 2 van de Gemeentewet, in de gelegenheid worden gesteld om wensen en bedenkingen in te brengen. In het voorstel om in te stemmen met de oprichting zit de mogelijkheid om wensen en bedenkingen in te brengen besloten. Het college heeft op 17 oktober jl. een principebesluit genomen. Na instemming van de raad wordt een definitief besluit genomen. 2.2 Een stichting is de meest geschikte vorm om het met de stichting te dienen openbaar belang te behartigen. Het college mag op grond van artikel 160 lid 2 van de Gemeentewet alleen maar tot oprichting van een stichting besluiten als dit het geval is. In dit geval is het doel van de stichting om belangrijk cultuurhistorisch erfgoed duurzaam in stand te houden en een economische drager toe te voegen voor het gebied. Beide doelen dienen het openbaar belang. 2.3 De stichtingsvorm biedt de mogelijkheid om belanghebbenden een formele plek in de organisatiestructuur te geven. Het college stelt voor de stichting in te richten volgens het Raad-van-Toezichtmodel, waarbij het college van B&W instemmingsrecht heeft op de inhoud van de

4 -4- statuten en op toekomstige statutenwijzigingen. Verder wordt in de statuten vastgelegd dat minimaal 1 van de 5 leden van de Raad van Toezicht woonachtig moet zijn op het Eiland van Schalkwijk, binnen de gemeentegrens van Houten. De (reeds functionerende) Raad van Advies krijgt ook een formele status via de statuten van de nieuw op te richten stichting. Daarbij zal de stichting een passende en toereikende bestuurdersaansprakelijkheids-verzekering afsluiten voor de leden van de Raad van Toezicht en de Raad van Advies. 2.4 De structuur met een bestuurder, een Raad van Toezicht en een Raad van Advies zorgt voor zorgvuldig bestuur. De toekomst van fort Honswijk verdient zorgvuldigheid. Door te kiezen voor een Raad- van- toezicht-model, in combinatie met een Raad van Advies, zijn taken en bevoegd-heden helder, is er een goede bewaking van alle belangen en zijn er voldoende controlemechanismen in de organisatiestructuur aanwezig. Deze structuur is geadviseerd door een notaris die gerichte ervaring heeft met deze materie. 3.1 Het belang is zo groot dat het college eraan hecht dat de raad achter de overdracht van het fort staat. Overdracht aan de stichting is een collegebevoegdheid. Het college heeft op 17 oktober jl. een principebesluit genomen. Na instemming van de raad wordt een definitief besluit genomen. 3.2 Overdracht betekent beheersing van de financiele risico s voor de gemeente. Door het fort onder te brengen in een stichting, is de gemeente niet langer verantwoordelijk c.q. aansprakelijk voor eventuele exploitatietekorten. Het risico hiervoor ligt vanaf de overdracht bij de stichting. Daarbij komt er geen garantstelling vanuit de zijde van de gemeente. Bij een eventueel faillissement zal de gemeente dus ook niet aangesproken kunnen worden door de schuldeisers. 3.3 Een stichting kan beter externe financiering aanboren. In het afgelopen jaar is een analyse gemaakt van mogelijke externe financierings - bronnen. Dit zijn enerzijds hogere overheden en anderzijds cultuurfondsen, loterijen etc. In allerhande verkennende gesprekken is duidelijk geworden dat deze partijen best bereid zijn om financiële middelen beschikbaar te stellen voor Fort Honswijk, maar dat zij, veelal reglementair, geen gelden aan overheden kunnen verstrekken. Om toch gelden te kunnen ontvangen voor restauratie en herontwikkeling van het fort, is de oprichting van een stichting dan ook onvermijdelijk. 3.4 BTW-aftrek is gegarandeerd. Door het fort onder te brengen in een aparte entiteit, los van de gemeentelijke financiële administratie, kan de BTW op investeringen (langjarig) worden teruggevorderd. 4.1 De stichting gaat het fort exploiteren en ontwikkelen. Bij overdracht van het fort naar een stichting, zal de exploitatie van Fort Honswijk verschuiven van de gemeente naar de stichting. Ook mogelijke toekomstige bodemsaneringen zullen in opdracht van de stichting worden uitgevoerd. Het ligt daarmee voor de hand om de hiervoor beschikbare gelden over te dragen aan de stichting. Daarmee verschuift het risico van kostenoverschrijdingen op toekomstige bodemsaneringen ook van de gemeente naar de stichting. Participatie Afgelopen periode In de periode sinds de aankoopbeslissing op 20 september 2016 heeft de projectorganisatie met heel veel partijen gesproken over de voorliggende opgave. In totaal zijn zo n 45 (groepen van) belanghebbenden gedefinieerd. Ze zijn terug te vinden in de als bijlage toevoegde krachtenveldanalyse. Wekelijks vinden meerdere gesprekken met partijen uit deze lijst plaats. Projectorganisatie en college zijn zich zeer bewust van de grote betrokkenheid van velen in de (lokale) samenleving en geven daar op een zorgvuldige wijze invulling aan. Enkele concrete voorbeelden:

