POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2015"

Transcriptie

1 POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2015

2 Pagina 2

3 POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2015 Pagina 3

4 Pagina 4

5 Voorwoord Begin 2015 staat Limburg voor één van de grootste economische uitdagingen sinds de sluiting van de mijnen. Een tanende economische conjunctuur, een toenemende mondialisering van de economie en natuurlijk de sluiting van Ford Genk, jarenlang de grootste werkgever in de provincie, hebben een grote impact op de Limburgse arbeidsmarkt. Toch betekent die uitdaging tegelijkertijd een bevestiging dat de economische transitie, die we een aantal jaren geleden hebben ingezet in Limburg, onverminderd verder gezet dient te worden. De richting van die transitie wordt ook bevestigd in het Strategisch Actieplan Limburg in het Kwadraat (SALK). De Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Limburg en het Erkend Regionaal Samenwerkingsverband Limburg, kortweg POM-ERSV Limburg, spelen een belangrijke rol in deze transitie. POM Limburg voert het provinciale economische beleid uit. Meerdere acties uit het SALK vallen onder de, al dan niet gedeelde, bevoegdheid van POM-ERSV Limburg. De realisatie van deze SALK-acties is een topprioriteit voor POM-ERSV Limburg in Met gerichte projecten en investeringen zal POM-ERSV Limburg verder gaan op de ingeslagen weg van de speerpunteneconomie, die door het provinciale economische beleid werd uitgestippeld. De prioritaire focus van POM-ERSV ligt daarbij op de ondersteuning van Logistiek en Zorgeconomie, twee sectoren die nog een reëel groeipotentieel hebben in onze provincie. De ondersteuning van de speerpuntsector Logistiek concentreert zich op vier belangrijke pijlers: de creatie van logistieke ruimte, een verbetering en verbeterd gebruik van de aan- wezige infrastructuur, innovatiestimulering in de logistieke sector en in bedrijfsprocessen en de optimale inzet van logistieke opleidingen en logistieke werkkrachten. Inzake Zorgeconomie zal POM-ERSV Limburg in 2015 verder acties ondernemen om economische waarde van de zorgeconomie te versterken. POM-ERSV Limburg zal verder inzetten op samenwerkingsverbanden tussen de zorg en andere sectoren. Bij deze verschillende vormen van samenwerking staat waarde-creatie centraal. Samen met een verhoogde aandacht voor innovatieve zorg en zorg om talent moet dit leiden tot nieuw en duurzaam ondernemerschap en werkgelegenheid in meerdere economische sectoren. Voorts blijft POM-ERSV Limburg ook volgend jaar werken aan een voldoende kwalitatief aanbod aan bedrijventerreinen in de provincie. Dit gebeurt niet enkel door de mogelijkheden voor nieuwe terreinen te exploreren, maar ook door de herdynamisering van verouderde bedrijvenzones, de activering van onbenutte terreinen en de verhoging van de ecoefficiëntie op de bestaande terreinen. Tenslotte zal POM-ERSV Limburg in 2015 de bestaande werking inzake beleidsontwikkeling, studiewerk, evenredige arbeidsdeelname en diversiteit, ondersteuning van de Limburgse gemeentebesturen, continueren en waar mogelijk versterken. Marc Vandeput Voorzitter POM-ERSV Limburg Pagina 5

6 Pagina 6

7 Inhoudsopgave Voorwoord 5 Niets is zeker, en zelfs dat niet (Multatuli) 9 1. POM-ERSV Limburg Ruimtelijke Economie Opvolgen planningsinitiatieven (Her)ontwikkeling van bedrijventerreinen Bedrijventerreinmanagement The Locator Informatieportaal bedrijventerreinen Bedrijfsinfrastructuur Logistiek Ruimte & Werk voor Logistiek Euregiolog³ Smart Logistics Limburg Logistiek met Pit Zorgeconomie Platformwerking Promotie zorgberoepen De vraagzijde van de arbeidsmarkt Slim en duurzaam tewerkstellen Onderwijs Duurzaamheid van organisaties Innovatie Internationaal Zorgproeftuin Careville 45 Pagina 7

8 5. Cleantech Eco4Profit Waterstofnetwerk Limburg Warmtenetten in Limburg Onderzoek CNG/LNG in Limburg Beleidsontwikkeling / Communicatie / China Desk Beleidsvoorbereiding RESOC SERR Streekpact Thematisch en streekgebonden overleg Bovenlokaal ontwikkelingsplan Limburgradar Economisch Rapport Socio-economische analyse van Limburg en haar 5 streken Studiewerk Subsidiewijzer Websites, nieuwsbrieven, social media China Desk Evenredige arbeidsdeelname en diversiteit (EAD) Loopbaan- en diversiteitsplannen Projectwerking in het kader van het loopbaan- en diversiteitsbeleid Sensibilisering voor het belang van de diversiteitsgedachte Samenwerking met speerpuntsectoren Platformwerking in het kader van netwerking en samenwerking Ondersteuning arbeidsmarktwerking en sociale economie 68 Pagina 8

9 Niets is zeker, en zelfs dat niet (Multatuli) In haar beleidsverklaring van 22 september jl. heeft de nieuwe Vlaamse regering op een aantal domeinen gekozen voor een trendbreuk met het verleden. Met name op het vlak van structuren en intermediaire organisaties streeft de nieuwe Vlaamse bewindsploeg naar een verhoging van de efficiëntie en een verlaging van het aantal structuren en organisaties. Deze bewuste keuze heeft uiteraard ook gevolgen op de werking van POM en ERSV. Niet in het minst op budgettair vlak. De middelen die rechtstreeks of onrechtstreeks vanuit Vlaanderen naar de intermediaire organisaties vloeiden, worden stelselmatig onder de loep genomen en geëvalueerd op hun efficiëntie en effectiviteit. De bevoegde Vlaamse minister heeft ondertussen aangekondigd dat de financiële steun aan de ERSV s voor 2015 aanzienlijk teruggebracht zal worden. Een dergelijke daling van de financiering zal onvermijdelijk leiden tot een afbouw van de activiteiten van ERSV, SERR en RESOC. Ook de rol van de provincies wordt grondig gewijzigd. Persoonsgebonden materie is niet langer een provinciale bevoegdheid, maar wordt toevertrouwd aan Vlaanderen dan wel aan de lokale overheden. Ook de provincies kunnen op minder middelen rekenen. De provinciebesturen zullen dus de nodige spaarzaamheid aan de dag moeten leggen. Als uitvoerend orgaan van het provinciaal beleid ziet ook POM Limburg haar financiële middelen in 2015 dalen. De optelsom van Vlaamse besparingen en provinciale inkomstendaling heeft tot gevolg dat de werking van POM en ERSV ten gronde herzien moet worden. Op het ogenblik dat dit Jaarprogramma 2015 wordt samengesteld, bestaat er echter nog heel wat onduidelijkheid over de toekomstvisie die de Vlaamse regering over de diverse POM- en ERSV-thema s naar voren zal schuiven. Het is in die omstandigheden onmogelijk om een sluitend jaarprogramma voor te stellen, aangezien op talloze vragen nog geen helder antwoord geformuleerd kan worden. Onze organisaties zitten in dubio, maar dit geldt ook voor heel wat van de lokale besturen. Zij weten dat er hen nieuwe taken en opdrachten te wachten staan, maar ze voelen zich op dit ogenblik onvoldoende voorbereid om deze uitdagingen het hoofd te kunnen bieden. Een bovenlokale aanpak van deze vragen is dus aangewezen. POM Limburg en ERSV Limburg zullen dus ongetwijfeld hun nut nog kunnen aantonen, maar het is op dit ogenblik niet mogelijk om meer concreet de nieuwe verwachtingen en bijhorende functies te kunnen uittekenen. Dit jaarprogramma is met andere woorden het beste voorstel van actieplan dat de medewerkers van POM Limburg en ERSV Limburg in de huidige omstandigheden en met de huidige kennis van zaken konden ontwikkelen. Eén ding staat vast: de verdere duurzame ontwikkeling van socio-economisch Limburg is en blijft ons leidmotief! Pagina 9

10 Pagina 10

11 1. POM-ERSV Limburg

12 Pagina 12

13 1. POM-ERSV Limburg POM Limburg en ERSV Limburg werken in 2015 geïntegreerd verder aan de missie en visie die in 2013 door het voltallige team werden ontwikkeld. De missie van POM-ERSV Limburg luidt onveranderd: POM-ERSV Limburg inspireert, ontwikkelt en versterkt de basisvoorwaarden voor duurzame sociaal-economische groei in de provincie Limburg. De bouwstenen waarop de activiteiten van POM-ERSV zich toespitsen zijn: basisinfrastructuur, werkgelegenheid, internationalisering, innovatie, duurzaamheid. Ook de taken van POM-ERSV blijven onveranderd. Aan voormelde thema s wordt invulling gegeven door volgende hooftaken op te nemen: studeren, overleggen, vertegenwoordigen, diensten verlenen, projecten voeren. Hieronder worden per werkdomein van POM- ERSV Limburg de belangrijkste aandachtspunten voor 2015 weergegeven. Verderop in dit Jaarprogramma vindt u per domein de meer gedetailleerde actieplannen. Ruimtelijke Economie POM-ERSV Limburg zal in de eerste plaats verder haar algemene functie van adviesverlening (i.v.m. PRUP s, MER s en andere ruimtegebonden planningsprocessen) blijven invullen. Daarnaast volgt POM-ERSV Limburg de activiteiten en meer bepaald de beleidsplannen van Ruimte Vlaanderen op, en verdedigt hierbij de belangen van de provincie en de gemeenten van onze provincie. POM-ERSV Limburg draagt ook bij tot de uitvoering van de studie Rubelim, waarbij nieuwe zoekzones moeten worden gedefinieerd voor economische activiteit. POM-ERSV Limburg blijft ook verder het ENA dossier opvolgen en bijdragen aan de ontwikkeling van de bedrijventerreinen i.h.k.v. dit project. Ook het herdynamiseren van verouderde bedrijventerreinen of het activeren van onbenutte terreinen blijft een belangrijke activiteit in Bedrijventerreinmanagement, in de meest brede zin, is ook één van de prioritaire acties van POM-ERSV Limburg. Hierbij wordt nauw samengewerkt met lokale overheden, met ondernemersclubs en met individuele bedrijven die op een bedrijventerrein zijn gevestigd. Wat betreft deze bedrijventerreinen wordt ook verder werk gemaakt van dossiers ter verbetering van de duurzaamheid, met name door milieuvriendelijke energieoplossingen voor te stellen (warmtenetten, CNG, LNG). De ontsluiting met glasvezelkabel blijft verder ook een prioritaire actielijn, uiteraard in nauw overleg met de Provincie Limburg die verantwoordelijk is voor de digitale ontsluiting van de provincie. POM-ERSV Limburg zal ook verder deel blijven uitmaken van een aantal beheerscomités en uitgiftecommissies in de provincie. Pagina 13

