Rapport nr. 619, januari drs. Joris Kregting

Transcriptie

1 Rapport nr. 619, januari 12 drs. Joris Kregting

2

3 3.1 Hoe worden parochianen benaderd voor Kerkbalans? Wat doen parochies met niet-bijdragende parochianen? Kennis en toepassing Kerkbalans Nieuwe Stijl Activiteitsscore parochies Ondersteuning 21! "# 4.1 Bisdom Groningen-Leeuwarden Aartsbisdom Utrecht Bisdom Haarlem-Amsterdam Bisdom Rotterdam Bisdom Breda Bisdom Den Bosch Bisdom Roermond 29 $% 5.1 Hoe worden parochianen benaderd voor Kerkbalans Wat doen parochies met niet-bijdragende parochianen? Kennis en toepassing Kerkbalans Nieuwe Stijl Activiteitsscore parochies 5.5 Ondersteuning 41 3

4

5 Steeds meer parochies sturen een persoonlijke herinnering naar parochianen die geen bijdrage geven terwijl ze dat de vorige jaren wel deden ( weifelaars ). Tussen 07 en 09 deed ongeveer 3 dit, in 11 44%. De kennis en de toepassing van verbreden en verdiepen is toegenomen. In 07 kende bijna de helft van de parochies deze geldwervingsstrategieën, in 11 is dit bijna tweederde. En de toepassing is in deze periode bijna verdubbeld: verbreden van 9% naar 17% en verdiepen van 7% naar 13%. Opvallend is dat wanneer naar concrete verbredings- of verdiepingsactiviteiten wordt gevraagd, de toepassing veel groter blijkt te zijn: 46% doet aan verbreden (vooral meer parochianen met specifiek materiaal gaan benaderen) en 39% aan verdiepen (vooral het verzoek om verhoging van een bijdrage met verwijzing naar wat de vorige keer is gegeven en het verzoek om een automatische machtiging te verhogen). Steeds minder parochies hebben persoonlijk contact met hun parochianen bij het afgeven en/of ophalen van het materiaal. Tussen 07 en 09 deed nog bijna de helft van de parochies dit, in 11 35%. Door de verslechterde economische situatie staat de beïnvloeding van de hoogte van de bijdrage onder druk. Dit is vooral terug te zien in het sterk gedaalde aantal parochies dat een inflatiecorrectie noemt: tussen 07 en 09 werd dit nog door een derde van de parochies gedaan, in 11 door 14%. Er is een, weliswaar lichte, daling waarneembaar van het aantal parochies dat afhakers (zij die ooit bijdroegen maar al enkele jaren niet meer) en structurele nietbijdragers (zij die nog nooit bijdroegen) op specifieke wijze benadert. Telefonische benadering en huisbezoek komen voor beide doelgroepen nauwelijks voor. De uitvoering van de actie Kerkbalans is over het geheel genomen teruggelopen, zich uitend in de activiteitsscores. Was in 09 nog de helft van de parochies enigszins tot zeer actief (met minimaal vier van de tien beoordeelde activiteiten), in 11 is dit gedaald tot een derde. Deze ontwikkeling gaat samen met een groeiend aantal parochies dat onvoldoende vrijwilligers heeft voor de uitvoering van Kerkbalans waardoor vooral de specifieke benadering van de verschillende groepen niet-bijdragende parochianen te intensief wordt. 5

6 6

7 In opdracht van de Interdiocesane Commissie Geldwerving monitort het Kaski jaarlijks de wijze waarop parochies de Actie Kerkbalans houden. Doel van deze monitor is: 1) De uitvoering van Kerkbalans volgen. 2) De implementatie van Kerkbalans Nieuwe Stijl volgen. 3) Tijdig gegevens aanleveren voor de verwachte opbrengst van het lopende jaar, dit in verband met de publiciteit (o.a. persconferentie). 4) Qua Kerkbalans minder goed functionerende parochies identificeren, met het oog op gerichte ondersteuning. Het is de bedoeling de parochies te blijven volgen om te bezien welke aanpassingen er worden gedaan wat betreft de uitvoering van Kerkbalans en welke effecten dit sorteert. In 07 is begonnen met de eerste meting, weergegeven in rapport nr. 568 (Monitor uitvoering Kerkbalans). Rapport nr. 583 geeft de tweede meting over het jaar 08 en rapport nr. 595 over het jaar 09. In 10 is een andersoortige meting gehouden, ook om de parochies die al enkele malen meededen aan de monitor niet te gaan overvragen. De focus lag vooral op opbrengsten, fusieprocessen en facilitering. Nu volgt een rapport over de vierde meting waarin de uitvoering van de actie in 11 ter sprake komt. De onderzoeksvragen met betrekking tot de uitvoering zijn: Hoe worden parochianen benaderd voor Kerkbalans? Wat doen parochies met niet-bijdragende parochianen? Kennen parochies Kerkbalans Nieuwe Stijl en in hoeverre zijn ze al bezig met verbreden en verdiepen? Wat is de opbrengst in de afgelopen jaren en wat is de verwachte opbrengst voor 11? Naast de beantwoording van deze vragen wordt ook de ontwikkeling van de uitvoering ten opzichte 07, 08 en 09 beschreven. Voor de beantwoording van de onderzoeksvragen zijn in oktober 11 alle r.-k. parochies die er toen in Nederland waren, benaderd. De penningmeester (of iemand anders die nauw betrokken is bij Kerkbalans) van ieder van deze parochies is verzocht een webenquête in te vullen. De helft van de parochies is benaderd met het verzoek de hele vragenlijst over de uitvoering en de opbrengsten in te vullen, de andere helft 7

