De cliëntenraad beweegt mee. Wat te doen met burger- en maatschappelijke initiatieven? dr. mr. Hans Bosselaar 3 maart 2017

Transcriptie

1 De cliëntenraad beweegt mee. Wat te doen met burger- en maatschappelijke initiatieven? dr. mr. Hans Bosselaar 3 maart 2017

2 EVEN VOORSTELLEN 1. Wie ben je, wat is je functie? 2. Waarom ben je naar deze themasessie gekomen?

3 AB HARREWIJNLEZING 2014

4 VRAGEN IN DEZE KENNIS-SESSIE Van der Steen: burgerinitiatieven komen steeds vaker naast of in plaats van de overheid. Vragen: 1) Wat betekent dit voor cliëntenparticipatie bij burgerinitiatieven? 2) Moeten cliëntenraden ook zelf burgerinitiatieven (kunnen) starten? 3) Wat is de sturende rol van de overheid t.a.v. burgerinitiatieven en moeten cliëntenraden zich hier tegenaan bemoeien?

5 LEKKER MAKKELUK. Centrale vraag vanmiddag: Wat moeten cliëntenraden met de vragen van Van der Steen?

6 HOE KOMEN WE AAN EEN ANTWOORD?

7 HOE KOMEN WE AAN EEN ANTWOORD?

8 FUNCTIE SOCIALE WETENSCHAP Dus: geen antwoorden, maar argumenten voor de dialoog/het gesprek.

9 WAAR HEBBEN WE HET OVER? (10 MINUTEN) A) Wat is volgens u een burgerinitiatief? B) Kies er samen 1 uit. Wat zijn de kenmerken van het burgerinitiatief? Schrijf de kenmerken op.

10 KENMERKEN Eigen initiatieven uit de samenleving (van onderop) De initiatieven komen op voor anderen (publiek belang/ publieke waarde) Komt vanuit (concreet) maatschappelijk probleem/wens/ vraagstuk Gebeurt te weinig mee/ blijft liggen Vergroten eigenwaarde Verbeteren van de leefbaarheid Heeft weinig met geld te maken, vanuit enthousiasme Wederkerigheid

11 OVER CP EN BURGERINITIATIEVEN Waarom zou cliëntenparticipatie bij burgerinitiatieven van belang kunnen zijn? Oftewel wat kan er mis gaan bij burgerinitiatieven Schrijf op een vel (10 minuten)

12 MOGELIJKE PROBLEMEN 1) Burgerinitiatieven hebben geen verplichte kwaliteitscontroles (bijv. via cliëntenparticipatie) 2) Centrale regie valt weg. Het aanbod is niet meer in één hand, maar raakt versnipperd 3) Gaten in het beleid, meer inleving en daarom inspraak 4) Te veel bemoeienis, dus initiatief valt (gedeeltelijk) weg

13 AD 1 KWALITEITSCONTROLE Publieke diensten kunnen op drie manieren geleverd worden: 1) Via een bureaucratie 2) Via een specialistische organisatie 3) Via uitbesteding aan de vrije markt Elke manier heeft zijn eigen kwaliteitscontrole en eigen belang bij cliëntenparticipatie.

14 KWALITEITSCONTROLE I: EENVOUDIGE DIENSTEN AOW, kinderbijslag (SVB) Hamburgers verkopen (McDonalds)

15 LEVERINGSVORM 1 uiteenlopen van opvattingen moeilijkheid eenvoudig eenduidig Bureaucratie

16 LEVERINGSVORM 1 EN CLIËNTENPARTICIPATIE uiteenlopen van opvattingen eenduidig moeilijkheid eenvoudig OV: bureaucratie CP: reageren op misstanden

17 CP EN EENVOUDIGE BURGERINITIATIEVEN 1) wat is een eenvoudig burgerinitiatief vergelijkbaar met het werk van SVB en McDonalds? 2) Is cliëntenparticipatie hierbij nodig? 3) Zo ja, wat zou de rol van cliëntenparticipatie hier kunnen zijn?

