De toekomst van gezondheid, zorg, wonen, opvoeden, werk en inkomen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De toekomst van gezondheid, zorg, wonen, opvoeden, werk en inkomen"

Raphaël Veenstra
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Inhoudsopgave Titel beleidsnota onder titel (optioneel) De toekomst van gezondheid, zorg, wonen, opvoeden, werk en inkomen Stap voor stap op weg naar een nieuwe samenleving 1

2 Stap voor stap naar een nieuwe samenleving Gemeenten krijgen de komende jaren steeds meer taken in de ondersteuning van inwoners op het gebied van gezondheid, zorg, opvoeden en wonen, werken en inkomen. Taken die het rijk en de provincie nu nog uitvoeren. Meedoen Het gaat bijvoorbeeld om ondersteuning en zorg bij opvoeden en opgroeien van kinderen, de ondersteuning en verzorging van inwoners met een beperking die thuis wonen, om dagbesteding en beschut werk voor inwoners met een beperking. We willen er voor zorgen dat mensen zolang mogelijk thuis kunnen wonen, zinvol werk kunnen doen en niet vereenzamen. Het belangrijkste doel van deze veranderingen is dat alle mensen meedoen in de samenleving. Slim samenwerken Vanaf 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor bijna de hele maatschappelijke ondersteuning aan inwoners van alle leeftijden. Dit wordt geregeld in drie nieuwe wetten: de Jeugdwet, Participatiewet en Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Het betekent dat gemeenten nu de kans hebben om samen met inwoners, zorgaanbieders en adviesraden nieuwe manieren van werken en samenwerken in te voeren. Door het bestaande systeem met veel loketten en instanties te veranderen, slim samen te werken en ondersteuning dicht bij de inwoners te regelen, kunnen we meer doen met minder geld en minder bureaucratie. Dit betekent een hele nieuwe manier van denken en doen. Dat geldt voor de inwoners, maar ook voor cliëntenraden, zorgaanbieders en ambtenaren van de gemeenten. Koersnota De gemeenten Súdwest-Fryslân en Littenseradiel hebben in een koersnota gezet hoe ze de veranderingen willen aanpakken en welke keuzes ze maken. Dit betekent niet dat alles voor 1 januari 2015 veranderd is. We zijn stap voor stap op weg naar een andere manier van werken, naar een andere manier van denken, naar een andere samenleving. Hieronder staat in het kort wat er in die koersnota staat. Wat willen we bereiken? De gemeenten Súdwest-Fryslân en Littenseradiel zien dat de kracht van de samenleving in deze regio groot is. Veel mensen doen vrijwilligerswerk en zetten zich actief in voor de mensen en verenigingen in hun omgeving. Steeds vaker ontstaan er vrijwillige, semiprofessionele initiatieven. Deze initiatieven blijken goed te werken en hebben een belangrijke positieve invloed op de manier waarop mensen samenleven in dorpen en wijken. Het is belangrijk dat de overheid en professionele organisaties dit blijven stimuleren. De overheid kan zich dan richten op wat mensen niet meer zelf kunnen. Vertrouwen, ondersteunen en loslaten staan centraal. 2

3 Coöperatie Pingjum slaat aan Iedereen kan wel iets voor een ander betekenen Het hangt in de lucht. Bij steeds meer mensen groeit het besef dat je als gemeenschap de handen uit de mouwen moet steken. We zijn verantwoordelijk voor elkaar. We moeten meer zorg en aandacht voor de mensen om ons heen hebben. Dit zegt Klaas Koornstra uit Pingjum. Hij is één van de initiatiefnemers van de Coöperatie Pingjum. Hierin werken de mensen uit het dorp met ruim 600 inwoners samen. De Coöperatie begint met vier initiatieven: 1. Een dorps(moes)tuin 2. Activiteiten die bijdragen aan meer sociale samenhang en onderlinge zorgzaamheid (bijvoorbeeld een eetgroep en een wekelijks boodschappenbusje naar Bolsward of Harlingen) 3. Een energie-coöperatie, waarmee de inwoners de afname en misschien in de toekomst ook de opwekking van elektriciteit in eigen hand krijgen 4. Het delen en ruilen van diensten en spullen (een dorpsmarktplaats voor gratis spullen, een boeken-ruil-kast in het dorpshuis) Het samenwerkingsverband is in januari 2014 officieel begonnen en had een vliegende start. Je merkt dat mensen hier behoefte aan hebben en graag mee willen doen. Samen zaken op kleine schaal organiseren heeft een grote toegevoegde waarde voor een dorpsgemeenschap. De bereidheid om elkaar te helpen en zelf een bijdrage te leveren is groot, vervolgt Koornstra. Want dat is wel een voorwaarde. Iedereen die mee wil doen, moet zelf ook iets inbrengen. Iedereen kan wel iets voor een ander betekenen. Hoe klein dat soms ook lijkt. Meer informatie: Wat verwachten we van elkaar? De meeste inwoners (80 %) kunnen zelf antwoorden op hun vragen en oplossingen voor hun problemen te vinden. Zij vinden zelfstandig de weg naar ondersteuning. De andere 20 % van de inwoners heeft hier ondersteuning bij nodig. Soms eenmalig, soms permanent. Samen met hen kijken we naar wat ze wel zelf kunnen of met de mensen in hun omgeving kunnen regelen. Voor advies over hoe ze dit het beste kunnen aanpakken en het regelen van de hulp die ze niet zelf kunnen organiseren, kunnen de inwoners terecht bij een gebiedsteam in de buurt of dorp. Clusters De gemeenten Súdwest-Fryslân en Littenseradiel zijn opgedeeld in clusters. Per cluster bepalen we welke voorzieningen er nodig zijn. Dit doen we samen met de 3

