Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Plus te Ede

Transcriptie

1 Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Plus te Ede Inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg, op 3 december 2014 Utrecht, maart 2016

2 Inhoud 1 INLEIDING Achtergrond Methode Afbakening 4 2 RESULTATEN INSPECTIEBEZOEK Algemene informatie en kerndata Organisatie VSV/governance structuur Samenwerking in de praktijk Continuïteit van zorg tijdens de zwangerschap voor kwetsbare zwangeren Continuïteit van zorg bij de bevalling Gegevensoverdracht 16 3 CONCLUSIES 17 4 HANDHAVING Maatregelen en aanbevelingen voor het VSV Verbeteracties die het VSV binnen drie maanden dient te realiseren Verbeteracties die het VSV binnen zes maanden dient te realiseren Aanbevelingen voor het VSV Vervolgacties inspectie 18 5 VERBETERACTIES GEMELD DOOR HET VSV 19 BIJLAGE 1. TOETSINGSKADER THEMATOEZICHTONDERZOEK GEBOORTEZORG 21 BIJLAGE 2. BEZOEKPROGRAMMA 34 BIJLAGE 3. AFKORTINGEN 36 Pagina 2 van 36

3 1 Inleiding In het kader van het toezicht op de Geboortezorg heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (inspectie) op 3 december 2014 een inspectiebezoek gebracht aan het Verloskundig Samenwerkings Verband (VSV) Plus te Ede. Doel van dit bezoek was het toetsen op de werkvloer van de samenwerking rond zwangerschap en geboorte en de voortgang van de implementatie van het advies van de Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte Een goed begin. 1.1 Achtergrond De geboortezorg in Nederland staat sinds een aantal jaren hoog op de professionele, politieke en maatschappelijke agenda vanwege een relatief hoog percentage ongunstige perinatale uitkomsten. De Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte bracht in 2010 het advies Een goed begin (SZG-advies) uit met een groot aantal aanbevelingen om de kwaliteit van perinatale zorg te verbeteren. 1 De minister van VWS stelde het College Perinatale Zorg (CPZ) in om de aanbevelingen uit het SZG-advies nader uit te werken en de implementatie te coördineren en te faciliteren. De Inspectie voor de Gezondheidszorg (inspectie) acht perinatale gezondheid een graadmeter voor de kwaliteit van de gezondheidszorg. Zij beschouwt het SZGadvies dan ook als niet vrijblijvend en acht het noodzakelijk dat het veld zijn eigen aanbevelingen omzet in concrete doelen en daden. Zij heeft daartoe in 2012 en 2013 inspectiebezoeken gebracht aan een kwart van alle VSV s in Nederland. Deze bezoeken maakten deel uit van een groter inspectieonderzoek gericht op de veiligheid van zorg voor moeder en kind rond zwangerschap en geboorte. 2 De bezoeken lieten zien dat het veld voortvarend aan de slag was gegaan met de aanbevelingen uit het SZG-advies, maar dat het tempo per regio verschilde. Op veel onderdelen voldeden de meeste bezochte VSV s aan de in het toetsingskader genoemde normen. Waar dat niet het geval was, vroeg de inspectie om binnen drie of zes maanden (afhankelijk van het onderwerp) aan te geven dat de noodzakelijke verbeteringen gerealiseerd waren. In haar eindrapport 3 vroeg de inspectie alle nietbezochte VSV s na te gaan in hoeverre zij aan diezelfde normen voldeden en waar nodig eveneens binnen drie dan wel zes maanden de nodige verbetermaatregelen te nemen. In een follow-up onderzoek (periode eind ) toetst de inspectie dit met een schriftelijke vragenlijst bij alle niet-bezochte VSV s. Daarnaast bezoekt zij opnieuw een aantal regio s om de samenwerking rond de geboortezorg in de praktijk te onderzoeken, en te zien hoe de antwoorden op de schriftelijke uitvraag zich verhouden tot de samenwerking in het VSV in de praktijk. Als voorbereiding op deze bezoeken bracht de inspectie een bezoek aan het VSV Plus (regio Ede) waar dit rapport verslag van doet. 1 Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte. Een goed begin. Veilige zorg rond zwangerschap en geboorte Inspectie voor de gezondheidszorg. Mogelijkheden voor verbetering geboortezorg nog onvolledig benut Samenvattend eindrapport van het inspectieonderzoek naar de invoering van het Advies van de Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte. Utrecht, juni >geboortezorg 3 Inspectie voor de gezondheidszorg. Verloskundige samenwerkingsverbanden: acute zorg veiliger, preventie is blijven liggen. Utrecht, juni >geboortezorg Pagina 3 van 36

4 In het inspectiebezoek waren de volgende vragen leidend: In hoeverre voldoet de samenwerking binnen het VSV Plus aan de veldnormen en de aanbevelingen uit het SZG-advies. Hoe is de continuïteit van zorg geregeld tijdens de zwangerschap, getoetst aan het beleid en de praktijk bij de zorg voor de kwetsbare zwangere. Hoe is de continuïteit van zorg geregeld bij de bevalling, zowel in de acute situatie als in de niet-acute situatie, getoetst aan het beleid en de praktijk rond overdracht en verantwoordelijkheidsverdeling. 1.2 Methode Om tot een verantwoord oordeel te kunnen komen gebruikt de inspectie een verkorte versie van het bezoekinstrument dat bij de bezoeken in 2012 en 2013 werd gebruikt. De vragen hierin sluiten aan bij het SZG-advies en bij risico s die naar voren kwamen bij calamiteiten en uit eerder thematisch toezicht. Het instrument is daarnaast gebaseerd op relevante wetgeving (Kwaliteitswet, wet BIG, WGBO) en de veldnormen die de koepelorganisaties en beroepsverenigingen ter zake hebben ontwikkeld. De onderwerpen zijn verdeeld in aandachtsgebieden die per aandachtsgebied gescoord worden. Het hierbij gebruikte toetsingskader staat in bijlage 1. De conceptversie van het rapport is aan de gesprekspartners voorgelegd en hun commentaar is verwerkt. In het voorliggende definitieve rapport heeft de inspectie verbeteracties en aanbevelingen toegevoegd (hoofdstuk 3). De resultaten in hoofdstuk 2 zijn gebaseerd op het bestuderen van vooraf opgevraagde documenten, en op gesprekken met: - het VSV-bestuur - vertegenwoordigers van eerstelijns verloskundigenpraktijken - leidinggevenden van de verloskundeafdeling - gynaecologen - klinisch verloskundigen - arts-assistenten - O&G-verpleegkundigen - op haar verzoek een eerstelijns verloskundige die het VSV niet bij de voorbereiding van het inspectiebezoek had betrokken. Tijdens een onaangekondigd bezoek aan de verlosafdeling van het ziekenhuis werden daarnaast gesprekken gevoerd met de dienstdoende professionals. Daarin kwam onder meer de dossiervoering, de personele bezetting, de overdrachten en de bekendheid van (nieuwe) protocollen aan de orde. Het VSV-bestuur heeft voorafgaand aan het bezoek op verzoek van de inspectie zelf aangegeven op welk niveau het VSV Plus zich bevindt op de onderdelen van een toegestuurd toetsingskader. Aan het begin van iedere paragraaf is deze zelfevaluatie opgenomen in een tabel met daarnaast de score van de inspectie op basis van de getoetste normen. Daaronder volgt de toelichting. Een overzicht van het bezoekprogramma en opgevraagde documenten staat in bijlage Afbakening Het onderzoek betrof de samenwerking rond de (kwetsbare) zwangere. De inspectie geeft in dit rapport geen oordeel over de individuele zorgverlening en individuele zorgverleners voor zover het niet hun bijdrage aan de samenwerking betreft. Pagina 4 van 36

