Ruwvoer Visie. Piet Riemersma

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ruwvoer Visie. Piet Riemersma"

Transcriptie

1 Piet Riemersma 2016

2 Procesmanagement: de schakels in het ruwvoerproces Bodem Structuur Textuur Org.stof ph Bodemleven Werking mest- Stoffen Uitspoeling Bemesting Macro Micro Vormen Precisie Mineralen bodem voer Drijfmest RE Aminozuren Gewas Bouwplan Opbrengst Afbraakkenm. Weerstand Raskeuze obv rantsoen Stay Green Dry Down Inuitkuilman. Broei Rotting Maillard ph Energieverlies Boterzuur Kadavarine Dier Zurenpatroon Matvorming Prik Energie Eiwit Melkkwaliteit Uitdagingen: Ds opbrengst per ha moet naar boven Omzetten voer in melk moet efficienter

3 Bodem Bemesting Melk Vlees In/uitkuilen Input voer Mest Urine RVDM Aangekocht voer Pens Mengvoeder industrie

4 Input voer Bodem Biologie Chemie Bacteriën O 2 rijk In/uitkuilen Biologie Bacteriën O 2 arm Bemesting Biologie Chemie Bacteriën O 2 rijk Aangekocht voer Mengvoeder Bijproducten Chemie Biologie Biologie Bacteriën O 2 arm Bacteriën O 2 arm

5 Biologie Wat is biologie? bodem Protozoën Bacteriën Enzymen Gisten Schimmels Pens Biologie Niet in RVDM Mest Urine mixen Chemie

6 Bodemstructuur Positief geladen khk Mg Al khk Negatief geladen khk khk khk khk Mg Mg Van Iperen Meststoffen khk Inkuilmiddelen Al Mg

7 Bodemtextuur Mg Al Mg Mg Van Iperen Meststoffen Inkuilmiddelen Al Mg

8 Al Mg Afbouwlaag Mg Afbouwlaag 3-8 cm Van Iperen Is erg rijk aan afbouwende micro-organisme (afbouwflora) -Meststoffen Is een deel van de celkruimelstructuur. Inkuilmiddelen - Er kunnen geen plantenwortels in groeien.

9 Afbouwlaag Afbraak door schimmels en bacteriën Nitraat NO 3 - Van Iperen Meststoffen Inkuilmiddelen Nitrificerende bacteriën Stikstofkringloop Ammonium NH 4 + Nitriet NO 2 -

10 Opbouwlaag Hier ontwikkelt de plant zijn voedingswortelsysteem (Tweede kruimelstructuur of plasmakruimelstructuur) Van Iperen Geeft een enorme populatie aan bacteriën en protozoën. Meststoffen Inkuilmiddelen Dit gebeurt alleen als er boven de grond chlorofyl gevormd wordt. Dan wordt de rhizofeer flora geactiveerd.

11 Op bouwlaag Assimilatie proces Activeert Op bouwlaag Van Iperen Groei Inkuilmiddelen Mineralisatie Bodemleven

12 Bodem Organische Stof ph Structuur Textuur Bodemkwaliteit Fysisch Chemisch 1 gram grond bevat: Biologisch soorten bacteriën 1 tot 5 miljard bacteriën totaal meter schimmeldraad

13 Nutriënten in de organische stof zijn niet beschikbaar voor planten Er is mineralisatie door micro organismen nodig 1% Organische stof bevat 1300 kg N (op jaarbasis is hier 0,5 tot 2% benutbaar) Actief micro organisme Aanvoer Organish materiaal + optimalisatie fysische bodem toestand

14 Stikstof bemesting Piet Riemersma

15 Soorten stikstof (N) KAS Nitraat NO 3 - Negatief geladen Ammonium NH 4 + Positief geladen Ureum CH 4 N 2 O Gebonden aan koolstof en positief geladen

16 Bodemstructuur Positief geladen khk Mg Al khk Negatief geladen khk khk khk khk Mg Mg Van Iperen Meststoffen khk Inkuilmiddelen Al Mg

17 Ammonium NH 4 + Ureum CH 4 N 2 O Opgeslagen aan KHK Ionisatie proces Nitraat NO 3 - Op welke manier neemt de plant stikstof (N) op? Verdamping Voeden Onderdruk in het wortelgestel Zuigkracht Opgeslagen in het C - NO - 3 Bodemvocht bodemvocht NH + 4 Ionisatie

18 ph laag ph omhoog Rhizosfeer H + Mg CO 3 - bodemvocht Mg Wortelmutsje

19 Ureum en Ammonium hebben een veel hoger zuur ontwikkeling dan Nitraat bij lage bodemtemperaturen Marschner Nitraat NO 3 - Ammonium NH 4 + Ureum CH 4 N 2 O Door de hogere zuurproductie komen de elementen die in de bodem zitten beter beschikbaar voor de plant

20 Bemesting Visie

21 Bodem is Bacteriën een grote pens Voer Ph daling Gaat voeden Herkauwen/Speeksel H + ion van wortel bufferen Natrium bicarbonaat rbonaat CO 3 - Bodemvocht Verhogen ph in de Pens Verhogen ph in de Bodem

22 Stikstof in de lucht (N 2 ) Verliezen Denitrificerende bacterien Rhizobium bacterie Stikstof fixatie door bacteriën in de wortelknolletjes van vlinderbloemigen Abraak door schimmels en bacteriën Assimilatie Nitraat NO 3 - Ammoniumficatie Ureum Nitrificerende bacteriën Ammonium NH 4 + Nitriet NO 2 -

23 Bacteriën stimuleren Bodem Bacteriën doden/uitschakelen

24 In het voorjaar is er meer behoefte aan positief geladen stikstof er is namelijk weinig verdamping Tegenwerkend Niet natuurlijk Niet meer zelfregulerend Er wordt gebruik gemaakt van Nitrificatieremmers: Deze stof schakelt de Nitrosomonas bacterie uit Dicyandiamide DCD Nitropyrin Dimethlpyrazol fosfaat DMPP Nitrosomonas bacteriën Denitrificerende bacteriën - Ingreep op het bodemleven Nitraat NO 3 Nitrificerende bacteriën Stikstof N 2 Hoge temperatuur geen nitraat + - Ureum Ammonium NH 4 De Nitriet meststof NO 2 blijft positief geladen