8 hoefde slechts enkele vragen over de opbrengsten in te vullen. Volgend jaar is het de bedoeling het precies andersom te doen om zo parochies niet te overvragen. De meeste parochies doen mee aan Kerkbalans (naar schatting 89%, waarvan de meeste parochies ieder jaar). Van deze deelnemende parochies heeft 53% in de laatste maanden van 11 deelgenomen aan het onderzoek (en deze respons is nagenoeg gelijk voor zowel de hele als de korte vragenlijst). In dit rapport geven we de resultaten over de uitvoering van Kerkbalans, afkomstig uit de hele vragenlijst. De respons op deze lange vragenlijst geeft een representatief beeld over de uitvoering van Kerkbalans van alle deelnemende parochies (een goede afspiegeling wat betreft bisdom, aantal parochianen per parochie en stedelijkheid). In hoofdstuk 3 worden de belangrijkste landelijke resultaten weergegeven. In hoofdstuk 4 worden voor ieder bisdom enkele karakteristieke kenmerken beschreven van de wijze waarop de parochies Kerkbalans uitvoeren. In hoofdstuk 5 staan alle figuren met de resultaten per bisdom. Wat betreft de opbrengsten in de periode 07 tot en met 11, is er geen landelijke of diocesane rapportage gemaakt. Dit omdat deze cijfers al in de jaarlijkse persmap van Kerkbalans zijn opgenomen. Omdat die cijfers zijn gebaseerd op de jaarrekeningen en de cijfers in deze monitor op een steekproef, zijn er verschillen. Om verwarring te voorkomen is besloten geen gemiddelde opbrengsten te berekenen. Wel zijn in het hierna beschreven Excel-bestand per parochie de opbrengsten over de verschillende jaren opgenomen. Met het oog op doelstelling 4, het identificeren en op basis daarvan ondersteunen van minder goed functionerende parochies, is aan de rapportage een Excel-bestand gekoppeld. Elk bisdom ontvangt een eigen bestand. In dit bestand worden de gegevens omtrent Kerkbalans voor de individuele parochies weergegeven. Hierdoor worden verschillen tussen parochies goed zichtbaar, bijvoorbeeld de mate waarin parochianen persoonlijk worden benaderd, de beïnvloeding van de hoogte van het gegeven bedrag, de benadering van niet-betalers en, zoals gezegd, de opbrengsten in de afgelopen jaren. 8

9 & ' ( " ) Nagenoeg alle parochies kondigen Kerkbalans aan, vooral in het parochieblad (88% in 11) maar ook met promotiemateriaal (65%) en in vieringen (62%). De website wordt steeds vaker ingezet: van 29% van de parochies in 07 tot 44% in 11. Figuur 3.1 Aankondiging 07-11* (in %) % parochieblad promotie materiaal vieringen website parochie plaatselijk blad plaatselijk tv/radio * In 11 noemt 11% van de parochies nog andere manieren om Kerkbalans aan te kondigen (waaronder s naar parochianen). geen 9

10 Steeds minder parochies benaderen de parochianen persoonlijk. Tussen 07 en 09 deed bijna de helft van de parochies dit persoonlijk (persoonlijk afgeven en/of persoonlijk ophalen), in 11 is dit nog 35% van de parochies 1. Figuur 3.2 Benadering parochianen 07-11* (in %) 10 8% 7% 2% 8 % % 45% 49% 5 7% 8% 8% 65% anders onpersoonlijk deels persoonlijk % % 36% 41% 19% volledig persoonlijk 16% * Benadering: - Volledig persoonlijk: materiaal persoonlijk afgeven én ophalen. - Deels persoonlijk: materiaal persoonlijk afgeven en per post insturen of materiaal in brievenbus stoppen en persoonlijk ophalen. - Onpersoonlijk: materiaal in brievenbus stoppen en per post insturen of volledig per post versturen. - Anders: in de monitoren van de jaren was voor een deel van de parochies niet geheel duidelijk hoe de benadering verliep. Zij gaven bijvoorbeeld aan dat ze het materiaal in de brievenbus deden zonder dat duidelijk was hoe het werd ingestuurd/opgehaald. In de meeste gevallen zal het hierbij zijn gegaan om een onpersoonlijke benadering. Een gebrek aan vrijwilligers is de belangrijkste reden om parochianen niet persoonlijk te benaderen (64% van de parochies die niet persoonlijk benaderen noemt dit). 35% van de parochies geeft aan dat ze hiervoor al te veel negatieve ervaringen hebben opgedaan en een kwart noemt nog andere redenen (waaronder dat het te zwaar is voor de vrijwilligers en dat veel parochianen niet thuis zijn). 1 Binnen het persoonlijk benaderen is er een verschuiving van volledig persoonlijk naar deels persoonlijk die waarschijnlijk samenhangt met de verandering in de vraagstelling. In de vragenlijst die in is gebruikt, werd de verspreiding van het materiaal én het ophalen/insturen van de reacties in één vraag gecombineerd; in 11 zijn beide aspecten apart bevraagd. Het lijkt er op dat in de periode sommige parochies bij volledig persoonlijk zijn ingedeeld terwijl ze feitelijk alleen persoonlijk het materiaal afgaven óf alleen persoonlijk de reacties ophaalden. 10

11 De landelijke folder en een algemene brief zijn nog steeds de belangrijkste materialen die worden ingezet bij de benadering voor Kerkbalans; zij worden door respectievelijk door 77% en 67% van de parochies gebruikt (vergelijkbaar met vorige jaren). Een zelf samengestelde folder en een gepersonaliseerde brief worden beide (evenals voorgaande jaren) door ruim % van de parochies gebruikt. Het aantal parochies dat specifiek materiaal gebruikt voor doelgroepen, is gedaald van ruim 1 tussen 07 en 09 tot 5% in 11. Figuur 3.3 Gebruik materiaal 07-11* (in %) % 0 land.folder zelf folder doelgroep alg.brief gepers.brief * In 11 stuurt 14% van de parochies nog ander materiaal op. Ruim % van de parochies werkt in 11 met toezeggingsformulieren, 36% werkt met machtigingsformulieren. Acceptgiro s worden nog vaak gebruikt (57%). Er zijn parochies die verschillende mogelijkheden aanbieden om tot betaling te komen. De wijze waarop de bijdrage door de parochianen wordt overgemaakt, is divers. Zo wordt % van de bijdragen zelf (één of meerdere keren per jaar) door de parochianen overgemaakt, 27% van de bijdragen komt binnen via een acceptgiro (één of meerdere keren per jaar), 16% via een doorlopende machtiging en 1 via een jaarlijkse eenmalige machtiging. Tot slot komt een klein deel van de bijdragen (7%) nog op andere wijze binnen (waaronder contant). 11

