Inhoudsopgave. Voorwoord... 2

Transcriptie

1 Stagewijzer Educatieve minor Radboud Docenten Academie Collegejaar september cohort

2 Inhoudsopgave Voorwoord... 2 Randvoorwaarden voor de stage van de educatieve minor... 3 De inrichting van de opleiding... 4 Begeleiding van de stage, betrokken opleiders en communicatie... 5 Beoordeling van de stage... 6 Lesbezoek... 7 Toegang tot de leeromgeving van de studenten... 8 Veelgestelde vragen door studenten... 8 Bijlage I: Verkorte stagewijzer voor scholen Bijlage II: Instituutsopleiders Radboud Docentenacademie Bijlage III: Voorbeelden van portfolio-onderdelen

3 Voorwoord Deze stagewijzer is bestemd voor alle studenten en hun stagebegeleiders in de educatieve minor van de Radboud Docenten Academie. Allereerst willen wij de stagebegeleiders van harte bedanken voor uw inzet om onze studenten te begeleiden tijdens de stage in de educatieve minor. We hopen samen met u een mooie opleiding voor de student te maken. Het doel van de educatieve minor van de docentenacademie is om bachelorstudenten te laten kennismaken met het lerarenberoep en hen op te leiden tot docent met een beperkte tweedegraads bevoegdheid. Na het behalen van hun masterdiploma in het schoolvak kunnen ze aanvullend een verkort traject van de educatieve master volgen waarmee ze een eerstegraads bevoegdheid kunnen behalen. Deze stagewijzer bevat alle informatie die stagebegeleiders van onze minorstudenten nodig hebben. Op deze manier hopen we een helder overzicht te kunnen verstrekken. In bijlage III is speciaal voor praktijkbegeleiders een verkorte versie opgenomen. Naast de stagewijzer is er een tentamenhandleiding. Dat document bevat alle instructies voor de student voor de tentamens van de opleiding, zowel de opleidingstentamens als de stagetentamens. De tentamenhandleiding wordt aan het begin van de opleiding aangeboden. De studenten krijgen voor hun werkplekbegeleiders een papieren versie van de tentamenhandleiding mee. Beide documenten zijn ook digitaal te raadplegen via Wij wensen de begeleiders en hun studenten veel succes bij de stage! Drs. Karin Derksen Coördinator externe relaties Radboud Docenten Academie Dr. Monique Scheepers Algemeen Directeur Radboud Docenten Academie 2

4 Randvoorwaarden voor de stage van de educatieve minor De educatieve minor leidt op tot een bevoegdheid onderbouw havo/vwo en vmbo-t. Het merendeel van de stageactiviteiten h/v dienen dan ook plaats te vinden in de onderbouw. Gezien de ontwikkeling van de minor als voorportaal voor de masteropleiding eerstegraads, is het ook wenselijk dat de studenten gedurende hun stage ook in aanraking komen met de bovenbouw. Deze ervaring kan zowel bij de werkplekbegeleider als bij eventuele collega s binnen de vaksectie worden opgedaan. Hierbij blijft de werkplekbegeleider eerste begeleider en beoordelaar van de stage. Voorwaarde is dat de student in ieder geval wordt begeleid door een tweedegraads vakdocent. Een stage op enkel gymnasium of vmbo levert de studenten, vanuit het oogpunt van de bevoegdheid, een eenzijdige ervaring op. De betreffende scholen wordt dan ook gevraagd om de stage als nodig te spreiden over meerdere locaties, of meerdere scholen binnen een partnerschap. Het is de verantwoordelijkheid van de school en de begeleiders op deze school om dit voor de studenten mogelijk te maken. In het geval van verschillende begeleiders dienen afspraken te worden gemaakt over aanspreekbaarheid, overdracht, beoordeling en verdeling van de begeleidingstijd. De minorstudent wordt geacht in totaal 20 uur per week aan lesactiviteiten (observeren, begeleiden en lesgeven) te besteden. In totaal geeft de student gedurende de stage ongeveer 60 lessen. De werkplekbegeleider houdt zicht op het aantal uren dat de student aan de stage besteedt en geeft dit aan op het beoordelingsformulier. In onderstaand schema staan de randvoorwaarden voor de minorstages weergegeven. Educatieve Minor Lengte ong. 20 weken. Periode periode 1 + 2: begin september tot 31 januari Beoordelingsmoment Aantal dagen per week Beschikbaarheid Stagetype Hoofddoel Stage a: 27 oktober 2017 Stage b: 25 januari 2018 maximaal 3 dagen (6 dagdelen). NIET op maandag en op vrijdagmiddag. Voor de stage is de student maximaal 20 klokuur per week beschikbaar. begeleid + zelfstandig Onder begeleiding functioneren als docent. Zowel lesgevende als nietlesgevende activiteiten (excursies, open dag, sectie- en of teamvergadering, studiedagen etc.) Aantal lessen Duo's ongeveer 50 lessen (van 50') per student, enkelingen ongeveer 60 lessen. 30% in klas 3 t/m 6 h/v; 70% in klas 1 t/m 4. Aantal studenten 2 Werkplekbegeleider Begeleidingstijd Instituutsbegeleider Contactmomenten met opleider Docentenacademie Lesbezoek opleider tweedegraads vakdocent 40 uur per student bij een duo, 60 uur bij een individuele student, waaronder aanwezigheid bij bijeenkomsten voor werkplekbegeleiders. Instituutsopleider Radboud Docenten Academie Bij bijeenkomsten voor werkplekbegeleiders, bij de start van de stage, telefonisch en via mail, bij de beoordeling van de stage. Tweemaal gedurende de stage, eventueel vaker op verzoek van de werkplekbegeleider of de student. 3

