Verloskundig Samenwerkingsverband Regio Zutphen 12 en 13 december 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verloskundig Samenwerkingsverband Regio Zutphen 12 en 13 december 2012"

Transcriptie

1 Verloskundig Samenwerkingsverband Regio Zutphen 12 en 13 december 2012 Rapport van het inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg: netwerk moeder en kind Utrecht, september 2013

2

3 inspectiebezoek VSV regio Zutphen 12 en 13 december 2012 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding en belang Onderzoeksvragen Onderzoeksmethode en periode Toetsingskader Leeswijzer 7 2 Conclusies Er was een goed georganiseerd VSV waar op één aspect nog verbetering nodig was De meeste randvoorwaarden voor een goede samenwerking in het netwerk waren aanwezig Het netwerk voldeed niet aan de bestaande richtlijnen en (veld) normen voor gegevensoverdracht en evaluatie van de zorg Signalering van extra zorgbehoefte en adequate reactie daarop verloopt over het algemeen goed; stoppen met roken beleid en gezamenlijke voorlichting moeten beter De zorgverlening rond een zwangere en haar kind was zo georganiseerd dat 7x24 uur adequate zorg kan worden geboden 10 3 Handhaving Maatregelen en aanbevelingen voor het VSV Verbeteracties die het VSV binnen drie maanden dient te realiseren Verbeteracties die het VSV binnen zes maanden dient te realiseren Maatregelen voor eerstelijns verloskundigenpraktijken Maatregelen voor het ziekenhuis Verbeteracties die het ziekenhuis binnen zes maanden dient te realiseren Maatregelen voor de kraamzorgorganisaties Maatregelen voor de JGZ Vervolgacties inspectie 12 4 Resultaten inspectiebezoek Algemene informatie en kerndata Samenwerking in het netwerk Geformaliseerd actief VSV Samenstelling VSV Visie en doelstelling VSV Bestuurlijke verantwoordelijkheid VSV Samenwerking binnen en tussen disciplines Toelatingsovereenkomsten Bevoegdheid en bekwaamheid per discipline Taakafbakening in multidisciplinair verband Landelijke protocollen vertalen en implementeren Bespreken individuele zwangeren Regiearts of casemanager Geboorteplan / zorgpad Gegevensoverdracht en evaluatie Overdracht tussen professionals (binnen en tussen disciplines) Dossiervoering Gegevens bij ontslag of einde kraambed Deelname PRN 24 Pagina 3 van 51

4 Inspectie voor de Gezondheidszorg Deelname PAN Evaluatie van zorggegevens Tijdige signalering Leefstijl en stoppen met rokenadvisering Voorlichting aan de zwangere Beleid bij taal- en cultuurverschillen Beleid laaggeletterden Beleid bij psychosociale problemen Huisbezoek Zorg in acute situaties Protocol parallelle acties Begeleiding bij de bevalling Pijnbehandeling Foetale monitoring tijdens de bevalling Bewaking bij de bevalling Bezetting medische professionals Overige bevindingen Preconceptieadvies (PCA) 30 Bijlage 1 Afkortingen 31 Bijlage 2 Samenvatting Thematoezichtonderzoek Geboortezorg 33 Bijlage 3 Bezoekprogramma 35 Bijlage 4 Toetsingskader 37 Pagina 4 van 51

5 inspectiebezoek VSV regio Zutphen 12 en 13 december Inleiding In het kader van een Thematoezichtonderzoek Geboortezorg heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (inspectie) op 12 en 13 december 2012 een inspectiebezoek gebracht aan het Verloskundig Samenwerkings Verband (VSV) regio Zutphen. Doel van dit bezoek was het toetsen op de werkvloer van de samenwerking rond zwangerschap en geboorte en de voortgang van de implementatie van het advies van de Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte Een goed begin. 1.1 Aanleiding en belang De geboortezorg staat sinds een aantal jaren hoog op de professionele, politieke en maatschappelijke agenda vanwege een relatief hoog percentage ongunstige perinatale uitkomsten. De Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte bracht in 2010 het advies Een goed begin (SZG-advies) uit met een groot aantal aanbevelingen om de kwaliteit van perinatale zorg te verbeteren 1. De inspectie acht perinatale gezondheid een graadmeter voor de kwaliteit van de gezondheidszorg. Zij beschouwt het SZG-advies dan ook als niet vrijblijvend en acht het noodzakelijk dat het veld zijn eigen aanbevelingen omzet in concrete doelen en daden. De professionals zijn onder regie van het door de overheid ingestelde College Perinatale Zorg (CPZ) voortvarend aan de slag gegaan. De inspectie ziet erop toe dat het veld de adviezen voor de noodzakelijke voorwaarden voor veilige zorg rond zwangerschap en geboorte naleeft om vermijdbare schade voor moeder en kind te voorkomen. Zij bracht daartoe in 2012 en 2013 inspectiebezoeken aan negentien VSV s in Nederland. Deze bezoeken maken deel uit van een netwerkonderzoek gericht op de veiligheid van zorg voor moeder en kind rond zwangerschap en geboorte. Bijlage 1 bevat een samenvatting van het Thematoezichtonderzoek Geboortezorg. 1.2 Onderzoeksvragen In dit rapport leest u de resultaten van het inspectiebezoek aan uw VSV. Hierbij waren de volgende vragen leidend: 1. In hoeverre hebben de zorgverleners in het VSV regio Zutphen hun zorgverlening voor een zwangere en haar kind(eren) afzonderlijk en als netwerk zodanig georganiseerd dat zij een sluitende keten vormen? 2. In hoeverre houden zij zich hierbij afzonderlijk en als netwerk aan de bestaande richtlijnen en (veld) normen voor gegevensoverdracht en evaluatie van de zorg? 3. In hoeverre hebben de zorgverleners in het VSV regio Zutphen hun zorgverlening voor een zwangere en haar kind(eren) afzonderlijk en als netwerk zodanig georganiseerd dat zij tijdig kunnen signaleren wanneer moeder of kind meer nodig heeft dan basiszorg en reageren zij adequaat op deze signalen? 4. In hoeverre hebben de zorgverleners in het VSV regio Zutphen hun zorgverlening voor een zwangere en haar kind(eren) afzonderlijk en als netwerk zodanig georganiseerd dat zij snel kunnen ingrijpen in acute situaties? 1.3 Onderzoeksmethode en periode In de periode oktober 2012 tot januari 2013 werden twaalf VSV-regio s bezocht die random zijn gekozen. In de periode maart tot september 2013 werden zeven regio s bezocht waar concentratie van verloskundige zorg en de (voorgenomen) sluiting van 1 Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte. Een goed begin. Veilige zorg rond zwangerschap en geboorte Pagina 5 van 51

6 Inspectie voor de Gezondheidszorg een afdeling klinische verloskunde een rol speelden. Het VSV in uw regio is bezocht in het kader van de eerste categorie. De resultaten voor uw regio (hoofdstuk 4) zijn gebaseerd op gesprekken met: het VSV-bestuur het eerstelijns verloskundig kringbestuur eerstelijns verloskundigen de raad van bestuur van het ziekenhuis leidinggevenden van de verloskundeafdeling gynaecologen tweedelijns verloskundigen/klinisch verloskundigen O&G-verpleegkundigen kinderartsen en kinderverpleegkundigen leidinggevenden van een kraamzorgorganisatie kraamverzorgenden leidinggevenden van de jeugdgezondheidszorg (JGZ) een arts en verpleegkundige van het consultatiebureau voor zuigelingen (JGZ) Daarnaast werd informatie verkregen uit: gesprek met een ouderpaar observatie van overdrachten en multidisciplinair overleg een rondgang door de verloskundeafdeling van het ziekenhuis bestudeerde documenten Een overzicht van het bezoekprogramma staat in bijlage 3. Om de onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden gebruikte de inspectie een bezoekinstrument dat gebaseerd was op de thema s van het SZG-advies en op risico s die naar voren kwamen bij calamiteiten en uit eerdere 2, 3, 4, 5 thematoezichtonderzoeken. De resultaten tijdens het bezoek werden beschreven in een concept-rapport dat via het VSV-bestuur aan alle gesprekspartners is voorgelegd voor correctie op feitelijke onjuistheden. Op een aantal onderdelen werd aanvulling gevraagd of spontaan gegeven. De ontvangen commentaren zijn verwerkt in de voorliggende rapportage. 1.4 Toetsingskader De resultaten uit het bezoek zijn beschreven aan de hand van een toetsingskader dat is gebaseerd op de normen uit het SZG-advies, op relevante wetgeving (Kwaliteitswet, wet BIG) en op de veldnormen die de koepelorganisaties en beroepsverenigingen ter zake hebben ontwikkeld. U vindt het toetsingskader, met verwijzing naar de betreffende bronnen van de gehanteerde normen, in bijlage 4. Het toetsingskader bevat vier scoringskolommen. Het geeft aan of een VSV-regio op het betreffende onderdeel voldoet aan de norm (= kolom C) of dat een VSV-regio op het betreffende onderdeel niet voldoet aan de norm (= kolom A). In een aantal gevallen was het VSV al bezig met de realisatie van een bepaalde norm maar was op het moment van het onderzoek op aspecten nog verbetering 2 TNO. Risicodetectie in de eerste lijn. Rapportnummer: KvL/P&Z TNO, Leiden, Inspectie voor de Gezondheidszorg. Kraamzorg in ontwikkeling. Weinig risico s in de kraamzorg, veel risico s in de keten. IGZ, Den Haag, april Inspectie voor de Gezondheidszorg. Staat van de Gezondheidszorg Preventie in de curatieve en langdurige zorg: noodzaak voor kwetsbare groepen. IGZ, Utrecht, november Inspectie voor de Gezondheidszorg. Risico s ziekenhuiszorg in avond-, nacht- en weekend moeten beter afgedekt. IGZ, Utrecht, september Pagina 6 van 51

7 inspectiebezoek VSV regio Zutphen 12 en 13 december 2012 nodig. Om recht te doen aan het beschrijven van die situatie is in het toetsingskader kolom B opgenomen. Voor enkele normen geldt dat op het moment van het onderzoek een landelijke implementatie nog niet mogelijk was, om diverse redenen (bijvoorbeeld omdat ze nog nadere uitwerking behoefden). Soms voldeed een VSV-regio echter al wel aan deze streefnorm, waarmee ze dus aan méér dan de norm voldeed. Om recht te doen aan die situatie is in het toetsingskader kolom D opgenomen. Hoewel de inspectie het positief waardeert dat zorgverleners of organisaties zodanig samenwerken dat ze aan méér dan de norm voldoen, gelden als basis voor haar toezicht en handhaving de bestaande (veld)normen en wetgeving. De beoordeling van de onderscheiden onderdelen is dan ook gebaseerd op kolom C van het toetsingskader. Het opleggen van de maatregelen die u in hoofdstuk 3 aantreft, is gebaseerd op kolom A en B van het toetsingskader. Over de interpretatie van de resultaten stemde de inspectie af met vertegenwoordigers van de veldpartijen. Bij enkele normen bleek in het veld nog geen duidelijkheid of consensus te bestaan over de definitie en uitwerking en was de variatie in de praktijk groot. Dat betrof het casemanagerschap, het geboorteplan/zorgpad, het preconceptieadvies, het beleid bij taal- en cultuurverschillen, het beleid bij laaggeletterdheid en het beleid voor een huisbezoek. Ook in de gegevensoverdracht bij ontslag of einde kraambed bleek de variatie in de praktijk groot. De inspectie besteedt aan dit laatste aandacht in een separaat deelonderzoek (zie bijlage 2). De genoemde onderdelen zijn in dit rapport wel in de resultaten beschreven, maar zij zijn niet opgenomen in de beoordeling en conclusies en leiden niet tot maatregelen. 1.5 Leeswijzer Hoofdstuk 2 bevat de overall-conclusies van de inspectie op basis van de resultaten ten tijde van het bezoek. In hoofdstuk 3 vindt u de maatregelen die de inspectie van (deelnemers van) uw VSV verwacht. Deze maatregelen zijn onderverdeeld naar de tijdspanne waarin ze gerealiseerd dienen te zijn, afhankelijk van de aard van de tekortkomingen. Hoofdstuk 4 beschrijft de resultaten van het inspectiebezoek die de basis vormen voor hoofdstuk 2 en 3 en geeft de scores per norm aan. Dit hoofdstuk bevat belangrijke achtergrondinformatie over onderdelen waar verbetering van de zorg mogelijk is. De inspectie maakt de rapporten definitief na afronding van alle bezoeken. Daardoor is in sommige regio s geruime tijd verstreken sinds het inspectiebezoek. De resultaten, conclusies en daaruit volgende maatregelen zijn gebaseerd op de bevindingen ten tijde van het bezoek en de eventuele aanvullingen ontvangen als reactie op het conceptrapport. Pagina 7 van 51