5 2 Resultaten inspectiebezoek De scores van de zelfevaluatie zijn binnen het VSV Plus besproken en afgestemd in het VSV-plus overleg. 2.1 Algemene informatie en kerndata Inbedding in regio In 2013 waren er in de regio 3081 bevallingen. Daarvan werden 1097 in de eerste lijn begeleid (35,6%), waarvan 259 poliklinisch en 836 thuis. Het aantal tweedelijns bevallingen in 2013 was 1984 (64,4%). In de eerste lijn werkten 45 eerstelijns verloskundigen en 6 vaste waarnemers in 11 verloskundigenpraktijken. Er waren 2 verloskundig actieve huisartsen. Het merendeel van de verloskundigen werkte samen in de Vereniging Verloskundigen Gelderse Vallei (Maia). In ziekenhuis de Gelderse Vallei zijn 7 medische verloskamers en 2 gezinsgerichte kraamsuites, waar de meeste poliklinische bevallingen plaatsvinden. In het ziekenhuis werkten 12 gynaecologen (8,75 fte, waarvan 3 perinatologen/ aandachtsvelders), 8 arts-assistenten, waarvan 5-6 in opleiding tot gynaecoloog, en 9 klinisch verloskundigen. Sinds 1 november 2014 waren er rond de klok klinisch verloskundigen voor de verloskamer beschikbaar. Er waren 10 kinderartsen (7,4 Fte) en 3,5 arts-assistenten in opleiding tot kinderarts. Negen kraamzorgorganisaties werkten samen in het Kraamzorg Samenwerkingsverband Ede e.o.. ZZP ers zijn hierbij niet aangesloten. Het VSV is sinds januari 2013 aangesloten bij het Consortium Oost-Nederland. Pagina 5 van 36

6 2.2 Organisatie VSV/governance structuur Het SZG-advies bevat specifieke voorwaarden voor de samenwerking in het VSV. Dit betreft de aanwezigheid van een operationeel VSV, actieve deelname van alle professionals die samen de zorg rond zwangerschap en geboorte leveren, het realiseren van afstemming en onderling vertrouwen en het op lokaal niveau implementeren en uitvoeren van landelijke richtlijnen. Door het VSV in het A. B. C. D. toetsingskader aangegeven De zorg De zorg De zorg De zorg score voldoet voldoet voldoet voldoet aan niet aan gedeeltelijk aan de de norm en de norm aan de norm, norm meer dan maar er is nog de verbetering minimum nodig eisen Geformaliseerd actief VSV Er is een formeel, in een notitie vastgelegd VSV met regelmatige bijeenkomsten, met een concrete agenda. Besluiten en notulen worden actief gecommuniceerd naar alle betrokkenen. De besluitvormingsprocedure is beschreven (D). Notulen en besluiten van de vergadering niet naar alle betrokkenen Samenstelling VSV Alle in het SZG-advies genoemde disciplines en instellingen nemen deel aan het VSV met gemandateerde vertegenwoordigers. Alle disciplines zijn bij de vergaderingen en werkgroepen vertegenwoordigd. Anderen worden op indicatie uitgenodigd (D). Visie en doelstelling VSV Het VSV heeft een missie / visie vastgelegd maar deze is niet bekend bij (een deel van) de aan het VSV deelnemende disciplines (C). Bestuurlijke verantwoordeli jkheid VSV Het VSV heeft een multidisciplinair bestuur. De taken en bevoegdheden van het bestuur ten aanzien van de deelnemers zijn niet vastgelegd (C). Toelichting: De al lang bestaande samenwerking binnen de verloskunde is naar aanleiding van het advies Een goed begin uitgewerkt en uitgebreid met andere bij de verloskunde betrokken disciplines. In september 2014 is een overeenkomst verloskundige samenwerking vastgelegd, die is onderschreven door de Vereniging Verloskundigen Gelderse Vallei Maia, de vereniging Maatschap gynaecologie, de Stichting Ziekenhuis Gelderse Vallei, en het Kraamzorg Samenwerkingsverband Ede e.o. ( VSV-Plus Gelderse Vallei ). Pagina 6 van 36

7 Een kerngroep waarin deze partijen zijn vertegenwoordigd komt regelmatig bijeen en bereidt besluiten voor die na afstemming met de achterban ter accordering worden voorgelegd aan het VSV-bestuur. Besluiten en notulen worden mondeling gecommuniceerd naar de eigen achterban en zijn beschikbaar voor alle deelnemers op de website van Maia en de website van de maatschap. Er is een gezamenlijk VSV-mailadres voor alle deelnemers. Een nieuwsbrief voor alle deelnemers is gepland. Besluiten zijn bindend voor alle betrokkenen, dit is inhoudelijk geborgd via de toelatingsovereenkomst. De besluitvormingsprocedure en evaluatie daarvan zijn beschreven. Echter, de berichtgeving aan niet bij de vereniging van de eigen discipline aangesloten professionals loopt in de praktijk nog niet goed. In een reactie op het conceptrapport gaan de gynaecologen ervan uit dat dit de communicatie tussen eerstelijns verloskundigen betreft. Alle in het SZG-advies genoemde disciplines en instellingen nemen deel aan het VSV met gemandateerde vertegenwoordigers. Verloskundig actieve huisartsen, niet bij Maia aangesloten verloskundigen en verloskundige waarnemers zijn niet bestuurlijk vertegenwoordigd maar zijn formeel wel deelnemer aan het VSV (dit betreft 2 verloskundigenpraktijken). Zij worden uitgenodigd voor de VSV-bijeenkomsten en thema-avonden en kunnen deelnemen aan werkgroepen. O&G-verpleegkundigen zijn geen lid van het VSV. Zij gaven aan geen berichten uit het VSV te krijgen. De zorgmanager die in het VSV-plus bestuur zit lichtte in een reactie op het concept rapport toe dat de zorgmanager informatie uit het VSV doorgeeft aan de direct leidinggevende op de afdeling, die vervolgens de O&G verpleegkundigen mondeling informeert. De O&G verpleegkundigen hebben daarnaast toegang tot de notulen van de vergadering van het VSV bestuur. Voorafgaand aan de oprichting van het VSV-plus hadden gynaecologen, verloskundigen en ziekenhuis in mei 2011 al een intentieverklaring getekend, waarin de ontwikkeling van een gezinsgerichte zorg en partnerschap werd beschreven. Het VSV heeft naar aanleiding van het stuurgroepadvies in 2013 een invitational conference belegd om de visie op de verloskundige zorg in de regio opnieuw te bespreken. In aansluiting hierop is in maart 2014 de visie vastgelegd. Deze is bekend bij alle aan het VSV deelnemende disciplines. Doelen zijn hierin niet concreet benoemd. Het plan is op basis van een nulmeting uit de LVR te bepalen waar de prioriteit moet liggen/kwaliteitsverbetering nodig is. Belangrijk aandachtspunt van de afgelopen jaren was bouwen aan vertrouwen, daarin is veel tijd gestoken. Het VSV-bestuur merkt op dat zij veel zelf uit moesten zoeken en dat iedere regio zelf het wiel moet uitvinden. Zij hadden van het CPZ graag meer kaders willen krijgen, zoals een format voor een samenwerkingsovereenkomst. Nu moet iedere regio daar een eigen jurist op zetten. Ook werkt het belemmerend dat protocollen van de landelijke verenigingen (NVOG/KNOV) niet altijd op elkaar aansluiten. Het VSV heeft een multidisciplinair bestuur met gemandateerde vertegenwoordigers van de vier partijen die de samenwerkingsovereenkomst hebben gesloten. De taken en bevoegdheden van het bestuur ten aanzien van de deelnemers zijn vastgelegd. Pagina 7 van 36