5 De inrichting van de opleiding 1 De educatieve minor van de Radboud Docenten Academie start jaarlijks in september bij het begin van het studiejaar. De minor heeft een totale omvang van 30 EC, waarbij 1 EC gelijk staat aan een studielast van 28 uur. De helft hiervan bestaat uit stage. Hieronder vallen het voorbereiden, uitvoeren en evalueren van lessen, het uitvoeren van stage-gerelateerde opdrachten, het voeren van begeleidingsgesprekken, het bijwonen van begeleidingsbijeenkomsten en het uitvoeren van buiten-les-activiteiten als sectie/teamoverleg, oudergesprekken, rapportvergaderingen, leerlingactiviteiten etc. Eerste periode: stage a De eerste stageperiode ( 1 september 1 november) staat in het teken van het aanleren van de basis- technieken van het lesgeven. In het begin van deze periode ligt de nadruk op oriënteren en observeren. De student loopt mee met verschillende leraren en verschillende klassen, hiervoor heeft hij/zij een groot aantal observatieopdrachten tot zijn beschikking. Ook krijgt de student zicht op het schoolvak door het gericht observeren van zijn vakbegeleider(s), het bespreken van diens lessen en het bestuderen van het lesmateriaal. Na uiterlijk twee weken begint de student met het geven van (deel)lessen. De leerlijn in deze periode verloopt stapsgewijs. In het begin neemt de student delen van de les over (één of meerdere lesfasen), en later hele lessen. Een beproefde aanpak is het starten met een deel van een les; eerst instructie en begeleiden, dan uitleg, dan eind van de les en dan pas de start van de les. Studenten en hun begeleiders wordt expliciet gevraagd zich in deze fase van de stage ook te richten op het voorbereiden van de lessen; de lesopzet wordt besproken, de planning wordt getoetst, en eventuele knelpunten in de lesstof worden gedefinieerd. Stage a wordt afgesloten met een stagebeoordeling. Met deze beoordeling wordt aangegeven of de student in staat is om, binnen de periode die daarvoor beschikbaar is, de noodzakelijke bekwaamheden te verwerven. Het accent in de beoordeling ligt op de communicatie met de klas, het structureren van vakinhoud en het kunnen aansluiten bij (het leren van) de leerling. De beoordeling van het tentamen Stage a wordt vastgesteld door de examinator van de Radboud Docenten Academie. Die baseert zich hierbij op de volgende twee bronnen: Een stageformulier ingevuld door de werkplekbegeleider in samenspraak met een tweede begeleider of beoordelaar op de stageschool; de beoordelingscriteria zijn gestructureerd rond de drie rollen van de docent: vakdidactisch specialist, pedagoog en professional. Voor de beoordeling wordt het digitale formulier gebruikt dat staat op de website van de docentenacademie. De student levert via Blackboard het digitale formulier in met een scan van het voorblad waarop de handtekeningen van de beide beoordelaars op school staan; Een oordeel van een opleider van de docentenacademie over de manier waarop het portfolio de beoordeling van de begeleiders in school ondersteunt. Tijdens stage a van de educatieve minor werkt de student aan twee grote formatieve opdrachten. Bij deze opdrachten krijgt de student geen beoordeling, alleen feedback. Het betreffen: - De opdracht Directe Instructie, waarin de student laat zien dat hij/zij op een gedegen manier een les van bel tot bel kan voorbereiden, uitvoeren en evalueren. Deze opdracht dient voor de herfstvakantie te worden afgerond en is een voorbereiding op het tentamen Lessenreeks in de tweede periode. - De opdracht Professioneel Spreken, houding en stemgebruik voor de klas. Deze opdracht dient positief te zijn afgerond om de opleiding af te kunnen sluiten. Half november krijgen de studenten een studieadvies vanuit de opleiding. Deze is gebaseerd op het beeld dat de opleiders en werkplekbegeleiders hebben gekregen over de inzet, kwaliteiten en ontwikkeling van de student. In de eerste twee maanden kijken de opleiders en begeleiders of de student zich begeleidbaar opstelt, openstaat om dingen te leren, contact maakt met leerlingen en afspraken nakomt. Het advies van de praktijkbegeleiders komt voort uit de beoordeling van stage a. 1 Deze tekst is een ondersteunend document. De tentamenhandleiding is leidend. 4