8

9 inspectiebezoek VSV regio Zutphen 12 en 13 december Conclusies In dit hoofdstuk leest u de geaggregeerde conclusies voor de regio. In hoofdstuk 4 staan de bevindingen die hieraan ten grondslag liggen en welke tevens aanknopingspunten bieden voor het verbeteren van de onderdelen. 2.1 Er was een goed georganiseerd VSV waar op één aspect nog verbetering nodig was Er was een formeel, in een notitie vastgelegd VSV met regelmatige bijeenkomsten met een concrete agenda. Besluiten en notulen werden actief gecommuniceerd naar alle betrokkenen. Het VSV had een missie / visie vastgelegd die bekend was bij alle aan het VSV deelnemende disciplines. Doelen waren (nog) niet concreet benoemd. Het VSV had een multidisciplinair bestuur. In de samenstelling van het VSV ontbrak de kraamzorg. 2.2 De meeste randvoorwaarden voor een goede samenwerking in het netwerk waren aanwezig Er was binnen het VSV consensus over het verwijsbeleid; het beleid werd in de praktijk ook zo uitgevoerd en eventuele knelpunten waren bespreekbaar. De samenwerking tussen de verschillende disciplines verliep in de praktijk goed. Alle verloskundigen hadden een toelatingsovereenkomst met het ziekenhuis en bevoegdheid, bekwaamheid en taakafbakening waren voor alle disciplines geborgd. Landelijke protocollen waren multidisciplinair vertaald naar lokale afspraken maar er waren nog geen VSV-brede afspraken over hoe en welke zwangeren structureel besproken moeten worden. 2.3 Het netwerk voldeed niet aan de bestaande richtlijnen en (veld) normen voor gegevensoverdracht en evaluatie van de zorg De overdrachten tussen professionals, zowel tussen de disciplines als bij de dienstoverdrachten in het ziekenhuis, vonden structureel plaats, maar de systematiek van de verloskundige overdrachten behoeft aandacht. Het patiëntendossier bestond in de tweede lijn uit een onoverzichtelijk samenstel van papieren en elektronische gegevens. Zowel verloskundigen als gynaecologen en kinderartsen registreerden gegevens over de zorg in LVR/LNR. Geregistreerde zorggegevens leidden binnen de verloskundige kring en binnen het ziekenhuis, tenminste jaarlijks, tot een evaluatie van de geboden geboortezorg, maar werden niet tussen de disciplines gedeeld. Wel was er tenminste eenmaal per jaar een multidisciplinaire perinatale auditbespreking, waaraan alle betrokken disciplines deelnamen. 2.4 Signalering van extra zorgbehoefte en adequate reactie daarop verloopt over het algemeen goed; stoppen met roken beleid en gezamenlijke voorlichting moeten beter Het VSV had een samenhangend beleid van eerste en tweede lijn, kraamzorg en JGZ voor zwangeren en kraamvrouwen met psychosociale problemen. Dit werkte in de praktijk goed. Eerste en tweede lijn hadden wel een beleid voor stoppen met rokenbegeleiding maar er was nog geen gezamenlijk, op elkaar afgestemd, VSV beleid. Er was binnen het VSV eveneens geen afstemming over de inhoud van de (prenatale) voorlichting aan zwangeren. Pagina 9 van 51

10 Inspectie voor de Gezondheidszorg 2.5 De zorgverlening rond een zwangere en haar kind was zo georganiseerd dat 7x24 uur adequate zorg kan worden geboden Er was een protocol voor de overdracht van de eerste- naar de tweedelijn in geval van een acute levensbedreigende situatie, en dit functioneerde in de praktijk goed. Ook bij een acute levensbedreigende situatie binnen de tweedelijn waren er sluitende afspraken wie de bevoegdheid heeft OK-team en kinderarts in huis te roepen als dat geïndiceerd is. Deze afspraken werden geëvalueerd. Tijdens een tweedelijns bevalling was het 7x24 uur mogelijk op indicatie de foetale conditie te monitoren met CTG en MBO. Degene die de bevalling begeleidt was voldoende opgeleid en getraind om het CTG te beoordelen en het MBO te interpreteren. De dienstdoende gynaecoloog kon (indien niet aanwezig op de verloskamer) de CTG-registratie op afstand bekijken. Er waren 7x 24 uur voldoende O&G verpleegkundigen/ kraamverzorgenden voor een verantwoorde begeleiding van de bevalling en er was een beleid voor piekdrukte. Er was 7x24 uur een geautoriseerd obstetrisch professional (GOP) in het ziekenhuis aanwezig. De gynaecoloog was als hij niet in het ziekenhuis is oproepbaar en binnen 30 minuten aanwezig. De bezetting met eerstelijns verloskundigen was voldoende voor een 7x24 uurs verantwoorde bewaking van de eerstelijns bevalling en er waren 7x 24 uur voldoende GOPs/gynaecologen voor een verantwoorde bewaking bij de tweedelijns bevalling, ook in het geval van piekdrukte. De zwangere werd tijdens de zwangerschap voorgelicht over de mogelijkheden en risico s van pijnbehandeling en op verzoek was een adequate en veilige vorm van pijnbehandeling mogelijk en dag en nacht laagdrempelig beschikbaar. Pagina 10 van 51

11 inspectiebezoek VSV regio Zutphen 12 en 13 december Handhaving Het VSV is op weg om de aanbevelingen van Een goed begin te implementeren. De conclusies uit het vorige hoofdstuk laten zien dat dit nog niet op alle fronten is gelukt. De hierna genoemde maatregelen sluiten aan bij de onderwerpen die ten tijde van het inspectiebezoek in december 2012 nog niet of onvoldoende waren geregeld. De inspectie gaat er van uit dat sindsdien verdere stappen zijn gezet. Waar dit nog niet het geval is verwacht de inspectie dat de benodigde verbeteracties binnen de genoemde termijn gerealiseerd worden. De inspectie verwacht hiervan een schriftelijke bevestiging voor 17 december 2013 respectievelijk 17 maart Deze bevestigingen worden als bijlage bij dit rapport gevoegd, wanneer het op de website van IGZ wordt gepubliceerd. Dit gebeurt, conform het openbaarmakingsbeleid van de inspectie, bij de publicatie van het geaggregeerde rapport over het gehele thematoezicht geboortezorg (medio 2014). 3.1 Maatregelen en aanbevelingen voor het VSV Verbeteracties die het VSV binnen drie maanden dient te realiseren Starten van een jaarlijkse VSV-brede evaluatie van de verleende zorg op basis van PRN en overige relevante gegevens De inspectie verwacht uiterlijk 17 december 2013 een schriftelijke bevestiging van het VSV dat dit gerealiseerd is Verbeteracties die het VSV binnen zes maanden dient te realiseren Afspraken maken over de deelname of vertegenwoordiging van alle kraamzorgorganisaties in de regio VSV-breed beleid vaststellen voor de stoppen met roken begeleiding VSV-breed beleid vaststellen voor de voorlichting aan zwangeren Beleid vaststellen voor welke zwangeren bij welke termijn structureel besproken worden tussen eerstelijns verloskundigen en gynaecologen De inspectie verwacht uiterlijk 17 maart 2014 een schriftelijke bevestiging van het VSV dat dit gerealiseerd is. Daarnaast blijven de SZG-adviezen over casemanagerschap, geboorteplan en zorgpad, preconceptieadvies, huisbezoek en beleid bij laaggeletterdheid en taal/cultuurverschillen van belang voor de gewenste verbetering in de uitkomsten van de zorg rond zwangerschap en geboorte. Bij de bezoeken bleek de invulling en definiëring van deze normen/adviezen nog niet eenduidig te zijn. Om die reden zijn deze resultaten in uw regio wel beschreven maar niet beoordeeld, en vraagt de inspectie geen specifieke maatregelen hiervoor. De inspectie heeft het CPZ en de beroepsgroepen gevraagd hier meer duidelijkheid te bieden. Dit laat onverlet dat een verantwoord beleid bij deze onderwerpen tot uw eigen verantwoordelijkheid behoort. 3.2 Maatregelen voor eerstelijns verloskundigenpraktijken De inspectie verwacht van eerstelijns verloskundigenpraktijken dat zij meewerken aan de verbeteracties die voor het VSV nodig zijn. 3.3 Maatregelen voor het ziekenhuis De inspectie verwacht van de raad van bestuur en de professionals dat zij meewerken aan de verbeteracties die voor het VSV nodig zijn. Pagina 11 van 51

12 Inspectie voor de Gezondheidszorg Verbeteracties die het ziekenhuis binnen zes maanden dient te realiseren Eenduidige dossiervoering borgen. De inspectie verwacht uiterlijk 17 maart 2014 een schriftelijke bevestiging van het VSV dat dit gerealiseerd is. 3.4 Maatregelen voor de kraamzorgorganisaties De inspectie verwacht van kraamzorgorganisaties dat zij meewerken aan de verbeteracties die voor het VSV nodig zijn. 3.5 Maatregelen voor de JGZ De inspectie verwacht van de JGZ dat zij meewerkt aan de verbeteracties die voor het VSV nodig zijn. 3.6 Vervolgacties inspectie De inspectie volgt de opvolging van de maatregelen in eerste instantie schriftelijk. Daarnaast gebruikt de inspectie de resultaten bij de beoordeling van meldingen over de verloskundige zorg in deze regio. Indien het VSV of organisaties daaraan verbonden onvoldoende vertrouwen geven in een adequate verbetering van onderdelen die nog niet aan de norm voldoen, zal de inspectie passende maatregelen treffen. Pagina 12 van 51

