Programmabegroting

Transcriptie

1 Programmabegroting

2

3 Aanbiedingsbrief Geachte leden van de gemeenteraad, Met genoegen presenteren we u de programmabegroting Deze begroting zal worden behandeld in de raadsvergadering van 5 november Het Besluit en Verantwoording (BBV) is onze richtlijn geweest bij het opstellen van de begroting 2014 en de meerjarenbegroting De begroting is de vierde en laatste begroting van deze college- en raadsperiode. Tevens is het de vierde begroting die, net als de begroting voor Oostzaan, is opgesteld binnen de werkorganisatie OVER-gemeenten. We hanteren twee begrotingsdocumenten, de programmabegroting en de productenraming. Deze bestaan sinds de invoering van het dualisme binnen de lokale politiek. Dit zorgt voor een scheiding in posities en bevoegdheden van de raad en het college, wat gevolgen heeft voor de inrichting en invulling van de begroting. De productenraming wordt door het college van B&W vastgesteld. De programmabegroting is een document voor de Raad dat de kaderstellende functie en de controlerende taak van de Raad ondersteunt. De programmabegroting bevat naast de 14 door de Raad bepaalde programma s, de verplichte paragrafen. Deze paragrafen hebben als doel een dwarsdoorsnede te geven van de begroting en betreffen de bedrijfsvoering, verbonden partijen, onderhoud kapitaalgoederen, het grondbeleid, de financiering, de lokale heffingen en de risicoparagraaf welke deel uit maakt van de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. Naast deze al jaren verplichte paragrafen zijn sinds de begroting 2013 de paragrafen grote projecten en demografische ontwikkeling in de programmabegroting opgenomen. In het voorjaar van 2013 is er op basis van de door het Rijk voorgenomen decentralisaties een document genaamd Financiële basis voor de toekomst gemaakt. Hier vloeide een bezuinigingstaakstelling uit voort. Dit heeft geleid tot een bezuinigingsmarkt voor inwoners, gevolgd door een bezuinigingsraad, gehouden op 24 en 25 juni 2013, waarin door de Raad tot een flink aantal bezuinigingen is besloten. Het proces van opstellen en besluitvorming van de Zomernota 2013 en de Kadernota 2014 liep gelijk op met dit bezuinigingsproces. In de Kadernota 2014 zijn de kaders vastgesteld voor het opstellen van de begroting Tevens is hier een financieel meerjarenperspectief in opgenomen. Hieruit bleek eveneens een bezuinigingstaakstelling om de begroting structureel sluitend te krijgen. Hieronder vind u de relatie tussen de eerder gepresenteerde bedragen rondom de zogenaamde variant 2 van de bezuinigingsmarkt, waartoe uiteindelijk is besloten, de saldi van de zomernota, de kadernota en de uiteindelijke uitkomst na het samenstellen van de nieuwe meerjarenbegroting Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 3 van 124

4 saldi begroting 2013 excl. bezuinigingen 164- N 560- N 443- N 473- N effecten regeerakkoord 939- N N N N Totale bezuinigingstaakstelling N N N N Totaal bedrag besloten in Raad V V V V structurele mutaties zomerrapportage V 222 V 222 V 222 V mutaties kadernota N 395- N 702- N 703- N Saldi vóór vervaardigen begroting 164- N 158- N 310- N 660- N Verwerken meicirculaire: mutatie Algemene Uitkering 16 V -400 N -444 N -542 N Hierin verwerkte (eerder voorgenomen) Rijksmaatregelen: -Korting AU agv BTW Compensatiefonds V 450 V 450 V -Onderhoud schoolgebouwen N Financierings-en dekkingsmid.au incl.korting schoolgeb. 160 V 299 V 461 V 461 V - Verplicht hergebruik scootmobielen/rolstoelen 0 14 V 23 V 23 V Subtotaal (na verwerking effecten meicirculaire) 12 V 33- N 180 V 268- N Overige mutaties, zoals actualiseren van kapitaallasten, van mutaties in egalisatiereserves, van rentelasten leningen etc. (geen extra budgetaanvragen) 9- N 5- N 53- N 40- N ssaldi na vervaardigen begroting V 38- N 127 V 308- N (Bedragen x V=voordelig; N=nadelig) Inmiddels heeft er een eerste actualisatie plaatsgevonden van de stand van zaken van de in het document Financiële basis voor de toekomst genoemde voorgenomen Rijksmaatregelen. Welke eerder door het Rijk voorgenomen decentralisaties worden volgens planning doorgevoerd, en welke worden uitgesteld. En wat zijn de financiële gevolgen voor de gemeente Wormerland als een maatregel uitgesteld wordt. U treft deze actualisatie als bijlage aan. Hieruit blijkt een voordelig financieel resultaat voor het jaar 2014 van Vervolgens hebben wij als college gezocht naar een manier om de voorliggende begroting structureel sluitend aan uw Raad te kunnen aanbieden. De uitkomst hiervan treft u in het raadsvoorstel aan. Beide punten worden als afzonderlijke beslispunten aan uw Raad voorgesteld. Het college van burgemeester en wethouders van Wormerland, de gemeentesecretaris, de burgemeester, M. van den Hende P.C. Tange Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 4 van 124

5 Inhoudsopgave Aanbiedingsbrief... 3 Inhoudsopgave... 3 Leeswijzer... 3 Visie... 3 srichtlijnen Financiële positie... 3 Overzicht van baten en lasten... 3 Overzicht van geldleningen... 3 Overzicht reserves en voorzieningen... 3 Nieuw beleid... 3 Meerjarenplan... 3 Programma s... 3 Programma 1 Openbare ruimte... 3 Programma 2 Natuur, landschap en monumenten... 3 Programma 3 Maatschappelijke participatie... 3 Programma 4 Publieksdiensten... 3 Programma 5 Ruimtelijke ordening... 3 Programma 6 Bestuur en organisatie... 3 Programma 7 Veiligheid en handhaving... 3 Programma 8 Onderwijs... 3 Programma 9 Wonen... 3 Programma 10 Werk en inkomen... 3 Programma 11 Milieu... 3 Programma 12 Financieel beleid... 3 Programma 13 Financierings- en dekkingsmiddelen... 3 Programma 14 Zorg... 3 Programma 40 Mutaties in reserves... 3 Paragrafen... 3 Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing... 3 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen... 3 Paragraaf Bedrijfsvoering... 3 Paragraaf Verbonden Partijen... 3 Paragraaf Grondbeleid... 3 Paragraaf Financiering... 3 Paragraaf Lokale heffingen... 3 Paragraaf Grote projecten... 3 Paragraaf Demografische ontwikkeling... 3 Overige gegevens... 3 Kerngegevens... 3 Balans... 3 Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 5 van 124

6 Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 6 van 124

7 Leeswijzer In de Aanbiedingsbrief is de financiële positie, in de relatie met de kadernota 2014 en de reeds in juni 2013 besloten bezuinigingen weergegeven. In het hoofdstuk Visie staat onze visie op de ontwikkelingen binnen onze gemeente en de prioriteiten voor de komende periode. In het hoofdstuk srichtlijnen 2014 zijn de richtlijnen van de programmabegroting weergegeven, zoals die bij de kadernota 2014 door uw Raad zijn vastgesteld. Aan de hand van deze richtlijnen hebben we de programmabegroting opgesteld. Het hoofdstuk Financiële positie toont de financiële positie per programma, is een overzicht opgenomen van langlopende geldleningen en tevens een overzicht van alle reserves en voorzieningen. In het volgende hoofdstuk Nieuw beleid is het nieuwe beleid, in de vorm van het meerjarenplan opgenomen, zoals die in de Kadernota 2014 door de Raad besloten is. Het volgende hoofdstuk Programma s is gewijd aan de 14 programma s. Elk programma is op een zelfde wijze uitgewerkt aan de hand van de drie vragen: Wat willen we bereiken? Wat doen we ervoor? Wat kost het? Hiernaast is opgenomen bij elk programma: Achtergrondinformatie Kengetallen en indicatoren Verschillenanalyse Stand van de reserves en voorzieningen Risico s Vervolgens worden de zeven verplichte paragrafen weerstandsvermogen, onderhoud kapitaalgoederen, bedrijfsvoering, verbonden partijen, grondbeleid, financiering en lokale heffingen uiteengezet. Hier zijn de paragraaf grote Projecten en Demografische ontwikkeling aan toe gevoegd. Tenslotte staat in de Overige gegevens de kerngegevens over de structuur van onze gemeente. Tevens is als apart onderdeel de geprognosticeerde balans opgenomen. De uitgebreide staat van geactiveerde kapitaaluitgaven is, samen met de productenraming die door het college is vastgesteld, verwerkt in een afzonderlijk bijlagenboek. Dit boek is te vinden bij de stukken die ter inzage liggen. Om de leesbaarheid van de begroting te vergroten, is ervoor gekozen om de bedragen in tabellen in duizendtallen te vermelden in plaats van in euro s. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 7 van 124

8 Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 8 van 124

9 Visie Op 19 maart 2014 worden de gemeenteraadsverkiezingen gehouden. Met deze verkiezingen zal de raadsperiode worden beëindigd en zal na de vorming van een coalitie een nieuw raads- en werkprogramma moeten worden opgesteld onder verantwoordelijkheid van de dan gekozen en dan zittende coalitie. Binnen de huidige raadsperiode hebben VLW en SP de onderstaande doelstellingen binnen hun coalitieakkoord aangehouden. Bij dit overzicht treft u tevens de voortgang aan ten aanzien van deze doelstellingen. Zelfstandigheid De gemeente Wormerland hecht aan haar zelfstandigheid en streeft er naar lokaal te doen wat er lokaal kan en gezamenlijk te doen wat gezamenlijk moet. De samenwerking in OVER-gemeenten is daar een voorbeeld van. De afgelopen periode hebben wij de voordelen van deze samenwerking uitgedragen op zoek naar partners die hun zelfstandigheid hoog in het vaandel hebben staan en zich realiseren dat ambtelijke samenwerking voordelen oplevert. Onze ervaring is dat onze boodschap in het algemeen wel goed wordt begrepen, maar begrijpen wil nog niet zeggen dat andere gemeenten ook direct zullen gaan toetreden. Voortgang Ook in 2013 werden mogelijke kandidaat-gemeenten benaderd met de optie om deel te nemen aan OVER-gemeenten. Daarnaast vindt onderzoek plaats naar de mogelijkheden om gezamenlijk met Zaanstad bepaalde activiteiten uit te voeren. Het betreft hier met name het zogenaamde sociale taakveld. Klantgericht De gemeentelijke overheid is klantgericht. De serviceverlening staat op een hoog niveau. De gemeente heeft een luisterend oor voor onze inwoners. De waardering van de inwoners van Wormerland voor de dienstverlening is vorig jaar gestegen naar een 7,8. Wij gaan door op de ingeslagen weg en zullen onze afspraken met burgers over de dienstverlening vastleggen in een kwaliteitshandvest. De betrokkenheid van inwoners bij hun eigen leefomgeving is groot. Uit onderzoek is gebleken dat een groot deel van de inwoners zich mede-eigenaar van de gemeente of aandeelhouder voelt. In het kader van wijk- en buurtgericht werken streven wij er naar om juist die betrokken inwoners te mobiliseren bij mogelijke verbeteringen van hun directe leef- en woonomgeving. Voortgang: Het project wijk- en buurtgericht werk kreeg in 2013 een vervolg met de inwoners van de Van Gelderwijk. De inbreng van de bewoners was groot en in overleg met de betrokkenen zal dit project ook in 2014 worden voortgezet. Eind 2013 vindt er nog een tweede wijkpeiling plaats. Dit is in de wijk vanaf de Veerdijk tot aan de Noordweg en Nieuweweg. In 2014 worden er nog drie nader te bepalen wijken gedaan, waarbij in de kernen de contactcommissies nauw betrokken worden. Vitaal Wormerland is een vitale gemeente. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de hoeveelheid nieuwe plannen die wij realiseren. Denk bijvoorbeeld aan investeringen in de mfa in Neck en Wormer, het vergroten van het percentage sociale huurwoningen in Neck van 30% naar 48%, het voortvarend privatiseren van de sportvelden in alle kernen en de geplande vervanging van de Zaanbrug. Om al deze plannen te kunnen realiseren is het van belang dat Wormerland in deze tijden van grote bezuinigingen ook financieel vitaal is. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 9 van 124

10 Voortgang: De mfa in Neck is tot tevredenheid van een ieder opgeleverd. In het dorpscentrum van Wormer zal in november 2013 de eerste fase worden opgeleverd, inclusief de inrichting/bestrating van het nieuwe dorpsplein en omgeving. In 2014 zal gestart worden met de ontwikkeling van fase 2 van dit project. Voor wat betreft de financiering van het dorpscentrum Wormer zitten wij goed op de door ons begrootte koers. In 2014 zal gestart worden met de bouw van de nieuwe Zaanbrug. De gemeenteraad zal hierbij nauw betrokken worden, conform de gemaakte afspraken.ten aanzien van de woningbouw is in 2013 gestart met de reconstructie van de Molenbuurt en ook in Neck is de woningbouw rondom de mfa in productie gekomen. De speciale raadscommissie structuurvisie heeft goede voortgang geboekt en de voorstellen voor de nieuwe structuurvisie voor Wormerland zullen op afzienbare termijn aan de gemeenteraad worden aangeboden ter behandeling. De financiële positie van Wormerland is voor 2013 door onze provinciale toezichthouder gekwalificeerd als goed. Dit is een opwaardering ten opzichte van Sociaal Ondanks de bezuinigingen dan wel ombuigingen die vanuit het Rijk richting gemeenten schuiven, wordt het huidige sociale beleid voortgezet. Inwoners, die voor hulp onze steun nodig hebben, dienen wij welwillend tegemoet te treden opdat die inwoners ook een gelukkig bestaan kunnen hebben. Die solidariteit is een groot goed en het is ons veel waard dat goede ook te behouden. We willen inwoners van Wormerland dan ook zo veel mogelijk stimuleren om zich in te zetten voor elkaar. En om gebruik te blijven maken van de voorzieningen die aanwezig zijn. De uitwerking van het beleid voor vrijwilligers en mantelzorgers om dit te ondersteunen vond in 2012 plaats. De contacten met onze cliënten hopen we te verstevigen door het afleggen van huisbezoeken. Voortgang: In nauw overleg en in goede samenwerking binnen de werkgroep bezuinigingen uit de raad is een besparingsplan voor opgesteld. Middels een amendement is gekozen voor een besparingsplan conform de zogenaamde variant 2. In dit plan zullen de vanuit het rijk opgelegde maatregelen in de sociale sfeer gefaseerd worden doorgevoerd zodat de gevolgen voor onze inwoners niet in één jaar tegelijk merkbaar zullen worden. Ondanks de rijksmaatregelen wil Wormerland een sociaal bewuste gemeente blijven. Groen Wormerland wil de groene long zijn en blijven tussen de stedelijke gebieden Zaanstad en Purmerend. Ons beleid is gericht op het behoud van de karakteristieke waarden van ons landelijk gebied. In alle kernen van de gemeente Wormerland moet voldoende groen aanwezig zijn. Speciaal in Wormer zullen we hier aandacht aan besteden. Zo is er in 2011 extra budget beschikbaar gesteld voor het planten van bomen in de gemeente, het bomenbeheerplan is in 2010 vastgesteld en in 2012 heeft uw raad een voorstel voor adoptiegroen goedgekeurd. Bij wijze van proef is het onderhoud van de twee mini-rotondes in Wormer geprivatiseerd. Met de betreffende bedrijven is overleg gaande voor een paar aanpassingen teneinde op de rotondes groen te kunnen handhaven. Het beleid tot het overdragen van onderhoud zal in ieder geval met de raad worden geëvalueerd conform onze afspraken met de raad. Deze evaluatie zal in 2013 plaatsvinden. De afgelopen jaren is er hard gewerkt om de achterstand bij het aanpakken van zwerfvuil weg te werken in het zogenaamde Plusproject. Bewust worden van inwoners om hier aan mee te blijven werken is van groot belang. Voortgang; De beide minirotondes werden in 2013 aangepast en voorzien van een groenstructuur. De proef zal nog in 2013 worden geëvalueerd in overleg met de raad. Veel aandacht wordt besteed aan onze openbare ruimte. Op vele plekken binnen de gemeente wordt gewerkt aan het opknappen en het in goede orde handhaven van de ruimtelijke kwaliteit. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 10 van 124

11 Duurzaam In ons gemeentehuis zijn een beperkt aantal kantoorruimten voorzien van led-verlichting. Deze verlichting is bij wijze van proef aangelegd op kosten van de mogelijke leverancier. Ons is aangegeven dat wij met deze verlichting circa 40-45% op onze energiekosten zouden kunnen besparen. Daarnaast heeft de led-lamp een levensduur van branduren, tegen een levensduur van branduren voor de standaard verlichting in ons gemeentehuis. Naast de led- actie hebben wij recent ook onze nieuwe VOP (Voetgangers Oversteek Plaats) aan de Rigastraat ter hoogte van de school de WormerWieken in gebruik genomen. Deze VOP werkt volledig op basis van zonne-energie. Bij gebleken succes kunnen wij in de toekomst ook andere plaatsen, waar dergelijke voorzieningen gevraagd worden of nodig zijn, op deze manier gaan inrichten. Voortgang: Het gehele gemeentehuis is inmiddels voorzien van led-verlichting. Ook binnen het centrumplan van Wormer zal de nieuw straatverlichting worden voorzien van led-verlichting. De recent aangelegde VOP in de Koningsvarenstraat krijgt een gelijke inrichting als de VOP in de Rigastraat en de signalering vindt plaats middels zonne-energie. In de komende jaren zal verder uitvoering worden gegeven aan het beheerplan openbare verlichting op grond waarvan de led-verlichting gefaseerd zal worden ingevoerd binnen onze gemeente. Eind oktober 2013 verwachten wij een voorstel met betrekking tot een duurzaamheidsprogramma aan de gemeenteraad voor te kunnen leggen. Subsidies Ons college maakt werk van het kunnen uitbuiten van allerhande subsidiemogelijkheden. Teneinde deze doelstelling optimaal te kunnen benutten zijn wij een overeenkomst aangegaan met het bedrijf Balance op basis van no cure no pay. In het geval wij subsidie kunnen ontvangen betalen wij voor de eerste een commissie van 15% aan Balance. Voor bedragen hoger dan is de commissie vastgesteld op 10%. Daar waar een subsidieverzoek niet leidt tot het daadwerkelijk verkrijgen van een subsidie betalen wij op grond van onze overeenkomst geen commissie. Voortgang: Het verkrijgen van subsidies is voor onze gemeente van groot belang. Mede door deze subsidies hebben wij, ondanks de bezuinigingen, de mogelijkheid om het onderhoud binnen de openbare ruimte op peil te houden. In 2011 ontvingen wij (afgerond) voor een bedrag van en in 2012 voor een bedrag van (afgerond) aan subsidies. Voor de komende periode houden wij aan dat wij jaarlijks voor een bedrag van aan subsidies zullen kunnen verkrijgen. Deze inkomsten hebben wij in de begroting opgenomen. College van burgemeester en wethouders van Wormerland Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 11 van 124

12 Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 12 van 124

13 srichtlijnen 2014 Inleiding Gemeenten zijn verplicht een begroting en een meerjarenraming voor ten minste drie jaar volgend op het begrotingsjaar op te stellen. Voor het opstellen van de begroting en meerjarenramingen zijn de volgende begrotingsrichtlijnen van toepassing. Beoogd resultaat Alle taken en activiteiten met betrekking tot de gemeentelijke huishouding op te nemen in de begroting 2014 en de meerjarenraming Het doel is vervolgens een structureel sluitende meerjarenbegroting vast te stellen. Voor het opstellen van de begroting 2014 hanteren wij de volgende richtlijnen: Beleid a. Uitgangspunt vormt de raadsagenda Het college van B&W werkt deze agenda verder uit aan de hand van de vragen: wat doen we, waarvoor doen we het en wat kost het; b. In de begroting wordt uitgegaan van bestaand beleid; c. Raadsbesluiten tot en met de vergadering van juni 2013 inclusief de uitkomsten van de zomernota 2013 worden verwerkt in de programmabegroting 2014; d. Raadsbesluiten van juli tot en met december 2013, met meerjarige (structurele) gevolgen, worden verwerkt in de eerste begrotingswijziging van 2014; Kostenontwikkeling e. Er is rekening gehouden met een (externe) prijsstijging van 2,00 % (= inflatie (cpi); opgaven CPB prognose van maart 2013); f. Bij toepassing van stijgingspercentages op budgetten, is met loonstijging óf met prijsstijging gewerkt. De percentages worden níet cumulatief toegepast; g. Prijsstijgingen hoger dan de aangegeven percentages, zijn slechts opgenomen voor zover daar contracten, gemeenschappelijke regelingen, bestuurlijke afspraken of andere bewijsstukken aan ten grondslag liggen; h. De begrotingen van de samenwerkingsverbanden en gemeenschappelijke regelingen dienen we uiterlijk 31 mei te hebben ontvangen, zodat deze kunnen worden verwerkt in de programmabegroting Mocht dit niet het geval zijn dan stijgen de lasten voor de begroting met de in e en/of f voorgestelde stijgingen. Voor deze partijen worden de percentages ook niet cumulatief toegepast; i. Voor de tarieven gaan wij uit van een stijging gelijk aan het inflatiepercentage, in dit geval van 2,00 %. Uitzonderingen op de algemene regel van de toegestane stijging zijn: reisdocumenten / rijbewijzen: de tarieven van de reisdocumenten / rijbewijzen zijn aan een wettelijk maximum gebonden; afvalstoffenheffing / rioolrecht: met betrekking tot deze tarieven geldt, met uitzondering van het BCF, een kostendekking van 100%; Renteontwikkeling j. De rekenrente is voor de jaren 2013 t/m 2016 vastgesteld op 5%. Deze wordt gebruikt voor diverse berekeningen zoals afkoopsommen, contante waarden, grondexploitatie en kapitaallasten over investeringen. Prognose woningen en inwoners k. Uit de geïnventariseerde bouwlocaties binnen de gemeente blijkt een toename van het aantal woningen in 2014 tot en met Gelet op eventuele vertragingen van de woningbouwprojecten en de huidige woningmarkt, alsmede het verloop van het accres en de parameters in de algemene uitkering is besloten om deze prognose niet door te rekenen in de prognose van de Algemene uitkering en de OZB, ook omdat areaaluitbreiding leidt tot extra kosten voor wat betreft de inrichting van de openbare ruimte. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 13 van 124

14 Overige m. In de vergaderingen van de samenwerkingsverbanden en gemeenschappelijke regelingen dient ons gemeenschappelijk standpunt met betrekking tot de loon- en prijsstijgingspercentages en de aanleverdatum van de begrotingen te worden ingebracht; n. De jaarschijf 2014 van het meerjarenplan wordt vastgesteld bij de kadernota 2014, voor wat betreft vervangingsinvesteringen, areaaluitbreiding en intensivering bestaand beleid. De consequenties ervan worden direct verwerkt in de programma s van de programmabegroting Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 14 van 124

15 Financiële positie Hieronder is een overzicht opgenomen van alle lasten en baten per programma, per jaar. Hierin zijn nog niet opgenomen de financiële resultaten van de beslispunten 3 en 4 van het Raadsvoorstel betreffende de actualisatie van het stuk Financiële basis voor de toekomt en de door het college voorgestelde mogelijkheid om ook voor het jaar 2015 de begroting sluitend te maken. Deze punten worden afzonderlijk aan de Raad ter besluitvorming gebracht. Overzicht van baten en lasten Programma (bedragen x werkelijk werkelijk werkelijk begroot begroot begroot 1.000) lasten baten saldo lasten baten saldo 01 Openbare ruimte Natuur, landschap en monumenten Maatschappelijke participatie Publieksdiensten Ruimtelijke ordening Bestuur en organisatie Veiligheid en handhaving Onderwijs Wonen Werk en inkomen Milieu Financieel beleid Financierings- en dekkingsmiddelen Zorg Saldo van baten en lasten Mutaties in reserves Geraamd resultaat Programma (bedragen x begroot begroot begroot begroot begroot begroot 1.000) lasten baten saldo uitgaven baten saldo 01 Openbare ruimte Natuur, landschap en monumenten Maatschappelijke participatie Publieksdiensten Ruimtelijke ordening Bestuur en organisatie Veiligheid en handhaving Onderwijs Wonen Werk en inkomen Milieu Financieel beleid Financierings- en dekkingsmiddelen Zorg Saldo van baten en lasten Mutaties Totaal in reserves Saldo Geraamd 2 - Totaal mutaties resultaat reserves Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 15 van 124

16 Programma (bedragen x begroot begroot begroot begroot begroot begroot 1.000) lasten baten saldo lasten baten saldo 01 Openbare ruimte Natuur, landschap en monumenten Maatschappelijke participatie Publieksdiensten Ruimtelijke ordening Bestuur en organisatie Veiligheid en handhaving Onderwijs Wonen Werk en inkomen Milieu Financieel beleid Financierings- en dekkingsmiddelen Zorg Saldo van baten en lasten Mutaties in reserves Geraamd resultaat Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 16 van 124