25 Ureum CH 4 N 2 O Vervluchtiging ph stijging Urease enzym Aanwezig in de bodem Valt Ureum uit elkaar

26 Ureum CH 4 N 2 O Minder /geen vervluchtiging Urease remmer NBPT Ammoniumtiosulfaat Urease enzym ph blijft laag Aanwezig in de bodem Heeft wel invloed op het bodemleven en snelheid van beschikbaarheid Stikstof (N)

27 Ureum CH 4 N 2 O 4 dagen lang lage ph/ geen vervluchtiging Betere opname sporenelementen Aangezuurde meststoffen Urease enzym Aanwezig in de bodem Niet actief Zorgt voor een lage ph (natuurlijk proces) ph blijft laag Door de natuurlijke ph daling geen invloed op bodemleven en snelheid Stikstof

28 Chemie Biologisch Chemie Biologisch Ruwvoer Visie 100% Waar ligt de 100%? Wat is de kracht van de bodem? 50% Bodem Biologie 0%

29 Bodem en Bemesting hebben invloed op het gewas

30 Voer Pens Darm Uier Type Eiwit Zetmeel Pectine Fructosanen Suiker Cellulose Hemicellulose Lignine Vet NH 3 Micr. eiwit Propionzuur Structuur Aminozuren Eiwit Aminogeen Glucose (Lever) Lactose Glucogeen Vet Ketogeen

31 Dunne darm Dikke darm Blaas Micro organismen Ureum Verteerbaar eiwit Microbieel eiwit lactose Ureum Boekmaag Aminozuren Vetzuren mineralen vitaminen water Pens Lever Blinde darm Uier

32 Dunne darm Dikke darm Blaas Micro organismen Lager ruw eiwit geeft minder ammoniak emissie Boekmaag Pens Lager OEB Lever lactose Ureum Natuurlijke verzuring in rhizosfeer Blinde darm Uier Aminozuren Vetzuren mineralen vitaminen water

33 Lactose Melksuiker (energie) Hoog lactose geeft veel melk Melk Ureum Eiwit % Vet % Het ureum is eigenlijk een afvalstof voor de koe Het overschot aan aminozuren wordt opgenomen in de bloedsbaan van de koe (ammoniak) en getransporteerd naar de lever en wordt omgezet naar Ureum OEB = veel eiwit omgezet naar Ureum DVE = minder omgezet naar Ureum

34

35 Melk Ureum Afvoer Ureum Melk Mest Urine Streeftraject ureum Rustiger groei met Ureum Herkauw activiteit / zeer goed uitgebalanceerd rantsoen < > 25 Belastend voor de lever geen capaciteit over voor primaire functie als afweerorgaan Kost veel energie (geen melk)

36 Kwaliteit Eiwit Ruw eiwit = N x 6,25 werkelijk eiwit vluchtig eiwit polipeptiden vrije amiden verschillende aminozuren belasting van de lever

37

38 RVDM Piet Riemersma 2016

39 RVDM Biologie Chemie Bacteriën (anaerobe) H 2 S Waterstofsulfide HCN Waterstofcyanide NH 3 Ammoniak CH 4 Methaan CO 2 Koolstofdioxide

40 Urine mengen met vaste mest geeft Urease proces. Zuurstof arm (anerobe) Produceren Ammoniak Blauwzuurgas Bacteriën Enzymen Enzymen: Eiwitten die een proces kunnen versnellen (katalysator) Zowel binnen als buiten een cel Optimaliseren: Stikstof vorm Ammoniak benutting Penswerking ADL/NDF

41 Bemesting Optimaliseren: Stikstof Ammoniak benutting Pens werking ADL/NDF Rantsoen Penswerking Bemesting Rantsoen Penswerking Bemesting Mest Gewas keuze Groeidagen Bemesting

Bemesting actueel en uitdagingen toekomst. Piet Riemersma Specialist ruwvoer

Bemesting actueel en uitdagingen toekomst. Piet Riemersma Specialist ruwvoer Bemesting actueel en uitdagingen toekomst Piet Riemersma Specialist ruwvoer 1 Stikstof in de lucht (N 2 ) Verliezen Denitrificerende bacteriën Rhizobium bacterie Assimilatie Stikstof fixatie door bacteriën

Nadere informatie

Weersinvloeden op oogst Actualiteiten Ruwvoerteelten. Weersinvloeden op oogst Weersinvloeden op oogst Januari.

Weersinvloeden op oogst Actualiteiten Ruwvoerteelten. Weersinvloeden op oogst Weersinvloeden op oogst Januari. Actualiteiten Ruwvoerteelten Mei Juni 1 Juli Juli Oktober Oktober 2 Oktober Oktober Terugblik 2015 & Vooruit kijken op 2016 3 Wat is mijn droge stof opbrengst? 1 e snede 4.000 31% 2 e snede 3.000 23% 3

Nadere informatie

Bemesting en Kringloopwijzer Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt. 2. Grondmonster analyse: Grasland / Bouwland

Bemesting en Kringloopwijzer Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt. 2. Grondmonster analyse: Grasland / Bouwland Bemesting en Kringloopwijzer 2016-2018 Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt 1 Agenda 1. Basis kennis bodem 2. Grondmonster analyse: Grasland / Bouwland 3. Kringloopwijzer Efficiënt Bemesten:

Nadere informatie

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar 17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BODEM De Bodem Van Groot naar Klein tot zeer klein 2 1 17-1- Bodemprofiel Opbouw van de bodem Onaangeroerd = C Kleinste delen = 0 en A Poriënvolume

Nadere informatie

Invloed voeding op pensfermentatie in melkvee

Invloed voeding op pensfermentatie in melkvee Invloed voeding op pensfermentatie in melkvee André Bannink andre.bannink@wur.nl Animal Sciences Group Wageningen UR in samenwerking met : Jan Dijkstra, Lsg Diervoeding, Wageningen Universiteit Pensfermentatie

Nadere informatie

MEI Groningen. De Bodem voor Koegezondheid. 6 juni 2014. Gerrit Hegen. Bodem- plant- dier rela>es

MEI Groningen. De Bodem voor Koegezondheid. 6 juni 2014. Gerrit Hegen. Bodem- plant- dier rela>es MEI Groningen Bodem- plant- dier rela>es De Bodem voor Koegezondheid 6 juni 2014 Gerrit Hegen Kringloopwijzer KoeKompas: voorspellende risicoinventarisa:e Koe: 5 basisprocessen 1. Fokkerij: gene>ca nu