5 -5- de opdrachtformulering voor het jaarronde flora- en faunaonderzoek is tot stand gekomen in nauwe samenspraak met de Milieuwerkgroep Houten. Zij leest ook mee met het concept eindrapport van dit onderzoek. Bij de mobiliteitsvisie heeft een intensief participatietraject plaats gevonden, waarbij alle bewoners en ondernemers die dat wilden, hebben meegewerkt aan de inhoud van die visie, in de vorm van 5 avonden met zo n 30 bewoners en ondernemers per avond. De projectorganisatie heeft ondertussen 4x met de direct omwonenden van het fort over de zaken die hen bezighouden ten aanzien van de herontwikkeling. Er hebben diverse gesprekken plaats gevonden met de Milieuwerkgroep Houten, de Stichting Natuurbehoud Stelling van Honswijk, de Stichting Leefbaarheid Tull en t Waal en de Stichting Honswijk-Everdingen om deze organisaties op een zorgvuldige manier te betrekken bij deze plek die hen om allerlei versc hillende redenen na aan het hart ligt. Rond de gehouden evenementen heeft de gemeente op velerlei manieren met betrokkenen overlegd en na afloop ook een evaluatie met de omgeving uitgevoerd. Komende periode De gemeente hanteert voor dit proces de participatieladder, waarin verschillende niveaus van participatie worden onderscheiden, te weten meeweten, meedenken, meewerken en meebeslissen. Om de bepalen welke doelgroep op welk niveau en op welke wijze in de komende periode betrokken wordt bij het herontwikkelingsproces, is een actorenanalyse gemaakt voor de fase vanaf het raadsbesluit tot aan de afronding van het Masterplan. Voor de lokale organisaties is het niveau meedenken van de participatieladder het geëigende niveau. Het projectteam gaat met de Stichting Leefbaarheid Tull en t Waal, de Stichting Honswijk-Everdingen, de Stichting Natuurbehoud Stelling van Honswijk en de Milieuwerkgroep Houten in gesprek om de inhoudelijke thema s waarover zij kunnen en willen meedenken, te bepalen. Verder ziet het college voor de omwonenden het niveau meeweten van de participatieladder als geëigende rol. Het projectteam organiseert daartoe onder andere drie keer per jaar een informatie- of inloopbijeenkomst met de omwonenden. Op grond van ervaringen in het afgelopen jaar weten we dat dit door hen erg wordt gewaardeerd. Daarnaast worden middelen als de gemeenterubriek, de gemeentelijke webisite, de eigen website van Fort Honswijk, Facebook en Twitter ingezet om de bewoners te informeren. Communicatie De website en wordt gebruikt voor allerhande informatievoorziening, aangevuld met een Facebook- en Twitteraccount. Deze middelen worden steeds actueel gehouden. Verder spreken we met omwonenden en belanghebbenden, zoals hierboven vermeld onder participatie. Tenslotte wordt in 2018 ook nagedacht over strategische communicatie richting de doelgroepen waarvoor de herontwikkeling primair wordt gedaan. Na besluitvorming door de raad over dit voorstel wordt het besluit toegelicht in het persgesprek en wordt een persbericht verstuurd. Dit bericht publiceren we ook op en Financiën Met de uitvoering van dit voorstel verschuiven de kosten, de opbrengsten en de financiële (exploitatie-)risico s van de gemeente Houten naar de Stichting Fort Honswijk. Overdracht van financiële middelen conform beslispunt 6 betreft een eenmalige gebeurtenis. De gemeente Houten gaat geen structurele subsidierelatie aan met de Stichting Fort Honswijk. Daarbij komt er ook geen garantstelling vanuit de zijde van de gemeente. Bij een eventueel faillissement zal de gemeente dus ook niet aangesproken kunnen worden door de schuldeisers. De middelen die in 2016 beschikbaar zijn gesteld ter dekking van aanloopverliezen in de exploitatie zijn ondergebracht in de bestemmingsreserve Fonds Buitengebied. Na