14 Verder participeert POM-ERSV Limburg ook in bedrijfsinfrastructuur zoals de nv Wetenschapspark Limburg, de nv Life Sciences Development Campus, de nv Energyville. Ook het beheer van de 4 bedrijvencentra en 6 doorgangsgebouwen van de nv Bedrijvencentra Limburg is een POM-ERSV Limburg prioriteit. Tot slot gaat POM-ERSV Limburg op zijn websites ook een aantal juridische vademecums publiceren, die de lokale overheden moeten helpen bij het beheren van hun activiteiten inzake bedrijventerreinen. Logistiek Dankzij de nauwe samenwerking tussen kennisinstellingen, ondernemingen en overheid binnen het Logistiek Platform Limburg (LPL) zal er verder werk worden gemaakt van de bestaande projecten, die sterk de nadruk leggen op het creëren van de nodige ruimte en de nodige kennis over en voor de logistieke sector. De ontwikkeling van bedrijventerreinen specifiek voor logistiek is hiervan een emanatie, maar ook de productieve link tussen arbeidsmarkt en onderwijs wordt verder versterkt. De samenwerking tussen het Logistiek Platform Limburg en de omliggende regio s binnen de Euregio blijft eveneens een belangrijke prioritaire actie, omdat logistiek per definitie een grensoverschrijdende activiteit is. Ook hier zal verder werk van worden gemaakt zal ook het jaar zijn van de concretisering van de positieve output van de projecten die werden gevoerd i.v.m. modal shift en het betere gebruik van de bestaande infrastructuur richting Antwerpse Haven. Nieuw voor 2015 zijn 3 uiterst belangrijke projecten die in de schoot van het Logistiek Platform Limburg werden ontwikkeld en die concreet zullen worden ingevuld. Het gaat in de eerste plaats om de creatie van een kennisnetwerk over logistiek onder de noemer Smart Logistics Limburg. Verder wordt er via het project Logistiek met Pit gewerkt aan de ontwikkeling van een tool die de logistieke functie voor Limburgse bedrijven zodanig efficiënt moet maken dat er een competitief voordeel wordt gecreëerd. En tot slot zullen de partners van het LPL samen het curriculum bepalen van de opleiding Supply chain management, die door de UHasselt zal worden georganiseerd binnen het programma van de Handelswetenschappen. Zorgeconomie Het Platform Zorglandschap Limburg is een marktplaats waar ideeën tussen verschillende organisaties worden uitgewisseld, afgetoetst en geëvalueerd op hun waarde voor de provincie. Het platform heeft de voorbije jaren verschillende initiatieven genomen op de domeinen arbeidsmarkt, innovatie, beleidsondersteuning en internationalisering. Tijdens de eerste jaren van de werking van het Platform Zorglandschap Limburg, lag de nadruk sterk op de promotie van zorgberoepen. Via diverse initiatieven zoals collectieve instroom, stagementorenopleidingen en innovatieve arbeidsorganisatie Pagina 14

15 werden en worden er oplossingen gezocht voor het nijpend tekort aan zorgverstrekkers in diverse functies en domeinen. In het kader van het SALK-uitvoeringsplan en het nieuwe dreigende tekort aan professionele zorgverleners, zal POM-ERSV Limburg deze initiatieven ook volgend jaar onverminderd verderzetten. De laatste jaren heeft het platform ook diverse projecten opgezet in het kader van IWT (Innovatie door Wetenschap en Technologie) en NIB (Nieuw Industrieel Beleid). Heel wat van de succesvolle projecten uit de eerste fase van het Platform Zorglandschap Limburg zijn inmiddels tot maturiteit gekomen en kunnen worden overgedragen aan spelers uit de sector. Door het nieuwe Vlaamse Regeerakkoord waarbij persoonsgebonden materie niet langer bij de provincie blijft, komt de nadruk in de toekomst binnen zorgeconomie nog meer dan voorheen te liggen op de finale doelstellingen die het Platform Zorglandschap Limburg in 2010 reeds had geïdentificeerd, nl. het creëren van duurzame bijkomende werkgelegenheid en economisch toegevoegde waarden. In 2015 zal de nodige aandacht geschonken worden aan samenwerking tussen de zorgsector enerzijds en andere (profit) sectoren anderzijds. Het SALK rapport legde ook duidelijk de nadruk op de noodzaak aan een versnelde invoering van innovatieve zorg. Ook hier zal POM-ERSV Limburg verder toe bijdragen door de onverminderde en onverkorte uitvoering van de goedgekeurde SALK-fiches. Tot slot zal speerpunt Zorgeconomie van POM-ERSV Limburg ook een wezenlijke bijdrage leveren aan de projecten Careville (proeftuinen voor verbeteringen in de ouderenzorg), Techniek in de Zorg en de verdere vertaling van de principes van het Nieuw Industrieel Beleid naar de wereld van de zorgactiviteiten. Beleidsontwikkeling POM-ERSV Limburg zet de traditie van voorbereiding, onderbouwing en advisering van beleidsbeslissingen op verschillende niveaus verder. Deze brede waaier aan activiteiten heeft betrekking op verschillende thema s zoals infrastructuur, ruimtegebruik, zorg, arbeidsmarkt, duurzame energie, internationale samenwerking. POM-ERSV Limburg zal ook in 2015 de socioeconomische ontwikkelingen in Limburg op de voet volgen om zo te beschikken over alle mogelijke input die door bevoegde instanties kan geraadpleegd worden. Hierbij wordt de rol ten overstaan van de gemeenten steeds belangrijker, aangezien het nieuwe Vlaamse Regeerakkoord voorziet dat de gemeenten geconfronteerd zullen worden met een aantal bevoegdheden waarop ze zich nog niet hebben kunnen voorbereiden. De taken inzake beleidsvoorbereiding en beleidsontwikkeling zullen in de komende jaren dus aan belang winnen. RESOC RESOC heeft in 2014 een nieuw Streekpact samengesteld. In 2015 wordt werk gemaakt van het activeren van de prioritaire actielijnen uit dit Streekpact. Deze prioriteitenlijst werd samengesteld a.d.h.v. een bevraging bij alle betrokken partijen. Alle actoren zullen hierbij kunnen rekenen op de nodige ondersteuning vanwege RESOC. Ook het bekende Burgemeestersoverleg wordt weer nieuw Pagina 15

16 leven in geblazen, voortbouwend op het goede voorbeeld dat de burgmeesters in het noorden van de provincie leveren. De nieuwe accenten die de Vlaamse regering zal leggen, zullen in overeenstemming worden gebracht met de verwachtingen die de lokale besturen zullen hebben inzake bovenlokaal overleg. SERR De Sociaal Economische Raad van de Regio, bestaande uit vertegenwoordigers van de werkgevers- en werknemersorganisaties, zal verder overleggen op structurele basis over socio-economische en arbeidsmarktgerelateerde onderwerpen die relevant zijn voor de regio. De SERR zal voorts de adviesrol verderzetten m.b.t. diversiteitsplannen, individuele beroepsopleidingen, PWAinschakelingsacties, praktische werken door beroepsopleiding, buitenschoolse kinderopvang, arbeidsbemiddeling, arbeidsbundeling, trajectbegeleiding en competentieontwikkeling, VDAB actieplannen en programmatie. De werkgroepen die onder de koepel van de SERR actief zijn worden ook verdergezet. Het gaat o.a. over de Ombudsdienst, die advies verleent over transmissiedossiers van de VDAB, en over de Werkgroep Arbeidsmarkt die een breed overlegplatform is met partners uit het hele werkveld arbeidsmarkt. Ook hier moet de Vlaamse regering nog meer duidelijkheid scheppen over het toekomstige beleid ter zake. Communicatie Ook in 2015 zal POM-ERSV Limburg verder de bekende publicaties brengen. Zo zijn er op de eerste plaats de Economisch Rapporten. In 2015 zal er ook een nieuwe versie worden samengesteld van de Socio-economische analyse van Limburg en haar vijf regio s. Verder zal ook de in 2013 gelanceerde Limburgradar trimestrieel worden uitgegeven. De Subsidiewijzer, die in 2014 werd gecreëerd ten behoeve van de lokale besturen, zal ook in 2015 verder gepubliceerd en geüpdatet worden POM-ERSV Limburg zal ook ad hoc de nodige publicaties verzorgen over specifieke thema s. Bij de reguliere communicatie rekenen we onder andere de nieuwsbrieven. In 2015 zal de nodige aandacht worden geschonken aan een slim gebruik van sociale media. Verder zullen we ook een ingrijpende verbetering doorvoeren van de websites van POM en ERSV Limburg en van de verschillende platformen die onder de koepel van POM en ERSV worden aangestuurd. China Desk Het SALK uitvoeringsplan benadrukt het belang van het versterken van de acquisitiestrategieën voor de provincie Limburg. Het bestaande samenwerkingsverband Locate in Limburg werd omgevormd tot de vzw Locate in Limburg, aangestuurd vanuit het Ondernemersplatform. Pagina 16 De China Desk, die voorheen deel uitmaakte van POM Limburg, werd logischerwijze geïntegreerd in de versterkte werking van de vzw Locate in Limburg. De China Desk zal in

17 2015 ook fysiek worden verplaatst naar de Corda Campus, in de lokalen van de vzw Locate in Limburg. Evenredige arbeidsdeelname en diversiteit De kerntaak van de projectontwikkelaars loopbaan- en diversiteitsbeleid bij POM-ERSV Limburg blijft ook in 2015 het afsluiten van loopbaan- en diversiteitsplannen in bedrijven, organisaties, lokale besturen en onderwijsinstellingen. Daarnaast zal POM-ERSV ook volgend jaar een aantal projecten en acties uitvoeren die gericht zijn op de bevordering van de tewerkstelling van personen uit kansengroepen. Enkele voorbeelden die in 2015 uitgevoerd zullen worden, zijn trainingen voor HRM-verantwoordelijken of zaakvoerders, intense samenwerking met specifieke sectoren, sensibiliseringacties, In de loop van 2015 zal bepaald worden of er tussen de Vlaamse regering en de ERSV s een nieuwe convenant rond evenredige arbeidsdeelname en diversiteit wordt afgesloten, dan wel of de werking inzake diversiteit herschikt wordt. Pagina 17

18 Pagina 18

19 2. Ruimtelijke Economie

20 Pagina 20

21 2. Ruimtelijke Economie De economische structuur van Limburg is in transitie. De traditionele economische sites, voortkomend vanuit de historische economische sterkhouders zoals de mijnen, de zware industrie in Noord-Limburg, de grote sites van de maakindustrie, moeten aangepast worden aan de gewijzigde economische realiteit van de 21e eeuw. Het belang van de be- en verwerkende nijverheid neemt af in heel West-Europa. De economie van de toekomst wordt een mix van logistieke, diensten- en productiegerichte activiteiten, verzameld op plaatsen met een goede bereikbaarheid en voldoende ruimte, en meer innovatieve hoogtechnologische en creatieve sectoren. Het ruimtegebruik van deze laatste sectoren valt niet meer te vergelijken met dat van de traditionele economie. Hoewel bereikbaarheid ook voor deze sectoren belangrijk is, hechten zij ook belang aan een kwalitatieve omgeving en aan de nabijheid van voorzieningen. Limburg onderscheidt zich van de andere Vlaamse provincies door haar groene karakter en de hoeveelheid aan ruimte die hier nog aanwezig is. Deze veelheid van ruimte is een troef: het maakt dat er in Limburg nog ruimte voor bedrijvigheid aanwezig is. De open ruimte mag echter niet vrijblijvend ingenomen worden. Op basis van het herziene Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen heeft de Provincie Limburg de mogelijkheid om 282ha bijkomend bedrijventerrein te ontwikkelen. Het is belangrijk dat deze nieuwe oppervlakte op een doordachte wijze wordt ingepland, rekening houdend met de nieuwe economische tendensen. Samen met het provinciebestuur en de bevoegde provinciale diensten denkt POM-ERSV Limburg na over de economie van morgen en de ruimtevraag, die hiermee verbonden is. De traditionele uitgangspunten bij de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen zijn niet meer als vanzelfsprekend te beschouwen; er zal moeten gezocht worden naar nieuwe typologieën, of mengvormen die inspelen op de relatie wonen-werken. Waar vroeger de nadruk lag op het scheiden van functies zullen we nu moeten nadenken over slimme functievermenging. De transitieperiode waarin we ons bevinden, vraagt om nieuwe denkwijzen en een nieuwe aanpak. POM-ERSV Limburg maakt samen met het provinciebestuur, binnen dit wijzigend kader, actief werk van het zoeken naar nieuwe economische kansen voor Limburg. Binnen de dienst Ruimtelijke Economie gebeurt dit in hoofdzaak door te zoeken naar voldoende en kwalitatieve ruimte voor bedrijvigheid en door de voor bedrijvigheid bestemde terreinen aan te passen aan de nieuwe economische kenmerken. 2.1 Opvolgen planningsinitiatieven Bedrijvigheid is slechts één van de ruimtevragers in Limburg. Het verenigen van alle ruimteclaims vraagt visievorming en doordacht planningswerk. Het opvolgen van al deze visieprocessen en planningsinitiatieven behoort tot het takenpakket van de dienst Ruimtelijke Economie van POM-ERSV Limburg. Op dit moment worden verschillende onderzoeken gevoerd die tot doel hebben het bestaande ruimtelijk weefsel in Limburg, Vlaanderen of op nog een groter schaalniveau, te versterken door strategisch gestuurde Pagina 21