Nadere informatie

Hendrix UTD Agro Jaarrond bemesting. Programma: Kringloop Bodem Jaarbemesting Grasland

Hendrix UTD Agro Jaarrond bemesting. Programma: Kringloop Bodem Jaarbemesting Grasland Jaar Rondbemesting Hendrix UTD Agro Jaarrond bemesting Programma: Kringloop Bodem Jaarbemesting Grasland Kringloop Dicht drukken KHK khk - Ca khk - Mg khk - Mg Ca Ca khk Mg khk - Mg khk - Mg Ca Ca khk

Nadere informatie

Organismen die organisch en anorganische moleculen kunnen maken of nodig hebben zijn heterotroof

Organismen die organisch en anorganische moleculen kunnen maken of nodig hebben zijn heterotroof Boekverslag door A. 1802 woorden 20 juni 2007 5 71 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting stofwisseling Stofwisseling is het totaal van alle chemische processen in een organisme

Nadere informatie

Om optimaal te groeien heeft een plant verschillende voedingsstoffen nodig:

Om optimaal te groeien heeft een plant verschillende voedingsstoffen nodig: Om optimaal te groeien heeft een plant verschillende voedingsstoffen nodig: Stikstof, voor de bovengrondse plantdelen en de vorming van eiwit Fosfaat, voor de wortelontwikkeling Kali, voor de sapstroom

Nadere informatie

2.2 De Weende-analyse bij veevoeding

2.2 De Weende-analyse bij veevoeding 2.2 De Weende-analyse bij veevoeding Scheikunde voor VE31-VE41, 2018-2019 Auteur: E. Held; bewerkt door H. Hermans : Hoofdstuk 2 De Weende-analyse (presentatie) 1 Bij het oprispen boeren komt methaan (CH4)

Nadere informatie

De Weende-analyse bij veevoeding. Scheikunde voor VE41, Auteur: E. Held; bewerkt : door H. Hermans

De Weende-analyse bij veevoeding. Scheikunde voor VE41, Auteur: E. Held; bewerkt : door H. Hermans De Weende-analyse bij veevoeding Scheikunde voor VE41, 2017-2018 Auteur: E. Held; bewerkt : door H. Hermans Weende-analyse: DS-gehalte Droge stof (DS): Het materiaal dat overblijft als, door verwarming

Nadere informatie

Bemesting. Fosfaatgebruiksnormen. Mestwetgeving Wettelijk op maisland: 112 kg N/ha/jaar en bij hoge PW 50 kg P205/ha/jaar 1-2-2016.

Bemesting. Fosfaatgebruiksnormen. Mestwetgeving Wettelijk op maisland: 112 kg N/ha/jaar en bij hoge PW 50 kg P205/ha/jaar 1-2-2016. Even Voorstellen Pascal Kleeven Akkerbouw/vollegrondgroentebedrijf Sinds1999 in dienst bij Vitelia-Agrocultuur Bemesting Wie teelt er maïs? Vragen Wie heeft er een mestmonster? Wie heeft er actuele grondmonsters?

Nadere informatie

Kop Bemesting maïs 2015

Kop Bemesting maïs 2015 Kop Lopende tekst Bemesting maïs 2015 Lopende RE: 72 tekst P: 2 Behoefte gewas: Onttrekking mineralen Gr/kg ds Gemiddelde maïskuilanalyses BLGG 2010 t/m 2014 Gr/kg ds K: 10,8 Gr/kg ds S: 1 Gr/kg ds Mg:

Nadere informatie

Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf

Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf Pilotveehouder Henk van Dijk Proeftuinadviseur Gerrit de Lange Countus Accountants Proeftuin Natura 2000 Overijssel wordt mede mogelijk gemaakt door: 8

Nadere informatie

De toegevoegde waarde van Ammonium in Kalksalpeter

De toegevoegde waarde van Ammonium in Kalksalpeter De toegevoegde waarde van Ammonium in Kalksalpeter Water en kooldioxide zijn qua hoeveelheid de belangrijkste bouwstoffen voor planten. Van andere voedingsstoffen hebben ze minder nodig, al zijn die wel

Nadere informatie

Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen. VK Loonwerkers Najaar 2018

Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen. VK Loonwerkers Najaar 2018 Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen VK Loonwerkers Najaar 2018 Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door: Methaan Lachgas Kooldioxide Ammoniak Nitraat Fosfaat Milieuopgave melkveehouderij 1 Ammoniak

Nadere informatie

Van maaien..tot inkuilen

Van maaien..tot inkuilen Van maaien..tot inkuilen Tijdstip van maaien Weersverwachtingen Voldoende RE in het gras 15 a 16% RE in basisrantsoen Meer maïs in het rantsoen hoger RE-gehalte in gras Voldoende suiker in het gras Minimaal

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Stofwisseling

Samenvatting Biologie Stofwisseling Samenvatting Biologie Stofwisseling Samenvatting door een scholier 1466 woorden 13 juni 2006 5,6 46 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting Thema 1 Stofwisseling Doelstelling

Nadere informatie

Samenstelling en eigenschappen

Samenstelling en eigenschappen Samenstelling en eigenschappen Mest is onder te verdelen in kunstmest en natuurlijke mest. Natuurlijke mest is op zijn beurt weer onder te verdelen in mest van dierlijke herkomst en mest van plantaardige

Nadere informatie

Antwoorden Biologie Hoofdstuk 1: Stofwisseling

Antwoorden Biologie Hoofdstuk 1: Stofwisseling Antwoorden Biologie Hoofdstuk 1: Stofwisseling Antwoorden door een scholier 1478 woorden 16 februari 2009 5,6 56 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie voor jouw Havo 5 Hoofdstuk

Nadere informatie

Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw. Gerjan Hilhorst WUR De Marke

Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw. Gerjan Hilhorst WUR De Marke Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw Gerjan Hilhorst WUR De Marke Kringlooplandbouw Kringlooplandbouw begint met het verminderen van de verliezen => sluiten van de kringloop => minder aanvoer

Nadere informatie

Koeienvoer klas 1. Werkboek: Koeienvoer klas 1

Koeienvoer klas 1. Werkboek: Koeienvoer klas 1 Koeienvoer klas 1 1 Inhoud Hoofdstuk 1: Verteringsstelsel van de koe... 3 1.1: Herkauwen en speeksel... 3 1.2: Magenstelsel... 5 1.3: Darmstelsel... 8 1.4: Verteringsstelsel kalf... 8 Hoofdstuk 2: Voedingsstoffen