13 inspectiebezoek VSV regio Zutphen 12 en 13 december Resultaten inspectiebezoek Dit hoofdstuk bevat een beschrijving van de de bevindingen van het inspectiebezoek dat de inspectie op 12 en 13 december 2012 bracht, waar van toepassing aangevuld met informatie die de inspectie bij de reactie op het conceptrapport ontving. 4.1 Algemene informatie en kerndata Het VSV regio Zutphen is georganiseerd rondom het Gelre Ziekenhuis locatie Zutphen (GZZ). Omliggende VSV-regio s (en ziekenhuizen) zijn Apeldoorn (Gelre Ziekenhuis, locatie Apeldoorn), Deventer (Deventer Ziekenhuis), Winterswijk (streekziekenhuis Koningin Beatrix) en Arnhem-Zevenaar (Rijnstate ziekenhuis). Het verzorgingsgebied strekt zich uit van Lochem tot Dieren/Doesburg en van Vorden tot Brummen. In de regio zijn vier eerstelijns verloskundigenpraktijken met vijftien verloskundigen. Gelre Ziekenhuizen is een holding met twee locaties, in Apeldoorn en Zutphen. Zij heeft een shared service centre voor medische en organisatorische zaken. Het ziekenhuis ziet verschil tussen de populatie uit de Achterhoek en de Veluwe. De locatie Apeldoorn is een topklinisch opleidingsziekenhuis, Zutphen een streekziekenhuis met basisfunctie. Beide locaties hebben een eigen maatschap gynaecologie, waartussen geen uitwisseling is. Het aantal tweedelijns bevallingen is per jaar (666 in 2011); daarnaast zijn er circa 125 poliklinische eerstelijns bevallingen. Het aantal thuisbevallingen is onbekend. Er zijn zes kraamsuites waarvan één bij voorkeur door de eerste lijn gebruikt wordt. De vrouwen blijven bij voorkeur gedurende hun hele verblijf op dezelfde kamer; na de bevalling wordt de apparatuur uit de kamer weggehaald en de vader kan desgewenst overnachten. De mantelovereenkomst voor het geboortecentrum is in november 2012 ondertekend. Hierbij zijn het ziekenhuis, eerstelijns verloskundigen en een kraamzorgorganisatie betrokken. Per maart 2013 wordt het Geboortecentrum Izzi in het ziekenhuis geopend in de voormalige beddencentrale. Het centrum is inpandig in het ziekenhuis, tegen de verloskunde afdeling aan en staat onder verantwoordelijkheid van drie verloskundigenpraktijken die daarvoor een coöperatie hebben opgericht. Het centrum bevat één kraamsuite, uitgaand van het integrale geboortezorg-model: het is in principe een eerstelijns kamer met een beval bad en met begeleiding door een kraamverzorgende, maar op indicatie komt de gynaecoloog met de O&G verpleegkundige naar het centrum toe en wordt tweedelijns apparatuur binnengebracht (harmonicamodel). In het ziekenhuis werken vier gynaecologen en een vaste waarnemer (3,9 fte) waarvan één met aandachtsveld verloskunde. Er zijn geen arts-assistenten, wel coassistenten en rond de klok negen tweedelijns verloskundigen. Er zijn circa 35 O&G verpleegkundigen. Ook zijn er 5 kraamverzorgenden in dienst van het ziekenhuis die assisteren bij laagcomplexe baringen. Op de kinderafdeling zijn zes neonatologie-bedden en 20 algemene bedden. Er zijn zes kinderartsen en twintig kinderverpleegkundigen. Pagina 13 van 51

14 Inspectie voor de Gezondheidszorg Bij verwachte NICU-behoefte, zoals een bevalling voor 32 weken, wordt de moeder antepartum overgeplaatst naar de Isala klinieken in Zwolle, soms naar het UMCN. Bij NICU-behoefte post partum gaat het kind soms ook naar de Isala klinieken. Indien Nijmegen geen plaats heeft zorgt Nijmegen voor een andere NICU-plaats. Hierbij worden geen capaciteitsproblemen ervaren. In de regio zijn, naast enkele kleinere organisaties, drie grote kraamzorgaanbieders, Yunio, Liemerscare en Naviva. Yunio verzorgt het consultatiebureau in de regio (JGZ 0-4 jaar). 4.2 Samenwerking in het netwerk Het SZG-advies bevat specifieke voorwaarden voor de samenwerking in het VSV. Dit betreft de aanwezigheid van een operationeel VSV, actieve deelname van alle professionals die samen de zorg rond zwangerschap en geboorte leveren, het realiseren van afstemming en onderling vertrouwen, het op lokaal niveau implementeren en uitvoeren van landelijke richtlijnen, het uitwisselen van informatie over individuele zwangeren op basis van intake en zorgplan en de aanwezigheid van een casemanager of regiearts. Op grond van de wet BIG en de Kwaliteitswet zorginstellingen beoordeelt de inspectie ook in hoeverre de bekwaamheid van de deelnemende professionals en de onderlinge verantwoordelijkheidstoedeling zijn gewaarborgd. A. B. C. D. Voldoet Voldoet Voldoet Voldoet niet gedeeltelijk aan de norm aan de norm aan de norm aan de norm, en meer dan maar er is nog de minimum verbetering eisen nodig Geformaliseerd actief VSV Samenstelling VSV Visie en doelstelling VSV Bestuurlijke verantwoordelijkheid VSV Samenwerking binnen en tussen disciplines Toelatingsovereenkomst Bevoegdheid en bekwaamheid per discipline Taakafbakening in multidisciplinair verband Landelijke protocollen vertalen en implementeren Bespreken individuele zwangeren Pagina 14 van 51

15 inspectiebezoek VSV regio Zutphen 12 en 13 december Geformaliseerd actief VSV Het VSV is in 1994 ontstaan. Op 9 maart 2012 is het VSV geformaliseerd door het ondertekenen van een overeenkomst door (afgevaardigden van) de deelnemers. Toen is ook de werkgroep inhoud opgericht. Het VSV heeft geen juridische status. Zes maal per jaar is er een VSV-vergadering waarvoor ieder lid agendapunten kan inbrengen; de secretaris verstuurt de stukken. Elke vergadering zijn er casusbesprekingen; het voorbereiden van casuïstiek rouleert onder de deelnemers. Van elke vergadering worden notulen gemaakt. De eerste lijn verspreidt de notulen via de kring. Binnen de tweedelijn worden de afspraken uit het VSV in het maandelijkse overleg tussen verloskundigen en gynaecologen besproken. Indien leden niet aanwezig zijn bij vergaderingen kunnen zij via de notulen teruglezen wat er besproken is. Indien er beleidswijzigingen zijn dan wordt dat mondeling meegedeeld. Besluitvorming vindt plaats op basis van consensus en deelnemers verklaren zich door de ondertekening van de overeenkomst VSV - gebonden aan de gemaakte afspraken. Er is geen structurele evaluatie van het VSV, via de rondvraag wordt geïnventariseerd of er aandachtspunten zijn. Zowel de eerstelijns als tweedelijns deelnemers beoordelen het VSV als goedlopend en drukbezocht, door kleinschaligheid, toegankelijkheid en onderling vertrouwen. De ziekenhuisbestuurder heeft ook die indruk Samenstelling VSV Het VSV bestaat uit: - Eerstelijns verloskundigen - Gynaecologen - Tweedelijns verloskundigen - Kinderartsen - Afdelingshoofd - Zorgcoördinator (voor terugkoppeling aan de O&G verpleegkundigen). Bij de vergaderingen zijn alle gynaecologen (zo mogelijk) aanwezig, een kinderarts, een vertegenwoordiging vanuit elke verloskundigenpraktijk en twee of drie klinisch verloskundigen. De JGZ en kraamzorg zijn niet bij het VSV betrokken, hoewel er met de kraamzorg wel nauwe contacten zijn in het kader van het geboortecentrum. De kinderverpleegkundigen zijn niet vertegenwoordigd en ontvangen ook geen terugkoppeling, hoewel er in het kader van vrouw- en kindzorg wel nauwe samenwerking is met de verlosafdeling. Ad hoc worden er werkgroepen ingesteld, afhankelijk van het onderwerp mono- of multidisciplinair. De werkgroep voor het geboortecentrum komt vrijwel wekelijks bij elkaar. Ook de werkgroep inhoud is zeer actief Visie en doelstelling VSV De visie van het VSV is niet separaat vastgelegd. De visie is deels impliciet in de VSV-overeenkomst vermeld en omvat de punten: 1. Bevorderen van de kwaliteit van de individuele verloskundige zorgverlening en het creëren van een zorgcontinuüm. 2. Vastleggen van afspraken over wie verantwoordelijk is voor de zorg. 3. Vastleggen van de organisatie van de verloskundige zorg in het verzorgingsgebied van Gelre ziekenhuizen, locatie Zutphen. 4. Het bevorderen en borgen van de kwaliteit van de verloskundige zorg in het algemeen. 5. Het bevorderen van de samenwerking tussen verloskundigen, gynaecologen en andere daarvoor in aanmerking komende beroeps- beoefenaren in de regio op het gebied van de verloskundige zorg. Pagina 15 van 51

16 Inspectie voor de Gezondheidszorg In het rapport Toekomst geboortezorg regio Zutphen van is de visie ook verwerkt. Daarnaast wordt in de overleggen rond het geboortecentrum/ plan van aanpak ook over de visie gesproken Bestuurlijke verantwoordelijkheid VSV De verdeling van rollen in het VSV is historisch zo gegroeid en in 1995 is het reeds bestaande takenpakket van het bestuur geformaliseerd. Er zijn geen afspraken over de wijze van benoeming en de duur van de bestuursperiode. De noodzaak hiervoor wordt niet gevoeld, maar het is mogelijk om dit binnen het VSV te bespreken. Een gynaecoloog is voorzitter (sinds 1995 dezelfde voorzitter), daarnaast bestaat het bestuur uit een klinisch verloskundige (notulist) en een eerstelijns verloskundige (deze is tevens kringvoorzitter). Op het VSV overleg van 12 juli 2013 is het zittend bestuur herkozen, over drie jaar wordt dit opnieuw geëvalueerd. Het bestuur vergadert elke twee maanden of vaker indien nodig. Binnen andere overleggen is er ook intensief contact tussen eerste en tweede lijn, zoals bij de perinatale audit en bij de opzet van het geboortecentrum. Als er bespreekpunten uit het VSV voortkomen dan neemt de gynaecoloog het op zich om die met de maatschap gynaecologie, eventuele andere maatschappen en het ziekenhuisbestuur te bespreken. Bestuurlijke verantwoordelijkheid andere bestuurders In het kader van het geboortecentrum heeft de voorzitter van het kringbestuur overleg met het ziekenhuisbestuur. Met de VSV-voorzitter is in de wandelgangen laagdrempelig contact mogelijk. De verloskundigenkring bestaat uit een aantal werkgroepen met verloskundigen uit de verschillende praktijken. Naast de kring is er ook een verloskundigencoöperatie opgericht, waarin drie van de vier praktijken meedoen. De vierde praktijk stelt zich, tot spijt van de kring die deze praktijk graag actief in de kring wil betrekken, solistisch op in beleid en evaluatie. De verloskundigenpraktijken hebben ieder afzonderlijk contacten met de kraamzorgorganisaties. Binnen het geboortecentrum is er nu intensief contact met de drie grootste organisaties. Een vast agendapunt op elke kring- en VSV vergadering is terugkoppeling uit de werkgroep geboortecentrum. In de rondvraag komt aan de orde wat er speelt in het VSV en de kring en wat agendapunten zijn. Voorbeelden hiervan zijn: - Wat doen we aan kwaliteit - Welke scholing moet op de agenda - ITV (bijvoorbeeld bloedverlies tijdens de zwangerschap; hiervoor zijn transmurale protocollen gemaakt samen met de huisartsen) - Wat doet de kring met actiepunten in een casus. De kraamzorgorganisatie geeft aan dat één van de directeuren jaarlijks de verloskundigenpraktijken bezoekt, maar niet elke praktijk heeft belangstelling voor het maken van afspraken met de kraamzorg. Er zijn geen contacten met kring of VSV noch met de JGZ. In andere regio s sluit de kraamzorgorganisatie periodiek aan bij de kringvergadering voor inhoudelijke afstemming over bijvoorbeeld vroegsignalering, weegbeleid, vitamine D en K en de zomerplanning. Ook is er geen afstemming tussen de kraamzorgorganisaties onderling, zodat ze als vertegenwoordiger met terugkoppeling naar de andere organisaties zouden kunnen fungeren. De kraamzorg heeft wel behoefte aan deze overleggen en afstemmingen. De eerstelijns verloskundigen geven aan dat de grote hoeveelheid kraamzorgorganisaties hier debet aan is; ze overwegen een structurele afstemming met de drie grootste organisaties. Pagina 16 van 51

