docenten handleiding CP05 Veiligheid OGODH5-V1.1

Transcriptie

1 docenten handleiding CP05 Veiligheid OGODH5-V1.1

2 Veiligheid P05 C Waar gaat het over? Introductie In deze praktijksituatie draait het om veiligheid, vooral om de verkeersveiligheid bij het naar school gaan. Centraal staat het deelnemen aan een voorlichtingsbijeenkomst over verkeersveiligheid in en om de school. Daarnaast gaat het ook over veilig buitenspelen: het gebruik maken van speeltoestellen en het spelen langs de waterkant. De algemene doelstelling van deze CP is: De kandidaat kan gesprekken voeren over de (verkeers)veiligheid van haar kind. De praktijksituatie kent één cruciale handeling met bijbehorende doelstellingen: CH1: Naar een informatiebijeenkomst over (verkeers)veiligheid 1. De kandidaat kan eenvoudige informatie over (verkeers)veiligheid begrijpen. 2. De kandidaat kan dia s in een presentatie over (verkeers)veiligheid begrijpen. 3. De kandidaat kan vragen stellen over (verkeers)veiligheid. 4. De kandidaat weet waar zij informatie over (verkeers)veiligheid kan krijgen. 5. De kandidaat kan een brochure over (verkeers)veiligheid lezen. Bewijzen De cursist verzamelt voor deze CP in het portfolio een bewijs voor de volgende situatie: Ik ga naar een bijeenkomst over (verkeers)veiligheid. Ik begrijp informatie over (verkeers) veiligheid. Als bewijs bij deze CP kan gelden: - Een uitnodiging voor een informatiebijeenkomst over veiligheid. - Aantekeningen van de cursist met vragen en antwoorden. KNS Er is bij deze praktijksituatie geen koppeling met een KNS-doel. Aandachtspunten Brengt u uw kind ook altijd met de auto naar school, omdat het zo gevaarlijk is met al die auto s rond de school? Dit is een vraag die veel scholen aan ouders stellen. Kinderen worden steeds vaker met de auto naar school gebracht, hetgeen een chaotische en gevaarlijk situatie rond de school oplevert. Als kinderen lopend of fietsend naar school gaan, krijgen ze ook te maken met allerlei gevaren. De meeste slachtoffers onder verkeersslachtoffers vallen in de leeftijd van jaar, maar er vinden ook veel ongelukken plaats met jongere kinderen. Denk aan kleuters die niet op de stoep blijven met hun rolschaatsen of fietsje, of grotere kinderen die bij het voetballen de straat op rennen enzovoorts. Het is belangrijk dat ouders hun kinderen aandacht voor verkeersveiligheid bijbrengen. Daarnaast worden via de scholen verkeerslessen en informatiebijeenkomsten over veiligheid georganiseerd. Ook de gemeente draagt bij aan veiligheid, met bijvoorbeeld maatregelen als Duurzaam Veilig, zoals 30 km/uurzones, rotondes, voetgangersoversteekplaatsen en bromfietsen op de rijbaan. Daarnaast zijn er de laatste tijd veel zichtverbeterende systemen 1

3 zoals dodehoekspiegels en -camera's. Verder zijn er de beveiligingsmiddelen zoals de fietshelm. Voor in de auto is het belangrijk dat er gordels en kinderzitjes zijn. Dat is trouwens ook verplicht. Sommige allochtone ouders kunnen zelf niet fietsen en leren hun kinderen niet fietsen. Voor hen is de stad gevaarlijk en vaak zie je de moeders veel langer dan bij Nederlandse moeders het geval is, de kinderen halen en brengen. Anderzijds zijn er ook ouders die hun kinderen al heel jong vrij buiten laten spelen, te jong in de ogen van veel Nederlanders. Naast het verkeer zijn er op de school en ook thuis er allerlei situaties die onveilig zijn. Een tweede thema bij deze CP is dan ook het buiten spelen. Het is belangrijk dat kinderen veilig buiten kunnen spelen. In de speeltuin moeten kleine kinderen echt in de gaten gehouden worden als ze de hoge klimtoestellen in willen gaan. En dan ligt er bijna overal een aloud gevaar op de loer: water. Overal in Nederland is water: grachten, singels, slootjes en plassen. Het is voor Nederlandse ouders vanzelfsprekend van meet af aan rekening te houden met dit gevaar. Sommige allochtone ouders zijn zich minder bewust van het gevaar van verdrinking. Schoolzwemmen wordt meestal wel georganiseerd, maar dat is vanaf een bepaalde leeftijd en zeker niet altijd. Er zijn steeds meer kinderen die niet kunnen zwemmen! Scholen beslissen namelijk zelf of zij activiteiten als schoolzwemmen aanbieden. In de schoolgids van de school kan men hier informatie over vinden. Tot slot schuilt er nog gevaar in giftige stoffen rond en in het huis: verf, reinigers etc. Meer weten? Veel informatie, les- en oefenmateriaal vindt u op: En: Twee korte basale films over (verkeers)veiligheid met veel oefenmateriaal (rond begrippen zoals pas op, kijk uit) ziet u online op: Het betreft: aflevering 1. Pas op! En aflevering 6 / 14. Wat is er aan de hand? 2