Nadere informatie

WEERBAAR Telen = Veerkracht in de plant brengen. Mijn naam: Eddo de Veer

WEERBAAR Telen = Veerkracht in de plant brengen. Mijn naam: Eddo de Veer WEERBAAR Telen = Veerkracht in de plant brengen Mijn naam: Eddo de Veer HOE? Begin met een goede bodem analyse Ik werk met de Bodem Balans Analyse Het gaat om de verhoudingen van de mineralen aan het complex

Nadere informatie

Samenvattingen. Samenvatting Thema 1: Stofwisseling. Basisstof 1. Organische stoffen:

Samenvattingen. Samenvatting Thema 1: Stofwisseling. Basisstof 1. Organische stoffen: Samenvatting Thema 1: Stofwisseling Basisstof 1 Organische stoffen: - Komen af van organismen of zitten in producten van organismen - Bevatten veel energie (verbranding) - Voorbeelden: koolhydraten, vetten,

Nadere informatie

Bemesting Gras Hogere ruwvoeropbrengst

Bemesting Gras Hogere ruwvoeropbrengst Bemesting Gras 2017 Hogere ruwvoeropbrengst oktober 2016 Top Flow entec fl voor in drijfmest Top Flow entec fl: hogere benutting stikstof uit drijfmest Plant N 2 O lachgas Organische stikstof Mineralisatie

Nadere informatie

Kringloopdenken. centraal. op elk melkveebedrijf! ir. Frank Verhoeven

Kringloopdenken. centraal. op elk melkveebedrijf! ir. Frank Verhoeven Kringloopdenken centraal op elk melkveebedrijf! ir. Frank Verhoeven Inhoud - Introductie - Duurzame melk en de kringloopwijzer - Wetgeving geeft weinig andere opties - Van kringloopwijzer naar kringloopboer!

Nadere informatie

Goed voer voor gezonde koeien

Goed voer voor gezonde koeien Goed voer voor gezonde koeien Studiegroepen Boerenverstand Kampen (Weidse Waarden) 21 oktober 2014 Noord Holland 23 oktober 2014 Kringloopwijzer KoeKompas: voorspellende risicoinventarisatie Koe: 5 basisprocessen

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Stofwisseling

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Stofwisseling Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Stofwisseling Samenvatting door M. 1566 woorden 14 januari 2017 4,2 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Thema 1: stofwisseling Paragraaf

Nadere informatie

Brochure en poster bemesting

Brochure en poster bemesting Brochure en poster bemesting Lore Schoeters 1 Bemesting Wat gebeurt er met meststoffen in de bodem? Hoe kan ik de nutriënten die in de bodem zitten optimaal gebruiken? Hoe kan ik ervoor zorgen dat de uitspoeling

Nadere informatie

Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman. Saalland Advies 1

Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman. Saalland Advies 1 Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman Saalland Advies 1 Wat ga ik vertellen? Wie ben ik? Wat is het? Eigen stappen Tips Vragen Saalland Advies 2 Introductie Akkerbouwbedrijf

Nadere informatie

Ontzorgen van de Rundveehouder. Loonbedrijf V.O.F. de Schalm Kennes Balans B.V.

Ontzorgen van de Rundveehouder. Loonbedrijf V.O.F. de Schalm Kennes Balans B.V. Ontzorgen van de Rundveehouder Loonbedrijf V.O.F. de Schalm Kennes Balans B.V. Aanleiding ontwikkelen van nieuwe dienst Groei van melkveebedrijven; Melkveebedrijven ervaren knelpunten op gebied van arbeid,

Nadere informatie

Werken aan bodem is werken aan:

Werken aan bodem is werken aan: DE BODEM ONDER EEN VRUCHTBARE KRINGLOOP Van knelpunten naar maatregelen Sjoerd Roelofs DLV 06-20131200 Werken aan bodem is werken aan: 1. Organische stof 2. Bodemchemie 3. Waterhuishouding 4. Beworteling

Nadere informatie

Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen

Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen. Bemesting Blauwe Bessen Behoefte gewas Verloop in seizoen Sporenelementen Invloed van ph Breedwerpig, fertigatie of controlled release meststoffen? Problemen in de praktijk Nieuw perceel: Grondanalyse voor bepaling P, K, Mg,

Nadere informatie

Voederwaarde-onderzoek Gras ingekuild Kuilkenner Excellent kuil 1

Voederwaarde-onderzoek Gras ingekuild Kuilkenner Excellent kuil 1 Onderzoek Onderzoek-/ordernummer: Datum verslag: 731267/002743994 22-07-2011 Oogstdatum: Datum monstername: Monster genomen door: Contactpersoon monstername: 16-05-2011 07-07-2011 Dick Huiberts: 0652002131

Nadere informatie

RUWVOER+ Optimaliseer uw ruwvoerproces

RUWVOER+ Optimaliseer uw ruwvoerproces Grasgroen meststoffen 2016 RUWVOER Optimaliseer uw ruwvoerproces We nemen het dier als uitgangspunt, want zij maakt ruwvoer tot waarde. Onze Ruwvoer aanpak biedt betere handvatten ter optimalisatie van

Nadere informatie

Milieu. Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen

Milieu. Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen Naam: Milieu Waterkwaliteit: Denk aan: nitraat uitspoeling / erfwater / gewasbeschermingsmiddelen / alles wat oppervlakte- en grondwater kan vervuilen Slootrandenbeheer Baggeren Krabbescheer bevorderen

Nadere informatie

Cellen aan de basis.