17 inspectiebezoek VSV regio Zutphen 12 en 13 december 2012 De JGZ heeft contacten met de verloskundigen, maar de verloskundigen zijn als samenwerkingsverband soms lastig te bereiken, het is de JGZ niet altijd duidelijk wie waaraan in welke rol meedoet. Met de tweedelijn heeft de JGZ geen structurele afstemming, zoals in andere regio s, maar zij gaat daarmee nu aan de slag. De bedoeling is om dat via de gynaecologen te doen. Met de kinderartsen is er een paar keer per jaar overleg (volgens mondelinge afspraak). Dan worden beleid en protocollen besproken. Bij de JGZ heeft de afdeling kraam wel goede contacten met korte lijnen met de verloskundigen. Voor de ziekenhuisbestuurder is het VSV niet opgenomen in zijn governance structuur. Hij krijgt geen concrete inhoudelijke sturingsinformatie, maar aandachtspunten (bijvoorbeeld uit VOKS en audit) komen wel op de directietafel terecht. De bestuurder vormt zich een beeld van de verloskunde in het ziekenhuis op basis van een dashbord met indicatoren, geregeld gesprekken met de zorgmanagers, VIM meldingen en rondlopen door het ziekenhuis. Er is volgens hem een cultuur van makkelijk incidenten en calamiteiten bespreken. Met het Geboortecentrum, dat in een samenwerkingsverband tussen het ziekenhuis en de eerstelijns verloskundigen wordt opgericht, komt er een nieuwe groep zorgverleners onder het dak van het ziekenhuis, in een andere constructie dan voor een poliklinische bevalling. Dat, en het concept van integrale zorg, vraagt om veel uitwerking van criteria en verantwoordelijkheden. Dit gebeurt in de werkgroep Geboortecentrum; de terugkoppeling daarover naar de raad van bestuur vindt plaats via de gynaecologen Samenwerking binnen en tussen disciplines De samenwerking tussen eerste en tweedelijn kent een lange geschiedenis, waarin in het verleden veel fricties bestonden. De laatste tien jaar zijn eerste en tweede lijn nader tot elkaar gekomen en wordt elkaars professionaliteit en bijdrage aan kwaliteit van zorg veel meer gerespecteerd. De relatie wordt van beide kanten als goed beoordeeld. Op verschillende momenten zien eerste en tweede lijn elkaar bij overleggen, bij VSV-vergaderingen, bij het POP-overleg, waar ook de eerste lijn kan aanschuiven, en bij de perinatale audit. Binnen het VSV kan men elkaar aanspreken en ook onderling tussen betrokkenen kan dit. De eerstelijns verloskundigen geven aan dat er soms wel visieverschillen zijn tussen eerste- en tweedelijn, maar dat dit altijd bespreekbaar is. De Verloskundige IndicatieLijst (VIL) is het uitgangspunt voor het verwijsbeleid. Eerste en tweedelijn hebben duidelijke afspraken gemaakt, stemmen af met elkaar en overdracht betekent overdracht. Onderwerpen waar discussie over is geweest zijn serotiniteit en langdurig gebroken vliezen. De gynaecologen vinden het verwijsbeleid van de eerste lijn over het algemeen adequaat en prima. Bij disfunctioneren van een eerstelijns verloskundige zien de gynaecologen een taak en verantwoordelijkheid voor zichzelf om daar wat aan te doen. Gynaecologen spreken elkaar onderling aan wanneer er afgeweken wordt van afspraken. Zij streven naar eenheid in beleid, noteren afspraken in de status en bespreken dit op vrijdagmiddag in een onderling overleg. Binnen de tweedelijn zijn er open en korte lijnen. De verpleeg- en verloskundigen in de tweedelijn ervaren geen hiërarchie en geven aan dat de teamspirit bijdraagt aan de gemoedelijke uitstraling Toelatingsovereenkomsten Alle eerstelijns verloskundigen die bevallingen doen in het ziekenhuis hebben eind 2011 een toelatingsovereenkomst tot het ziekenhuis getekend. Volgens artikel 2 en 3 van de Overeenkomst VSV Zutphen e.o. (9 maart 2013) staat in de toelatingsovereenkomst dat deelname aan het VSV geëist wordt; deze eis is Pagina 17 van 51

18 Inspectie voor de Gezondheidszorg niet expliciet in de toelatingsovereenkomst terug te vinden. Wel worden benoemd als voorwaarden dat afspraken gemaakt in het VSV gevolgd moeten worden, evenals de Verloskundige Indicatielijst. In november 2012 is een mantelovereenkomst getekend ten behoeve van het bereiken van integrale zorg (een inspanningsverplichting), met als partijen de gynaecologen, directie en coöperatie Bevoegdheid en bekwaamheid per discipline Eerste lijn Er is jaarlijks scholing voor verloskundigen vanuit de ambulancedienst (dit jaar niet vanwege drukte). Conform de eisen van het kwaliteitsregister is er ieder jaar een ALS training (CAVE-cursus, basis en vervolgcursus) en vanuit het ziekenhuis een NLS reanimatietraining. Het is de eigen verantwoordelijkheid van verloskundigen om aan scholingen deel te nemen. Binnen de verloskundigenkring is hier aandacht voor. De verloskundigen zien - nog onbenutte - mogelijkheden voor scholingen in VSVverband. De gynaecologen zien hiervoor gelegenheid als het Geboortecentrum een feit is. Tweede lijn Er is een MOET cursus (met video-opnames) en tweemaal per jaar skills en drills met het hele team. De eerste lijn is daarbij niet betrokken, maar het is wel een overweging voor de bestuurder van het ziekenhuis om hen in de toekomst ook aan te laten sluiten. Binnen de tweedelijn worden de medewerkers getraind in NLS. Scholingen zijn verplicht. Van de klinisch verloskundigen heeft er één de opleiding voor klinisch verloskundigen in Utrecht gevolgd en één de opleiding tot physician assistent in Rotterdam. De overigen hebben het klinische werk al doende geleerd, maar gaan ook een opleiding tot klinisch verloskundige volgen. Er is een protocol voor de bekwaamverklaring, de verloskundigen hebben een portfolio waar ze zelf verantwoordelijk voor zijn. De gynaecoloog superviseert en tekent (voorbehouden) handelingen waar de betreffende verloskundige bekwaam in is af in het portfolio. Elk jaar kunnen de verloskundigen zelf een keuze maken voor een bijscholing, uit een eigen budget. Ze volgen de CTG-scholing in huis en doen twee maal per jaar mee aan de skills and drills trainingen. Daarnaast is er een systeem van intercollegiale toetsing waarin men met elkaar meekijkt. Bij nieuwe verpleegkundigen houdt de planning rekening met de inzet van ervaren verpleegkundigen naast een nieuwe verpleegkundige. De zorgcoördinator ziet daar ook op toe. De kraamverzorgenden in dienst van het ziekenhuis hebben een eigen portfolio dat in samenwerking met de couveuse afdeling bijgehouden wordt; zij assisteren bij laagcomplexe baringen, wisselen infusen en krijgen scholing in katheteriseren en intramusculair injecteren. kraamzorg De kraamzorg maakt geen gebruik van kraamverzorgenden met specifieke aandachtsgebieden. Alle kraamverzorgenden zijn geschoold in vroegsignalering, volgens het principe teach the teacher. De organisatie heeft een scholingsprogramma dat ook veel inhoudsgerelateerde scholingen bevat. Dit jaar staat assertiviteit op het programma, zodat kraamverzorgenden beter hun grenzen kunnen aangeven. Ook wordt er een cursus bouwen aan vertrouwen georganiseerd, waarbij er aandacht is voor hoe de zorg op het gezin afgestemd kan worden, welke insteek gekozen moet worden om het vertrouwen van het gezin te winnen. Ook borstvoeding, psychosociale problematiek, couveusezorg, zorg na een Pagina 18 van 51

19 inspectiebezoek VSV regio Zutphen 12 en 13 december 2012 sectio en reanimatie hebben op het programma gestaan. Kraamverzorgenden zijn verplicht om de scholing te volgen, via een computersysteem wordt deelname geregistreerd. De organisatie heeft geen ZZP ers in dienst. JGZ Yunio organiseert in maart 2013 een studiedag van preconceptie tot postnataal waarbij ook eerstelijns verloskundigen en de tweedelijn zijn uitgenodigd Taakafbakening in multidisciplinair verband Bij een verwijzing durante partu blijft een deel van de eerstelijns verloskundigen vaak tot het kind geboren is en begeleidt ze ook de baring; het is voor beiden duidelijk dat de klinisch verloskundige dan verantwoordelijk is. Drie klinisch verloskundigen draaien ook poli. Zij doen de intake, de termijnecho en het prenatale counseling gesprek en sturen afhankelijk van wat de gynaecoloog heeft aangegeven de zwangere daarna door naar de eerste lijn of naar de gynaecoloog. Bij 34 weken voeren ze een gesprek ter voorbereiding op de bevalling. Omwille van de aantallen doen niet alle klinisch verloskundigen deze taken. De physician assistant maakt de klinische echo s. Er is een triagekamer waar vrouwen die vanuit de eerstelijn worden ingestuurd met bijvoorbeeld minder leven voelen kunnen worden beoordeeld. Een klinisch verloskundige en verpleegkundige bemensen deze triagekamer; de verpleegkundige legt mevrouw aan het CTG, de verloskundige beoordeelt het en de gynaecoloog doet een echo en bepaalt het beleid. Elke week is er een bespreking over de zwangeren op de afdeling. Bij bepaalde ziektebeelden worden andere specialisten ingeschakeld zoals bij verwijzing naar de alcoholpoli, verwijzing voor diabetes. De gynaecoloog blijft dan echter hoofdbehandelaar. De kinderarts wordt bij een aantal indicaties ingeroepen, dit staat volgens de klinisch verloskundigen op schrift. De kinderartsen zijn niet bekend met een dergelijke lijst maar geven aan dat zij altijd bij een zwangerschapsduur < 35 weken of een geschat gewicht < 1500 gram aanwezig zijn. Ook bij een sectio is altijd een kinderarts aanwezig en als er problemen verwacht worden komt er ook een kinderverpleegkundige mee. Eerstelijns verloskundigen kunnen rechtstreeks contact opnemen met de kinderarts voor consultatie of spoedgeval. Bij opname van moeder en/of kind worden dezen in principe niet gescheiden maar gezamenlijk verpleegd op ofwel de kinder- ofwel de kraamafdeling. Vanuit dit principe van vrouw en kind zorg is er een nauwe samenwerking tussen de kinderverpleegkundigen en de O&G-verpleegkundigen die dan per patiënt moeten bepalen wie aangewezen is voor welk deel van de zorg. De JGZ en kinderartsen maken in kwartaalafstemmingen afspraken over de rol van de JGZ als het kind nog in de couveuse is. Afhankelijk van waar ouders behoefte aan hebben neemt de JGZ dan een meer of minder prominente rol in. Zolang kinderen nog op de kinderafdeling liggen kan de CB-arts of JGZ verpleegkundige met de afdeling bellen, dan is er altijd iemand die inzicht heeft in het dossier. Met het academisch ziekenhuis kan de JGZ niet direct bellen, dat contact kan alleen via de kinderarts verlopen. Pagina 19 van 51

