Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 1 opgaven en omvat 15 vragen.

Transcriptie

1 SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ACCOUNTING INFORMATION SYSTEMS WOENSDAG 14 DECEMBER UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 1 opgaven en omvat 15 vragen. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. Het aantal te behalen punten is 100. Geef niet meer antwoorden dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld drie redenen worden gevraagd en u geeft er meer dan drie, dan worden alleen de eerste drie door u genoemde redenen beoordeeld. Lever beide exemplaren van het examenpapier in. Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. Motiveer altijd uw antwoord, ook als dat niet expliciet wordt gevraagd. Schrijf zo duidelijk mogelijk. Schrijf met een blauw- of zwart schrijvende pen. De toegestane hulpmiddelen bij dit examen zijn: Woordenboek Niet-programmeerbare rekenmachine SPD Bedrijfsadministratie Accounting Information Systems Woensdag 14 december 2016 B / 8

2 2016 NGO-ENS B / 8

3 Case E-Bouw E-Bouw is een jonge organisatie gericht op duurzaam en ecologisch verantwoord bouwen. De onderneming levert standaard prefabmodules aan bouwbedrijven en bouwt recreatiewoningen voor particulieren. De activiteiten zijn in 2006 gestart en inmiddels is E-Bouw gegroeid naar een professionele organisatie met ruim zestig medewerkers. E-Bouw is begin dit jaar in het bezit gekomen van een belangrijk kwaliteitskeurmerk voor ecologisch verantwoord bouwen. Dit keurmerk vereist een jaarlijkse toetsing met bijbehorende kosten van de toetsende instantie. De organisatie kent de volgende afdelingen: Directie: Jan en Elisa. Verkoop: afdelingshoofd en vier medewerkers. Ontwerp: afdelingshoofd en vijf medewerkers; Bedrijfsbureau (planning en inkoop): twee medewerkers. Productie en voorraad modules: afdelingshoofd en dertig medewerkers. Installatie: afdelingshoofd en vijftien medewerkers. Administratie en personeelszaken: afdelingshoofd met vier medewerkers. Modulebouw E-Bouw is gespecialiseerd in de fabricage van standaard modules (E-Module) van 9 m 2, als basis voor woningbouw. De E-module is in vier typen leverbaar en heeft een gemiddelde kostprijs van ,- per module. De typen onderscheiden zich door de verschillende wandindelingen. Door de opbouw van de modules is het ontwerp van een woning aan te passen aan persoonlijke wensen en is de woning binnen enkele dagen te plaatsen. De modules bestaan uit een houten skelet, een geïsoleerde gevel en driedubbelglas in houten kozijnen. De modules zijn te combineren tot nieuwe ontwerpen. Extra slaapkamers, een tweede verdieping, een ongebruikelijke vorm: alles is mogelijk. Tot slot is er een ruime keus in afwerking aan binnenen buitenzijde. De standaard module wordt op voorraad geproduceerd. De gemiddelde voorraad bestaat uit twintig modules per type. De koper van de module kan deze vervolgens naar eigen inzicht afwerken. E-Bouw levert de module onder andere aan verschillende bouwbedrijven in Nederland en België. De bouwbedrijven ontvangen een staffelkorting op basis van de jaarlijks afgenomen modules. Recreatiewoningen De E-Module vormt de basis voor recreatiewoningen (E-Huis) met uiteenlopende ontwerpen: van een simpele recreatiewoning tot een ruime vakantiebungalow. Elk E-Huis wordt op maat ontworpen, samengesteld uit vijf tot twaalf E-Modules. De bouw- en installatiekosten zijn afhankelijk van veel factoren, waaronder de complexiteit van het ontwerp, de afwerkingsmaterialen en de hoeveelheid glas. De bouw van het E-Huis geschiedt door de afdeling Installatie van E-Bouw. Deze afdeling ontvangt een interne factuur voor de geleverde E-modules. SPD Bedrijfsadministratie Accounting Information Systems Woensdag 14 december / 8

