ACADEMISCH NETWERK HUISARTSGENEESKUNDE VUmc (ANH-VUmc), nieuwsbrief, nr.16, juli 2017

Transcriptie

1 ACADEMISCH NETWERK HUISARTSGENEESKUNDE VUmc (ANH-VUmc), nieuwsbrief, nr.16, juli 2017 Met deze nieuwsbrief informeren we u over alle activiteiten en bijzonderheden binnen het Academisch Netwerk Huisartsgeneeskunde van het VU medisch centrum (ANH-VUmc). In het ANH-VUmc werken huisartsen, docenten en onderzoekers met elkaar samen aan wetenschappelijk onderzoek en aan vernieuwing van zorg en onderwijs met als doel om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling en de optimalisering van de huisartsgeneeskunde. We doen dit onder andere met behulp van de ANH database. Voor meer achtergrondinformatie Save the date: 5 oktober 2017, uur: ANH jaarlijkse netwerkbijeenkomst Zou je dat wel doen?? CVRM in de huisartsenpraktijk. Zieke mensen beter maken, dat is wat dokters graag willen en goed in zijn. Maar mensen die niks mankeren bestempelen als risicopatiënt. Is dat wel nuttig en nodig? Op 5 oktober besteden we in de ANH-netwerkbijeenkomst in de Veranda aandacht aan CVRM. Een brede preventieve aanpak, met het preventie-consult als speerpunt, hoe nuttig is dat? Zou je je niet beter op een héle kleine hóóg-risicogroep moeten richten, bv FH (familiaire hypercholesterolemie)? Hoe doen we het nú eigenlijk (spiegelinformatie)? Diverse experts komen aan het woord en er is ruimte voor discussie, verdieping en plannen maken. Van de ICPC- commissie Jong geleerd is ICPC-codes bij jeugd-ggz Eind vorig jaar, tijdens de ANH-netwerkbijeenkomst, hebben we aandacht besteed aan het onderwerp jeugd- GGZ. Tijdens die bijeenkomst is er ook spiegelinformatie getoond over dit onderwerp. Tijdens de discussie kwamen enkele punten naar voren: De ICPC is niet goed toegerust om psychische problemen bij kinderen te coderen. Er was een grote variatie in de mate waarin én hoe huisartsen deze problemen coderen. Deze variatie is onwenselijk. De ICPC-commissie heeft zich gebogen over dit probleem en, om het u bij het coderen gemakkelijker te maken, een advies opgesteld. Dit advies is samengevat op één A4-tje. Binnenkort ontvang u dit een digitale versie van dit document via de mail. U kunt ook een geplastificeerde exemplaar op A5-formaat krijgen. Wij hopen dat dit hulpmiddel zal helpen bij meer uniformering in de codering Namens de ICPC-commissie, Dick Walstock, huisarts en coördinator innovatie & onderwijs 1

2 ANH onderzoek Lopend onderzoek In deze nieuwsbrief aandacht voor de drie lopende studies: isleep, PReDicT, VeRTIGO. Bij is de inclusie van patiënten in volle gang. VERTIGO zoekt ook nog praktijken, dus meld je aan bij interesse. Online vestibulaire training: inclusie is gestart De inclusie voor VERTIGO is inmiddels van start gegaan! Vanaf 1 juni zijn we gestart met werven van patiënten in de ANH ontwikkelpraktijken. Een aantal registratiepraktijken van zowel de SAG als GEZ-Zuid heeft al aangegeven ook mee te willen doen. Wilt u uw duizelige patiënten ook de mogelijkheid geven om mee te doen aan VERTIGO? Laat het me weten, want we zijn nog op zoek naar meer praktijken. In VERTIGO (VEstibular Rehabiliation Therapy: Internet-based treatment in General Practice for Older adults) zal vestibulaire revalidatie via internet aan patiënten worden aangeboden. Wanneer de behandeling succesvol blijkt, willen we deze via Thuisarts.nl aanbieden. Buiten een kleine rol bij de inclusieprocedure worden er verder in de behandeling en follow-up periode geen extra handelingen van u vereist. Zo hebben we de belasting van deelnemende huisartsen zo laag mogelijk weten te houden. Alle huisartsenpraktijken die meewerken aan de inclusie bieden we kosteloos een Masterclass Duizeligheid aan. De