4 Lessuggesties De film In deze film leert Aisha fietsen. In de eerste scène vraagt zij haar dochter mee te gaan met boodschappen doen omdat Boushra met haar fiets kan helpen met de tassen. Boushra baalt ervan, te meer omdat haar moeder ook nog eens een hele tijd met een kennis blijft staan kletsen. Aisha heeft dat wel door en wil eigenlijk zelf ook wel leren fietsen. Gerda helpt haar, Jan geeft les in verkeersregels en zo leert Aisha fietsen. 1 e ronde filmkijken Laat de cursisten naar de film kijken met de volgende kijkvraag in gedachten. Zet hem op het bord en bespreek hem na. Wat leert Aisha in deze film? - Aisha leert fietsen. - Aisha leert ook de verkeersregels. 2 e ronde filmkijken Laat de cursisten naar de film kijken met de volgende kijkvraag in gedachten. Zet hem op het bord en bespreek hem na. Waarom wil Aisha leren fietsen? Zet het rijtje op het bord en kruis aan: [ ] Omdat Boushra dat gezegd heeft. [X] Omdat Aisha dan zelf boodschappen kan doen, zonder Boushra. [ ] Omdat dat verplicht is. [X] Omdat Aisha dan sneller en makkelijker boodschappen doen. [X] Omdat Aisha dan niet voor alles op de bus moet wachten. 3 e ronde filmkijken Nadat de cursisten de film tweemaal hebben bekeken, kunt u in een derde kijkronde dieper op de inhoud ingaan. Bespreek twee onderwerpen: veilig fietsen en je bent nooit te oud om te leren Geef bij elk onderwerp een kijkvraag mee. Wanneer moet je stoppen? [X] Als het stoplicht op rood staat. [X] Als het stoplicht op oranje staat. [ ] Als het stoplicht op groen staat. [X] Als er haaientanden op de weg voor je staan. [X] Als er verkeer van rechts komt. Kun je wel leren fietsen als je ouder bent? [X] Ja, het is misschien wat moeilijker, maar het kan wel, zie Aisha. [ ] Nee, als je oud bent kan je dit niet meer leren. [ ] Nee, alleen kinderen kunnen leren fietsen. Ga na het kijken in een groepsgesprek verder in op een of beide onderwerpen. Natuurlijk kunnen hier ook samenhangende thema s aan de orde komen, bijvoorbeeld: Aisha is eerst afhankelijk van Boushra omdat ze niet kan fietsen. Soms nemen mensen hun kinderen mee naar de dokter om voor hen te tolken, vaak helpen kinderen hun ouders met de computer. Hoe is dat om als ouder voor zoiets afhankelijk te zijn van je kind? Moet je dat veranderen, of niet, of in hoeverre? 3