22 ruimtelijke ontwikkeling. Het is essentieel dat deze studies ook gevoed worden vanuit een economische reflex. POM-ERSV Limburg volgt daarom al deze onderzoeken en studies van nabij op. Momenteel is POM-ERSV betrokken bij: - Beleidsplan Ruimte Vlaanderen - De planningstrajecten voortvloeiend uit RUBELIM - ENA - Adviesverlening PRUP s, gemeenten, notarissen POM-ERSV Limburg stelt vast dat veel lokale besturen met vragen zitten betreffende hun eigen bedrijventerrein: bestaande bedrijven trekken weg, vrijkomende gebouwen worden minder vlot ingenomen, de tewerkstelling loopt terug, Het begeleiden van deze besturen naar een nieuwe visie op bedrijvigheid in hun gemeente, het aangaan van samenwerkingsverbanden en het uitwerken van een aangepast plan van aanpak voor bedrijventerreinen is ook een belangrijke taak in de komende jaren. Opvolging en begeleiding van verschillende planningsinitiatieven op Vlaams en provinciaal niveau en verdere participatie aan diverse adviesraden en overlegmomenten. In al deze initiatieven zal POM-ERSV Limburg de economische reflex bewaken en benadrukken. Op aanvraag zal er advies worden verleend bij de opmaak van provinciale RUP s inzake ruimtelijk-economische planning, evenals aan gemeenten en notarissen m.b.t. ruimtelijke ontwikkelingen. Het Plan-MER voor ENA werd in 2014 goedgekeurd. De Vlaamse Regering zal naar verwachting in 2015 een beleidsbeslissing nemen m.b.t. het opstarten van de planningstrajecten voor ENA. POM-ERSV volgt de ontwikkelingen op de voet en ondersteunt de uitvoering van de planningstrajecten waar mogelijk. Opmaak van een gemeenschappelijke visie voor de bedrijventerreinen van de Noord-Limburgse gemeenten. Deze visie wil de gemeenten helpen om bestaande bedrijvigheid in de regio te verankeren en wil een leidraad vormen voor een plan van aanpak voor de toekomst. 2.2 (Her)ontwikkeling van bedrijventerreinen Op basis van het herziene Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen heeft Limburg de mogelijkheid om 282ha bijkomend bedrijventerrein te ontwikkelen. Het is belangrijk dat deze greenfields op een doordachte wijze worden ingepland, rekening houdend met de nieuwe economische tendensen. Hiervoor is het noodzakelijk dat er voldoende nagedacht wordt over de economie van morgen. De traditionele uitgangspunten bij de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen zijn niet meer als vanzelfsprekend te beschouwen. Er zal gezocht moeten worden naar nieuwe typologieën of mengvormen die inspelen op de relatie wonen-werken. Terwijl we vroeger functies scheidden, streven we nu naar slimme functievermenging De bestaande bedrijventerreinen moeten zo goed mogelijk aangewend worden. Het is hierbij belangrijk dat er bekeken wordt hoe de bestaande bedrijventerreinen zich kunnen Pagina 22

23 aanpassen aan de veranderende economie en de toenemende eisen inzake duurzaamheid, beeldkwaliteit en voorzieningen. Het herdynamiseren en revitaliseren van bestaande bedrijventerreinen is derhalve even belangrijk als het ontwikkelen van bijkomende terreinen Ravenshout Het 970 ha grote bedrijventerrein Ravenshout ligt verspreid over de gemeenten Ham, Tessenderlo en Beringen. Het is na Genk-Zuid het tweede grootste bedrijventerrein in Limburg. Het is tevens het oudste geplande en met infrastructuur voorziene bedrijventerrein in Vlaanderen. De eerste vestigingen dateren van het begin van de jaren zestig. A. Ravenshout Door de omvang en ouderdom van het terrein is er momenteel een grote noodzaak om een aantal zaken op het terrein te (her)bekijken en vernieuwingen door te voeren. Enkel op die manier kunnen de continuïteit en toekomst van het terrein verzekerd worden. In 2014 heeft POM Limburg een studie uitgevoerd om het probleem van vrachtwagenparkeren in Ravenshout op te lossen. De bevindingen uit deze studie worden mee opgenomen in het revitaliseringstraject. De revitaliseringsstudie Ravenshout werd in 2014 opgestart door het ondertekenen van de samenwerkingsovereenkomst tussen de drie betrokken gemeentes en het indienen van de subsidieaanvraag voor het voortraject bij het Agentschap Ondernemen. In 2015 zal POM-ERSV Limburg in samenwerking met de drie gemeenten het voortraject uitvoeren. B. Herstructering Brownfield Ravenshout In 2014 werd de greenfield Genebos ontwikkeld. De ontwikkeling van dit terrein werd gerealiseerd door een samenwerkingsverband bestaande uit POM Limburg, de gemeentebesturen Ham en Tessenderlo en de private partners Landexplo Genebos/Cordeel. De ontwikkeling van deze greenfield is middels de samenwerkingsovereenkomst gekoppeld aan de herstructurering van het aansluitende deelgebied Ravenshout. Deze zone met een oppervlakte van ca. 80 ha zal in 2015 grondig geherstructureerd worden om de potentie van het terrein te optimaliseren. De herstructurering van het verouderde deelgebied Ravenshout zal in 2015 verder voorbereid en gerealiseerd worden Houthalen-Helchteren Centrum- Zuid / Europark In opdracht van de provincie Limburg hebben Grontmij Belgium NV en BRO België een gebiedsgericht geïntegreerd onderzoek gedaan naar de ruimtelijke ontwikkelingen in Houthalen-Helchteren. Hierin werden de resultaten van verschillende onderzoeken gebundeld (grootschalige detailhandel, herlokalisatie regionale bedrijven, ontsluiting Europark, ruimte voor bijkomende regionale bedrijvigheid, de toekomstige realisatie van de Noord-Zuidverbinding in Limburg). Tijdens het traject dat afgelegd werd tussen juli en december 2012 is gebleken dat de bestaande bedrijventerreinen Centrum-Zuid en Europark in aanmerking komen voor de invulling van de gewenste ontwikkelingen. Pagina 23

24 In 2014 heeft POM-ERSV Limburg, samen met de gemeente Houthalen-Helchteren, de technische en financiële haalbaarheid van de in- en uitbreidingsmogelijkheden van Centrum-Zuid onderzocht (zone Hoevereinde, 18 ha). POM-ERSV Limburg zal, samen met de gemeente Houthalen-Helchteren, in 2015 de technische en financiële haalbaarheid van de revitalisering van Europark onderzoeken Nieuwe Bunders Maasmechelen De Provincie Limburg, dienst Ruimtelijke Ordening, heeft in 2013 het RUP Afbakening Kleinstedelijk gebied Maasmechelen afgerond. Hierin werd voor Maasmechelen 74ha bijkomend nieuw bedrijventerrein voorzien (Nieuwe Bunders), gelegen naast de E314. Voor de ontwikkeling van dit bedrijventerrein werden nog geen concrete stappen genomen. Op vraag van de gemeente Maasmechelen zal POM-ERSV Limburg hierin initiatief nemen. POM-ERSV Limburg zal, op vraag van de lokale overheid, in 2015 meewerken aan het concretiseren van de ontwikkeling van Nieuwe Bunders in Maasmechelen. Het is essentieel dat hiervoor een plan van aanpak opgesteld wordt (Businessplan, financiering, timing, ontwikkelingspartners, ) Alken (Brouwerij en Kolmen) De bezwaren tegen het provinciaal RUP Regionale bedrijventerreinen Brouwerij-Alken en uitbreiding Kolmen werden in het najaar 2013 definitief verworpen door de Raad van State. Hierdoor kan er een aanvang genomen worden in de (her)ontwikkeling van deze zones in Alken. Het PRUP betreft ondermeer het herbestemmen van een strook landbouwgebied, tussen de Steenweg en de spoorlijn van Hasselt naar Sint-Truiden, tot zone voor bedrijvigheid. Deze nieuwe strook kan er komen als compensatie voor het omvormen van een gedeelte bedrijventerrein van de brouwerij naar valleigebied. Samen met LRM wenst POM-ERSV Limburg het ontwikkelingsproject verder te zetten. In 2015 zal dit dossier gereactiveerd worden Ontwikkeling luchtvaartgebonden activiteit Brustem Brustem Bedrijvenpark wordt vandaag beheerd door BIP nv, een vennootschap van LRM en POM Limburg. BIP nv staat in voor de ontwikkeling van de zone voor regionale bedrijven langsheen de noordoostelijke zijde van het bedrijvenpark te Brustem. Tot op heden werd een zuidoostelijke zone van het regionale bedrijventerrein gereserveerd voor luchtvaartgebonden activiteiten. De opmaak van een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan met als doel de uitbreiding van het bedrijventerrein van Brustem is momenteel lopende. LRM heeft de landingsbaan eind 2011, via onteigening door de POM, als een strategisch actief verworven. De onteigening van een aantal percelen, gelegen tussen de landingsbaan en de zone voor luchtvaartgebonden activiteiten, werd in 2014 opgestart. Pagina 24

25 Parallel aan het ruimtelijk uitvoeringsplan werd er in 2014 onderzocht welke potentie de zone voor luchtvaartgebonden activiteiten heeft voor logistiek en werd er een masterplan voor de ontwikkeling van dit deelgebied opgemaakt. Op basis van de studie uit 2014 zal BIP nv verdere stappen nemen voor de ontwikkeling van het deelgebied Herinschakelen onbenutte terreinen Ruimte is een schaars goed geworden. Het is derhalve belangrijk dat de vrije ruimte niet vrijblijvend wordt ingenomen om nieuwe plekken voor bedrijvigheid te ontwikkelen, maar dat de bestaande bedrijventerreinen zo efficiënt mogelijk benut worden. Om dit te realiseren participeert POM-ERSV Limburg in een aantal projecten die tot doel hebben om onbenutte bedrijfsgronden opnieuw in te schakelen in het economisch weefsel. In de loop van 2012 diende POM-ERSV een nieuw projectvoorstel in bij de Vlaamse Regering om, via activeringsteams, de herinschakeling van onbenutte bedrijventerreinen te faciliteren. Een activeringsteam kan bestaan uit medewerkers van een gemeente, het Agentschap Ondernemen en POM-ERSV Limburg. Dit team zal gesprekken en onderhandelingen opstarten met eigenaars van onbenutte gronden om in te schatten of de onbenutte gronden al dan niet ontwikkeld kunnen worden. In de afgelopen twee jaren werden op die manier reeds 100 ha onbenutte bedrijfsgronden geactiveerd. In 2015 wordt binnen dit project de focus gelegd op de inventaris brownfields. In deze inventaris werden de afgelopen jaren de te saneren terreinen opgenomen en ingedeeld naar gradatie van pollutie. Bedoeling van de inventaris is te komen tot een prioritering van de gepollueerde en dus tijdelijk onbruikbare, percelen. De kwaliteit en de bruikbaarheid van de inventaris dient echter nog gecontroleerd te worden. Binnen het project Activeringsteams zal POM-ERSV Limburg betrokken steden en gemeenten contacteren en samen met hen de kwaliteit van de inventaris nagaan. Het activeren van onbenutte bedrijfsgronden blijft ook in 2015 een prioriteit voor POM- ERSV Limburg. De scope van het project wordt uitgebreid door medewerking aan de inventaris brownfields en door nieuw onderzoek naar achterliggende oorzaken voor het onbenut blijven van bepaalde percelen. De hoofdoelstelling blijft om met behulp van technische en financiële haalbaarheidsstudies, waardebepalingen en juridisch advies te onderzoeken welke onbenutte gronden alsnog rendabel ontwikkeld kunnen worden. 2.3 Bedrijventerreinmanagement Bedrijventerreinen verenigen verschillende actoren: de bedrijven die er gelegen zijn, de betrokken overheid, de leveranciers en klanten van de betrokken bedrijven,... Al deze partners hebben eigen noden en wensen. Bedrijventerreinmanagement stelt dat, in plaats van individueel de eigen belangen na te streven, samenwerking extra winsten oplevert voor alle betrokken partijen. Door de samenwerking tussen bedrijven onderling en tussen bedrijven en overheid te stimuleren, wordt er Pagina 25