12 Bijna tweederde van de parochies stuurt in het materiaal een overzicht mee van de financiële situatie van de parochie (iets meer dan in de periode 07-09). En ruim een derde stuurt informatie over schenkingen (iets minder dan in 09). Figuur 3.4 Begroting en informatie over schenkingen in materiaal (in %) % 0 begroting schenkingen Ruim % van de parochies geeft een richtbedrag (of, incidenteel, een richtpercentage). Dit richtbedrag ligt gemiddeld op 89. En bijna 3 verzoekt parochianen die een kleine bijdrage geven, dit bedrag te verhogen (veelal doet men dit in algemene zin, bijvoorbeeld in het parochieblad of in de folder). Vanaf 07 zijn beide wijzen van beïnvloeding van het geefgedrag redelijk stabiel. Dat geldt niet voor het noemen van een inflatiecorrectie waar veel parochies in 11 mee zijn gestopt: tussen 07 en 09 deed nog ongeveer een derde van de parochies dit, in 11 nog slechts 14%. Figuur 3.5 Beïnvloeding geefgedrag (in %) % 0 richtbedrag of percentage inflatiecorrectie verhogen klein bedrag 12

13 & * " + " ) Bij niet-bijdragende parochianen maken we onderscheid tussen vier groepen: 1) Vergeetachtigen: Parochianen die een bijdrage hebben toegezegd maar die niet hebben betaald. Deze parochianen komen alleen voor in parochies die werken met toezeggingen. 2) Weifelaars: Parochianen die geen bijdrage hebben gegeven maar dit in de jaren ervoor wel hebben gedaan. 3) Afhakers: Parochianen die al enkele jaren geen bijdrage hebben gegeven maar dit daarvoor wel deden. 4) Structurele niet-bijdragers: Parochianen die nog nooit een bijdrage hebben gegeven. Vergeetachtigen en weifelaars kunnen van de parochies een herinnering krijgen, afhakers en structurele niet-bijdragers kunnen specifiek worden benaderd met het verzoek om te gaan geven. Op het einde van deze paragraaf gaan we ook nog in op nieuwe parochianen, zij die in de parochie zijn komen te wonen (of op andere wijze in de ledenadministratie te voorschijn gekomen ). Parochies die werken met toezeggingen kunnen te maken hebben met parochianen die hun toezegging vergeten te betalen 2. Deze vergeetachtigen worden niet altijd hieraan herinnerd: % van de parochies werkt met toezeggingen, maar 28% stuurt vergeetachtigen een persoonlijke herinnering (van de parochies die dit doen geeft ruim de helft aan dat deze vergeetachtigen alsnog betalen). Figuur 3.6 Benadering van vergeetachtigen 11 (in %) 28 persoonlijke herinnering* algemene herinnering** 6 6 geen herinnering geen toezeggingen * Eventueel met een algemene herinnering, bijvoorbeeld in het parochieblad. ** Bijvoorbeeld een oproep in kerk- of parochieblad. 2 In monitoren werd deze vraag ook gesteld aan parochies die zonder toezeggingen werkten wat verwarring opriep en waardoor de antwoorden met 11 moeilijk vergelijkbaar zijn. 13

14 Van de parochies die wel met toezeggingen werken maar geen herinnering sturen naar vergeetachtigen, geeft een deel (39%) aan dat dit nog moet gebeuren, een deel (%) geeft aan dat dit te weinig oplevert en een ongeveer even groot deel (17%) geeft aan dat dit te veel werk is voor het beperkte aantal vrijwilligers. Weifelaars zijn in 11 vaker persoonlijk benaderd (door 44% van de parochies) dan in de periode (ongeveer 3). Ruim 3 van de weifelaars geeft na de persoonlijke herinnering alsnog een bijdrage (net als in 09). Figuur 3.7 Benadering van weifelaars (in %) 10 8 persoonlijke herinnering algemene herinnering geen herinnering 34 % % % *11 * In 11 is voor het eerst een algemene herinnering (bijvoorbeeld in een kerk- of parochieblad) als antwoord mogelijkheid opgenomen. Een klein deel van de parochies die in 11 weifelaars persoonlijk herinneren, zet daarnaast ook nog een algemene herinnering uit. Voor parochies zijn de voornaamste redenen om weifelaars niet te benaderen het geringe effect (44% noemt dit als reden) en het gebrek aan vrijwilligers om dit tot uitvoering te brengen (36%). De meeste parochies weten wel wie de weifelaars zijn (dit vormt maar voor 13% van de parochies een belemmering). Afhakers en structurele niet-bijdragers zijn in 11 iets minder vaak persoonlijk benaderd (beide groepen door 13% van de parochies) dan in de periode (beide groepen toen door bijna %). Afhakers en structurele niet-bijdragers worden eerder in algemene zin benaderd, bijvoorbeeld door een oproep in het parochieblad: ruim 7 van de parochies doet dit bij de afhakers en ruim % bij de structurele nietbijdragers. 14

