Bodemvruchtbaarheid. fundament onder voedselproductie. René Schils

Transcriptie

1 Bodemvruchtbaarheid fundament onder voedselproductie René Schils

2 Bodemvruchtbaarheid fundament onder voedselproductie Wat is bodemvruchtbaarheid? Waarom is bodemvruchtbaarheid belangrijk? Wat zijn de actuele thema s in de Nederlandse landbouw?

3 Wat is bodemvruchtbaarheid? Bodemkwaliteit is het vermogen van een bodem om te functioneren Bodemvruchtbaarheid is de bijdrage van de bodem aan de productiviteit

4 Wat is bodemvruchtbaarheid? Bodemvruchtbaarheid is de bijdrage van de bodem aan de productiviteit

5 Onderdelen van bodemvruchtbaarheid

6 Vijf klassieke vragen Bewerkt naar Van Noordwijk, 1999

7 Bodemvruchtbaarheid fundament onder voedselproductie Wat is bodemvruchtbaarheid? Waarom is bodemvruchtbaarheid belangrijk? Wat zijn de actuele thema s in de Nederlandse landbouw?

8 Doelen van landbouw Biomassa productie Voedsel Voer Energie en grondstoffen Levensvatbaar platteland Ecologische diensten Biodiversiteit Water Mitigatie klimaatverandering

9 Doelen bodembeheer Hoge productiviteit Lage behoefte aan arbeid en energie Hoge nutriëntenbenutting, lage emissie en accumulatie Hoge weerbaarheid Afbraak van verontreinigingen Goede waterregulering Ruime tijdvensters voor werkzaamheden Mitigatie van klimaatverandering Geen bodemdegradatie Ruimte voor biodiversiteit Bescherming cultuurhistorisch erfgoed Behoud van potentiële bodemfuncties Ten Berge & Postma, 2010

10 Toename graanopbrengst FAOSTAT, 2012

11 Bijdrage bodemwetenschap Bodembewerking Bodemclassificatie Grondonderzoek Drainage Bekalking Bemesting Vruchtwisseling, braak

12 Goede bodemvruchtbaarheid is niet vanzelfsprekend Atlas of the Biosphere

13 Actuele gewasopbrengsten West et al., 2010

14 Globale bedreigingen van de bodem Erosie Verzilting Verontreiniging Verdichting Afbraak organische stof

15 Niet-duurzaam bodembeheer in Nederland Overbemesting Verdichting Ontwatering veengronden Grondontsmetting Afvalverwerking Continuteelt

16 Knelpunten volgens boeren BELANGRIJKE EIGENSCHAP KNELPUNT Van Dam et al., 2006

17 Publicaties over bodemvruchtbaarheid

18 Publicaties over bodemvruchtbaarheid Web of Science

19 Publicaties over bodemvruchtbaarheid Web of Science

20 Soil fertility publicaties in 1948

21 Bodemvruchtbaarheid fundament onder voedselproductie Wat is bodemvruchtbaarheid? Waarom is bodemvruchtbaarheid belangrijk? Wat zijn de actuele thema s in de Nederlandse landbouw?

22 Zorgen om bodemvruchtbaarheid Onzekerheid over effecten van: Intensivering Specialisatie Landgebruik Vraag naar biomassa Gebruik retourstromen Beleid Klimaatverandering

23 Bodemvruchtbaarheid klimaatverandering Hogere gemiddelde temperatuur Hogere verdamping Nattere winters Hevigere buien Organische stof Erosie Structuur Zoutgehalte Hogere zeespiegel

24 Plantaardige productie Koolstofdioxide (vpm) Temperatuur ( 0 C) Opbrengst (%) Wintertarwe + 5 Consumptieaardappel +16 Snijmaïs -16 Gras +40 Schapendonk et al., 1998

25 Koolstof aanvoer en afvoer Productie Afbraak Erosie Balans CO2 Temperatuur Droogte Extreme neerslag Netto-effect onduidelijk Landgebruik heeft een grotere invloed Risicogebieden wel aan te wijzen CLIMSOIL, 2008

26 Bodemvruchtbaarheid mestbeleid Gebruiksnormen Specifieke voorschriften Mestverwerking Mestbewerking

27 Fosfaatoverschot op zandgrond

28 Fosfaattoestand grasland Blgg, Reijneveld, AgroXpertus 2013

29 Aanvoer effectieve organische stof via dierlijke mest PBL, 2013

30 Totale aanvoer effectieve organische stof Evaluatie Meststoffen Wet, 2012

31 Bodem organische stof ( ) Blgg, AgroXpertus

32 Bodemvruchtbaarheid fundament onder voedselproductie Bodemvruchtbaarheid is de bijdrage van de bodem aan de productiviteit Vraag naar voedsel en andere biomassa blijft stijgen Bodemvruchtbaarheid is één van de pijlers Landbouwsector en omgeving verandert Intensivering en specialisatie Hergebruik Klimaat Wetgeving

33 Bodemvruchtbaarheid fundament onder voedselproductie René Schils