18 KWALITEITSCONTROLE 2: COMPLEXE DIENSTEN Vaststelling arbeidsvermogen (UWV) Ingewikkelde medische ingrepen (ziekenhuizen)

19 LEVERINGSVORM 2 uiteenlopen van opvattingen moeilijkheid eenvoudig complex eenduidig specialistische organisatie

20 LEVERINGSVORM 2 EN CLIËNTENPARTICIPATIE uiteenlopen van opvattingen moeilijkheid eenvoudig complex OV: specialistische organisatie CP: inbreng ervaringsdeskundigheid

21 CP EN SPECIALISTISCHE BURGERINITIATIEVEN 1) Ken je een burgerinitiatief vergelijkbaar met specialistische teams/organisaties? 2) Is cliëntenparticipatie hierbij nodig? 3) Zo ja, wat zou de cliëntenparticipatie inhouden?

22 KWALITEITSCONTROLE EN UITEENLOPENDE OPVATTINGEN Re-integratiebedrijven

23 LEVERINGSVORM 3 uiteenlopen van opvattingen moeilijkheid eenvoudig eenduidig veel markt

24 LEVERINGSVORM 3 EN CLIËNTENPARTICIPATIE uiteenlopen van opvattingen eenduidig veel moeilijkheid eenvoudig OV: markt CP: inbreng t.a.v. keuzeproces marktpartijen

25 CP EN UITEENLOPENDE OPVATTINGEN OVER DIENSTEN 1) Neem als voorbeeld de voedselbank. Is hierbij concurrentie denkbaar/wenselijk? Wanneer? 2) Hoe werkt hier cliëntenparticipatie? Wie is je gesprekspartner? 3) Is het een oplossing als een cliëntenraad, bij onvoldoende aanbod, zelf een (extra) initiatief ontwikkelt? Onder welke voorwaarden?

26 VOORWAARDEN ZELF STARTEN INITIATIEF Signaleren van een (markt)probleem Bij eenvoudige, niet specialistische diensten Tijdelijke betrokkenheid? (opzetten initiatief) Zelfkritisch (luisteren naar de achterban van het project) 26 Titel in voettekst, aanpassen via Voettekst aanpassen, tab VU

27 SAMENVATTEND: CLIËNTENPARTICIPATIE EN BURGERINITIATIEVEN uiteenlopen van opvattingen eenduidig veel moeilijkheid eenvoudig complex Uitwassen opsporen; Dialoog met initiatiefnemers Ervaringen ophalen en bundelen; Dialoog met initiatiefnemers Eenzijdigheid aanbod in de gaten houden; Initiatief nemen of bevorderen

28 PROBLEEM VAN DEZE TIJD 1 uiteenlopen van opvattingen veel moeilijkheid complex Veel mensen met een uitkering

29 PROBLEEM VAN DEZE TIJD 2 uiteenlopen van opvattingen eenduidig veel moeilijkheid eenvoudig complex Versnippering van dienstverlening (incl. burgerinitiatieven) Bezuinigingen

30 LEVERINGSVORM 4 uiteenlopen van opvattingen eenduidig veel moeilijkheid eenvoudig complex Rol overheid: Wel/niet zelf doen; Overzicht houden Voortdurend bijsturen

31 CP EN LEVERINGSVORM 4 Als de overheid het overzicht moet houden hoe kan cliëntenparticipatie hieraan bijdragen?

32 LEVERINGSVORM 4 EN CLIËNTENPARTICIPATIE Rol CP: Het grote geheel monitoren levensverhalen van cliënten verzamelen Bundelen cliëntenparticipatie Dialoog voeren met de overheid (t.a.v. afremmen en stimuleren van bi-en, gaten opvullen)

33 SAMENVATTEND ROL CP BIJ BURGERINITIATIEVEN Rol CP t.a.v. burgerinitiatieven: Kwaliteitscontrole volgens het gepresenteerde schema Dialoog met initiatiefnemers Eventueel zelf initiatief nemen/ondersteunen als het aanbod te eenzijdig is Rol CP t.a.v. overheid Het grote geheel: monitoren (levensverhalen van cliënten, bundeling cliëntenparticipatie) Dialoog met de overheid (t.a.v. afremmen en stimuleren van burgerinitiatieven, gaten opvullen)