17 Toelichting op het overzicht van baten en lasten In dit overzicht van baten en lasten zijn de volgende bedragen van incidentele aard: (bedragen x 1.000) 2014 begroot lasten 2014 begroot baten 2015 begroot lasten 2015 begroot baten 2016 begroot lasten 2016 begroot baten 2017 begroot lasten 2017 begroot baten 01 Openbare ruimte Natuur, landschap en monumenten 03 Maatschappelijke participatie 04 Publieksdiensten 05 Ruimelijke ordening 06 Bestuur en organisatie Veiligheid en handhaving 08 Onderwijs 09 Wonen 10 Werk en inkomen 11 Milieu 12 Financieel beleid Financierings- en dekkingsmiddelen 14 Zorg 42 Incidenteel tlv progr.1 t/m 14 (saldo lasten - baten) Mutaties in reserves Per saldo, incidenteel tlv exploitatie Opmerking: het grootste gedeelte van bovengenoemde bedragen zijn lasten op een bepaald programma, welke gedekt worden door een onttrekking uit een gerelateerde reserve, en dus te zien bij 'mutaties in reserves'. Ook betreft het soms baten op een programma, die toegevoegd worden aan een gerelateerde reserve. Per saldo is hier dus geen sprake van een incidentele last (of baat), die ten laste (resp.bate) komt van de exploitatie van het desbetreffende jaar. In onderstaand overzicht staan de structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de diverse programma's opgenomen. (bedragen x 1.000) 2014 begrote toevoegingen 2014 begrote onttrekkingen 2015 begrote toevoegingen 2015 begrote onttrekkingen 2016 begrote toevoegingen 2016 begrote onttrekkingen 2017 begrote toevoegingen 2017 begrote onttrekkingen 01 Openbare ruimte Natuur, landschap en monumenten Maatschappelijke participatie Publieksdiensten Ruimelijke ordening Bestuur en organisatie 07 Veiligheid en handhaving Onderwijs 09 Wonen 10 Werk en inkomen 11 Milieu Financieel beleid 13 Financierings- en dekkingsmiddelen 14 Zorg Totale structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Het geraamde bedrag van de algemene dekkingsmiddelen zijn de totale baten van programma 13, zijnde Zie voor een uitsplitsing de tabel bij dit programma, op bladzijde 79. Het geraamde bedrag op de post onvoorzien bedraagt voor en maakt onderdeel uit van de lasten van programma 12, Financieel beleid. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 17 van 124

18 Raming EMU-saldo Het EMU-saldo (ook wel financieringstekort) van de totale Nederlandse overheid is jaren negatief geweest. Het financieringssaldo van de gemeenten maakt daarvan onderdeel uit. Om het financieringssaldo van de totale overheid te kunnen ramen, moeten de gemeenten sinds 2006 een driejaarsraming van hun EMU-saldo in de begroting opnemen. Voor Wormerland komt deze raming uit op de volgende bedragen: Raming EMU-saldo (bedragen x 1.000) Exploitatiesaldo vóór dotaties en onttrekkingen aan reserves Afschrijvingen ten laste van de exploitatie Dotaties aan voorzieningen Investeringen in materiële vaste activa / / /- 5 Ontvangen investeringsbijdragen van Rijk, Prov., EU en ov. (niet via exploitatie) Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (niet via de exploitatie) Uitgaven aan aankoop van grond en de uitgaven aan bouw- en woonrijp maken 0 -/- 0 -/- 0 -/- e.d. (transacties met derden die niet op de exploitatie staan) 8 Baten bouwgrondexploitatie, voorzover niet op de exploitatie is verantwoord Betalingen ten laste van de voorzieningen 316 -/ / /- Lasten i.v.m. transacties met derden, die niet via de exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (incl.fondsen e.d.) worden gebracht en 10 die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten De berek.van het EMU-saldo wordt gecorr.voor verkoop van deeln.en aandelen. 11a Worden er deelnemingen en aandelen verkocht? nee nee ja 11b Zo ja, de bij verkoop verwachte boekwinst 0 -/- 0 -/- 32 -/- Berekend EMU-saldo Zoals uit bovenstaand overzicht blijkt, is er in alle drie de jaren per saldo sprake van een zogenaamd financieringstekort. In 2013 wordt dit met name veroorzaakt door de geraamde investeringen (met name door de afronding van het IHP in Neck en de investeringen in het kader van het Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP) en het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan (GVVP). In 2014 is het tekort een stuk kleiner, maar ook hier zijn flinke investeringen in het kader van het GRP gepland. Het jaar 2015 laat, naast de investeringen vanuit het vastgestelde GRP, een groot nadelig exploitatiesaldo vóór onttrekkingen aan reserves zien. Dit wordt veroorzaakt door de begrote kosten van het vervangen van de Zaanbrug ad Dit bedrag wordt vervolgens ter dekking onttrokken aan de reserve Nuon-gelden. Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen Gemeenten dienen in de begroting in te gaan op de zogenaamde jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume. Hieronder wordt verstaan de aanspraken op toekomstige uitkeringen door huidig, dan wel voormalig personeel. Gemeenten moeten de verplichtingen in de begroting en de jaarrekening opnemen. De personeelskosten voor 2014 zijn gebaseerd op de huidige formatie van de gemeente Wormerland, zijnde de Raad, het college, de Griffier en de secretaris, en de verplichtingen aan de oud-wethouders en de zogenaamde BABSen (Buitengewone Ambtenaren van de Burgerlijke stand) en bedragen Het ambtelijk personeel is in dienst van OVER-gemeenten. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 18 van 124

19 Overzicht van geldleningen Ontwikkeling langlopende geldleningen In het volgende overzicht geven we de verwachting weer van de ontwikkeling van de langlopende geldleningen. Staat van opgenomen langlopende geldleningen (bedragen x 1.000) Jaar laatste aflossing Leningnummer Rentepercentage Restantbedrag geldlening begin dienstjaar Bedrag in de loop van het jaar op te nemen Bedrag van de rente Bedrag van de aflossing Restantbedrag geldlening eind dienstjaar W'land ,97% ,65% ,37% ,06% ,83% ,50% ,820% ,955% ,45% ,55% ,52% ,25% ,99% Jisp ,75% Ww ,10% gem. 3,47% Meerjarig ziet het verwachte verloop van de totaalsaldi van de opgenomen leningen er als volgt uit. Geldleningen (bedragen x 1.000,-) Per ultimo Langlopende geldleningen Totaal Hierbij moet opgemerkt worden dat dit het verloop is exclusief het vervroegd aflossen, en opnieuw aantrekken van leningen in verband met het realiseren van de bezuiniging op de rentelasten, zie de paragraaf Financiering. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 19 van 124

20 Overzicht reserves en voorzieningen In het volgende overzicht wordt de verwachte ontwikkeling van de reserves en voorzieningen in 2014 weergegeven. Staat van Saldo begin vermeer- geplande overige Saldo Reserves en Voorzieningen dienstjaar deringen uitgaven verminderingen einde van (bedragen x 1.000) ALGEMENE RESERVE Algemene reserve Totaal Algemene Reserve BESTEMMINGSRESERVES Leefbaarheid wijken / kleine kernen Verbetering ouderenhuisvesting Nog uit te voeren werken 0 0 Nieuwbouw Brandweerkazerne Wormer Verkiezingen Actualiseren bestemmingsplannen Luchtfoto's tbv bouwvergunningen Wet Maatschappelijke ondersteuning (WMO) Wet Kinderopvang Egalisatie riolering Fonds volkshuisvesting WWB inkomensdeel (Wet Werk en Bijstand) Frictiekosten IHP Ontwikkelingsfonds Monumentenzorg MFA-coördinator Centrumplan Egalisatie afvalverwijdering Privatisering sportvelden Duurzame energie Onderhoud sportvelden Wormerland heeft antwoord Onderhoud vaarwegen Wegenbeheerplan Nuon-gelden Fonds duurzaamheidsleningen Aanpassingen gebouwen tbv brede school Onderhoud De Lepelaar Totaal Bestemmingsreserves VOORZIENINGEN Renovatie /onderhoud speelplaatsen Vervanging gymnastiekinrichting Meerjarenonderhoudsplannen (MOP) Pensioenen wethouders Totaal Voorzieningen Totalen Algemene reserve Totalen Bestemmingsreserves Totalen Voorzieningen TOTAAL GENERAAL Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 20 van 124

21 Meerjarig ziet het verwachte verloop van de totaalsaldi van de reserves en voorzieningen er als volgt uit. Reserves en voorzieningen (bedragen x 1.000,-) Per ultimo Algemene reserve Bestemmingsreserves Voorzieningen Totaal De stand van de algemene reserve blijft boven het gestelde minimum van 10 % van het begrotingstotaal ( 26,6 miljoen over 2014; totale lasten excl. mutaties in reserves). Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 21 van 124

22 Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 22 van 124

23 Nieuw beleid Meerjarenplan Het meerjarenplan (MJP) laat het voorgenomen nieuwe beleid zien. Dat beleid is opgenomen in de 14 programma s van de begroting. Bij de behandeling van de kadernota 2014 in de Raad is het meerjarenplan vastgesteld. Hieronder volgt het overzicht van dit Meerjarenplan. De exploitatie budgetten voor het jaar 2014 zijn middels de Kadernota beschikbaar gesteld, en in de diverse programma s van de begroting verwerkt. Voor het beschikbaar vragen van een nieuwe investering uit het MJP volgt nog een afzonderlijk raadsvoorstel. Als het om een investering gaat, staat het totale investeringsbedrag in de kolom Investering netto. In de jaarkolommen staan de kapitaallasten (rente en afschrijving) vanaf het jaar nadat de investering gedaan gaat worden. In geval van nieuwe exploitatieposten staan daar de exploitatielasten per jaar, vanaf het jaar dat dit gaat lopen. MEERJARENPLAN WORMERLAND PER PROGRAMMA NIEUW BELEID Programma expl/nieuwe/ Investering Investering begin Omschrijving verv.inv met Maatschap./ netto afsch. jaar Economisch Nut Progr 04 Publieksdiensten Begraafplaatsen: renovatie ivm verzakte grafstenen exploitatie n.v.t Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT), transitiekosten exploitatie n.v.t Basisreg. Grootsch. Top. (BGT), deelname samenw.+ actualisatie exploitatie n.v.t Basisregistratie Ondergrond (BRO), opzetten gem.voorziening exploitatie n.v.t Progr 06 Bestuur en organisatie Verstrekken middelen nieuwe raad exploitatie n.v.t Progr 07 Veiligheid en handhaving Drank en horecawet, handhaving exploitatie n.v.t Progr 14 Zorg Decentralisaties WMO, voorbereidingskosten exploitatie n.v.t Decentralisaties WMO, communicatie exploitatie n.v.t TOTAAL LASTEN MJP NIEUW BELEID MEERJARENPLAN WORMERLAND PER PROGRAMMA BESTAAND BELEID Programma expl/nieuwe/ Investering Investering begin Omschrijving verv.inv met Maatschap./ netto afsch. jaar Economisch Nut Progr 01 Openbare ruimte Wegenbeheersplan jaarschijf 2014 nieuwe inv. Maatschappelijk Wegenbeheersplan jaarschijf 2015 nieuwe inv. Maatschappelijk Wegenbeheersplan jaarschijf 2016 nieuwe inv. Maatschappelijk Wegenbeheersplan jaarschijf 2017 nieuwe inv. Maatschappelijk Straatreiniging en onkruidbestrijding exploitatie n.v.t Progr 04 Publieksdiensten Leges omgevingsvergunningen (lagere inkomsten) exploitatie n.v.t Begraafplaatsen (lagere inkomsten) exploitatie n.v.t Progr 07 Veiligheid en handhaving exploitatie n.v.t Wegsleepregeling TOTAAL LASTEN MJP BESTAAND BELEID TOTAAL Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 23 van 124

24 Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 24 van 124

25 Programma s In de onderstaande 14 programma s wordt per programma antwoord gegeven op de zogenaamde 3 W s: Wat willen we bereiken?, Wat doen we ervoor? en Wat kost het? De format is dezelfde als van de begroting De kleurstelling is zoals deze bij de afgelopen jaarrekening is gewijzigd. De tekst Wat willen we bereiken is destijds gedefinieerd door een Raadswerkgroep die ook de indeling van de begroting in 14 programma s heeft voorgesteld, en tevens de prestatie-indicatoren heeft geformuleerd. In de tekst Wat doen we ervoor wordt aangegeven wat we in 2014 van plan zijn te gaan doen per afzonderlijk onderdeel van een programma. De prestatie-indicatoren zijn voor 2014 opnieuw ingevuld, bij de achtergrondinformatie is vermeld welke beleidsnota s er door de Raad zijn vastgesteld. De baten en lasten bij Wat kost het zijn geactualiseerd, en bij de verschillenanalyse worden verschillen in baten en lasten tussen de (geactualiseerde) begroting van 2013 en die van 2014 toegelicht. Ook de geprognosticeerde saldi van de reserves en voorzieningen zijn geactualiseerd, en ook dit jaar hebben we hieronder in de toelichting de mutatie hierin in de loop van 2014 toegelicht. Net als vorig jaar worden in de programma s zelf de desbetreffende risico s beschreven. In de paragraaf Weerstandsvermogen zijn vervolgens al deze risico s zoveel mogelijk gekwantificeerd, zodat het totaalbedrag hiervan vergeleken kan worden met de aanwezige weerstandscapaciteit. Cijfermatig wordt verder nog het volgende toegelicht: In de Kadernota 2014 is een inflatiestijging van 2% vastgesteld voor het jaar De reguliere budgetten zijn met dit percentage verhoogd. In de verschillenanalyse worden deze posten niet benoemd. De geraamde urenbesteding aan de diverse producten is op een aantal plaatsten wat verschoven van het ene product naar het andere, vaak is dit binnen hetzelfde programma. Per saldo is hier geen sprake van een voordeel dan wel nadeel. Om deze reden, maken we in het onderdeel verschillenanalyse alleen melding van verschillen die níet voortkomen uit de urenverdeling of inflatie. Alleen andere afwijkingen van 2014 ten opzichte van 2013, groter dan , worden toegelicht. Vanaf 2010 is er een begroting voor OVER-gemeenten, waar de onderdelen salarislasten, overige personeelslasten, automatisering, kantoorbenodigdheden en huisvestingslasten voor de hele gemeenschappelijke regeling in zijn verwerkt. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 25 van 124

26 Programma 1 Openbare ruimte Portefeuillehouder Ambtelijke programmamanager R. Hendriks Afdelingshoofd Gebied en Wijkzaken Omschrijving programma Dit programma betreft het woon- en leefklimaat van Wormerland. We hebben een goed onderhouden woon- en werkomgeving voor ogen, die voldoet aan de behoeften van bewoners, bedrijven en andere gebruikers. De gemeentelijke activiteiten moeten ertoe leiden dat de burgers de inrichting en onderhoud van de openbare ruimte als voldoende waarderen. Het beheer van de openbare ruimte heeft zowel betrekking op het planmatig deel als het dagelijkse onderhoud. Voor het beheer van bijvoorbeeld groen en wegen zijn contracten afgesloten met externe partijen waaronder de Baanstede. De volgende producten maken deel uit van dit programma: Producten Wegen Bruggen en kunstwerken Pontveren Openbare verlichting Verkeer Waterpartijen en watergangen Kaden en oevers Speelplaatsen Openbaar groen Openbare ruimte algemeen Achtergrondinformatie Hieronder volgen alle actuele beleidsnota s die voor dit programma zijn vastgesteld. Naam beleidsnota Openbare verlichting 2013 Wegenbeheerplan 2012 Bomenbeheerplan 2010 Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan, uitvoeringsplan 2009 Speelplaatsenplan 2007 Groenstructuurplan 2003 Wat willen we bereiken Jaar vastgesteld in raad We hebben een veilig ingerichte woon en werkomgeving voor ogen die voldoet aan de behoeften van bewoners, bedrijven en andere gebruikers. We willen aansprakelijkheid voor schade als gevolg van achterstallig onderhoud zoveel mogelijk beperken. De gemeentelijke activiteiten moeten ertoe leiden dat de burgers de inrichting en onderhoud van de openbare ruimte als voldoende waarderen. We hebben een veilig ingerichte woon- en werkomgeving voor ogen die voldoet aan de behoeften van bewoners, bedrijven en andere gebruikers. De gemeentelijke activiteiten moeten ertoe leiden dat de burgers de inrichting en onderhoud van de openbare ruimte als voldoende waarderen. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 26 van 124

27 Wat doen we ervoor Onderwerp Groot onderhoud wegen Verkeersmaatregelen Kleinschalig onderhoud aan Wegen Groenonderhoud Groenstructuurplan Openbare verlichting Dijkverbetering Oost knollendam Speelplaatsen Activiteit Dit jaar wordt project Torensloot gerealiseerd. Dit is het ophogen en herbestraten met nieuw materiaal van o.a. Prins van Oranjestraat, Kokerstraat en de Haanstraat. Na het afronden van de 30-km zone inrichting in 2013, zullen strategische fietsroutes worden verbeterd. Te denken valt aan de verbinding de Hollander naar de Spatterstraat. In 2012 is het 4 jarig onderhoudscontract afgesloten met firma De Bie uit Beverwijk. Zij herstelt slechte plekken in het wegdek en/of voetpad. Dit betreft wegvakken die buiten het Wegenbeheerplan vallen. In 2012 is het 5 jarig onderhoudscontract afgesloten met Baanstede. Zij onderhoudt het openbaar groen. In 2012 is een 5 jarig onderhoudscontract afgesloten met Meijer Boomverzorging. Deze aannemer zal in de contractperiode alle bomen snoeien/onderhouden in volgorde van urgentie, deels gecombineerd met boomveiligheidscontroles. De bermen worden gemaaid in combinatie met het schouwbestek door Benecke. Onkruidbestrijding op verharding zal in 2014 worden uitgevoerd op basis van een nieuw af te sluiten contract (huidige loopt tot 31 december 2013). Renovatie, aanpassing en versterking van de groenstructuur conform het plan en urgentie (zoals kap en herplant dode bomen). Waar mogelijk in combinatie met projecten voor wegen en riolering. Uitvoering beheerplan dat gericht is op het gefaseerd invoeren van LEDverlichting. In 2014 gaat het Hoogheemraadschap starten met de dijkverbetering. Als de dijkverbetering is uitgevoerd kan de gemeente verder met het aanpakken van de openbare ruimte die onder haar beheer valt. De speeltoestellen en de speelplek waarop ze staan worden zeer regelmatig nagelopen door een daartoe geschoolde medewerker van de buitendienst. Kengetallen en indicatoren Omschrijving Rekening Aantal ingediende en toegewezen schadeclaims ten gevolge van slecht onderhouden wegen % van het wegenoppervlak dat minimaal aan CROM-norm voldoet 0% slecht 25% matig 75% voldoende % slecht 35% matig 65% voldoende 0% slecht 25% matig 75% voldoende Aantal storingen openbare verlichting Energieverbruik openbare verlichting kwh kwh kwh Tevredenheid inwoners over: - straatverlichting - onderhoud wegen/fietspaden - aantal en kwal. speelvoorz. - onderhoud groen/afval/schoon Geregistreerde meldingen front office: - binnen 1 week afgehandeld - binnen 2 weken afgehandeld - binnen 3 weken afgehandeld - na 3 weken afgehandeld - niet afgehandeld NB NB NB NB ,5 7,0 6,5 7, ,0 7,5 7,0 7, Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 27 van 124

28 Wat kost het? (bedragen x 1.000) Rekening Wegen Bruggen en kunstwerken Pontveren Openbare verlichting Verkeer Waterpartijen en - gangen Kaden en oevers Speelplaatsen Openbaar groen Openbare ruimte algemeen Totaal lasten Wegen Pontveren Verkeer Waterpartijen en - gangen Speelplaatsen Openbaar groen Openbare ruimte algemeen Totaal baten Totaal 01 Openbare ruimte Toelichting financiële verschillen, groter dan ( N = nadelig ten opzichte van 2013 V = voordelig ten opzichte van 2013) Genoemde bedragen in kolom Verschil zijn x 1.000) Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v Wegen -87 (V) In de begroting 2014 zijn er geen uitgaven meer geraamd die ten laste komen van de reserve, zoals in de begroting 2013 nog wel het geval was (tbv de Zaandammerstraat). 46 (N) De kapitaallasten zijn in 2014 hoger, met name door de uitvoering van het GVVP 2013 en het wegenbeheerplan bruggen (N) In 2015 zijn de lasten eenmalig een stuk hoger dan de andere jaren door de bijdrage van Wormerland aan de vernieuwing van de Zaanbrug. Zaanstad betaalt een gelijk deel, de provincie de andere helft. Dit bedrag wordt vervolgens onttrokken uit de reserve Nuongelden. 062 Pontveren 16 (N) De verwachte baten van de pont Spijkerboor zijn verlaagd in 2014, in verband met de Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 28 van 124

29 Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v verlenging van het contract dat is gesloten. Hierin staat dat de ontvangen pontgelden worden afgedragen wanneer deze boven de uit komen. De eerste zit dus verdisconteerd in de vergoeding voor de bediening. De vaartijden zijn uitgebreid. 070 Waterpartijen en -gangen 29 (N) De geraamde uitgaven die ten laste worden gebracht van de reserve Onderhoud vaarwegen zijn hoger dan voor Door de onttrekking aan de reserve heeft dit geen effect voor de exploitatie. 071 Kaden en oevers 15 (N) De kapitaallasten zijn in 2014 hoger, doordat het krediet voor onderhoud beschoeiingen 2012 eind 2012 nog niet volledig was uitgegeven, waardoor er in 2013 nog geen kapitaallasten zijn. Reserves en voorzieningen Stand reserves per (bedragen x 1.000) Rekening Reserve nog uit te voeren werken Bestemmingsreserve vaarwegen Bestemmingsreserve wegenbeheerplan Totaal reserves Stand voorzieningen per (bedragen x 1.000) Rekening Voorziening Renovatie/onderhoud speelplaatsen Totaal voorzieningen Toelichting op mutaties tussen eind 2014 versus eind 2013 Reserve Onderhoud vaarwegen De verwachte uitgaven in 2014 zijn gelijk aan de toevoeging in Voorziening Renovatie/onderhoud speelplaatsen De jaarlijkse toevoeging bedraagt De verwachte uitgaven in 2014 zijn Risico s Onderwerp Dijk Oost-knollendam Activiteit Het Hoogheemraadschap gaat de dijk verstevigen. Recentelijk heeft zij aangegeven minder ingrijpende maatregelen te treffen dan enkele jaren geleden gepland. In het oude plan zou zij ook de weg voor een deel aanpakken. De bereikbaarheid van Oostknollendam is nu geen discussiepunt meer. Een afsluiting is namelijk niet meer nodig. Het gevolg is wel dat de gemeente bij de herinrichting van de Dorpsstraat minder geld beschikbaar heeft, omdat meer geld geïnvesteerd moet worden in het aanpakken van de weg op de Wormerringdijk. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 29 van 124

30 Programma 2 Natuur, landschap en monumenten Portefeuillehouder Ambtelijke programmamanager A. de Groot en P. Tange Afdelingshoofd Beleid en Regie Omschrijving programma Uitvoering gemeentelijk beleid op het gebied van natuur, openluchtrecreatie, landschap en cultuurhistorie, dierenwelzijn, archeologie en monumentenzorg. De volgende producten maken deel uit van dit programma: Producten Natuur,landschap en cultuurhistorie Openluchtrecreatie Dierenwelzijn Monumentenzorg Archeologie Achtergrondinformatie Hieronder volgen alle actuele gemeentelijke beleidsnota s die voor dit programma zijn vastgesteld. Naam beleidsnota Recreatieplan Landschap Waterland 2012 Nota Dierenwelzijn 2012 Structuurplan 2002 Archeologienota 2010 Schets belangen polder Wormer, Jisp en Nek 1995 Notitie dammen en bruggen polder Wijdewormer 2000 Erfgoedverordening 2010 Wat willen we bereiken Natuur, landschap en cultuurhistorie Jaar vastgesteld in raad We willen de aanwezige natuur, cultuurhistorische en landschappelijke waarden behouden en stimuleren dat het buitengebied duurzaam beheerd blijft. Hiervoor is (vergroting van het) economisch draagvlak in het gebied noodzakelijk. Economische ontwikkeling mag er niet toe leiden dat de natuurwaarden en de landschappelijke waarden achteruit gaan. Recreatie We willen dat onze inwoners en anderen kunnen genieten van de rust en ruimte in het buitengebied en van het unieke cultuurlandschap. Recreatie mag echter niet ten koste van de natuur. Dierenwelzijn Wij zorgen voor een goed dierenwelzijn in Wormerland en komen onze zorgplicht na voor hulpbehoevende dieren zonder kennelijke eigenaar. Archeologie Voor ons archeologiebeleid willen we onze ambities beperkt houden; slechts dat beleid ontwikkelen dat wettelijk verplicht is. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 30 van 124