15 Figuur 3.8 Benadering van afhakers en structurele niet-bijdragende parochianen (in %) 10 8 persoonlijke benadering algemene benadering geen benadering % % % afhakers struct. niet-bijdragers Als er een persoonlijke benadering van afhakers en structurele niet-bijdragers is, dan gebeurt dit vooral met een brief (82% en 73%). Telefonische benadering gebeurt voor beide groepen door 6% van de parochies en een huisbezoek door 3% en 9%. Bij afhakers krijgt 45% van de parochies die ze persoonlijk benaderen (deels) positieve reacties, bij structurele niet-bijdragers is dit 41%. Indien afhakers en structurele niet-bijdragers niet persoonlijk worden benaderd, komt dit vooral omdat men er weinig van verwacht (ongeveer % van de parochies geeft voor beide groepen dit als reden) of dat men hiervoor te weinig vrijwilligers heeft (door ongeveer 35% voor beide groepen). Figuur Redenen om afhakers en structurele niet-bijdragende parochianen niet te benaderen 11 (in %) te weinig effect te weinig vrijwilligers weten niet wie het zijn anders % 0 afhakers struct. niet-bijdragers* * Bij structurele niet-bijdragers is er onderscheid gemaakt tussen parochies die hen überhaupt niet benadert en parochies die hen wel benadert maar er geen specifieke aandacht aan besteedt. De antwoorden zijn zeer vergelijkbaar en daarom zijn ze samengevoegd weergegeven. 15

16 Dan zijn er nog nieuwe parochianen. Zij zijn in de parochie komen te wonen (of op andere wijze in de ledenadministratie te voorschijn gekomen ) en kunnen voor het eerst worden benaderd voor Kerkbalans. Figuur 3.10 Benadering nieuwe parochianen (in %) nee % % ja, zonder andere wijze ja, samen met andere wijze* % ja, maar eerst op andere wijze* * Welkomst- of kennisbrief, -gesprek of -pakket. Ruim de helft van de parochies (53%) heeft in 11 deze nieuwe parochianen op specifieke wijze benaderd; 37% heeft ze wel benaderd maar niet op specifieke wijze (en 1 heeft ze helemaal niet benaderd). In vergelijking met de periode is de specifieke benadering van nieuwe parochianen iets teruggelopen. Als reden om de nieuwe parochianen niet te benaderen, noemt 44% dat het te veel extra werk is en dat daar te weinig vrijwilligers voor zijn, 38% weet niet precies wie de nieuwe parochianen zijn en 1 geeft aan dat het effect van de benadering te gering is. 16

17 &, ( Tussen 07 en 09 steeg het aantal parochies dat in het bezit was van de handleiding Kerkbalans Nieuwe Stijl van 64% naar 76%. In 11 is het bezit iets teruggelopen naar 72%. Dezelfde tendens is ook waarneembaar als het gaat over het op de hoogte zijn van Nieuwe Stijl: tussen 07 en 09 steeg het aantal parochies dat voldoende tot goed op de hoogte was van 62% naar 71%, in 11 is dit 69%. Figuur 3.11 Op de hoogte van Kerkbalans Nieuwe Stijl (in %) 10 8 % % % nee, onvoldoende of niet ja, voldoende ja, goed De strategieën verbreden en verdiepen laten een positiever beeld zien: zowel de kennis als de toepassing is in 11 verder gestegen. In 07 wist 48% van de parochies wat verbreden inhoudt, in 11 is dit 65%; bij verdiepen ging dit van 48% naar 64%. En in 07 paste 9% verbreden toe, in 11 is dit 17%; bij verdiepen is de toepassing gestegen van 7% naar 13%. Figuur 3.12 Toepassing strategieën verbreden en verdiepen (in %) 10 ja nee, wel bekend nee, niet bekend % % % verbreden verdiepen 17

18 Bij de toepassing van zowel verbreden als verdiepen gaat het nog steeds om een klein deel van de parochies. Echter, wanneer wordt gevraagd naar specifieke activiteiten die onder verbreden en verdiepen vallen, blijkt de toepassing een stuk groter. Bijna de helft van de parochies (46%) past één of meerdere (van de voorgegeven) verbredingsactiviteiten toe (36% doet één verbredingsactiviteit en 1 meerdere). Zo benadert 28% van de parochies meer parochianen met specifiek materiaal en 12% heeft extra oproepen in de media geplaatst. Niet-bijdragende parochianen bellen of bezoeken, komt niet vaak voor (respectievelijk 4% en 2%). En bijna % van de parochies past één van de concrete verdiepingsactiviteiten toe (23% één activiteit en 16% meerdere). Zo heeft % van de parochies parochianen verzocht hun bijdrage te verhogen met verwijzing naar het bedrag dat ze de vorige keer gaven. En 15% heeft parochianen met een doorlopende machtiging verzocht die te verhogen, 7% heeft parochianen met een kleine bijdrage verzocht meer te gaan geven onder vermelding van een richtbedrag. Andere vormen van verdieping (bijvoorbeeld parochianen die eenmaal per jaar geven, vragen dit vaker te doen of parochianen die een grote bijdrage geven specifiek benaderen) komen nauwelijks voor (minder dan 5%). 18