4 De verkoopbrochure van E-Huizen is digitaal en in een papieren versie beschikbaar. Deze brochure bevat richtprijzen voor standaard types E-huizen. De verkoopprijzen zijn richtprijzen inclusief btw voor simpele, gelijkvloerse ontwerpen. Deze richtprijzen zijn inclusief: volledige afwerking aan binnen- en buitenzijde; technische systemen en leidingwerk; klimaatsysteem inclusief zonnepanelen; badkamer en keuken. Deze richtprijzen zijn exclusief: fundering; transport; ontwerp. E-Bouw is continu bezig met het doorvoeren van verbeteringen in het concept van de standaard modules. Het succes van de onderneming wordt sterk bepaald door het zoeken naar aanvullingen op het concept, zoals de hierna te noemen off-grid-systemen. Overige werkzaamheden met betrekking tot de te installeren modules Off-grid-systemen De verschillende off-grid-systemen worden ingekocht bij een vaste leverancier in Oekraïne en worden per opdracht doorgerekend op basis van ontwerp, gewenste capaciteit en lokale mogelijkheden. Vanafprijs Off-grid drinkwater: 5.000,-. (Geen aansluiting op waterleiding.) Vanafprijs Off-grid afvalwater: 5.000,-. (Geen aansluiting op riool.) Vanafprijs Elektrisch Off-grid: 5.000,-. (Geen aansluiting op elektriciteitsnet.) Ontwerp van de woning De duur van het ontwerptraject is afhankelijk van de complexiteit van het ontwerp. Voor ontwerpwerk wordt 80,- per uur (inclusief btw) gecalculeerd. Onderstaande uren geven een indicatie van het benodigde aantal uren voor een basisontwerp. Facturering geschiedt op basis van nacalculatie. Standaard Plattegrond minimaal 16 uur. Aanzichten minimaal 12 uur. Kavelplan 8 uur. SPD Bedrijfsadministratie Accounting Information Systems Woensdag 14 december / 8

5 Facturering De verkoop van de E-modules, het ontwerp en de installaties met opties wordt in termijnen gefactureerd. E-Modules: 50% bij opdracht en 50% bij levering. E-Huis: de opdrachtgever ontvangt bij opdracht een factuur voor de kosten van de in het ontwerp te gebruiken E-Modules. Na oplevering ontvangt de opdrachtgever een factuur voor de overige werkzaamheden, inclusief de eventuele opties. Gevraagd Om de interne beheersingsrisico s van organisaties in kaart te brengen, wordt gebruikgemaakt van standaard typeringen (typologie). Vraag 1 Vraag 2 (3 punten) Geef de typologie ten aanzien van de drie opbrengststromen die bij E-Bouw kunnen worden onderscheiden. a. Productie van E-Modules. b. Installatie van E-Huis. c. Ontwerp E-Huis. (6 punten) Geef voor elke bij vraag 1 genoemde opbrengststroom twee aanknopingspunten voor controle op de opbrengstverantwoording. Het bedrijfsbureau is in een productieonderneming een spin in het web. Bij E-Bouw vervult het bedrijfsbureau een belangrijke rol in verschillende processen. Vraag 3 (12 punten) Noem vier hoofdprocessen binnen E-Bouw waarbij het bedrijfsbureau een belangrijke taak vervult, vermeld daarbij de taak van het bedrijfsbureau binnen het genoemde proces en geef aan welke controletechnische functie bij de betreffende taak wordt vervuld. Deel uw antwoord op uw uitwerkingenblad in volgens onderstaande tabel: Proces Taak Controletechnische functie De voorraad modules moet periodiek geïnventariseerd worden. In de theorie zijn verschillende methoden voor de inventarisatie van voorraden beschreven. SPD Bedrijfsadministratie Accounting Information Systems Woensdag 14 december / 8