31 Monumenten We willen het culturele erfgoed behouden, dat een bijdrage levert aan de beeldkwaliteit en de toeristische waarden van het gebied. Wat doen we ervoor Onderwerp Natuur, landschap en cultuurhistorie Activiteit De beleidsvisie voor het Wormer -en Jisperveld wordt vastgesteld. We nemen deel aan het regionale overleg over zaken aangaande het buitengebied (onder meer nationaal landschap Laag-Holland en Natura 2000). In voorkomende gevallen adviseren we over nieuw beleid en projecten van derden in het buitengebied We nemen 3 maal per jaar deel aan het project Wormer- en Jisperwater Openluchtrecreatie We nemen 2 maal per jaar deel aan het overleg van het recreatieschap Twiske- Waterland en adviseren het bestuur waar nodig over voorkomende ontwikkelingen. We beoordelen de financiële jaarstukken van het recreatieschap. We ronden de werkzaamheden voor het recreatieplan Wormer- en Jisperveld af. Dierenwelzijn We adviseren over vergoedingaanvragen van het dierenasiel We voeren 5 acties uit de Beleidsnota Dierenwelzijn uit We voeren overleg met de Dierenbescherming en stemmen het beleid af met de regiogemeenten. We onderzoeken de mogelijkheid voor het opstellen en sluiten van een meerjarige samenwerkingsovereenkomst met de Stichting Vogelopvangcentrum Zaanstreek. We stellen indien nodig en gewenst nieuwe uitvoeringsovereenkomsten op met de organisaties die de wettelijke zorgtaken van de gemeente Wormerland voor de opvang van gezelschapsdieren in nood (honden, katten, konijnen, knaagdieren en vogels) uitvoeren. We onderzoeken de mogelijkheden om aan deze instanties jaarlijks een nader te bepalen financiële ondersteuning voor hun activiteiten te verstrekken. Archeologie We voeren jaarlijks overleg met de gemeentelijk archeoloog In voorkomende gevallen adviseren we of maken we onze zienswijze kenbaar over wijzigingen in het provincie beleid Monumentenzorg Inmiddels zijn 41 panden onderzocht, waarvan er 23 definitief zijn aangewezen als gemeentelijk monument. De verwachting is dat nog enkele objecten voorgedragen worden om onderzocht te worden of deze waardevol genoeg zijn voor de status van gemeentelijk monument. Kengetallen en indicatoren Omschrijving Rekening Aantal agrariërs dat aan natuurontwikkeling doet* Aantal uitgevoerde natuurtoetsen i.v.m. uitgevoerde omgevingsvergunning Aantal monumenten van de gem. monumentenlijst dat in stand blijft Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 31 van 124

32 Omschrijving Rekening Aantal verplicht uitgevoerde archeologietoetsen i.v.m. gevraagde omgevingsvergunning *) Agrariërs zie zijn aangesloten bij de Vereniging Agrarisch Natuurbeheer. Wat kost het? (bedragen x 1.000) Rekening Natuur en landschap Monumentenzorg Totaal lasten Natuur en landschap Monumentenzorg Totaal baten Totaal 02 Natuur, landschap en monumenten Toelichting financiële verschillen, groter dan ( N = nadelig ten opzichte van 2013 V = voordelig ten opzichte van 2013) Genoemde bedragen in kolom Verschil zijn x 1.000) Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v Natuur en landschap - 15 (V) In de begroting van 2014 is geen budget voor het opstellen van een beleidsvisie Wormer- en Jisperveld opgenomen. Dit was incidenteel voor het jaar Monumentenzorg - 53 (N) Na een analyse van de jaarlijks geraamde urentoerekening aan het product Omgevingsvergunningen (productno. 260) is gebleken dat deze niet overeenkomt met de werkelijk bestede uren. Om transparantie te krijgen in de kostenopbouw van de gemeentelijke producten is de doorberekening van de werkorganisatie voor diverse producten aangepast. Dit heeft tot gevolg een hogere doorbelasting voor onder meer het product Monumentenzorg. Dit betreft dus slechts een verschuiving van lasten (met het product Omgevingsvergunningen) (N) Naar aanleiding van de geactualiseerde MOPs zijn de jaarlijkse toevoegingen per pand wat verschoven. Voor dit product betekent dit een hogere toevoeging vanaf 2014 van , maar in totaal betreft dit slechts een verschuiving. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 32 van 124

33 Reserves Stand reserves per (bedragen x 1.000) Rekening Bestemmingsreserve Monumentenzorg Totaal reserves Toelichting op mutaties tussen eind 2014 versus eind 2013 Reserve Monumentenzorg We verwachten in 2014 een bedrag van aan deze reserve te onttrekken, voor bijvoorbeeld onderzoek of een pand de status Monument dient te ontvangen. Risico s Onderwerp Beheer Buitengebied Recreatieplan Wormer- en Jisperveld Activiteit Het doorvoeren van de voorgenomen rijksbezuinigingen kan ertoe leiden dat het beheer onder druk komt te staan en dat de kwaliteit van het natuurgebied achteruit gaat. Op termijn kan dit ook betekenen dat de mogelijkheden om in het gebied te recreëren minder worden. Dit betreft geen financieel risico. De realisatie van het nieuwe wandelpad in het zuidelijk deel van het Wormer-en Jisperveld is nog onzeker omdat eigenaar Natuurmonumenten strenge eisen aan de aanleg en openstelling verbindt. Het eventueel niet realiseren van het wandelpad heeft tot gevolg dat de gemeente minder subsidie ontvangt van rijk, provincie of derden. Dit zou een verliespost voor de gemeente kunnen betekenen. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 33 van 124

34 Programma 3 Maatschappelijke participatie Portefeuillehouder Ambtelijke programmamanager A. de Groot Afdelingshoofd Beleid en Regie Omschrijving programma Uitvoering en beleidsvorming op het gebied van maatschappelijke participatie waarbij de inwoners van onze gemeente betrokken worden bij de samenleving. Het welzijn van de inwoners bevorderen door een breed en divers aanbod van activiteiten en een bruisend verenigingsleven te stimuleren. De volgende producten maken deel uit van dit programma: Producten Multifunctionele accommodaties Peuterspeelzalen Openbare bibliotheek Club- en buurthuiswerk Muziekonderwijs Dorpstheater Overig sociaal en cultureel werk Sportstimulering Sportterreinen Sportzalen Sporthal Zwembad Welzijnsplanning en subsidiebeleid Jeugdbeleid Kinderopvang Internationale samenwerking Wijk- en buurtgericht werken Achtergrondinformatie Hieronder volgen alle actuele beleidsnota s die voor dit programma zijn vastgesteld. Naam beleidsnota Kadernota Wijk en buurtgericht werken 2012 Handhavingsbeleid kinderopvang Cultuurnota gemeente Wormerland Algemene subsidieverordening 2011 Diverse specifieke subsidieregels 2011 Beleidskader voor- en vroegschoolse voorzieningen 2010 Nota integraal jeugdbeleid Wormerland Kadernota privatisering sportvelden 2007 Kadernota Wijk en buurtgericht werken 2012 Wat willen we bereiken Jaar vastgesteld in raad We willen de inwoners van onze gemeente betrokken houden bij de samenleving. We willen de cohesie in de samenleving bevorderen door een breed en divers aanbod van activiteiten en een bruisend verenigingsleven. Ontspannen, ontmoeten, ontdekken en ontwikkelen zijn daarbij sleutelbegrippen. Binnen onze gemeente willen we de aandacht vooral richten op het vergroten van kansen en mogelijkheden voor jeugdige inwoners en het voorkomen van problemen bij hen. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 34 van 124

35 Het verenigingsleven beheert zelf de eigen sportveldcomplexen. Sportverenigingen en groepen kunnen terecht in een basisaanbod van sporthallen/sportzalen. Inwoners kunnen recreëren in het openluchtzwembad in Wormer. Er is voor alle nul- tot vierjarigen in elke dorpskern een aanbod aan kinderopvang en peuterspeelzaalwerk met een relatie met de basisschool. Dit versterkt de ontwikkeling van de kinderen en komt ten goede aan de leefbaarheid en het behoud van voorzieningen in de dorpen. Geen peuter stroomt met achterstand in naar het basisonderwijs. Wat doen we ervoor Onderwerp Subsidies Herinrichting en privatisering sportcomplexen MFA Neck MFA centrum Wormer Voorschoolse voorzieningen Kinderopvang Jeugdbeleid Wijk- en buurtgericht werken Activiteit We verstrekken subsidies op basis van de regelingen. In 2013 is een begin gemaakt met het implementeren van een verbeterd en vereenvoudigd subsidieproces. In 2014 gaat de implementatie verder met de digitalisering van het subsidieproces. We brengen de sportcomplexen van v.v. Jisp, DZS en WWSV op orde conform de kadernota privatisering en de uitwerkingsbesluiten van de raad, en dragen het beheer daarna over. Betreft herinrichting sportcomplexen, regeling erfpacht, btw-constructie, toepassing subsidieregeling. We volgen de exploitatie van het dorpshuis in het kader van het afgesloten huurcontract. We bewaken de afspraken met de ontwikkelaar over de ontwikkeling van een nieuwe mfa in het centrum van Wormer. We subsidiëren peuteropvang en bewaken een aanbod in elke dorpskern. Het jaarverslag over 2012 kinderopvang gaf aan dat we een goede weg zijn ingeslagen met de handhaving en dat we de kinderopvangcentra goed in beeld hebben. In 2014 zullen we eventuele verbeterpunten naar aanleiding van een evaluatie oppakken. Uitvoering actiepunten uit de Jeugdnota. - Uitvoering kadernota - We houden in de wijken wijkpeilingen en we voeren we in samenspraak met bewoners en maatschappelijke partners de daaruit voortvloeiende wijkovereenkomsten uit. - We stemmen op wijkniveau beheer en onderhoudsplannen af in samenspraak met externe partners zoals Wormerwonen Kengetallen en indicatoren Omschrijving Rekening Rapportcijfer voor aantal resp. kwaliteit voorzieningen m.b.t.: tevreden tot zeer tevreden : tevreden tot zeer tevreden : tevreden tot zeer tevreden : - sport 65% 65% 65 % - culturele voorzieningen 22% * 22% 22 % - voorzieningen voor jongeren 10% * 50% 50 % - aanbod verenigingen en clubs 62% * 62% 62 % - onderwijs in algemeen 54% 54% 54 % Aantal voorzieningen voor kinderopvang/aantal met rapport handhaving**/aantal hersteld** - gastouders kindercentra buitenschoolse opvang * Getallen volgens onderzoek Waar staat je gemeente Volgende meting in ** Getallen volgens het jaarverslag van het voorgaande jaar. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 35 van 124

36 Wat kost het? (bedragen x 1.000) Rekening Multifunctionele accommodaties Peuterspeelzalen Openbare bibliotheek Club- en buurthuiswerk Muziekonderwijs Dorpstheater Overig sociaal en cultureel werk Sportstimulering Sportterreinen Sportzalen Sporthal Zwembad Wijk- en buurtgericht werken Jeugdbeleid Kinderopvang Internationale samenwerking Totaal lasten Multifunctionele accommodaties Peuterspeelzalen Sportterreinen Sportzalen Jeugdbeleid Internationale samenwerking Totaal baten Totaal 03 Maatschappelijke participatie Toelichting financiële verschillen, groter dan ( N = nadelig ten opzichte van 2013 V = voordelig ten opzichte van 2013) Genoemde bedragen in kolom Verschil zijn x 1.000) Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v Multifunctionele accommodaties 158 (N) 81 (N) De MFA in Neck is in 2013 voltooid. De hiermee gepaard gaande kapitaallasten zijn daarom vanaf 2014 in de begroting opgenomen. In de begroting voor 2014 zijn kapitaallasten opgenomen naar aanleiding van het krediet voor de Bruidschat aan het MFA in het Centrum van Wormer. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 36 van 124

37 Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v (N) -29(V) Bij de verhuur van het nieuwe dorpshuis in Wijdewormer is afgesproken om de huur voorlopig op nul te zetten. Dit nadeel ten opzichte van de eerder geraamde huur wordt deels gecompenseerd doordat niet de gemeente maar SWG de onderhoudslasten in haar exploitatie opneemt. Hierdoor is de toevoeging aan de Meerjarige Onderhoudsvoorziening vanaf 2014 verlaagd. 103 Openbare bibliotheek 20 (N) De bijdrage in het nadelig exploitatiesaldo is voor het jaar 2014 hoger dan voor 2013, doordat deze in de Kadernota 2013 voor dat jaar wegens bezuinigingen eenmalig verlaagd is. 111 Sportterreinen (V) 500 (N) In de begroting 2014 is geen bedrag opgenomen voor de herstructurering van VV Jisp, zoals dat voor het jaar 2013 het geval is (conform besluitvorming in 2010). Ook het direct hiermee verband houdende te ontvangen bedrag door verkoop van kavels tbv woningbouw, is alleen voor het jaar 2013 in de begroting opgenomen. Er is hier nog geen verdere besluitvorming over genomen. 195 Internationale samenwerking - 33 (V) Door de aangekondigde bezuinigingen zijn de ambtelijke uren voor dit product een stuk lager geraamd. Reserves en voorzieningen Stand reserves per (bedragen x 1.000) Rekening Bestemmingsreserve Wet Kinderopvang MFA-coördinator Centrumplan Bestemmingsreserve Privatisering sportvelden Bestemmingsreserve Renovatie en onderhoud sportvelden Bestemmingsreserve onderhoud Dorpshuis de Lepelaar Jisp Totaal reserves Stand voorzieningen per (bedragen x 1.000) Rekening Voorziening meerjaren onderhoudsplannen (MOPs) Voorziening vervanging gymnastiekinrichting Totaal voorzieningen Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 37 van 124

38 Toelichting op mutaties tussen eind 2014 versus eind 2013 Reserve MFA-coördinator Centrumplan In de bezuinigingsraad van juni 2013 is besloten om per jaar uit deze reserve te onttrekken, ten behoeve van het jaarlijkse exploitatiesaldo. Voorziening MOPs (meerjaren onderhoudsplannen) In 2013 zijn de MOPs voor de meeste gemeentelijke gebouwen geactualiseerd. Hieruit vloeit voor 2014 een toevoeging van voort, en geraamde uitgaven van in totaal Daarnaast is er naar aanleiding van de bezuinigingsraad van juni 2013 een stelpost opgenomen van om aan de voorziening te onttrekken. Voorziening Vervanging gymnastiekinrichting De jaarlijkse toevoeging bedraagt We verwachten in uit de voorziening uit te geven. Risico s Onderwerp Exploitatie openluchtzwembad het Zwet Jeugdzorg Privatisering: Ontwikkeling Voetbal Vereniging Jisp Activiteit De gemeente heeft de exploitatie ondergebracht bij Sportfondsen Wormer. De bijdrage is gebaseerd op een gemiddelde exploitatie en wordt jaarlijks aangepast aan de index van de gemeentebegroting. In 2014 is die bijdrage Risico: bij zeer slecht zomerweer kan het tekort boven de geraamde exploitatiebijdrage uitgaan. Sportfondsen beschikt wel over een buffer om tegenvallers op te vangen, maar die is niet oneindig. Het is zeker dat de gemeente bij uitputting van de buffer moet bijpassen maar het bedrag is redelijkerwijs niet in te schatten. Per 2015 wordt de Jeugdzorg die nu onder verantwoordelijkheid van de provincie valt overgeheveld naar de gemeenten. Dit transitieproces vergt veel ambtelijke en bestuurlijke visievorming, intergemeentelijke samenwerking en concrete voorbereidingacties. Het idee van deze transitie is om dit o.a. door meer effectievere inzet in het preventieve veld en ontschotting van financieringsstromen te realiseren. In 2014 start de gemeente met Oostzaan een pilot jeugdteam Oostzaan/Wormerland om te oefenen met het organiseren van de juiste zorg rondom kinderen en gezinnen. Uitgangspunt is dat aanbieders net als in andere gemeenten met gesloten beurs participeren in deze pilot, maar helemaal geen kosten, lijkt erg optimistisch. In dit kader dient rekening te worden gehouden met extra uitgaven vanaf Dit vormt een risico. Graag reserveren we de rijksgelden die we ontvangen voor implementatie van de decentralisatie hiervoor. Door de dalende aantal woningverkopen en de woningprijzen bestaat het risico dat er onvoldoende opbrengsten uit de gronden gegenereerd kunnen worden om een kunstgrasveld of zelfs de oorspronkelijke herinrichting te kunnen bekostigen. Dit zou gevolgen kunnen hebben voor de privatisering van de sportaccommodatie in Jisp. De kosten van de herinrichting bedragen: met kunstgrasveld circa met natuurgrasveld circa Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 38 van 124

39 Programma 4 Publieksdiensten Portefeuillehouder Ambtelijke programmamanager P. Tange, R. Hendriks Afdelingshoofd Dienstverlening Omschrijving programma Onder dit programma valt de dienstverlening aan onze burgers door het KCC (Klantcontactcentrum) op onder meer het gebied van algemene informatievoorziening over gemeentelijke producten via alle beschikbare kanalen (telefoon, schriftelijk, internet, balie, social media). De dienstverlening specifiek op het terrein van burgerzaken maakt hier eveneens onderdeel van uit. Daarnaast omvat dit programma de uitvoering van het Realisatieplan Wormerland heeft Antwoord met als belangrijk speerpunt de digitalisering van de gemeentelijke dienstverlening en de invoering van de landelijke basisregistraties. De volgende producten maken deel uit van dit programma: Producten GBA Persoonsdocumenten Burgerlijke stand Verkiezingen Dienstverlening algemeen Digitale ontvangsten burgerzaken Wormerland heeft antwoord Bedrijfscontacten en bedrijfsvestiging Markt Evenementen Toerisme en streekmarketing Begraafplaatsen Begraven Omgevingsvergunningen Producten GBA Persoonsdocumenten Achtergrondinformatie Hieronder volgen alle actuele beleidsnota s die voor dit programma zijn vastgesteld. Naam beleidsnota Verordening Gemeentelijke basisregistratie personen 2012 Bouwbeleidsplan 2008 Privacyverordening 2007 Realisatieplan E-route naar Wormerland (Wormerland heeft 2007 Antwoord) Welstandsnota 2004 Wat willen we bereiken Jaar vastgesteld in raad We stellen de klant (burger, bedrijf en instelling) centraal in de dienstverlening van de gemeente. Na een nulmeting is het ambitieniveau, uitgedrukt in een rapportcijfer, vastgesteld. Het professioneel leveren van verschillende diensten en producten staat voorop. We willen de dienstverlening van de gemeente toegankelijker maken door meer gebruik te maken van de digitale snelweg. Daarbij sluiten we ons aan bij de Rijksambities uit het Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 39 van 124

40 e-overheid. (NUP), waarin de resultaatverplichtingen staan geformuleerd die (onder meer) gemeenten uiterlijk 1 januari 2015 behaald dienen te hebben op het gebied van e-overheid, basisregistraties en standaardisatie. Producten en diensten leveren wij doelmatig tegen een kostendekkend tarief. Wat doen we ervoor Onderwerp Ontwikkeling Klant Contact Centrum (KCC) Activiteit Eind 2013 is aan de hand van een Routekaart KCC het herijkte dienstverleningsconcept vertaald naar concrete activiteiten in Via periodieke rapportages wordt de gemeenteraad geïnformeerd over de voortgang op de diverse dienstverleningsprojecten. Afhankelijk van de uitkomsten van de businesscase voor een gemeentewinkel in het Centrumplan wordt hiervoor de verdere planontwikkeling gestart. Implementatie Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en e- overheid (i-nup) / Wormerland heeft Antwoord Modernisering GBA (mgba) en Basisregistratie Personen Digikoppeling Webrichtlijnen Zaakgericht werken Uitbreiding digitale dienstverlening Gemeenteraadsverkiezingen en verkiezingen Europees Parlement Procesherontwerp BAG-audit Het i-nup beschrijft de resultaatverplichtingen die (onder meer) gemeenten uiterlijk 1 januari 2015 behaald dienen te hebben op het gebied van e-overheid, basisregistraties en standaardisatie. In 2014 leveren wij voor het i-nup het volgende op: In 2014 wordt het in 2013 vastgestelde projectplan voor modernisering van de GBA (mgba) en implementatie van de Basisregistratie Personen (BRP) uitgevoerd om medio 2015 over te kunnen gaan op de BRP. Tevens worden bestaande gemeentelijke applicaties in 2014 technisch aangesloten via de zogenaamde Digikoppeling op basisregistraties als de BRP, NHR (Handelsregister) en de BAG om berichtenuitwisseling tussen de verschillende registraties mogelijk te maken. De in 2015 verplicht te hanteren webrichtlijnen worden bij de volledige vernieuwing van onze website in 2014 direct doorgevoerd. In 2014 is het nieuwe zaaksysteem aangeschaft en worden stapsgewijs via een prioriteitenlijst gemeentelijke processen ingericht in dit systeem, met als doel dat (aan)vragen van klanten zaakgericht en volledig digitaal afgehandeld kunnen worden. In 2014 breiden wij het aantal digitaal aan te vragen producten uit met minimaal 10. Op woensdag 19 maart 2014 worden de gemeenteraadsverkiezingen in Wormerland georganiseerd, inclusief de eventuele verkiezingen voor de contactcommissies. De verkiezingen voor het Europees Parlement zullen plaatsvinden in de week van 22 tot 25 mei. Nederland gaat waarschijnlijk donderdag 22 mei naar de stembus, de meeste andere EU-lidstaten zondag 25 mei. Naast de verdere implementatie van de vijf in 2013 herontworpen processen (bijzondere bijstand, bestuurlijke besluitvorming, reguliere omgevingsvergunningen, subsidies en woningaanpassingen Wmo) worden in 2014 twee processen volledig herontworpen. Bovendien worden op teamniveau via de methodiek van het verbeterbord eenvoudige procesverbeteringen doorgevoerd. Volgens de Wet BAG dient elke gemeente eens per drie jaar een audit uit te laten voeren op de uitvoering van de BAG. Deze audits Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 40 van 124

41 Onderwerp Klankbordgroep bedrijvenvereniging Wormerland Stichting Marketing Zaanstreek Kostendekkendheid markt Activiteit dienen volgens een opgesteld auditprotocol te worden uitgevoerd door erkende partijen. In 2014 wordt deze audit voor de gemeente Wormerland uitgevoerd. Een afvaardiging van het bestuur van zowel de bedrijvenvereniging als de gemeente komen tweemaal per jaar samen. Tijdens dit overleg komen onderwerpen aan de orde die beide partijen raken en worden voor de gemeente relevante agendapunten van de eerstvolgende algemene ledenvergadering van de bedrijvenvereniging doorgenomen. Wormerland is samen met de gemeente Zaanstad en een aantal private partijen zoals de Rabobank Zaanstreek en Albert Heijn verbonden aan de stichting marketing Zaanstreek. De stichting heeft de ambitie om het sociaal economisch niveau in de Zaanstreek minimaal gelijk te stellen aan dat van de overige subregio s in MRA Amsterdam en richt zich op bedrijven, bezoekers en bewoners met als propositie een aantrekkelijke woonomgeving, vestigingsplaats en bestemming te zijn. In het jaar 2012 waren de inkomsten en uitgaven voor het eerst met elkaar in evenwicht. Ook voor het jaar 2014 streven we naar een kostendekkendheid van 100%. Daarnaast willen we de markt uitbreiden. Kengetallen en indicatoren Omschrijving Rekening Burgerzaken Aantal reisdocumenten Aantal rijbewijzen Aantal uittreksels/inlichtingen Aantal verhuizingen Economische zaken* Beroepsbevolking Wormerland Aantal arbeidsplaatsen Wormerland* Aantal marktkooplieden % kostendekkendheid markt 100% 81% 100% Begraven Aantal begrafenissen Aantal geruimde graven Aantal geplaatste urnen Aantal vergunningen grafmonumenten Afdoeningstermijn grafmonumenten 10 dagen 10 dagen 10 dagen % kostendekkendheid 78% 100% 87% Omgevingsvergunningen Aantal Gemiddelde afdoeningstermijn 8 weken 8 weken 8 weken % kostendekkendheid 37% 84% 74% Algemeen Rapportcijfer gemeentelijke dienstverlening *) bron: Kamer van Koophandel 7,8 7,6 7,8 Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 41 van 124

42 Wat kost het? (bedragen x 1.000) Rekening GBA Persoonsdocumenten Burgerlijke Stand Verkiezingen Dienstverlening algemeen Wormerland heeft antwoord Bedrijfscontacten en -vestiging Markt Evenementen Toerisme en streekmarketing Begraafplaatsen Begraven Omgevingsvergunning en Totaal lasten GBA Persoonsdocumenten Burgerlijke Stand Dienstverlening algemeen Digitale ontvangsten burgerzaken 081 Markt Evenementen Begraafplaatsen Begraven Omgevingsvergunning en Totaal baten Totaal 04 Publieksdiensten Toelichting financiële verschillen, groter dan ( N = nadelig ten opzichte van 2013 V = voordelig ten opzichte van 2013) Genoemde bedragen in kolom Verschil zijn x 1.000) Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v Persoonsdocumenten 13 (V) De geraamde opbrengsten voor rijbewijzen zijn, gekeken naar de recente werkelijke Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 42 van 124