19 &! -" " " Uit de voorgaande paragrafen is al gebleken dat niet alle parochies even actief zijn in het benaderen van hun (niet-betalende) parochianen voor Kerkbalans en in het beïnvloeden van geefgedrag. In deze paragraaf wordt, evenals voorgaande jaren, een maat voor de totale activiteit van een parochie met betrekking tot Kerkbalans gepresenteerd: de activiteitsscore voor de uitvoering van Kerkbalans. We nemen daartoe de volgende kenmerken mee: 1) Het persoonlijk afgeven én ophalen van het materiaal. 2) Het gebruik van een gepersonaliseerde brief. 3) Het gebruik van een zelf samengestelde folder. 4) Het aanbieden van informatie over schenkingen in het materiaal. 5) De pogingen om de bijdrage van parochianen te beïnvloeden (richtbedrag/percentage en/of inflatiecorrectie en/of verzoek om kleine bedragen te verhogen). 6) De benadering van vergeetachtigen (wel toegezegd, niet betaald). 7) De specifieke benadering van weifelaars (parochianen die niets hebben toegezegd maar dit voorgaande jaren wel deden). 8) De specifieke benadering van afhakers (parochianen die al enkele jaren niets geven, maar daarvoor wel). 9) De specifieke benadering van niet-bijdragers (parochianen die nog nooit iets hebben gegeven). 10) De aparte benadering van nieuwe parochianen (voordat ze voor Kerkbalans worden benaderd). Op alle kenmerken kan een parochie ja scoren; indien alle kenmerken met ja worden beantwoord, resulteert dit in een maximale score van tien. Van de tien genoemde activiteiten kent in 11 alleen de persoonlijke benadering van weifelaars een positieve ontwikkeling. Het persoonlijk afgeven én ophalen, de beïnvloeding van de bijdrage en de specifieke benadering van afhakers, niet-bijdragers en nieuwe parochianen worden in 11 allemaal door (iets) minder parochies gedaan dan in 09. Hierdoor daalt de gemiddelde activiteitsscore van de parochies van 3,5 (activiteiten van de in totaal tien) in 09 tot 2,8 in 11 (in 07 en 08 lag het gemiddelde op 3,2). En wanneer we de parochies indelen in klassen, is in 11 een derde enigszins tot zeer actief bezig (en tweederde dus niet of nauwelijks) tegenover de helft in 09 (en de helft was toen dus niet of nauwelijks actief). 19

20 Figuur 3.13 Activiteitsscore* parochies (in %) 10 8 % niet/nauwelijks actief enigszins actief % % (zeer) actief * Schaal 0-10 met niet of nauwelijks actief = 0-3 activiteiten, enigszins actief = 4-5 activiteiten en (zeer) actief = 6-10 activiteiten.

21 &. Bijna de helft van de parochies (47%) heeft behoefte aan ondersteuning bij de uitvoering van Kerkbalans, in 10 was de behoefte iets groter, 55%. Parochies willen de ondersteuning vooral via voorlichtingsbijeenkomsten op lokaal niveau. De wensen voor ondersteuning zijn divers: van de specifieke benadering van niet-bijdragende parochianen en andere doelgroepen tot automatisering van de aanschrijving en de herinnering. Figuur 3.14 Ondersteuningsbehoefte parochies (in %) benadering niet-bijdragende parochianen benadering doelgroepen met spec. materiaal richtbedrag in brief met geautom. koppeling eerder gegeven bijdragen geautom. herinnering vergeten bijdragen inhoud+vormgeving eigen materiaal anders geen % Bijna 75% van de parochies geeft aan voldoende vrijwilligers te hebben voor de uitvoering van Kerkbalans, in 10 was dit nog bijna 8. Het overgrote deel van de parochies (86%) vindt de administratie (net of ruim) voldoende op orde ten behoeve van een optimale uitvoering van Kerkbalans (vergelijkbaar met 10). Figuur 3.15 Voorwaarden voor optimale uitvoering Kerkbalans (in %) 10 8 % % % ruim voldoende net voldoende onvoldoende vrijwilligers leden-+fin. administratie 21

22 22

23 ! "#!& / +0 ( Een groot deel van de parochies heeft persoonlijk contact met de parochianen (persoonlijk afgeven en/of ophalen). Ruim 8 van de parochies doet dit tegenover landelijk 35%. Meer parochies zijn zelf de folder gaan samenstellen: in 09 deed 17% dit, in 11 28%. Veel parochies werken met toezeggingen (8; landelijk 45%). Veel parochies nemen informatie op over de financiële situatie (77%; landelijk 64%) en over schenkingen (57%; landelijk 36%). Steeds meer parochies vragen om een verhoging van kleine bijdragen: in 09 deed 22% dit, in 11 38% (landelijk is dit in 11 28%). Veel parochies sturen weifelaars een persoonlijke herinnering (57%; landelijk 44%) en benaderen nieuwe parochianen op specifieke wijze (62%; landelijk 36%). En in verhouding tot heel Nederland geldt dit ook voor afhakers (23%; landelijk 13%) en niet-bijdragers (25%; landelijk 13%). De kennis en toepassing van Nieuwe Stijl en de strategieën verbreden en verdiepen is toegenomen. Zo is de toepassing van verbreden tussen 09 en 11 gestegen van 11% naar 19% (terwijl de feitelijk toepassing in 11 neerkomt op 45%) en die van verdiepen van 6% naar 18% (met een feitelijke toepassing van 43%). Het aantal parochies dat een gepersonaliseerde begeleidende brief in het materiaal opneemt, is gedaald van 25% in 09 tot 15% in 11 (landelijk is dit in 11 23%). Weinig parochies geven een richtbedrag (28%; landelijk 41%). Het percentage niet of nauwelijks actieve parochies (met uitvoering van maximaal drie van de tien activiteiten) is tussen 09 en 11 toegenomen van 32% naar 48%. De gemiddelde activiteit van de parochies is nog wel hoger dan landelijk. Steeds meer parochies krijgen problemen met het aantal vrijwilligers dat nodig is om Kerkbalans uit te voeren. In 10 had 7% een tekort, in 11 23%. 23