4 inwoners. De gemeenten verwachten dat die voorzieningen niet in alle clusters hetzelfde zullen zijn. Dit komt omdat de samenstelling van de bevolking en de behoefte aan ondersteuning per cluster verschilt. In het ene cluster is bijvoorbeeld meer behoefte aan ondersteuning bij het vinden van werk of hulp bij de opvoeding dan een ander cluster. App We ontwikkelen digitale middelen (bijvoorbeeld een website of app) waar inwoners antwoorden kunnen vinden op hun vragen. Het is ook een plek waar ze met andere inwoners in contact komen die ondersteuning kunnen bieden. Samen met inwoners gaan we bepalen waar die digitale middelen aan moeten voldoen. Preventie We streven ernaar problemen zoveel mogelijk te voorkomen. Dreigt het toch mis te gaan, dan willen we dit tijdig signaleren en oplossen. Maatwerk is hierbij belangrijk. De gemeenten verwachten dat met de versterking van de lokale netwerken, zoals kerken en sportverenigingen, signalen van bijvoorbeeld armoede en eenzaamheid eerder zichtbaar zijn en opgelost kunnen worden. Zo voorkom je dat problemen escaleren en dat bijvoorbeeld spijbelende leerlingen zonder diploma de school verlaten, geen werk vinden en langdurig van een uitkering afhankelijk worden. Hoe gaan we het organiseren en waar kunnen inwoners terecht? De basis voor het nieuwe denken en doen zijn de gebiedsteams. Inwoners kunnen straks in hun eigen buurt bij zo n team terecht met vragen over wonen, werken, inkomen, opvoeden en gezondheid. Er komt gemiddeld één team per inwoners. Professionals In een gebiedsteam zitten zorgaanbieders en medewerkers van de gemeente. Dit zijn allemaal professionals op HBO-niveau. Zij beantwoorden de eerste vragen en organiseren samen met inwoners de ondersteuning die nodig is. De medewerkers kunnen zelf snel de lichte en kortdurende hulp verlenen. Vanuit het idee van één huishouden, één plan, één aanpak, ook op school, stelt de medewerker van het gebiedsteam samen met de inwoner een plan op. Hierin staat wat de inwoner zelf kan doen, wat de mensen in zijn of haar omgeving doen en waar andere ondersteuning bij nodig is. Als de inwoner en de medewerker van het gebiedsteam vinden dat er specialistische zorg nodig is, kan deze worden ingezet. In een gebiedsteam zitten bijvoorbeeld: Wmo-consulenten, maatschappelijk werkers, ouderenwerkers, jongerenwerkers en professionals op het gebied van verslaving, opvoeding, psychiatrie en verstandelijke beperking. De samenstelling van het gebiedsteam is afhankelijk van de behoefte van de mensen die in het cluster wonen. Het gebiedsteam houdt zich niet bezig met het maken van beleid, beoordelen van aanvragen, administratie, betaling, toezicht en handhaving. Dit gebeurt bij de gemeente. 4

5 Specialistische zorg Voor specialistische zorg gaan mensen vervolgens naar professionals. De gemeente maakt met grote en kleine zorgaanbieders vooraf afspraken over prijzen, diensten en voorwaarden. Inwoners mogen zelf kiezen van welke zorgaanbieder zij gebruik maken. Ze kunnen kiezen tussen Zorg in Natura en een Persoonsgebonden Budget. Dit is nu ook al het geval. Onafhankelijk advies Er komt een onafhankelijke adviesgroep. Deze adviseert, ondersteunt en coacht de gebiedsteams en zorgt voor een onafhankelijk advies over specialistische zorg. In de adviesgroep zitten bijvoorbeeld: een arts, een arbo-deskundige, een psycholoog, een verslavingsdeskundige. Vernieuwing en slimme oplossingen Zorgaanbieders en gemeenten werken samen in de gebiedsteams. Dit betekent dat we vragen van inwoners niet meer opknippen en plaatsen in hokjes als: werkloosheid schuldsanering hulp in de huishouding taxivervoer uitkeringen - dagbesteding. Bij ieder hokje horen nu nog eigen loketten, aanvraagformulieren, indicaties en zorgaanbieders. Vernieuwing Door het bestaande systeem met veel loketten en instanties te veranderen, slim samen te werken en ondersteuning dicht bij de inwoners te regelen, kunnen we meer doen met minder geld en minder bureaucratie. Om de vernieuwing verder te stimuleren draaien er nu al proefprojecten. Bijvoorbeeld op het gebied van vervoer en dagbesteding. Met inwoners, zorgaanbieders en gemeenten bedenken we nieuwe oplossingen. 5

Vergelijkbare documenten

De toekomst van gezondheid, zorg, wonen, opvoeden, werk en inkomen

De toekomst van gezondheid, zorg, wonen, opvoeden, werk en inkomen Stap voor stap op weg naar een nieuwe samenleving 1 Gemeenten krijgen de komende jaren steeds meer taken in de ondersteuning van inwoners