43 Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v opbrengsten, naar boven bijgesteld. 033 Verkiezingen - 40 (N) In 2014 worden 2 verkiezingen gehouden (gemeenteraad en Europees Parlement). In 2013 zijn geen verkiezingen gehouden. De gemaakte kosten worden aan de reserve onttrokken. 034 Dienstverlening algemeen - 25 (N) In 2014 is er, conform de Kadernota 2014, budget opgenomen voor de transitie naar de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). 037 Wormerland heeft antwoord - 24 (V) - 41 (V) De geraamde uitgaven in 2014 zijn lager dan die geraamd voor Deze uitgaven worden onttrokken aan de gelijknamige reserve. Deze is eind 2014 leeg. De kapitaallasten zijn in 2014 lager, doordat er de investeringen voor de invoering van de BAG en implementatie mid-office geheel zijn afgeschreven ultimo Begraven 32 (N) In de Kadernota 2014 zijn de geraamde baten voor leges begraven naar beneden bijgesteld, gezien de ontwikkeling van de werkelijke baten de afgelopen jaren. 260 Omgevingsvergunningen 250 (N) (V) In de Kadernota 2014 zijn de geraamde baten aan leges voor omgevingsvergunningen met naar beneden bijgesteld. In de Kadernota 2013 zijn, vanwege de bezuinigingen, de baten voor 2013 eenmalig met verhoogd. Na een analyse van de jaarlijks geraamde urentoerekening aan het product Omgevingsvergunningen is gebleken dat deze niet overeenkomt met de werkelijk bestede uren. Om transparantie te krijgen in de kostenopbouw van de gemeentelijke producten is de doorberekening van de werkorganisatie voor diverse producten aangepast aan de feitelijke situatie. Dit heeft tot gevolg een hogere doorbelasting voor de producten Monumentenzorg (productno. 279), Bezwaaren beroepschriften (productno. 021), en APVen andere vergunningverlening (productno. 040). Reserves Stand reserves per (bedragen x 1.000) Rekening Bestemmingsreserve verkiezingen Bestemmingsreserve Wormerland heeft Antwoord Totaal reserves Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 43 van 124

44 Toelichting op mutaties tussen eind 2014 versus eind 2013 Reserve Verkiezingen De jaarlijkse toevoeging bedraagt De verwachte uitgaven in 2014 voor de 2 te houden verkiezingen, bedragen Reserve Wormerland heeft Antwoord In 2014 zal het laatste gedeelte uit deze reserve worden uitgegeven. Deze reserve is gecreëerd voor de implementatiekosten. Jaarlijkse (onderhouds)kosten worden uit de jaarlijkse exploitatie betaald. Risico s Onderwerp Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en e-overheid (NUP) Activiteit Medio 2011 is het i-nup, de overheidsbrede implementatieagenda voor dienstverlening en e-overheid, namens Rijk, gemeenten en andere overheidspartners vastgesteld. Het i-nup bouwt voort op het NUP (Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en e-overheid) en beschrijft de resultaatverplichtingen die (onder meer) gemeenten uiterlijk 1 januari 2015 behaald dienen te hebben op het gebied van e-overheid, basisregistraties en standaardisatie. Om aan dit landelijk afsprakenkader voor het KCC te kunnen voldoen dient OVER-gemeenten in 2014 nog veel zaken te realiseren. Eind 2013 is hiervoor een uitvoeringsprogramma KCC OVER-gemeenten gereed met de routekaart tot 2015 voor de implementatie van een toekomstbestendig en klantgericht KCC-concept binnen de gemeente Wormerland en Oostzaan. Er zal veel geïnvesteerd moeten worden in applicaties en koppelingen om alle 13 door het Rijk gewenste basisregistraties en gemeenschappelijke voorzieningen als Digikoppeling, Digilevering en Digimelding te kunnen realiseren. Op dit moment is nog niet duidelijk welke kosten hier op welk moment mee gemoeid zijn, maar de verwachting is dat dit niet volledig uit het nog beschikbare budget vanuit de reserve Wormerland heeft Antwoord en de tijdelijke NUP-bijdrage uit de Algemene Uitkering gedekt kan worden. Basisregistratie Personen Verkiezingen De overgang van de GBA naar de BRP betekent dat nieuwe systemen dienen te worden aangepast om gegevens over de eigen inwoners te kunnen muteren. Wanneer dit niet binnen het contract van de huidige leverancier (Centric) gerealiseerd kan worden, dient hiervoor een aanbesteding te worden gestart. Afhankelijk van het aantal fouten in de persoonslijsten in de GBA van de gemeente is mogelijk ook inzet van extra capaciteit nodig van GBA-specialisten. Een grove schatting is dat de incidentele kosten voor de aanschaf en implementatie van de extra pakketten voor de BRP en de totale inzet van personeel (vast en evt. tijdelijk) verspreid over de periode neerkomen op ruim voor de gemeente Wormerland. De minister heeft aangegeven dat in 2015 waarschijnlijk weer een vorm van elektronisch stemmen mogelijk wordt gemaakt. Hier hebben wij in de meerjarenbegroting nog geen rekening mee gehouden. Omgevingsvergunningen Door het economisch slechtere klimaat bestaat het risico dat geplande grote(re) bouwprojecten vanwege gebrek aan belangstelling vanuit de markt niet worden uitgevoerd ofwel in de ijskast worden gezet. In de meerjarenbegroting is al structureel rekening gehouden met lagere Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 44 van 124

45 Onderwerp Rijksbeleid leges rijbewijzen Activiteit legesopbrengsten voor de gemeente, maar mogelijk vallen de opbrengsten door de aanhoudende crisis in de bouw nog lager uit. Bij het Rijk is momenteel besluitvorming in voorbereiding om de gemeentelijke tarieven voor rijbewijzen met ingang van 1 januari 2014 te maximeren op 38,48. De gemeente Wormerland rekent nu 44,90 (prijspeil 2013) aan leges voor een rijbewijs. Aangezien de Tweede Kamer hierover nog geen besluit genomen heeft, is de prijsverlaging nog niet verdisconteerd in de begroting. De verwachting is dat nog dit jaar wordt ingestemd met de hiervoor noodzakelijke wijziging van de Wegenverkeerswet. Dit betekent voor de gemeente Wormerland een daling in de rijbewijsbaten van circa op jaarbasis (uitgaande van de geraamde 1000 uit te geven rijbewijzen). Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 45 van 124

46 Programma 5 Ruimtelijke ordening Portefeuillehouder Ambtelijke programmamanager R. Hendriks Afdelingshoofd Beleid en Regie Omschrijving programma Uitvoering en beleid ten aanzien van de inrichting van het landschap en de woonomgeving van de inwoners. De volgende producten maken deel uit van dit programma: Producten Bestemmingsplannen en structuurvisie Ontheffingen en wijzigingen op grond van de Wet ruimtelijke ordening Achtergrondinformatie Hieronder volgen alle gemeentelijke regels en actuele beleidsnota s die voor dit programma zijn vastgesteld. Naam beleidsnota Bestemmingsplan Bedrijventerreinen 2013 Bestemmingsplan Oostknollendam, Jisp en Neck 2007 Bestemmingsplan Landelijk Gebied 2007 Bestemmingsplan Wormer Oost en Midden 2006 Bestemmingsplan Wormer West 2006 Gemeentelijk structuurvisie 2014 Wat willen we bereiken Jaar vastgesteld in raad Ons doel is de visie waarover besloten is in de nieuwe structuurvisie, te verankeren in bestemmingsplannen. Nieuwe bestemmingsplannen moeten toegankelijker worden voor burgers door een transparante opzet en door ze digitaal beschikbaar te stellen. De bestemmingsplannen worden volgens planning geactualiseerd. We betrekken de inwoners en andere belanghebbenden actief bij het opstellen ervan. We stemmen de eisen van wonen, werken en recreëren binnen ieder bestemmingsplan zorgvuldig op elkaar af. Enerzijds streven we naar behoud van ruimtelijke waarden, anderzijds moeten we rekening houden met veranderende wensen en behoeften van inwoners en bedrijven. De mix van wonen en werken, die voor deze streek kenmerkend is, willen we ook op langere termijn handhaven. We streven ernaar de werkgelegenheid binnen onze gemeente op het huidige peil te houden. Wat doen we ervoor Onderwerp Planschades Bestemmingsplan- en vrijstellingsprocedures Activiteit Het afhandelen van planschade aanvragen. Het doorlopen van planologische procedures van particuliere bouwinitiatieven. In 2014 starten we met de tweede actualisatieronde voor het herzien van de bestemmingsplannen Wormer Oost en Midden en Wormer West. In 2015 starten we met de herziening van Landelijk Gebied en Oostknollendam Jisp en Neck. In 2020 volgt bestemmingsplan Bedrijventerreinen. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 46 van 124

47 Onderwerp Activiteit Bestemmingsplan Wormer Oost en Midden Bestemmingsplan Wormer West Bestemmingsplan Neck- Zuid Bestemmingsplan de Molenbuurt Wormer Het starten met actualiseren van Bestemmingsplan Wormer Oost en Midden. Volgens de vereisten van de Wet ruimtelijke ordening dient dit plan geactualiseerd te worden vóór We starten met actualiseren van dit bestemmingsplan. Volgens de vereisten van de Wet ruimtelijke ordening dient dit plan vóór 2017 door de gemeenteraad te worden vastgesteld. Voor de herinrichting- en privatiseringsplannen in Neck stellen we een bestemmingsplan vast in 2014/2015. Voor de herstructurering van de Molenbuurt stellen we een bestemmingsplan vast in Structuurvisie De structuurvisie wordt door de raad vastgesteld in Kengetallen en indicatoren Omschrijving Rekening Aantal gevoerde ontheffingen en bestemmingsplannen Stand van zaken actualisatie bestemmingsplannen Alleen Bestemmingsplan Bedrijventerreinen is niet vastgesteld. Alles geactualiseerd Start actualisatie Wormer West + Wormer Oost en Midden Aantal planschade aanvragen Wat kost het? (bedragen x 1.000) Rekening Bestemmings- en structuurplannen Vrijstelling en wijziging WRO Ruimtelijke ordening Totaal lasten Vrijstelling en wijziging WRO Totaal baten Totaal 05 Ruimtelijke ordening Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 47 van 124

48 Toelichting financiële verschillen, groter dan ( N = nadelig ten opzichte van 2013 V = voordelig ten opzichte van 2013) Genoemde bedragen in kolom Verschil zijn x 1.000) Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v Bestemmings- en structuurplannen Reserves 55 (N) In 2014 moeten de bestemmingsplannen Wormer Oost en Midden, en Wormer West geactualiseerd worden. De uitgaven zullen worden onttrokken aan de reserve, zodat het voor de exploitatie geen effect heeft. Stand reserves per (bedragen x 1.000) Rekening Bestemmingsreserve actualisering bestemmingsplannen Totaal reserves Toelichting op mutaties tussen eind 2014 versus eind 2013 Reserve Actualisering bestemmingsplannen De jaarlijkse toevoeging bedraagt We verwachten in 2014 een bedrag van nodig te hebben voor de actualisatie van de bestemmingsplannen Wormer Oost en Midden, en Wormer West. Risico s Onderwerp Poort van Wormer Activiteit Het verkooptraject van de woningen is gestart maar heeft niet geleid tot de verkoop van voldoende woningen. Parteon heeft aangegeven af te willen zien van het plandeel langs de Knollendammerstraat, waar voorheen de woonwagens stonden, tot aan de te realiseren rotonde in de Noordweg. De ondergrond is eigendom van de gemeente. Met de afname van de grond is in totaal een bedrag gemoeid van (artikel 10 van de Samenwerkingsovereenkomst tussen Parteon en de gemeente (SOK)). De gemeente heeft Parteon gemeld geen aanleiding te zien om de SOK op dat punt te herzien en heeft Parteon in overweging gegeven met andere oplossingen te komen om de ontwikkeling van de grond te krijgen. Vooralsnog heeft Parteon daar genoegen mee genomen maar het risico blijft dat er toch op terug gekomen wordt. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 48 van 124

49 Programma 6 Bestuur en organisatie Portefeuillehouder Ambtelijke programmamanager P. Tange, R. Hendriks en A. de Groot Afdelingshoofd Bestuurs- en Managementondersteuning Omschrijving programma Een goed bestuur is de randvoorwaarde voor het bereiken van de doelen zoals die zijn gesteld in het collegeakkoord van de gemeente Wormerland. Wormerland spreekt hierin uit een zelfstandige gemeente te willen zijn met een transparante en open bestuurscultuur, ondersteund door een effectieve en efficiënte ambtelijke organisatie. Voor het bereiken van een goed bestuur is het belangrijk dat de bestuursorganen optimaal kunnen functioneren in hun rol. Belangrijke aspecten hierbij zijn: - De gemeenteraad is kaderstellend en controlerend in haar volksvertegenwoordigende rol. - Als zelfstandige gemeente zoeken naar en bevorderen van samenwerking in de regio, dit mede als waarborg voor de zelfstandigheid van de gemeente Wormerland. - Effectieve en efficiënte ondersteuning aan het gemeentebestuur. - Het belang van duurzaamheid is groot. We moeten dan ook kijken welke mogelijkheden er zijn om duurzaam te besturen. Dit is afhankelijk van de politieke wind die er waait. De volgende producten maken deel uit van dit programma: Producten Raad, commissies en griffie Representatie bestuur Gemeenschappelijke regelingen en samenwerkingsprojecten College van B&W Contactcommissies Feesten en gedenkdagen Communicatie Bezwaar- en beroepschriften Juridische zaken Organisatie Kwaliteitszorg Achtergrondinformatie Hieronder volgen alle gemeentelijke regels en actuele beleidsnota s die voor dit programma zijn vastgesteld. Naam beleidsnota Communicatiebeleidsplan Jaar vastgesteld in raad Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 49 van 124

50 Wat willen we bereiken Dualisme We willen een grotere acceptatie van het beleid en het besluitvormingsproces bij de inwoners van Wormerland. Het aantal inwoners dat politiek actief is moet groeien. We willen inwoners en maatschappelijke instellingen nadrukkelijker betrekken bij het politieke debat en het bestuur van de gemeente. We willen dat de raad weet wat onder de inwoners leeft. De raad geeft de grenzen aan waarbinnen het college de gemeente dagelijks bestuurt, en controleert de uitvoering hiervan. Bestuurlijke samenwerking De autonomie bij de uitvoering van de gemeentelijke taken moet zo groot mogelijk zijn. Wanneer dit uit het oogpunt van deskundigheid, continuïteit, kwaliteit of efficiency noodzakelijk is, kiezen we voor samenwerking of uitbesteding. In dat geval geven we de voorkeur aan een klant / leveranciersverhouding. We kiezen uitsluitend voor een gemeenschappelijke regeling, indien dit onvermijdelijk is. Organisatie We streven naar een klantgerichte, integere, transparante en lerende organisatie die haar taken efficiënt en op een kwalitatief goed niveau uitvoert. Wat doen we ervoor Onderwerp Kwaliteitszorg, w.o. klachten Activiteit - kwaliteitsbeleidsplan (2013) presenteren voor College en gemeenteraad; - evalueren en uitbouwen kwaliteitshandvest; - oriëntatie strategisch kwaliteitssysteem, training Investors in People; - zelfevaluatie waarstaatjegemeente-onderzoek; - ondersteuning en advisering van bestuur en werkorganisatie op gebied van kwaliteitszorg; - vertrouwensfunctie; - week van de kwaliteit organiseren. Doel: versterken interne en externe klantgerichtheid informatie-uitwisseling, verhogen kwaliteitsbewustzijn. - klachtbehandeling. Klachtbehandeling is vastgelegd in hoofdstuk 9 van de algemene wet bestuursrecht. De gemeente Wormerland heeft wettelijke termijn in haar eigen klachtenreglement aangescherpt. Klachtbehandeling vindt plaats op basis van klachtenreglement Wormerland. Twee maal per jaar wordt hierover verantwoording afgelegd. Communicatie Uitvoeren activiteiten communicatiebeleidsplan Publiceren algemeen verbindende voorschriften via Gemeenschappelijke Voorziening Officiële Publicaties (GVOP) per 1 januari 2014 (was 1 januari 2013) verplicht. Raad en griffie Bezwaar- en beroepschriften Gemeenteraadsverkiezingen Introductieprogramma raadsleden Digitalisering Op basis van eerdere pilot verdere ontwikkeling van digitalisering raad Afhandeling van ingediende bezwaarschriften. Juridische ondersteuning bij de afhandeling van beroepschriften. Opstellen jaarverslag bezwaarschriften Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 50 van 124

51 Onderwerp Activiteit Representatie Het bestuur vertegenwoordigd de gemeente bij diverse gelegenheden Lunches Diverse interbestuurlijke bijeenkomsten (bv. VNG congres) bijscholingen bestuur Kengetallen en indicatoren Omschrijving Rekening Dualisme Mening burgers over goed -- *) 6,8 6,8 gemeentebestuur Rapportcijfer: de burger als kiezer -- *) 6,0 6,2 Aantal gemeenschappelijke regelingen Organisatie Aantal klachten ombudsman Aantal bezwaarschriften Aantal ingetrokken bezwaarschriften Aantal klachten Communicatie Duidelijkheid informatie -- *) 7,5 -- *) Toegankelijkheid informatie -- *) 8 -- *) Gem. informatie via kranten -- *) 7,5 -- *) Informatie via website -- *) 8 -- *) Aantal volgers via Twitter Aantal likes Facebook Publicaties Zaankanter Burgerjaarverslag Nieuwsbrief Wormerland (huis-aan-huis) Gemeentegids *) Waar staat je gemeente is niet in 2012 gehouden. Wat kost het? (bedragen x 1.000) Rekening Raad, commissies en griffie Representatie bestuur Gemeenschappelijke regelingen en samenwerkingsproject en 013 College van B&W Wijkbeheer en contactcommissies Feesten en gedenkdagen Communicatie Bezwaar- en Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 51 van 124

52 (bedragen x 1.000) Rekening beroepschriften 022 Juridische zaken Organisatie Kwaliteitszorg Totaal lasten Raad, commissies en griffie College van B&W Juridische zaken Organisatie Totaal baten Totaal 06 Bestuur en organisatie Toelichting financiële verschillen, groter dan ( N = nadelig ten opzichte van 2013 V = voordelig ten opzichte van 2013) Genoemde bedragen in kolom Verschil zijn x 1.000) Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v Raad, commissies en griffie -14 (V) Het budget voor de vergoeding voor raadsleden kon op basis van de meest actuele gegevens naar beneden worden bijgesteld. 24 (N) In de Kadernota 2014 is voor het jaar 2014 geld beschikbaar gesteld voor het verstrekken van middelen aan een (na de verkiezingen) nieuwe Raad. 017 Communicatie 15 (N) In de begroting is voor het jaar 2014 het advertentiebudget hoger dan voor het jaar Op basis van de bezuinigingen in de zomernota 2012 is dit budget verlaagd, maar dit is in juni 2013 voor het jaar 2014 weer ingetrokken. 021 Bezwaar- en beroepschriften 54 (N) Na een analyse van de jaarlijks geraamde urentoerekening aan het product Omgevingsvergunningen is gebleken dat deze niet overeenkomt met de werkelijk bestede uren. Om transparantie te krijgen in de kostenopbouw van de gemeentelijke producten is de doorberekening van de werkorganisatie voor diverse producten aangepast aan de feitelijke situatie. Dit heeft een hogere doorbelasting tot gevolg voor onder meer het product Bezwaar- en beroepschriften. Dit betreft dus slechts een verschuiving van lasten (met het product Omgevingsvergunningen). 022 Juridische zaken - 15 (V) In de begroting voor 2014 is het budget voor juridische kosten en externe adviezen lager dan voor het jaar 2013, omdat voor dat jaar dit budget (via de zomernota) eenmalig is Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 52 van 124

53 Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v verhoogd. 025 Organisatie - 35 (V) -12 (V) In de begroting 2014 is er geen budget meer opgenomen voor de projectleider van het IHP. Dit project is eind 2013 beëindigd. In de begroting voor 2014 is er geen impulsbudget opgenomen. Voor het jaar 2013 is er nog een restantbudget vanuit vorige jaren aanwezig. Reserves en voorzieningen Stand reserves per (bedragen x 1.000) Rekening Leefbaarheid wijken/kleine kernen Totaal reserves Stand voorzieningen per (bedragen x 1.000) Rekening Voorziening Pensioenen wethouders Totaal voorzieningen Toelichting op mutaties tussen eind 2014 versus eind 2013 Reserve Pensioenen wethouders De voorziening neemt jaarlijks met toe om te zorgen dat de voorziening voldoende hoog is om aan alle toekomstige pensioenverplichtingen te kunnen voldoen. Risico s Onderwerp Mogelijke implementatiekosten bij het aansluiten van andere gemeenten bij OVER-gemeenten. Activiteit In de programmabegroting zijn geen gelden opgenomen voor eventuele te maken kosten bij toetreding van andere gemeenten. De verwachting is dat er in 2014 geen gemeenten aansluiten bij OVER-gemeenten. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 53 van 124

54 Programma 7 Veiligheid en handhaving Portefeuillehouder Ambtelijke programmamanager P. Tange Afdelingshoofd Gebied en Wijkzaken Omschrijving programma De inwoner van Wormerland heeft recht op een veilige leefomgeving in de breedste zin van het woord. Hoe inwoners de veiligheid ervaren is van groot belang voor het bepalen van prioriteiten voor de gemeente. In dit programma gaat het om de openbare orde en veiligheid, integrale veiligheid, brandveiligheid, rampenbestrijding en sociale veiligheid. Het streven is om een veilig Wormerland te krijgen waarin een ieder zich veilig voelt. De volgende producten maken deel uit van dit programma: Producten APV-vergunningen Gebruiksvergunningen Integraal Veiligheidsbeleid Rampenbestrijding Brandweer Regionalisering van de gemeentelijke brandweer Handhaving bestaande bouw en gebruik Informatievoorziening bouw- en woningtoezicht Handhaving beschikking omgevingsvergunning Achtergrondinformatie Hieronder volgen alle gemeentelijke regels en actuele beleidsnota s die voor dit programma zijn vastgesteld. Naam beleidsnota Nota Integraal Veiligheidsbeleid 2013 Algemene Plaatselijke Verordening 2011 Nota Handhaven Wormerland 2010 Bouwbeleidsplan 2008 Wat willen we bereiken Veiligheid Jaar vastgesteld in raad We willen een woonomgeving waarin de burgers zich veilig voelen, onder meer door verkeersveiligheid voor fietsers en voetgangers. We dragen daaraan bij door overlast adequaat aan te pakken, waar nodig in samenwerking met de politie. Onze burgers zijn goed geïnformeerd over de ontwikkelingen en resultaten van veiligheidsbeleid en zijn zich bewust van de eigen mogelijkheden en verantwoordelijkheden om een bijdrage te leveren aan een veilig woonklimaat. We beschikken over een goed toegerust vrijwillig brandweercorps dat aan de wettelijke eisen voldoet. De politie heeft als taak het handhaven van de openbare orde. Ook beschikt de gemeente over een BOA die kleinere overtredingen aanpakt. Te denken valt aan aanlijnplicht honden, lang parkeren van voertuigen en caravans, vaartuigen in de berm, overlast jongeren en autowrakken op de weg. We willen een goed beeld hebben van de bestaande risico s binnen de gemeente en beschikken over adequate middelen om bij rampen hulp te kunnen bieden. De Veiligheidsregio brengt de risico s Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 54 van 124

55 binnen de regio in kaart en oefent samen met gemeenten om bij calamiteiten effectief op te treden bij de bestrijding van de gevolgen. De burgers worden via de website geattendeerd op deze risico s. We willen een goed beeld hebben van de bestaande risico s binnen de gemeente en beschikken over adequate middelen om bij rampen hulp te kunnen bieden. De Veiligheidsregio brengt de risico s binnen de regio in kaart en oefent samen met gemeenten om bij calamiteiten effectief op te treden bij de bestrijding van de gevolgen. De burgers worden via de website geattendeerd op deze risico s. De gemeente beschikt over een actueel regionaal Rampenplan. De Milieudienst Waterland verzorgt het toezicht op ruimtelijke en milieuregelgeving. Hiermee vindt conform de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht toezicht integraal plaats. Deze wijze van toezicht verhoogt ook de dienstverlening naar de inwoner toe. Brandweer In 2013 is hard gewerkt aan de regionalisering die per een feit is. De gemeenteljke basisbrandweerzorg wordt toegevoegd aan het takenpakket van de Veiligheidsregio. Om de regio in staat te stellen deze taken uit te voeren worden brandweerpersoneel, materieel en materiaal van de gemeenten overgedragen aan de Veiligheidsregio met als doel een optimale brandweerzorg tegen een betaalbare prijs. De afspraak is met de Veiligheidsregio gemaakt dat de Wormerlandse vrijwilligers de brandweertaken binnen het grondgebied van Wormerland blijven verzorgen. Wat doen we ervoor Onderwerp Handhavingplan Activiteitenplan Integraal Veiligheids Beleid (IVB) Algemene plaatselijke verordening Drank en Horecawet Activiteit In 2013 loopt het Handhavingplan af. Dit plan wordt geëvalueerd en er worden nieuwe kaders opgesteld. Deze worden jaarlijks uitgewerkt in activiteitenplannen. In de activiteitenplannen is o.a. aandacht voor maatschappelijke ontwikkelingen en hotspots. Op 9 april 2013 is het Integraal Veiligheidsbeleid vastgesteld door de gemeenteraad. Jaarlijks worden de beleidskaders uitgewerkt in een activiteitenplan. In het activiteitenplan wordt ingespeeld op situaties of ontwikkelingen die aandacht behoeven, dan wel zijn er thema s waar doorlopend activiteiten voor worden uitgevoerd. Doel is om het veiligheidsgevoel van de burger te vergroten. Jaarlijks nemen wij de APV door om te kijken of actualisatie nodig is, bijvoorbeeld vanwege maatschappelijke ontwikkelingen. Wij gaan de toezicht- en handhavingstaken uitvoeren die conform de nieuwe Drank en Horecawet bij de gemeente zijn ondergebracht. Kengetallen en indicatoren Omschrijving Rekening Veiligheid Aantal uitrukken per jaar Aantal overschrijdingen aanrijtijd 10% 10% 10% brandweer per jaar Aantal verkeersongevallen Aantal verkeersongevallen met materiële schade Aantal verkeersongevallen met letsel Aantal verkeersongevallen met dodelijk slachtoffer 0 0 Juridische handhaving Handhaving zonder procedure Brief met constatering Vooraanschrijving Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 55 van 124