24 !& - 1 " Ruim een derde van de parochies gebruikt een gepersonaliseerde brief (landelijk is dit 23%). In het aartsbisdom wordt veel met toezeggingsformulieren gewerkt (74%; landelijk 45%). Ruim % van de parochies benadert de parochianen persoonlijk (afgeven en/of ophalen). Landelijk is dit 35%. De meeste parochies (82%; landelijk 64%) geven een overzicht van de financiële situatie. In 09 was dit nog 61% van de parochies in het aartsbisdom. Veel parochies (%; landelijk 44%) benaderen op specifieke wijze parochianen die geen geld toezeggen maar dit de voorgaande jaren wel deden. In 09 benaderde 29% van de parochies in het aartsbisdom deze weifelaars. Ruim % heeft ruim voldoende vrijwilligers (en ruim % net voldoende)voor de uitvoering van Kerkbalans (landelijk heeft % ruim voldoende vrijwilligers) en dit beeld is in vergelijking met 09 verbeterd. Informatie over schenkingen wordt in bijna een kwart van de parochies aangeboden (landelijk is dit 36%). In 09 was dit nog 49%. Een richtbedrag wordt in 19% van de parochies gegeven (landelijk is dit 41%). Andere wijzen van beïnvloeding van het geefgedrag volgen het landelijke beeld. De benadering van afhakers, structurele niet-bijdragers en nieuwe parochianen is weliswaar vergelijkbaar met het landelijke beeld maar in vergelijking met 09 zijn minder parochies in het aartsbisdom dit gaan doen. Vooral de benadering van nieuwe parochianen met specifiek materiaal is achteruitgegaan (van 53% in 09 naar 33% in 11) en ook de specifieke benadering van structurele niet-bijdragers (van 22% naar 7%). In 09 gaf 9 van de parochies aan dat men voldoende tot goed op de hoogte was van Kerkbalans Nieuwe Stijl, in 11 is dit gedaald tot % (landelijk 69%). De feitelijke toepassing (verbreden en verdiepen) is vergelijkbaar met landelijk. Het deel van de parochies dat met de activiteitsscore als enigszins tot (zeer) actief kan worden betiteld, is tussen 09 en 11 afgenomen van 62% naar 47%. Dit is nog wel beter dan landelijk (33% in 11). 24

25 !& ' +- In het bisdom wordt wat vaker informatie in het materiaal aangeboden over de financiële situatie (71%; landelijk 64%) en over schenkingen (45%; landelijk 36%). Bijna 9 van de parochies is voldoende tot goed op de hoogte van Kerkbalans (landelijk is dit 69%). De toepassing van verbreden en verdiepen gebeurt iets vaker dan landelijk; verbreden door de helft van de parochies en verdiepen door 44% (in 09 was de toepassing van verdiepen nog een stuk lager). Slechts 22% geeft aan dat ondersteuning nodig is bij de uitvoering van Kerkbalans (landelijk is dit 47%). Bijna 9 heeft voldoende (ruim of net) vrijwilligers voor de uitvoering van Kerkbalans, landelijk is dit 74%. Er zijn maar weinig parochies in het bisdom (8%) die zelf de folder voor Kerkbalans samenstellen (landelijk is dit 21%). In 09 benaderde nog 54% van de parochies de parochianen persoonlijk (afgeven en/of ophalen); in 11 is dit gedaald tot 42% (landelijk is dit 35%). Een richtbedrag komt zelden voor (5%; landelijk 41%) en dat geldt ook voor het verzoek om kleine bijdragen te verhogen (13%; landelijk 28%) In vergelijking met 09 zijn in 11 minder parochies afhakers (van 21% in 09 naar 1 in 11), structurele niet-bijdragers (van 18% naar 1) en nieuwe parochianen (van 58% naar 45%) op specifieke wijze gaan benaderen. Het aandeel parochies dat via de activiteitsscore als tenminste enigszins actief (met de uitvoering van minstens vier van de tien activiteiten) kan worden bestempeld, is tussen 09 en 11 gedaald van 55% naar 26%. 25

26 !&! % In het bisdom wordt veel met toezeggingsformulieren gewerkt (61%; landelijk 45%). Veel parochies geven in het materiaal een overzicht van hun financiële situatie (79%; landelijk is dit 64%) alsook informatie over schenkingen (5; landelijk 36%). Iets meer parochies zijn weifelaars (zij die niet bijdragen maar dit de vorige jaren wel deden) persoonlijk gaan herinneren (29% in 09 en 35% in 11). Slechts een klein deel van de parochies geeft een richtbedrag (1; landelijk 41%) of verzoekt kleine bijdragen te verhogen (9%, in 09 was dit nog 25%; landelijk is dit in 11 28%). Het persoonlijk benaderen van afhakers, structurele niet-bijdragers en nieuwe parochianen is licht gedaald. Meer dan 9 van de parochies heeft de handleiding van Kerkbalans Nieuwe Stijl (landelijk is dit 72%) maar in vergelijking met 09 zijn minder parochies voldoende tot goed op de hoogte van Nieuwe Stijl (van 87% in 09 naar 73% in 11). De parochies in het bisdom blijven wat achter bij de toepassing van verbreden (39% minimaal één activiteit, landelijk 46%) en verdiepen (33% minimaal één activiteit, landelijk 39%) en in vergelijking met 09 is de toepassing teruglopen. Het aandeel parochies dat via de activiteitsscore als tenminste enigszins actief (met de uitvoering van minstens vier van de tien activiteiten) kan worden bestempeld is tussen 09 en 11 gedaald van 58% naar 35%. Ruim een kwart vindt dat de leden- en financiële administratie onvoldoende functioneert ten behoeve van de uitvoering van Kerkbalans (landelijk is dit 14%). 26

