docenten handleiding CP07 Gas, water, elektriciteit en telefoon BSDH7-V1.0

Transcriptie

1 docenten handleiding CP07 Gas, water, elektriciteit en telefoon BSDH7-V1.0

2 Gas, water, elektriciteit en telefoon CP07 Waar gaat het over? Introductie In de CP Gas, water, elektriciteit en telefoon leert de cursist hoe hij zijn zaken moet regelen met bedrijven die gas, water, elektriciteit en telefonie leveren. Daarnaast leert hij instructies te begrijpen zodat hij veilig met de voorzieningen kan omgaan. De algemene doelstelling van deze CP luidt: De kandidaat kan op adequate wijze een aansluiting op gas, water, elektriciteit aanvragen/opzeggen, kan op veilige wijze omgaan met gas, water, elektriciteit. De praktijksituatie kent de volgende zes cruciale handelingen met bijbehorende doelstellingen: CH1: De meterstand opnemen en doorgeven (ook telefonisch m.b.v. toetsen en keuze menu) 1. De kandidaat kan de meterstand opnemen. 2. De kandidaat kan de meterstand doorgeven. CH2: De gas-/water-/elektriciteitsrekening betalen 1. De kandidaat kan de gas-/water-/elektriciteitsrekening begrijpen. 2. De kandidaat kan de gas-/water-/elektriciteitsrekening betalen d.m.v. acceptgiro/automatische afschrijving. CH3: De jaarafrekening begrijpen 1. De kandidaat kan de jaarafrekening lezen. 2. De kandidaat kan om verduidelijking vragen over de jaarrekening. CH4: In gesprek met het energiebedrijf 1. De kandidaat kan het energiebedrijf bellen bijvoorbeeld met een vraag om informatie of een klacht. CH5: Veilig omgaan met gas en elektriciteit 1. De kandidaat kan veilig omgaan met gas en elektriciteit. 2. De kandidaat kan instructies van elektrische apparaten en gastoestellen begrijpen. 3. De kandidaat kan voorlichtingsfolders/brochures/spotjes over veilig omgaan met gas en elektriciteit begrijpen. CH6: Een telefoonaansluiting regelen 1. De kandidaat kan informatie inwinnen over het regelen van een telefoonaansluiting. 2. De kandidaat kan een formulier aanvragen voor het regelen van een telefoonaansluiting. 3. De kandidaat kan een formulier invullen voor het regelen van een telefoonaansluiting. KNS In de eindtermen voor KNS zijn vier cruciale handelingen opgenomen die samenhangen met de CP Gas, water, elektriciteit en telefoon. De handelingen horen bij hoofdstuk 3 Wonen, 3.2: regelen van en omgaan met nutsvoorzieningen en communicatiemiddelen in eigen woning. De eindtermen zijn de volgende: de kandidaat weet hoe hij aanvragen moet regelen; de kandidaat weet hoe een energierekening is opgebouwd; de kandidaat weet hoe hij veilig en zuinig met gas, elektra en water om moet gaan; de kandidaat weet wie hij moet benaderen bij storing ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved BSDH7-V1.0 Created on 01/10/2008 5:00:00 PM 1