8 2.3 Samenwerking in de praktijk Door het VSV in het A. B. C. D. toetsingskader aangegeven score De zorg De zorg De zorg De zorg voldoet voldoet voldoet voldoet aan niet aan gedeeltelijk aan de de norm en de norm aan de norm meer dan de norm, maar minimum er is nog eisen verbetering nodig Samenwerking binnen en tussen disciplines Er is binnen het VSV consensus over het verwijsbeleid, eventuele knelpunten zijn bespreekbaar en het beleid wordt in de praktijk ook zo uitgevoerd. In de praktijk bestaat een goede werkrelatie tussen en binnen eerste en tweede lijn. Deelnemers kunnen elkaar aanspreken (C). Toelatingsover eenkomst Alle verloskundigen en verloskundig actieve huisartsen die gebruik maken van de verloskundige faciliteiten in een ziekenhuis hebben individueel - een schriftelijk vastgelegde toelatingsovereenkomst met het betreffende ziekenhuis (C). Landelijke protocollen vertalen en implementeren Er zijn in het VSV lokale protocollen die monodisciplinair zijn opgesteld maar ook door de andere disciplines worden onderschreven, en in de praktijk ook door alle disciplines worden gevolgd / geïmplementeerd (C). En het gebruik wordt gezamenlijk en op transparante wijze geëvalueerd Deelname PRN Binnen het VSV nemen alle disciplines die betrokken zijn bij de perinatale zorg deel aan de registratie. De dekking is 100% van de zorggevallen (C). Deelname PAN Er zijn binnen het VSV structurele multidisciplinaire auditbesprekingen volgens de systematiek van de PAN, alle disciplines die betrokken zijn bij de perinatale zorg nemen daar aan deel. De aanbevelingen worden belegd in het VSV of bij de betrokken discipline(s) (C). Evaluatie van zorggegevens Binnen het VSV vindt een periodieke, tenminste jaarlijkse, evaluatie van de geboden geboortezorg plaats op basis van relevante gegevens (zoals overzicht parallelle acties, PAN, PRN en VOKS rapportages). Indien nodig leidt dit tot aanpassing van beleid (C). De evaluatie vindt niet plaats op VSV-niveau Pagina 8 van 36

9 Toelichting: Er is binnen het VSV consensus over het verwijsbeleid, dit wordt in de praktijk ook zo uitgevoerd. Er is een aantoonbaar goede werkrelatie zowel binnen als tussen de eerste en tweede lijn. Deelnemers kunnen elkaar aanspreken. Binnen de eerste lijn bestaat een visieverschil tussen leden van de verloskundige vereniging Maia en enkele hierbij niet aangesloten verloskundigen. Dit staat een samenwerking in bijvoorbeeld een protocollenwerkgroep niet in de weg. Sinds dit voorjaar bestaat het zogenoemde koppelingsproject, waarbij aan iedere eerstelijns verloskundigenpraktijk een vaste gynaecoloog is gekoppeld. Deze hebben maandelijks contact en bespreken dan algemeen medische zaken, samenwerking en structurele vragen met betrekking tot casuïstiek. Dit overleg is niet bedoeld voor het bespreken van individuele patiënten. Deze contacten hebben ertoe geleid dat men elkaar beter kent en tot een beter begrip komt van elkaars visie op de verloskunde. Ook de niet bij Maia aangesloten verloskundigenpraktijken nemen hieraan deel. Een formele evaluatie van het maatjesproject is voorzien in januari Alle eerstelijns verloskundigen en verloskundig actieve huisartsen die gebruik maken van de verloskundige faciliteiten in het ziekenhuis hebben individueel - een schriftelijk vastgelegde toelatingsovereenkomst met het betreffende ziekenhuis. Dit geldt ook voor de vaste waarnemers. Er zijn in het VSV lokale protocollen die multidisciplinair zijn opgesteld, door alle betreffende disciplines worden onderschreven en in de praktijk ook door alle disciplines worden gevolgd. Het proces van gezamenlijk protocollen maken heeft binnen het VSV duidelijk vorm gekregen. Zo worden verbeterpunten uit de perinatale audit besproken en opgepakt in een protocollenwerkgroep. Er zijn transmurale protocollen afgerond of in voorbereiding voor het beleid bij fluxus, verminderde kindsbeweging, diabetes,ssri en parallelle actie. Eerste en tweede lijn doen beide mee aan de Indexstudie. Protocollen voor het beleid bij obesitas en bevalling bij sectio in de anamnese worden gepland. Concept protocollen worden voorgelegd aan alle deelnemers van het VSV en na eventuele aanpassingen geaccordeerd door het VSV-bestuur. Het volgen van protocollen wordt getoetst bij transmurale casuïstiek en in auditbesprekingen. Binnen de tweede lijn is hiervoor aandacht bij de dagelijkse overdracht en bij casuïstiekbesprekingen. Volgens het vooraf ingevulde toetsingskader nemen alle disciplines die betrokken zijn bij de perinatale zorg deel aan de perinatale registratie. De dekking is 100% van de zorggevallen. Er zijn sinds 2008 binnen het VSV structurele multidisciplinaire auditbesprekingen volgens de systematiek van de PAN, alle disciplines die betrokken zijn bij de perinatale zorg nemen daar aan deel. In de audit wordt ook morbiditeit besproken. Er is een voorbereidingsgroep en een externe voorzitter. De in de audit benoemde adviezen voor verbetermaatregelen gaan naar de Kerngroep Kwaliteit. Zij vormen de verbetermaatregelen om tot een transmuraal protocol. VSV-brede evaluatie van de geboden geboortezorg op basis van relevante gegevens zoals overzicht parallelle acties, PAN, PRN en VOKS rapportages is nog niet gebruikelijk. Binnen de eerste lijn is in het kader van ITV bijeenkomsten (intercollegiale toetsing verloskundigen) een training geweest om te leren werken met LVR-insight. In de bespreking ging het om data op kringniveau, nog niet op individueel praktijk niveau. Pagina 9 van 36