27 !& Bijna een derde van de parochies benadert de parochianen met een zelf samengestelde folder (landelijk is dit 21%). Ruim de helft (55%; landelijk is dit 36%) van de parochies geeft informatie over schenkingen. In 09 was dit in het bisdom nog 38%. Het overgrote deel van de parochies (86%) geeft een richtbedrag (landelijk is dit 41%). In vergelijking met 09 zijn meer parochies weifelaars (van 51% naar 58% van de parochies) en nieuwe parochianen (van 28% naar %) op specifieke wijze gaan benaderen. Een groot deel van de parochies (85%, landelijk is dit 69%) is voldoende tot goed op de hoogte van Kerkbalans Nieuwe Stijl en in vergelijking met 09 is de bekendheid toegenomen. Bijna de helft van de parochies kan op basis van hun activiteitsscore als enigszins tot heel actief (met de uitvoering van minstens vier van de tien activiteiten) worden getypeerd (landelijk is dit 33%). Een op de vijf parochies benadert de parochianen persoonlijk (persoonlijk afgeven en/of ophalen; landelijk is dit 35%). Het persoonlijk benaderen van afhakers en structurele niet-bijdragers is licht gedaald. De toepassing van verbreden en verdiepen lijkt groot maar wanneer gevraagd wordt naar specifieke activiteiten blijft die juist achter in het bisdom: 32% doet van de parochies doet aan verbreden (minimaal één activiteit) tegenover landelijk 46% en 16% aan verdiepen (minimaal één activiteit) tegenover landelijk 39%. Slechts 1 heeft ruim voldoende vrijwilligers voor de uitvoering van Kerkbalans (landelijk is dit %) en 32% heeft een tekort (landelijk 26%). 27

28 !&2 3 " Meer parochies (% tegenover 27% in 09) zijn weifelaars (parochianen die geen bijdrage geven terwijl ze dit de vorige jaren wel deden) op persoonlijke wijze gaan benaderen. Tweederde van de parochies is voldoende tot goed op de hoogte van Kerkbalans Nieuwe Stijl, in 09 was dit nog 55%. De toepassing van verbreden is tussen 09 en 11 toegenomen van 4% naar 11% van de parochies (wanneer wordt gevraagd naar concrete verbredingsactiviteiten dan blijkt in 11 41% van de parochies verbreden toe te passen). Een zelf samengestelde folder komt in het bidsom niet vaak voor (12% van de parochies; landelijk 21%). De helft van parochies geeft informatie over de financiële situatie (landelijk is dit 64%) en iets meer dan een kwart (27%; landelijk 36%) informatie over schenkingen. In vergelijking met de andere zuidelijke bisdommen Breda en Roermond geven weinig parochies (37% tegenover ongeveer 8 in de andere twee bisdommen) een richtbedrag. Slechts een kwart van de parochies wordt op basis van de activiteitsscore ingedeeld bij de parochies die enigszins tot zeer actief (met de uitvoering van minstens vier van de tien activiteiten) zijn, in 09 was dit nog bijna de helft. 28

29 !& % Ruim driekwart van de parochies (77%; landelijk 41%) noemt een richtbedrag. Meer parochies zijn parochianen die kleine bijdragen geven, op specifieke wijze gaan benaderen met het verzoek om meer te gaan geven (36%, in 09 was dit 26%). Meer parochies (45% tegenover 35% in 09) zijn weifelaars (parochianen die geen bijdrage geven terwijl ze dit de vorige jaren wel deden) op persoonlijke wijze gaan benaderen. Tussen 09 en 11 is zowel de toepassing van verbreden (van 6% naar 16%) als van verdiepen (van 3% naar 16%) toegenomen. Wanneer gevraagd wordt naar concrete activiteiten dan komt de toepassing in 11 wat betreft verbreden neer op 59% (landelijk 46%) en wat betreft verdiepen op 46% (landelijk 39%). In het bisdom wordt niet vaak gewerkt met een toezeggingsformulieren (21%; landelijk 45%). Slechts 9% benadert de parochianen persoonlijk (persoonlijk afgeven en/of ophalen; landelijk is dit 35%). In 09 benaderde nog 23% van de parochies in dit bisdom de parochianen persoonlijk. Informatie over schenkingen wordt door 22% van de parochies aangeboden (landelijk is dit 36%). Het persoonlijk benaderen van afhakers, structurele niet-bijdragers en nieuwe parochianen is licht gedaald. Slechts 28% van de parochies wordt op basis van de activiteitsscore ingedeeld bij de parochies die enigszins tot zeer actief (met de uitvoering van minstens vier van de tien activiteiten) zijn, in 09 was dit nog 42%. In het bisdom heeft 58% van de parochies (net of ruim) voldoende vrijwilligers voor de uitvoering van Kerkbalans (landelijk is dit 74%). In 09 had nog 7 van de parochies voldoende vrijwilligers. 29

30 30

31 $% & ' ( " Figuur 5.1 Aankondiging 11, per bisdom (in %) Gron.-Leeuw. Utrecht Haarlem-A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland % 0 parochieblad promotiemateriaal vieringen % website parochie plaatselijk blad plaatselijk tv/radio 2 31

32 Figuur 5.2 Benadering parochianen 11, per bisdom (in %) 10 8 % volledig persoonlijk deels persoonlijk onpersoonlijk % % 33 Gron.- Leeuw. 58 Utrecht Haarlem- Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland A'dam * Benadering: - Volledig persoonlijk: materiaal persoonlijk afgeven én ophalen. - Deels persoonlijk: materiaal persoonlijk afgeven en per post insturen of materiaal in brievenbus stoppen en persoonlijk ophalen. - Onpersoonlijk: materiaal in brievenbus stoppen en per post insturen of volledig per post versturen. 32

33 Figuur 5.3 Benadering parochianen 11, per bisdom (in %) Gron.-Leeuw. Utrecht Haarlem-A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland % 0 landelijke folder zelf samengestelde folder materiaal doelgroepen % 0 algemene begeleidende brief gepersonaliseerde begeleidende brief % 0 acceptgiro toezeggingsformulier machtigingsformulier 33

34 Figuur 5.4 Wijze waarop wordt bijgedragen 11, per bisdom 11 (in %) zelf geld overmaken acceptgiro doorlopende machtiging eenmalige machtiging anders % % 23 % Gron.- Leeuw. Utrecht Haarlem- A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland Figuur 5.5 Begroting en informatie over schenkingen in materiaal 11, per bisdom (in %) Gron.- Leeuw. Utrecht Haarlem- A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland % 0 begroting schenkingen Figuur 5.6 Beïnvloeding geefgedrag 11, per bisdom (in %) % 0 Gron.-Leeuw. Utrecht Haarlem-A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland richtbedrag of percentage inflatiecorrectie verhogen klein bedrag 34