20 Inspectie voor de Gezondheidszorg Landelijke protocollen vertalen en implementeren De VIL is de basis voor VSV brede protocollen, de evaluatie daarvan en zo nodig aanpassing. Voorbereiding gebeurt in multidisciplinaire werkgroepen en coassistenten worden ingezet om voor bepaalde vraagstukken eerst vooronderzoek te doen. Een voorbeeld hiervan is het recent opgestelde protocol voor serotiniteit. Protocollen worden eerst bij alle disciplines voorgelegd voor commentaar voor zij in het VSV worden vastgesteld Bespreken individuele zwangeren Binnen het VSV is er ruimte voor casusbesprekingen wanneer daar behoefte aan is. Ook risicozwangeren kunnen besproken worden, in een casusbespreking. Daarnaast kunnen eerstelijns risicozwangeren op de POP-poli worden ingebracht. In de verloskundigenpraktijken Lochem en Dieren/Doesburg worden alle eerstelijns zwangeren na de intake met de gynaecoloog besproken; in Zutphen gaat dit binnenkort ook beginnen. In de andere praktijken worden zwangeren op indicatie besproken. De praktijken zijn verdeeld onder de gynaecologen. De verloskundige doet de intake en bespreekt vervolgens met de gynaecoloog het te volgen beleid. Door de besprekingen zijn de gegevens van deze vrouwen al bij de tweedelijn bekend als ze al dan niet in een acute situatie verwezen worden. Tweedelijns zwangeren worden nog niet op deze manier gezamenlijk besproken, het staat nog op de agenda om daar een visie op te ontwikkelen. Wel loopt er een pilot waarin vrouwen die in de tweedelijn gaan bevallen maar naar verwachting het kraambed thuis zullen doorbrengen, eenmalig rond 34 weken een consult bij de eerstelijns verloskundige krijgen Regiearts of casemanager 6 In de eerste lijn verschilt het per praktijk of er met casemanagement gewerkt wordt. In de ene praktijk is er tweewekelijks een lunchvergadering voor de casusbespreking van alle zwangeren waarbij de relevante informatie gedeeld wordt, zodat iedereen op de hoogte is. In de andere praktijk kan de zwangere zelf kiezen; in de praktijk is het echter niet mogelijk dat de casemanager dan alle zorg verleent. In de solopraktijk is een casemanager niet aan de orde. De gynaecologen geven aan patiënten aan dat het niet haalbaar is om een vaste gynaecoloog te hebben. Een casemanager is er niet, maar hier wordt wel over nagedacht, er is een experiment geweest en dat beviel goed. Het beleid van de gynaecoloog wordt in het dossier genoteerd en gevolgd. Voor zwangeren die onder de POP poli vallen is er wel een casemanager die coördineert. De ouder die de inspectie sprak gaf aan dat zij gedurende de zwangerschap verschillende verloskundigen gezien had, maar dat dit niet hinderlijk was omdat zij allen goed geïnformeerd waren. Bij de kindergeneeskunde geldt dat de kinderarts die bij de opvang betrokken was, de vaste kinderarts is. De kraamzorgorganisatie hanteert in principe de regel één kraamverzorgende per gezin (en maximaal twee). Dat is voor hen marketingtechnisch een belangrijk instrument. 6 Dit onderdeel wordt niet beoordeeld, zie paragraaf 3.1.2, tweede alinea Pagina 20 van 51

21 inspectiebezoek VSV regio Zutphen 12 en 13 december Geboorteplan / zorgpad 6 Binnen het VSV zijn zorgpaden vastgesteld voor specifieke groepen cliënten (sectio in de anamnese, Jehova s getuigen, zwangeren met een BMI>40, volgens de richtlijnen van de VIL). Per praktijk verschilt het in hoeverre verder met zorgpaden gewerkt wordt en of er voor elke cliënt, al dan niet na gezamenlijke intake bespreking met een gynaecoloog, een zorgpad opgesteld wordt. Ook heeft de eerste lijn gestructureerde momenten voor voorlichting en onderdeel daarvan is het bespreken van een bevalplan met de wensen van de vrouw en haar partner voor de bevalling. In de tweedelijn wordt per zwangere een zorgpad opgesteld. Daarin zijn extra onderzoeken en overleggen met andere specialisten duidelijk vastgelegd. Ook is er een voorlichtingsboekje voor zwangeren die in het ziekenhuis komen bevallen. Het bevalplan maakt daar onderdeel van uit. Met 34 weken komen tweedelijns zwangeren op het spreekuur bij de klinisch verloskundige voor een informatiegesprek waarbij aan de zwangere wordt gevraagd wat hun verwachting is van de bevalling en of zij wensen heeft. Dat consult wordt verricht aan de hand van een lijst met items in het EPD. 4.3 Gegevensoverdracht en evaluatie Door zowel medische gegevens als afspraken in het dossier vast te leggen kunnen overdrachtsituaties veiliger worden gemaakt. In de zorg rond de zwangere zijn er veel mondelinge overdrachten, zowel van eerste naar tweede of derde lijn als binnen één echelon bij overdracht van de dienst. Het is bij deze overdrachten van belang dat zowel de belangrijkste medische en psychosociale gegevens als de eventuele vraagstelling en het advies of behandelplan op een systematische manier aan bod komen. Bij meldingen over calamiteiten blijken het ontbreken van een volledige overdracht of onduidelijkheid over afspraken over interventies vaak een rol te spelen. Door zowel medische gegevens als afspraken in het dossier vast te leggen kunnen overdrachtsituaties veiliger worden gemaakt. Registratie van gegevens en het gebruiken van spiegelinformatie zijn van belang om de verleende zorg te evalueren en verbeteren. A. B. C. D. Voldoet Voldoet Voldoet Voldoet niet gedeeltelijk aan de norm aan de norm aan de norm aan de norm, en meer dan maar er is nog de minimum verbetering eisen nodig Overdracht tussen professionals (binnen en tussen disciplines) Dossiervoering Deelname PRN Deelname PAN Evaluatie van zorggegevens Pagina 21 van 51

22 Inspectie voor de Gezondheidszorg Overdracht tussen professionals (binnen en tussen disciplines) Bij overdracht vanuit de eerste lijn belt de verloskundige vooraf en stuurt zij vaak een verwijsbrief mee. Bij de overdracht wordt de zwangerschapskaart ook overgedragen. Er is een koppeling van het systeem van eerste en tweedelijn, uitslagen zijn inzichtelijk via de zorgmail. De verloskundigen koppelen ook telefonisch terug. De eerstelijns verloskundigen ervaren dat de gynaecoloog/ GOP goed bereikbaar is voor verwijzingen durante partu. Voor consultatie over een pasgeborene kunnen zij rechtstreeks contact opnemen met de kinderarts of spoedgeval. Binnen de tweedelijn is er wekelijks een perinatologie overleg, een soort papieren grote visite, waar zwangeren besproken worden. Hierbij zijn gynaecologen, kinderartsen, co-assistenten en indien de werkzaamheden het toelaten klinisch verloskundigen aanwezig. De casus worden gepresenteerd door een co-assistent en de bespreking verloopt gestructureerd. De dossiers worden op een scherm geprojecteerd, maar dit is door de lettergrootte onleesbaar voor de aanwezigen. De zorgcoördinator noteert de afspraken in het papieren map-dossier en de co-assistent op een geprint papier. De verpleegkundige overdrachten in het ziekenhuis verlopen volgens een vast patroon: de patiënten worden verdeeld, de verpleegkundige leest vervolgens de betreffende dossiers en doet de controles bij haar/zijn patiënten, na een uur is er een time-out en worden de taken indien nodig herverdeeld. De verloskundige overdrachten in het ziekenhuis verlopen informeel en zijn voor een buitenstaander niet te volgen; de beleidsafspraken staan al in de dossiers genoteerd. Daarbij valt de grote hoeveelheid verschillende dossiers per patiënt op. Eerstelijns verloskundigen die gedurende de zwangerschap of het kraambed bijzonderheden tegenkomen bespreken dit alvast met de JGZ. De JGZ ervaart dat de overdrachten goed lopen, hoewel niet overal geformaliseerd. De zorg voor prematuren en SGA kinderen is wel protocollair vastgelegd met de kinderartsen. De kraamverzorgenden en verloskundigen zien elkaar gedurende het kraambed enkele malen. Indien zij elkaar niet zien communiceren zij via het kraamdossier, dit verloopt meestal goed. Als er problemen zijn dan is dat bespreekbaar, al dan niet telefonisch, dat contact is laagdrempelig. De JGZ geeft aan niet altijd aan de kraamzorg terug te koppelen. De kraamzorg geeft aan dat zij die terugkoppeling niet krijgen, maar ook niet missen. De kraamzorg heeft via hun eigen intaker bij aanvang van het kraambed voldoende informatie over het gezin, ook als er bijzonderheden zijn (psychosociaal of taalproblematiek) is dit bij hen bekend. De JGZ wordt per brief geïnformeerd over bevallingen in het ziekenhuis, die wordt gescand en in het dossier gehangen, de verpleegkundige krijgt dan een bericht. Het postnatale huisbezoek vindt plaats tussen de 10e en 14e dag. Wanneer het kind langdurig in het ziekenhuis is opgenomen, wordt met de ouders overlegd wanneer het huisbezoek zal plaatsvinden. De brief van het ziekenhuis is er meestal niet bij het huisbezoek, maar wel met het eerste contact met de CB-arts. De JGZ ontvangt in eerste instantie via de gemeentelijke basis administratie de informatie over de pasgeborene, maar als er nog geen informatie is dan belt de JGZ met de ouders en dan horen ze wat er met het kind is. De JGZ zou het prettig vinden om al geïnformeerd te zijn voor het eerste contact, maar heeft zelf nog geen poging ondernomen om dit ook zo met het ziekenhuis af te stemmen. Pagina 22 van 51

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Dordrecht- Zwijndrecht 27 en 28 maart 2013

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Dordrecht- Zwijndrecht 27 en 28 maart 2013 Verloskundig Samenwerkingsverband regio Dordrecht- Zwijndrecht 27 en 28 maart 2013 Rapport van het inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg: netwerk moeder en kind Utrecht,

Nadere informatie

Verloskundige samenwerkingsverbanden: acute zorg veiliger, preventie is blijven liggen. Utrecht, juni 2014

Verloskundige samenwerkingsverbanden: acute zorg veiliger, preventie is blijven liggen. Utrecht, juni 2014 Verloskundige samenwerkingsverbanden: acute zorg veiliger, preventie is blijven liggen Utrecht, juni 2014 Verloskundige samenwerkingsverbanden: acute zorg veiliger, preventie is blijven liggen juni 2014

Nadere informatie

Verloskundig Samenwerkingsverband Regio Assen 29 en 30 november

Verloskundig Samenwerkingsverband Regio Assen 29 en 30 november Verloskundig Samenwerkingsverband Regio Assen 29 en 30 november Rapport van het inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg: netwerk moeder en kind Utrecht, september 2013 inspectiebezoek

Nadere informatie

Participatie van cliënten laat nog te wensen over. Dit geldt ook voor de eenduidige voorlichting aan (aanstaande) zwangeren en hun partners.