10 Binnen de tweede lijn bereiden de klinisch verloskundigen jaarlijks een presentatie voor op basis van de PRN-insight gegevens. Bij de bespreking hiervan zijn alle gynaecologen, klinisch verloskundigen en arts-assistenten aanwezig. De eerste lijn is hierbij niet aanwezig maar krijgt wel het jaarverslag van de maatschap gynaecologen. Tweemaal per jaar organiseert de werkgroep Casuïstiek van het VSV een lunchbijeenkomst waarin een onderwerp dat leeft wordt besproken. Op de kraamafdeling wordt met iedere patiënt een dag-evaluatie gehouden over de verzorging en het contact met verloskundigen en gynaecologen. Deze wordt gebruikt om de individuele zorg van dag tot dag te monitoren. De gegevens worden niet benut om de zorg op geaggregeerd niveau te evalueren. 2.4 Continuïteit van zorg tijdens de zwangerschap voor kwetsbare zwangeren Het SZG-advies noemt het tijdig signaleren en inschatten van risico s essentieel voor een optimale uitkomst van zwangerschap en geboorte. Het gaat daarbij niet alleen om medische risico s, maar ook om risico s die voortvloeien uit leefstijl, huisvesting, armoede en (psycho)sociale factoren. Signalering geldt voor alle fasen rondom de zwangerschap van preconceptiezorg tot de eerste periode na de bevalling. Bij de inspectiebezoeken in 2012 en 2013 bleek dat structurele, VSV-brede, aandacht voor kwetsbare zwangeren nog onvoldoende van de grond was gekomen. Door het VSV in het A. B. C. D. toetsingskader aangegeven De zorg De zorg De zorg De zorg score (voor zover van voldoet voldoet voldoet voldoet toepassing) niet aan de gedeeltelijk aan de aan de norm aan de norm norm en norm, maar meer dan er is nog de verbetering minimum nodig eisen Beleid bij psychosociale problemen Het VSV heeft een samenhangend beleid van 0 e, 1 e en 2 e lijn en kraamzorg voor zwangeren/kraamvrouwen met psychosociale problemen. Dit werkt in de praktijk goed. Er is een regelmatige evaluatie en waar nodig worden afspraken bijgesteld (D). Beleid bij kwetsbare zwangeren (Was niet opgenomen in het toegestuurde toetsingskader) Beleid laaggeletterden De betrokken disciplines hebben geen beleid gericht op laaggeletterden. Professionals besteden in de praktijk wel aandacht aan het herkennen van laaggeletterde zwangeren (B). In de praktijk wordt laaggeletterdheid niet herkend. Pagina 10 van 36

11 Bespreken individuele zwangeren Binnen het VSV zijn afspraken over hoe en welke zwangeren structureel besproken worden. Het bespreken van zwangeren vindt structureel plaats, zowel uit het eerste als uit het tweede echelon (C) Dit betreft momenteel alleen zwangeren met psychosociale problemen Huisbezoek Eerste lijn, kraamzorg en JGZ hebben ieder een eigen doelstelling en beleid voor het afleggen van een huisbezoek, maar deze zijn niet met elkaar afgestemd waardoor de samenhang ontbreekt. De verschillende disciplines communiceren niet met elkaar over de resultaten van een huisbezoek (B). Leefstijl en stoppen met rokenadvies Er is een beleid voor stoppen met roken begeleiding in eerste en tweede lijn, inclusief overdracht aan de JGZ. Dit beleid is binnen het VSV afgestemd en wordt door allen in de praktijk gebracht (C). Beleid eerste en tweede lijn sluiten niet op elkaar aan Voorlichting aan de zwangere Er is in het VSV geen afstemming over de inhoud van de (prenatale) voorlichting aan zwangeren en/of de voorlichting in de verschillende echelons is niet eenduidig (B). Het VSV heeft een samenhangend beleid van 0e, 1e en 2e lijn en kraamzorg voor kwetsbare zwangeren/kraamvrouwen. Dit werkt in de praktijk goed. Er is een regelmatige evaluatie en waar nodig worden afspraken bijgesteld. Sinds 2011 wordt maandelijks een zogenoemde POP-poli gehouden door een vaste groep zorgverleners (eerstelijns verloskundige, gynaecoloog, klinisch verloskundige, psychiater, kinderarts, maatschappelijk werk, AMK vertrouwensarts, en indien nodig jeugdzorg en huisarts). Indien het consult vanuit de eerste lijn is aangevraagd, is de betreffende zorgverlener ook bij het overleg aanwezig. De POP-poli is bedoeld voor kwetsbare zwangeren. Het VSV verstaat hieronder zowel situaties van drugsgebruik, verslaving en psychiatrische problematiek als van minderjarigheid, verstandelijke beperking, lage sociaaleconomische status, (verdenking op) huiselijk geweld of huisvestingsproblematiek. Alle vrouwen worden multidisciplinair besproken en voor ieder wordt een behandelplan opgesteld waarin duidelijk wordt afgesproken wie de coördinatie doet. Hierbij wordt ook het postpartum beleid al betrokken en laagdrempelig een prenataal huisbezoek door de JGZ aangevraagd. De hoofdbehandelaar is degene die de vrouw inbrengt bij de POPpoli, dat kan ook de eerstelijns verloskundige of huisarts zijn. De vrouw blijft dan in de eerste lijn maar heeft daarnaast een dossier in het ziekenhuis. Verslaglegging gebeurt in Norma, waarin zowel binnen het ziekenhuis als in de eerste lijn inzage in brieven en verslagen mogelijk is. In Mosos staat dan zie Norma. Gemiddeld zijn er vijf nieuwe aanmeldingen per maand; de reeds bekende vrouwen worden gedurende de hele zwangerschap gevolgd. In totaal staan er zo maandelijks zo n 40 vrouwen op de agenda. Het doel van de POP-poli is het verbeteren en structureren van zorg voor een probleemzwangere en haar toekomstige kind door de juiste zorgverlener op de juiste tijd te betrekken en duidelijkheid te bieden voor cliënt en zorgverlener. Pagina 11 van 36

