Achtergrond en motieven

Transcriptie

1 Achtergrond en motieven WJD-gangers 05 Rapport nr. 59 augustus 05 drs. Joris Kregting KASKI onderzoek en advies over religie en samenleving Toernooiveld ED Nijmegen Postbus GD Nijmegen tel. (024) fax: (024) info@kaski.ru.nl

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 Achtergrond...4 Geloof en kerk Bezoek WJD Algemeen Motieven bezoek WJD Samenvatting...15 KASKI rapport nr. 59 WJD 05 2

3 1 Inleiding Van 16 tot en met 21 augustus 05 vindt in Keulen (Duitsland) de e editie van de Wereldjongerendagen (WJD) plaats. Aan de Wereldjongerendagen kunnen alle (voornamelijk katholieke) jongeren tussen de 16 en 0 jaar deelnemen. Vijf dagen lang vindt er een grootschalig programma plaats waarin ontmoeting, geloof en ontspanning centraal staan. Zo is er gelegenheid voor persoonlijke bezinning, deelname aan sociale projecten, geloofsvorming en vieringen. De WJD zijn ook dagen van ontspanning, met tijd voor het bezoeken van culturele festivals, muziekconcerten en theatervoorstellingen. Voorafgaand aan de Wereldjongerendagen vindt er in de regionale bisdommen van het gastland een voorprogramma plaats van vijf dagen. Jongeren worden verwelkomd in gastgezinnen en maken kennis met de plaatselijke gemeenschappen. Het gehele programma van de WJD omvat dus dagen: vijf dagen op regionaal niveau en vijf dagen op een centrale hoofdlocatie in het gastland. Dit internationale evenement trekt honderdduizenden jongeren uit de hele wereld. Vanuit Nederland zullen er naar verwachting tussen de.000 en jongeren naar Keulen afreizen. In opdracht van de omroep KRO/RKK heeft het KASKI in samenwerking met de Landelijke Kerngroep WJD 05 een vragenlijst gemaakt. Met de vragenlijst wordt geprobeerd inzicht te krijgen in de achtergronden van de WJD-gangers en hun motivatie om naar de WJD te gaan. Het is de bedoeling om de WJD-gangers na de WJD nogmaals te benaderen en ze een vragenlijst te laten invullen over hun ervaringen. De deelnemers hebben via de drukbezochte website van de WJD de vragenlijst kunnen invullen. In totaal hebben 288 WJD-gangers de vragenlijst ingevuld 1. Zonder dat we dit met harde cijfers kunnen staven, gaan we er vanuit dat de respondenten niet sterk afwijken van de WJD-gangers die de vragenlijst niet hebben ingevuld. De resultaten over de achtergrond van de WJD-gangers (hoofdstuk 2), hun kerkelijke betrokkenheid en geloof (hoofdstuk ) en het bezoek aan de WJD (hoofdstuk 4), worden in cirkel- en staafdiagrammen weergegeven. In hoofdstuk 5 wordt een samenvatting van de resultaten gegeven. 1 In totaal hebben 09 respondenten de vragenlijst ingevuld. Respondenten van 5 jaar of ouder (21) zijn uit de verdere analyse gehaald. KASKI rapport nr. 59 WJD 05

4 2 Achtergrond Geslacht 6 7 man (7%) vrouw (6%) Leeftijd tot jaar (7%) jaar (0%) 25-0 jaar (19%) jaar (14%) Opleiding 4 7 lager beroepsonderwijs (4%) middelbaar onderwijs (7%) havo/vwo (24%) 19 middelbaar beroepsonderwijs (19%) hoger beroepsonderwijs of universiteit (46%) KASKI rapport nr. 59 WJD 05 4

5 Woonsituatie bij ouder(s) of verzorger(s) (58%) alleenwonend (12%) samenwonend met partner (%) wonend in een studentenhuis (11%) wonend in een leefgemeenschap op levenbeschouwelijke inslag (6%) anders (%) Anders is voornamelijk klooster (1,5% van totaal) Werksituatie (meerdere antwoorden mogelijk) % opleiding betaald werk werkzoekend anders Anders is voornamelijk Uitkering, WAO of werkzaam in de huishouding/opvoeding % van de WJD-gangers volgt een opleiding maar doet daarnaast ook betaald werk. Herkomst naar provincie % Noord-Brabant Limburg Zuid-Holland Utrecht Noord-Holland Gelderland Overijssel Friesland Groningen Drenthe Flevoland Zeeland KASKI rapport nr. 59 WJD 05 5

6 Herkomst naar bisdom WJD-gangers alle katholieken % 0 Groningen Utrecht Haarlem Rotterdam Breda Den Bosch Roermond (1) Aantal katholieken per (volgens cijfers KASKI-SILA) Politieke partij voorkeur % CDA ChristenUnie PvdA Groenlinks SP VVD D66 anders weet niet gaat niet stemmen Anders is vooral nog niet stemgerechtigd (% van de WJD-gangers) of Geert Wilders (1%) KASKI rapport nr. 59 WJD 05 6