Participatie van cliënten laat nog te wensen over. Dit geldt ook voor de eenduidige voorlichting aan (aanstaande) zwangeren en hun partners. VSV s op koers 83% van de VSV s heeft een gezamenlijke visie opgesteld, waarbij moeder en kind centraal staan. Dat blijkt uit een inventarisatie die het CPZ samen met ActiZ heeft laten doen. Centrale vraagstelling

Nadere informatie

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond het Academisch Medisch Centrum te Amsterdam

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond het Academisch Medisch Centrum te Amsterdam Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond het Academisch Medisch Centrum te Amsterdam Inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg, op 11 maart 2015 Utrecht, maart

Nadere informatie

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Noordkop

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Noordkop Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Noordkop Den Helder en omgeving Inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg op 18 maart 2015 Utrecht, maart 2016 Inhoud 1 Inleiding

Nadere informatie

Verloskundig Samenwerkingsverband Regio Winschoten 7 en 8 mei 2013

Verloskundig Samenwerkingsverband Regio Winschoten 7 en 8 mei 2013 Verloskundig Samenwerkingsverband Regio Winschoten 7 en 8 mei 2013 Rapport van het inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg: netwerk moeder en kind Utrecht, september 2013

Nadere informatie

Visie Preall Auteur: Kerngroep/MR januari 2016 Definitief 1.0

Visie Preall Auteur: Kerngroep/MR januari 2016 Definitief 1.0 Visie op integrale geboortezorg in Almere Aanleiding Met het verschijnen van het Stuurgroep rapport Een goed begin is de organisatie van de verloskundige zorg in Nederland in de aandacht komen te staan.

Nadere informatie

Samen werken aan betere geboortezorg voor moeder en kind!

Samen werken aan betere geboortezorg voor moeder en kind! Samen werken aan betere geboortezorg voor moeder en kind! Samen verder, samen beter! Iedere vrouw heeft recht op professionele geboortezorg die haar en haar gezin in het proces van kinderwens, zwangerschap,

Nadere informatie

Verloskundig Samenwerkingsverband Regio Venlo 6 en 7 december 2012

Verloskundig Samenwerkingsverband Regio Venlo 6 en 7 december 2012 Verloskundig Samenwerkingsverband Regio Venlo 6 en 7 december 2012 Rapport van het inspectiebezoek in het kader van het Thematisch toezicht geboortezorg: netwerk moeder en kind Utrecht, september 2013

Nadere informatie

Verloskundig Samenwerkingsverband regio IJsselland 22 en 23 november 2012

Verloskundig Samenwerkingsverband regio IJsselland 22 en 23 november 2012 Verloskundig Samenwerkingsverband regio IJsselland 22 en 23 november 2012 Rapport van het inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg: netwerk moeder en kind Utrecht, september

Nadere informatie

Concept checklist voor afspraken in de regio (VSV) versie 0.1

Concept checklist voor afspraken in de regio (VSV) versie 0.1 Concept checklist voor afspraken in de regio (VSV) versie 0.1 Naam regio/vsv: (onafhankelijk) Voorzitter van regio/vsv: (indien aanwezig) Leden van bestuur regio/vsv: Contactgegevens ((e-mail)adres en

Nadere informatie

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Breda 6 en 7 december 2012

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Breda 6 en 7 december 2012 Verloskundig Samenwerkingsverband regio Breda 6 en 7 december 2012 Rapport van het inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg: netwerk moeder en kind Utrecht, september 2013

Nadere informatie

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Hoofddorp 19 en 20 december 2012

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Hoofddorp 19 en 20 december 2012 Verloskundig Samenwerkingsverband regio Hoofddorp 19 en 20 december 2012 Rapport van het inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg: netwerk moeder en kind Utrecht, september

Nadere informatie

Thema Wat is aangepast? Waar te vinden?

Thema Wat is aangepast? Waar te vinden? Overzicht van aanpassingen Zorgstandaard Integrale Geboortezorg 3 mei 206 Thema Wat is aangepast? Waar te vinden? De zwangere centraal De zorgvraag van de zwangere staat in deze zorgstandaard centraal.

Nadere informatie

Handreiking. Casemanagement 1

Handreiking. Casemanagement 1 Handreiking Casemanagement 1 Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen Juli 2013 1 In deze handreiking wordt de term casemanagement gebruikt. In plaats van casemanager kan ook de term Eerst

Nadere informatie

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Goes 2 en 3 mei 2013

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Goes 2 en 3 mei 2013 Verloskundig Samenwerkingsverband regio Goes 2 en 3 mei 2013 Rapport van het inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg: netwerk moeder en kind Utrecht, september 2013 inspectiebezoek

Nadere informatie

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Beverwijk 19 en 20 december 2012

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Beverwijk 19 en 20 december 2012 Verloskundig Samenwerkingsverband regio Beverwijk 19 en 20 december 2012 Rapport van het inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg: netwerk moeder en kind Utrecht, september

Nadere informatie

pagina 1 van 5 Let op: Deze geprinte versie is 24 uur geldig. Parallelle acties verloskundige zorg regio Rivierenland Algemeen Inleidende gegevens Doel: Type: Handelingsclassificatie: Anatomische classificatie:

Nadere informatie

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Plus te Ede

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Plus te Ede Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Plus te Ede Inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg, op 3 december 2014 Utrecht, maart 2016 Inhoud 1 INLEIDING 3 1.1 Achtergrond

Nadere informatie

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Medisch Centrum Haaglanden 16 en 17 oktober 2012

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Medisch Centrum Haaglanden 16 en 17 oktober 2012 Verloskundig Samenwerkingsverband regio Medisch Centrum Haaglanden 16 en 17 oktober 2012 Rapport van het inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg: netwerk moeder en kind Utrecht,

Nadere informatie

PLAN VAN AANPAK. Naar een optimale structuur en functioneren van het Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV) Leeuwarden e.o.

PLAN VAN AANPAK. Naar een optimale structuur en functioneren van het Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV) Leeuwarden e.o. PLAN VAN AANPAK Naar een optimale structuur en functioneren van het Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV) Leeuwarden e.o. Juli 2012, Jelle Stekelenburg, gynaecoloog MCL Relinde van der Stouwe, verloskundige

Nadere informatie

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Gooi & Vechtstreek

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Gooi & Vechtstreek Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Gooi & Vechtstreek Inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg, op 26 maart 2015 Utrecht, maart 2016 Inhoud 1 Inleiding... 3

Nadere informatie

Samenvatting. Keuze voor à terme sterfte. Hoe werkt perinatale audit in de praktijk?

Samenvatting. Keuze voor à terme sterfte. Hoe werkt perinatale audit in de praktijk? Samenvatting In 2003 blijkt uit de eerste Peristatstudie dat de perinatale sterfte in 1998 2000 in Nederland het hoogst is binnen de toenmalige Europese Unie. In 2004 is de sterfte in Nederland gedaald

Nadere informatie

Uitkomsten zorgverlenersvragenlijst 2015

Uitkomsten zorgverlenersvragenlijst 2015 Uitkomsten zorgverlenersvragenlijst 2015 Geboortezorg Consortium Midden-Nederland Auteur: Lianne Zondag, MSc Datum: 21.3.2016 1 Samenvatting Achtergrond Een van de doelstellingen van het GCMN is om de

Nadere informatie

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Arib (PvdA) over concentratie van verloskundige zorg (2012Z01806).

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Arib (PvdA) over concentratie van verloskundige zorg (2012Z01806). > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Sneek 6 en 7 november 2012

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Sneek 6 en 7 november 2012 Verloskundig Samenwerkingsverband regio Sneek 6 en 7 november 2012 Rapport van het inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg: netwerk moeder en kind Utrecht, september 2013

Nadere informatie

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Bergen op Zoom - Roosendaal 24 en 25 april 2013

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Bergen op Zoom - Roosendaal 24 en 25 april 2013 Verloskundig Samenwerkingsverband regio Bergen op Zoom - Roosendaal 24 en 25 april 2013 Rapport van het inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg: netwerk moeder en kind Utrecht,

Nadere informatie

Ketenprotocol. Kraamconsulten kinderartsen. Auteurs: E.D. Stam

Ketenprotocol. Kraamconsulten kinderartsen. Auteurs: E.D. Stam Ketenprotocol Kraamconsulten kinderartsen Auteurs: E.D. Stam Datum: 19 januari 2017 Algemeen Het Verloskundig Samenwerkings Verband Zoetermeer (VSV Zoetermeer ) is in 2012 formeel opgericht ter verbetering

Nadere informatie

Implementatie Zorgstandaard Integrale Geboortezorg

Implementatie Zorgstandaard Integrale Geboortezorg Implementatie Zorgstandaard Integrale Geboortezorg Uitwerking cruciale elementen Zorgstandaard Fase Wat Wanneer Fase 0 Face 0 Plan van aanpak 1-7-2017 HD Fase 0 Gezamenlijke besluitvorming, bejegening

Nadere informatie

VSV-beleid Coördinerend Zorgverlener juli 2018 VSV. Werkgroep Coördinerend Zorgverlener. Opdracht

VSV-beleid Coördinerend Zorgverlener juli 2018 VSV. Werkgroep Coördinerend Zorgverlener. Opdracht VSV Werkgroep Coördinerend Zorgverlener 1. Opdracht Opdracht werkgroep Coördinerend Zorgverlener Opdracht Scope Opdrachtgevers Stel een format en werkwijze op voor een Coördinerend Zorgverlener in ons

Nadere informatie

rapportage Inspectie voor de Gezondheidszorg Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Minister van VWS Inspecteur-generaal

rapportage Inspectie voor de Gezondheidszorg Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Minister van VWS Inspecteur-generaal Inspectie voor de Gezondheidszorg Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 2013-544992 rapportage Aan Van Vie Kopie Onderwerp Minister van VWS Inspecteur-generaal Verloskundige zorg regio Meppel

Nadere informatie

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond het Martini Ziekenhuis te Groningen

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond het Martini Ziekenhuis te Groningen Concept-rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond het Martini Ziekenhuis te Groningen Inspectiebezoek in het kader van het thematisch

Nadere informatie

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Westelijke Mijnstreek (Sittard)

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Westelijke Mijnstreek (Sittard) Concept-rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Westelijke Mijnstreek (Sittard) Inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 32 279 Zorg rond zwangerschap en geboorte Nr. 63 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer

Nadere informatie

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Stad & Ommeland Groningen

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Stad & Ommeland Groningen Concept-rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Stad & Ommeland Groningen Inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg

Nadere informatie

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Preall te Almere

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Preall te Almere Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Preall te Almere Inspectiebezoek in het kader van het thematoezicht geboortezorg, op 10 december 2014 Utrecht, maart 2016 Conceptrapport inspectiebezoek

Nadere informatie

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Alrijne, Leiderdorp en omgeving

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Alrijne, Leiderdorp en omgeving Concept-rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Alrijne, Leiderdorp en Inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg

Nadere informatie

Beleidsplan VSV Kracht

Beleidsplan VSV Kracht Aanleiding De afgelopen jaren zijn landelijke en regionale initiatieven ontstaan om de kwaliteit van de geboortezorg te verhogen en de samenwerking te verbeteren. Het Verloskundig Samenwerkings Verband

Nadere informatie

rapportage Inspectie voor de Gezondheidszorg Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Minister van VWS Inspecteur-generaal

rapportage Inspectie voor de Gezondheidszorg Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Minister van VWS Inspecteur-generaal Inspectie voor de Gezondheidszorg Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 2013-544992 rapportage Aan Van Vie Kopie Onderwerp Minister van VWS Inspecteur-generaal Verloskundige zorg regio Meppel

Nadere informatie

Vroegtijdige Inzet Partusassistentie (VIP)

Vroegtijdige Inzet Partusassistentie (VIP) Vroegtijdige Inzet Partusassistentie (VIP) bij poliklinische partussen in het door kraamverzorgenden van Kraamzorg Pantein Vivent Kraamzorg Groene Kruis Bemiddelingsburo voor kraamzorg PVG In samenwerking

Nadere informatie

Momentopname van een veld in beweging

Momentopname van een veld in beweging Momentopname van een veld in beweging Inventarisatie van de implementatie van het advies Een goed begin van de Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte door de Inspectie voor de Gezondheidszorg november 2011

Nadere informatie

Inspectie voor de Gezondheidszorg Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Spon

Inspectie voor de Gezondheidszorg Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Spon Inspectie voor de Gezondheidszorg Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Spon > Retouradres Postbus 90700 2509 LS Den Haag Aan de Raden van Bestuur van de ziekenhuizen in Nederland Archief RvB & Directoraten

Nadere informatie

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond Emmen

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond Emmen Concept-rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond Emmen Inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg op 26

Nadere informatie

Handreiking. Huisbezoek

Handreiking. Huisbezoek Handreiking Huisbezoek Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen 28 februari 2013 1 Inleiding Deze handreiking verschijnt in het kader van de door de KNOV uitgevoerde pilot over het 34 weken

Nadere informatie

KNOV Visie op de kraamzorg juni 2010

KNOV Visie op de kraamzorg juni 2010 KNOV Visie op de kraamzorg juni 2010 1. Aanleiding De kwaliteit van verloskundige zorg in Nederland staat volop in de belangstelling en wordt nauwlettend gevolgd door overheid, verzekeraars, cliënten en

Nadere informatie

Integrale Geboortezorg in de praktijk

Integrale Geboortezorg in de praktijk Integrale Geboortezorg in de praktijk Stichting GeboorteKeten Johan Goudswaard 15 oktober 2015 Relatief hoge perinatale sterfte in Nederland Samen verantwoordelijk Waarom doen we aan integrale geboortezorg?