12 Er zijn in het VSV twee verloskundigenpraktijken die gecontracteerd zijn voor de verloskundige zorg aan asielzoekers. Zij houden inloopspreekuren op het AZC. Zwangere asielzoekers krijgen standaard één consult bij de gynaecoloog. De betrokken disciplines hebben geen specifiek beleid gericht op laaggeletterden. Laaggeletterdheid wordt in de praktijk ook niet herkend. Wel wordt zowel in de eerste als de tweede lijn bij de intake het opleidingsniveau uitgevraagd. Er zijn nog geen aanvullende afspraken over gemaakt. Er is voorlichtingsmateriaal met pictogrammen beschikbaar. Professionals besteden in de praktijk wel aandacht aan taal- en cultuurverschillen. Er is foldermateriaal in andere talen beschikbaar; de kraamzorg heeft een tweetalig dossier beschikbaar (in een aantal talen) zodat zowel de ouders als de zorgverleners in hun eigen taal over de informatie kunnen beschikken. Buiten de hierboven genoemde afspraken over kwetsbare zwangeren heeft het VSV geen afspraken gemaakt over hoe en welke zwangeren structureel multidisciplinair besproken worden en heeft het geen plannen daartoe in ontwikkeling. Zwangeren worden alleen ad hoc besproken. Wel is er iedere maandag een bespreking van alle tweedelijns zwangeren waar in principe ook de eerste lijn welkom is. Het VSV heeft geen samenhangend beleid geformuleerd over doel en organisatie van het huisbezoek en over de wijze waarop de relevante gegevens van het huisbezoek met alle betrokken professionals worden gedeeld. De kraamzorg brengt huisbezoeken bij alle eerste kinderen. Verder gebeurt een huisbezoek op indicatie. Als een eerstelijns verloskundige gericht het kraamcentrum belt met een verzoek tot huisbezoek, vindt altijd een terugkoppeling plaats. Ook hebben eerste lijn en kraamzorg werkafspraken voor het afleggen van een huisbezoek bij vrouwen met een lage SES. Op verzoek vanuit de POP-poli kan een intakebezoek aan huis aangevraagd worden. Als er problematiek is geweest bij een eerder kind doet de kraamzorg een extra huisbezoek. Dossiers zijn digitaal en worden bewaard. Ook bij de JGZ kunnen prenatale huisbezoeken laagdrempelig worden aangevraagd. De eerste lijn heeft een kringbreed protocol rookbeleid. Alle eerstelijns verloskundigen hebben de V-MIS training gevolgd. Zij registreren rookgewoonte in het dossier, komen hierop terug in vervolgconsulten en nemen het op in de overdracht naar de kraamzorg en JGZ. Sinds november 2014 doen klinisch verloskundigen de intake en counseling van alle tweedelijns zwangeren (die daarna door de gynaecoloog gezien worden voor bepaling van het beleid), en zij besteden daarbij ook aandacht aan roken. Ze hanteren hiervoor een interventiekaart, registreren de rookgewoonte in Mosos en verwijzen eventueel naar de huisarts of een stimuleringsprogramma. Er is geen aansluiting tussen het beleid in de eerste en de tweede lijn. Het plan is om in 2015 VSV-breed een training te volgen naar aanleiding van de VSV- Handreiking van het Trimbos instituut. Getriggerd door de overheidsberichtgeving over verborgen alcoholmisbruik, wordt hier in de in anamnese nu naar gevraagd. Het komt in deze regio minder voor. Er is in het VSV geen afstemming over de inhoud van de (prenatale) voorlichting aan zwangeren. Er is wel een format waar voorlichting aan moet voldoen, iedere praktijk mag dit daarbinnen zelf vorm geven. De eerste lijn biedt iedere zwangere de mogelijkheid om twee voorlichtingsavonden te volgen, aan het begin van de zwangerschap en in het derde trimester. Pagina 12 van 36

13 2.5 Continuïteit van zorg bij de bevalling Op ieder moment tijdens de zwangerschap, bevalling of kraamperiode kan een acute situatie ontstaan die een snelle overdracht vanuit de eerste lijn naar het ziekenhuis vergt. Met name in deze acute overdracht zit een toegenomen risico voor moeder en kind. In het SZG-advies staan daarom voorwaarden waaraan voldaan moet worden bij acute verloskundige problemen die in de eerste lijn ontstaan. Dit geldt ook voor acute situaties binnen de tweedelijn, waar tijdwinst kan worden bereikt door gelijktijdig met het oproepen van gynaecoloog ook andere professionals met de benodigde extra of andere deskundigheid (zoals kinderarts, anesthesioloog of OK team) op te roepen (interne parallelle actie). Daarbij is de continuïteit van zorg van belang voor de tijdige signalering van een (dreigende) acute situatie. Uit meldingen van calamiteiten rond de geboorte blijkt gebrekkige continuïteit van zorg (zowel binnen als tussen de lijnen) tijdens de zwangerschap of bij de bevalling vaak mede oorzaak van de opgetreden problemen. Door het VSV in het A. B. C. D. toetsingskader aangegeven De zorg De zorg De zorg De zorg score (voor zover van toepassing) voldoet voldoet voldoet voldoet aan niet aan gedeeltelijk aan de de norm en de norm aan de norm, norm meer dan maar er is de nog minimum verbetering eisen nodig Protocol parallelle actie Er is een protocol voor overdracht eerste- naar tweedelijn in geval van een acute levensbedreigende situatie, en dit functioneert in de praktijk goed. De afspraken met de ambulancedienst zijn bekend. In geval van een acute levensbedreigende situatie binnen de tweedelijn zijn er sluitende afspraken vastgelegd wie de bevoegdheid heeft OK-team en kinderarts in huis te roepen als een parallelle actie binnen de tweedelijn geïndiceerd is. Deze afspraken worden ad hoc geëvalueerd (C). Bewaking bij de bevalling Was niet opgenomen in het toegestuurde toetsingskader Begeleiding tijdens de bevalling Was niet opgenomen in het toegestuurde toetsingskader Bezetting verpleegkundige professionals Was niet opgenomen in het toegestuurde toetsingskader Bevoegdheid en bekwaamheid per discipline Was niet opgenomen in het toegestuurde toetsingskader Taakafbakening in multidisciplinair verband Was niet opgenomen in het toegestuurde toetsingskader Pagina 13 van 36