26 een belangrijke stap gezet in het verduurzamen van onze bedrijventerreinen. Bedrijventerreinmanagement kan zeer breed bekeken worden: het aanbrengen van een uniforme bewegwijzering, het organiseren van collectieve bewaking, dossiers ter verbetering van de duurzaamheid, met name door milieuvriendelijke energieoplossingen voor te stellen (warmtenetten, CNG, LNG), collectieve voorzieningen, gezamenlijke aankopen, Door samen te werken kunnen bedrijven in de eerste plaats besparen. De contacten die hieruit ontstaan, kunnen echter ook aanleiding geven tot andere vormen van samenwerking, kennisdeling, enz. Door samen te werken wordt verder de kwaliteit van de bedrijventerreinen op peil gehouden, wordt een gunstig ondernemersklimaat gecreëerd, kan de belasting op de leefomgeving beperkt worden, Kortom, alle partijen kunnen op diverse domeinen winsten realiseren. Het stimuleren en faciliteren van bedrijventerreinmanagement is een steeds belangrijker wordend onderdeel binnen het takenpakket van POM-ERSV Limburg. Om dit te realiseren werkt POM-ERSV al enkele jaren mee aan het project Bedrijventerreinmanagement van de Vlaamse Overheid Groepsaankoop groene stroom en aardgas POM Limburg organiseert samen met POM Antwerpen en West-Vlaanderen voor de derde keer een groepsaankoop groene stroom en aardgas voor bedrijven. Deze actie kadert binnen de doelstellingen van Limburg gaat klimaatneutraal. De bedrijven die deelnemen aan de groepsaankoop krijgen 100% groene stroom uit eigen streek aan een voordelig tarief. Dit kan er mee voor zorgen dat bedrijven kosten besparen en de economische verankering in de provincie gewaarborgd blijft. Bedrijven besparen gemiddeld 15% op hun energiekosten door deel te nemen aan de groepsaankoop. Bedrijven kunnen zich tot 9 februari 2015 inschrijven voor de groepsaankoop. De doelstelling voor 2015 is om minimaal het aantal deelnemers van de voorgaande jaren te evenaren maar ook om een minstens even grote besparing te realiseren. In 2014 werd er door 55 bedrijven maar liefst per jaar bespaard door naar een andere leverancier over te stappen Eco-efficiënte bedrijventerreinen Door samen te werken kunnen bedrijven en beheerders van bedrijventerreinen winsten realiseren. Wanneer de samenwerking er niet enkel op gericht is om economische winsten te genereren, maar ook ecologische winst via een efficiënter omspringen met grondstoffen, materialen, energie, ruimtegebruik en transportoptimalisatie spreken we over ecoefficiënte bedrijventerreinen. Initiatieven hiertoe kunnen een beroep doen op subsidies van de provincie Limburg. POM-ERSV Limburg wil iedereen die de transitie wil maken naar een eco-efficiënt bedrijventerrein ondersteunen. Zo werden in 2014 verschillende gemeenten begeleid bij het schrijven van een projectaanvraag. Pagina 26

27 POM-ERSV Limburg wil de principes van ecoefficiënte bedrijventerreinen breder kenbaar maken. De website is hierin een belangrijk hulpmiddel. Wanneer gemeentebesturen of ondernemersclubs een projectaanvraag voor eco-efficiënte bedrijventerreinen wensen in te dienen, kunnen zij rekenen op ondersteuning POM-ERSV. Door het begeleiden van verschillende aanvragen breidt de dienst zijn kennis uit over nieuwe duurzame business-modellen, organisatorische innovaties, product-dienstcombinaties, institutionele innovaties en systeeminnovaties. Het delen van deze kennis is een belangrijke doelstelling voor GPS voor industrienummering Een groot aantal Limburgse bedrijventerreinen is uitgerust met industrie- en havennummering. In totaal gebruikt ongeveer 30% van de Limburgse bedrijven vandaag de industrienummering. Een belangrijk minpunt is echter dat deze industrienummering vooralsnog niet is opgenomen in de verschillende GPS-systemen. POM-ERSV Limburg reikt hiervoor sinds kort een oplossing aan. Om de zoektocht naar bedrijven met industrienummering nog efficiënter te maken, biedt POM-ERSV Limburg een eenvoudige toepassing aan waardoor de industrienummers automatisch worden opgenomen in diverse GPS-systemen. Gebruikers kunnen gemakkelijk het gewenste nummer opzoeken en hun navigatietoestel volgen tot voor de deur van het bedrijf. In 2014 werd reeds een eerste inventaris afgerond en werden de POI-bestanden (Point of Interest) als download geplaatst op de website Het in 2014 ontwikkelde systeem zal op regelmatige basis geëvalueerd en geactualiseerd worden. In 2015 zal er verder vooral aandacht worden besteed aan het kenbaar maken van het project: zowel GPS-fabrikanten als eindgebruikers zullen op verschillende manieren benaderd worden Uitgiftecommissies/Beheerscomités POM-ERSV Limburg verleent aan de Limburgse gemeentebesturen haar kennis met betrekking tot de uitgifte en het beheer van bedrijventerreinen. Concreet is POM-ERSV Limburg actief in volgende overlegplatformen: - POM-ERSV Limburg neemt een adviserende rol op in de beheerscommissie De Kieleberg en Spelver II. - POM-ERSV Limburg participeert samen met LRM in Brustem Industriepark NV. - POM-ERSV Limburg nam in 2014 het voorzitterschap en het secretariaat waar van het beheerscomité Zwartberg dat instaat voor de uitgifte en het beheer van het terrein dat in PPS met een private partner is ontwikkeld. - POM-ERSV Limburg neemt deel aan de stuurgroep voor het geplande bedrijventerrein Waterschei en aan het beheerscomité Wetenschapspark Waterschei en Wetenschapspark Limburg. Pagina 27

28 Ook in 2015 zal POM-ERSV Limburg deze rollen blijven opnemen. De adviserende rol van de dienst Ruimtelijke economie is immers een belangrijke meerwaarde voor bedrijventerreinontwikkelaars. te participeren in deze infrastructuur wil POM- ERSV Limburg nieuwe bedrijvigheid in de provincie de nodige ondersteuning bieden. Beheer van de 4 bedrijvencentra en 6 doorgangsgebouwen van de NV Bedrijvencentra Limburg. 2.4 The Locator - Informatieportaal bedrijventerreinen The Locator is een project in het kader van het Programma INTERREG IV-A Euregio Maas- Rijn. Het betreft een gebruiksvriendelijk, viertalig, multifunctioneel informatiesysteem dat informatie verschaft aan ondernemers die interesse hebben om hun bedrijf te vestigen in de Euregio Maas-Rijn. In 2014 werd de website ( gelanceerd. Op de site is grensoverschrijdende informatie terug te vinden over bedrijventerreinen, zakelijk vastgoed, bedrijven of vestigingsvoorwaarden in Belgisch en Nederlands Limburg, Luik en de regio Aken. Om de site operationeel te houden, is het nodig om de samenwerking tussen de betrokken partijen te vernieuwen. POM-ERSV Limburg maakt deel uit van de Locator core group, die de instandhouding, het beheer en de verdere ontwikkeling van The Locator tot doel heeft. Participatie aan de beheersstructuur van de NV Wetenschapspark Limburg. Participatie aan de beheersstructuur van de NV Life Science Development Campus. Participatie aan de beheersstructuur van de NV Energyville. Participatie aan de beheersstructuren van de bedrijventerreinen Brustem Industriepark, Zwartberg en Waterschei (Wetenschapspark). 2.5 Bedrijfsinfrastructuur POM-ERSV Limburg heeft een participatie in diverse bedrijfsinfrastructuren. Deze bedrijfslocaties zijn hoofdzakelijk bestemd voor startende en kennisintensieve bedrijven. Door Pagina 28

29 3. Logistiek

30 Pagina 30

31 3. Logistiek Het SALK-rapport beschouwt logistiek als een uitermate belangrijke sector voor de economische toekomst van Limburg. Onze provincie beschikt immers over een aantal uitstekende troeven voor logistieke bedrijvigheid. Het Logistiek Platform Limburg (LPL), actief onder de koepel van de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) Limburg, speelt hierbij een centrale rol. Het LPL brengt logistieke bedrijven, onderwijs en overheid samen. De activiteiten van het Logistiek Platform Limburg zijn gericht op het verhogen van de competitiviteit van de Limburgse logistieke sector en het verhogen van de aantrekkelijkheid van Limburg als vestigingsplaats voor bijkomende logistieke activiteiten. Verdeeld over de pijlers kennis, efficiëntie en innovatie, zijn er diverse projecten lopende. De projecten Ruimte & Werk voor Logistiek en Euregiolog³ lopen in de eerste helft van 2015 af. In 2015 zal LPL/POM-ERSV Limburg vooral uitvoering geven aan de SALK-projecten Smart Logistics Limburg en Logistiek met Pit. 3.1 Ruimte & Werk voor Logistiek Dit LSM-project focust op twee belangrijke aspecten, m.n. het creëren van ruimte voor logistiek (zie 1. Ruimtelijke Economie) en het afstemmen van de provinciale arbeidsmarkt op de specifieke noden van de logistieke sector via onderstaande initiatieven Masterplan & Roadmap voor het oprichten en structureren van een pool van flexibele werknemers voor Transport en Logistiek in Limburg De logistieke sector is sterk onderhevig aan piekmomenten omwille van onder andere een seizoensgebonden vraag en occasionele projecten. Om deze pieken op te vangen is er een voortdurende vraag vanuit de sector naar extra en tijdelijke werknemers. Probleem is dat, door de snelle technologische evolutie, de logistieke sector meer en meer gespecialiseerd is (bv. voice picking). De uitzendkrachten die gezocht worden voor een dringende opdracht, moeten dus al over een zekere expertise en kennis beschikken opdat ze onmiddellijk inzetbaar zijn. Door een maximum aan flexibiliteit, over de personeelsbestanden van de individuele bedrijven en uitzendkantoren heen, kan de competitiviteit van logistieke bedrijven en transportgerelateerde bedrijven in Limburg worden verhoogd. Dit kan bijvoorbeeld door het oprichten van een pool van werknemers voor Transport en Logistiek die flexibel en op afroepbasis bij logistieke werkgevers kunnen worden ingezet om piekperiodes op te vangen. Bedrijven kunnen op die manier (opleidings-) kosten besparen en aan productiviteit winnen. POM-ERSV Limburg brengt, in samenwerking met de KULeuven, via een Masterplan en Roadmap de juridische en organisatorische mogelijkheden in kaart om een dergelijke pool op te richten. Na de oplevering van het Masterplan en de Roadmap eind januari 2015, volgt een implementatieproject om deze innovatieve vorm van horizontale samenwerking tussen bedrijven te implementeren. Pagina 31