7 Geloof en kerk Kerklidmaatschap 4 Rooms-Katholieke Kerk (9%) geen lid (%) 9 lid ander kerkgenootschap (4%) Kerkbezoek keer per week of vaker (59%) 1 keer per 2 weken (18%) 1 keer per maand (12%) 59 1 of enkele keren per jaar (9%) nooit (2%) Tot geloof gekomen (meerdere antwoorden mogelijk) % van huis uit opgevoed door bepaalde ervaring niet gelovig anders KASKI rapport nr. 59 WJD 05 7

8 Godsbeeld persoonlijk (80%) transcendent (15%) twijfel (4%) 80 anders (1%) Persoonlijk: er moet een God zijn die zich met ieder mens persoonlijk bezighoudt Transcendent: er moet iets zijn als een hogere macht die het leven beheerst Twijfel: ik weet niet of er een God of hogere macht bestaat Actief in parochie 28 ja (72%) 72 nee (28%) Betrokken bij nieuwe kerkelijke bewegingen % 0 Focolare KCV Emmanuel WKJ anders geen lid KCV: Katholiek Charismatische Vernieuwing WKJ: Werkgroep Katholieke Jongeren Anders: bijvoorbeeld Life Teens, Geloof en Licht maar ook kleinschalige initiatieven en verbonden aan de parochie (jongerenpastoraat) KASKI rapport nr. 59 WJD 05 8

9 Lid van jongerengroep (koor, gespreksgroep) ja (5%) 47 5 nee (47%) KASKI rapport nr. 59 WJD 05 9

10 Rol van het geloof in het leven van de jongeren God is belangrijk voor mij Ik put steun uit het geloof 88 9 Ik heb een richting of doel in mijn leven Ik laat mij in het leven sterk leiden door mijn geloof Het geloof bepaalt in belangrijke mate mijn levensgeluk mee eens neutraal oneens 0% % % 0% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 0% Jongeren en de kerk Ik voel mij thuis in de kerk Jongeren hebben een serieuze plaats binnen de kerk Ik voel me onderdeel van een grote wereldkerk Ik zie de toekomst van de kerk in Nederland positief tegemoet mee eens neutraal mee oneens 0% % % 0% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 0% KASKI rapport nr. 59 WJD 05

11 Het delen van geloof met anderen Ik ontmoet graag andere jongeren die geloven Ik ervaar het geloof graag samen met anderen Ik praat graag met anderen over het geloof Ik durf altijd en overal open voor mijn geloof uit te komen 57 mee eens neutraal 0% % % 0% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 0% mee oneens KASKI rapport nr. 59 WJD 05 11

12 4 Bezoek WJD 4.1 Algemeen Eerder bezoek WJD 26 ja (26%) 74 nee (74%) Plaatsen: Toronto 02 (9%), Rome 00 (12%), Parijs 1997 (5%). Enkele WJDgangers zijn ook (nog) bij eerdere WJD geweest (Denver, Czestechowa, Santiago). Reisinitiatief % 0 bisdomreis nwe. kerkelijke beweging (1) eigen parochie last-minute eigen gelegenheid religieuze orde/gemeenschap anders (2) (1) Focolarebeweging, Emmanuelgemeenschap, Katholiek Charismatische Vernieuwing, Werkgroep Katholieke Jongeren (2) Onder andere: Tienerreis, dekenaat, Grenzeloos Keulen, als vrijwilliger, gehandicaptenreis KASKI rapport nr. 59 WJD 05 12

13 Deelname aan voortraject (samenkomsten voorafgaand aan WJD) 26 ja (74%) 74 nee (26%) Bezoekdagen WJD 18 hele week (82%) 82 enkele dagen (18%) De WJD-gangers die niet de hele week gaan, gaan bijna allemaal wel in het weekend (zeker op zondag). KASKI rapport nr. 59 WJD 05 1

14 4.2 Motieven bezoek WJD om jongeren uit de hele wereld te ontmoeten om mijn geloof temidden van andere gelovigen te beleven 91 6 om mijn geloof te verdiepen 91 6 voor de gezelligheid 77 om God te eren/aanbidden om de paus te zien om mijn geloof nieuw leven in te blazen om gehoor te geven aan de oproep van de paus om naar de WJD te komen mee eens neutraal oneens omdat mijn vrienden ook gaan % % % 0% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 0% 0% van de WJD-gangers geeft ook nog een eigen persoonlijk motief voor hun bezoek aan de WJD. 44 KASKI rapport nr. 59 WJD 05 14