14 Foetale monitoring tijdens de bevalling Was niet opgenomen in het toegestuurde toetsingskader Pijnbehandeling Was niet opgenomen in het toegestuurde toetsingskader Toelichting: Parallelle actie Er is een protocol voor overdracht van eerste naar tweede lijn in geval van een acute levensbedreigende situatie (protocol parallelle actie) en dit functioneert in de praktijk goed. Bij een acute situatie tijdens een thuisbevalling belt de verloskundige hetzij de dienstdoende gynaecoloog hetzij de arts-assistent op een vast piepernummer. Er is dag en nacht een arts-assistent in huis. De arts-assistent informeert de gynaecoloog en belt andere disciplines zoals anesthesioloog, OK-team en kinderarts. Als de verloskundige duidelijk maakt dat een parallelle actie opgestart moet worden, volgt de arts-assistent altijd de verloskundige en trekt het niet in twijfel. Indien het mee blijkt te vallen, is er geen kritiek maar is iedereen opgelucht. Bij extra spoed belt de verloskundige eerst de ambulance en vervolgens het ziekenhuis. De ambulance geeft aan het ziekenhuis door of zij naar de verloskamer komen of direct naar de OK gaan. Voor een acute levensbedreigende situatie binnen de tweedelijn is er een Noodbel die overgaat op de pieper van alle verpleegkundigen en verloskundigen. De alarmmaker coördineert op de kamer. De arts-assistent wordt gebeld en neemt de coördinatie over. De verpleegkundige informeert de patiënte en een tweede verpleegkundige van de kraamafdeling informeert de vader. De portier kan het OKteam in huis roepen. Noodsituaties worden met skills en drills geoefend. Deze afspraken worden niet structureel geëvalueerd. Bewaking bij de bevalling Er zijn 7x24 uur twee geautoriseerd obstetrische professionals (GOP) in het ziekenhuis aanwezig en wakker. De klinisch verloskundigen vragen actief naar het bevalplan. De continuïteit voor een patiënte die langer opgenomen is wordt verzorgd door de arts-assistent, die de hele week dienst heeft. Sinds kort is in de nacht ook een klinisch verloskundige aanwezig. Het team klinisch verloskundigen is hiervoor uitgebreid van 5,1 naar 6,6 Fte, maar kan hierdoor een deel van de werkzaamheden op de kraamafdeling en poli niet meer uitvoeren. De (dagelijks wisselende) gynaecoloog met verloskamerdienst is beschikbaar voor consultatie en voor de spoedpoli en houdt via Mosos de status van patiënten in de gaten. In de avond en nacht is de gynaecoloog oproepbaar en binnen 30 minuten aanwezig. In de eerste lijn is een 1 op 1 bewaking gerealiseerd doordat iedere praktijk een achterwacht heeft als er een verloskundige bij een andere bevalling nodig is. In het ziekenhuis zijn in iedere dienst een klinisch verloskundige en een arts-assistent beschikbaar voor gemiddeld 5-6 medische bevallingen. Bij meerdere bevallingen gelijktijdig kan de dienstdoende gynaecoloog te hulp komen; er is geen structurele regeling voor het opvangen van piekdrukte. Begeleiding bij de bevalling Bij een thuisbevalling wordt de verpleegkundige begeleiding verzorgd door een kraamverzorgende van een kraamorganisatie in de regio, hiervoor is geen specifieke Pagina 14 van 36

15 partus-pool. Bij een poliklinische bevalling verlenen medewerkers van het ziekenhuis de verpleegkundige zorg. Er is geen specifieke kraamverzorgende voor kwetsbare zwangeren, alle kraamverzorgenden zijn hiervoor voldoende opgeleid. Voor een kraambed na sectio zijn wel speciaal geschoolde kraamverzorgenden beschikbaar. Uit de dienstlijst blijkt dat in het ziekenhuis overdag 6-8 en in de avond en nacht respectievelijk 5-6 en 4-5 verpleegkundigen en/of kraamverzorgenden aanwezig zijn, waaronder 3 of meer O&G-verpleegkundigen. Dit is voldoende voor een verantwoorde begeleiding. Bij piekdrukte kunnen verpleegkundigen van de kraamafdeling ingezet worden op de verloskamers, dit is in de praktijk toereikend. Verwijzen naar een ander ziekenhuis in verband met drukte op de verloskamers is zelden nodig, naar schatting tweemaal per jaar. Bevoegd en bekwaam Nieuwe klinisch verloskundigen en arts-assistenten hebben een inwerkprogramma, waarbij zij in de eerste maand boventallig zijn ingepland. Niet alle klinisch verloskundigen hebben een diploma klinische verloskunde; zij gaan om beurten naar de opleiding in Utrecht respectievelijk Rotterdam. Zij hebben wel CTG scholing gehad. Vakinhoudelijk vallen ze onder de verantwoordelijkheid van de maatschap gynaecologie, arbeidstechnisch onder de verpleegkundige manager. Bij arts-assistenten is de deskundigheid afhankelijk van hun ervaring. Zowel artsassistenten met als zonder opleiding zijn hier werkzaam. Een arts-assistent niet in opleiding wordt ingewerkt door een klinisch verloskundige. Verpleegkundigen beginnen hun werkzaamheden op de kraamafdeling en zwangerenafdeling en worden pas na een half jaar ingepland op de verloskamers. Alle medewerkers hebben een portfolio waarin deskundigheid en bijhouden van kennis wordt bijgehouden. Er zijn E-learning modules die worden afgesloten met een toets. Daarnaast zijn er verplichte (half)jaarlijkse BLS en CTG-trainingen. Regelmatige skills en drills zijn in een opstart fase. Hierbij oefenen verpleegkundigen, klinisch verloskundigen en arts-assistenten acute situaties, waarbij ze specifiek ook aandacht geven aan de communicatie met de moeder en haar partner. Gynaecologen en eerstelijns verloskundigen nemen hieraan (nog) niet deel. Taakafbakening Er is een duidelijke taakafbakening waarbij de arts-assistent primair medische zaken behandelt en de klinisch verloskundige de fysiologische bevallingen begeleidt. Bij een verwijzing tijdens de bevalling wordt de patiënt volledig overgedragen. Als de bevalling al vergevorderd is kan de eerstelijns verloskundige desgewenst blijven en mee begeleiden. De verantwoordelijkheid ligt altijd bij de klinisch verloskundige of de arts-assistent. Deze samenwerking wordt als prettig ervaren, zowel door de professionals als door de bevallende vrouw en haar partner. Bij problemen overlegt de klinisch verloskundige in principe eerst met de arts-assistent voor de gynaecoloog wordt gebeld. Men ervaart voldoende ondersteuning en er is geen drempel om te bellen met vragen. Verschillen tussen gynaecologen zijn minder geworden. Foetale monitoring Bij de overdracht wordt aan iedere patiënt een klinisch verloskundige of artsassistent en een verpleegkundige toegewezen. Verpleegkundigen bewaken continue het CTG van de eigen patiënt en waarschuwen de klinisch verloskundige of artsassistent als daarop bijzonderheden zijn. De klinisch verloskundige of arts-assistent Pagina 15 van 36