6 Vraag 4 Vraag 5 (2 punten) Noem twee methoden waarop de voorraad geïnventariseerd kan worden. (4 punten) Welke methode van voorraadopname is geschikt voor de inventarisatie van de voorraad modules? Het produceren van de E-Module is een cruciaal proces in de activiteiten van E-Bouw. Vraag 6 (8 punten) Noem vier maatregelen die gericht zijn op de beheersing van de efficiency van de productie van de E-module. De directie wil inzage in de voortgang, kosten en opbrengsten van de installatiewerkzaamheden van de E-Huizen. Hiertoe is een geautomatiseerde projectadministratie opgezet die in een ERP-omgeving geïntegreerd is met gegevens van andere bedrijfsprocessen. Vraag 7 (9 punten) Beschrijf hoe deze projectadministratie dient te zijn ingericht en welke gegevens hierin vastgelegd worden, zodat hieraan de gewenste informatie kan worden ontleend. De gegevens in de projectadministratie worden rechtstreeks door de betrokken afdeling in de ERP-omgeving gemuteerd. Medewerkers van de afdeling Installatie leggen bijvoorbeeld zelf de gewerkte uren vast. Vraag 8 (3 punten) Benoem en omschrijf het risico/gevaar dat voor E-bouw ontstaat bij de vastlegging van de uren per project. De geautomatiseerde verwerking van gegevens leidt tot actuele informatie over de projecten. Een vanzelfsprekend uitgangspunt voor informatie is dat deze betrouwbaar is. In een ERP-omgeving wordt hiertoe gebruikgemaakt van een competentietabel. Vraag 9 Vraag 10 (2 punten). Wat is de functie van een competentietabel in een ERP-omgeving? (4 punten) Beschrijf hoe de competentietabel bij E-Bouw is ingericht ten aanzien van de geautomatiseerde projectenadministratie. Betrek in uw antwoord de verschillende afdelingen die betrokken zijn bij deze projectadministratie. De opbrengst van een E-Huis bestaat uit drie componenten. De standaard modules, de installatie van de modules met de optionele extra s en de ontwerpuren. SPD Bedrijfsadministratie Accounting Information Systems Woensdag 14 december / 8

7 Vraag 11 (15 punten) Beschrijf vijf risico s ten aanzien van de volledigheid van opbrengstverantwoording van de verkochte modules en de geïnstalleerde E-Huizen en noem bij elk van de risico s twee preventieve maatregelen van interne beheersing, ingedeeld naar één maatregel in de controletechnische functiescheiding en één maatregel in de richtlijnen. Formuleer uw antwoord op uw uitwerkingennblad volgens onderstaande indeling: Risico Maatregel in de functiescheiding Maatregel in de richtlijnen In de afsluitende interne controlewerkzaamheden maakt het hoofd Administratie gebruik van verschillende controleverbanden (verbandscontroles). Vraag 12 Vraag 13 (6 punten) Noem drie controleverbanden die het hoofd van de afdeling Administratie zal leggen met betrekking tot het factuurproces van de standaard modules. (8 punten) Noem vier controleverbanden die het hoofd van de afdeling Administratie zal leggen met betrekking tot het factuurproces van de geïnstalleerde E-Huizen en de overige werkzaamheden. De directie maakt bij de beoordeling van de kritische bedrijfsprocessen gebruik van prestatie-indicatoren. Deze prestatie-indicatoren worden in een dashboardsysteem uit de geautomatiseerde gegevensvastlegging gelezen. Deze indicatoren worden in de business balanced scorecard ingedeeld in vier perspectieven. Een van de vier perspectieven betreft het financiële perspectief. Vraag 14 (3 punten) Benoem de drie overige perspectieven die bij de indeling van deze prestatie-indicatoren een rol spelen. SPD Bedrijfsadministratie Accounting Information Systems Woensdag 14 december / 8

8 Vraag 15 (15 punten) In het hieronder opgenomen antwoordmodel zijn drie onderwerpen uit de case gegeven. Bij elk onderwerp dient een perspectief te worden vermeld en een kenmerkende prestatie-indicator voor E-Bouw. Tot slot geeft u aan wat de informatiewaarde van deze indicator is. Als voorbeeld is het onderwerp brutomarge verkopen reeds ingevuld: Onderwerp Perspectief Indicator Informatiewaarde uit de case Brutomarge verkopen Financieel Brutowinstmarge modules ten opzichte van brutowinstmarge overige leveringen Winstgevendheid toetsen massaproductie (harde norm) en stukproductie (zachte norm) Neem het onderstaande antwoordmodel over op uw uitwerkingenblad en vul deze voor de overige drie onderwerpen verder in. Antwoordmodel: Onderwerp uit de case Keurmerk Perspectief Indicator Informatiewaarde Ontwerpproces Doorvoeren verbeteringen modules Einde examen SPD Bedrijfsadministratie Accounting Information Systems Woensdag 14 december / 8