56 Omschrijving Rekening Dwangsom/bestuursdwang Bezwaar tegen handhavingsbesluit Beroep tegen handhavingsbesluit Hoger beroep tegen handhavingsbesluit Handhaving door buiteninspecteur Aantal geïntegreerde inspecties NB omgevingsvergunning Toezicht bestaande bouw (door MDW) Wat kost het? (bedragen x 1.000) Rekening APV- en andere vergunningverlening Integraal Veiligheidsbeleid Rampenbestrijding Brandpreventie Brandpreparatie Repressie Proactie Beheerskosten brandweer Gebouwenbeheer brandweer Materieel brandweer RBZW (Regionale Brandweer Zaanstreek Waterland) 059 Diversen brandweer Handhaving bestaande bouw en gebruik 262 Informatievoorziening bouw- en woningtoezicht Totaal lasten APV- en andere vergunningverlening Integraal Veiligheidsbeleid Brandpreparatie Beheerskosten brandweer Materieel brandweer Gebruiksvergunningen Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 56 van 124

57 (bedragen x 1.000) Rekening Diversen brandweer Handhaving bestaande bouw en gebruik Totaal baten Totaal 07 Veiligheid en handhaving Toelichting financiële verschillen, groter dan ( N = nadelig ten opzichte van 2013 V = voordelig ten opzichte van 2013) Genoemde bedragen in kolom Verschil zijn x 1.000) Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v APV- en andere vergunningverlening 114 (N) Na een analyse van de jaarlijks geraamde urentoerekening aan het product Omgevingsvergunningen is gebleken dat deze niet overeenkomt met de werkelijk bestede uren. Om transparantie te krijgen in de kostenopbouw van de gemeentelijke is de doorberekening van de werkorganisatie voor diverse producten aangepast aan de feitelijke situatie. Dit heeft een hogere doorbelasting tot gevolg voor onder meer het product APV- en andere vergunningverlening. Dit betreft dus slechts een verschuiving van lasten (met het product Omgevingsvergunningen). 041 Integraal Veiligheidsbeleid 15 (N) In de Kadernota 2014 is geld beschikbaar gesteld voor de handhaving van de drank- en horecawet. 050, 051, 052, 053, 054, 056, 057 Brandweer producten (V) In verband met de overgang per 1 januari 2014 van de brandweer naar de veiligheidsregio, zijn de desbetreffende budgetten op 0 gezet. Het gebouwenbeheer (055) blijft (voorlopig) bij de gemeenten. 059 Diversen brandweer 913 (N) De bijdrage aan de veiligheidsregio is hiervoor in de plaats gekomen. Reserves Stand reserves per (bedragen x 1.000) Rekening Nieuwe brandweerkazerne Bestemmingsreserve luchtfoto's tbv bouwvergunningen Totaal reserves Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 57 van 124

58 Toelichting op mutaties tussen eind 2014 versus eind 2013 Reserve Nieuwe brandweerkazerne Deze reserve is ingesteld om de jaarlijkse kapitaallasten van de opstallen van de kazerne aan de Koetserstraat te dekken. De reserve neemt jaarlijks met af. Risico s Onderwerp Regionalisering Brandweer Activiteit De frictiekosten van de regionalisering per zal per inwoner 4,10 gaan bedragen. Dit betekent voor Wormerland een bedrag van Het voertuig van de oefencoördinator is in jaar oud. Een nieuwe auto kost Door de auto niet te vervangen, bestaat het risico van dure reparaties. Niettemin is het verstandig de regionalisering af te wachten en de eisen die de VRZW gaat stellen. Op dit moment is nog onduidelijk hoe tot 2017 de ontwikkeling van de kosten voor de afzonderlijke gemeenten zal zijn. Vanaf 2017 vindt de verdeling plaats op basis van het aandeel in de Algemene Uitkering. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 58 van 124

59 Programma 8 Onderwijs Portefeuillehouder Ambtelijke programmamanager A. de Groot Afdelingshoofd Beleid en Regie Omschrijving programma Uitvoering en beleid met betrekking tot de gemeentelijke taken die binnen het aandachtsgebied Onderwijs vallen, zoals huisvesting, leerlingenvervoer en openbaar onderwijs. De volgende producten maken deel uit van dit programma: Producten Onderwijshuisvesting Bewegingsonderwijs Leerlingenvervoer Overige lokale onderwijstaken Onderwijshuisvesting Bewegingsonderwijs Achtergrondinformatie Hieronder volgen alle actuele beleidsnota s die voor dit programma zijn vastgesteld. Naam beleidsnota Specifieke subsidieregels onderwijssubsidies 2011 Specifieke subsidieregels brede schoolontwikkeling 2011 Verordening onderwijshuisvesting 2009 Verordening leerlingenvervoer 2009 Uitvoeringsplan IHP 2003 Integraal HuisvestingsPlan (IHP) 2003/ Jaar vastgesteld in raad Wat willen we bereiken Huisvesting We willen adequate huisvesting waarbij de scholen zo veel mogelijk zelf inrichtingskeuzes kunnen maken die passen bij de eigen onderwijskundige wensen. De normen zijn vastgelegd in het IHP. Onze ambitie beperkt zich tot het voltooien van het IHP. Leerlingenvervoer We willen kinderen in staat stellen om het onderwijs te volgen dat ze nodig hebben. De tegemoetkoming in de kosten gaat uit van de meest doelmatige wijze van vervoer naar de dichtstbijzijnde school waarop het kind is aangewezen. Het zwaartepunt van de vervoersvergoedingen ligt bij kinderen die zijn aangewezen op speciaal onderwijs. We minimaliseren het aantal vervoersvergoedingen voor ouders die kiezen voor een bijzondere schoolrichting. We hanteren een eigen bijdrage. Leerplicht Alle leerplichtigen volgen onderwijs. Jongeren behalen een goede startpositie (startkwalificatie) voor de arbeidsmarkt voordat ze de school verlaten. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 59 van 124

60 Brede school Onze brede schoolgedachte steunt op twee pijlers: ouders in staat stellen te participeren in het arbeidsproces en kinderen in staat stellen zich breder te ontwikkelen door naschoolse activiteiten. Basisschoolkinderen vormen en ontwikkelen zich niet alleen in schooltijd maar ook in de daarop aansluitende tijden. Daarbij is sprake van een aanbod van opvang, sociale en culturele activiteiten, sport en dergelijke. Organisaties die dit aanbod verzorgen, werken met elkaar en met de basisscholen samen. Projecten Scholen worden met een subsidie in staat gesteld binnen globale kaders extra activiteiten te verrichten. Waarborgen aanbod openbaar onderwijs Iedere kern beschikt over openbaar onderwijs. Wat doen we ervoor Onderwerp Onderwijshuisvesting Activiteit We handelen onderhoudsaanvragen en schadegevallen af voor het jaar 2014 Leerlingenvervoer We handelen aanvragen af voor de schooljaren 2013/2014 en 2014/2015 Leerlingenvervoer Leerplicht Brede school Openbaar onderwijs We zorgen voor goed leerlingenvervoer en bewaken het kostenverloop van het contractvervoer We voeren de leerplichtfuncties uit en doen verslag aan de raad We houden in de stuurgroep brede school contact over de uitvoering van een brede schoolprogramma via combinatiefuncties We houden vinger aan de pols van het schoolbestuur openbaar onderwijs (Stichting SPOOR) via de SPOOR-raad. Kengetallen en indicatoren Omschrijving Rekening Aantal leerlingen in het openbaar onderwijs - Wormer Jisp Neck Oostknollendam Totaal openbaar Aantal leerlingen bijzonder onderwijs Totaal leerlingen basisonderwijs Leerlingenvervoer Aantal leerlingen en vervoerskosten per leerling speciaal onderwijs Aantal leerlingen en vervoerskosten per leerling speciale school voor basisonderwijs Aantal leerlingen en vervoerskosten per leerling bij keuze voor speciale schoolrichting 45/ / / / / / / / / 600 Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 60 van 124

61 Wat kost het? (bedragen x 1.000) Rekening Onderwijshuisvesting Bewegingsonderwijs Leerlingenvervoer Overige lokale onderwijstaken Totaal lasten Onderwijshuisvesting Leerlingenvervoer Overige lokale onderwijstaken Totaal baten Totaal 08 Onderwijs Toelichting financiële verschillen, groter dan ( N = nadelig ten opzichte van 2013 V = voordelig ten opzichte van 2013) Genoemde bedragen in kolom Verschil zijn x 1.000) Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v Onderwijshuisvesting (V) In de begroting voor 2014 is er geen budget meer opgenomen om, ten behoeve van de realisatie van het IHP, aan de reserve frictiekosten te onttrekken, zoals dat tot en met 2013 het geval was (V) 16 (N) 30 (N) 093 Overige lokale onderwijstaken -50 (V) -30 (V) In de bezuinigingsraad van juni 2013 is besloten tot een eenmalige bezuiniging op onderhoud van schoolgebouwen. Dit is in de begroting 2014 als stelpost opgenomen. Het budget voor OZB voor de nieuwe school in Neck is, op basis van een taxatie, verhoogd in De kapitaallasten voor de nieuwe school in Neck zijn vanaf 2014 hoger dan de kapitaallasten van de oude (dan gesloopte) schoolgebouwen. In de begroting voor 2014 is geen budget opgenomen voor combinatiefuncties, zoals dat voor het jaar 2013 nog beschikbaar is, meegenomen uit vorige jaren. In 2013 is eenmalig budget beschikbaar gesteld als subsidie voor een leerkracht bij de OBS in Oost-Knollendam. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 61 van 124

62 Reserves Stand reserves per (bedragen x 1.000) Rekening Reserve frictiekosten IHP Reserve aanpassingen gebouwen t.b.v. brede school Totaal reserves Toelichting op mutaties tussen eind 2014 versus eind 2013 Reserve Aanpassingen gebouwen tbv brede school De begrote uitgaven voor 2014 ten laste van deze reserve zijn Risico s Onderwerp Onderwijshuisvesting: vloerbedekking Weremere Leerlingenvervoer Activiteit Stichting SPOOR heeft een claim ingediend voor een nieuwe vloerbedekking. Het college onderzoekt of de claim terecht is (in welk geval de gemeente een nieuwe vloer moet bekostigen) en of de gemeente de claim kan verhalen op de ontwikkellaar/bouwer van de school. Naar verwachting is de kwestie tussen gemeente en schoolbestuur in het eerste kwartaal 2014 afgewikkeld. Het leerlingenvervoer kent een openeinderegeling. De gemeente heeft met name geen grip heeft op het aantal kinderen dat gebruik maakt van de regeling. Grootste kostenpost is die van het aangepaste vervoer met als belangrijke variabelen: het aantal leerlingen en de routes. De gemeente heeft geen grip op het aantal kinderen maar zorgt door aanbesteding van het vervoer wel voor een zo efficiënt mogelijke route-indeling. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 62 van 124

63 Programma 9 Wonen Portefeuillehouder Ambtelijke programmamanager R. Hendriks Afdelingshoofd Beleid en Regie Omschrijving programma Het vernieuwen en vergroten van de huidige woningvoorraad en het huisvesten van woningzoekenden, het op gang houden c.q. brengen van de noodzakelijke doorstroming. Het door middel van het toekennen van voorrang voorzien in vervangende woonruimte voor degenen, die hiervoor in aanmerking komen. De volgende producten maken deel uit van dit programma: Producten Woonruimtezaken Volkshuisvestingsbeleid Investeringsbudget stedelijke vernieuwing Achtergrondinformatie In de tot stand te komen nieuwe structuurvisie voor Wormerland zal ook aandacht worden besteed aan hetgeen in de Woonvisie is opgenomen, gerelateerd aan de mogelijk gewijzigde uitkomsten en toekomstige ontwikkelingen. De woonruimteverdeling van sociale huurwoningen vindt plaats volgens de op 18 december 2012 door de regioraad van de Stadsregio Amsterdam vastgestelde geactualiseerde regels voor woonruimteverdeling met de daarin gehandhaafde lokale beleidsruimte van ten hoogste 70% voor toewijzing van woningen aan inwoners. Hieronder volgen alle actuele beleidsnota s die voor dit programma zijn vastgesteld. Naam beleidsnota Prestatie-afspraken met WORMERWONEN 2012 ISV-3 notitie Woonvisie tot Wat willen we bereiken Jaar vastgesteld in raad We willen dat de gemeente ook op langere termijn haar vitaliteit behoudt en streven daarom naar een evenwichtige bevolkingssamenstelling. We beïnvloeden de samenstelling van de woningvoorraad en stellen inwoners in staat passender te gaan wonen. Het slopen van woningen is alleen mogelijk indien de gevraagde te slopen woning van aantoonbare slechte kwaliteit is. De voorkeur gaat altijd uit naar renovatie. We besteden extra aandacht aan ouderen en starters. Voor ouderen komen meer woningen met een seniorenlabel beschikbaar eventueel in combinatie met zorgarrangementen. Bij nieuwbouw valt minimaal 30% in de sociale sector (huur en koop). Hierdoor wordt het aanbod van relatief goedkope woningen uitgebreid en wordt de woningmarkt voor huishoudens met een lager inkomen beter bereikbaar. We betrekken vertegenwoordigers van de huurders nadrukkelijk bij herstructurering. We zorgen voor herbouw van voldoende huurwoningen. Van de vrijkomende huurwoningen in Wormerland kan 70% bij voorrang worden toegewezen aan lokaal woningzoekenden. De inschrijfduur van starters wordt niet langer dan het regionaal gemiddelde. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 63 van 124

64 Wat doen we ervoor Onderwerp Activiteit Woonruimtezaken Prestatie-afspraken actualiseren en uitvoeren in samenwerking met de woningcorporatie. Volkshuisvesting Herstructurering De Molenbuurt Wormer op basis van bestemmingsplan met afsprakenkader. ISV-3 Afronding van de laatste fase Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing. Duurzaamheidsleningen Voor het aanbrengen van duurzaamheidsmaatregelen in bestaande woningen kan een lening worden toegekend. Startersleningen Op basis van de verordeningen worden startersleningen verstrekt. Deze lening is bedoeld om starters een steuntje in de rug te geven bij hun stap naar de koopwoningmarkt. Kengetallen en indicatoren Omschrijving Rekening Uitvoering prestatie-afspraken met corporatie* Samenstelling bevolking W land versus Provincie NH W land NH W land NH W land NH jarigen 24% 25% 25% 25% 25% 25% jarigen 57% 62% 59% 62% 59% 62% - 65 jaar en ouder 19% 13% 16% 13% 16% 13% Aantal seniorenwoningen** Nieuwbouw aantal woningen in sociale sector totaal aantal woningen Toewijzing woningen aan Wormerlandse woningzoekenden totaal aantal toegewezen in Wormerland Inschrijfduur starters 7,9 jaar 7,0 jaar 8 jaar Woonduur doorstromers 17,0 jaar 18,0 jaar 18 jaar Verstrekte startersleningen, in percentage van totaal hiervoor beschikbaar gestelde bedrag 100% 100% 100% *) met ingang van 2013 zijn de corporaties uit Jisp en Wormer gefuseerd **) het grote verloop in de cijfers komt door de sloop en bouw van seniorenwoningen bij Torenerf Wat kost het? (bedragen x 1.000) Rekening Woonruimtezaken Volkshuisvestingsbelei d 253 Investeringsbudget stedelijke Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 64 van 124

65 (bedragen x 1.000) Rekening vernieuwing/isv Totaal lasten Woonruimtezaken Volkshuisvestingsbelei d Totaal baten Totaal 09 Wonen Toelichting financiële verschillen, groter dan Er zijn geen verschillen tussen 2013 en 2014 die groter dan zijn om verklaard te worden. Reserves Stand reserves per (bedragen x 1.000) Rekening Fonds Volkshuisvesting Totaal reserves Opm. uit deze reserves zijn/worden de volgende bedragen beschikbaar gesteld voor: - Leningen uit Revolving fund aan Wormerwonen Startersleningen (maximaal) Toelichting op mutaties tussen eind 2014 versus eind 2013 Er zijn geen verwachte verschillen tussen de saldi per eind 2014 en eind 2013 van de reserves van dit progamma. Risico s We zien geen risico s met betrekking tot dit programma voor Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 65 van 124

66 Programma 10 Werk en inkomen Portefeuillehouder Ambtelijke programmamanager A. de Groot Afdelingshoofd Beleid en Regie Omschrijving programma Uitvoering en beleid met als doelstelling de inwoners in hun eigen levensonderhoud te laten voorzien en wanneer dit niet mogelijk is, een vangnet te bieden. De volgende producten maken deel uit van dit programma: Producten Inkomensvoorziening Bijzondere bijstand Maatschappelijke participatie schoolgaande kinderen Scholing/activering/werkervaring Sociale werkvoorziening Participatiebudget Kwijtschelding gemeentebelastingen Achtergrondinformatie Hieronder volgen alle actuele beleidsnota s die voor dit programma zijn vastgesteld. Naam beleidsnota Verordening maatschappelijke participatie kinderen WWB Verordening toeslagen en verlaging bijstand Wormerland Verordening langdurigheidstoeslag Wet werk en bijstand 2012 Wormerland 2012 Re-integratieverordening Wormerland Afstemmingsverordening Wormerland Verordening bijzondere bijstand Wormerland Beleidsplan schulddienstverlening Wormerland Kadernota WSW 2007 Nota Wet Werk en Bijstand 2007 Maatregel en boeteverordening De Regio werkt aan werk 2013 Hoofdlijnennota armoedebeleid 2008 Verordening adviesraad Wormerland 1999 Wat willen we bereiken Jaar vastgesteld in raad We willen dat zoveel mogelijk inwoners van Wormerland in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien. We streven naar een kwalitatief hoogwaardige uitvoering van de Wet werk en bijstand (WWB) en aanverwante regelgeving, waarbij de klant het uitgangspunt is. Zelfredzaamheid en onafhankelijkheid zijn belangrijk voor elk individu. Speerpunten binnen de WWB zijn het realiseren van arbeidsintegratie en/of het voorkomen van isolement door individuele trajectbemiddeling, het bestrijden van armoede en verbeteren van de sociaal maatschappelijke positie van mensen met lage inkomens. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 66 van 124

67 Wat doen we ervoor Onderwerp Regionale werkgeversdienstverlening Zaanstreek-Waterland Baanstede Participatiewet 2015 Armoedebeleid WWB beleidsregels en verordeningen Schulddienstverlening Cliëntenparticipatie Activiteit In 2013 is er een start gemaakt om intensievere samenwerking te zoeken voor het plaatsen van potentiële werknemers (uitkeringsklanten van de Wet werk Bijstand, Wet Sociale Werkvoorziening) bij werkgevers in de regio. De ambtenaren fungeren als projecttrekker per actielijn. In 2014 gaan de negen regiogemeenten, UWV en Baanstede de regionale werkgeversdienstverlening Zaanstreek Waterland verder vorm geven. In 2014 zal de herstructurering van Baanstede verder vervolg krijgen. In 2013 zijn er voorbereidingen in gang gezet in verband met de nieuwe Participatiewet. Omdat de wet is uitgesteld voor een jaar, worden de voorbereidingen in 2014 weer opgepakt zodat de nieuwe Participatiewet in 2015 geïmplementeerd kan worden. In 2008 is de Hoofdlijnennota armoedebeleid vastgesteld. In 2013 is deze geëvalueerd. In 2014 gaan we de aanbevelingen tot verbetering oppakken. In verband met het project voor procesoptimalisering en door wetswijzigingen is het nodig de verordeningen in 2014 aan te passen. In 2012 is het Beleidsplan schulddienstverlening met een preventieplan vastgesteld. In 2013 zijn we bezig uitvoering te geven aan deze plannen. Begin 2014 zullen we gaan evalueren. Om cliënten de mogelijkheid te bieden om invloed uit te oefenen op lokaal beleid, is herijking van de cliëntenparticipatie nodig. Met de decentralisatie in ons achterhoofd zullen we een nieuwe vorm gaan vinden voor cliëntenparticipatie. Kengetallen en indicatoren Omschrijving Rekening Doorlooptijden van aanvragen levensonderhoud in dagen Aantal gegrond verklaarde bezwaarschriften Inkomensvoorziening, aantal - cliënten aanvragen 71 toegekend aangevraagd - beëindigingen Aantal aanvragen: - Bijzondere bijstand Langdurigheidstoeslag Hulpfonds nvt Zorgfonds Schuldhulpverlening (aanvragen) Maatschappelijke participatie schoolgaande kinderen Aantal trajectplannen Scholing & activering/ arbeidsverplichtingen met trajectplan Aantal arbeidsplaatsen Sociale werkvoorziening/ wachtlijst 75% 73% 75% / 12 25/12 Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 67 van 124

68 Wat kost het? (bedragen x 1.000) Rekening Inkomensvoorziening Bijzondere bijstand Armoedebeleid Sociale werkvoorziening Participatiebudget Kwijtschelding gemeentebelastingen Totaal lasten Inkomensvoorziening Bijzondere bijstand Armoedebeleid Sociale werkvoorziening Participatiebudget Totaal baten Totaal 10 Werk en inkomen Toelichting financiële verschillen, groter dan ( N = nadelig ten opzichte van 2013 V = voordelig ten opzichte van 2013) Genoemde bedragen in kolom Verschil zijn x 1.000) Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v Inkomensvoorziening 260 (N) -260 (V) Voor het jaar 2014 is het totaal van geraamde lasten voor algemene bijstand, IOAW, IOAZ en kosten Zaanstad verhoogd op basis van de werkelijke uitgaven in Daarnaast is ook het totaal van geraamde baten voor 2014 verhoogd, eveneens op basis van de werkelijkheid in (V) Naar aanleiding van het document Financiële basis voor de toekomst is een aantal verwachte Rijksmaatregelen in de begroting 2014 doorgevoerd als stelpost, n.l hogere inkomsten vanuit het Rijk i.v.m. verruiming middelen armoedebeleid hogere inkomsten vanuit het Rijk i.v.m. temp. afbouw alg. heffingskorting; lagere inkomsten van het Rijk i.v.m. aanscherping regels re-integratie WWB 157 Participatiebudget - 30 (V) In de begroting voor 2014 zijn de lasten lager dan voor 2013, doordat in de zomernota 2013 een eenmalig een budget opgenomen is voor de implementatie van de nieuwe participatiewet Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 68 van 124

69 Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v van en (V) 27 (N) Zowel de uitgaven als de inkomsten voor het subproduct Inburgering staan vanaf 2014 op 0. Reserves Stand reserves per (bedragen x 1.000) Rekening Bestemmingsreserve WWB Inkomensdeel Totaal reserves Risico s Onderwerp Activiteit WWB-inkomensdeel Risico van grote financiële verplichtingen aan WWB klanten tussen de jaar. Als gevolg van de recessie wordt er een groter beroep gedaan op het inkomensdeel van de WWB. In 2012 heeft de gemeente een sterke stijging gezien van het aantal uitkeringsgerechtigden. Deze trend heeft zich voortgezet: in juli 2012 was dat aantal 193 en in juli 2013 totaal 220 cliënten. In 2013 is een IAU (incidentele aanvullende uitkering) aangevraagd over het jaar Er zal in 2014 naar verwachting ook een IAU worden aangevraagd over Wanneer de rijksvergoeding WWB voor 2014 niet worden verhoogd, blijft er een tekort aan bijstandsgelden. Er zal dan medio 2015 wederom een Incidentele Aanvullende Uitkering ingediend moeten worden over het jaar Er kan een IAU aangevraagd worden wanneer er meer dan 110% aan Algemene Bijstand is verstrekt van het bedrag dat aan Rijksvergoeding is ontvangen. We lopen als gemeente dus een risico van 10% van de werkelijke rijksvergoeding. Dit is naar verwachting zo n Uitvoeringskosten Wet Sociale Werkvoorziening Sociaal akkoord/ voorbereiding Participatiewet 2015 De gemeente Wormerland besteedt delen van de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand (zoals schuldhulpverlening, Bijstand besluit Zelfstandigen, Bezwaar en Beroep, Terugvordering en Verhaal, Sociale Recherche, uitkeringsadministratie, kwaliteitscontrole) uit aan de gemeente Zaanstad. Aangezien er een groei wordt verwacht rondom uitkeringen naar aanleiding van de recessie zal dit direct invloed hebben op de uitvoeringskosten van de gemeente Zaanstad. De verwachting is dat de uitvoeringskosten zullen stijgen. In 2014 wordt Bezwaar en Beroep niet meer uitbesteed, maar door de consulenten en de commissie Bezwaar en Beroep van Gemeente Wormerland uitgevoerd. De WSW budgetten die de gemeente doorbetaalt aan Baanstede zijn in 2012 verlaagd vanwege bezuinigingen. Door de val van het kabinet wordt over 2013 het bedrag per WSW medewerker niet verder verlaagd en blijft deze gehandhaafd op het huidige niveau. Het budget voor de gemeentelijke bijdrage aan Baanstede (bijdrage in het tekort) is overgenomen vanuit de begroting 2014 van Baanstede zelf. We verwachten hier dus geen risico te lopen, maar geheel zeker is dit niet. Samen met het Rijk werken de gemeenten hard aan een succesvolle herschikking en invulling van taken in het sociaal domein. Diverse onderdelen van het sociaal akkoord hebben ingrijpende effecten op de Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 69 van 124