6 -6- vaststelling van de jaarrekening 2017 zal het restant worden overgema akt naar de stichting Fort Honswijk. Het gaat daarbij naar schatting om een bedrag van à De bestemmingsreserve Bodemsanering staat op dit moment op de balans voor Dit bedrag zal na overdracht van het vastgoed in z n geheel worden overgemaakt naar de Stichting Fort Honswijk. De stichting zal na overdracht zelf zorgen voor de benodigde financiele middelen voor het vervolgtraject. In eerste instantie betreft dat de kosten die nodig zijn voor het opstellen van het masterplan in 2018, maar daarna ook voor de realisatie van dit masterplan. Op grond van veel gesprekken die de kwartiermaker heeft gevoerd met de leden van de Raad van Advies (die op cruciale plekken in onze samenleving de juiste connecties hebben) en met diverse potentiele fondsen en andere geldschieters, blijken hiervoor veel mogelijkheden aanwezig te zijn. Het college heeft er daarom vertrouwen in dat overdracht naar de stichting een logische en verantwoorde volgende stap in het herontwikkelingsproces is. Na overdracht van het fort en de bijbehorende budgetten voor exploitatie en bodemsanering, blijft betrokkenheid vanuit de ambtelijke organisatie van Houten wenselijk en voor bepaalde onderwerpen zelf onvermijdelijk in de vorm van een accountmanager (8 uur per week) voor een periode van 2 jaar. Deze uitbreiding van het takenpakket van de gemeentelijke organisatie wordt gedekt uit de tijdelijke versterking van de formatie voor de periode Het gaat daarbij om een bedrag van per jaar (op basis van schaal 10). Consequenties Wet Markt en Overheid, Wet Vennootschapsbelasting en/of Btw: Wet Markt en Overheid De gemeente zal geen economische activiteiten voor de stichting gaan ontplooien en heeft dus ook niet te maken met doorberekening van integrale kostprijzen. Vennootschapsbelasting Niet aan de orde. BTW De gemeente heeft in het afgelopen jaar BTW betaald op uitgaven die zijn gedaan in het kader van allerhande werkzaamheden op het fortterrein. De Stichting begint haar activiteiten op 1 januari 2018 en zal vanaf dat moment BTW gaan terugvorderen. Er zal onderling en met de fiscus verder geen verrekening plaatsvinden. Kanttekeningen 2.1 De zeggenschap van de gemeente over de toekomst van het fort neemt af. Dit is een bewuste keuze. Er is gezocht naar een evenwicht waarbij de gemeente feitelijk geen eigenaar meer is, maar waarbij ze wel degelijk betrokken blijft. Enerzijds via het privaatrechtelijke spoor van het recht van voordracht voor 2 van de 5 leden van de Raad van Toezicht en het instemmingsrecht op toekomstige statutenwijzigingen en vastgoedtransacties, anderzijds via het publiekrechtelijke spoor van bestemmingsplan-wijzigingen en omgevingsvergunningen. Daarbij is duidelijk dat door het op afstand zetten van Fort Honswijk de (financiële) risico s voor de gemeente afnemen. Voortgang Na het raadbesluit besluit het college formeel om de stichting Fort Honswijk op te richten en het fort daaraan over te dragen. Na het collegebesluit wordt de stichting Fort Honswijk direct opgericht en vindt eind 2017 de overdracht plaats. Vervolgens zal de stichting maximaal inzetten op verwerving van externe financiering om daarmee (in

7 eerste instantie) het Masterplan te kunnen maken. Bij het opstellen van het Masterplan worden belanghebbenden betrokken op het voor hen geldende participatieniveau. Na gereedkomen van het Masterplan zal dit worden voorgelegd aan de gemeenteraad. De hoeveelheid uitvoerende werkzaamheden in 2018 zal, in tegenstelling tot de werkzaamheden in 2017, van beperkte omvang zijn, omdat nu, via e en zorgvuldig proces, eerst een goed masterplan moet worden opgesteld en vastgesteld. Evaluatie De stichting Fort Honswijk stelt jaarverslagen op. Deze jaarverslagen worden ter informatie worden aangeboden aan de raad. Naar aanleiding hiervan is er de gelegenheid om vragen te stellen over de inhoud ervan. -7- Houten, 24 oktober 2017 het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Houten de secretaris, de burgemeester, H.S. den Bieman W.M. de Jong Meegezonden bijlagen bij dit voorstel 1. Plan van Aanpak Fort Honswijk 2. Oprichtingsakte en statuten stichting Fort Honswijk 3. Actorenanalyse 4. Raadsbesluit 20 september 2016 inzake aankoop Fort Honswijk Digitale bijlagen 1. Verantwoordelijke wethouder(s) 1 e poho : Geerdes 2 e poho : Nvt Zaaknummer Collegevoorstelnummer BWV

8

9 Raadsbesluit Voorstelnummer: Onderwerp Toekomst Fort Honswijk De raad van de gemeente Houten heeft het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 24 oktober 2017 gelezen en besluit: 1. In te stemmen met het Plan van Aanpak en hiermee richting te geven aan de herontwikkeling van Fort Honswijk; 2. In te stemmen met oprichting van de Stichting Fort Honswijk; 3. In te stemmen met het overdragen van het fort aan de stichting; 4. Het restant van de in 2016 beschikbaar gestelde middelen voor de aanloopverliezen in de exploitatie (na vaststelling van de jaarrekening 2017) alsmede het van het rijk ontvangen bedrag voor de uitvoering van toekomstige bodemsaneringen over te dragen aan de Stichting Fort Honswijk. Dit is besloten in de openbare vergadering van de raad op 28 november De raad van de gemeente Houten, de griffier, de voorzitter, W. van Zanen W.M. de Jong