6 Een positief studieadvies betekent dat de opleiders er vertrouwen in hebben dat de student met de nodige inspanningen in staat bent om de tentamens te halen. Een negatief studieadvies betekent dat de student dringend wordt aangeraden om met de minor te stoppen. Bij twijfel of bij een negatief studieadvies krijgt de student altijd een gesprek met de studieadviseur Tweede periode: stage b In deze periode ligt de nadruk op het verwerven van de startbekwaamheid docent vmbo-t en onderbouw h/v. De studenten hebben gelegenheid om meer ervaring op te doen in het lesgeven. Ze draaien veel stage-uren. Het doel is zelfstandig lesgeven, maar de school blijft verantwoordelijk. De student is immers stagiair en geen werknemer. Met enige creativiteit kan, waar mogelijk, een situatie gecreëerd worden waarbij de begeleider minder nadrukkelijk aanwezig is. In deze periode werken de studenten aan het ontwerp van een lessenserie. Ze geven deze lessenserie en evalueren de aanpak achteraf. Hoewel de nadruk ligt op het geven van lessen, komen in deze periode ook andere activiteiten op school aan de orde: samenwerking met collega s, samenwerking met omgeving (ouders). Hiervoor is doorgaans niet heel veel tijd, maar het is belangrijk dat alle aspecten een keer aan bod komen. Aan het eind van deze periode vindt het tweede beoordelingsmoment plaats. Dit betreft de beoordeling van de startbekwaamheid van de student. Wanneer opleider van de docentenacademie, stagebegeleider en/of student dit wensen, vindt er na de beoordeling een afrondend gesprek plaats. Aandachtspunt bij het lesgeven is de voorbereiding, met name het didactiseren van vakinhoud. Studenten krijgen hier instrumenten voor (zoals lesformulieren), maar, zo blijkt, ze vinden het vaak moeilijk, zijn nonchalant, of overschatten zichzelf of de leerlingen. De begeleiders kunnen het voorbereiden van de lessen, met name het bedenken van een geschikte aanpak én anticiperen op mogelijke reacties van de leerlingen, systematisch in de begeleidingsgesprekken aan bod kunnen laten komen. Tijdens deze stage b van de educatieve minor werkt de student aan drie andere tentamens. Dit betreffen: Tentamen Lessenreeks: waarin de student de opzet en uitvoering van een lessenreeks verantwoordt; Tentamen Zelfevaluatie a: waarin de student laat zien dat je kritisch kunt nadenken over de uitvoering van je lessenreeks; Tentamen zelfevaluatie b: waarin de student eigen ontwikkeling met bewijzen onderbouwt, en laat zien dat hij/zij daar in de beroepspraktijk op kan voortbouwen. Samen met het startdocument voor zelfevaluatie b levert de student een portfolio en bronnenlijst in. Reflectie- en begeleidingsinstrumenten De student zal zelf zicht moeten houden op zijn/haar ontwikkelproces en de begeleiders moeten informeren over ervaringen en leermomenten. Gedurende de gehele stageperiode bouwt de student aan een portfolio waarmee deze aan het eind van elke stageperiode de bekwaamheid kan laten zien. De student houdt vanaf het begin van de stage zijn/haar ontwikkeling bewust en systematisch bij. De student kan hier instrumenten voor inzetten die vanuit de opleiding ter beschikking worden gesteld, zoals observatieformulieren, lesvoorbereidingsformulieren, weekreflecties, leerdoelen en een agenda voor de begeleidingsgesprekken. Deze instrumenten worden aan de student ter beschikking gesteld in de digitale leeromgeving Blackboard. In bijlage III staan voorbeelden van illustratiemateriaal die de student kan verzamelen om zijn portfolio op te bouwen en zijn ontwikkeling te laten zien. De werkplekbegeleiders stimuleren de student om op systematische wijze te werken aan de opbouw van het portfolio. De verschillende activiteiten kunnen doelgericht in de begeleiding worden ingezet. Begeleiding van de stage, betrokken opleiders en communicatie De student wordt tijdens zijn stage in ieder geval begeleid door bij voorkeur een tweedegraads vakdocent. Van deze begeleider wordt verwacht dat hij/zij aantoonbaar competent is op het gebied van het begeleiden van 5

7 leraren (in-opleiding), of parallel aan het begeleidingstraject de benodigde competenties verwerft, bijvoorbeeld door het volgen van een basiscursus begeleidingsvaardigheden. 2 Op de scholen waarmee de Radboud Docenten Academie een samenwerkingsverband onderhoudt (Samenwerkingsscholen of Academische Opleidingsscholen), vindt daarnaast begeleiding plaats door het opleidingsteam (o.a. schoolopleider en instituutsopleider). Bij de scholen waarmee de docentenacademie een stage-relatie onderhoudt is eveneens een Instituutsopleider betrokken. Naast het schoolbezoek in de eerste helft van de opleiding is deze instituutsopleider ook vast aanspreekpunt voor de stage. In bijlage II is een overzicht van betrokken Instituutsopleiders gegeven. Schoolopleider (SO) en Instituutsopleider (IO) monitoren de kwaliteit van de begeleiding en de beoordeling op de stageplek. De IO vertegenwoordigt daarnaast de lerarenopleiding in de school. Voor de werkplekbegeleider betekent dit dat SO en IO eerste aanspreekpunt zijn voor vragen over de (begeleiding van) de student en informatie vanuit de opleiding. Voor de student betekent dit dat SO en IO eerste aanspreekpunt zijn voor vragen over de stage en de begeleiding op school. De docentenacademie adviseert een begeleidingsomvang van gemiddeld 3 uur per week per duo, gedurende de gehele stage. Binnen deze 3 uur vallen de voor- en nagesprekken met de student, het overleg met de betrokken opleiders en begeleiders, de aanwezigheid op bijeenkomsten voor schoolpracticumdocenten, en de aanwezigheid bij stagebezoeken. De volgende specifieke begeleidingstaken kunnen worden onderscheiden: - De student introduceren in de school en in contact brengen met directie en andere betrokkenen. - Een kennismakingsgesprek voeren met de student. Hierin worden wederzijdse verwachtingen uitgesproken en wordt een globale planning gemaakt. - De leerdoelen van de student bespreken, doorgaans in de vorm van een stageplan. De begeleider geeft daarbij aan welke bijdrage van hem/haar te verwachten is. - Minimaal 1-2 begeleidingsgesprekken per week met de student. - Erop toezien dat de student in staat wordt gesteld de leeractiviteiten zo goed mogelijk uit te voeren - Contacten onderhouden met andere begeleiders op school (en opleiding als noodzakelijk) - Meelezen en feedback geven op producten die studenten schrijven. - De beoordelingsformulieren van de stage invullen op de afgesproken momenten. - Beoordelingsgesprekken voeren op basis van de ingevulde beoordelingsformulieren Indien er sprake is van meerdere begeleiders kunnen deze taken en het daarvoor beschikbare aantal uren worden verdeeld in het begeleidingsteam. Beoordeling van de stage De stagevoortgang van de student wordt op verschillende momenten in de opleiding geëvalueerd, door de werkplekbegeleider, in overleg met de andere bij de student betrokken begeleiders in de school en opleiders op het instituut. Formeel zijn er twee verplichte momenten: Stage a, en Stage b. Op elk van deze momenten vult de werkplekbegeleider samen met een tweede beoordelaar op school het beoordelingsformulier in (terug te vinden in de tentamenhandleiding en op de website De digitale versie berekent automatisch het cijfer. Bij ieder tentamen staat aangegeven welke richtlijnen bij de cijferbepaling van belang zijn. Het cijfer 5,5 kan niet worden toegekend. Beide beoordelaars ondertekenen het formulier. De begeleider geeft het vervolgens aan de student mee, die er zorg voor draagt dat het ingevulde formulier wordt ingeleverd bij de opleiding via Blackboard. Een opleider van de docentenacademie checkt of en hoe de beoordeling wordt ondersteund door documenten uit het portfolio. Deze eindevaluatie in combinatie met de bewijsmaterialen in het portfolio leiden tot het uiteindelijke cijfer voor het tentamen Stage a of Stage b. Dit cijfer wordt door de Radboud Docenten Academie vastgesteld. 2 (zie voor meer informatie). 6