32 Het oprichten van een regionale pool van flexibele werknemers voor Transport & Logistiek via horizontale samenwerking tussen bedrijven om zo de competitiviteit van de logistieke sector in Limburg te bevorderen Er zit muziek in Logistiek Om jongeren en werkzoekenden te enthousiasmeren voor een logistieke opleiding of beroep, geeft het LPL in de eerste helft van 2015 verder uitvoering aan de acties in het kader van de promotiecampagne Er zit Muziek in Logistiek. Deze promotiecampagne loopt over de schooljaren , en Via de campagne wil het LPL bovendien ook bij het grote publiek benadrukken hoe belangrijk de logistieke sector is voor economisch Limburg en welke internationale carrièremogelijkheden de sector biedt. Het bevorderen van de instroom in logistieke opleidingen en beroepen en het verbeteren van het imago van de logistieke sector via publiciteit op bussen, affiches in scholen en uitzendkantoren, Facebook, pers, de website enzovoort. van het VDAB-opleidingsaanbod en sectorale bemiddeling naar werk. LPL/POM-ERSV Limburg continueert in 2015 het partnerschap met VDAB Limburg Onderwijskwalificerend opleidingstraject Transport & Logistiek POM-ERSV Limburg/LPL was in 2013 betrokken bij de oprichting van het onderwijskwalificerend opleidingstraject Transport & Logistiek. Via dit traject kunnen werkzoekenden met een diploma secundair onderwijs uit het studiegebied Handel op anderhalf jaar tijd het graduaatsdiploma (HBO5) Logistiek, Transport en Mobiliteit behalen. Het opleidingstraject wordt uitgevoerd door de Provinciale Handelsschool Hasselt (PHH), het Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs (PCVO) Handel en VDAB. De eerste VDAB-cursisten zullen in juni 2015 afstuderen. In 2015 zal het LPL dit opleidingstraject verder opvolgen en kenbaar maken bij logistieke werkgevers om de tewerkstellingsmogelijkheden van de cursisten te verhogen Samenwerkingsverband LPL/POM- ERSV Limburg VDAB Limburg VDAB Limburg en POM-ERSV Limburg geven jaarlijks vorm aan een Provinciaal Sectoraal Ondernemingsplan (PSOP) voor de beroepencluster Transport & Logistiek. In 2015 wordt het accent gelegd op de bijsturing 3.2 Euregiolog³ Onder impuls van POM-ERSV Limburg werken 10 projectpartners uit de Euregio Maas-Rijn (EMR) in dit Interreg-project op Euregionaal vlak samen. Het project Euregiolog³ ging in 2012 van start en loopt tot einde maart Het doel is om het concurrentievermogen van Pagina 32

33 de EMR als logistieke topregio te versterken door het ontwikkelen en het uitrollen van een grensoverschrijdende strategie voor marketing, infrastructuur, arbeidsmarkt en netwerk. - Marketing De verdere branding van gate4logistics, het Euregionaal overlegforum inzake logistiek, waar POM-ERSV Limburg deel van uitmaakt. Het bekendmaken en het actualiseren van de informatieve website van gate4logistics met inbegrip van de Logistieke Atlas EMR, een GIS-toepassing die de logistieke infrastructuur incl. capaciteit, lijnverbindingen naar de main ports en contactgegevens weergeeft. De Logistieke Atlas wordt in het eerste kwartaal van 2015 uitgebreid met kaartlagen van bedrijventerreinen geschikt voor logistieke activiteiten. Bezoek en/of deelname aan logistieke beurzen en seminaries. - Infrastructuur De partners van gate4logistics zullen, in het kader van het project Euregiolog³, lobbywerk uitvoeren ten behoeve van een Euregionaal multimodaal Kwaliteitsnet Goederenvoer voor transport per weg, spoor en binnenvaart. Aan de hand van een sectorbevraging en een multicriteria-analyse werd middels een witboek een top 10 van infrastructuurknelpunten voor goederenvervoer in de EMR opgesteld. Op basis van dit witboek Infrastructuurknelpunten in de EMR, zullen de projectpartners het nodige lobbywerk voeren ten aanzien van de bevoegde instanties. Om dit witboek onder de aandacht te brengen, organiseert gate4logistics in februari 2015 een seminarie over infrastructuur in de EMR. - Arbeidsmarkt Organiseren van een Euregionale jobbeurs Transport & Logistiek. Versterken van het logistiek opleidingsaanbod in de EMR door het detecteren en stimuleren van grensoverschrijdende samenwerkingsmogelijkheden tussen onderwijspartners en logistieke opleidingsverstrekkers in de EMR. Oprichten van een Euregionaal netwerk van Young Logistics Professionals. Het inzichtelijk maken van de erkenning van attesten, getuigschriften, certificaten, voor logistieke functies om grensoverschrijdende tewerkstelling in de logistieke sector in de EMR te bevorderen. Hiermee geeft POM-ERSV Limburg uitvoering aan één van de aanbevelingen uit het Euregionaal arbeidsmarktonderzoek logistiek. - Netwerk In 2015 zal een Euregionaal seminarie over infrastructuur in de EMR georganiseerd worden, bestaande uit een inhoudelijk gedeelte en een netwerkmoment. Bedoeling is om de ervarings- en kennisuitwisseling tussen logistieke bedrijven in de EMR te bevorderen en om community formation voor logistiek in de EMR te stimuleren. Pagina 33

34 3.3 Smart Logistics Limburg De logistieke sector kreeg een prominente plaats in het SALK-plan, dat Limburg op weg moet zetten naar het post-ford Genk tijdperk. Daarom heeft de Vlaamse regering bijna 1,1 miljoen euro uitgetrokken voor Smart Logistics Limburg, een samenwerkingsproject tussen het Instituut voor Mobiliteit (IMOB) van de UHasselt, de onderzoeksgroep Logistiek van de UHasselt, de expertisecel Log-IC van de PXL en het Logistiek Platform Limburg / POM-ERSV Limburg. actief in de sector: bedrijven en start-ups, overheidsactoren, kennis- en onderzoeksinstellingen, opleidingsverstrekkers, afstuderende studenten, ondernemers,. In het kader van Smart Logistics Limburg werd in het najaar van 2014 een lerend netwerk logistiek opgericht. Via dit netwerk van overheids- en semi-overheidsorganisaties willen de betrokken partners het bestaande aanbod aan bedrijfsopleidingen op een overzichtelijke manier promoten bij de logistieke bedrijven in Limburg. Om het concurrentievermogen van de logistieke sector in Limburg te versterken, de potentiële groei van de sector strategisch te ondersteunen en om Limburg uit te bouwen tot een logistieke kennisregio spelen kennis en innovatie een sleutelrol. Het doel van het project Smart Logistics Limburg, dat op 1 oktober 2014 van start ging, bestaat er enerzijds in om de binnen de participerende kennisinstellingen bestaande expertise rond logistiek en transport te bundelen door de uitbouw van een virtueel kennisplatform. Anderzijds zullen deze instellingen een structurele en intensieve wetenschappelijk technologische ondersteuning bieden aan logistieke bedrijven. Beide pijlers moeten een essentiële bijdrage leveren aan de regionale innovatie en kennisuitwisseling. Het project Smart Logistics Limburg is gebaseerd op het Full Regional Innovation System (FRIS). Een FRIS is een weblike samenwerkingsverband, gericht op een bepaalde sector van de industrie, in dit geval logistiek. Een ecosysteem is de cruciale bouwsteen voor een FRIS. Via het ecosysteem, dat wordt uitgebouwd uit de bestaande platformwerking van het LPL, wordt een ontmoetings-, inspiratie- en vooral een interactieplatform geboden aan alle actoren Pagina 34 In 2015 zal LPL/POM-ERSV Limburg inzetten op business development en het uitbouwen van een ecosysteem vanuit de bestaande platformwerking van het LPL. LPL/POM-ERSV Limburg continueert de trekkersrol van het lerend netwerk logistiek en zal het bestaande aanbod aan bedrijfsopleidingen in Limburg via diverse communicatiekanalen promoten. In het SALK-uitvoeringsplan wordt de oprichting van de specialisatie Supply Chain Management binnen de nieuwe Masteropleiding Handelswetenschappen van de faculteit Bedrijfseconomische Wetenschappen van de UHasselt aanbevolen. LPL/POM-ERSV Limburg zal vanuit de platformfunctie mee het curriculum voor de specialisatie Supply Chain Management ontwikkelen.

POM-ERSV Limburg. Socio-economische ontwikkeling van Limburg

POM-ERSV Limburg. Socio-economische ontwikkeling van Limburg POM-ERSV Limburg Socio-economische ontwikkeling van Limburg POM-ERSV Limburg Overleg Vertegenwoordiging Studiewerk Ondersteuning Uitvoering Dienstverlening van het sociaal-economisch beleid in Limburg

Nadere informatie

POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2016

POM-ERSV Limburg  Jaarprogramma 2016 POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2016 Pagina 2 POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2016 Pagina 3 Pagina 4 Voorwoord Het economisch bestuurlijk landschap is anno 2015 opnieuw het onderwerp van verandering. Meer

Nadere informatie

POM-ERSV Limburg. Jaarverslag 2014

POM-ERSV Limburg. Jaarverslag 2014 POM-ERSV Limburg Jaarverslag 2014 Pagina 2 POM-ERSV Limburg Jaarverslag 2014 Pagina 3 Pagina 4 Voorwoord In januari 2015 waren 36.164 Limburgers werkloos. Het is al van januari 2005 geleden dat het werkloosheidscijfer

Nadere informatie

POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2014

POM-ERSV Limburg  Jaarprogramma 2014 POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2014 Pagina 2 POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2014 Pagina 3 Pagina 4 Voorwoord Een jaar na de aankondiging van de sluiting van de Ford-fabriek en de toeleveringsbedrijven

Nadere informatie

POM ERSV LIMBURG. Sociaal-economische ontwikkeling van Limburg. Jaarprogramma POM ERSV Limburg

POM ERSV LIMBURG. Sociaal-economische ontwikkeling van Limburg. Jaarprogramma POM ERSV Limburg POM ERSV LIMBURG Sociaal-economische ontwikkeling van Limburg Jaarprogramma 2010 Jaarprogramma 2010 3. ARBEIDSMARKTBELEID 4. COMMUNICATIEBELEID 1 Ruimtelijke Economie o Ruimtelijke planning o Ontwikkeling

Nadere informatie

Bedrijventerrein management

Bedrijventerrein management Bedrijventerrein management Situering Definitie: Organiseren van InterBedrijfSamenwerking (IBS) op het niveau van het bedrijventerrein, of op overkoepelend niveau. Knelpunt: gebrek aan engagement en solidariteit

Nadere informatie

DE OVEREENKOMST. en mediarte.be,...vertegenwoordigd door...