35 & * " + " ) Figuur 5.7 Benadering vergeetachtigen 11, per bisdom (in %) 10 8 % % % persoonlijke herinnering algemene herinnering geen herinnering geen toezeggingen Gron.- Leeuw. Utrecht Haarlem- A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland Figuur 5.8 Benadering weifelaars 11, per bisdom (in %) 10 8 % % % persoonlijke herinnering algemene herinnering geen herinnering Gron.- Leeuw. Utrecht Haarlem- A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland 35

36 Figuur 5.9 Benadering afhakers 11, per bisdom (in %) 10 8 persoonlijke benadering algemene benadering geen benadering % % % 23 Gron.- Leeuw Utrecht Haarlem- A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland Figuur 5.10 Benadering structurele niet-bijdragers 11, per bisdom (in %) 10 8 persoonlijke benadering algemene benadering geen benadering % % % Gron.- Leeuw Utrecht Haarlem- A'dam 64 Rotterdam Breda Den Bosch 62 Roermond Nederland Figuur 5.11 Benadering nieuwe parochianen 11, per bisdom (in %) 10 ja, maar eerst op andere wijze ja, samen met andere wijze ja, zonder andere wijze nee 8 % % % Gron.- Leeuw Utrecht Haarlem- A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland 36

37 &, ( Figuur 5.12 In bezit van handleiding Kerkbalans Nieuwe Stijl 11, per bisdom (in %) % 0 Gron.- Leeuw. Utrecht Haarlem- A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland Figuur 5.13 Op de hoogte van Kerkbalans Nieuwe Stijl 11, per bisdom (in %) 10 8 % % % ja, goed ja, voldoende nee, onvoldoende of niet Gron.- Leeuw Utrecht Haarlem- A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland 37

38 Figuur 5.14 Toepassing strategie verbreden 11, per bisdom 11 (in %) 10 8 % % % ja nee, wel bekend nee, niet bekend Gron.- Leeuw. Utrecht Haarlem- A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland Figuur 5.15 Toepassing minimaal één activiteit verbreden 11, per bisdom (in %) % 0 Gron.- Leeuw. Utrecht Haarlem- A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland Figuur 5.16 Welke verbredingsactiviteiten 11, per bisdom 11 (in %) % 0 Gron.-Leeuw. Utrecht Haarlem-A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland meer parochianen met specifiek materiaal extra oproepen in de media niet-bijdragende parochianen telefonisch benaderd niet-bijdragende parochianen een bezoek gebracht 38

39 Figuur 5.17 Toepassing strategie verdiepen 11, per bisdom (in %) 10 8 ja nee, wel bekend nee, niet bekend % % % Gron.- Leeuw. Utrecht Haarlem- A'dam 48 Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland Figuur 5.18 Toepassing minimaal één activiteit verdiepen 11, per bisdom (in %) % 0 Gron.- Leeuw. Utrecht Haarlem- A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland Figuur 5.19 Welke verdiepingsactiviteiten 11, per bisdom (in %) % 0 Gron.-Leeuw. Utrecht Haarlem-A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland meer parochianen met specifiek materiaal extra oproepen in de media niet-bijdragende parochianen telefonisch benaderd niet-bijdragende parochianen een bezoek gebracht 39

40 &! -" " " Figuur 5. Activiteitsscore* parochies 07-11, per bisdom 11 (in %) 10 8 % % % 10 (zeer) actief enigszins actief niet/nauwelijks actief Gron.-Leeuw. Utrecht Haarlem-A'dam Rotterdam 8 % % % Breda Den Bosch Roermond Nederland * Schaal 0-10 met niet of nauwelijks actief = 0-3 activiteiten, enigszins actief = 4-5 activiteiten en (zeer) actief = 6-10 activiteiten.

41 &. Figuur 5.21 Ondersteuningsbehoefte parochies 11, per bisdom (in %) % Gron.-Leeuw. Utrecht Haarlem-A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland benadering niet-bijdragende parochianen benadering doelgroepen met spec. materiaal richtbedrag in brief met geautom. koppeling eerder gegeven bijdragen % geautom. herinnering vergeten bijdragen inhoud+vormgeving eigen materiaal geen 41

42 Figuur 5.22 Voldoende vrijwilligers voor optimale uitvoering Kerkbalans 11, per bisdom (in %) 10 8 ruim voldoende net voldoende onvoldoende % % % 18 Gron.- Leeuw. 41 Utrecht 28 Haarlem- A'dam Rotterdam Breda Den Bosch 14 Roermond Nederland Figuur 5.23 Voldoende automatisering voor optimale uitvoering Kerkbalans 11, per bisdom (in %) 10 8 % ruim voldoende net voldoende onvoldoende % % Gron.- Leeuw. Utrecht Haarlem- A'dam Rotterdam Breda Den Bosch Roermond Nederland 42

43 Onderzoekscentrum religie en samenleving Het Kaski is een expertisecentrum op non-profitbasis voor vragen over religie en samenleving. We hebben een lange ervaring als één van de oudste sociaal-wetenschappelijke instituten van Nederland. U kunt bij ons terecht voor allerlei vormen van onderzoek, zowel kwalitatief (o.a. focusgroepen en evaluatieonderzoek) als kwantitatief (o.a. enquêtes en prognoses). Wij streven naar een zo breed mogelijke dienstverlening en bieden naast onderzoek ook beleidsadvisering en ondersteuning aan. Het Kaski is onderdeel van de Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen van de Radboud Universiteit Nijmegen en is lid van de Vereniging voor Beleidsonderzoek. Ons instituut is in het bezit van het kwaliteitscertificaat ISO 9001:08. Erasmusplein HT Nijmegen Telefoon: Postbus HD Nijmegen info@kaski.ru.nl