8 Bij dreiging van een onvoldoende beoordeling (cijfer 5) vindt er vooraf contact plaats tussen de begeleider(s) en de opleiders van de docentenacademie. Bij een onvoldoende beoordeling op een van de twee eindevaluaties (Stage a en Stage b) vindt er een herkansing plaats. De duur van de herkansing kan variëren; tussen 6 weken en 3 maanden. Dit is afhankelijk van de bekwaamheden die de student nog moet ontwikkelen. De lengte van het tijdspad wordt door de begeleiders in de school, samen met de instituutsopleider EN de student bepaald. De verschillende afspraken over de herkansing worden vastgelegd in het beoordelingsformulier (tabblad verlengde stage). Het betreffen a) een zo concreet mogelijke omschrijving van de ontwikkelpunten en activiteiten van de student, b) afspraken over de ondersteuning hierbij door school en instituut (bijvoorbeeld extra lesbezoeken), en c) overige gevolgen voor de studievoortgang van de student. Voor dit laatste maakt de student een afspraak met de studieadviseur. LET OP: Het is gebruikelijk dat de student zijn verlengde stage vervolgt op dezelfde stageschool. Wanneer de student van school wisselt vullen de nieuwe begeleiders het tabblad Verlengde Stage aan. De student print het tabblad Verlengde Stage vervolgens uit, laat het ondertekenen door nieuwe werkplekbegeleider en instituutsopleider, en levert tot slot een scan daarvan in via Blackboard. Lesbezoek Tijdens beide stageperiodes krijgt de student een stagebezoek van een andere opleider dan de werkplekbegeleider. Onderstaand schema laat zien welke begeleider in principe het stagebezoek doet: Begeleide stage Opleidingsscholen Schoolopleider/instituutsopleider RU Samenwerkingsscholen Schoolopleider/instituutsopleider RU Stagescholen Opleider docentenacademie (onderwijskundige) Deze stagebezoeken hebben geen beoordelend karakter. Ze zijn bedoeld om zicht te krijgen op het leerproces van de student en om feedback te geven. Idealiter vindt het stagebezoek halverwege de opleiding plaats (rondom de beoordeling van stage a). Als het stagebezoek wordt uitgevoerd door iemand van het opleidingsteam die geen opleider van de docentenacademie is, zal de opleiding in aanvulling hierop nog contact opnemen met de begeleider op school om de tussenevaluatie te bespreken. De student maakt tijdig een afspraak met de desbetreffende observant en de werkplekbegeleider. Er moet voldoende tijd beschikbaar gemaakt worden om de les ook na te bespreken. Het is uitdrukkelijk de bedoeling dat de werkplekbegeleider aanwezig is bij zowel de observatie als de nabespreking. Voorafgaand aan het stagebezoek stelt de student een uitgeschreven lesvoorbereiding beschikbaar aan zowel de observant als de begeleider, met de observatiepunten en persoonlijke leerdoelen voor de les(sen). Na afloop maakt de student een kort verslag op basis van de nabesprekingen van de aantekeningen van de observant. Dit verslag legt hij/zij voor akkoord voor aan de observant. Het verslag is een verplicht onderdeel van het portfolio. Als de reistijd naar de school voor de observant te groot is, kan het zijn dat het stagebezoek wordt vervangen door feedback aan de hand van een video opname. Vanuit de docentenacademie wordt ervoor gezorgd dat u als stagebegeleider(s) tijdig de naam van de observant en het tijdstip van het stagebezoek te horen krijgt. Dit krijgt u te horen van de student zelf. 7

