Bemesting en Kringloopwijzer Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt. 2. Grondmonster analyse: Grasland / Bouwland

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Bemesting en Kringloopwijzer Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt. 2. Grondmonster analyse: Grasland / Bouwland"

Simona Goossens
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Bemesting en Kringloopwijzer 2016-2018 Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt 1 Agenda 1. Basis kennis bodem 2.

1 Bemesting en Kringloopwijzer Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt 1 Agenda 1. Basis kennis bodem 2. Grondmonster analyse: Grasland / Bouwland 3. Kringloopwijzer Efficiënt Bemesten: (BEN en BEP) 4. Aanpak Bemestingsplan op uw bedrijf. 1

2 *Mechanisatie / bodemverdichting Hoe Sterk is Uw Grond!? * Bemesten.. * Maaien / Ploegen * Inkuilen / Oogsten Bodem = : ( Louis Bolk, Wageningen UR) Waterhuishouding Organische stof (o.s.) Structuur ( kruimel) Beworteling Bodemleven Bodemchemie 36 jaar continu gras 6 % o.s. 36 jaar continu bouwland 2 % o.s. Vruchtwisseling 3 4 % o.s. 2

3 Grondbewerking of Oogsten?!. - 3

4 Bodem = : ( Louis Bolk, Wageningen UR) Waterhuishouding - Het regenwater mag maximaal 24 uur op het land blijven staan! * sloten / drainage * verbeteren bodemkwaliteit / structuur ( compost / kalk / mest) * beluchting van de grond Les Bodemanalyse : / thema bodem. Zandgrond: (nederlandse vereniging v weide- en voederbouw) Slimme Wisselbouw en groot aandeel blijvend grasland. Voorbeeld: kg melk leveren en 55 ha landbouwgrond 55 ha; wv. 45 ha grasland en 10 ha maïsland * 35 ha blijvend grasland en 20 ha wisselbouw * wisselbouw 3 jaar gras / 3 jaar maïs 3 jaar gras- klaver ( geen kunstmest), alleen dierlijke mest 3 jaar maïs 4

5 Zandgrond: (nederlandse vereniging v weide- en voederbouw) Economie wisselbouw: kg ds / ha x 20 ha = kg ds = ,-- + Focus op blijvend grasland = kg ds / ha 35 ha x kg ds = kg ds = ,-- Totaal Bedrijf = ,-- is 3 cent per kg melk ( praktijk 2 tot 4 cent / kg melk geleverd) Zandgrond: (vuistregel 1% organische stof hoger) 500 kg droge stof extra opbrengst 6 mm meer vochthoudend vermogen 25 kg hogere N levering Economisch voordeel / ha 5

6 Geldstroom in de kringloop Hogere opbrengst en lagere verliezen ( N en P ) Grondmonsteranalyse Bodemchemie: 1. ( Grasland / Maïs) C/N ratio N leverend vermogen C/S ratio P plant beschikbaar 2,2 3,2 1,3 2,6 P Al, ( wettelijk 3 cat.) Pw, laag / neutraal / hoog Kali plant beschikbaar

7 Bodemchemie: 2. Gras Maïs Ca plant beschikbaar Mg plant beschikbaar Si / Fe / Zn /Cu / Co Mo / Se / Se getal B / Mn ph 5,3 6,0 5,5 6,0 organische stof 5,0 10,0 > 4,0 CEC > 114 > 50 CEC bezetting > 95 > 95 Bodemleven Bodemchemie: 3. Gras Maïs Ca plant beschikbaar Calcium (CaO) bemesten Kalk (nw) voor ph + 0, nw nw ph 5,3 6,0 5,5 6,0 7

Voorbeeld bedrijf: * Efficiëntie N en P.

8 Kringloop melkveebedrijf KRACHTVOER RUWVOER VEESTAPEL MELK VEE MEST GEWAS MEST KUNSTMEST KLAVER DEPOSITIE BODEM VERLIES VERLIES KringloopWijzer Belangrijkste beïnvloedbare factoren. Voeding Dieren. Voorbeeld bedrijf: * Efficiëntie N en P. * 5 % N en 10 % P uit Bex * 185 kg melk per kg Fosfaat Bodem/Bemesting. * RDM = 3,8 N en 1,4 P2O5 / ton. (9% ds) * Optimalisatie opbrengst (kwaliteit en kwantiteit) 8

meer oogsten meer bemesten Van gebruiksnorm naar verliesnorm / ha = kringloopwijzer fosfaat: ( 10) <-> ( 0 ) <-> ( + 10)