Cellen aan de basis. Cellen aan de basis. Cellen aan de basis In het thema cellen aan de basis vinden we twee belangrijke thema s uit biologie voor jou terug. 1. Organen en cellen (thema 1 leerjaar 3) 2. Stofwisseling (thema

Nadere informatie

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodemkunde Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodems en hun eigenschappen 3 Bodems en hun eigenschappen Opdracht: - Zoek op wat het bodemprofiel is waar je zelf woont / werkt / stage loopt 4

Nadere informatie

Kwantificeren CH 4 reductie voerspoor: Rekenregels KringloopWijzer. André Bannink Wageningen UR Livestock Research

Kwantificeren CH 4 reductie voerspoor: Rekenregels KringloopWijzer. André Bannink Wageningen UR Livestock Research Kwantificeren CH 4 reductie voerspoor: Rekenregels KringloopWijzer André Bannink Wageningen UR Livestock Research Bestaande rekenregel : IPCC Tier 2 IPCC-Tier 2 : Volwassen herkauwers (geen feedlot) 6.5%

Nadere informatie

11/6/2016. Voeding voor plant is voeding voor dier. Snijmais opbrengst. Grasland opbrengst. Wat willen we t.a.v. bodem en vee

11/6/2016. Voeding voor plant is voeding voor dier. Snijmais opbrengst. Grasland opbrengst. Wat willen we t.a.v. bodem en vee Voeding voor plant is voeding voor dier SLIM VOEDEN GEZONDE BODEM, GEZONDE PLANTEN, GEZONDE DIEREN KRACHT IN DE KETEN Op maat voeden en beschermen van dieren en gewassen leidt tot de beste prestaties op

Nadere informatie

Gezond verstandavond 14 juni bij Fam. Doodeman te Birdaard

Gezond verstandavond 14 juni bij Fam. Doodeman te Birdaard Gezond verstandavond 14 juni bij Fam. Doodeman te Birdaard Doelstelling na WO II: nooit meer honger enorme toename voedsel productie Bertold Brecht:,,Erst das Fressen, dann die Moral Boerderijen worden

Nadere informatie

1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken van energie. Kortom alle processen in organismen.

1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken van energie. Kortom alle processen in organismen. THEMA 1 1 Stoffen worden omgezet 2 Fotosynthese 3 Glucose als grondstof 4 Verbranding 5 Fotosynthese en verbranding 1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken

Nadere informatie

Organische stof en bodemleven deel , Nijeholtpade

Organische stof en bodemleven deel , Nijeholtpade maakt werk van bodemkwaliteit in het landelijk gebied Organische stof en bodemleven deel 2. 030211, Nijeholtpade Marjoleine Hanegraaf Nutriënten Management Instituut NMI www.nmi-agro.nl Inhoud Samenvatting

Nadere informatie

wat is de kwaliteit van het weidegras

wat is de kwaliteit van het weidegras 8 Veevoeding en beweiding VERTEERBAARHEID NDF / ADF / ADL Hemicellulose gemakkelijk verteerbaar Cellulose Lignine Wat moet ik weten van veevoeding en vers gras? moeilijk verteerbaar niet verteerbaar 3

Nadere informatie

De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof

De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof Marjoleine Hanegraaf

Nadere informatie

Optimale groei met medewerking van bodem, bodembiologie en bemesting. Wilma Windhorst Boomteeltcursus Vlamings BV

Optimale groei met medewerking van bodem, bodembiologie en bemesting. Wilma Windhorst Boomteeltcursus Vlamings BV Optimale groei met medewerking van bodem, bodembiologie en bemesting Wilma Windhorst Boomteeltcursus Vlamings BV 130116 Schimmelziekten algemeen Chemisch systeem: brandjes blussen Ziekte vinden middel

Nadere informatie

RUWVOER + Inkuilmanagement. Assortiment inkuilmiddelen

RUWVOER + Inkuilmanagement. Assortiment inkuilmiddelen RUWVOER + Inkuilmanagement Assortiment inkuilmiddelen De melkveehouderijsector staat met de afloop van het melkquotum voor een aantal grote uitdagingen. Gezien de verwachte stijging van de melkproductie

Nadere informatie

meststoffen voor meesterlijk grasland! groei door kennis

meststoffen voor meesterlijk grasland! groei door kennis meststoffen voor meesterlijk grasland! groei door kennis Grasmaster De productie van ruwvoer op het eigen melkveehouderijbedrijf bepaalt in belangrijke mate het bedrijfsresultaat. Talloze onderzoeken bevestigen

Nadere informatie

Bemesting kool en relatie tot trips.

Bemesting kool en relatie tot trips. Bemesting kool en relatie tot trips. Programma Nutri Growing concept Trips tabaci Bemesting kool Beheersing van trips in de teelt van kool. Bodemvruchtbaarheid Het vermogen van een bodem een gewas van

Nadere informatie

Het belang van bodemleven Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit Gent, 4 november 2014

Het belang van bodemleven Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit Gent, 4 november 2014 Het belang van bodemleven Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit Gent, 4 november 2014 Petra Deproost Departement LNE, Dienst Land en Bodembescherming Biodiversiteit: niet enkel bovengronds!

Nadere informatie

BIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL]

BIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] BIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking van enzymen kunnen beschrijven moet het proces van

Nadere informatie

Beredeneerde bemesting van een paardenweide

Beredeneerde bemesting van een paardenweide Beredeneerde bemesting van een paardenweide Gras is het voornaamste voedsel voor paarden. Gras verschaft de noodzakelijke voeding en het omvangrijke ruwvoer dat nodig is voor een goede spijsverteringsactiviteit

Nadere informatie

Resultaten KringloopWijzers 2016

Resultaten KringloopWijzers 2016 Resultaten KringloopWijzers 2016 7 september 2017 Gerjan Hilhorst WLR - De Marke Het belang van lage verliezen Mineralenverliezen belasten het milieu EU beleid: beperken verliezen uit landbouw Streven:

Nadere informatie

Opbouw van presentatie: Plantsapmetingen verminderen teeltrisico s. Bemesting en productkwaliteit. Hoe groeit een plant?