3 Aandachtspunten Deze CP vraagt een breed begrip van de manier waarop nutsbedrijven in Nederland werken. De cursist moet zich uiteenlopende handelingen eigen maken om aan de eindtermen te voldoen. Er zijn binnen deze CP tal van zaken te noemen, die voor de cursisten niet vanzelfsprekend hoeven te zijn omdat er internationaal gezien veel verschillen bestaan in de manier waarop de leverantie van gas, water, elektriciteit en telefonie geregeld is. De Nederlandse nutsbedrijven zijn de laatste jaren commercieel geworden waardoor de werkwijze en mogelijkheden voor de consument in korte tijd enorm veranderd zijn. Men mag tegenwoordig zelf zijn leverancier kiezen. Nutsbedrijven moeten met elkaar concurreren en proberen met allerlei aanbiedingen klanten te trekken. Het is daarom zinnig de aanbiedingen en prijzen te vergelijken. Informatie van nutsbedrijven is gemakkelijk via internetsites te verkrijgen. Op de sites vindt men tarieven, aanmeldings- en overstapformulieren, besparingstips en soms ook testjes over energiebesparing en informatie over veilig energiegebruik. Het opnemen van de meterstanden is een jaarlijks terugkerend verschijnsel. Het wordt nog zelden door iemand van het energiebedrijf huis aan huis gedaan. Men krijgt een kaart thuis en vult daar zelf de standen op in en doet deze op de post. Of men vult de meterstanden in op een digitaal format op de computer. Wat de telefonie betreft is de situatie wereldwijd veranderd door de komst van de mobiele telefoon. Steeds vaker gaan mensen over op het aanschaffen van een mobiele telefoon en schaffen daarbij het vaste toestel thuis af. Mogelijke knelpunten binnen de CP kunnen zich voordoen bij de jaarafrekeningen die doorgaans nogal ondoorgrondelijk zijn; veel Nederlanders komen er ook niet uit en sporen met veel moeite het bedrag op dat extra moet worden betaald of dat zij terugkrijgen. Daarbij weet niet iedereen dat het maandelijks te betalen bedrag een inschatting van het verbruik is en dat je aan het eind van het jaar een verrekening krijgt. Verder weet men niet altijd dat je niet zomaar zelf leidingen mag aanleggen of veranderingen in het elektriciteitsnetwerk mag aanbrengen. Het zelf klussen kan nog wel eens onveilige situaties opleveren. In feite is men verplicht reparaties of vernieuwingen rond de energienetwerken te laten uitvoeren door erkende (gediplomeerde) installateurs. Meer weten? Voor meer informatie kunt u websites en folders van leveranciers als Nuon, Essent, Eneco, lokale watervoorzieningsbedrijven en Postbus 51 raadplegen. Lessuggesties De film Dennis heeft de sleutel van zijn nieuwe woning gekregen. Jan, Mirjam en Essam gaan mee naar zijn huis om hem te helpen met klussen. Dit blijkt niet mogelijk want er is nog geen stroom, water en gas. Dennis gaat dit meteen regelen. 1 e ronde filmkijken Laat de cursisten naar de film kijken met de volgende kijkvragen in gedachten. Zet de vragen vooraf op het bord en bespreek ze na. Of maak per vraag een kijkronde. Vragen: Wat is klussen? Laat de cursisten voorbeelden van handelingen geven als verven, timmeren etc ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved BSDH7-V1.0 Created on 01/10/2008 5:00:00 PM 2

4 Hoe regel je stroom, gas en water voor een nieuw huis? Door je aan te melden bij een energiebedrijf/waterleidingbedrijf. Bespreek vervolgens waarom je stroom en water nodig hebt als je gaat klussen, zodat de cursisten zich een concrete voorstelling kunnen maken van de situatie. 2 e ronde filmkijken Laat de cursisten nogmaals naar de film kijken met de volgende kijkvragen. Zet de vragen vooraf op het bord en bespreek ze achteraf. Om het beantwoorden van de vragen te vergemakkelijken kunt u ze aanbieden als waar/niet waar vragen of er antwoordalternatieven bij aanbieden. Vragen: Waarom is er nog geen stroom, gas en water in het nieuwe huis van Dennis? Omdat Dennis dat niet geregeld heeft. Wat moet Dennis doen om stroom, water en gas voor zijn nieuwe woning te krijgen? Hij moet zich aanmelden bij een energiebedrijf en waterleidingbedrijf. Heeft Dennis aan het eind van de film stroom, gas en water? Ja, hij heeft uiteindelijk stroom. Gaat Dennis nu klussen? Nee, hij heeft geen energie meer. 3 e ronde filmkijken Laat de cursisten nog een laatste keer naar de film kijken met de volgende kijkvragen: Is Dennis snel klaar met het regelen van stroom, gas en water voor zijn nieuwe huis? Nee, het kost hem veel tijd en energie. Dennis belt met zijn energiebedrijf. Wat moet hij doen voordat hij elektriciteit en gas krijgt? Hij moet zijn meterstanden doorgeven. Wat is dat de meterstanden doorgeven? Waarom moet je dat doen? Om een correcte rekening te krijgen. Groepsgesprek over eigen ervaringen n.a.v. film Laat de cursisten nadenken en vertellen over hun eigen ervaringen in relatie tot de film. Houd een groepsgesprek naar aanleiding van een paar vragen. Afhankelijk van het niveau van de cursisten kunt u het gesprek klassikaal houden of in subgroepjes laten doen. Mogelijke vragen: Klussen jullie wel eens? Waar? (thuis/bij familie/vrienden) Wat vind je (niet) leuk om te doen? Wie heeft zich wel eens aangemeld bij een energie- of waterbedrijf? Hoe ging dat? Was het snel geregeld? Wie heeft zijn meterstanden wel eens doorgegeven? Hoe deed je dat? (met een meterstandenkaart/via de website van het bedrijf/ ) 2008 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved BSDH7-V1.0 Created on 01/10/2008 5:00:00 PM 3