16 noteert iedere twee uur structureel een CTG-beoordeling in het dossier. CTG s zijn op alle verloskamers en verblijfsruimten van de afdeling zichtbaar. De gynaecoloog met verloskamerdienst kan bij een spoedconsult ook op de polikliniek het CTG in de gaten houden. Pijnbehandeling Het beleid voor pijnbehandeling bij de bevalling is onlangs aangepast in verband met de aanscherping van de richtlijn. Epidurale analgesie is nu eerste keus. Volgens het nieuwe protocol moet bij remifentanil eerst de klinisch verloskundige of artsassistent een half uur bij de patiënt blijven en daarna nog een uur de verpleegkundige. Dit legt veel druk op de bezetting en wordt gevoeld als een achteruitgang omdat er een goed, eigen remi-protocol was. Ook de standaard dosering is gewijzigd waardoor het effect minder is. In verband hiermee is een werkgroepje Hoe om te gaan met pijn opgericht, waarbij ook de kraamzorg is betrokken. Het nieuwe protocol is op 17 november 2014 ingegaan; alle medewerkers waarmee de inspectie sprak ook in het onaangekondigde bezoek aan de afdeling - waren hiervan op de hoogte. Na een half jaar zal het protocol worden geëvalueerd. 2.6 Gegevensoverdracht Uit de gesprekken bleek dat eerstelijns verloskundigen voor een consult in de zwangerschap direct de dienstdoende gynaecoloog kunnen bellen op een vast telefoonnummer. Dan volgt zo spoedig mogelijk een afspraak. Buiten kantooruren kan de arts-assistent of klinisch verloskundige worden gebeld. De zwangere krijgt een uitgeprinte zwangerschapskaart en een consultbrief mee. In de dossiers die de inspectie inzag, was (in geval er een overdracht had plaatsgevonden) de kaart van de eerstelijns zorgverlener ingescand in het dossier. In het ziekenhuis wordt het als bezwaar gevoeld dat er geen standaard verloskundigen kaart is, waardoor essentiële gegevens niet altijd makkelijk zijn terug te vinden. Om die reden is het, zeker in spoedsituaties, fijn als de verloskundige of huisarts mee komt en mondeling overdraagt. Op een thema avond is geoefend met de SBAR methode. In de praktijk varieert wat per telefoon uitgevraagd wordt, bij acute situaties wordt er meer uitgevraagd en verteld. In het ziekenhuis vindt drie keer per 24 uur een overdracht plaats waarbij gynaecologen, arts-assistenten en de klinisch verloskundige aanwezig zijn. Hier worden alle casus besproken van de vorige/afgelopen dag, worden CTG s bekeken en worden de leermomenten gebruikt. Verpleegkundigen hebben hun eigen overdracht. Er zijn twee digitale systemen, Mosos en Norma, waarin gegevens worden vastgelegd. Bij ontslag na een klinische bevalling krijgt de moeder een partus brief uit Mosos mee voor de eerste lijn en de kraamzorg. De afdelingssecretaresse geeft het ontslag telefonisch door naar de verloskundigenpraktijk. Bij bijzondere kraamvrouwen informeert de klinisch verloskundige of de arts-assistent de eerstelijns verloskundige telefonisch. Later gaat een officiële brief per post naar de eerstelijns verloskundige en de huisarts. Hierin is ook het beleid voor een volgende bevalling vermeld. Pagina 16 van 36

17 3 Conclusies Met het VSV-plus is er een geformaliseerd samenwerkingsverband dat in de praktijk goed functioneert. De berichtgeving aan O&G-verpleegkundigen verloopt getrapt via manager en afdelingshoofd. Overleg met en berichtgeving naar niet bij de vereniging Maia aangesloten eerstelijns verloskundigen behoeft verbetering. VSV-brede evaluatie van de geboden geboortezorg op basis van relevante gegevens zoals overzicht parallelle acties, PAN, PRN en VOKS rapportages is nog niet gebruikelijk. Er is veel aandacht voor kwetsbare zwangeren en zwangeren met psychosociale problemen, hetgeen is uitgewerkt in een gestructureerd beleid voor bijzondere groepen. Voor overige zwangeren heeft het VSV geen afspraken gemaakt over hoe en welke zwangeren structureel multidisciplinair besproken worden en heeft het geen plannen daartoe in ontwikkeling. Ad hoc bespreking wordt gefaciliteerd doordat iedere eerstelijns verloskundigenpraktijk is gekoppeld aan een vaste gynaecoloog met wie op regelmatige basis overleg plaatsvindt. Er is nog geen structurele aandacht voor laaggeletterdheid. Het stoppen met roken beleid, beleid voor huisbezoek en eenduidige voorlichting in de zwangerschap voldoen nog niet aan de normen uit Een goed begin. De zorg bij de bevalling voldoet aan de norm. Bij de gegevensoverdracht tussen eerste en tweede lijn wordt het als bezwaar gevoeld dat er geen standaard verloskundigen kaart is, waardoor essentiële gegevens in de tweede lijn niet altijd makkelijk zijn terug te vinden. Pagina 17 van 36

18 4 Handhaving Het VSV is ver op weg om de aanbevelingen van Een goed begin te implementeren. De conclusies uit het vorige hoofdstuk laten zien dat dit op een aantal punten nog verbeterd kan worden. De hierna genoemde maatregelen sluiten aan bij de onderwerpen die ten tijde van het inspectiebezoek in december 2014 nog niet of onvoldoende waren geregeld. 4.1 Maatregelen en aanbevelingen voor het VSV Verbeteracties die het VSV binnen drie maanden dient te realiseren Zorgen voor een jaarlijkse VSV-brede evaluatie van de verleende zorg op basis van PRN en overige relevante gegevens. De inspectie verwacht uiterlijk 1 juli 2015 een schriftelijke bevestiging van het VSV dat dit gerealiseerd is Verbeteracties die het VSV binnen zes maanden dient te realiseren Beleid vaststellen voor hoe en welke zwangeren uit het eerste en tweede echelon structureel gezamenlijk besproken worden Beleid opstellen voor het herkennen van en omgaan met laaggeletterdheid 4 Beleid opstellen over doel en organisatie van het huisbezoek en het delen van de relevante gegevens daaruit met alle betrokken professionals VSVbreed beleid opstellen voor de voorlichting aan zwangeren VSV-breed beleid opstellen voor de stoppen met roken begeleiding van zwangeren. 5 De inspectie verwacht uiterlijk 1 oktober 2015 een schriftelijke bevestiging van het VSV dat dit gerealiseerd is Aanbevelingen voor het VSV De inspectie vraagt aandacht voor de wijze waarop informatie over afspraken van het VSV wordt verstrekt aan betrokkenen die geen deel uitmaken van het VSV. Dat gaat zowel om de O&G-verpleegkundigen als om eerstelijns verloskundigen die geen deelnemer zijn. 4.2 Vervolgacties inspectie De inspectie volgt de opvolging van de maatregelen in eerste instantie schriftelijk. Daarnaast gebruikt de inspectie de resultaten bij de beoordeling van meldingen over de verloskundige zorg in deze regio. 4 Zie (bijvoorbeeld) de websites van de Alliantie gezondheidsvaardigheden ( of van de stichting Lezen en schrijven ( 5 Zie (bijvoorbeeld) de Handreiking voor VSV s van het Trimbos instituut, gepubliceerd op de CPZ-website (goedgeboren.nl/netwerk/h/520/31/2835/publicaties/handreiking-stoppen-met-roken) Pagina 18 van 36