70 Onderwerp Activiteit kabinetsvoornemens in het sociale domein. Verder heeft het akkoord mogelijkerwijs grote consequenties voor de gemeentelijke financiën, en dus de slagkracht van het lokaal bestuur. Juist door de beleidsruimte zouden gemeenten in staat zijn passende arrangementen te ontwikkelen voor mensen die het nodig hebben tegen aanzienlijk lagere kosten. In het akkoord staan allerlei voorstellen die dat doorkruisen door het plaatsen van extra financiële schotten, door externe indicering en het daarmee inperken van de sturingsmogelijkheden van gemeenten. Bij het doorgaan van de invoering van de Participatiewet 2015 wordt een stijging van het aantal klanten verwacht, omdat de gemeente dan ook verantwoordelijk wordt voor de Wajong doelgroep. In het sociaal akkoord wordt juist weer over een landelijke organisatie gesproken die bemiddeling en uitkeringsverstrekking van Wajong en WSW gaat uitvoeren. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 70 van 124

71 Programma 11 Milieu Portefeuillehouder Ambtelijke programmamanager A. de Groot, R. Hendriks Afdelingshoofd Beleid en Regie Omschrijving programma De volgende producten maken deel uit van dit programma: Producten Afval Rioolbeheer Eerste aanleg riolering Milieubeleid algemeen Bodem Klimaatbeleid Achtergrondinformatie Hieronder volgen alle actuele beleidsnota s die voor dit programma zijn vastgesteld. Naam beleidsnota Afvalbeheerplan Gemeentelijk rioleringsplan 2012 Milieubeleidsplan 2010 Bodembeleidsplan 2007 Nulmeting huishoudelijke afvalstoffen 2006 Wat willen we bereiken Jaar vastgesteld in raad We bevorderen een duurzame leefomgeving en vergroten het milieubewustzijn bij inwoners en bedrijven. De gemeente geeft het goede voorbeeld. Wormerland wil een klimaatneutrale gemeente worden en zal het beleid hierop afstemmen. Afval Sinds januari 2009 heeft de gemeente de inzameling van huisvuil uitbesteed aan de HVC. In 2012 is het nieuwe afvalbeheerplan, Afvalbeheerplan (ABP) in werking getreden. De in het Afvalbeheerplan voorgestelde maatregelen worden vertaald naar jaarplannen om de doelstellingen (kilo per inwoner en de bronscheidingspercentages) te realiseren. Zo is in 2013 een deel van de huisvuilinzameling in Wormerland door middel van een zogenoemde zijlader ingezet (Oostknollendam zal in 2014 hoogstwaarschijnlijk overgaan op de zijlader, na de dijkverbetering). In het huidige tarief per woonhuisaansluiting is rekening gehouden met synergievoordelen door implementatie van de zijlader. Indien de zijlader niet geïntroduceerd wordt in Oostknollendam door bezwaren leidt dit tot een bijstelling van het tarief. Hiervan wordt echter niet uitgegaan. Gemeentewerf Wormerland In 2013 is het nieuwe afvalbrengstation, gesitueerd op de locatie Molletjesveer, geopend. De inwoners van Wormerland kunnen hier terecht voor divers grof vuil. De inwoners van Neck en Wijdewormer kunnen ook gebruik maken van de milieustraat in Purmerend. Het afvalbrengstation aan de Papiermakerstraat is opgeheven. Het terrein aan de Papiermakerstraat is betrokken bij de gemeentewerf en wordt geschikt gemaakt en gebruikt voor de opslag van diverse materialen. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 71 van 124

72 Riolering We voeren afvalwater via een betrouwbaar rioolstelsel af naar een waterzuiveringsinstallatie. Alle zorgtaken zijn omschreven in het in 2012 goedgekeurde gemeentelijke rioleringsplan (GRP). Alle objecten waar afvalwater vrijkomt, op de 9 woonschepen langs de Veerdijk na, zijn aangesloten op het rioolstelsel. Duurzame ontwikkeling De gemeente Wormerland zet zich in voor duurzame energie in de gemeente. Hiertoe heeft zij een Intentieverklaring Energieafspraak en een Duurzame Energieagenda opgesteld. Route du Soleil en subsidieregeling duurzame energie voor inwoners met een eigen woning zijn hiervan onderdeel. Wat doen we ervoor Onderwerp Afvalbeheerplan Gemeentelijk rioleringsplan Route du soleil Activiteit Uitvoeren van de maatregelen zoals opgenomen in het Afvalbeheerplan en de daaruit voortkomende jaarplannen om te voldoen aan de Landelijke afvalpercentage (LAP) normen. Het uitvoeren van de werkzaamheden in 2014 zoals omschreven in het GRP. In 2014 wordt dit project vervolgd. We streven naar het vergroten van het gebruik van zonne-energie en daarmee reductie van de energielasten. Daarnaast willen we lokale economische activiteiten stimuleren. Voor een aantal gemeentelijke panden (o.a. scholen) kan een investering in zonnepanelen financieel gunstig zijn. Lesprogramma duurzame energie voor basisscholen Er komt een lesprogramma over duurzame energie, welke ontwikkeld wordt door de milieudienst. Het gaat om een les die wordt gegeven door een medewerker van de milieudienst of bijvoorbeeld de wethouder. De les is bedoeld voor leerlingen in de bovenbouw van het basisonderwijs (groep 5/6/7/8). Kengetallen en indicatoren Omschrijving Rekening Afvalscheidingsresultaten (gemeente Wormerland versus LAP-doelstellingen) Hoeveelheid huishoudelijk restafval per huishouden 46% 60% 60% 506 kg 480 kg 480 kg Aantal niet aangesloten objecten op het riool Verstrekte duurzaamheidsleningen, in percentage van totaal hiervoor beschikbaar gestelde bedrag % 15% Wat kost het? (bedragen x 1.000) Rekening Afval Rioolbeheer Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 72 van 124

73 (bedragen x 1.000) Rekening Eerste aanleg riool Milieubeleid algemeen Klimaatbeleid Totaal lasten Afval Rioolbeheer Bodem Totaal baten Totaal 11 Milieu Toelichting financiële verschillen, groter dan ( N = nadelig ten opzichte van 2013 V = voordelig ten opzichte van 2013) Genoemde bedragen in kolom Verschil zijn x 1.000) Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v Rioolbeheer 72 (N) De kapitaallasten zijn in 2014 hoger naar aanleiding van de in het GRP vastgestelde kredieten voor het jaar (V) De geraamde baten zijn voor 2014 hoger op basis van de vastgestelde inflatie (2%) en het nieuwe GRP (2%). 220 Milieubeleid algemeen -61 (V) Na de overgang van de brandweer naar de veiligheidsregio gaat de Veiligheidsregio waarschijnlijk een deel van de taken die de Milieudienst voor ons deed, verzorgen. Dit betreft derhalve een budgetoverheveling van Milieu naar Veiligheid. Reserves Stand reserves per (bedragen x 1.000) Rekening Egalisatie riolering Egalisatie afvalverwijdering Bestemmingsreserve Duurzame energie Fonds Duurzaamheidsleningen Totaal reserves Opmerking: uit de reserve Fonds Duurzaamheidsleningen zijn/worden de volgende bedragen beschikbaar gesteld: - Duurzaamheidsleningen (maximaal) Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 73 van 124

74 Toelichting op mutaties tussen eind 2014 versus eind 2013 Reserve Riolering Per jaar wordt het saldo bepaald van het product Riool, en dit saldo wordt, rekening gehouden met de BCF-component in de lasten, onttrokken aan deze reserve. Voor 2014 is dit Reserve afvalverwijdering Per jaar wordt het saldo bepaald van het product Afval, en dit saldo wordt, rekening gehouden met de BCF-component in de lasten, onttrokken aan deze reserve. Voor 2014 is dit Risico s Onderwerp Aandeelhouderschap HVC Activiteit Gemeente Wormerland is aandeelhouder van HVC. Het is mogelijk dat Wormerland financieel wordt aangesproken indien HVC in financieel slecht weer verkeert, omdat Wormerland garant staat voor HVC. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 74 van 124

75 Programma 12 Financieel beleid Portefeuillehouder Ambtelijke programmamanager R. Hendriks Afdelingshoofd Bedrijfsvoering Omschrijving programma In dit programma worden de uitgaven en inkomsten geraamd op het gebied van grondexploitatie en de financiën in het algemeen. De volgende producten maken deel uit van dit programma: Producten Bouwgrondexploitatie Bouwlocaties derden Beheer panden en gronden Planning & Controlcyclus Financiering Onvoorzien Achtergrondinformatie Hieronder volgen alle actuele beleidsnota s die voor dit programma zijn vastgesteld. Naam beleidsnota Jaar vastgesteld in raad Nota grondbeleid 2008 (actualisatie in 2013) Nota afschrijving- en rentebeleid 2012 Nota reserves en voorzieningen 2007 Treasurystatuut 2010 Wat willen we bereiken - Een sluitende begroting waarbij structurele uitgaven gedekt worden door structurele inkomsten. - Een adequaat inzicht in de (financiële) risico s. - Een doelmatige, doeltreffende en rechtmatige aanwending van middelen. - Kostendekkende leges. - Een reservepositie van minimaal 10 % van de totale jaarlijkse lasten. - Het continue kunnen volgen van de kostenontwikkeling aan de hand van bij programma's vastgestelde normen. - Een verdere ontwikkeling van het treasury beleid met als doel de rentelasten zo laag mogelijk te houden. - Een geëvalueerd en bijgesteld afschrijvingsbeleid. - Een vastgestelde nota grondbeleid met als uitgangspunt een maximale regiefunctie voor de gemeente, rekening houdend met regionale ontwikkelingen. Het grondbeleid is geformuleerd vanuit het oogpunt van ruimtelijke, woon en financiële doelstellingen. Wat doen we ervoor Onderwerp Planning en control (p&c) Programmabegroting Activiteit Opleveren van de verschillende p&c documenten conform de door de raad vastgestelde p&c planning. De programmabegroting wordt aangepast aan de nieuwe ambities en prestatie-indicatoren van de nieuwe raad na de verkiezingen. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 75 van 124

76 Onderwerp Financieel beleid Accountantscontract Activiteit In overleg met de griffie gaan we een basiscursus financiën voor (nieuwe) raadsleden organiseren. Het contract met de huidige accountant loopt in 2014 af. Besluitvorming over het nieuwe contract wordt voorbereid. Kengetallen en indicatoren Omschrijving Rekening % Algemene Reserve van 11% 13% 15% begrotingstotaal (min.10%) Solvabiliteit 46% 43% 43% Weerstandsvermogen per wooneenheid Norm provincie weerstandsvermogen per wooneenheid Wat kost het? (bedragen x 1.000) Rekening Bouwgrondexploitatie Bouwlocaties derden Beheer panden en gronden Planning en Control-cyclus Financiering Onvoorzien Totaal lasten Bouwgrondexploitatie Beheer panden en gronden Financiering Onvoorzien Totaal baten Totaal 12 Financieel beleid Toelichting financiële verschillen, groter dan ( N = nadelig ten opzichte van 2013 V = voordelig ten opzichte van 2013) Genoemde bedragen in kolom Verschil zijn x 1.000) Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v Bouwgrondexploitatie - 512(V) In de begroting voor 2014 zijn de lasten lager dan voor 2013, omdat voor 2013 budgetten zijn opgenomen voor uitgaven aan het Centrumplan ( ), de Poort ( ), afboeken boekwaarden Klaverblad ( ) Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 76 van 124

77 Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v (N) 278 Beheer panden en gronden - 15 (V) en Babbelbosje ( ). Ook de baten zijn voor 2014 lager, omdat de genoemde lasten voor 2013 worden geactiveerd, hetgeen via de baten loopt. In de bezuinigingsraad van juni 2013 is er besloten dat er vanaf bezuinigd moet worden op onderhoudskosten van gemeentelijke panden. Dit is voor een deel op dit product als stelpost opgenomen. 160 (N) -160 (V) 292 Financiering 41(N) De exploitatielasten van het gemeentehuis zijn overgeheveld van OVER-gemeenten naar Wormerland. Hierdoor zijn de lasten in 2014 hoger, maar de baten voor te ontvangen huur, eveneens. Wegens de verkoop van een deel van de Nuon-aandelen, is de te verwachten winstuitkering voor 2014 lager dan voor (V) Het verwachte (positieve) saldo van de kostenplaats rente en afschrijving is voor 2014 hoger dan voor 2013 met name doordat er meer doorberekende kapitaallasten zijn in Onvoorzien (V) Er wordt meer ingezet op het binnenhalen van subsidies voor (infrastructurele) projecten. In de begroting wordt vanaf 2014 structureel rekening gehouden met een opbrengst van , conform de in de Raad van juni vastgestelde bezuinigingen. Omdat dit de gehele begroting betreft, zijn deze inkomsten vooralsnog op dit programma geraamd. Reserves Stand reserves per (bedragen x 1.000) Rekening Ontwikkelingsfonds Bestemmingsreserve NUONgelden Totaal reserves Toelichting op mutaties tussen eind 2014 versus eind 2013 Er zijn geen verwachte verschillen tussen de saldi per eind 2014 en eind 2013 van de reserves van dit progamma. Risico s Onderwerp Grond Noorderweg Wijdewormer Activiteit In de loop van 2010 is er door de gemeente een stuk grond aangekocht aan de Noorderweg in Wijdewormer. Dit omdat er anders door een verkeerde bestemmingslegging in het bestemmingsplan Landelijk Gebied gebouwd zou kunnen worden op deze grond, terwijl dit niet de bedoeling is. Het Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 77 van 124

78 Onderwerp Activiteit betaalde bedrag voor deze grond was gebaseerd op een prijs voor bouwgrond en dus veel hoger dan de waarde die de grond heeft met uitsluitend een erfbestemming. Het college van B&W heeft hierbij de verplichting op zich genomen zich maximaal in te spannen om de schade (het verschil tussen deze waarden) als gevolg van de verkeerde bestemmingslegging van dit perceel in het bestemmingsplan Landelijk gebied Wormerland, op de verantwoordelijke adviesbureaus te verhalen. De beide adviesbureaus zijn formeel aansprakelijk gesteld voor de gemaakte fout. Het geschil is momenteel in behandeling bij de rechtbank Noord Nederland. In augustus 2013 heeft deze rechtbank een tussenvonnis gedaan over het geschil. De gemeente is hierbij op meerdere punten in het gelijk gesteld. Voordat de rechtbank een definitieve uitspraak doet, vindt nog een getuigenverhoor plaats. Deze behandeling is in november 2013 gepland. Ondanks het tot op heden behaalde (niet ongunstige) resultaat, bestaat er nog steeds een risico dat er geen verhaal van schade mogelijk is, en dat de gemeente het verschil tussen de betaalde prijs en de te ontvangen prijs bij verkoop, vermeerderd met de proceskosten, in de toekomst zal moeten nemen. Dividend Nuon Gemeentegaranties De 1 e helft van het jaar 2013 was voor Nuon een financieel slechte periode. Wanneer dit zich in de 2 e helft van 2013 voortzet, loopt de gemeente als aandeelhouder het risico dat er in 2014 geen dividend over 2013 wordt uitbetaald. Het geraamde dividendbedrag voor het begrotingsjaar 2014 is Hoewel het huidige beleid van de gemeente is om geen garanties op geldleningen meer te verstrekken, zijn er vanuit het verleden nog een aantal leningen van derden waar wij als gemeente (gedeeltelijk) garant voor staan. Naast het in programma 1 beschreven risico van de garantstelling voor leningen afgesloten door de VVI, staan we garant voor leningen van sportverenigingen, zorgcentra en woningstichtingen. Hoewel we hier in het verleden nog nooit een nadeel door hebben ervaren, bestaat er een risico dat één van de partijen niet aan zijn verplichtingen kan voldoen, en de gemeente op de garantstelling wordt aangesproken. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 78 van 124

79 Programma 13 Financierings- en dekkingsmiddelen Portefeuillehouder Ambtelijke programmamanager R. Hendriks Afdelingshoofd Bedrijfsvoering Omschrijving programma Dit programma geeft informatie over die kosten en dekkingsmiddelen van de gemeente die niet specifiek aan 1 van de andere programma s toegerekend kunnen worden. Voor de inkomsten geldt dat de hier opgenomen inkomsten vrij te besteden zijn. De belangrijkste algemene dekkingsmiddelen zijn de algemene uitkering uit het gemeentefonds en de (on)roerende zaakbelasting. Daarnaast worden hier de kosten van heffing en invordering van belastingen geraamd. Vanaf 2012 liggen deze taken bij de gemeenschappelijke regeling Cocensus. Specifieke informatie over de belastinginkomsten is opgenomen in de paragraaf lokale heffingen. De volgende producten maken deel uit van dit programma: Producten Wet WOZ Vastgoedbestand Onroerende zaakbelasting Forensenbelasting Hondenbelasting Roerende zaakbelasting Lasten heffing en invordering gemeentelijke belastingen Algemene Uitkering uit het gemeentefonds Achtergrondinformatie Hieronder volgen alle actuele beleidsnota s die voor dit programma zijn vastgesteld. Naam beleidsnota Gemeenschappelijke regeling Cocensus 2011 Kadernota Tarievennota Verordening op de heffing en de invordering van onroerende 2013 zaakbelasting 2014 Verordening op de heffing en de invordering van forensenbelasting Verordening op de heffing en de invordering van hondenbelasting Verordening op de heffing en de invordering van belastingen op 2013 roerende woon- en bedrijfsruimten 2014 Kwijtscheldingsregeling gemeentelijke heffingen 2011 Wat willen we bereiken Jaar vastgesteld in raad - We streven naar het optimaal verwerven van vrij besteedbare inkomsten door het heffen en invorderen van gemeentelijke belastingen en rechten, waarbij de belastingdruk voor de inwoners in een acceptabele verhouding staat tot het geboden voorzieningenniveau in de gemeente Wormerland. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 79 van 124

80 - We leveren de gegevens die nodig zijn voor de algemene uitkering op een juiste en volledige manier aan bij de bevoegde instanties zoals het Ministerie van Binnenlandse Zaken en het CBS. Wat doen we ervoor Onderwerp Activiteit Belastingen Opleveren tarievennota 2014 Belastingen Opleveren belastingverordeningen 2014 Algemene Uitkering Algemene Uitkering Opleveren gegevens bij de bevoegde instanties zoals het Ministerie van Binnenlandse Zaken en het CBS. Vertalen rijkscirculaires in effecten voor Wormerland Toelichting Algemene Uitkering De gemeente krijgt elk jaar geld uit het gemeentefonds om een deel van hun uitgaven te betalen. De jaarlijkse groei van het gemeentefonds wordt bepaald door de normeringssystematiek. Hiermee wordt bedoeld dat de jaarlijkse groei van het gemeentefonds is gekoppeld aan de groei van de rijksuitgaven. Extra uitgaven, bezuinigingen, mee- en tegenvallers op de rijksbegroting hebben in deze systematiek direct invloed op de omvang van het gemeentefonds. Daarnaast is de hoogte van de uitkering afhankelijk van de kenmerken en de belastingcapaciteit van de gemeenten. Het Rijk hanteert bij de verdeling van het gemeentefonds over individuele gemeenten onder meer de volgende gegevens: De WOZ-waarde van de woningen het aantal inwoners; het aantal jongeren; het aantal uitkeringsgerechtigden; de oppervlakte van het land; de grootte van de watergebieden. Dit worden maatstaven genoemd. Er zijn ruim 60 maatstaven. Deze maatstaven kunnen wijzigen en daarmee wijzigt ook de algemene uitkering die de gemeente krijgt. Kengetallen en indicatoren Omschrijving Rekening Aantal woningen per 31 december Aantal inwoners per 31 december Bezwaar en beroep, aantal: - bezwaarschriften met betrekking tot de WOZ - overige ingediende bezwaarschriften overige toegekende bezwaarschriften - aantal beroepsschriften Kwijtschelding, aantal - verzoeken tot kwijtschelding toegewezen kwijtscheldingen gedeeltelijk toegewezen kwijtscheldingen - afgewezen verzoeken Controle hondenbelasting, deel van de 0 1/3 deel 1/3 deel gemeente % Automatische incasso bel. 65% 65% 65% Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 80 van 124

81 Wat kost het? (bedragen x 1.000) Rekening Wet WOZ Vastgoedbestand Lasten heffing en invordering gemeentelijke belast 291 Algemene uitkering uit het gemeentefonds Totaal lasten Vastgoedbestand Onroerende zaakbelasting Forensenbelasting Hondenbelasting Roerende zaakbelasting Lasten heffing en invordering gemeentelijke belast 291 Algemene uitkering uit het gemeentefonds Totaal baten Totaal 13 Financierings- en dekkingsmiddelen Toelichting financiële verschillen, groter dan ( N = nadelig ten opzichte van 2013 V = voordelig ten opzichte van 2013) Genoemde bedragen in kolom Verschil zijn x 1.000) Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v Algemene uitkering uit het gemeentefonds (V) De raming is gebaseerd op de meicirculaire Ten opzichte van de begroting 2013 stijgen de verwachte inkomsten vanuit de algemene uitkering. Hiermee was al grotendeels rekening gehouden in de kadernota. Reserves Stand reserves per (bedragen x 1.000) Rekening Algemene reserve Totaal reserves Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 81 van 124

82 Toelichting op mutaties tussen eind 2014 versus eind 2013 Algemene Reserve In de Kadernota 2013 is besloten om in 2014 eenmalig een bedrag van te onttrekken ten behoeve van de exploitatie, in het kader van de bezuinigingen. Risico s Onderwerp Algemene Uitkering BTW Compensatiefonds Activiteit Bij de Algemene Uitkering wordt de samen trap op/samen trap af systematiek gehanteerd. Als de rijksuitgaven dalen, daalt de A.U. mee en vice versa. Gezien de grote bezuinigingen die ons land te wachten staan is het onduidelijk wat de ontwikkeling van de Algemene Uitkering zal zijn. Vanaf 2015 wordt een maximumbudget vastgesteld voor het BTW compensatiefonds. Hierdoor kunnen overheden niet onbeperkt BTW terugvragen. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 82 van 124

83 Programma 14 Zorg Portefeuillehouder Ambtelijke programmamanager A. de Groot Afdelingshoofd Beleid en Regie Omschrijving programma Organiseren van passend ondersteuningsaanbod, zowel individueel als collectief, voor mensen die zorg nodig hebben en vrijwillig zorg bieden. De volgende producten maken deel uit van dit programma: Producten Algemene maatschappelijke zorg Zorg voor gehandicapten en ouderen Volksgezondheid Wet Maatschappelijke ondersteuning Vluchtelingen Nieuwkomers Achtergrondinformatie Hieronder volgen alle actuele beleidsnota s die voor dit programma zijn vastgesteld. Naam beleidsnota Beleidsnota mantelzorg Wormerland Rondom mantelzorgers 2012 Beleidsplaat Ondersteuning van vrijwillige inzet 2011 Wmo beleidsplan Maatschappelijke Ondersteuning Rondom Burgers Wat willen we bereiken Jaar vastgesteld in raad Wij willen mensen zo veel mogelijk in staat te stellen zelf hun verantwoordelijkheid te nemen en op eigen kracht hun problemen op te lossen/beperkingen te compenseren. We willen bijdragen aan de versterking van het eigen organisatievermogen. De vraag naar wat mensen wél kunnen dient leidend te zijn over de vraag wat zij niet kunnen. De gemeente ondersteunt mensen bij het zoeken naar oplossingen. Deze oplossingen kunnen liggen in de mogelijkheden van mensen zelf, het sociale netwerk om mensen heen, vrijwillige inzet, laagdrempelige voorzieningen in de wijk of individuele voorzieningen. De oplossing moet maatwerk zijn. Vanwege het grote belang van mantelzorgers en vrijwilligers in de ondersteuning van mensen zet de gemeente in op het versterken en ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers. Ook willen wij het aanbod aan laagdrempelige voorliggende voorzieningen in de wijken versterken zodat zwaardere en duurderde vormen van ondersteuning uitgesteld of voorkomen wordt. Wij willen dat we ook voor nieuwe doelgroepen die onder de Wmo komen te vallen een passend ondersteuningsaanbod organiseren. Wat doen we ervoor Onderwerp Versterken algemene voorzieningen Kanteling Wmo Activiteit In samenwerking met gemeenten in Zaanstreek-Waterland is in 2013 een subsidieaanvraag gedaan bij de provincie gericht op het versterken van algemene voorzieningen. De kanteling is een geleidelijk en continu proces waarbij ingezet moet worden op het uitdragen (communicatie) wat inwoners van de gemeente kunnen verwachten als zij zich bij het Wmo-loket melden. Maar ook wat wij Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 83 van 124