15 5 Samenvatting Achtergrond De WJD-gangers zijn jonge mensen (waaronder opvallend veel vrouwen en hoger opgeleiden) die veelal nog met hun opleiding bezig zijn (tweederde van de WJDgangers) en nog bij hun ouders wonen (58%). Bijna tweevijfde van de WJD-gangers komt uit de katholieke provincies Noord- Brabant en Limburg. Een redelijk deel komt uit Zuid-Holland (15%), Utrecht (14%) of Noord-Holland (%). Niet veel WJD-gangers komen uit het noorden van Nederland of uit Zeeland. Het bisdom Groningen is duidelijk oververtegenwoordigd onder de WJD-gangers. 9% van de WJD-gangers komt uit dit bisdom terwijl maar % van alle Nederlandse katholieken in dit bisdom woont. Ook het bisdom Rotetrdam is oververtegenwoordigd, 18% van de WJD-gangers tegenover 1% van de Nederlandse katholieken. De bisdommen Breda (5% van de WJD-gangers tegenover % van de katholieken) en Den Bosch (18% van de WJD-gangers tegenover 27% van de katholieken) zijn onder de WJD-gangers ondervertegenwoordigd. Onder de WJD-gangers is de CDA de populairste partij. Bijna een kwart zou, als er morgen Tweede Kamer verkiezingen zouden worden gehouden, op deze partij stemmen. Eén op zes stemt op de ChristenUnie; andere politieke partijen zijn niet zo populair. Ruim een kwart weet niet op welke politieke partij men zou stemmen. Geloof en kerk Ruim driekwart van de WJD-gangers kunnen we typeren als kerkse katholieken : katholieken die minimaal één keer in de twee weken een kerkelijke viering bezoeken. Een even groot deel van de WJD-gangers is actief in een parochie. Iets minder dan de helft is lid van een nieuwe kerkelijke beweging, zoals Focolare of KCV. Het kunnen ook kleinschalige initiatieven (soms verbonden aan een parochie) zijn. Vier op de vijf WJD-gangers heeft een persoonlijk godsbeeld. De rest van de WJDgangers gelooft overwegend in een hogere macht. De meeste WJD-gangers hebben hun geloof van huis uit meegekregen. De rol van het geloof in het leven van de WJD-gangers is groot. Het geloof in God is voor de meeste WJD-gangers belangrijk (90%) een grote steun (88%) en zorgt voor een richting in het leven (86%). Ongeveer tweederde laat zich in het (dagelijkse) leven sterk leiden door het geloof en bij een even groot deel bepaalt het geloof in belangrijke mate het levensgeluk. Bijna 80% van de WJD-gangers voelt zich thuis in de kerk en 70% voelt zich er serieus genomen. Tweederde voelt zich onderdeel van een wereldkerk. Bijna de KASKI rapport nr. 59 WJD 05 15

16 helft (4%) ziet de toekomst van de kerk in Nederland positief tegemoet. De andere WJD-gangers doen dit niet (19%) of in mindere mate (8%). 90% van de WJD-gangers ontmoet graag andere gelovigen, onder andere om met hen het geloof te ervaren (84% doet dit graag). 70% praat graag met anderen over het geloof. Ruim de helft (57%) komt altijd en overal uit voor hun geloof, % doet dit niet. Bezoek WJD Een kwart is al eens eerder naar de WJD geweest, vooral naar Rome (in 00), Toronto (02) en Parijs (1997). Driekwart neemt deel aan de georganiseerde voortrajecten. De huidige reis wordt veelal via een bisdom ondernomen (57%). 82% gaat alle dagen, de rest voornamelijk alleen in het weekend. Motieven bezoek WJD De belangrijkste redenen voor van de WJD-gangers om de WJD te bezoeken zijn het ontmoeten van jongeren uit de hele wereld (9%), het beleven van het eigen geloof temidden van andere gelovigen (91%) en het verdiepen van het eigen geloof (91%). Ruim driekwart van de WJD-gangers komt er voor de gezelligheid en om God te eren of te aanbidden. Het zien van de paus (6%), het inblazen van nieuw leven in je geloof (61%) en het gehoor geven aan de oproep van de paus om naar de WJD te komen (5%) worden minder vaak als reden voor hun bezoek aangedragen, maar nog altijd door meer dan helft van de WJD-gangers. Van de door ons voorgelegde motieven bleek alleen een bezoek omdat vrienden ook gaan, niet vaak voor te komen. Een kwart van de WJD-gangers geeft dit als reden voor hun bezoek aan de WJD. Overigens verwoordt bijna een derde van de WJD-gangers de reden(en) om naar de WJD in specifieke eigen bewoordingen. Tot slot De gemiddelde WJD-ganger is nauw betrokken bij de eigen parochie, getuige het frequente kerkbezoek en het doen van vrijwilligerswerk in de parochie. Het geloof speelt een grote rol in het leven van de WJD-gangers en de Rooms- Katholieke Kerk helpt hen bij de invulling daarvan. Ze ontmoeten graag medegelovigen om hun geloof te delen. Ondanks de secularisatie zijn de jongeren redelijk positief over de toekomst van de kerk in Nederland. Men komt open voor het geloof uit en een bezoek aan de WJD biedt hiervoor een goede mogelijkheid. Uit de hele wereld komen jonge mensen naar Keulen om het geloof te delen. De WJD-gangers bezoeken Keulen vooral voor de ontmoeting en de geloofsbeleving, meer nog dan het zien van de paus. De WJD-gangers beleven de WJD intensief, veelal met voortraject en men blijft alle dagen (in ieder geval zeker in het weekend). Ook hier komt de grote rol van de kerk terug: bisdomreizen zijn het meest populair. KASKI rapport nr. 59 WJD 05 16