Opbouw van presentatie: Plantsapmetingen verminderen teeltrisico s. Bemesting en productkwaliteit. Hoe groeit een plant? Opbouw van presentatie: INLEIDING: Doel / nut van gezonde bodem & plant Hoe groeit een plant? Wat doet de bodembiologie voor ons? Plantsapmetingen verminderen teeltrisico s Bemesting en productkwaliteit

Nadere informatie

NIEUW. De stikstofstabilisatie voor een verhoogde efficiëntie van stikstof in drijfmest

NIEUW. De stikstofstabilisatie voor een verhoogde efficiëntie van stikstof in drijfmest NIEUW De stikstofstabilisatie voor een verhoogde efficiëntie van stikstof in drijfmest Organische meststoffen efficiënte benutting van stikstof Stikstofbemesting is een elementair onderdeel van de moderne

Nadere informatie

De KringloopWijzer & bodem

De KringloopWijzer & bodem De KringloopWijzer & bodem Arnold Froklage Agrifirm Exlan 16-7-2015 Zwolle Agenda Achtergrond mestbeleid De KringloopWijzer Resultaten Vruchtbare Kringloop Achterhoek Vragen test Produceren binnen milieurandvoorwaarden

Nadere informatie

Basiscursus Compostering

Basiscursus Compostering Basiscursus Compostering Uw aangeboden door : OVAT Gegeven door Vincent de Wolff Wat gaan we vanavond doen? Wat is composteren Hoe verloopt het proces Wat wel, wat niet in de compost Waarom is compost

Nadere informatie

BIOLOGIE Thema: Stofwisseling Havo

BIOLOGIE Thema: Stofwisseling Havo BIOLOGIE Thema: Stofwisseling Havo Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking van enzymen kunnen beschrijven moet het proces van foto

Nadere informatie

Thema 4: Een gezonde bodem

Thema 4: Een gezonde bodem Thema 4: Een gezonde bodem Bodemanalyse en de gezonde plant Emile Bezemer Eurofins Agro Minder chemie met steenmeel Bert Carpay Carpay Advies 25 september 2018 ConGRAS 1 Bodemanalyse en gezonde grasplant!

Nadere informatie

Mesdag Zuivelfonds NLTO

Mesdag Zuivelfonds NLTO Onderwerpen Mesdagfonds Actuele thema s die keuze vragen Onderzoek uitspoeling stikstof (WUR) Onderzoek vastlegging CO2 (AEQUATOR) Conclusie en aanbevelingen Mesdag Zuivelfonds NLTO Ontstaan: fonds kwaliteit

Nadere informatie

BVB Substrates. Kwaliteitskenmerken substraten voor openbaar groen

BVB Substrates. Kwaliteitskenmerken substraten voor openbaar groen BVB Substrates Kwaliteitskenmerken substraten voor openbaar groen Marc Spierings 9 en 10 juni 2016 1 2 Het belang van groen 3 Het gewenste eindbeeld? Enkele parameters Goed ontwerp Goed bestek Kennis van

Nadere informatie

Doelstellingen in-uitkuilmanagement

Doelstellingen in-uitkuilmanagement Doelstellingen in-uitkuilmanagement 1. Fris en smakelijk ruwvoer 2. Veel melk uit gezond ruwvoer 2 Programma 1. Management, conserveringsproces en zuren 2. Zuurstof eruit; en hoe gaat dat in de praktijk?

Nadere informatie

Introductie. Zin en onzin van microbieel verrijkte producten. Onderwerpen. Het bodemleven. Rol van het bodemleven in de grond

Introductie. Zin en onzin van microbieel verrijkte producten. Onderwerpen. Het bodemleven. Rol van het bodemleven in de grond Zin en onzin van microbieel verrijkte producten Gera van Os Lector Duurzaam Bodembeheer, CAH Dronten Onderzoeker Gewas- en bodemgezondheid, PPO Lisse Introductie Bodem is de basis voor een goede teelt:

Nadere informatie

de bodem in de kringloop wijzer Frank Verhoeven ir Frank

de bodem in de kringloop wijzer Frank Verhoeven ir Frank de bodem in de kringloop wijzer Frank Verhoeven ir Frank Verhoeven Verstand van het platteland! Boerenverstand werken aan praktische duurzaamheid! Zo verkopen we de melk Wat is duurzame melk? Blije koeien:

Nadere informatie

7-6-2016. bodemvoedselweb

7-6-2016. bodemvoedselweb bodemvoedselweb. 1 Het systeem onder de grond Onder de grond vindt een heel spel plaats van eten en gegeten worden, het krioelt er van de beestjes Planten eten via de haarwortels, ze wisselen daar H +

Nadere informatie

INKUILMANAGEMENT GRAS

INKUILMANAGEMENT GRAS INKUILMANAGEMENT GRAS iperen.com GEZOND RUWVOER Iedere boer weet dat goed en gezond ruwvoer belangrijk is voor probleemloos melken en een goede melkproductie. Ruwvoer afkomstig van 5 tot 1 hectare gras-

Nadere informatie

INKUILMANAGEMENT GRAS

INKUILMANAGEMENT GRAS INKUILMANAGEMENT GRAS IN-/UITKUILMANAGEMENT BETER RUWVOER GEZOND MELKVEE MEER MELK GEZOND RUWVOER Iedere boer weet dat goed en gezond ruwvoer belangrijk is voor probleemloos melken en een goede melkproductie.

Nadere informatie

Mestverwerking in De Peel

Mestverwerking in De Peel Mestverwerking in De Peel Mestverwerking Jan van Hoof, Jeanne Stoks, Wim Verbruggen Maart 2012 Agenda Doel van de avond Wat is mest? Wat is het mestprobleem? Waar komt mest vandaan? Hoeveel mest is er?

Nadere informatie

ILVO DIER. OG Rundveehouderij: Ammoniak en methaan vergeleken: oorsprong en reductiemogelijkheden. Ammoniak. Methaan 4/10/2015 NH 3 CH 4.

ILVO DIER. OG Rundveehouderij: Ammoniak en methaan vergeleken: oorsprong en reductiemogelijkheden. Ammoniak. Methaan 4/10/2015 NH 3 CH 4. /0/205 Ammoniak en methaan vergeleken: oorsprong en reductiemogelijkheden Leen Vandaele / Sam De Campeneere ILVO DIER OG Rundveehouderij: Sam De Campeneere Leen Vandaele Nico Peiren Karen Goossens Ammoniak

Nadere informatie

Onze zorgboerderij. Ons melkveebedrijf. Denken in kringlopen (2010): Bodemgezondheid

Onze zorgboerderij. Ons melkveebedrijf. Denken in kringlopen (2010): Bodemgezondheid Ons melkveebedrijf 26,45 ha huiskavel 18. kg melk/ha 6 melkkoeien 22 jongvee zorgtak 1993 bedrijfsverplaatsing 2 bedrijfsovername 28 oprichting VOF met Conny 28 bouw jongveestal 29 start zorgboerderij

Nadere informatie

Grondgebondenheid = Eiwit van eigen land

Grondgebondenheid = Eiwit van eigen land Grondgebondenheid = Eiwit van eigen land Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door: Gerjan Hilhorst WUR De Marke Inhoud Resultaten (waar staan we?) Vergelijking laag en hoog scorende bedrijven Resultaten

Nadere informatie

Van optimale bodem naar optimaal voer!