9 Kringloopwijzer: Grond per ha. Bepalend voor je bemestingsnorm is je opbrengst. Afvoer kg stikstof en fosfaat < = > Aanvoer stikstof en fosfaat. meer oogsten meer bemesten Van gebruiksnorm naar verliesnorm / ha = kringloopwijzer fosfaat: ( 10) <-> ( 0 ) <-> ( + 10) BEP pilot stikstof: (50 ) <-> ( 100) < > ( 150) ( BEN ) pilot Onttrekking mineralen grasland ( kg stikstof / Ha) Opbrengst RE - gehalte gras ( -kuilen ) Tonnen ds Kg N Kg N Kg N 8 ton ton

10 Onttrekking mineralen grasland ( kg fosfaat / Ha) Opbrengst P - gehalte gras ( - kuilen ) gr. fosfor Tonnen ds 3,6 3,8 4,0 4,2 Fosfaat kg / ha Fosfaat Fosfaat Fosfaat 8 ton ton Onttrekking mineralen maisland ( kg stikstof / Ha) Opbrengst RE - gehalte mais ( - kuilen ) Tonnen ton ton ton

Onttrekking mineralen maisland ( kg fosfaat / Ha) Opbrengst P - gehalte mais ( - kuilen ) Tonnen 1,8 2,0 2,2 12 ton 49 55 60 16 ton 66 73 81 20 ton 82 92 101 Ken je grond!

11 Onttrekking mineralen maisland ( kg fosfaat / Ha) Opbrengst P - gehalte mais ( - kuilen ) Tonnen 1,8 2,0 2,2 12 ton ton ton Ken je grond! Dan Bemesten Voorjaar 2016 Voorbeeld Bedrijf: 1. Grasland weiden. (10 ha) 2. Grasland maaien. (25 ha) 3. Gras/Klaver maaien (10 ha) 4. Maïsland. (10 ha) Totaal: (55 ha) 55 x 230 = N 55 x 83 = Fosfaat * Dierlijke mest: ( op grond) ( kg N bruto en 4565 kg Fosfaat) : 3,8 = 3330 M3 / : 1,4 = 3260 M3 11

perceel = Pw 55 langzaam naar Pw 45 Voor goede gewas groei uitstekende conditie bodem nodig Wat zit er in

12 Evenwichtbemesting. Voorbeeld: Fosfaat op snijmaïs. Oogst: 16 ton ds met 1,8 kg P per ton. 16 x 1,8 x 2,29 = 66 kg fosfaat afvoer Bemesten 45 m3 x 1,4 = 63 kg fosfaat aanvoer Gevolg = uitmijnen perceel = Pw 55 langzaam naar Pw 45 Voor goede gewas groei uitstekende conditie bodem nodig Wat zit er in de mest? Hoe voer je de grond? Gemiddeld Range N 4,0 3,4 4,6 P205 1,6 1,2 2,0 P 0,7 0,5 0,9 K20 5,5 4,0 6,5 K 4,6 3,3 5,4 12

13 Aanpak bemesten voorjaar Maisland: 45 m3 rdm kg ( 25-0) + 60 kg K2O (450 m3 mest totaal) = > over voor grasland 2810 m3 Maaipercelen: 35 ha x 30 m3 ( 30 x 3,8 = 114 en 30 x 1,4 = 42) Gras Maaien + 75 kg N kunstmest + (45 kg SO3) Gras / Klaver + 40 kg N + (25 kg SO3) Weidepercelen: 10 ha x 20 m3 Weiden + 60 kg N kunstmest + ( 35 kg SO3) N.B. zie Adviezen Bemestingswijzer voor uw grond Uitdaging 220 RE voorjaarskuilen RE g/kg DS 160 RE voorjaarskuilen

14 Wat leert 4 jaar topkuil ons In 2x kunstmest bemesten voor 1 e snede Ruim voldoende N bemesten 1 e snede Zwavel! Groeitrappen of combineren snedes. Wat is voldoende N? RE 1 kg N geeft 6.25 kg RE 4000 kg DS met 210 g RE (vers) Hoeveel bemesten voor 1 e snede? =4000*0,21/6,25= 135 kg N (zuiver) 30 m3 met 75 kg zuiver (300 kg voorjaarsmeststof) 14