DE OVEREENKOMST. en mediarte.be,...vertegenwoordigd door... Samenwerkingsovereenkomst VDAB mediarte.be 2013-2014 DE OVEREENKOMST Tussen De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding, publiekrechtelijk vormgegeven extern verzelfstandigd agentschap

Nadere informatie

Nieuw loopbaanakkoord zet de stap naar maatwerk

Nieuw loopbaanakkoord zet de stap naar maatwerk PERSBERICHT VLAAMS MINISTER-PRESIDENT KRIS PEETERS VLAAMS VICE-MINISTER-PRESIDENT INGRID LIETEN VLAAMS MINISTER VAN WERK PHILIPPE MUYTERS SERV-voorzitter KAREL VAN EETVELT SERV-ondervoorzitter ANN VERMORGEN

Nadere informatie

Opleiding Kennis Arbeidsmarkt

Opleiding Kennis Arbeidsmarkt Opleiding Kennis Arbeidsmarkt Infosessie stageproject Topcoaches voor Toptalent van O.T.M. Woensdag 18 september 2013 POM Limburg 1. Opleiding Kennis Arbeidsmarkt (OKA) Hoofddoelstelling: Bijdragen aan

Nadere informatie

FRIS seminarie 30.06.2015

FRIS seminarie 30.06.2015 FRIS seminarie 30.06.2015 Presentatie Logistiek en Mobiliteit J.Grutman Logistiek Manager LPL Logistiek Competitie in Limburg België staat op de 3 de plaats in de Logistics Performance Index (World Bank,

Nadere informatie

POM-ERSV Limburg. Jaarverslag 2013

POM-ERSV Limburg. Jaarverslag 2013 POM-ERSV Limburg Jaarverslag 2013 Pagina 2 POM-ERSV Limburg Jaarverslag 2013 Pagina 3 Pagina 4 Voorwoord Begin 2013 stelden professor Herman Daems en zijn expertengroep het Strategisch Actieplan Limburg

Nadere informatie

STREEKPACT 2013-2019. Voorstelling lokale raad Ieper 16 december 2014

STREEKPACT 2013-2019. Voorstelling lokale raad Ieper 16 december 2014 STREEKPACT 2013-2019 Voorstelling lokale raad Ieper 16 december 2014 VOORSTELLING - Sociaaleconomisch streekoverleg - Tripartiet samengesteld: streekpolitici (lok., prov.) werkgevers - werknemers + deskundigen,

Nadere informatie

Ruimtelijk-economische agenda

Ruimtelijk-economische agenda Ruimtelijk-economische agenda Ruimtelijk-economische agenda Doelstelling Kadert binnen opmaak Visienota Ruimte Vlaams-Brabant => vanuit een (sub-)regionale blik werken aan een strategische agenda, waardoor

Nadere informatie

Krachtlijnen voor het beleid volwassenenonderwijs en levenslang en levensbreed leren in de provincie West-Vlaanderen

Krachtlijnen voor het beleid volwassenenonderwijs en levenslang en levensbreed leren in de provincie West-Vlaanderen Krachtlijnen voor het beleid volwassenenonderwijs en levenslang en levensbreed leren in de provincie West-Vlaanderen Carl Vereecke gedeputeerde voor onderwijs Resoc ZWVL Platform Levenslang en Levensbreed

Nadere informatie

Samenwerkingsagenda Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Provincie Gelderland

Samenwerkingsagenda Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Provincie Gelderland en de Provincie Gelderland 22 maart 2016 Overwegende dat: De provincie Gelderland veel waarde hecht aan de aanwezigheid van onderwijs/kennisinstellingen in haar Provincie. Uiteraard in hun functie van

Nadere informatie

Meerwaarde bedrijventerreinmanagement voor Vlaamse overheid. Koen Vermoesen Diensthoofd Vestiging & Ruimtelijke Economie

Meerwaarde bedrijventerreinmanagement voor Vlaamse overheid. Koen Vermoesen Diensthoofd Vestiging & Ruimtelijke Economie Meerwaarde bedrijventerreinmanagement voor Vlaamse overheid Koen Vermoesen Diensthoofd Vestiging & Ruimtelijke Economie Inhoud 1. Historiek 2. Beleidsdoelstellingen? 3. Nood aan beleidsevaluatie 4. Via

Nadere informatie

Strategisch Project Health Sciences Campus Gasthuisberg. Work shop RWO subsidie RSV 06/09/2011

Strategisch Project Health Sciences Campus Gasthuisberg. Work shop RWO subsidie RSV 06/09/2011 Strategisch Project Health Sciences Campus Gasthuisberg Work shop RWO subsidie RSV 06/09/2011 Masterplan De basis van het Health Sciences Campus project is het masterplan van het ontwerpteam AWG uitgevoerd

Nadere informatie

WESTHOEK BUSINESS DISTRICT. een regionaal contactpunt voor bedrijven d.m.v. een officieel samenwerkingsverband

WESTHOEK BUSINESS DISTRICT. een regionaal contactpunt voor bedrijven d.m.v. een officieel samenwerkingsverband WESTHOEK BUSINESS DISTRICT een regionaal contactpunt voor bedrijven d.m.v. een officieel samenwerkingsverband AGENDA 1. Missie, doelstellingen en taakstellingen van Westhoek Business District 2. Inspirerende

Nadere informatie

Tweede adviesnota. van het STEM-PLATFORM. aan de stuurgroep. donderdag, 12 december Brussel, Koning Albert II - Laan.

Tweede adviesnota. van het STEM-PLATFORM. aan de stuurgroep. donderdag, 12 december Brussel, Koning Albert II - Laan. Tweede adviesnota van het STEM-PLATFORM aan de stuurgroep donderdag, 12 december 2013 Brussel, Koning Albert II - Laan Pagina 1 Beoordelingskader voor de subsidiëring van initiatieven ter ondersteuning

Nadere informatie

1. Graag had ik volgende gegevens ontvangen betreffende de arbeidsmigratie in de social profit:

1. Graag had ik volgende gegevens ontvangen betreffende de arbeidsmigratie in de social profit: SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 242 van GRIET COPPÉ datum: 20 januari 2016 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Buitenlandse werkkrachten - Zorgsector Op mijn schriftelijke

Nadere informatie

Verslag aan de Provincieraad

Verslag aan de Provincieraad directie Leefmilieu dienst Milieubeleidsplanning, -ondersteuning en Natuurontwikkeling Verslag aan de Provincieraad registratienr. 1005603 betreft verslaggever STEUNPUNT DUURZAAM WONEN EN BOUWEN Overeenkomst

Nadere informatie

Herontwikkeling FORD Genk. Stand van zaken, Bilzen 24 maart 2015

Herontwikkeling FORD Genk. Stand van zaken, Bilzen 24 maart 2015 Herontwikkeling FORD Genk Stand van zaken, Bilzen 24 maart 2015 Situatie bedrijventerreinen Genk & omgeving Gemeente Terrein Bezette oppervlakte (ha) Aangeboden oppervlakte (ha) Totale oppervlakte (ha)

Nadere informatie

Audiovisuele Mediacademie

Audiovisuele Mediacademie Audiovisuele Mediacademie mediarte.be, als spil voor talentmanagement in de audiovisuele sector mediacademie.be, als regisseur, moderator, facilitator en monitor voor talentmanagement in de audiovisuele

Nadere informatie

Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte

Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte OP ESF Vlaanderen 2014 2020 Prioriteit uit OP: 1 - loopbaanbeleid curatief investeringsprioriteit 8i - werkloosheid naar werk Informatieve Bijlage: Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte

Nadere informatie

Editie Noord Limburg 3 7 juni POM Limburg Corda Campus, 3500 Hasselt T

Editie Noord Limburg 3 7 juni POM Limburg Corda Campus, 3500 Hasselt T Editie Noord Limburg 3 7 juni 2019 POM Limburg Missie, Visie & Activiteiten Missie De organisatie inspireert, ontwikkelt en versterkt de basisvoorwaarden voor duurzame sociaaleconomische groei in de provincie

Nadere informatie

M0 Strategische nota

M0 Strategische nota Rapport M0 Strategische nota Periode 2014-2019 Bestuur Provincie Vlaams-Brabant NIS Code 20001 Adres Provincieplein 1, 3010 Leuven 1/5 D In een duurzame, welvarende regio iedereen meenemen in opleiding,

Nadere informatie

ruimtelijk structuurplan provincie Limburg richtinggevend gedeelte richtinggevend gedeelte

ruimtelijk structuurplan provincie Limburg richtinggevend gedeelte richtinggevend gedeelte richtinggevend gedeelte Deel I: visie op de gewenste ruimtelijke ontwikkeling informatief gedeelte richtinggevend gedeelte I II III IV V bindend gedeelte deel I. visie op de gewenste ruimtelijke ontwikkeling

Nadere informatie

uitgroeien tot een Vlaamse, Europese en internationale topregio met economische creativiteit als concept voor meer welvaart en welzijn in de regio.

uitgroeien tot een Vlaamse, Europese en internationale topregio met economische creativiteit als concept voor meer welvaart en welzijn in de regio. Flanders Smart Hub 1. Waarom dit project? 2. Wie maakt deel uit van dit project? 3. Vanwaar komt de naam? 4. Het vertrekpunt van het project 5. Actiedomeinen 6. Wat zijn onze doelstellingen? 7. Logistiek

Nadere informatie

DIVERSITEITSPLANNEN IN HET ONDERWIJS

DIVERSITEITSPLANNEN IN HET ONDERWIJS DIVERSITEITSPLANNEN IN HET ONDERWIJS Een school die een efficiënt diversiteitsbeleid voert heeft oog voor de capaciteiten en de verscheidenheid van elk personeelslid/leerling. Nu zijn er heel wat scholen

Nadere informatie

FRIS Duurzame Energie. Trekkers: EnergyVille

FRIS Duurzame Energie. Trekkers: EnergyVille FRIS Duurzame Energie Trekkers: EnergyVille Voorstelling FRIS werkgroep Duurzame Energie Leden FRIS werkgroep Trekker Bouwstenen FRIS-cluster IncubaThor met stimuleringsprogramma KIC InnoEnergy (pre-seed)

Nadere informatie

nr. 178 van MATTHIAS DIEPENDAELE datum: 14 december 2015 aan PHILIPPE MUYTERS DronePort Brustem - Opzet, financiering en objectieven

nr. 178 van MATTHIAS DIEPENDAELE datum: 14 december 2015 aan PHILIPPE MUYTERS DronePort Brustem - Opzet, financiering en objectieven SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 178 van MATTHIAS DIEPENDAELE datum: 14 december 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT DronePort Brustem - Opzet, financiering en objectieven

Nadere informatie

Brussel, 8 juli 2009 07082009_SERV-advies projecten VSDO. Advies. Projecten Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling

Brussel, 8 juli 2009 07082009_SERV-advies projecten VSDO. Advies. Projecten Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling Brussel, 8 juli 2009 07082009_SERV-advies projecten VSDO Advies Projecten Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling 1. Inleiding Op 8 juni 2009 werd de SERV om advies gevraagd over de fiches ter invulling

Nadere informatie

Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding

Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020 Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Wil Zuidoost-Nederland als top innovatie regio in de wereld meetellen, dan zal er voldoende en goed

Nadere informatie

Sterk door overleg. Adviesfunctie

Sterk door overleg. Adviesfunctie De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) brengt de Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties samen voor overleg en advies over tal van Vlaamse beleidsthema s. De sociale partners adviseren

Nadere informatie

Beleidsplan AUHL

Beleidsplan AUHL Beleidsplan AUHL 2019-2024 S I T U E R I N G Associatie Universiteit Hogescholen Limburg (AUHL) is één van de 5 Vlaamse associaties en heeft als partnerinstellingen: Hogeschool PXL en Universiteit Hasselt,

Nadere informatie

ESF-project Versterkt streekbeleid 1 januari juli 2019

ESF-project Versterkt streekbeleid 1 januari juli 2019 ESF-project Versterkt streekbeleid 1 januari 2017 31 juli 2019 Versterkt streekbeleid Zuid-Oost-Vlaanderen ACTIES Focus op een duurzame lokale economie en ondernemerschap in de regio Mobiliteit als noodzakelijke

Nadere informatie

Een visie op Economie

Een visie op Economie Een visie op Economie Beleidsnota economie 2009-2014 Derrick Gosselin Kabinet Minister President Inhoud beleidsnota 1. Omgevingsanalyse 2. Beleidsvisie 3. Strategische doelstellingen 4. Efficiënte en effectieve

Nadere informatie

Samenwerking Bedrijventerreinen West Achterhoek 3.0 Uitwerkingen rapport Feijtel 2018

Samenwerking Bedrijventerreinen West Achterhoek 3.0 Uitwerkingen rapport Feijtel 2018 Samenwerking Bedrijventerreinen West Achterhoek 3.0 Uitwerkingen rapport Feijtel 2018 1. Inleiding In 2010 zijn de vier gemeenten in de West Achterhoek (Bronckhorst, Doetinchem, Montferland en Oude IJsselstreek)

Nadere informatie

Graag wens ik een actuele stand van zaken te verkrijgen met betrekking tot het aanbod van voorzieningen voor ouderen in woonzorgcentra.