Van optimale bodem naar optimaal voer! Van optimale bodem naar optimaal voer! Veehouderij en loonwerker informatiebijeenkomst 2016 www.tenbrinkebv.nl Van optimale bodem naar optimaal voer. Inleiding De beste wensen voor een gezond en gelukking

Nadere informatie

Bij hoeveel procent vochtverlies gaat de sportprestatie achteruit? Ong. 1% Bart van der Meer WM/SM theorie les 11 Amice

Bij hoeveel procent vochtverlies gaat de sportprestatie achteruit? Ong. 1% Bart van der Meer WM/SM theorie les 11 Amice Bij hoeveel procent vochtverlies gaat de sportprestatie achteruit? Ong. 1% Bart van der Meer WM/SM theorie les 11 Amice Bij hoeveel procent vochtverlies krijg je een dorstsignaal? Ong. 2% Bewerkt door

Nadere informatie

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar 17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BOKASHI is het Japanse woord voor: Goed gefermenteerd organisch materiaal Methode om organisch restmateriaal terug te geven aan de bodem Komt voort

Nadere informatie

Organische stof: Impact op bodem en bodemleven

Organische stof: Impact op bodem en bodemleven Organische stof: Impact op bodem en bodemleven Aad Termorshuizen Gouden Gronden, 26 januari 2018, Aduard Even voorstellen Aad Termorshuizen Specialist bodemkwaliteit en plantenpathogenen 20 jaar als docent

Nadere informatie

Examen Voorbereiding Stofwisseling

Examen Voorbereiding Stofwisseling Examen Voorbereiding Stofwisseling Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 1 Stofwisseling Begrippenlijst: Begrip Organische stoffen Anorganische stoffen Enzymen Assimilatie Chemische energie Koolstofassimilatie

Nadere informatie

BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING

BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING Wat gaan we doen De bodem Bodemleven Voorstellen van verschillende groepen Wat doen deze beestjes in de bodem Goede bodemkwaliteit Regenwormen Petra van Vliet Blgg - Oosterbeek

Nadere informatie

Nutriënten: stikstof, fosfor. Assimilatie: opbouw van levend materiaal

Nutriënten: stikstof, fosfor. Assimilatie: opbouw van levend materiaal Nutriënten: sleutelrol bij de groei van organismen en het functioneren van ecosystemen Jos Verhoeven Assimilatie: opbouw van levend materiaal In de eerste plaats: Fotosynthese! 6 CO 2 + 6 H 2 O C 6 H 12

Nadere informatie

Bij voedingsgewassen kan de productie zo optimaal mogelijk gemaakt worden door bemesting, bodembewerking en bescherming tegen ziekten en plagen.

Bij voedingsgewassen kan de productie zo optimaal mogelijk gemaakt worden door bemesting, bodembewerking en bescherming tegen ziekten en plagen. Samenvatting door Xx 1814 woorden 22 januari 2018 5,5 2 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie- Thema. 3 Mens en Milieu Basisstof 1. De relatie mens en milieu Ecosysteemdiensten: diensten die een ecosysteem

Nadere informatie

Weidemengsels Informatie en productenoverzicht

Weidemengsels Informatie en productenoverzicht Weidemengsels 2019 Informatie en productenoverzicht Weidemengsels Het wordt voor de veehouder steeds belangrijker om zo veel mogelijk ruwvoer zelf te telen. Lagere voerkosten zorgen voor een beter rendement.

Nadere informatie

5,4. Planten voeding behoefte. Kunstmest stoffen. De fysische vorm. Keuzeopdracht door een scholier 1865 woorden 22 mei keer beoordeeld

5,4. Planten voeding behoefte. Kunstmest stoffen. De fysische vorm. Keuzeopdracht door een scholier 1865 woorden 22 mei keer beoordeeld Keuzeopdracht door een scholier 1865 woorden 22 mei 2001 5,4 62 keer beoordeeld Vak ANW Keuzeopdracht 5.3 Als men landbouw in de toekomst wil bedrijven kan men niet meer simpel parasiteren op de vruchtbaarheid

Nadere informatie

Goede bemesting geeft gezonde planten

Goede bemesting geeft gezonde planten Goede bemesting geeft gezonde planten Door: HortiNova Opbouw van presentatie: Doel van gezonde bodem & plant Hoe groeit een plant? Hoe kan een plant ziek worden? Waarom moeten we bladgroen en wortels promoten

Nadere informatie

1 Voedingselementen Voedingselementen Zuurgraad Elektrische geleidbaarheid (EC) Afsluiting 14

1 Voedingselementen Voedingselementen Zuurgraad Elektrische geleidbaarheid (EC) Afsluiting 14 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Voedingselementen 9 1.1 Voedingselementen 9 1.2 Zuurgraad 12 1.3 Elektrische geleidbaarheid (EC) 13 1.4 Afsluiting 14 2 Kunstmeststoffen 15 2.1 Indeling kunstmeststoffen

Nadere informatie

Bodem en bemesting Basis voor plantgezondheid Wilma Windhorst, VHG docentendag

Bodem en bemesting Basis voor plantgezondheid Wilma Windhorst, VHG docentendag Bodem en bemesting Basis voor plantgezondheid Wilma Windhorst, VHG docentendag 5-10-2017 Groeifactoren Klimaat Gewasbesch. biologisch Plantversterkers Gewasbesch. chemisch Bemesting Plantmateriaal Klimaat

Nadere informatie

Biodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei

Biodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei Biodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei Biodiversiteit 3 Principes: A) Repertoire: Organismen werken stap voor stap. (Kaas Houtstof) B) Interacties: Anderen zijn nodig (zetmeel afbreken

Nadere informatie

Examentrainer. Vragen. Broeikasgassen meten in wijn. 1 Uitgeverij Malmberg. Lees de volgende tekst.