84 Onderwerp Decentralisatie AWBZ: kaders, verordening, organiseren aanbod, toegang Activiteit van mensen verwachten. Hiertoe participeren wij in een regionale en bovenregionale aanpak naast het uitvoeren van het lokale communicatieplan. De acties die worden ondernomen voor de voorbereiding van de decentralisatie van de AWBZ zijn conform projectopdracht. Uitvoeringsplan Wmo Uitvoeren acties conform uitvoeringsplan Wmo Rondom burgers Mantelzorg Uitvoeren acties conform uitvoeringsprogramma mantelzorgbeleid Rondom mantelzorgers onder andere: Pilot ontmoetingsgroep Vrijwilligersbeleid GGD-activiteiten Ondersteunen van preventieactiviteiten in het kader van de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGz) Uitvoeren acties conform uitvoeringsprogramma vrijwilligerswerkbeleid Rondom vrijwilligers. Onder andere: DC Wormerland inrichten als overkoepelende organisatie informele zorg De GGD-activiteiten zijn preventief van aard en vooral gericht op: - Matiging van genotsmiddelen (alcoholgebruik, roken en drugs) - Afname van overgewicht - Toename van bewegingsactiviteiten - Afname van diabetes - Stimuleren tot een gezonde leefstijl op seksueel gebied - Stimuleren van een gezonde leefstijl in het algemeen Daarnaast regelt de GGD het Meldpunt Overlast en Bemoeizorg en het Steunpunt Huiselijk Geweld Het regionale collectieve preventieprogramma ggz wordt via Context vormgegeven. Daarnaast ondersteunen we cliëntinitiatieven als het Zaans Praatcafe, Ypsilon en Lokale versterking Kengetallen en indicatoren Omschrijving Rekening Jeugdgezondheidszorg: - Kinderen met overgewicht 0-4 jaar Kinderen met obesitas 0-4 jaar Aantal meldingen Wmo 550 Aantal aanvragen individuele voorzieningen Wmo Klanttevredenheid Wmo-vervoer 6,4 6,8 6,9 Rapportcijfer toegang ondersteuning (Wmo-loket) 7,7 7,4 7,5 Wat kost het? (bedragen x 1.000) Rekening Volksgezondheid Wet maatschappelijke ondersteuning Totaal lasten Volksgezondheid Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 84 van 124

85 (bedragen x 1.000) 164 Wet maatschappelijke ondersteuning Rekening Vluchtelingen Totaal baten Totaal 14 Zorg Toelichting financiële verschillen, groter dan ( N = nadelig ten opzichte van 2013 V = voordelig ten opzichte van 2013) Genoemde bedragen in kolom Verschil zijn x 1.000) Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v Wet maatschappelijke ondersteuning 47 (N) In de Kadernota 2014 is besloten om in 2014 eenmalig in de begroting op te nemen voor voorbereidingskosten van de decentralisaties, en voor communicatie in verband met de kanteling. 520 (N) - 57 (V) 11 (N) 23 (N) In de bezuinigingsraad van juni 2013 is besloten om als effect van de Rijksmaatregelen voor het jaar 2014 een bedrag op te nemen van voor overheveling van wtcgtaken en ten behoeve van begeleiding dagbesteding. Daarnaast is er toen besloten om in 2014 eenmalig te bezuinigingen in verband met de decentralisatie van de AWBZ. In dezelfde Raad is besloten om te bezuinigen op het WMO-budget, gekeken naar de werkelijke uitgaven van vorige jaren. De bezuiniging vanuit de Zomernota 2012 op de hulp bij huishouden 1- natura is op die avond vanaf 2014 teruggedraaid. De baten zijn voor 2014 lager geraamd doordat in de zomernota 2012 in het kader van de bezuinigingen is besloten om de eigen bijdrage voor hulp bij het huishouden vanaf 2012 structureel te verhogen. Deze bezuiniging is in de Raad van juni 2013 vanaf het jaar 2014 weer teruggedraaid. Er is toen tot andere bezuinigingen besloten. Reserves Stand reserves per (bedragen x 1.000) Rekening Verbetering ouderenhuisvesting Bestemmingsreserve Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) Totaal reserves Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 85 van 124

86 Toelichting op mutaties tussen eind 2014 versus eind 2013 Reserve Verbetering ouderenhuisvesting Conform het raadsbesluit van september 2012 wordt er jaarlijks aan deze reserve onttrokken ten behoeve van WMO-woonvoorzieningen. Risico s Onderwerp Individuele voorzieningen Decentralisatie AWBZ naar de WMO Schrappen AWBZ zorgpakketten Activiteit De kosten voor de Wmo-verstrekkingen zijn afhankelijk van de vraag en hebben een open einde. De vraag en kosten van toegekende voorzieningen fluctueerden aanzienlijk in de afgelopen jaren. Bezuinigingen in de AWBZ, wijzigingen in de zorgverzekeringen, de vergrijzing en het scheiden van wonen en zorg leiden mogelijk tot extra druk op de budgetten voor de Wmo. De kaders zijn in afwachting van landelijke besluitvorming over decentralisaties nog niet geheel bekend. Ook de financiële risico s zijn nog niet per gemeente in beeld. Deze decentralisatie vormt een groot (financieel) risico voor gemeenten. Onderdeel van het programma scheiden van wonen en zorg is het schrappen uit de AWBZ van de lichtere zorgpakketten. Een deel van de mensen zal hierdoor beroep doen op de Wmo als het gaat om bijvoorbeeld hulp in het huishouden en woningaanpassingen. De omvang van de groep is niet bekend evenals de ondersteuningsbehoefte. Het is ook nog niet duidelijk wat met deze verschuivingen aan geld overkomt naar gemeenten. Daarom vormt dit een risico voor de gemeente. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 86 van 124

87 Programma 40 Mutaties in reserves Wat heeft het gekost? (bedragen x 1.000) Rekening Mutaties in reserves: Openbare ruimte 402 Mutaties in reserves: Natuur, landschap en monumenten 403 Mutaties in reserves: Maatschappelijke participatie 404 Mutaties in reserves: Publieksdiensten 405 Mutaties in reserves: Ruimtelijke ordening 407 Mutaties in reserves: Veiligheid en handhaving 408 Mutaties in reserves: Onderwijs Mutaties in reserves: Wonen Mutaties in reserves: Milieu Mutaties in reserves: Financieel beleid 414 Mutaties in reserves: Zorg Totaal lasten Mutaties in reserves: Openbare ruimte 402 Mutaties in reserves: Natuur, landschap en monumenten 403 Mutaties in reserves: Maatschappelijke participatie 404 Mutaties in reserves: Publieksdiensten 405 Mutaties in reserves: Ruimtelijke ordening Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 87 van 124

88 (bedragen x 1.000) 406 Mutaties in reserves: Bestuur en organisatie 407 Mutaties in reserves: Veiligheid en handhaving 408 Mutaties in reserves: Onderwijs 409 Mutaties in reserves: Wonen 411 Mutaties in reserves: Milieu 412 Mutaties in reserves: Financieel beleid 414 Mutaties in reserves: Zorg Rekening Totaal baten Totaal 40 Mutaties in reserves Toelichting financiële verschillen, groter dan ( N = nadelig ten opzichte van 2013 V = voordelig ten opzichte van 2013) Genoemde bedragen in kolom Verschil zijn x 1.000) De meeste verschillen zijn reeds bij de desbetreffende programma s verklaard. Voor de verschillen waar dit niet het geval is, worden deze hieronder toegelicht. Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v Mutaties in reserves Openbare ruimte 25 (N) In de begroting voor 2014 is de toevoeging aan de reserve Onderhoud vaarwegen hoger dan in 2013, omdat de toevoeging voor 2013 eenmalig verlaagd is met in de Kadernota Mutaties in reserves Maatschappelijke participatie 33 (N) - 10 (V) In juni 2013 is er door de Raad besloten tot lagere kosten mfa centrum Wormer. Dit bedrag wordt vanaf 2014 aan de reserve coördinator mfa dorpscentrum onttrokken. In de Kadernota 2013 is besloten om als eenmalige bezuiniging in 2013 een bedrag te onttrekken aan de reserve Wet Kinderopvang. 405 Mutaties in reserves Ruimtelijke ordening - 12 (V) Op basis van de geraamde kosten van het actualiseren van bestemmingsplannen tot en met 2030, is vanaf 2014 de jaarlijkse toevoeging aan de reserve Actualiseren bestemmingsplannen, met verlaagd. 408 Mutaties in reserves Onderwijs (V) Het IHP is eind 2013 geheel gerealiseerd. De jaarlijkse toevoeging van bespaarde kapitaallasten van de nieuw te bouwen scholen Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 88 van 124

89 Product Verschil Toelichting verschil 2014 t.o.v aan de reserve Frictiekosten is dan ook vanaf 2014 beëindigd. Vanaf dat jaar staan alle kapitaallasten van de nieuwe scholen in het programma Onderwijs. 412 Mutaties in reserves Financieel beleid 70 (N) (V) (V) 30 (N) 111 (N) In de Kadernota 2013 is besloten om wegens bezuinigingen eenmalig een bedrag van te onttrekken aan de reserve Frictiekosten in het jaar Dit betreft het begrotingsoverschot van 2013 ná de zomernota Hiervan is besloten om het in de begroting aan de Algemene Reserve toe te voegen. Voor 2014 is er nog geen raadsbesluit over het begrotingssaldo genomen. In de Kadernota 2013 is besloten om eenmalig aan de Algemene Reserve te onttrekken wegens bezuinigingen. Dit is derhalve een bate in 2013 voor de algemene middelen, die in 2014 niet meer van toepassing is. Voor 2013 is er besloten om te onttrekken ten behoeve van de basisschool in Oost-Knollendam. Dit betreft het bedrag wat in de Reserve Nog uit te voeren werken aanwezig is als restantbudget voor een aantal zaken. We verwachten dat dit in 2013 wordt uitgegeven, en dan onttrokken aan deze reserve. 414 Mutaties in reserves Zorg 100 (N) In de Kadernota 2013 is besloten tot een eenmalige onttrekking aan de reserve WMO, ten behoeve van de exploitatie, wegens bezuinigingen. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 89 van 124

90 Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 90 van 124

91 Paragrafen In de programmabegroting leggen we de beleidslijnen over een aantal beheersmatige zaken en de lokale heffingen in afzonderlijke paragrafen vast, Het doel van deze paragrafen is om onderwerpen die versnipperd in de begroting staan, in één kostenoverzicht te bundelen. De acht paragrafen geven een dwarsdoorsnede van de begroting. weerstandsvermogen onderhoud kapitaalgoederen bedrijfsvoering verbonden partijen grondbeleid financiering lokale heffingen grote projecten demografische ontwikkeling Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 91 van 124

92 Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing Ambtelijke programmamanager Afdelingshoofd Bedrijfsvoering Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de weerstandscapaciteit en alle risico s waarvoor we geen maatregelen hebben getroffen, maar die voor de financiële positie van onze gemeente wel van materiële betekenis kunnen zijn. Onder weerstandscapaciteit verstaan we de middelen en mogelijkheden waarover we beschikken om niet-begrote kosten te dekken. Denk hierbij aan de algemene reserve en de onbenutte belastingcapaciteit. Volgens de nota reserves en voorzieningen houden we als ondergrens 10 % van het uitgavenniveau van de jaarbegroting aan als de norm voor het weerstandsvermogen. Dit bedrag dient in de algemene reserve aanwezig te zijn. In deze paragraaf vindt u een inventarisatie van de weerstandcapaciteit, de risico s en het beleid dat wij op dit gebied voorstaan. Weerstandscapaciteit We berekenen de weerstandscapaciteit aan de hand van vier elementen: 1. De omvang van de vrij aanwendbare reserves Hieronder valt allereerst de algemene reserve. Dat geldt alleen indien we de rente daarvan niet benutten voor de exploitatie. Wanneer we de rente in de begroting als structurele inkomstenbron gebruiken, is de algemene reserve niet meer vrij aanwendbaar. Iedere aanwending betekent dan immers een verlaging van de rente-inkomsten, wat leidt tot een exploitatietekort. Ook bestemmingsreserves kunnen vrij aanwendbaar zijn. Bij de bestemmingsreserves onderscheiden we verplichte en intentionele reserves. De raad kan de bestemming van verplichte reserves niet wijzigen. Dit zijn bijvoorbeeld reserves op basis van rijkssubsidies. Van intentionele reserves kan de raad de bestemming wel wijzigen. Omdat de verdeling naar verplichte en intentionele bestemmingsreserves moeilijk te maken is, laten we ze bij de berekening van het weerstandsvermogen buiten beschouwing. 2. De omvang van de onbenutte belastingcapaciteit De omvang van de onbenutte belastingcapaciteit is de ruimte tussen de feitelijke opbrengst uit het totaal van de onroerende-zaakbelastingen, de rioolrechten en de reinigingsheffingen enerzijds en de verwachte opbrengst indien de gemeente een beroep zou doen op een aanvullende bijdrage op grond van artikel 12 (de zogenaamde artikel 12-norm van de Financiële-verhoudingswet) anderzijds. Ons gemiddelde OZB-tarief ligt boven de artikel 12-norm. De tarieven voor rioolrechten en reinigingsheffingen zijn overeenkomstig deze normen honderd procent kostendekkend. Dit betekent dat de onbenutte belastingcapaciteit nihil is. 3. De hoogte van de post onvoorzien De post onvoorzien bedraagt voor Dit om een extra buffer te hebben voor het opvangen van onvoorziene tegenslagen. 4. Stille reserves De verpachte, verhuurde en te verkopen weilanden zijn getaxeerd in Inclusief de overige gronden en verhuurde panden zou dit bij verkoop een opbrengstpotentie van circa 2 miljoen (kunnen) opleveren. In 2008 tot en met medio 2013 zijn er diverse stukken en stukjes grond en woningen verkocht voor in totaal Omdat de verkoop bij een groot deel van de gronden en overige eigendommen vooralsnog niet aan de orde is, nemen wij het restant opbrengstpotentieel van NIET op onder de stille reserves. Hiernaast heeft de gemeente aandelen in de HVC (via VVI), BNG en Nuon (via houdstermaatschappij) EZW. De werkelijke waarde van de aandelen ligt ver boven de balanswaarde. Vanwege de zeer beperkte verhandelbaarheid van de betreffende aandelen, wordt hier normaliter bij de bepaling van de stille reserves niets opgenomen. In 2009 is de verkoop van Nuon aandelen actueel is geworden. Medio 2009 hebben we 49% van onze aandelen Nuon verkocht en medio 2011 en 2012 ieder nog eens 15%. Bij de bepaling van de stille reserves per ultimo 2014 nemen we daarom de Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 92 van 124

93 verkoopwaarde van de laatste 21% voor de gemeente Wormerland, van circa 2,1 miljoen, op. Deze aandelen worden verkocht in In totaliteit bedraagt de weerstandscapaciteit voor onze gemeente: Omschrijving Per Vrij aanwendbare reserve Onbenutte belastingcapaciteit 0 Post onvoorzien Stille reserves Totaal Risico s In plaats van het werken met de norm van 10% van het uitgavenniveau van de jaarlijkse exploitatie, hebben we ook dit jaar geprobeerd om de risico s, zoals die bij de afzonderlijke programma s zijn beschreven, zo goed mogelijk te kwantificeren. Dit heeft geleid tot de in de volgende tabel opgenomen gegevens. Risicobeheersing In 2013 is een beleidsnotitie opgesteld voor een gestructureerde en systematische aanpak van het risicomanagement. Hierin is meegenomen dat we op basis van het risicoprofiel beheersmaatregelen definiëren. Hierbij maken we een keuze uit de volgende beheersmaatregelen: Vermijden Dit houdt in dat het beleid waar een risico door ontstaat wordt beëindigd, op een andere manier wordt vorm gegeven of geen beleid gestart wordt dat een risico met zich meebrengt. Verminderen Het risico afdekken door middel van een verzekering, voorziening of budget in de begroting. Overdragen Het beleid dat een risico met zich meebrengt uit laten voeren door een andere partij die daarbij ook de financiële risico s overneemt. Accepteren Accepteren dat er een risico is en de eventuele financiële schade volledig via de weerstandscapaciteit af dekken. In 2014 starten we met het op kleine schaal testen van het nieuwe risicomanagementproces. De verwachting is dat we halverwege 2014 een beeld krijgen van de impact van het risicomanagement en van daaruit een concrete invulling kunnen maken van de verdere planning. Op dit moment zijn in ieder geval de bekende risico s financieel vertaald en gerelateerd aan het weerstandsvermogen. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 93 van 124

94 Toelichting van de in de tabel genoemde risicokansen: Risicokans Rekenpercentage Risico 0 0 geen of niet in te calculeren 1 5 laag 2 25 ruim 3 50 hoog zeer hoog Progr. Volgnr. Risico Financieel belang Risicokans (*) Rekenpercentage Risico-bedrag Progr.1 1 Versteviging Dijk Oost-Knollendam Progr.2 2 Aanleg wandelpad fase 1 Wormer- en Jisperveld Progr.3 3 Exploitatietekort zwembad Jeugdzorg naar gemeenten Privatisering VV Jisp Progr.4 6 NUP (Nationaal Uitv.progr. Dienstverlening en e-overheid) Basisregistratie personen Verkiezingen Leges omgevingsvergunningen Rijksbeleid leges rijbewijzen Progr.5 11 Poort van Wormer Progr.6 12 Uitbreiding OVER-gemeenten Progr.7 13 Nieuwe organisatie brandweer Auto oefencoördinator Bijdrage VRZW Progr.8 16 Vloerbedekking Weremere Leerlingenvervoer Progr WWB-inkomensdeel Uitvoeringskosten Wet Sociale Werkvoorziening (WSW): Baanstede Participatiewet Progr Aandeelhouderschap HVC Progr Grond Noorderweg Wijdewormer Dividend Nuon Gemeentegaranties Progr Algemene Uitkering BTW-Compensatiefonds Progr WMO: individuele voor-zieningen WMO: decentralisatie AWBZ WMO: schrappen AWBZ zorg- pakketten Totaal Het totale bedrag van eventueel zich voor doende risico s bedraagt Ter vergelijking met de hiervoor gehanteerde methode van 10% van de totale exploitatielasten: hier zou voor 2014 een bedrag van uit gekomen zijn. Door het kwantificeren is dit risicobedrag dus lager geworden. De hiervoor vermelde weerstandscapaciteit ad is dus zeer ruim te noemen. Hierbij maken we de aantekening, dat de stille reserve welke is opgenomen in de weerstandscapaciteit, bestaat uit het nog niet verkochte deel van de Nuon-aandelen. Dit deel wordt in 2015 verkocht, waardoor de weerstandscapaciteit daarna nog bestaat uit de Algemene Reserve en de post onvoorzien. nr. Toelichting op de hierboven genoemde risico s, zie ook de programma s 1 Het Hoogheemraadschap gaat de dijk verstevigen. Recentelijk heeft zij aangegeven minder ingrijpende maatregelen te treffen dan enkele jaren geleden gepland. In het oude plan zou zij ook de weg voor een deel aanpakken. De bereikbaarheid van Oostknollendam is nu geen discussiepunt meer. Een afsluiting is namelijk niet meer nodig. Het gevolg is wel dat de gemeente bij de herinrichting van de Dorpsstraat minder geld beschikbaar heeft, omdat meer geld geïnvesteerd moet worden in het aanpakken van de weg op de Wormerringdijk. 2 De realisatie van het nieuwe wandelpad in het zuidelijk deel van het Wormer-en Jisperveld is nog onzeker omdat eigenaar Natuurmonumenten strenge eisen aan de aanleg en openstelling verbindt. Het eventueel niet realiseren van het wandelpad heeft tot gevolg dat Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 94 van 124

95 nr. Toelichting op de hierboven genoemde risico s, zie ook de programma s de gemeente minder subsidie ontvangt van rijk, provincie of derden. Dit zou een verliespost voor de gemeente kunnen betekenen. 3 De gemeente heeft de exploitatie ondergebracht bij Sportfondsen Wormer. De bijdrage is gebaseerd op een gemiddelde exploitatie en wordt jaarlijks aangepast aan de index van de gemeentebegroting. In 2014 is die bijdrage Risico: Bij zeer slecht zomerweer kan het tekort boven de geraamde exploitatiebijdrage uitgaan. Sportfondsen beschikt wel over een buffer om tegenvallers op te vangen, maar die is niet oneindig. Het is zeker dat de gemeente bij uitputting van de buffer moet bijpassen maar het bedrag is redelijkerwijs niet in te schatten. 4 Per 2015 wordt de Jeugdzorg die nu onder verantwoordelijkheid van de provincie valt overgeheveld naar de gemeenten. Dit transitieproces vergt veel ambtelijke en bestuurlijke visievorming, intergemeentelijke samenwerking en concrete voorbereidingacties. Het idee van deze transitie is om dit o.a. door meer effectievere inzet in het preventieve veld en ontschotting van financieringsstromen te realiseren. In 2014 start de gemeente met Oostzaan een pilot jeugdteam Oostzaan/Wormerland om te oefenen met het organiseren van de juiste zorg rondom kinderen en gezinnen. Uitgangspunt is dat aanbieders net als in andere gemeenten met gesloten beurs participeren in deze pilot, maar helemaal geen kosten, lijkt erg optimistisch. In dit kader dient rekening te worden gehouden met extra uitgaven vanaf Dit vormt een risico. Graag reserveren we de rijksgelden die we ontvangen voor implementatie van de decentralisatie hiervoor. 5 Door de dalende aantal woningverkopen en de woningprijzen bestaat het risico dat er onvoldoende opbrengsten uit de gronden gegenereerd kunnen worden om een kunstgrasveld of zelfs de oorspronkelijke herinrichting te kunnen bekostigen. Dit zou gevolgen kunnen hebben voor de privatisering van de sportaccommodatie in Jisp. De kosten van de herinrichting bedragen: met kunstgrasveld circa met natuurgrasveld circa Medio 2011 is het i-nup, de overheidsbrede implementatieagenda voor dienstverlening en e-overheid, namens Rijk, gemeenten en andere overheidspartners vastgesteld. Het i-nup bouwt voort op het NUP (Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en e-overheid) en beschrijft de resultaatverplichtingen die (onder meer) gemeenten uiterlijk 1 januari 2015 behaald dienen te hebben op het gebied van e-overheid, basisregistraties en standaardisatie. Om aan dit landelijk afsprakenkader voor het KCC te kunnen voldoen dient OVERgemeenten in 2014 nog veel zaken te realiseren. Eind 2013 is hiervoor een uitvoeringsprogramma KCC OVER-gemeenten gereed met de routekaart tot 2015 voor de implementatie van een toekomstbestendig en klantgericht KCC-concept binnen de gemeente Wormerland en Oostzaan. Er zal veel geïnvesteerd moeten worden in applicaties en koppelingen om alle 13 door het Rijk gewenste basisregistraties en gemeenschappelijke voorzieningen als Digikoppeling, Digilevering en Digimelding te kunnen realiseren. Op dit moment is nog niet duidelijk welke kosten hier op welk moment mee gemoeid zijn, maar de verwachting is dat dit niet volledig uit het nog beschikbare budget vanuit de reserve Wormerland heeft Antwoord en de tijdelijke NUP-bijdrage uit de Algemene Uitkering gedekt kan worden. 7 De overgang van de GBA naar de BRP betekent dat nieuwe systemen dienen te worden aangepast om gegevens over de eigen inwoners te kunnen muteren. Wanneer dit niet binnen het contract van de huidige leverancier (Centric) gerealiseerd kan worden, dient hiervoor een aanbesteding te worden gestart. Afhankelijk van het aantal fouten in de persoonslijsten in de GBA van de gemeente is mogelijk ook inzet van extra capaciteit nodig van GBA-specialisten. Een grove schatting is dat de incidentele kosten voor de aanschaf en implementatie van de extra pakketten voor de BRP en de totale inzet van personeel (vast Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 95 van 124