onderzoekers van VERTIGO zullen dan in 1-1,5 uur met u de laatste inzichten op het gebied van duizeligheid bespreken (en oefenen). De Masterclass zal aansluiten bij de recent verschenen herziening van de NHG-standaard Duizeligheid. Op kunt u nog meer informatie vinden. Als u interesse heeft om mee te werken, of nog meer informatie wenst te ontvangen over VERTIGO kunt u contact opnemen. Vincent van Vugt, AIOTHO, v.vanvugt@vumc.nl Online behandeling bij slapeloosheid: Inclusie nog tot december. Tot december kunnen nog nieuwe patiënten aangemeld worden voor isleep. En meer patiënten komen in aanmerking: patiënten die in het afgelopen half jaar psychologische behandeling hebben gehad kunnen meedoen, dus alleen als de psychologische behandeling voor slapeloosheid op dit moment is, geldt dat als een exclusie-criterium. En we hebben goed nieuws! De online behandeling i-sleep is de afgelopen maanden ook in een andere populatie getest: Mensen die zowel slapeloosheid als depressieklachten ervaren. Via internet ( hebben we 104 proefpersonen geworven in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam. De deelnemers die de 5 sessies van de i-sleep behandeling hebben doorlopen verbeterden zowel wat depressieklachten als wat slaap betreft vergeleken met de controlegroep die slaapdagboekjes invulden maar geen i-sleep kregen. Dit biedt goede hoop voor de bevindingen van isleep in het ANH. Vragen? Neem gerust contact op! Tanja van der Zweerde, promovenda: t.vander.zweerde@vu.nl. 2

3 PReDicT De kop is er af: de eerste 15 deelnemers in Nederland! De PReDicT studie heeft als doel te onderzoeken of depressieve patiënten sneller ingesteld kunnen worden op het juiste antidepressivum door middel van de zogeheten PReDicT test; een emotie-herkenningstest. In Nederland doen 17 praktijken mee, waaronder de ANH ontwikkelpraktijken en 15 praktijken zijn inmiddels ook actief van start gegaan met de werving van patiënten. Na ruim een half jaar zijn er inmiddels 15 mensen geïncludeerd in Nederland. Met de andere deelnemende landen samen zijn er nu ruim 260 mensen geïncludeerd (zie figuur). De kop is er dus af! Start u met een SSRI en heeft de patiënt langer dan 2 weken geen antidepressivum gebruikt? Denk dan aan Predict en neem contact op via predict@vumc.nl of met Emiel Tybout via ! Anne Geeke Lever (de uitvoerend onderzoeker) is op dit moment met zwangerschapsverlof en Emiel neemt haar taken waar tot september. Emiel Tybout, predict@vumc.nl Jaarlijkse ANH-koepel bijeenkomsten, thema: Huisarts en dementie Huisartsen stellen de diagnose dementie vaak pas in een laat stadium, zo blijkt uit onderzoek. De helft van de mensen met dementie is niet-gediagnosticeerd. Begrijpelijk, want die diagnose stellen heeft verstrekkende gevolgen! Bovendien kun je er toch niets aan doen. Dus waarom zou je patiënten en hun naasten lastig vallen met zo n diagnose? Echter, onderzoek laat zien dat zij het wél graag vroegtijdig willen weten. Rond dit gevoelige thema, dementie, hield het ANH op 19 en op 22 juni jl. de jaarlijkse ANH-koepel bijeenkomst voor huisartsen van respectievelijk SAG en GEZZuid. POH s waren dit keer ook welkom.. Hieronder een impressie van beide bijeenkomsten. Diagnostiek van dementie in de huisartsenpraktijk Onderzoekers Hein van Hout en Pim van den Dungen, gingen met de zaal in gesprek over de voor- en nadelen van vroege diagnostiek en over de mogelijkheden van de huisartsen hierbij. Voor de patiënt en naasten biedt een vroege diagnose bijvoorbeeld duidelijkheid over iemands veranderd gedrag, en de mogelijkheid om zaken tijdig te regelen als financieel beheer, veiligheid in en om huis, passende dagbesteding, het voorbereiden van mantelzorgers en na te denken over de vraag wat