9 Toegang tot de leeromgeving van de studenten De Radboud Docenten Academie gebruikt Blackboard als elektronische leeromgeving voor haar studenten. Op Blackboard vinden de studenten de algemene informatie over de opleiding, en de materialen van de opleidingsbijeenkomsten (PPT s, handouts, literatuurverwijzingen en dergelijke). Ook plaatsen de studenten hun schriftelijke tentamenstukken op Blackboard. Als u als werkplekbegeleider hier graag zicht op heeft en dus ook toegang wil tot deze digitale leeromgeving, kunt u een account aanvragen bij het secretariaat van de docentenacademie via een aanvraagformulier op de website. Ga daarvoor naar Veelgestelde vragen door studenten Hoeveel lessen moet ik nu precies geven? In totaal geeft je ongeveer 60 lessen. Uitgaande van een stageperiode met 20 werkbare weken (exclusief vakanties, schoolactiviteiten en dergelijke) betekent dit dat je minimaal 3-4 lessen in de week verzorgt. Hierbij moet onderscheid worden gemaakt tussen de eerste en de tweede stageperiode. In de stageperiode a begin je met ongeveer twee weken observeren en gaat daarna lesgeven. Dat betekent dat je in deze periode naar verhouding minder lessen geeft, en in stageperiode b meer. Welke taken heb ik naast het lesgeven? Tijdens stage b voer je zoveel mogelijk taken uit, die een reguliere leraar ook heeft (exclusief mentoraat). Dit betekent dat je actief deelneemt aan de verschillende vergaderingen, lesoverstijgende leerlingactiviteiten (excursies, projecten, schoolfeest, etc..), en meedraait met, ouderavonden, etc. De mate waarin je deze taken kunnen oppakken hangt samen met het aantal lessen. Meer lessen betekent minder lesoverstijgende activiteiten. Daarnaast is het wenselijk dat, wanneer je een omvangrijke lestaak hebt, deze zoveel mogelijk parallelklassen omvat. Je hebt immers meer tijd nodig om je lessen voor te bereiden. Mocht je twijfelen over taken die de school van je vraagt: neem contact op met de Instituutsopleider. Wanneer ben ik op school? De stage heeft een omvang van 20 uur per week, verspreid over 3 dagen. Je bent op deze dagen een substantieel deel van de dag (ca. 6 uur) op school. Hierdoor ben je bereikbaar voor je begeleiders, collega s, en leerlingen. We raden je wel aan om de tussenuren zoveel mogelijk te besteden aan het voorbereiden van je lessen. Op de maandag en de vrijdagmiddag zijn er opleidingsactiviteiten. Dan ben je niet beschikbaar voor de school. Teken ik een stageovereenkomst? Voor elke stage wordt een contract tussen de school, de docentenacademie en de student afgesloten. Hiermee worden de rechten, plichten en verzekeringen van de student vastgelegd. Een student die geen stageaanvraagformulier heeft getekend, is niet geregistreerd, niet verzekerd en loopt geen stage onder de paraplu van de opleiding. Alle onbetaalde stages zijn via een mantelcontract geregeld. De school en de docentenacademie hebben deze samen eenmalig ondertekend. De mantelcontracten worden geregeld via het stagebureau ( Studenten ondertekenen dit mantelcontract op het moment dat zij met het aanvraagformulier een verzoek om een stage indienen. Wanneer geen mantelcontract is gesloten krijgen de studenten bij de start van de stage van Bureau Extern een afzonderlijk stagecontract toegestuurd. Deze worden ondertekend door de school, de student, en het instituut (i.e. de stagecoördinator). Wat als ik vind dat ik niet goed wordt begeleid en/of het niet klikt met mijn begeleider(s)? Het kan in de loop van de stage, om wat voor reden dan ook, voorkomen dat je je onveilig voelt in de omgang met of beoordeling door een individuele (stage)begeleider. Bespreek dit zo snel mogelijk met de betreffende persoon zodat hij of zij zich er bewust van is en jullie samen tot een oplossing kunnen komen. Wanneer je je 8

10 hier te ongemakkelijk bij voelt, stap dan naar een (andere) opleider waarmee je een goede vertrouwensband hebt, bij voorkeur de Instituutsopleider (IO) of Schoolopleider (SO). Karin Derksen zoekt als stagecoördinator altijd samen met jou en je begeleider naar een oplossing En ook kun je in dit soort situaties terecht bij de studieadviseurs van de Radboud Docenten Academie, zij hebben ervaring met diverse problematieken en hebben een beroepsgeheim. Indien nodig kunnen zij je verwijzen naar de vertrouwenspersoon van de Radboud Universiteit. 9