Examentrainer. Vragen. Broeikasgassen meten in wijn. 1 Uitgeverij Malmberg. Lees de volgende tekst. Examentrainer Vragen Broeikasgassen meten in wijn Lees de volgende tekst. Sterk toegenomen verbranding van organische stoffen leidt tot een verhoging van de concentratie CO 2 in de atmosfeer. Er is op

Nadere informatie

Moderne grasmengsels voor circulaire melkveehouderij

Moderne grasmengsels voor circulaire melkveehouderij Moderne grasmengsels voor circulaire melkveehouderij Smart Fertilization day Edward Ensing, november 2018 Bemesting wordt belangrijker Circulaire landbouw afval bestaat niet Doelstelling: Eiwit van eigen

Nadere informatie

Microbiology & Biochemistry (MIB-10306, microbiologie deel)

Microbiology & Biochemistry (MIB-10306, microbiologie deel) Microbiology & Biochemistry (MIB-10306, microbiologie deel) 1. Morfologie (vorm, grootte, onderdelen) a. Teken schematisch de doorsnede van een bacterie en benoem 10 structuren. vacuole met reservestoffen,

Nadere informatie

Voorbeeld. Stichting Biomentor. Advies Voorbeeld

Voorbeeld. Stichting Biomentor. Advies Voorbeeld Voorbeeld Advies Voorbeeld Stichting Biomentor Visueel: Stengelig met veel wel variatie, veel tinten groen, (rondvormige) bloemhoofden, kruiden, lekkere (reukgras) geur, goede stengel/blad verhouding Vochtgehalte:

Nadere informatie

Thema Bodem en Bemesting Bron: Tuin en Landschap nr. 6a-2006

Thema Bodem en Bemesting Bron: Tuin en Landschap nr. 6a-2006 Thema Bodem en Bemesting Bron: Tuin en Landschap nr. 6a-2006 Hendrik Jans Inhoud: 1. Toen en nu 2. Groeivoorwaarden 3. Soorten bodemleven 4. Water en zuurstofhuishouding 5. Drainagesystemen 6. Werking

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1. Onderscheidende product(ie) kenmerken van Bio-Trio 2

Inhoudsopgave. 1. Onderscheidende product(ie) kenmerken van Bio-Trio 2 Inhoudsopgave Document: Pagina: 1. Onderscheidende product(ie) kenmerken van Bio-Trio 2 2. Bio Spring NSE 18-0-3(+2)+12 4 3. Bio Allround NSE 10-4-6(+3)+12 6 4. Bio Pre-Seed NSE 10-10-0(+HF)+12 8 5. Bio

Nadere informatie

Welkom bij de Groenstudieclub Midden Nederland. Het belang van een passende grond door Peter Meerwijk Innogreen

Welkom bij de Groenstudieclub Midden Nederland. Het belang van een passende grond door Peter Meerwijk Innogreen Welkom bij de Groenstudieclub Midden Nederland Het belang van een passende grond door Peter Meerwijk Innogreen Innogreen afzet: hoveniers, gemeenten, (boom)kwekerij, sport en golf producten & diensten

Nadere informatie

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Dinsdag 22 juni uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Dinsdag 22 juni uur Biologie Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Dinsdag 22 juni 13.30 16.30 uur 19 99 Boekje met informatie 900011 18B Begin informatie 1 Deling onder invloed van colchicine profase

Nadere informatie

Kuilkenner Grasbalen (afgesloten) balen juli. Uw klantnummer: Eurofins Agro Postbus 170 NL AD Wageningen

Kuilkenner Grasbalen (afgesloten) balen juli. Uw klantnummer: Eurofins Agro Postbus 170 NL AD Wageningen Kuilkenner Grasbalen (afgesloten) Uw klantnummer: 2011239 H. Holman Markewg 17 9307 PC STEENBERGEN DR Eurofins Agro Postbus 170 NL - 6700 AD Wageningen T monstername: Johan de Vries: 0652002171 T klantenservice:

Nadere informatie

De bodem is het verteringsorgaan van het ecosysteem, vergelijkbaar met het maag/darmstelsel van een mens en dier.

De bodem is het verteringsorgaan van het ecosysteem, vergelijkbaar met het maag/darmstelsel van een mens en dier. Bodem De bodem is het verteringsorgaan van het ecosysteem, vergelijkbaar met het maag/darmstelsel van een mens en dier. Hoofdrolspeler: bacteriën en schimmels! Gezonde vertering door gezonde voeding: Mens:

Nadere informatie

Bemestingsplan. Hans Smeets Adviseur DLV team boomteelt. DLV Plant

Bemestingsplan. Hans Smeets Adviseur DLV team boomteelt. DLV Plant Bemestingsplan Hans Smeets Adviseur DLV team boomteelt Waarom een grondanalyse? Inzicht krijgen in de beschikbare voeding voor de plant; Hoofdelementen; Sporenelementen; ph van de grond; Organische stof

Nadere informatie

Levende Grond; Voedsel Gezond! Stichting Wervel. De Zonnekouter. Machelen-aan-de-Leie 29 november 2014

Levende Grond; Voedsel Gezond! Stichting Wervel. De Zonnekouter. Machelen-aan-de-Leie 29 november 2014 Levende Grond; Voedsel Gezond! Stichting Wervel De Zonnekouter Machelen-aan-de-Leie 29 november 2014 De De boer boer de de dokter dokter van van de de toekomst toekomst?? De boer de dokter van de toekomst?

Nadere informatie

KringloopWijzer. Johan Temmink

KringloopWijzer. Johan Temmink KringloopWijzer Johan Temmink 1 Juli 2013: Sectorplan koersvast richting 2020 Melkveehouderij: Zuivelplan (NZO, LTO) Technische invulling binnen milieurandvoorwaarden KringloopWijzer centraal Film KringloopWijzer

Nadere informatie

Een mooie tuin? Bemest! Top 5 vragen en antwoorden over bemesting! + 5 tips van onze specialist

Een mooie tuin? Bemest! Top 5 vragen en antwoorden over bemesting! + 5 tips van onze specialist Een mooie tuin? Bemest! Top 5 vragen en antwoorden over bemesting! + 5 tips van onze specialist Inhoudsopgave 1 Waarom is bemesten zo belangrijk? p5 Hoe vaak moet ik eigenlijk bemesten? p6 4 3 Wat is het

Nadere informatie

Basiscursus Compostering

Basiscursus Compostering Dia 1 Basiscursus Compostering Uw aangeboden door : OVAT Gegeven door Vincent de Wolff Dia 2 Wat gaan we vanavond doen? Wat is composteren Hoe verloopt het proces Wat wel, wat niet in de compost Waarom

Nadere informatie