hij/zij met het verdere leven wil. Een vroege diagnose lijkt geen negatieve impact te hebben op de kwaliteit van leven voor patiënten. Hein vroeg aan de aanwezigen wie zelf vroegtijdig zou willen weten of hij/zij dementie heeft: Ongeveer de helft van de aanwezigen gaf aan dit te willen. Dat is een stuk lager dan bij de Nederlandse bevolking ( 90%). Huisartsen blijken terughoudend te zijn bij het stellen van de diagnose, mede vanuit het idee dat de huisarts de patiënt weinig kan bieden. Van de aanwezige huisartsen gaf de helft aan een test te gebruiken bij het stellen van de diagnose dementie. Volgens onderzoek is dit percentage slechts 18%. Uit onderzoek blijkt dat de huidige testen (die in NHG standaard opgenomen zijn), van matige kwaliteit zijn. Punt is dat geen van de testen alle diagnostische criteria goed naloopt. Gesproken werd ook over de vraag welk deel van de 3

4 diagnostiek door de huisarts zelf kan gebeuren en welk deel zij/hij moet overlaten aan anderen. Probleem met de diagnostiek van dementie is ook dat andere instanties zoals het CIZ de door de huisarts gestelde diagnose soms niet overnemen en een verwijzing naar een specialist verlangen. Wat zouden we hier aan kunnen doen? Mantelzorg Karlijn Jolink doet onderzoek naar de rol van de mantelzorger bij dementie. De mantelzorger vervult vaak een zeer belangrijke rol in de zorg voor de thuiswonende dementerende patiënt, maar staat daardoor ook onder zeer grote druk. De helft van de mantelzorgers is overbelast en heeft een grote kans een angststoornis of een depressie te krijgen. De aanwezigheid van een casemanager dementie en goede thuiszorg kan helpen de zorglast van de mantelzorger te verlagen. Karlijn ging in op de (belangrijke) rol die de huisartsenpraktijk zou kunnen vervullen bij het ondersteunen van de mantelzorgers. De LHV heeft een toolkit Mantelzorg voor de huisartsenpraktijk ontwikkeld die daarbij kan helpen. Spiegelinformatie Pauline Slottje en Dick Walstock van het team ANH bespraken met de zaal spiegelinformatie van de verschillende ANH-praktijken. Dick wees op het grote belang van goede registratie(afspraken), voor de zorg en om HIS gegevens in te kunnen zetten voor kwaliteitsontwikkeling. De spiegelinformatie liet flinke verschillen zien tussen praktijken in geregistreerde diagnose dementie (P70) en geheugen en concentratiestoornissen (P20) als percentage van alle 70+ers in de praktijkpopulaties. Hoe komt dat? Verschil in SES of opleidingsniveau van de patiënten wellicht, verschil in diagnostiek door de huisarts (proactieve houding, speciale interesse of deskundigheid) of heeft de ene huisarts een verzorgingshuis in zijn verzorgingsgebied en de andere niet? Opvallend was ook dat er slechts bij een minderheid van de 70+ers met P70 of P20 informatie terug te vinden is over de testen (MMSE, kloktekentest, OLD) en wat gevonden wordt is meestal een vermelding (met of zonder uitslag) in de vrije teksten, niet in de meetwaarden met beschikbare NHG nummers. Wat betreft mantelzorg, bleek uit de ANH spiegelinformatie dat een aanzienlijk % van de 70+ers met dementie (P70) alleen woont, dat wil zeggen dat er geen anderen op hetzelfde woonverband (nummer gebaseerd op postcode en huisnummer) geregistreerd waren in die huisartsenpraktijk. De drie meest voorkomende ICPC codes die vaker voorkwamen bij mantelzorgers-wonend-bij-een-dementerende dan bij niet-mantelzorgers waren Z 13,14 en 22 (probleem met ziekte/gedrag ouders/familie/partner). Het riep de vraag op of er voldoende aandacht naar de mantelzorgers gaat. Gaan er bijvoorbeeld depressieve of angstklachten schuil achter deze codes? Er is vaak te weinig tijd voor in een consult gericht op de dementerende, het bespreekbaar maken kan