5 De praktijk De volgende lessuggesties zijn voorbereidende opdrachten bij de praktijkopdrachten. (voor praktijkopdrachten en suggesties ter evaluatie, zie Praktijkboek ) De eerste lessuggestie kunt u al gebruiken voordat de cursisten zijn begonnen met de e- learning. 1. Omgaan met formulieren: een acceptgiro invullen Beginners en gevorderden Geef de cursisten een kopie van een acceptgiro en een energierekening. Vraag aan de cursisten of ze weten wat dit voor papieren zijn en of ze wel eens acceptgiro s gebruiken. Zet een acceptgiro op het bord en bespreek met de beginners wat ze waar moeten invullen. Wijs ze op het belang van de volgorde en correcte spelling van: voorletter(s) en achternaam, straatnaam en huisnummer, postcode en woonplaats. Laat ze vervolgens proberen de acceptgiro in te vullen om zogenaamd de gasrekening te betalen. Dezelfde oefening voor de gevorderden met een meer vragende dan instruerende aanpak. Bijvoorbeeld: Waar moet je op moeten letten bij het invullen van een acceptgiro? Laat de acceptgiro s eventueel inleveren om ze te controleren en van feedback te voorzien. Gevorderden kunt u de acceptgiro s van elkaar laten controleren en bespreken. Benodigdheden & organisatie: - kopieën van een energierekening (bijlage 7a) en een acceptgiro (bijlage 7b). Feedback Geef feedback op correctheid en spelling van de ingevulde acceptgiro s. 2. Rollenspel: telefoneren over jaarafrekening (bij praktijkopdracht 5 en 6) (Beginners en) gevorderden Vooraf: het onderwerp de jaarafrekening is waarschijnlijk ingewikkeld voor beginners. U kunt daarom besluiten onderstaande opdracht pas te doen als cursisten enigszins gevorderd zijn. Deel een kopie van een jaarafrekening uit. Bespreek wat het voor rekening is en ga in op de begrippen: gespreid betalen, het termijnbedrag, vooruitbetalen, de jaarafrekening, geld bijbetalen en terugontvangen. Geef de cursisten een kopie van een jaarafrekening waarop staat dat persoon X moet bijbetalen. Bespreek waarom je soms moet bijbetalen aan het einde van het jaar. Laat de cursisten vervolgens in tweetallen een rollenspel spelen waarbij persoon A de klant is die naar het energiebedrijf belt over de jaarafrekening. Hij/zij wil weten waarom hij/zij moet bijbetalen. Persoon B is een medewerker van het energiebedrijf en legt uit dat de klant moet bijbetalen omdat hij/zij meer energie verbruikt dan vroeger. Laat de cursisten eventueel gebruikmaken van de hulpkaart Telefoneren. Ga met de ruggen naar elkaar toe zitten; persoon B begint (met het opnemen van de telefoon). Wissel van rol! Tot slot spelen enkele tweetallen hun rollenspel voor de groep ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved BSDH7-V1.0 Created on 01/10/2008 5:00:00 PM 4