Nadere informatie

NOTA KWALIFICATIES GEAUTORISEERD OBSTETRISCHE PROF. ACUTE VERLOSK. ZORG. Versie 1.0

NOTA KWALIFICATIES GEAUTORISEERD OBSTETRISCHE PROF. ACUTE VERLOSK. ZORG. Versie 1.0 NOTA KWALIFICATIES GEAUTORISEERD OBSTETRISCHE PROF. ACUTE VERLOSK. ZORG Versie 1.0 Datum Goedkeuring 07-03-2012 Methodiek Consensus based Discipline Verantwoording Monodisciplinair NVOG Inleiding De obstetrische

Nadere informatie

Advies van de Werkgroep zorginhoud voor het midriskgebied in het midwife-led centrum

Advies van de Werkgroep zorginhoud voor het midriskgebied in het midwife-led centrum Advies van de Werkgroep zorginhoud voor het midriskgebied in het midwife-led centrum Inleiding In Amsterdam hebben de Eerstelijns Verloskundigen Amsterdam Amstelland (EVAA) het initiatief genomen om samen

Nadere informatie

Zorgpad Zwangerschap, geboorte en kraamtijd VSV Boxmeer e.o. 1.2 Intake. 2.3 Zwangerschapscontroles. Evt. Overleg. Consulten

Zorgpad Zwangerschap, geboorte en kraamtijd VSV Boxmeer e.o. 1.2 Intake. 2.3 Zwangerschapscontroles. Evt. Overleg. Consulten Documenteigenaar Directie ZP-MOE-1 16-06-2015 Pagina 1 van 6 Cliënt heeft kinderwens 1.1 Positieve Zwangerschapstest 1.2 Intake 1.3 Behandelplan, zorgpad en geboorteplan 2.0 1 e LIJN Preconc advies 2.1

Nadere informatie

Thematisch toezicht geboortezorg: Afsluitend onderzoek naar de invoering van de normen van Een goed begin

Thematisch toezicht geboortezorg: Afsluitend onderzoek naar de invoering van de normen van Een goed begin Concept-rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond Thematisch toezicht geboortezorg: Afsluitend onderzoek naar de invoering van de normen van Een goed begin De stand van zaken in de Verloskundige

Nadere informatie

Rapport van het inspectiebezoek op 14 november 2014 aan Dé Provinciale Kraamzorg te Goes

Rapport van het inspectiebezoek op 14 november 2014 aan Dé Provinciale Kraamzorg te Goes Rapport van het inspectiebezoek op november aan Dé Provinciale Kraamzorg te Goes Utrecht, januari 2015 V1001342 Rapport van het inspectiebezoek aan Dé Provinciale Kraamzorg te Goes op november Inhoud 1

Nadere informatie

Samenwerkingsverband Oostelijke Mijnstreek (Heerlen)

Samenwerkingsverband Oostelijke Mijnstreek (Heerlen) Concept-rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband Oostelijke Mijnstreek (Heerlen) Inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht

Nadere informatie

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Zwolle 28 en 29 maart 2013 en herbezoek 15 juli 2013

Verloskundig Samenwerkingsverband regio Zwolle 28 en 29 maart 2013 en herbezoek 15 juli 2013 Verloskundig Samenwerkingsverband regio Zwolle 28 en 29 maart 2013 en herbezoek 15 juli 2013 Rapport van het inspectiebezoek in het kader van het thematisch toezicht geboortezorg: netwerk moeder en kind

Nadere informatie

Transmurale afspraken POP-protocol vakgroep gynaecologie verloskunde Isala en de eerstelijns verloskundigen kring Zwolle

Transmurale afspraken POP-protocol vakgroep gynaecologie verloskunde Isala en de eerstelijns verloskundigen kring Zwolle Transmurale afspraken POP-protocol vakgroep gynaecologie verloskunde Isala en de eerstelijns verloskundigen kring Zwolle Definitie POP : Psycho-Obstetrische Poli Uitgangspunten Het psycho-obstetrisch protocol

Nadere informatie

Mogelijkheden voor verbetering geboortezorg nog onvolledig benut

Mogelijkheden voor verbetering geboortezorg nog onvolledig benut Mogelijkheden voor verbetering geboortezorg nog onvolledig benut Samenvattend eindrapport van het inspectieonderzoek naar de invoering van het Advies van de Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte Utrecht,

Nadere informatie

B. Voldoet deels aan de norm, maar verbetering nodig

B. Voldoet deels aan de norm, maar verbetering nodig eoordeling kraamzorgorganisatie: Kraamzorg Rotterdam en omstreken Regio: Rotterdam en omstreken eoordeling en Handhaving Inspectie voor de Gezondheidszorg beoordeelt de scores A en als een onvoldoende

Nadere informatie

1 Inleiding. Datum 16 februari Pagina 1 van 10

1 Inleiding. Datum 16 februari Pagina 1 van 10 Bevindingen en conclusies van de inventarisatie naar de stand van zaken rond de implementatie van het Advies van de Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte in ziekenhuizen in Nederland op 1 november 2011 1

Nadere informatie

6 a 8 controles afhankelijk van professionele noodzaak en/of behoefte vrouw. -Er is aandacht gegeven aan medische en psychosociale.

6 a 8 controles afhankelijk van professionele noodzaak en/of behoefte vrouw. -Er is aandacht gegeven aan medische en psychosociale. Time task matrix zorgproces SSRI gebruik in de zwangerschap Versie 10 maart 2015 Alles in rood is specifiek voor gebruik SSRI, alles in zwart is gebruikelijke zorg voor iedere zwangere (voor de meest recente

Nadere informatie

3. Vertegenwoordiging a) De samenstelling van het stedelijk overleg keten geboortezorg is gebaseerd op de regio Amsterdam.

3. Vertegenwoordiging a) De samenstelling van het stedelijk overleg keten geboortezorg is gebaseerd op de regio Amsterdam. De partijen die dit samenwerkingsverband vormen, vormen samen een zorgketen voor geboortezorg in Amsterdam. De zorgketen gaat uit van samenwerking tussen de volgende ketenpartners: verloskundigen, kraamzorg,

Nadere informatie

Inkoopbeleid Geboortezorg 2018

Inkoopbeleid Geboortezorg 2018 Inkoopbeleid Geboortezorg 2018 1 Inleiding Caresq zal als inkooporganisatie vanaf 2018 de inkoop verzorgen voor zorgverzekeringen van de labels: Promovendum National Academic Besured Caresq treedt op als

Nadere informatie

Basiszorgpad prenatale en postnatale zorg, 1 e en 2 e lijn VSV Boxmeer e.o. / Geboortezorg aan de Maas April 2018

Basiszorgpad prenatale en postnatale zorg, 1 e en 2 e lijn VSV Boxmeer e.o. / Geboortezorg aan de Maas April 2018 Basiszorgpad prenatale en postnatale zorg, 1 e en 2 e lijn VSV Boxmeer e.o. / Geboortezorg aan de Maas April 2018 Bij afwijkende uitslagen of controles volgt een consult, waarna iemand in een ander zorgpad

Nadere informatie

Voorbeeld Perinatale Audit 1

Voorbeeld Perinatale Audit 1 Voorbeeld Perinatale Audit 1 Doel Doel van de audits is om de kwaliteit van de zorgverlening te verbeteren door reflectie op het eigen handelen. Het uiteindelijke doel is een daling van de perinatale sterfte.

Nadere informatie

Thema: Cliënt centraal

Thema: Cliënt centraal 1 Voorbeeldleervragen Uit onderzoek in de geboortezorg door het Athena Instituut Thema: Cliënt centraal Beste zorg in belang cliënt Hoe kunnen wij als keten zodanig samenwerken dat het belang van de zwangere

Nadere informatie

NOTA ORGANISATIE 2E EN 3E LIJNS VERLOSKUNDIGE ZORG. Versie 1.0

NOTA ORGANISATIE 2E EN 3E LIJNS VERLOSKUNDIGE ZORG. Versie 1.0 NOTA ORGANISATIE 2E EN 3E LIJNS VERLOSKUNDIGE ZORG Versie 1.0 Datum Goedkeuring 22-03-2006 Methodiek Consensus based Discipline Verantwoording NVOG Algemeen Deze nota is opgesteld door vertegenwoordigers

Nadere informatie

Vastgesteld verslag thema antistolling Amphia Ziekenhuis locaties Langendijk en Molengracht 25 oktober 2016, 9: uur Breda

Vastgesteld verslag thema antistolling Amphia Ziekenhuis locaties Langendijk en Molengracht 25 oktober 2016, 9: uur Breda Stadsplateau 1 3521 AZ Utrecht Postbus 2518 6401 DA Heerlen T 088 120 50 00 F 088 120 50 01 www.igz.nl Omschrijving Instelling Datum/tijd Plaats Vastgesteld verslag thema antistolling Amphia Ziekenhuis

Nadere informatie

Geboortezorg in beweging: DVP Rijnmond, Regionale Regie

Geboortezorg in beweging: DVP Rijnmond, Regionale Regie Geboortezorg in beweging: DVP Rijnmond, Regionale Regie Chiel Bos, Voorzitter CPZ www.collegepz.nl MISSIE CPZ Het stimuleren van e e n samenhangend netwerk rond gezondheidsbevordering, preventie en geboortezorg.