Graag wens ik een actuele stand van zaken te verkrijgen met betrekking tot het aanbod van voorzieningen voor ouderen in woonzorgcentra. SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 519 van ELS ROBEYNS datum: 11 mei 2016 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Woonzorgcentra Limburg - Bijkomende bedden Aangezien de provincie

Nadere informatie

DUURZAME ONTWIKKELING EN BEHEER VAN BEDRIJVENTERREINEN

DUURZAME ONTWIKKELING EN BEHEER VAN BEDRIJVENTERREINEN DUURZAME ONTWIKKELING EN BEHEER VAN BEDRIJVENTERREINEN Ondernemen Ontwikkeling bedrijventerreinen Een publieke taak Grondbeleid geeft richting aan de wijze waarop grond over een lange termijn zal worden

Nadere informatie

VOKA AMBITIENOTA. - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid -

VOKA AMBITIENOTA. - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - VOKA AMBITIENOTA - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - AALTER HET BELANG Lokale besturen zijn voor ondernemingen van groot belang. De lokale overheid is vaak het eerste aanspreekpunt voor

Nadere informatie

GENK-ZUID: GROEPSAANKOOP PV- PANELEN

GENK-ZUID: GROEPSAANKOOP PV- PANELEN GENK-ZUID: GROEPSAANKOOP PV- PANELEN PROJECT HERNIEUWBARE ENERGIE GENK-ZUID Aanleiding Probleemstelling: Negatief imago Hoge energieprijzen CO₂ uitstoot: maatschappelijke verantwoordelijkheid Bedrijventerrein

Nadere informatie

De gemeenteraad. Ontwerpbesluit

De gemeenteraad. Ontwerpbesluit De gemeenteraad Ontwerpbesluit OPSCHRIFT Vergadering van 25 april 2016 Besluit nummer: 2016_GR_00411 Onderwerp: Engagementsverklaring 'Ontwikkeling van een Cleantech Cluster Regio Gent' en Kadertekst maart

Nadere informatie

Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma

Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030 Brussel

Nadere informatie

SUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS!

SUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS! Innovatieplatform voor industrieel oppervlaktebehandelend Nederland SUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS! VOORSPRONG DOOR INNOVATIEGERICHTE SAMENWERKING Dat Nederland er economisch goed

Nadere informatie

Bediende in de logistieke sector: kansen voor vrouwen?

Bediende in de logistieke sector: kansen voor vrouwen? Bediende in de logistieke sector: kansen voor vrouwen? Welke percepties leven er bij werknemers en studenten omtrent de logistieke sector? Lynn De Bock en Valerie Smid trachten in hun gezamenlijke masterproef

Nadere informatie

Waar staat Ondernemers voor Ondernemers voor?

Waar staat Ondernemers voor Ondernemers voor? 8 Ondernemers voor Ondernemers Jaarverslag 2014 9 Waar staat Ondernemers voor Ondernemers voor? Missie De missie van de vzw Ondernemers voor Ondernemers (opgericht in 2000) is het bevorderen van duurzame

Nadere informatie

VOKA AMBITIENOTA. - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - KLUISBERGEN

VOKA AMBITIENOTA. - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - KLUISBERGEN VOKA AMBITIENOTA - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - KLUISBERGEN HET BELANG Lokale besturen zijn voor ondernemingen van groot belang. De lokale overheid is vaak het eerste aanspreekpunt

Nadere informatie

RESOC MIDDEN-WEST-VLAANDEREN STARTNOTA WERKGROEP REGIOPOSITIONERING. Algemeen

RESOC MIDDEN-WEST-VLAANDEREN STARTNOTA WERKGROEP REGIOPOSITIONERING. Algemeen RESOC MIDDEN-WEST-VLAANDEREN STARTNOTA WERKGROEP REGIOPOSITIONERING Algemeen Als regio komt het er op aan zich te onderscheiden. Het aantrekken en vasthouden van de juiste bedrijven, bezoekers en bewoners

Nadere informatie

Open Standaarden voor Lokale Overheden

Open Standaarden voor Lokale Overheden Open Standaarden voor Lokale Overheden OSLO 3.0 ENGAGEMENTSVERKLARING Ondergetekenden, De Vlaamse ICT Organisatie vzw (hierna genoemd V-ICT-OR vzw), gevestigd te 9160 Lokeren, Mosten 13 Industriezone E17-3,

Nadere informatie

Bovendien pleit Voka KvK Limburg er voor dat zo snel mogelijk gestart wordt met de opmaak van ENA 2.

Bovendien pleit Voka KvK Limburg er voor dat zo snel mogelijk gestart wordt met de opmaak van ENA 2. SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 763 van LYDIA PEETERS datum: 20 juni 2016 aan JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW Economisch Netwerk Albertkanaal - Stand van zaken In een recent rapport

Nadere informatie

Projectoproep voor de lancering van een Belgisch platform «Digitalisering voor ontwikkeling» (Digital for Development, D4D)

Projectoproep voor de lancering van een Belgisch platform «Digitalisering voor ontwikkeling» (Digital for Development, D4D) Projectoproep voor de lancering van een Belgisch platform «Digitalisering voor ontwikkeling» (Digital for Development, D4D) 1 Inleiding Meer dan ooit is onze toekomst digitaal. Op Europees niveau speelt

Nadere informatie

Arbeid biedt een maatschappelijke meerwaarde ten opzichte van inactiviteit. 3

Arbeid biedt een maatschappelijke meerwaarde ten opzichte van inactiviteit. 3 17 SOCIALE ECONOMIE 18 Sociale economie Iedereen heeft recht op een job, ook de mensen die steeds weer door de mazen van het net vallen. De groep werkzoekenden die vaak om persoonlijke en/of maatschappelijke

Nadere informatie

Beleidsnota Sociale Economie 08/01/2015

Beleidsnota Sociale Economie 08/01/2015 Beleidsnota Sociale Economie 08/01/2015 1 Omgevingsanalyse 1. Werkzaamheid 2. Werkloosheid 3. Werkvormen in de sociale economie 4. Uitstroom Inhoud Strategische en operationele doelstellingen 1. SD1: Iedereen

Nadere informatie

Rol: clustermanager Inwoners

Rol: clustermanager Inwoners Datum opmaak: 2017-08-24 Goedgekeurd door secretaris op: Revisiedatum: Eigenaar: Koen De Feyter Doel van de functie Definiëren van de missie, visie en strategie van de cluster inwoners en plannen, organiseren,

Nadere informatie

Sport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips

Sport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips Sport en tewerkstelling van jongeren Marc Theeboom / Joris Philips studie Kan sport bijdragen tot competentie-ontwikkeling voor kortgeschoolde jongeren, waardoor hun tewerkstellingskansen toenemen? initiatieven

Nadere informatie

Evaluatie van de steunverlening voor bedrijventerreinmanagement. Netwerkbijeenkomst

Evaluatie van de steunverlening voor bedrijventerreinmanagement. Netwerkbijeenkomst Evaluatie van de steunverlening voor bedrijventerreinmanagement Netwerkbijeenkomst AGENDA Doel en werkwijze van de onderzoeksopdracht De beleidstheorie ontrafeld De evaluatie resultaten: - Kwantitatieve

Nadere informatie

Zorg om talent: van inzicht naar implementatie

Zorg om talent: van inzicht naar implementatie Zorg om talent: van inzicht naar implementatie Johan Hellings voorzitter Zorgvernieuwingsplatform ViA Ronde Tafel, Brussel, 18 februari 2013 Flanders Care Bredere kader = Gekaderd in doorbraak warme samenleving

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader

FUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader Doel van de functiefamilie Leiden van een geheel van activiteiten en medewerkers en input geven naar het beleid teneinde een kwaliteitsvolle, klantgerichte dienstverlening te verzekeren en zodoende bij

Nadere informatie

Jaarverslag 2014 Dienst Economie en Internationale Samenwerking

Jaarverslag 2014 Dienst Economie en Internationale Samenwerking Jaarverslag 2014 Dienst Economie en Internationale Samenwerking Inleiding De provincie Antwerpen is nog steeds dé economische motor van Vlaanderen. 2014 was een jaar waarin voornamelijk veel beleid werd

Nadere informatie

Samen inclusief hoger onderwijs realiseren. Beleidsplan

Samen inclusief hoger onderwijs realiseren. Beleidsplan Samen inclusief hoger onderwijs realiseren Beleidsplan 2017-2019 Goedgekeurd door de stuurgroep dd. 20.03.2017 Voorwoord Het Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs (SIHO) zet met zijn beleidsplan samen inclusief

Nadere informatie

VOKA AMBITIENOTA. - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - HAMME

VOKA AMBITIENOTA. - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - HAMME VOKA AMBITIENOTA - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - HAMME HET BELANG Lokale besturen zijn voor ondernemingen van groot belang. De lokale overheid is vaak het eerste aanspreekpunt voor

Nadere informatie

Limburgse Reconversiemaatschappij - Acquisitiebeleid bedrijventerreinen

Limburgse Reconversiemaatschappij - Acquisitiebeleid bedrijventerreinen SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 181 van LYDIA PEETERS datum: 18 december 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Limburgse Reconversiemaatschappij - Acquisitiebeleid bedrijventerreinen

Nadere informatie

Oproep tot cases rond Innovatieve ArbeidsOrganisatie

Oproep tot cases rond Innovatieve ArbeidsOrganisatie Oproep tot cases rond Innovatieve ArbeidsOrganisatie I Voorwerp van het project 1.1 Beschrijving van het project De zorgsector wordt geconfronteerd met enkele ingrijpende veranderingen zoals de toenemende

Nadere informatie

VOKA AMBITIENOTA. - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - NINOVE

VOKA AMBITIENOTA. - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - NINOVE VOKA AMBITIENOTA - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - NINOVE HET BELANG Lokale besturen zijn voor ondernemingen van groot belang. De lokale overheid is vaak het eerste aanspreekpunt voor

Nadere informatie

PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN

PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN Vergadering van 26 april 2018 Verslag van de deputatie Bevoegd deputatielid: Luk Lemmens Telefoon: 03 240 52 65 Agenda nr. 2/1 Nota Ruimte. Ontwerp Nota Ruimte. Goedkeuring.