5 De praktijk De volgende lessuggesties zijn voorbereidende opdrachten bij de praktijkopdrachten. De eerste lessuggestie kunt u al gebruiken voordat de cursisten zijn begonnen met de e-learning. 1. Groepsgesprek: Veiligheid (bij praktijkopdracht 1 en 2) Beginners & Ter introductie op de praktijkopdracht houdt u een groepsgesprek gevorderden over het thema: (verkeers)veiligheid. Door middel van vragen activeert u de voorkennis en woordenschat van cursisten. U kunt beginnen met de vraag: Brengt u uw kind ook altijd met de auto naar school, omdat het zo gevaarlijk is met al die auto s rond de school? U kunt ook andere gevaarlijke situaties thuis en op straat bespreken: water, vallen, gevaarlijke stoffen. Maak twee kolommen op het bord. Boven de linker kolom schrijft u: Gevaarlijk. Boven de rechter kolom schrijft u: Veilig. U vraagt: Wat is veilig? Wat is gevaarlijk? Laat de cursisten gevaarlijke en veilige zaken noemen en schrijf die in de goede kolom. Feedback Benodigdheden & organisatie: Whiteboard en stiften, bord en krijt. Geef in dit gesprek geen feedback op spreekvaardigheid of uitspraak; wel op woorden en informatie, het uitwisselen van kennis over het thema staat centraal. 2. Lezen: Informatie verzamelen over veiligheid (bij praktijkopdracht 3) Beginners & Vraag de cursisten waar zij informatie kunnen zoeken over gevorderden veiligheid. Maak twee kolommen op het bord. In de linker kolom schrijft u: lezen en in de rechter kolom schrijft u: vragen en luisteren. Noteer de antwoorden van de cursisten in de juiste kolom. Bijvoorbeeld in de linker kolom: internet, folders, schoolgids (ophalen bij de school), en in de rechter kolom: met andere ouders praten, informatiebijeenkomst van de school of gemeente. Vertel de cursisten dat het nu gaat over lezen. Vraag de cursisten wat ze willen weten over veiligheid. Verwijs daarbij naar het groepsgesprek (bij praktijkopdracht 1 en 2): veilig verkeer, veilig spelen, leren zwemmen. Noteer de onderwerpen op het bord. Laat de cursisten in duo s werken. Koppel beginners aan gevorderden. Laat cursisten werken met een folder van Veilig Verkeer Nederland, info over schoolzwemmen uit de schoolgids of van een zwemvereniging of laat ze zoeken op internet. Laat de cursisten info op een rijtje zetten over de onderwerpen die u op het bord hebt geschreven. Loop rond om hen hierbij te helpen. Benodigdheden & organisatie: Folders van Veilig Verkeer en van zwemverenigingen, gevaarlijke stoffen, etc. Computers met internetverbinding 4

6 Feedback Hulpkaart 11, 12 en 13 Zoekend lezen staat in deze opdracht centraal. Geef alleen hierop feedback. Als cursisten woorden uit de folders of van de website niet kennen, raad ze dan aan woorden op de zoeken in de woordenlijst of in het NT2-pocketwoordenboek. 3. Vragen stellen: Praten over veiligheid (bij praktijkopdracht 4*) Beginners & Oefen met de cursisten cruciale zinnen die zij nodig hebben om gevorderden met andere ouders te praten over veiligheid. Schrijf vragen op het bord. Gebruik hiervoor ook de vragen op Hulpkaart 1: Informatie vragen aan iemand die u kent. Zet een streep onder de lettergreep die de klemtoon heeft. Lees een zin voor en vraag de cursisten de zin na te zeggen. Ga zo verder met de volgende zinnen. Voorbeeldzinnen: Fietst jouw kind naar school? Fietst jouw kind al alleen naar school? Zit je kind los in de auto? Zit je kind achterop bij je op de fiets? Heb je een jasbeschermer op je fiets? (Het gaat hier om het gevaar van voet tussen de spaken bij achteropzittend kind) Heeft je kind al een zwemdiploma? Werk in groepjes van drie. Een cursist stelt de vragen. Een cursist geeft antwoord. En de derde (gevorderde) cursist noteert kort de antwoorden op de vragen. Loop rond en geef feedback op uitspraak en intonatie. Vraag aan de cursisten die antwoorden genoteerd hebben om een kort mondeling verslag. Feedback Benodigdheden & organisatie: Whiteboard en stiften Hulpkaart 1 Geef direct feedback op uitspraak en intonatie. Geef geen feedback op spelling. Uitspraak en spreekvaardigheid staan centraal. 4. Vragen stellen: Op de informatiebijeenkomst (bij praktijkopdracht 1 en 4*) Beginners & Oefen met de intonatie van vragen. De toon gaat omhoog aan gevorderden het eind van de zin. Stel deze vragen eerst aan de cursisten. Ga duidelijk met uw stem omhoog, ga eventueel ook op uw tenen staan met uw armen omhoog, of zet een grote pijl omhoog op het bord: Ga je naar een informatieavond over veiligheid? Heb je met andere ouders gepraat? Heb je een folder gelezen over veiligheid? Heb je op internet gezocht? Feedback Laat de cursisten vervolgens oefenen met de vragen die ze over veiligheid willen stellen. Laat daarna een tekst over veiligheid op cd horen of lees eventueel zelf een tekst voor (bijvoorbeeld die in de bijlage). Ga in op de vragen. Geef feedback op de duidelijkheid en op de intonatie van de vraag. 5