11 Bijlage I: Verkorte stagewijzer voor scholen Lengte ong. 20 weken. Periode periode 1 + 2: begin september tot 31 januari Beoordelingsmoment Stage a: 27 oktober 2017 Stage b: 25 januari 2018 Aantal dagen per week maximaal 3 dagen (6 dagdelen). Beschikbaarheid NIET op maandag en op vrijdagmiddag. Voor de stage is de student maximaal 20 klokuur per week beschikbaar. Stagetype begeleid + zelfstandig Hoofddoel Onder begeleiding functioneren als docent. Zowel lesgevende als niet-lesgevende activiteiten (excursies, open dag, sectie- en of teamvergadering, studiedagen etc.) Aantal lessen Duo's ongeveer 50 lessen (van 50') per student, enkelingen ongeveer 60 lessen. 30% in klas 3 t/m 6 h/v; 70% in klas 1 t/m 4. Aantal studenten 2 Werkplekbegeleider tweedegraads vakdocent Begeleidingstijd 40 uur per student bij een duo, 60 uur bij een individuele student, waaronder aanwezigheid bij bijeenkomsten voor werkplekbegeleiders. Instituutsbegeleider Instituutsopleider Radboud Docenten Academie Contactmomenten met opleider Docentenacademie Bij bijeenkomsten voor werkplekbegeleiders, bij de start van de stage, telefonisch en via mail, bij de beoordeling van de stage. Lesbezoek opleider Tweemaal gedurende de stage, eventueel vaker op verzoek van de werkplekbegeleider of de student. Bij de start van de stage Student neemt direct na plaatsing contact op met de schoolopleider (of stagecontactpersoon) van de school voor kennismaking. Informatie over de student op opleidings- en samenwerkingsscholen op stagescholen Kennismakingsgesprek student met instituutsopleider/school opleider en werkplekbegeleider Kennismakings-gesprek student Bureau Extern heeft de student per mail op de hoogte gesteld op welke school hij/zij geplaatst is. De school heeft per mail een plaatsingbericht ontvangen. Scholen kunnen contactgegevens van student en begeleiders vinden op: > Mijn stages (account vereist). De docentenacademie informeert schoolopleider/werkplekbegeleider over eventuele bijzonderheden. De student stuurt (indien van toepassing) beoordelingsformulieren van de vorige stage. Sommige scholen verlangen een verklaring omtrent het gedrag (vog). Het gesprek gaat tenminste over: - de beginsituatie van de student (CV, motivatie, eerdere ervaringen) - zijn er voldoende lesuren op de stagedagen beschikbaar? - afspraken over het werkplekleren en de begeleiding; welke verwachtingen zijn er naar elkaar toe? - afspraken over begeleiders en begeleidingsmomenten (advies: in totaal 3 uur per week, vast begeleidingsmoment met agenda vooraf). Kennismakingsgesprek student met werkplekbegeleider. (zie hierboven) In de eerste stageweken neemt de instituutsopleider contact op met de werkplekbegeleider. De docentenacademie heeft een vaste instituutsopleider voor stagescholen. Tijdens de stage Student loopt stage. Totale inzet in school: 20 uur per week Student functioneert onder begeleiding als docent Reflectie en feedback door werkplekbegeleider Oriëntatie in de school, observeren van werkplekbegeleider en andere docenten Participeren in het dagelijkse proces Reflectie en ontwikkeling (waaronder reflectieverslagen en begeleidingsgesprekken). Na eerste leservaringen maakt de student in overleg met de werkplekbegeleider een stageplan (uiterlijk voor de herfstvakantie). De student maakt gedegen schriftelijke lesvoorbereidingen en bespreekt deze met werkplekbegeleider. De student kiest binnen de context van de school in overleg met de werkplekbegeleider passende leeractiviteiten. Student en werkplekbegeleider selecteren klassen waaraan de student gaat lesgeven. De student schrijft wekelijks (bijvoorbeeld ter voorbereiding van begeleidingsgesprek) een korte reflectie met terugblik op leeractiviteiten en met leerdoelen voor korte of langere termijn. De reflectie wordt met werkplekbegeleider (eventueel met instituutsopleider/schoolopleider) besproken. 10

12 Begeleiding 3 uur per week waarvan 1 uur vast ingeroosterd Lesbezoek Werkplekbegeleider en schoolopleider ondersteunen het leren van de student op de best passende manier. Werkplekbegeleider/schoolopleider bespreekt met de student de lesvoorbereidingen en weekreflecties. Werkplekbegeleider geeft de student feedback op de voorbereiding en uitvoering van leeractiviteiten, lessen en andere activiteiten. Student neemt deel aan thema-bijeenkomsten/intervisie onder leiding van schoolopleider. De werkplekbegeleider is in de les aanwezig, verlaat na afronding van stage a met regelmaat de les. De instituutsopleider of schoolopleider voert minimaal een lesbezoek uit en geeft de student daarna feedback. op opleidings- en samenwerkingsscholen instituutsopleider/ schoolopleider De instituutsopleider en schoolopleider zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van de begeleiding en beoordeling. Zij houden zich op de hoogte van de ontwikkeling van de student. De instituutsopleider bezoekt de les van de student. op stagescholen instituutsopleider stagescholen of docent Algemene Didactiek/PPL De instituutsopleider bezoekt 1x de school voor een lesbezoek. Is de afstand naar school groter dan 1½ uur (openbaar vervoer) dan vindt geen lesbezoek door de instituutsopleider plaats. De instituutsopleider ontvangt in dat geval een video-opname van (een deel van) de les. En heeft telefonisch contact met de werkplekbegeleider. Tussentijdse- en eindbeoordeling en afronding Tussentijds advies door opleiding In de eerste twee maanden kijken opleiders of de student zich begeleidbaar opstelt,openstaat om dingen te leren, contact maakt met je leerlingen en afspraken nakomt. Op basis daarvan krijgen de studenten half november een studieadvies. De praktijkbegeleiders geven hiervoor input middels de beoordeling van stage a. Een positief studieadvies betekent dat de opleiders er vertrouwen in hebben dat de student met de nodige inspanningen in staat bent om de tentamens te halen. Een negatief studieadvies betekent dat dringend wordt aangeraden om met de minor te stoppen. Bij twijfel of bij een negatief studieadvies krijgt de student altijd een gesprek met de studieadviseur. op opleidings- en samenwerkingsscholen Beoordeling stage a (in ontwikkeling) De werkplekbegeleider schrijft samen met de schoolopleider een woordrapport, ondersteund door gemarkeerde rubrics. (zie beoordelingsformulier). Het formulier (voorblad) wordt voorzien van handtekeningen door werkplekbegeleider en schoolopleider. De beoordeling is een advies aan de opleiding. Het cijfer wordt gezien als onvoldoende, twijfel of voldoende. Werkplekbegeleider en schoolopleider lichten hun advies toe in een gesprek met de student. Bij twijfel of onvoldoende wordt voorafgaand de instituutsopleider betrokken. De student levert getekend voorblad (scan/foto) en beoordelingsformulier (in Excel) in bij de opleiding. De student past op grond van het advies bij stage a zijn stageplan aan. 11