15 Aanpak bemesten Uw bedrijf Mest beschikbaar = m3 = > kg N, kg fosfaat, kg kali Nodig 1 e snede grasland.. Nodig voor maïsland.. Over voor de zomerperiode. N.B. zie Adviezen Bemestingswijzer voor uw grond Aanpak bemesten zomer Maaien 2 e snede 20 m3 + 7 m3 water = 27 m3 / ha Maaien 3 e / 4 e snede m3 rdm + 5 m3 water. Gras: kunstmest N + evt. Kali ( zie bem.wijzer) Gras / Klaver : geen kunstmest N ( let op maaihoogte) Sept / oktober = Kalk (korrel) ( nw / ha) = 100 tot 400 kg product/ ha. N.B. zie Adviezen Bemestingswijzer voor uw grond 15

16 Hulpmiddelen: Bemestingswijzer Grondonderzoek Uw percelen. Folder Grasgroen meststoffen Folder Maisrassen en maismeststoffen. / thema bodem / bemesting Volgende bijeenkomst Wanneer, datum. Waar, welk bedrijf 16

ook weer vrij te geven als het gewas er om vraagt.

17 Bodemvruchtbaarheid fysisch en chemisch Cation Exchange Complex Kationen Uitwissel Complex Klei Humus Complex Vermogen van gronden voedingsstoffen (Ca, Mg, K, Na) en andere kationen (H+, Al 3+ ) te binden en ook weer vrij te geven als het gewas er om vraagt.. CEC en bodemvruchtbaarheid Zandbak: Bemesting geen zin Regenbui en alles spoelt uit Kan geen voedingsstoffen vasthouden CEC = 0 ander uiterste: heel hoge CEC =

Wat vinden we aan variaties in CEC 600 500 min gemiddelde max CEC, mmol+ kg-1 400 300 200 100 0 duingrond zandgrond zeeklei

18 Wat vinden we aan variaties in CEC min gemiddelde max CEC, mmol+ kg duingrond zandgrond zeeklei rivierklei maasklei dalgrond kleiig veen veen löss ph en beschikbaarheid elementen Balk dikker betekent beter beschikbaar 18

19 Bezetting van belang? Lage ph is lagere CEC Maar: Bij lage ph zit er ook (veel) Al 3+ aan CEC (Erg) slecht voor ontwikkeling wortelstelsel! Niets aan te doen: CEC zand is laag? Voorbeeld: org stof = 4,3%; aantal = zand 70 CEC, mmol+ kg kg K 2 O 10 0 < 4,5 4,5-5,0 5-5,5 5,5-6.0 > 6,0 ph categorieen 19

20 ph Grasland en maisland 30 % een te lage ph 30 % niet laten onderzoeken op ph % ph < 4,8 10 % zelfs < 4,5 Bodemvruchtbaarheid fysisch en chemisch 20

Meer organische stof : welke organische mest? Vaste RVM 182 6,5 3,9 20 16,5 3.003 107 21 65 Vast Geiten 182 10,3 5,9 20 11 2.005 113 22 65 Stimuleren/toevoegen bodemleven?

21 Meer organische stof : welke organische mest? Vaste RVM 182 6,5 3, , Vast Geiten ,3 5, Stimuleren/toevoegen bodemleven???? waarde effectieve organische stof WUR onderzoek Vredepeel, waarde van 0,40 / kg EOS Vleesvarkensdrijfmest.. 5,00 per ton Runddrijfmest.. 18,00 Vaste mest.. 50,00 Compost.. 75,00 Stro achterlaten (graan / mais).. 75,00 Groenbemester (goed geslaagd).. 320,00-480,00 / ha 21

22 Procesmanagement: de schakels in het ruwvoerproces Bodem Bemesting Gewas In-uitkuilman. Dier Structuur Textuur Org.stof ph Bodemleven Werking mest- Stoffen Uitspoeling Macro Micro Vormen Precisie Mineralen bodem voer Drijfmest RE Aminozuren Bouwplan Opbrengst Afbraakkenm. Weerstand Raskeuze obv rantsoen Stay Green Dry Down Broei Rotting Maillard ph Energieverlies Boterzuur Kadavarine Zurenpatroon Matvorming Prik Energie Eiwit Melkkwaliteit Uitdagingen: Ds opbrengst per ha kan naar boven Omzetten voer in melk kan efficiënter Bodem voeren Pens voeren! Vragen? 22

Vergelijkbare documenten

Werken aan bodem is werken aan:

DE BODEM ONDER EEN VRUCHTBARE KRINGLOOP Van knelpunten naar maatregelen Sjoerd Roelofs DLV 06-20131200 Werken aan bodem is werken aan: 1. Organische stof 2. Bodemchemie 3. Waterhuishouding 4. Beworteling