7 Suggesties ter evaluatie praktijkopdrachten Bij deze CP horen vier praktijkopdrachten. 1, 2 en 3 zijn bedoeld ter oriëntatie op het thema. Praktijkopdracht 4* levert een bewijs op voor het examenportfolio van de cursist. Ter evaluatie van de praktijkopdrachten kunt u gebruikmaken van de volgende lessuggesties: Evaluatie praktijkopdracht 1 Evaluatie praktijkopdracht 2 en 3 Terugblik: Praten over verkeersveiligheid Bespreek het uitvoeren van de praktijkopdracht 1 aan de hand van de volgende vragen: - Weet u hoe veilig de situatie is bij de school? - Weet u wat u kunt doen om het veiliger te maken? - Weet u wat uw kind kan doen om veilig over te steken? Laat de cursisten eerst individueel bekijken wat ze bij stap 3 ingevuld hebben. Blik dan terug met de hele groep en ga vervolgens verder met de beginners. Laat de gevorderden elkaar vragen stellen over de uitvoering van deze praktijkopdracht. Bespreek dan kort in de gehele groep. Terugblik: Informatie over verkeersveiligheid Bespreek het uitvoeren van de praktijkopdracht 2 aan de hand van de volgende vragen: - Heeft u folders en websites gevonden? - Was het moeilijk ze te vinden? - Begrijpt u waar de folders over gaan? - Zijn er informatieavonden over veiligheid? - Zo ja, waar en wanneer? - Heeft u het overzicht ingevuld? - Heeft u uw portfolio bijgewerkt? Laat de cursisten eerst individueel bekijken wat ze bij stap 3 ingevuld hebben. Laat ze vervolgens in groepjes van drie vragen bedenken. Ieder groepje bedenkt twee vragen. Inventariseer de vragen en schrijf ze op het bord. Maak er een quiz van en speel die met de gehele groep. Evaluatie praktijkopdracht 4*. Verslag uitbrengen: Informatiebijeenkomst (verkeers)veiligheid - Wat het spreken betreft: Laat de cursisten eerst individueel terugkijken naar wat ze ingevuld hebben bij stap 3. Ga langs bij de beginners en de verlegen cursisten: hebben zij een vraag gesteld? Of nog alleen geluisterd? Kijk of er een probleem is dat in de groep besproken kan worden. Schrijf dat op het bord. Laat gevorderden en durvers advies geven. - Wat de informatie betreft: Geef de cursisten de opdracht in tweetallen te vertellen over informatiebijeenkomst over veiligheid. Geef feedback op de begrijpelijkheid van het verhaal van de cursisten. Noteer belangrijke, nieuwe woorden op het bord. Laat cursisten een voorbeeldzin met de woorden maken en een betekenisomschrijving geven. Laat de woorden noteren in een woordenschrift. 6