13 op stagescholen Beoordeling stage b (adequaat) (voor zover afwijkend van hierboven): De school heeft een tweede begeleider/beoordelaar aangesteld. De werkplekbegeleider schrijft in overleg met deze tweede persoon woordrapport, en vult rubrics in. Beoordelingsformulier wordt door beiden ondertekend. De werkplekbegeleider licht advies toe in gesprek. Bij twijfel of onvoldoende is voorafgaand overleg met de instituutsopleider stagescholen. Beoordelingsadvies wordt uitgedrukt in cijfer. De student houdt gedurende de opleiding een portfolio bij. De opleiders van het instituut controleren of de materialen in het portfolio de beoordeling van de stage ondersteunen. Vervolgens komen zij tot een definitieve beoordeling. Wanneer de gegevens afwijken wordt contact opgenomen met de begeleiders. Bij een onvoldoende volgt herkansing. Een herkansing heeft een duur van 6 weken tot 3 maanden en vindt doorgaans plaats op de huidige school. De condities van herkansing worden aangegeven op het herkansingsformulier (dat onderdeel uitmaakt van het beoordelingsformulier van de stage). De student zorgt vervolgens voor overdracht van het beoordelingsformulier en woordrapport en het herkansingsformulier. Meer informatie: Radboud Docenten Academie: Digitale stagewijzer & beoordelingsformulieren: Contactgegevens instituutsopleiders: Zie bijlage II Indien er vragen of problemen zijn met betrekking tot de student in de stageperiode die niet op de stageschool beantwoord of opgelost kunnen worden, kan contact worden opgenomen met de stagecoördinator/coördinator externe relaties van de Radboud Docenten Academie, Karin Derksen (stage@docentenacademie.ru.nl,) of (k.derksen@docentenacademie.ru.nl) 12

14 Bijlage II: Instituutsopleiders Radboud Docentenacademie NB. Wijzigingen voorbehouden. Voor de meest recente informatie kunt u de website raadplegen of contact opnemen met de Coördinator Externe Relaties: Karin Derksen (K.Derksen@docentenacademie.ru.nl) Academische opleidingsscholen Quadraam (io Harmen Schaap; h.schaap@docentenacademie.ru.nl) Stichting Quadraam Candea College Duiven Stichting Quadraam Olympus College Arnhem Stichting Quadraam Liemers College Zevenaar Stichting Quadraam Stedelijk Gymnasium Arnhem Arnhem Stichting Quadraam Lorentz Groep Arnhem Stichting Quadraam Produs Praktijkonderwijs Arnhem Stichting Quadraam Montessori College Arnhem Arnhem Stichting Quadraam Beekdal Lyceum Arnhem Stichting Quadraam Lyceum Elst Elst Stichting Quadraam Het Westeraam Elst Alliantie / Notre Dame (io Sonja Schoenmakers (s.schoenmakers@docentenacademie.ru.nl) Alliantie Voortgezet Onderwijs Maaswaal College Wijchen Alliantie Voortgezet Onderwijs Dominicus College Nijmegen Alliantie Voortgezet Onderwijs Pax Christi College Druten Alliantie Voortgezet Onderwijs Stedelijk Gymnasium Nijmegen Nijmegen Alliantie Voortgezet Onderwijs SSGN Nijmegen Alliantie Voortgezet Onderwijs Mondial College Nijmegen Alliantie Voortgezet Onderwijs Citadel College Lent St. Augustinus Stichting Notre Dame Des Anges Ubbergen Passie voor Leren (io Karin Derksen; k.derksen@docentenacademie.ru.nl) Stg. Schr.grp Rijk van Nijmegen Canisius College Nijmegen Stg. Schr.grp Rijk van Nijmegen RK SGM Kandinsky College Nijmegen Stg. Schr.grp Rijk van Nijmegen Nijmege SGM Groenewoud Nijmegen Samenw.stg. Voortg. Ond. Uden Udens College Uden Stichting Metameer Metameer Stevensbeek AOS-Oost Nederland (io Hedwig de Krosse; h.dekrosse@docentenacademie.ru.nl) Stichting Carmel College Twents Carmel College Oldenzaal Carmel College Salland Raalte Stichting Het Assink Lyceum Het Assink Lyceum Haaksbergen Stichting Carmel College Bonhoeffer College Enschede Stichting OSG Erasmus Het Erasmus College Almelo OMO-AOS Oost Brabant OMO-AOS Zuid-Oost Brabant (io Harry Havekes; h.havekes@docentenacademie.ru.nl) pilot Leeratelier: Erik Blankesteijn; e.blankesteijn@docentenacademie.ru.nl Zwijsen College Veghel Elzendaal College Boxmeer Eckart College Eindhoven Merlet College Cuijk (HH) Het Maasland College Oss (io Jeroen Imants; j.imants@docentenacademie.ru.nl) pilot Leeratelier: Erik Blankesteijn; e.blankesteijn@docentenacademie.ru.nl Rythovius College Eersel Van Maerlantlyceum Eindhoven Sondervick College Veldhoven Varendonck College Asten SG het Plein (St. Joris College) Eindhoven SG Were Di Valkenswaard 13