Nadere informatie

VR DOC.0658/1

VR DOC.0658/1 VR 2019 0305 DOC.0658/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE en SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Beslissing van de Vlaamse Regering houdende de lancering van de Werkbaarheidscheque

Nadere informatie

Euregionale arbeidsmarktwerking en competentiecampus voor zorgberoepen. Future proof for cure and care

Euregionale arbeidsmarktwerking en competentiecampus voor zorgberoepen. Future proof for cure and care Euregionale arbeidsmarktwerking en competentiecampus voor zorgberoepen Future proof for cure and care Prioriteit 1: versterken van economische structuur, bevorderen van kennis en innovatie en meer en betere

Nadere informatie

Verkenning regionale loopbaanversneller. Presentatie Voorzittersoverleg 28 maart 2019

Verkenning regionale loopbaanversneller. Presentatie Voorzittersoverleg 28 maart 2019 Context (1) Context (1) Verkenning regionale loopbaanversneller Presentatie Voorzittersoverleg 28 maart 2019 Opbouw 5. Advies 1. Probleem 4. Observaties 2. Opdracht 3. Aanpak Probleem Economische ontwikkeling:

Nadere informatie

REGIONALE SAMENWERKING SOCIALE ECONOMIE IN ZUID-WEST-VLAANDEREN

REGIONALE SAMENWERKING SOCIALE ECONOMIE IN ZUID-WEST-VLAANDEREN REGIONALE SAMENWERKING SOCIALE ECONOMIE IN ZUID-WEST-VLAANDEREN Deelnemende gemeenten Anzegem, Avelgem, Deerlijk, Harelbeke, Kortrijk, Kuurne, Lendelede, Menen, Spiere-Helkijn, Waregem, Wevelgem, Wervik

Nadere informatie

JAARACTIEPLAN Sept 2015 Aug 2016 RTC Vlaams-Brabant VZW

JAARACTIEPLAN Sept 2015 Aug 2016 RTC Vlaams-Brabant VZW JAARACTIEPLAN Sept 2015 Aug 2016 RTC Vlaams-Brabant VZW Periode 1 september 2015-31 augustus 2016 Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 17/06/2015 1 Inleiding RTC Vlaams-Brabant vzw wil, net als zijn

Nadere informatie

Functiekaart. Functie. Doel van de entiteit. Plaats in de organisatie. Voor kennisname

Functiekaart. Functie. Doel van de entiteit. Plaats in de organisatie. Voor kennisname Functie Graadnaam: Deskundige Functienaam: Deskundige Vrije Tijd Functionele loopbaan: B1-B3 Functiegroep: Code: Afdeling: Vrije tijd Dienst: Subdienst: Doel van de entiteit De dienst Vrije tijd coördineert

Nadere informatie

EFRO Luik Ondernemende Innovatieve Partnerschappen/Ecosystemen in Studentensteden: toelichting

EFRO Luik Ondernemende Innovatieve Partnerschappen/Ecosystemen in Studentensteden: toelichting EFRO Luik Ondernemende Innovatieve Partnerschappen/Ecosystemen in Studentensteden: toelichting Wat? Een ondernemend innovatief partnerschap ( ecosysteem ) binnen een studentenstad wordt door Agentschap

Nadere informatie

Bijlage. Beoordelingskader voor de transformatietoets van het ingediende transformatieplan als vermeld in artikel 5

Bijlage. Beoordelingskader voor de transformatietoets van het ingediende transformatieplan als vermeld in artikel 5 Bijlage. Beoordelingskader voor de transformatietoets van het ingediende transformatieplan als vermeld in artikel 5 Bij de beoordeling van de dossiers wordt rekening gehouden met de omvang en het type

Nadere informatie

Verslag aan de Provincieraad

Verslag aan de Provincieraad departement Personeel dienst Werving & Loopbaan dossiernummer:. 1403169 Verslag aan de Provincieraad betreft verslaggever Personeelsbehoefte Opmaak inventaris in het kader van de projecten "Ruien" en "Groene

Nadere informatie

Functieprofiel projectmedewerker

Functieprofiel projectmedewerker Functieprofiel projectmedewerker Situering L4-volwassenenonderwijs vzw is het netwerk van de centra voor volwassenenonderwijs en het centrum voor basiseducatie in de regio Leuven-Hageland-Tervuren. Door

Nadere informatie

toelichting budget 2015

toelichting budget 2015 toelichting budget 2015 commissie 18 november 2014 1. prioritaire beleidsdoelstellingen sport onderwijs 2. niet-prioritaire beleidsdoelstellingen administratieve beroepen personeel informatietechnologie

Nadere informatie

Prioriteit 2. Versterken van het concurrentievermogen van kmo s. Oproep FICHE

Prioriteit 2. Versterken van het concurrentievermogen van kmo s. Oproep FICHE ESIF Doelstelling Investeren in groei en werkgelegenheid Operationeel programma EFRO Vlaanderen 2014 2020 Prioriteit 2. Versterken van het concurrentievermogen van kmo s Oproep FICHE Specifieke doelstelling

Nadere informatie

Economische Beleidsvisie Gemeente Berg en Dal. Uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Berg en Dal

Economische Beleidsvisie Gemeente Berg en Dal. Uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Berg en Dal Economische Beleidsvisie Gemeente Berg en Dal Uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Berg en Dal Berry Roelofs Millingen aan de Rijn, 5 oktober 2016 Inhoudsopgave 1 Economische foto 2 Missie en doelen 3

Nadere informatie

Nota inzake Economic Development Board

Nota inzake Economic Development Board Nota inzake Economic Development Board Inleiding De economische ontwikkeling van Noord-Limburg krijgt een grote impuls met de campusontwikkeling, maar daarmee zijn niet alle economische uitdagingen deze

Nadere informatie

VOKA AMBITIENOTA. - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - ZELE

VOKA AMBITIENOTA. - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - ZELE VOKA AMBITIENOTA - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - ZELE HET BELANG Lokale besturen zijn voor ondernemingen van groot belang. De lokale overheid is vaak het eerste aanspreekpunt voor

Nadere informatie

VOKA AMBITIENOTA. - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - MERELBEKE

VOKA AMBITIENOTA. - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - MERELBEKE VOKA AMBITIENOTA - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - MERELBEKE HET BELANG Lokale besturen zijn voor ondernemingen van groot belang. De lokale overheid is vaak het eerste aanspreekpunt

Nadere informatie

Werkplan Centrum XL 2015/2016

Werkplan Centrum XL 2015/2016 Werkplan Centrum XL 2015/2016 Maart 2015, Amsterdam Inleiding: toekomstperspectief Centrum XL Er zijn veel ontwikkelingen gaande in Amsterdam op het gebied van economie, logistiek en duurzaamheid die van

Nadere informatie

Regioscreening. Fase 2 evaluatie Turnhout 10 juni 2013

Regioscreening. Fase 2 evaluatie Turnhout 10 juni 2013 Regioscreening Fase 2 evaluatie Turnhout 10 juni 2013 1 Regioscreening Agenda 1. Inleiding 2. Synthese zelfevaluatie 3. Debat Stadsregio Turnhout Tafelronde 4. Verder vervolg regioscreening 2 Regioscreening

Nadere informatie

enerzijds, het Vlaams Gewest, vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, in de persoon van de heer Kris Peeters, minister-president,

enerzijds, het Vlaams Gewest, vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, in de persoon van de heer Kris Peeters, minister-president, Overeenkomst van vijf jaar tussen het Vlaams Gewest en de provincie Oost- Vlaanderen betreffende de structurele onderbouwing van een provinciaal steunpunt duurzaam wonen en bouwen. Tussen, enerzijds, het

Nadere informatie

Gewijzigde doelstellingen in de leidraad interne controle/ organisatiebeheersing VLAAMSE OVERHEID. (inwerkingtreding: 1 januari 2015)

Gewijzigde doelstellingen in de leidraad interne controle/ organisatiebeheersing VLAAMSE OVERHEID. (inwerkingtreding: 1 januari 2015) Gewijzigde doelstellingen in de leidraad interne controle/ organisatiebeheersing VLAAMSE OVERHEID (inwerkingtreding: 1 januari 2015) 2 1. Doelstellingen, proces- & risicomanagement Subthema kwaliteitsbeleid

Nadere informatie

Reguleringsimpactanalyse voor Pendelfonds: ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering

Reguleringsimpactanalyse voor Pendelfonds: ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering Reguleringsimpactanalyse voor Pendelfonds: ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering Gebruik de RIA-leidraad en de RIA-checklist om deze RIA in te vullen. 1 Gegevens van het advies 1.1 Gegevens van de

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: het opstellen van een plan van aanpak tot het versterken van ondernemerscompetenties op het vlak van bedrijfsbeheer

Nadere informatie

leeswijzer bij de kenningsgevingsnota Plan-MER ontsluiting Haspengouw - E40

leeswijzer bij de kenningsgevingsnota Plan-MER ontsluiting Haspengouw - E40 leeswijzer bij de kenningsgevingsnota Plan-MER ontsluiting Haspengouw - E40 WelkoM Hallo, Deze leeswijzer begeleidt u doorheen de kennisgevingsnota van het milieueffectenrapport voor de ontsluiting Haspengouw

Nadere informatie

CIV SMART TECHNOLOGY

CIV SMART TECHNOLOGY CIV SMART TECHNOLOGY Uitgebreide managementsamenvatting Plan van Aanpak Centrum voor Innovatief Vakmanschap Smart Technology Ten behoeve van subsidie aanvraag Regionaal Investeringsfonds door de partners

Nadere informatie

Brussel, 10 september _AdviesBBB_Toerisme_Vlaanderen. Advies. Oprichtingsdecreet Toerisme Vlaanderen

Brussel, 10 september _AdviesBBB_Toerisme_Vlaanderen. Advies. Oprichtingsdecreet Toerisme Vlaanderen Brussel, 10 september 2003 091003_AdviesBBB_Toerisme_Vlaanderen Advies Oprichtingsdecreet Toerisme Vlaanderen Inhoud Inhoud... 2 1. Inleiding...3 2. Krachtlijnen van het advies... 3 3. Advies...4 3.1.

Nadere informatie

Opdracht. Hoe? Agentschap Ondernemen bondig voorgesteld. Voorbereiden en uitvoeren van economie- en ondernemingsbeleid:

Opdracht. Hoe? Agentschap Ondernemen bondig voorgesteld. Voorbereiden en uitvoeren van economie- en ondernemingsbeleid: Agentschap Ondernemen bondig voorgesteld 25/02/2011 Opdracht Voorbereiden en uitvoeren van economie- en ondernemingsbeleid: Bedrijven door de crisis helpen Meer en sterker ondernemerschap Een meer groene

Nadere informatie

Oproep Mensgericht ondernemen

Oproep Mensgericht ondernemen Oproep Mensgericht ondernemen MO - Situatieschets Geef een korte situatieschets van uw organisatie op dit moment zowel naar werking als naar context. Link dit aan uw kwaliteitsopstap/ -paper. Project steeds

Nadere informatie

Organisatie van opvang en vrijetijdsbesteding van schoolkinderen [1]

Organisatie van opvang en vrijetijdsbesteding van schoolkinderen [1] Organisatie van opvang en vrijetijdsbesteding van schoolkinderen [1] Ten gevolge van de goedkeuring van de bisconceptnota betreffende de organisatie van opvang en vrijetijdsbesteding van schoolkinderen,

Nadere informatie

Streekpact Prioriteiten

Streekpact Prioriteiten Streekpact 2013-2018 20 Prioriteiten RESOC-SERR Brugge roept op om de Brugse economie- in- verandering te versterken! De partners van RESOC-SERR Brugge werken samen hard aan een bloeiend Brugs socioeconomisch

Nadere informatie

Memorandum Zuurstof voor samenwerking tussen onderwijs en bedrijven

Memorandum Zuurstof voor samenwerking tussen onderwijs en bedrijven Memorandum Zuurstof voor samenwerking tussen onderwijs en bedrijven Context In 2013 lanceerde RESOC-SERR Brugge het nieuwe Streekpact 2013-2018 voor de Brugse regio. Dit is een gedragen visie- en actiedocument

Nadere informatie

Hoe beïnvloedt het Europese beleid de uitvoering van het arbeidsmarktbeleid in Vlaanderen?

Hoe beïnvloedt het Europese beleid de uitvoering van het arbeidsmarktbeleid in Vlaanderen? Hoe beïnvloedt het Europese beleid de uitvoering van het arbeidsmarktbeleid in Vlaanderen? Cascade van beleidsniveaus en beleidsteksten Beleid EU Strategie Europa 2020 Europees werkgelegenheidsbeleid Richtsnoeren

Nadere informatie

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische

Nadere informatie

Vlaamse Regering. Addendum. bij het. Protocol van samenwerking

Vlaamse Regering. Addendum. bij het. Protocol van samenwerking Vlaamse Regering Addendum bij het Protocol van samenwerking In het kader van het economisch impulsplan herstel het vertrouwen van de Vlaamse regering goedgekeurd op 14 november 2008 Tussen de Vlaamse Regering

Nadere informatie

VOKA AMBITIENOTA. - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - AALST

VOKA AMBITIENOTA. - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - AALST VOKA AMBITIENOTA - Een staalkaart voor een ondernemend lokaal beleid - AALST HET BELANG Lokale besturen zijn voor ondernemingen van groot belang. De lokale overheid is vaak het eerste aanspreekpunt voor

Nadere informatie