grasland en bouwland, op bodemkwaliteit

Transcriptie

1 Effect landgebruik in de melkveehouderij, grasland en bouwland, op bodemkwaliteit Nick van Eekeren

2 Functies bodemkwaliteit Productie Milieu (o.a. waterkwaliteit, kwantiteit) Biodiversiteit (o.a. weidevogels)

3 Cyclus gewas en bodem

4 Vanuit de 6 elementen van bodemkwaliteit: 1. Organische stof 2. Structuur 3. Beworteling 4. Bodemleven 5. Waterhuishouding 6. Bodemchemie

5 Proef centraal in presentatie M66-I Behandelingen proef in Gent: >36 jaar blijvend grasland Wisselbouw 3 jaar gras na 3 jaar maïs Wisselbouw 3 jaar maïs na 3 jaar gras >36 jaar continuteelt maïs Aanleg proefveld in 1966 Proefveld in 2002

6 Parameters gemeten in 2002, 2003 en 2004 Chemische bodemkwaliteit Fysische bodemkwaliteit Biologische bodemkwaliteit Bacteriën en schimmels Nematode Regenwormen

7 Org. stof % in laag 0-10 cm 1. Organische stof jaar gras 3 jaar gras 3 jaar mais 36 jaar mais Van Eekeren et al. 2008

8 % org stof 0-30 cm 1. Organische stof 0-30 cm 4 3,8 3,6 3,4 3,2 3 2,8 2,6 2,4 2,2 Gras1Mais1 Gras2Mais1 Gras3Mais1 Gras1Mais2 Gras1Mais3 Grascontinu Maiscontinu jaarnummer Van Eekeren et al. 2011

9 2. Bodemstructuur 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Permanent grassland Temporary Temporary arable Crumbs grasslandsub-angular land Angular Permanent arable land Van Eekeren et al. 2008

10 2. Bodemstructuur: Bulkdichtheid Van Eekeren en Bokhorst, 2006

11 n per m2 3. Beworteling Wortels op 10 cm Wortels op 20 cm jaar blijvend gras 3 jaar gras na 3 jaar mais Van Eekeren et al.2008

12 n per m2 3. Beworteling op klei Wortels op 10 cm Wortels op 20 cm Oud gras Jong gras Iepema et al., in voorbereiding

13 Naast de 2-3 koeien per hectare boven de grond

14 zit er aan gewicht nog 5 koeien onder de grond

15 Deze ondergrondse koeien bestaan uit: Bacteriën Nematode Springstaarten Schimmels Protozoa Potwormen Regenwormen

16 Ondergrondse jungle of voedselweb eten en gegeten worden By R. De Goede according to the model of Hunt et al. (1987) and De Ruiter et al. (1993)

17 4. Bodemleven: Microbiologie Bacterial activity (Bloem et al., 2006) Indicator Unit Permanent grass 3 year grass 3 year arable Continouos arable Thym.Incorp pmol g dry soil -1 h b 26 b 36 a 40 a CLPP Slope 0.26 c 0.50 b 0.53ab 0.63 a Pot.N-miner. mg N kg dry soil -1 wk a 4.0 b 3.2 c 2.3 d Physiological diversity (Gomez et al., 2004) Van Eekeren et al.2008

18 4. Bodemleven: microbiologie Van Eekeren et al.2008

19 Aantal soorten bodemleven 4. Bodemleven: Afbraak organische stof <Stabilisatie factor>- Iepema et al.2015

20 4. Bodemleven: Nematode 100% 80% 60% 40% Carnivores Fungivores Omnivores Herbivores Bacterivores 20% 0% Permanent grass 3 year grass 3 year arable Continouos arable Van Eekeren et al. 2008

21 Aantal larven/eieren per 100 ml 4. Bodemleven: Klavercysten jaar blijvend grasland 3 jaar gras na 3 jaar mais 3 mais na 3 jaar gras 36 jaar continue bouwland Van Eekeren et al. 2004

22 Opbrengst ton ds per ha Invloed op productie gras witte klaver na 36 jaar bouwland na 3 jaar snijmais na 36 jaar grasland na 3 jaar grasland Bemestingsniveau kg N/ha Bommele et al. ongepubliceerd

23 Biomassa regenwormen (g m -2 ) Effect op regenwormenbiomassa jaar blijvend gras 3 jaar gras na 3 jaar mais 3 jaar mais na 3 jaar gras 36 jaar continu bouwland Van Eekeren et al. 2008

24 Ecologische groepen regenwormen 100% Strooiselbewoners 80% 60% Bodembewoners 40% 20% 0% 36 jaar blijvend gras 3 jaar gras na 3 jaar mais 3 jaar mais na 3 jaar gras 36 jaar continu bouwland Pendelaars Pendelaars Bodembewoners Strooiselbewoners Van Eekeren et al. 2008

25 Lichaamsgewicht wormen (g/worm) 4. Bodemleven: LG wormen jaar blijvend gras 3 jaar gras na 3 jaar mais 3 jaar mais na 3 jaar gras 36 jaar continu bouwland Van Eekeren et al. 2008

26 Earthworm burrows at 10 cm depth (n m -2 ) 4. Bodemleven: wormengangen PG TG TA PA PG-linear TG-linear TA-linear PA-linear Biomass of earthworms (g m -2 ) Van Eekeren et al. 2008

27 mm water h g -1 biomass Functie: waterinfiltratie Regenwormen verhogen water infiltratie Total Anecic species Earthworm biomass Bouche and Al-Addan, 1997

28 Waterinfiltratie in het veld (ml water sec -1 ) 5. Waterhuishouding: Waterinfiltratie 3 2,5 2 1,5 1 0, jaar blijvend gras 3 jaar gras na 3 jaar mais Van Eekeren et al. 2008

29 6. Bodemchemie: NLV Van Eekeren et al. 2010

30 6. Organische stof: NLV Iepema et al., in voorbereiding

31 6. Organische stof en NLV Org stof% NLV (N/ha) 36 jaar grasland jaar gras na 3 jr maïs jaar maïs na 3 jr gras jaar snijmaïs Van Eekeren et al. 2008

32 Samenvattend 36 jaar gras 3 jaar gras na 3 jaar mais 3 jaar mais na 3 jaar gras 36 jaar continu bouwland 1.Organische stof % 5,7 3,3 3,8 2,3 2. Bodemstructuur % Beworteling n/m Bodemleven helling 0,26 0,50 0,53 0,63 5. Waterhuishouding Mm/s 2,7 1,1 6. Bodemchemie Kg N/ha

33 Aanbeveling melkveebedrijf met 80% grasland en 20% bouwland voor optimaal behoud en gebruik bodemkwaliteit 60% Blijvend/oud grasland 20% grasklaver in vruchtwisseling 20% snijmais in vruchtwisseling

34 Steek je kop niet in het zand maar kijk wat vaker onder de graszode