19 5 Verbeteracties gemeld door het VSV Gevraagde verbeteracties VSV Afspraken maken voor een jaarlijkse VSV-brede evaluatie van de verleende zorg op basis van PRN en overige relevante gegevens en de borging en implementatie van hieruit voortkomende verbeteracties. Beleid vaststellen voor hoe en welke zwangeren uit het eerste en tweede echelon structureel gezamenlijk besproken worden beleid voor het herkennen van en omgaan met laaggeletterdheid, beleid voor stoppen met roken begeleiding, afspraken over doel en organisatie van het huisbezoek en het delen van de relevante Reactie VSV november 2015 In juli is er een eerste VSV brede evaluatie gehouden en deze evaluatie zal periodiek uitgevoerd worden. Deze informatie is reeds in uw bezit. Er is een beleidsdocument opgesteld waarin de afspraken zijn vastgesteld hoe het structureel overleg op dit moment plaatsvindt en hoe het VSV+ daar invulling aan wil gaan geven. Tevens ligt er een voorstel om gezamenlijke risicoselectie in een pilot te gaan doen nadat met de zwangere een intake gesprek is gehouden. Er is een transmuraal protocol opgesteld waarin een duidelijk stappenplan is opgenomen hoe om te gaan met laaggeletterdheid. Om het protocol goed uit te kunnen voeren, zal het screeningsinstrument geïmplementeerd worden. Hiervoor zullen alle betrokkenen in het VSV geschoold moeten worden door middel van e-learning. In een plan van aanpak bij het protocol zijn deze activiteiten opgenomen. In het eerste kwartaal van 2016 zal iedereen kunnen werken volgens het protocol. Voor de begeleiding van zwangeren bij het stoppen met roken is een transmuraal protocol opgesteld. Dit protocol is vastgesteld en zal in de komende periode geïmplementeerd worden in de regio. Er wordt gewerkt met het V-MIS instrument van het Trimbos instituut. In een plan van aanpak staan de stappen beschreven om te komen tot een transmuraal protocol voor Oordeel inspectie C. Voldoet aan de norm C. Voldoet aan de norm voldoet in de loop van 2016 C. Voldoet aan de norm voldoet in de loop van 2016 Pagina 19 van 36

20 gegevens daaruit met alle betrokken professionals, en beleid hoe en welke zwangeren structureel besproken worden; VSV-breed beleid opstellen voor de voorlichting aan zwangeren het uitvoeren van een huisbezoek. In dit protocol staan doelstelling van het huisbezoek, wie voert wanneer een huisbezoek uit en welke gegevens worden overdragen aan andere professionals in de keten. In het eerste kwartaal van 2016 zal dit protocol worden geïmplementeerd. Er is een plan van aanpak opgesteld en vastgesteld door het bestuur waarin beschreven staat hoe te komen tot eenduidige voorlichting van alle zwangeren in de regio. Een werkgroep waarin alle betrokken disciplines zijn vertegenwoordigd, heeft de opdracht gekregen om de huidige informatie te beoordelen en vervolgens te komen tot een gezamenlijk transmuraal protocol voor eenduidige voorlichting. Dit protocol wordt vervolgens geïmplementeerd in de regio. voldoet in de loop van 2016 Pagina 20 van 36

21 Bijlage 1. Toetsingskader Thematoezichtonderzoek Geboortezorg Op basis van de normen uit het advies van de Stuurgroep zwangerschap en geboorte (SZG-advies) en andere veldnormen, stelde de inspectie een concept toetsingskader op ten behoeve van de bezoeken aan de VSV-regio s. Het toetsingskader werd voor commentaar toegestuurd aan de besturen van KNOV en NVOG, en in juni 2013 tijdens een invitational conference met alle betrokken veldpartijen besproken en vervolgens bij- en vastgesteld. Het toetsingskader bevat vier scoringskolommen. Deze geven aan of een VSV-regio op het betreffende onderdeel voldoet aan de norm (= kolom C) of dat een VSV-regio op het betreffende onderdeel niet voldoet aan de norm (= kolom A). In een aantal gevallen was het VSV al bezig met de realisatie van een bepaalde norm maar was op het moment van het onderzoek op aspecten nog verbetering nodig. Om recht te doen aan het beschrijven van die situatie is in het toetsingskader kolom B opgenomen. Voor enkele normen geldt dat op het moment van het onderzoek een landelijke implementatie nog niet mogelijk was. Soms voldeed een VSVregio echter al wel aan deze streefnorm, waarmee ze dus aan méér dan de norm voldeed. Om recht te doen aan die situatie is in het toetsingskader kolom D opgenomen. Bestaande (veld)normen en wetgeving gelden voor de inspectie als basis voor haar toezicht en handhaving. De beoordeling van de onderscheiden onderdelen is dan ook gebaseerd op kolom C van het toetsingskader. Het opleggen van maatregelen is gebaseerd op kolom A en B van het toetsingskader. Pagina 21 van 36

22 Onderdeel Criterium/norm Bron A. Voldoet niet aan de norm Governance Geformaliseerd actief VSV Samenstelling VSV Visie en doelstelling VSV Er is een actief operationeel VSV dat geformaliseerd is, op regelmatige basis bijeenkomt en heldere en bindende afspraken rond samenwerking maakt. Deelname van eerstelijns verloskundigen, VAH*, gynaecologen, tweedelijns verloskundigen*, kinderartsen en kraamzorgorganisaties (* indien aanwezig) Het actieve VSV heeft een gezamenlijke visie waarin moeder en kind centraal staan. De visie is uitgewerkt in concrete doelstellingen met tijdpad, prioritering en aanspreekpunt. Advies SZG, pagina 32 en 63; Checklist CPZ Advies SZG, pagina 32 en 63; Checklist CPZ Advies SZG, pagina 32 en 63; Checklist CPZ Er is geen formeel, in een notitie vastgelegd VSV en/of er zijn geen (structurele) bijeenkomsten In het VSV ontbreken één of meer verloskundige disciplines. Het VSV heeft geen gezamenlijke missie / visie vastgelegd. B. Voldoet gedeeltelijk aan de norm; er is nog verbetering nodig Er is een formeel, in een notitie vastgelegd VSV met regelmatige bijeenkomsten, maar er is geen concrete agenda en/of het verzenden van notulen en besluiten van de vergadering naar alle betrokkenen ontbreekt. Niet alle in het SZGadvies genoemde disciplines en instellingen nemen deel aan het VSV. En/of niet alle praktijken/ instellingen zijn vertegenwoordigd. En/of in de bijeenkomsten ontbreken regelmatig disciplines. En/of vertegenwoordigers zijn niet gemandateerd. Het VSV heeft een missie / visie vastgelegd maar deze is niet bekend bij (een deel van) de aan het VSV deelnemende disciplines. C. Voldoet aan de norm Er is een formeel, in een notitie vastgelegd VSV met regelmatige bijeenkomsten, met een concrete agenda. Besluiten en notulen worden actief gecommuniceerd naar alle betrokkenen. Alle in het SZG-advies genoemde disciplines en instellingen nemen deel aan het VSV met gemandateerde vertegenwoordigers. Alle disciplines zijn bij de vergaderingen en in werkgroepen vertegenwoordigd. Het VSV heeft een missie / visie vastgelegd die bekend is bij alle aan het VSV deelnemende disciplines. Doelen zijn niet concreet benoemd. D. Voldoet aan de norm en meer dan de minimum eisen Er is een formeel, in een notitie vastgelegd VSV met regelmatige bijeenkomsten, met een concrete agenda. Besluiten en notulen worden actief gecommuniceerd naar alle betrokkenen. De besluitvormingsprocedure is beschreven. Alle in het SZG-advies genoemde disciplines en instellingen nemen deel aan het VSV met gemandateerde vertegenwoordigers. Alle disciplines zijn bij de vergaderingen en werkgroepen vertegenwoordigd. Anderen worden op indicatie uitgenodigd. Het VSV heeft een missie / visie vastgelegd die bekend is bij alle aan het VSV deelnemende disciplines en voorzien is van concrete doelstellingen met tijdpad, prioritering en aanspreekpunt. Pagina 22 van 36