15 OMO-AOS Midden Brabant (io Jeroen Imants; pilot Leeratelier: Erik Blankesteijn; 2 College (Durendael, Cobbenhagen) Tilburg St. Odulphus Lyceum Tilburg Mill Hill College Goirle De Nieuwste School Tilburg Theresialyceum Tilburg Rodenborch College Rosmalen Maurick College Vught Jeroen Bosch College Den Bosch Sint Janslyceum Den Bosch Jacob-Roelandslyceum Boxtel Gymnasium Beekvliet Sint-Michielsgestel OMO-AOS West Brabant (io Jeroen Imants; pilot Leeratelier: Erik Blankesteijn; Roncalli Scholengemeenschap Bergen op Zoom SG Tongerlo Norbertus College Roozendaal OMO SG de Langstraat d Oultremont Drunen Dr Moller College Waalwijk Kwadrant Scholengroep Cambreur College Dongen Samenwerkingsverbanden en aspirant-opleidingsscholen Opleidingsschool Noord-Limburg (OSNL) (io Gisbert van Ginkel; g.vanginkel@docentenacademie.ru.nl) Samenw.stg. Voortg. Ond. Venlo Valuas College Venlo Samenw.stg. Voortg. Ond. Venlo College Den Hulster Venlo Samenw.stg. Voortg. Ond. Venlo Blariacum College Venlo Stichting LVO Dendron College Horst Stichting LVO Raayland College Venray Stichting LVO Bouwens van der Boije College Panningen Zutphense Scholen (io Erik Blankesteijn; e.blankesteijn@docentenacademie.ru.nl) Stichting Isendoorn Isendoorn College Warnsveld Ver. Chr. Vgz. Onderw. Zutphen Baudartius College Zutphen De Vrije School N en O Nederl. Vrije School Zutphen-Groningen Zutphen Stichting Achterhoek VO Het Stedelijk Zutphen Scholen Achterhoek (io Hedwig de Krosse; h.dekrosse@docentenacademie.ru.nl) Stichting Achterhoek VO Chr. College Schaersvoorde Aalten Stichting Achterhoek VO PC College Ulenhof Doetinchem Stichting Achterhoek VO Ludger College Doetinchem Stichting Achterhoek VO Almende College Silvolde Stichting Achterhoek VO Gerrit Komrij College Winterswijk Stichting Achterhoek VO Rietveld Lyceum Doetinchem Samenwerkingsscholen (io Fer Hooghuis; f.hooghuis@docentenacademie.ru.nl) Stg. Over- en Midden-Betuwe Hendrik Pierson College Zetten Stg. Over- en Midden-Betuwe Over Betuwe College Bemmel Stg. Openb. Voortg. Ond. Tiel RSG Linge College Tiel Stg. Chr. Ond. Vallei & Geld. Arentheem College Arnhem Stg. Openb. Vgz. Onderwijs Oss Mondriaan College /TBL Oss Stagescholen Algehele Coördinatie (io Natascha Kienstra; n.kienstra@docentenacademie.ru.nl) Karin Derksen, k.derksen@docentenacademie.ru.nl 14

16 Bijlage III: Voorbeelden van portfolio-onderdelen Onderdeel Persoonlijke doelen Bronnen die laten zien welke leerdoelen en leervragen je in de loop van de opleiding hebt geformuleerd ( doelstellende teksten ) Voorbeelden van illustratiemateriaal dat je kunt opnemen om aan deze portfolio-eis te voldoen (niet uitputtend): De vetgedrukte onderdelen zijn verplicht. - Leerwerktaak Stageplan - (Overzicht van) uitgewerkte praktijkregels - Situaties/activiteiten waarin je werkdoelen en/of leervragen formuleert, zoals: leerwerktaken activiteiten uit het bronnenboek stage opdrachten uit Vakdidactiek, Algemene Didactiek of PPL analyse van een les of situatie, bv in een logboekfragment verslagen van begeleidingsgesprekken weblogs Feedback Gerichte en grondige feedback van leerlingen Gerichte en grondige feedback van een ervaren docent op school Bronnen van feedback en beoordelingen vanuit de opleiding - Leerling-feedback op de uitvoering van een les of lessenreeks Resultaten Leerwerktaak Vragenlijst Interpersoonlijk Leraarsgedrag - Resultaten Leerwerktaak Leerling Feedback - Resultaten van een leerling vragenlijst die op je stageschool gebruikt wordt in het kader van docentevaluaties - Uitwerking van interview(s) met leerlingen - Observatieverslag(en) van je werkplekbegeleider, instituutsopleider of andere (ervaren) docent - Woordrapport bij tussenevaluatie/beoordeling stage - Feedback uit Leerwerktaak Video Analyse - Feedback op jouw rol binnen de sectie - Verslag van het lesbezoek, goedgekeurd door de opleider - Feedback van opleiders op lesvoorbereidingen etc. - Feedback van opleiders op (stage)opdrachten 15

17 Analyse Analyses van de uitvoering van lessen Verschillende geanalyseerde video- of audio fragmenten; Analyse van de leeropbrengst van lessen aan de hand van leerlingproducten, zoals door leerlingen gemaakte opdrachten, toetsen en toetsresultaten - Analyse van je uitgevoerde Lessenreeks - Analyse van een aantal lessen als opstap naar je ontwerp Lessenreeks - Analyse n.a.v. een opdracht uit vakdidactiek of algemene didactiek - Resultaten Leerwerktaak Video analyse (gericht videofragment toevoegen) - Videoanalyse uit Spreektechniek en Presentatie - Analyse van stagebezoek vervangende video opname - In de analyse benoem je expliciet welke vaardigheden je in het fragment laat zien en evalueer je in hoeverre je die goed uitvoert - Schriftelijke toets + bijbehorend correctiemodel en leerlinguitwerkingen - Ingevulde huiswerkopdracht - Project, poster, verslag, ander creatief leerlingproduct - Video/audio van een leerlingproduct (gesprek, presentatie etc.) Evaluatie en conclusie Bronnen die laten zien welke conclusies je trekt over jouw ontwikkeling tot dan toe - Weekreflecties na/ter bespreking met je werkplekbegeleider - Documenten waaruit blijkt dat reflecties (een blijvend) effect hebben op jouw functioneren als docent - Documenten waarmee je kunt aantonen hoe jij je hebt ontwikkeld als docent

18