8 Ter inspiratie De volgende lessuggesties kunt u gebruiken als extra oefening, herhaling of afsluiting van deze CP: Informatieverwerking en spreekvaardigheid Gesprek over schriftelijke informatie en veiligheid in de buurt: Voer eventueel na de praktijkopdrachten bij deze CP een groepsgesprek over de verkeersveiligheid in de buurt aan de hand van meegebrachte brochures van de gemeente, krantenberichten over een verkeersongeluk in de stad, en dergelijke. De volgende vragen kunt u stellen: - Wat vindt u van de verkeersituatie rond de school, in de buurt? - Als die onveilig is, wat zou je daaraan kunnen doen? Bijvoorbeeld: stoplichten, autovrije straat, aparte fietspaden? Nieuwe ideeën? - Stel dat jullie de baas in de gemeente waren, hoe zou je de straten dan inrichten (m.b.t. de veiligheid)? Schrijfvaardigheid Hieraan gekoppeld kunt u eventueel nog een wandeling in de buurt maken, langs veilige en onveilige plekken, waarbij cursisten foto s of films maken van de betreffende plaatsen. Daarvan kunnen zij een reportage maken die ze aanbieden aan de school- of buurtkrant. Oppassen, uitkijken, opletten! Laat de deelnemers klassikaal in twee groepen en vervolgens in tweetallen oefenen met het volgende gesprekje. Vul het aan met zinnen die u en de cursisten zelf bedenken. Geef feedback op de verstaanbaarheid (ritme, klemtoon en zinsintonatie). Pas op! Pas op! Een auto! STOP! Pas op! Pas op! Een vrachtauto! STOP! Kijk uit! Kijk uit! Een brommer! STOP! Let op! Let op! De politie! STOP! Stop stop stop! Veilige fiets Laat de deelnemers klassikaal in twee groepen en vervolgens in tweetallen oefenen met het volgende gesprekje. Vul het aan met zinnen die u en de cursisten zelf bedenken. Geef feedback op de verstaanbaarheid (ritme, klemtoon en zinsintonatie). Is je fiets wel veilig? Is je fiets wel veilig? Heeft hij wel een licht? Heeft hij wel een licht? Mijn fiets heeft een voor- en een achterlicht! Zo veilig is mijn fiets! Is je fiets wel veilig? Is je fiets wel veilig? Heeft hij wel een rem? Heeft hij wel een rem? 7

9 Mijn fiets heeft een voor- en een achterrem! Zo veilig is mijn fiets! Is je fiets wel veilig? Is je fiets wel veilig? Heeft hij wel een bel? Heeft hij wel een bel? Mijn fiets heeft een bel, een mooie bel! Zo veilig is mijn fiets! Is je fiets wel veilig? Is je fiets wel veilig? Heeft hij wel een jasbeschermer? Heeft hij wel een jasbeschermer? Mijn fiets die heeft alles, wat je maar bedenken kan, Het zit erop en eran! O dan is ie veilig, o dan is je fiets veilig. Veilig varia Laat de deelnemers klassikaal in twee groepen en vervolgens in tweetallen oefenen met het volgende gesprekje. Vul het aan met zinnen die u en de cursisten zelf bedenken. Geef feedback op de verstaanbaarheid (ritme, klemtoon en zinsintonatie). Veilig fietsen, veilig rijden, veilig lopen Veilig verkeer! Veilig steppen, veilig rennen, veilig klimmen.. Veilig spelen! Kijk naar links, kijk naar rechts en kijk nog een keer, Als je oversteken moet.. Spelen Speel met de cursisten een verkeerspel. Op de volgende site vindt u een educatief verkeersspel voor kinderen van 9 tot 14 jaar: 8

10 handleiding bijlage CP05 Veiligheid OGODH5-V1.1

11 Veiligheid CP05 Inhoudsopgave bijlagen Bijlage 5a: Tekst Veilig Verkeer Nederland 2

12 Bijlage 5a: Voorbeeld van tekst van Het verkeersexamen Op donderdag 17 april deden bijna alle basisscholen in Nederland mee aan het jaarlijkse schriftelijk Verkeersexamen. Dat zijn bijna kinderen. De officiële start van het Verkeersexamen werd gegeven op de Koningin Wilhelminaschool in Urk. Naast het officiële startsein van het schriftelijk Verkeersexamen, was er bij school nog meer te doen. Kinderen van groep 3 tot en met 8 konden op het schoolplein een route op de fiets afleggen. Ook stond er een brandweerauto bij school. Kinderen konden achter het stuur kruipen van de brandweerauto. Zo begrepen ze dat dit soort grote wagens een gevaarlijke dode hoek hebben. Door die dode hoek van de wagen kan de chauffeur niet altijd fietsers en wandelaars zien. De kinderen op de Koningin Wilhelminaschool hebben het schriftelijk Verkeersexamen heel goed gemaakt. Alle 32 leerlingen zijn geslaagd. Drie van de kinderen hadden zelfs helemaal geen fouten! Na het schriftelijk examen volgt het praktijkexamen op de fiets. Het is belangrijk om de verkeersregels goed te kennen, maar je moet ze wel goed gebruiken op de weg! In de maanden mei en juni organiseren scholen in heel het land organiseren het praktisch Verkeersexamen. Alle kinderen uit de groepen 7 en 8 mogen hier aan meedoen. Ook als ze niet geslaagd zijn voor het schriftelijk Verkeersexamen.