6 Benodigdheden & organisatie: - Kopieën van rolbeschrijvingen. - Laat de cursisten hun mobiele telefoons in de hand nemen. Feedback De docent vraagt de groep feedback te geven met behulp van de hulpkaart Elkaar beoordelen. Daarmee wordt ingegaan op vragen als: Gaat het gesprek in het echt ook zo?; Was het gesprek goed te verstaan?; Was het gesprek begrijpelijk? Tot slot geeft de docent zijn/haar eigen feedback op de spreekvaardigheid en uitspraak. Let bij uitspraak vooral op de verstaanbaarheid op woord- en zinsniveau en klemtoon en intonatie! 3. Rollenspel: telefoneren met een nutsbedrijf (bij praktijkopdracht 8 en 10) Beginners en gevorderden Bespreek met beginners wat je kunt zeggen als je een energiebedrijf belt om je aan te melden. Zet zinnetjes op het bord als: Ik wil me graag aanmelden. / Kunt u me een aanmeldingsformulier toesturen? / Laat de cursisten vervolgens in tweetallen een kort rollenspel spelen waarbij persoon A de klant is die opbelt naar een energiebedrijf voor een aanmeldingsformulier. Persoon B is een medewerker van een energiebedrijf die de klant antwoord geeft op zijn/haar vraag. Bespreek met gevorderden wat je kunt zeggen als je een energiebedrijf belt voor informatie over het een of ander. Bijvoorbeeld: Ik wil graag informatie over (de nieuwe tarieven). / Ik wil graag weten hoe (ik mijn rekeningen automatisch kan betalen)? / Kunt u me informatie sturen over (groene energie)? Laat de cursisten vervolgens in tweetallen een kort rollenspel spelen waarbij persoon A de klant is die opbelt naar een energiebedrijf en vraagt om informatie (naar keuze). Persoon B is een medewerker van een energiebedrijf die de klant antwoord geeft op zijn/haar vraag. Laat de cursisten eventueel gebruik maken van de hulpkaart Telefoneren. Ga met de ruggen naar elkaar toe zitten; persoon B begint (met het opnemen van de telefoon). Wissel van rol! Laat tot slot enkele tweetallen hun rollenspel voor de groep spelen. Benodigdheden & organisatie: - Kopieën van rolbeschrijvingen. - Laat de cursisten hun mobiele telefoons in de hand nemen. Feedback De docent vraagt de groep feedback te geven met behulp van de hulpkaart Elkaar beoordelen. Daarmee wordt ingegaan op vragen als: Gaat het gesprek in het echt ook zo?; Was het gesprek goed te verstaan?; Was het gesprek begrijpelijk? Tot slot geeft de docent zijn/haar eigen feedback op de spreekvaardigheid en uitspraak. Let bij uitspraak vooral op de verstaanbaarheid op woord- en zinsniveau en op klemtoon en intonatie ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved BSDH7-V1.0 Created on 01/10/2008 5:00:00 PM 5

7 Suggestie ter evaluatie praktijkopdrachten Bij deze CP horen tien praktijkopdrachten: de meeste opdrachten (opdracht 1, 2, 3, 4, 5, 7 en 9) zijn oriënterend van aard en behoeven geen voorbereiding in de les. Bij deze opdrachten doen we daarom alleen evaluatieve lessuggesties. Evaluatie praktijkopdracht 1 en 2 Omgaan met formulieren: de meterstanden doorgeven Herhaal de praktijkopdrachten om na te gaan of de cursisten een meterstandenkaart kunnen invullen. Loop rond en help eventuele moeilijkheden uit de weg. Geef de cursisten een kopie van een meterstandenkaart en een afbeelding van een gas- en elektriciteitsmeter om de standen af te lezen en laat de meterstandenkaart invullen. Laat de cursisten dezelfde meterstanden doorgeven via een website van een energiebedrijf naar keuze. Neem de ingevulde formulieren eventueel in (laat de digitale kaart uitprinten), controleer ze en bespreek ze bij teruggave. Benodigdheden & organisatie: Kopieën van een meterstandenkaart (bijlage 7c) en een afbeelding van meters (bijlage 7d). Evaluatie praktijkopdracht 3 en 4 Omgaan met formulieren: betalen per acceptgiro Laat de cursisten hun ingevulde acceptgiro van praktijkopdracht 4 voor zich nemen. Bespreek wat nog onduidelijk/moeilijk is bij het invullen ervan. Laat de cursisten vervolgens (het tweede deel van) praktijkopdracht 3 herhalen: Geef ze een kopie van een telefoonrekening en laat ze daarbij een machtiging voor een automatische afschrijving invullen. Neem de ingevulde formulieren eventueel in, controleer ze en bespreek ze bij teruggave. Benodigdheden & organisatie: - kopieën van een telefoonrekening (bijlage 7e) en een automatische afschrijvingskaart (bijlage 7f). Evaluatie praktijkopdracht 5 Omgaan met schriftelijke info: de jaarafrekening Vraag de cursisten hun eigen jaarafrekening mee te brengen. Vraag de cursisten wat een jaarafrekening is en wat erop staat. Zo komt u vanzelf op de vragen die de cursisten aan u willen stellen naar aanleiding van praktijkopdracht 5. Geef de cursisten vervolgens een paar opzoekvragen bij hun jaarafrekening: Wat is je termijnbedrag? Krijg je geld terug of moet je bijbetalen? Laat de cursisten hun antwoord op de rekening markeren. De docent loopt rond en helpt waar nodig. Evaluatie praktijkopdracht 6 Terugblik op telefoongesprek met nutsbedrijf Vraag de cursisten hoe het telefoongesprek van praktijkopdracht 6 ging. Wat heb je gevraagd? Heb je antwoord gekregen op je vraag? Wat ging nog niet zo goed? 2008 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved BSDH7-V1.0 Created on 01/10/2008 5:00:00 PM 6