lastig zijn als de dementerende erbij is en sommige mantelzorgers zijn geen patiënt van je. Dementie diagnostiek bij allochtonen (alleen SAG bijeenkomst) Jos van Campen, klinisch geriater in het Slotervaart Ziekenhuis en Rosa Vissenberg, huisarts-onderzoeker gingen in op de specifieke situatie van de diagnostiek van dementie bij niet-westerse allochtonen. Uit internationaal onderzoek blijkt dat de prevalentie van dementie bij niet-westerse migranten aanzienlijk hoger te zijn dan bij de rest van de bevolking. In Nederland zien we dit verschijnsel naast dementie ook bij obesitas, diabetes en hypertensie. De diagnostiek voor dementie bij mensen met een migratieachtergrond wordt nog eens extra bemoeilijkt door de taalbarrière, analfabetisme en culturele factoren (taboe op dementie). Dit vraagt om aangepaste diagnostiek voor deze bevolkingsgroep. De onderzoekers hebben voor deze doelgroep een test ontwikkeld die in de geheugenpoli van Slotervaart ziekenhuis toegepast wordt. Herkenning van (mogelijke) dementie hier is een grote uitdaging voor de huisartsen. Rosa Vissenberg doet hier nader onderzoek naar. Advance Care Planning (alleen GEZZuid bijeenkomst) Cees Hertogh, hoogleraar ouderengeneeskunde en ethiek van de zorg sprak in een boeiend betoog met de aanwezigen over de praktische en ethische aspecten van Advance Care Planning (ACP) en actieve levensbeëindiging bij dementie. Cees sprak over de morele pijlers bij euthanasie; zelfbeschikking (van de patiënt), barmhartigheid (van de arts) en wederkerigheid (van de relatie) en over de zorgvuldigheidsvoorwaarden hierbij. De voorwaarde dat er sprake moet zijn van een gezamenlijke overtuiging 4

5 van patiënt en arts dat er geen andere oplossing dan euthanasie mogelijk is, vraagt juist bij dementie om grote aandacht en zorgvuldigheid. Een wilsverklaring kan een hulpmiddel zijn voor het gesprek tussen arts en patiënt, maar de patiënt zal deze verklaring altijd moeten kunnen bevestigen, aldus Cees Hertogh. Workshops In de workshops werden de bovengenoemde thema s verder verdiept en werden gediscussieerd over de betekenis voor de praktijk. Enkele opvallende uitspraken c.q. punten van aandacht voor de toekomst: We zouden een checklist moeten maken waarin is opgenomen in wat voor gevallen de huisarts dementie-diagnostiek kan doen en welke stappen hij/zij daarin moet nemen. Er moet een betere test komen voor dementie-diagnostiek in de huisartsenpraktijk. Als je de diagnostiek zelf doet: beschrijf goed hoe en wat je hebt gedaan en waarom en wat de uitkomsten daarvan waren. Er is een maatschappelijke tendens dat men denkt dat langer thuis wonen beter is: Onderzoek of we met zijn allen, de ouderen en hun mantelzorgers, inderdaad gelukkig worden door langer thuis te blijven wonen. Casemanagement dementie oude stijl was zeer kosteneffectief. Hoe kunnen we dit binnen de nieuwe financieringskaders opnieuw invullen? Bij beginnende dementie zou je misschien juist iets eerder naar een beschermde woonomgeving moeten gaan. Patiënten en mantelzorgers hebben vaak te weinig zicht op mogelijkheden. En er overheerst een schrikbeeld van verpleeghuizen. De afspraken die patiënt en arts hebben gemaakt rond ACP zijn zeer persoonlijk. Wat in de relatie tussen deze specifieke personen is afgesproken kun je wel overdragen aan een andere arts maar deze afspraken kunnen (dus) niet zomaar overgenomen worden door een andere arts. De presentaties en spiegelinformatie van de conferenties zullen nog aan de aanwezigen worden toegestuurd. Was je niet aanwezig en ben je toch geïnteresseerd in ( één van) de presentaties? Stuur dan een bericht aan Valentina Blom, secretaresse ANH (V.Blom@vumc.nl). SAG bijeenkomst 19 juni 2017 GEZZuid bijenkomst 22 juni