Nadere informatie

B. Voldoet deels aan de norm, maar verbetering nodig

B. Voldoet deels aan de norm, maar verbetering nodig 19 maart 2014 Isis Kraamzorg Friesland eoordeling kraamzorgorganisatie: Isis Kraamzorg Regio: Friesland eoordeling en Handhaving Inspectie voor de Gezondheidszorg beoordeelt de scores A en als een onvoldoende

Nadere informatie

Contactmoment 3 Evaluatie bevalling en vooruitblikken kraamperiode

Contactmoment 3 Evaluatie bevalling en vooruitblikken kraamperiode Bijlage 1 Checklist samenwerking kraamzorg en verloskundige Contactmoment 1 Tijdens zwangerschap Intake kraamzorg heeft plaatsgevonden op (datum): Bijzonderheden doorgegeven aan verloskundigenpraktijk

Nadere informatie

Bevallen bij Rijnstate

Bevallen bij Rijnstate Bevallen bij Rijnstate U bent van plan om te bevallen in Rijnstate Arnhem. In deze folder staat praktische informatie over bevallen in ons ziekenhuis en over het maken van een bevalplan. Neem altijd uw

Nadere informatie

Verloskunde. Bevallen in het Scheper Ziekenhuis

Verloskunde. Bevallen in het Scheper Ziekenhuis Verloskunde Bevallen in het Scheper Ziekenhuis 1 2 Bevallen in het Scheper Ziekenhuis In deze folder wordt informatie gegeven over de gang van zaken rond een bevalling in het Scheper Ziekenhuis. Deze dient

Nadere informatie

Carola Groenen, verloskundige n.p.

Carola Groenen, verloskundige n.p. Carola Groenen, verloskundige n.p. -Lid expertcommissie Geboortezorg Zorginstituut Nederland -Voorzitter VSV SAMEN zorgen voor nieuw leven in de regio Nijmegen -Directeur Coöperatieve Verloskundigen Nijmegen

Nadere informatie

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Arib (PvdA) over onnodige babysterfte (2009Z19436).

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Arib (PvdA) over onnodige babysterfte (2009Z19436). > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Hij draagt in deze hoedanigheid zorg voor:

Hij draagt in deze hoedanigheid zorg voor: Inleiding Patiënten worden in het ziekenhuis regelmatig door meerdere medisch specialisten tegelijk behandeld. In het verleden is verschillende malen geconstateerd dat de onderlinge verantwoordelijkheden

Nadere informatie

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Drenthe

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Drenthe Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Drenthe Bezoekdatum: 21 juli 2016 Utrecht Augustus 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding en belang 3 1.2 Onderzoeksvragen

Nadere informatie

Werkplan 2013. Werkgroep Ketenpartners 1 e lijns Kindzorg. Werkgroep:

Werkplan 2013. Werkgroep Ketenpartners 1 e lijns Kindzorg. Werkgroep: Werkplan 2013 Werkgroep Ketenpartners 1 e lijns Kindzorg Werkgroep: Kring Verloskundigen Den Haag Karen Bost, praktijk Femme Carola Keijsper, praktijk Anno Myriam van de Pas, praktijk OTIS Kraamschakel

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting De organisatie van de geboortezorg in Nederland is gebaseerd op het principe dat zwangerschap, bevalling en kraambed fysiologische processen zijn. Het verschil met veel andere landen is de

Nadere informatie

Rapportage van het inspectiebezoek aan De Hoogstraat op 31 maart 2015 te Utrecht

Rapportage van het inspectiebezoek aan De Hoogstraat op 31 maart 2015 te Utrecht Rapportage van het inspectiebezoek aan De Hoogstraat op 31 maart 2015 te Utrecht Utrecht, juli 2015 Inhoudsopgave 1 Aanleiding inspectiebezoek... 3 2 Resultaten inspectiebezoek... 5 2.1 Inleiding... 5

Nadere informatie

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond het Medisch Spectrum Twente (MST) en de Zorggroep Twente (ZGT)

Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond het Medisch Spectrum Twente (MST) en de Zorggroep Twente (ZGT) Rapport over het Verloskundig Samenwerkingsverband rond het Medisch Spectrum Twente (MST) en de Zorggroep Twente (ZGT) Inspectiebezoek in het kader van het thematoezicht geboortezorg, op 15 en 16 april

Nadere informatie

Verbeterplan voor kraamvrouwen die met een verblijfskatheter naar huis gaan

Verbeterplan voor kraamvrouwen die met een verblijfskatheter naar huis gaan Verbeterplan voor kraamvrouwen die met een verblijfskatheter naar huis gaan Lieke Velner, Verloskundige in Opleiding Verloskunde Academie Groningen Stage-opdracht studiejaar 3; voorjaar 2017 Schrijf een

Nadere informatie

Waarom een zorgpad voor zwangeren met sociale risicofactoren:

Waarom een zorgpad voor zwangeren met sociale risicofactoren: Inleiding Zorgpad In Hoogeveen hebben wij een relatief hoog percentage achterstandsgebieden, vergelijkbaar met Rotterdam (60%). Het verschil met Rotterdam is dat het in Hoogeveen gaat om een autochtone

Nadere informatie

De geboortezorgorganisatie. Organisatiemodellen integrale geboortezorg

De geboortezorgorganisatie. Organisatiemodellen integrale geboortezorg De geboortezorgorganisatie Organisatiemodellen integrale geboortezorg Presentatie Frederik Schutte 19 mei 2015 Inhoudsopgave 1. Wat en waarom een geboortezorgorganisatie? 2. Stappenplan 3. De modellen

Nadere informatie

OVEREENKOMST VERLOSKUNDIG SAMENWERKINGSVERBAND DRACHTEN E.O.

OVEREENKOMST VERLOSKUNDIG SAMENWERKINGSVERBAND DRACHTEN E.O. OVEREENKOMST VERLOSKUNDIG SAMENWERKINGSVERBAND DRACHTEN E.O. Ondergetekenden - De verloskundigen werkzaam in verloskundigenpraktijk Wolkom te Drachten, te dezen per individuele volmacht vertegenwoordigd

Nadere informatie

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij Dienst Gezondheid en Jeugd

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij Dienst Gezondheid en Jeugd Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij Dienst Gezondheid en Jeugd Bezoekdatum: 7 juli 2016 Utrecht juli 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding en belang 3

Nadere informatie

POP als onderdeel van psychosociale zorg Almere 2009-2012. Monique Frohn, psychiater Gunilla Kleiverda, gynaecoloog Dianne Maingay, kinderarts

POP als onderdeel van psychosociale zorg Almere 2009-2012. Monique Frohn, psychiater Gunilla Kleiverda, gynaecoloog Dianne Maingay, kinderarts POP als onderdeel van psychosociale zorg Almere 2009-2012 Monique Frohn, psychiater Gunilla Kleiverda, gynaecoloog Dianne Maingay, kinderarts Almere algemeen Ongeveer 2000 bevallingen in FZ, 250 thuis,

Nadere informatie

Doelstelling Dit protocol heeft een optimale uitkomst van de zwangerschap en baring tot doel en substitutie van 2 de naar 1 ste lijns zorg

Doelstelling Dit protocol heeft een optimale uitkomst van de zwangerschap en baring tot doel en substitutie van 2 de naar 1 ste lijns zorg Sociaal Economische Problematiek Samengesteld door K. Aarts, E. Lemmens, C. Mulkens, C. Peters, J. ten Thije, D. Wollaert, M. Wassen, R. Aardenburg d.d. 18 mei 2015 Geldigheidsduur protocol: 4 jaar Inleiding

Nadere informatie

KNOV-Visie. Voeding van de pasgeborene. Utrecht 2015

KNOV-Visie. Voeding van de pasgeborene. Utrecht 2015 1 5 KNOV-Visie Voeding van de pasgeborene Utrecht 015 6 1 7 8 9 10 11 1 1 1 15 16 17 18 19 0 1 5 6 7 8 9 0 1 5 6 7 8 9 0 CLIËNTE De cliënte en haar partner maken een geïnformeerde keuze over de voeding

Nadere informatie

Perined voor VSV s en hun bestuurders. still a continuing story

Perined voor VSV s en hun bestuurders. still a continuing story Perined voor VSV s en hun bestuurders still a continuing story meten enbespreken ondersteuning met informatie ondersteuning bijinformatie-uitwisseling ondersteuning bijgegevensverwerking Privacy?! Perined

Nadere informatie

Afdeling Verloskunde

Afdeling Verloskunde Afdeling Verloskunde Vrouw en Kind Centrum Zutphen Op afdeling Verloskunde wordt u opgenomen tijdens uw zwangerschap of rond de bevalling. De afdeling Verloskunde is een onderdeel van het Vrouw en Kind

Nadere informatie

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD West-Brabant

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD West-Brabant Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD West-Brabant Bezoekdatum: 14 juli 2016 Utrecht Augustus 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding en belang 3 1.2 Onderzoeksvragen

Nadere informatie

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Hart van Brabant

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Hart van Brabant Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Hart van Brabant Bezoekdatum: 14 juli 2016 Utrecht augustus 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding en belang 3 1.2

Nadere informatie

Samenwerking op terrein van IC zorg tussen ziekenhuizen in Noordoost Nederland en afspraken over specialismen die op meerdere locaties werkzaam zijn

Samenwerking op terrein van IC zorg tussen ziekenhuizen in Noordoost Nederland en afspraken over specialismen die op meerdere locaties werkzaam zijn Definitief Rapport Samenwerking op terrein van IC zorg tussen ziekenhuizen in Noordoost Nederland en afspraken over specialismen die op meerdere locaties werkzaam zijn Bezoek aan Ziekenhuis Tjongerschans

Nadere informatie

Overdracht en samenwerking 1 e en 2 e lijns diëtisten bij de dieetbehandeling van ondervoede patiënten.

Overdracht en samenwerking 1 e en 2 e lijns diëtisten bij de dieetbehandeling van ondervoede patiënten. Overdracht en samenwerking 1 e en 2 e lijns diëtisten bij de dieetbehandeling van ondervoede patiënten. Inleiding Ziekte gerelateerde ondervoeding is nog steeds een groot probleem binnen de Nederlandse

Nadere informatie

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Hollands Midden

Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Hollands Midden Rapport van het follow-up onderzoek naar de algemene infectieziektebestrijding bij GGD Hollands Midden Bezoekdatum: 1 juni 2016 Utrecht juli 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding en belang 3 1.2 Onderzoeksvragen

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 10 december 2012 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 10 december 2012 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Overeenkomst Verloskunde 2016

Overeenkomst Verloskunde 2016 Overeenkomst Verloskunde 2016 De ondergetekenden: De Zorgverzekeraar: VGZ Zorgverzekeraar N.V. IZZ Zorgverzekeraar N.V. IZA Zorgverzekeraar N.V. N.V. Zorgverzekeraar UMC N.V. VGZ Cares N.V. Univé Zorg

Nadere informatie

Zorg voor Moeder en kind

Zorg voor Moeder en kind Zorg voor Moeder en kind Informatiefolder voor zwangeren, barenden, kraamvrouwen en (zieke) pasgeborenen Moederkindcentrum TweeSteden ziekenhuis, Tilburg 1 Binnen het moederkindcentrum bieden wij zorg

Nadere informatie

Rapportage van het inspectiebezoek aan Libra revalidatie en audiologie locatie Blixembosch, Eindhoven op 9 april 2015

Rapportage van het inspectiebezoek aan Libra revalidatie en audiologie locatie Blixembosch, Eindhoven op 9 april 2015 Rapportage van het inspectiebezoek aan Libra revalidatie en audiologie locatie Blixembosch, Eindhoven op 9 april 2015 Utrecht, juli 2015 Inhoud 1 Aanleiding inspectiebezoek... 3 2 Resultaten inspectiebezoek...

Nadere informatie

Definitie integrale zorg

Definitie integrale zorg geboortezorg? Ons een zorg?! 6 november 2015 Martine Jager, Esther Oostenveld VSV Heerenveen e.o. Definitie integrale zorg Alle partijen binnen de geboortezorg werken samen rondom de zwangere en het (ongeboren)

Nadere informatie

VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties

VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties Doel Het doel van dit protocol is preventie, herkenning, optimalisering van diagnostiek en behandeling van early-onset

Nadere informatie