8 Evaluatie praktijkopdracht 7 Evaluatie praktijkopdracht 8 en 10 Evaluatie praktijkopdracht 9 Groepsgesprek: vergelijken prijsinformatie Laat de cursisten in tweetallen de gevonden prijsinformatie van twee nutsbedrijven bespreken. Welke bedrijven heb je vergeleken? Wat is goedkoper bij welk bedrijf? Vraag tot slot klassikaal of er (grote) prijsverschillen zijn tussen bedrijven. Terugblik op telefoongesprek met nutsbedrijf Vraag de cursisten hoe de telefoongesprekken van praktijkopdracht 8 en 10 gingen. Wat heb je gevraagd? Heb je antwoord gekregen op je vraag? Wat ging nog niet zo goed? Groepsgesprek: veilig omgaan met energie Vraag de cursisten wat ze te weten zijn gekomen over veilig omgaan met gas, water en elektriciteit? Bespreek resterende vragen en onduidelijkheden. Ter inspiratie Aan de telefoon Laat de deelnemers klassikaal in twee groepen en vervolgens in tweetallen oefenen met het volgende telefoongesprekje. Geef feedback op de verstaanbaarheid (ritme, klemtoon en zinsintonatie). Energie Direct, met Jan Jansen. Energie Direct, met Jan Jansen. Goedemiddag, ik heb een vraag. Goedemiddag, ik heb een vraag. Zeg u het eens. Zeg u het eens. Ik wil graag informatie over groene stroom. Ik wil graag informatie over groene stroom. Dat kan. Dat kan. Zal ik het u toesturen? Zal ik het u toesturen? Ja graag. Ja graag. Mag ik uw naam en adres dan even? Mag ik uw naam en adres dan even? Ja zeker. Ja zeker ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved BSDH7-V1.0 Created on 01/10/2008 5:00:00 PM 7

9 handleiding bijlage CP07 Gas, water, elektriciteit en telefoon BSDH7-V1.0

10 Gas, water, elektriciteit, telefoon CP07 Inhoudsopgave bijlagen Bijlage 7a: Energierekening 2 Bijlage 7b: Acceptgiro 3 Bijlage 7c: Meterstandenkaart 4 Bijlage 7d: Plaatjes van meters 5 Bijlage 7e: Telefoonrekening 6 Bijlage 7f: Machtiging automatische afschrijving ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved BSDH7-V1.0 Created on 01/10/2008 5:00:00 PM

11 Bijlage 7a. Energierekening

12 Bijlage 7b. Acceptgiro

13 Bijlage 7c. Meterstandenkaart

14 Bijlage 7d. Plaatjes van meters

15 Bijlage 7e. Telefoonrekening

16 Bijlage 7f. Machtiging automatische afschrijving