96 nr. Toelichting op de hierboven genoemde risico s, zie ook de programma s en evt. tijdelijk) verspreid over de periode neerkomen op ruim voor de gemeente Wormerland. 8 De minister heeft aangegeven dat in 2015 waarschijnlijk weer een vorm van elektronisch stemmen mogelijk wordt gemaakt. Hier hebben wij in de meerjarenbegroting nog geen rekening mee gehouden. 9 Door het economisch slechtere klimaat bestaat het risico dat geplande grote(re) bouwprojecten vanwege gebrek aan belangstelling vanuit de markt niet worden uitgevoerd ofwel in de ijskast worden gezet. In de meerjarenbegroting is al structureel rekening gehouden met lagere legesopbrengsten voor de gemeente, maar mogelijk vallen de opbrengsten door de aanhoudende crisis in de bouw nog lager uit. 10 Bij het Rijk is momenteel besluitvorming in voorbereiding om de gemeentelijke tarieven voor rijbewijzen met ingang van 1 januari 2014 te maximeren op 38,48. De gemeente Wormerland rekent nu 44,90 (prijspeil 2013) aan leges voor een rijbewijs. Aangezien de Tweede Kamer hierover nog geen besluit genomen heeft, is de prijsverlaging nog niet verdisconteerd in de begroting. De verwachting is dat nog dit jaar wordt ingestemd met de hiervoor noodzakelijke wijziging van de Wegenverkeerswet. Dit betekent voor de gemeente Wormerland een daling in de rijbewijsbaten van circa op jaarbasis (uitgaande van de geraamde 1000 uit te geven rijbewijzen). 11 Het verkooptraject van de woningen is gestart maar heeft niet geleid tot de verkoop van voldoende woningen. Parteon heeft aangegeven af te willen zien van het plandeel langs de Knollendammerstraat, waar voorheen de woonwagens stonden, tot aan de te realiseren rotonde in de Noordweg. De ondergrond is eigendom van de gemeente. Met de afname van de grond is in totaal een bedrag gemoeid van (artikel 10 van de Samenwerkingsovereenkomst tussen Parteon en de gemeente (SOK)). De gemeente heeft Parteon gemeld geen aanleiding te zien om de SOK op dat punt te herzien en heeft Parteon in overweging gegeven met andere oplossingen te komen om de ontwikkeling van de grond te krijgen. Vooralsnog heeft Parteon daar genoegen mee genomen maar het risico blijft dat er toch op terug gekomen wordt. 12 In de programmabegroting zijn geen gelden opgenomen voor eventuele te maken kosten bij toetreding van andere gemeenten. De verwachting is dat er in 2014 geen gemeenten aansluiten bij OVER-gemeenten. 13 De frictiekosten van de regionalisering per zal per inwoner 4,10 gaan bedragen. Dit betekent voor Wormerland een bedrag van Het voertuig van de oefencoördinator is in jaar oud. Een nieuwe auto kost Door de auto niet te vervangen, bestaat het risico van dure reparaties. Niettemin is het verstandig de regionalisering af te wachten en de eisen die de VRZW gaat stellen. 15 Op dit moment is nog onduidelijk hoe tot 2017 de ontwikkeling van de kosten voor de afzonderlijke gemeenten zal zijn. Vanaf 2017 vindt de verdeling plaats op basis van het aandeel in de Algemene Uitkering. 16 Stichting SPOOR heeft een claim ingediend voor een nieuwe vloerbedekking. Het college onderzoekt of de claim terecht is (in welk geval de gemeente een nieuwe vloer moet bekostigen) en of de gemeente de claim kan verhalen op de ontwikkellaar/bouwer van de school. Naar verwachting is de kwestie tussen gemeente en schoolbestuur in het eerste kwartaal 2014 afgewikkeld. 17 Het leerlingenvervoer kent een openeinderegeling. De gemeente heeft met name geen grip heeft op het aantal kinderen dat gebruik maakt van de regeling. Grootste kostenpost is die van het aangepaste vervoer met als belangrijke variabelen: het aantal leerlingen en de routes. De gemeente heeft geen grip op het aantal kinderen maar zorgt door aanbesteding Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 96 van 124

97 nr. Toelichting op de hierboven genoemde risico s, zie ook de programma s van het vervoer wel voor een zo efficiënt mogelijke route-indeling. 18 Risico van grote financiële verplichtingen aan WWB klanten tussen de jaar. Als gevolg van de recessie wordt er een groter beroep gedaan op het inkomensdeel van de WWB. In 2012 heeft de gemeente een sterke stijging gezien van het aantal uitkeringsgerechtigden. Deze trend heeft zich voortgezet: in juli 2012 was dat aantal 193 en in juli 2013 totaal 220 cliënten. In 2013 is een IAU (incidentele aanvullende uitkering) aangevraagd over het jaar Er zal in 2014 naar verwachting ook een IAU worden aangevraagd over Wanneer de rijksvergoeding WWB voor 2014 niet worden verhoogd, blijft er een tekort aan bijstandsgelden. Er zal dan medio 2015 wederom een Incidentele Aanvullende Uitkering ingediend moeten worden over het jaar Er kan een IAU aangevraagd worden wanneer er meer dan 110% aan Algemene Bijstand is verstrekt van het bedrag dat aan Rijksvergoeding is ontvangen. We lopen als gemeente dus een risico van 10% van de werkelijke rijksvergoeding. Dit is naar verwachting zo n De gemeente Wormerland besteedt delen van de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand (zoals schuldhulpverlening, Bijstand besluit Zelfstandigen, Bezwaar en Beroep, Terugvordering en Verhaal, Sociale Recherche, uitkeringsadministratie, kwaliteitscontrole) uit aan de gemeente Zaanstad. Aangezien er een groei wordt verwacht rondom uitkeringen naar aanleiding van de recessie zal dit direct invloed hebben op de uitvoeringskosten van de gemeente Zaanstad. De verwachting is dat de uitvoeringskosten zullen stijgen. In 2014 wordt Bezwaar en Beroep niet meer uitbesteed, maar door de consulenten en de commissie Bezwaar en Beroep van Gemeente Wormerland uitgevoerd. 20 De WSW budgetten die de gemeente doorbetaalt aan Baanstede zijn in 2012 verlaagd vanwege bezuinigingen. Door de val van het kabinet wordt over 2013 het bedrag per WSW medewerker niet verder verlaagd en blijft deze gehandhaafd op het huidige niveau. Het budget voor de gemeentelijke bijdrage aan Baanstede (bijdrage in het tekort) is overgenomen vanuit de begroting 2014 van Baanstede zelf. We verwachten hier dus geen risico te lopen, maar geheel zeker is dit niet. 21 Samen met het Rijk werken de gemeenten hard aan een succesvolle herschikking en invulling van taken in het sociaal domein. Diverse onderdelen van het sociaal akkoord hebben ingrijpende effecten op de kabinetsvoornemens in het sociale domein. Verder heeft het akkoord mogelijkerwijs grote consequenties voor de gemeentelijke financiën, en dus de slagkracht van het lokaal bestuur. Juist door de beleidsruimte zouden gemeenten in staat zijn passende arrangementen te ontwikkelen voor mensen die het nodig hebben tegen aanzienlijk lagere kosten. In het akkoord staan allerlei voorstellen die dat doorkruisen door het plaatsen van extra financiële schotten, door externe indicering en het daarmee inperken van de sturingsmogelijkheden van gemeenten. Bij het doorgaan van de invoering van de Participatiewet 2015 wordt een stijging van het aantal klanten verwacht, omdat de gemeente dan ook verantwoordelijk wordt voor de Wajong doelgroep. In het sociaal akkoord wordt juist weer over een landelijke organisatie gesproken die bemiddeling en uitkeringsverstrekking van Wajong en WSW gaat uitvoeren. Dit is een risico vanaf het jaar 2015, nog niet voor Gemeente Wormerland is aandeelhouder van HVC. Het is mogelijk dat Wormerland financieel wordt aangesproken indien HVC in financieel slecht weer verkeert, omdat Wormerland garant staat voor HVC. 23 In de loop van 2010 is er door de gemeente een stuk grond aangekocht aan de Noorderweg in Wijdewormer. Dit omdat er anders door een verkeerde bestemmingslegging in het bestemmingsplan Landelijk Gebied gebouwd zou kunnen worden op deze grond, terwijl dit niet de bedoeling is. Het betaalde bedrag voor deze grond was gebaseerd op een prijs voor bouwgrond en dus veel hoger dan de waarde die de grond heeft met uitsluitend een erfbestemming. Het college van B&W heeft hierbij de verplichting op zich genomen Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 97 van 124

98 nr. Toelichting op de hierboven genoemde risico s, zie ook de programma s zich maximaal in te spannen om de schade (het verschil tussen deze waarden) als gevolg van de verkeerde bestemmingslegging van dit perceel in het bestemmingsplan Landelijk gebied Wormerland, op de verantwoordelijke adviesbureaus te verhalen. De beide adviesbureaus zijn formeel aansprakelijk gesteld voor de gemaakte fout. Het geschil is momenteel in behandeling bij de rechtbank Noord Nederland. In augustus 2013 heeft deze rechtbank een tussenvonnis gedaan over het geschil. De gemeente is hierbij op meerdere punten in het gelijk gesteld. Voordat de rechtbank een definitieve uitspraak doet, vindt nog een getuigenverhoor plaats. Deze behandeling is in november 2013 gepland. Ondanks het tot op heden behaalde (niet ongunstige) resultaat, bestaat er nog steeds een risico dat er geen verhaal van schade mogelijk is, en dat de gemeente het verschil tussen de betaalde prijs en de te ontvangen prijs bij verkoop, vermeerderd met de proceskosten, in de toekomst zal moeten nemen. 24 De 1 e helft van het jaar 2013 was voor Nuon een financieel slechte periode. Wanneer dit zich in de 2 e helft van 2013 voortzet, loopt de gemeente als aandeelhouder het risico dat er in 2014 geen dividend over 2013 wordt uitbetaald. Het geraamde dividendbedrag voor het begrotingsjaar 2014 is Hoewel het het huidige beleid is van de gemeente om geen garanties op geldleningen meer te verstrekken, zijn er vanuit het verleden nog een aantal leningen van derden waar wij als gemeente (gedeeltelijk) garant voor staan. Naast het in programma 1 beschreven risico van de garantstelling voor leningen afgesloten door de VVI, staan we garant voor leningen van sportverenigingen, zorgcentra en woningstichtingen. Hoewel we hier in het verleden nog nooit een nadeel door hebben ervaren, bestaat er een risico dat één van de partijen niet aan zijn verplichtingen kan voldoen, en de gemeente op de garantstelling wordt aangesproken. 26 Bij de Algemene Uitkering wordt de samen trap op/samen trap af systematiek gehanteerd. Als de rijksuitgaven dalen, daalt de A.U. mee en vice versa. Gezien de grote bezuinigingen die ons land te wachten staan is het onduidelijk wat de ontwikkeling van de Algemene Uitkering zal zijn. 27 Vanaf 2015 wordt een maximumbudget vastgesteld voor het BTW compensatiefonds. Hierdoor kunnen overheden niet onbeperkt BTW terugvragen. 28 De kosten voor de Wmo-verstrekkingen zijn afhankelijk van de vraag en hebben een open einde. De vraag en kosten van toegekende voorzieningen fluctueerden aanzienlijk in de afgelopen jaren. Bezuinigingen in de AWBZ, wijzigingen in de zorgverzekeringen, de vergrijzing en het scheiden van wonen en zorg leiden mogelijk tot extra druk op de budgetten voor de Wmo. 29 De kaders zijn in afwachting van landelijke besluitvorming over decentralisaties nog niet geheel bekend. Ook de financiële risico s zijn nog niet per gemeente in beeld. Deze decentralisatie vormt een groot (financieel) risico voor gemeenten. 30 Onderdeel van het programma scheiden van wonen en zorg is het schrappen uit de AWBZ van de lichtere zorgpakketten. Een deel van de mensen zal hierdoor beroep doen op de Wmo als het gaat om bijvoorbeeld hulp in het huishouden en woningaanpassingen. De omvang van de groep is niet bekend evenals de ondersteuningsbehoefte. Het is ook nog niet duidelijk wat met deze verschuivingen aan geld overkomt naar gemeenten. Daarom vormt dit een risico voor de gemeente. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 98 van 124

99 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Ambtelijke programmamanager Afdelingshoofd Wijk- en gebiedzaken Alle kapitaalgoederen moeten worden onderhouden. De onderhoudstatus bepaalt de kwaliteit van het voorzieningenniveau. Deze paragraaf beschrijft welke werkzaamheden worden uitgevoerd in 2014 en vormt daarmee een dwarsdoorsnede van de jaarrekening. Deze paragraaf geeft inzicht in de kapitaalgoederen: - wegen - riolering - water - groen - bruggen en kunstwerken - gebouwen Wegen Het Wegenbeheerplan is voor de periode vastgesteld. In 2013 en 2014 wordt de Prins van Oranjestraat en omgeving in onderhoud genomen. Dit betreft integraal onderhoud aan riool, verharding, groen en openbare verlichting. Riolering Op 15 mei 2012 is het Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP) in de raad vastgesteld. Het plan kent een planperiode van 5 jaar, van 2013 t/m De voorgenomen vervanging- en verbetermaatregelen zijn ingepland voor Alle objecten waar afvalwater vrijkomt, op de woonschepen langs de Veerdijk na, zijn aangesloten op het rioolstelsel. Water Baggeren In 2010 is een nieuw binnenstedelijk baggerprogramma voor de jaren 2011 t/m 2021 voorbereid. Eerst is de aanwas van bagger inzichtelijk gemaakt en een planning opgesteld voor het baggeren van het stedelijk water. Op basis hiervan worden ook de baggerwerkzaamheden voor 2014 aanbesteed. Beschoeiingen Aan de hand van een inventarisatie en op basis van meldingen van burgers wordt gekeken welke maatregelen er in 2014 worden genomen. Groen De Baanstede verzorgt het onderhoud van het openbare groen. Dit onderhoud is in een bestek vastgelegd en is de basis voor het gesloten vijfjarig contract tussen gemeente Wormerland en de Baanstede. Het onderhoud aan de bomen is ondergebracht bij een gespecialiseerd bedrijf, ook door middel van een vijfjarig contract. Bruggen en kunstwerken Het onderhoud aan de bruggen en kunstwerken wordt uitgevoerd op basis van jaarlijkse inspectierondes. Gebouwen Algemeen Voor het onderhoud aan de gebouwen is een Meerjarenonderhoudsplanning (MOP) opgesteld. Het onderhoud zal in 2014 conform deze MOP plaatsvinden. Uitgangspunt is een onderhoudsniveau van voldoende tot goed. Er is geen sprake van achterstallig onderhoud. Voor het onderhoud aan de gebouwen is in 2013 een nieuwe MOP gemaakt met een looptijd van 10 jaar. De schoolgebouwen zijn daar buiten gehouden omdat de rijksoverheid de onderhoudstaken van de gemeente voor schoolgebouwen wil overhevelen naar de schoolbesturen. Het is nog niet bekend Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 99 van 124

100 hoe dat vorm krijgt en welke financiële verplichtingen de gemeente daarbij nog richting de schoolbesturen zal hebben. Voor de MFA s aan de Kameelstraat Wormer en in Neck moet nog een MOP worden opgesteld in het kader van de Verenigingen van Eigenaren. De uitgaven aan onderhoud verlopen via de voorziening MOP die jaarlijks wordt gevoed met een toevoeging voor de diverse gebouwen. De totale jaarlijkse toevoeging voor de betrokken gebouwen tot nu toe is circa Bezuiniging De raad heeft 25 juni 2013 bij amendement besloten tot een bezuinigingen op onderhoud gebouwen in het kader van de MOP van structureel per jaar met ingang van Dekking van de bezuiniging Voor een aantal panden is een voorziening aanwezig terwijl het pand overgedragen dan wel gesloopt is of niet meer door de gemeente onderhouden wordt. Het gaat om de volgende panden: de bibliotheek, het dorpstheater, dorpshuis Knollendam, peuterspeelzaal Woelwaters en Ons Huis Jisp. De totale voorziening voor voornoemde panden is afgerond Met dit bedrag kan de bezuiniging van in een periode van drie jaar ( van 2015 t/m 2017) worden gedekt. Er is dan nog een saldo over van Onderhoud panden De nieuwe MOP vertoont een stijging van de onderhoudslasten in de komende tien jaren en dat leidt tot een hoger bedrag dat jaarlijks zou moeten worden gereserveerd. Als het restantsaldo van in 2014 (eenmalig) wordt verdeeld over de voorzieningen voor de panden, kan het jaarlijks onderhoud de komende tien jaar op het huidige niveau van plaatsvinden. Tabel Onderhoud Kapitaalgoederen In onderstaande tabel zijn de van belang zijnde gegevens per kapitaalgoed weergegeven. Categorie Wegen (incl. verlichting) Beleidskaders Wegenbeheerplan Beleidsplan OV Gewenst kwaliteitsniveau Beheersen onderhoudsplannen / Looptijd plannen Financiële consequenties conform plannen Ramingen 2014 t.l.v. exploitatie / voorzieningen voldoende ten laste van expl. voldoende ten laste van expl. Riolering GRP voldoende ten laste van expl. Water Groen Bruggen en kunstwerken Groenstructuurplan Bomen beheerplan Onderhoud o.b.v. inspectierondes Meerjaren onderhoud splannen (de MOPs) Gebouwen incl. onderwijs Beleid HHNK ten laste van res. Ramingen volledig en reëel in begroting Is sprake van achterstallig onderhoud (AOH)? Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 100 van 124 Zo ja, zijn er voldoende voorzieningen/ reserves voor AOH? ja nee n.v.t. ja nee n.v.t. ja ja ja ja nee n.v.t. voldoende ja nee n.v.t. ten laste van expl. voldoende voor beide samen ja nee n.v.t. voldoende jaarlijks ten laste van exploitatie goed ten laste van voorz. ja nee n.v.t. ja nee n.v.t.

101 Paragraaf Bedrijfsvoering Ambtelijke programmamanager Afdelingshoofd Bedrijfsvoering OVER-Gemeenten Samenwerking De gemeenteraden van de gemeenten Wormerland en Oostzaan hebben besloten een samenwerking aan te gaan. Door dit besluit is met ingang van 1 januari 2010 een nieuwe zelfstandige werkorganisatie, OVER-gemeenten ontstaan, waarin het ambtelijk apparaat is ondergebracht. Met ingang van deze datum is de bedrijfsvoering voor beide gemeenten vanuit de nieuwe werkorganisatie geregeld. Om deze reden zijn in deze paragraaf geen inhoudelijke aspecten betreffende de bedrijfsvoering opgenomen. Verwezen wordt naar de begroting van de werkorganisatie OVER-gemeenten. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 101 van 124

102 Paragraaf Verbonden Partijen Ambtelijke programmamanager Afdelingshoofd Beleid en Regie Inleiding Het besluit begroting en verantwoording gemeenten verstaat onder een verbonden partij een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Financieel belang: een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag dat niet verhaalbaar is, indien de verbonden partij failliet gaat onderscheidenlijk het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat, indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. Bestuurlijk belang: zeggenschap, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur, hetzij uit hoofde van stemrecht. In deze paragraaf geven wij u het resultaat weer van de samenwerkingsverbanden en instellingen waarmee wij een relatie hebben. De gemeenschappelijke regelingen voeren het beleid en het beheer op de betreffende terreinen uit voor de gemeente. In het algemeen geldt dat voor een gemeenschappelijke regeling wordt gekozen indien de gemeente dit beleid niet alleen, dan wel niet doeltreffend en doelmatig kan uitvoeren. Gemeenschappelijke regelingen Op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen kan een gemeente besluiten om een gemeenschappelijke regeling met derden te treffen. Het is dan mogelijk om een apart orgaan te laten ontstaan. De regelingen waarin Wormerland participeert zijn vervolgens uiteengezet. Naam verbonden partij Werkvoorziening Baanstede Programma Werk en inkomen (10) Doel / openbaar belang Baanstede houdt zich bezig met cliënten met een afstand tot de arbeidsmarkt en die een indicatie hebben voor de zogenoemde Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) in heel Zaanstreek- Waterland. Zij zorgen voor de persoonlijke ontwikkeling van mensen met een beperking, zodat zij in staat zijn (weer) een volwaardige positie op de arbeidsmarkt in te nemen. Binnen de leer-/werkbedrijven zorgt Baanstede voor arbeidservaring en krijgt de cliënt een passende opleiding om zich te ontwikkelen voor de arbeidsmarkt. Zij werken zowel op locatie, dus bij opdrachtgevers in huis, als in de eigen Baanstede-bedrijven. Voorbeelden zijn: de kringloopwinkels van Noppes, een bedrijf voor Druk & Copy en Postbezorging en Groenvoorziening. Ontwikkelingen Mogelijke risico s voor de gemeente De Wet Sociale Werkvoorziening waarvan Baanstede de uitvoering doet, dient opnieuw ingericht te worden. In 2013 heeft het bestuur van de gemeenschappelijke regeling een transitieplan Baanstede opgesteld, welke naar de raden van de deelnemende gemeenten is gezonden. De toekomst van Baanstede zal in 2014 verder ingevuld moeten worden om tot een vernieuwde Baanstede te komen. Afgelopen 2 jaar heeft het kabinet de subsidie per sw-plek verlaagd tot euro in Dit zou eigenlijk tot 2015 verlaagd worden naar euro. Dit gaat door het val van het kabinet niet meer door, maar het gevolg van de voorgaande verlagingen is dat er de eerste jaren voor gemeenten een financieel gat ontstaat tussen de kosten voor het zittend bestand Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 102 van 124

103 Naam verbonden partij Werkvoorziening Baanstede enerzijds en de rijksvergoeding en de opbrengsten uit arbeid anderzijds. De instroom van nieuwe mensen met indicatie beschut werk zal het kostenniveau weliswaar drukken (de loonkosten zijn gemiddeld lager), maar de verdiencapaciteit en daarmee de opbrengsten uit arbeid voor deze groep liggen ook op een lager niveau. De combinatie van gelijkblijvende kosten en dalende subsidie zet de exploitatie van de sw-sector daarmee zwaar onder druk. Daarnaast kunnen er maar mensen beschut werken volgens de Participatiewet. Om deze redenen is ervoor gekozen om Baanstede efficiënter in te richten, zodat het tekort niet groter wordt. Naam verbonden partij Stadsregio Amsterdam Programma Bestuur en organisatie (6) Doel / openbaar belang Het - door samenwerking van gemeenten - oplossen van regionale problemen en benutten van regionale kansen in de regio Amsterdam. Ontwikkelingen Mogelijke risico s voor de gemeente Vooruitlopend op de voornemens van het Kabinet om de WGRplus regio s af te schaffen en vervoersregio s te vormen, besluit de stadsregio eind 2013 begin 2014 over de wijziging van de gemeenschappelijke regeling. In 2014 wordt naar verwachting het overleg vervolgd tussen de provincies en gemeenten in de Metropool Regio Amsterdam over de wijze waarop de regionale samenwerking op de verschillende beleidsterreinen zo optimaal mogelijk kan worden ingericht. Daarnaast wordt in 2014 de regionale agenda uitgevoerd. Laag aangezien bij afschaffing andere vormen van samenwerking gezocht worden. Naam verbonden partij Recreatieschap Twiske- Waterland Programma Natuur, landschap en monumenten (2) Doel / openbaar belang Recreatieschap Twiske- Waterland is een samenwerkingsverband van diverse gemeenten en de provincie NH. Het recreatieschap wil recreanten laten genieten van het mooie landschap. Het schap legt recreatieve voorzieningen aan zoals fiets- wandel- en vaarroutes en wil het Waterlandse landschap met zijn karakteristieke bebouwing, openheid en bijzondere planten en dieren zo goed mogelijk in stand houden. Ontwikkelingen Mogelijke risico s voor de gemeente De fusie tussen de recreatieschappen Landschap Waterland en Het Twiske is per 1 januari 2013 een feit geworden. De nieuwe gemeenschappelijke regeling is tevens met ingang van 1 januari 2013 van kracht. Geen Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 103 van 124

104 Naam verbonden partij Nationaal Landschap Laag-Holland Programma Natuur, landschap en monumenten (2) Doel / openbaar belang Nationaal Landschap Laag-Holland is een samenwerkingsverband tussen diverse partijen (provincie, gemeenten, hoogheemraadschap, Natuur- en landbouworganisaties) die zich inzet voor het behoud van de kernkwaliteiten van Nationaal Landschap Laag Holland. Ontwikkelingen Mogelijke risico s voor de gemeente Het bestuur van het Nationaal Landschap heeft de samenwerkende partners in mei 2014 gevraagd in te stemmen met nieuwe samenwerkingsovereenkomst De raad wordt in het najaar hierover een voorstel gedaan. Geen Naam verbonden partij Interregionaal Samenwerkings Verband (ISW), en Waterlands archief (WA) / Streekarchief Programma Bestuur en organisatie (6) Doel / openbaar belang ISW Beleidscoördinatie op het gebied van economische zaken, ruimtelijke ordening, natuur en landschap, recreatie & toerisme, onderwijs en dergelijke voor 6 Waterlandse gemeenten. Doel / openbaar belang WA Ontwikkelingen ISW Het Waterlands archief heeft als doelstelling om een zo breed mogelijk publiek te interesseren voor de cultuurhistorie van de regio Waterland en het onderzoek hiernaar zoveel mogelijk te stimuleren. De ambtelijke ondersteuning van het isw wordt gereorganiseerd en stapsgewijs afgebouwd. De deelnemende gemeenten dienen uiteindelijk de ambtelijke ondersteuning voor de beleidsvelden te leveren. Ontwikkelingen WA De doelstellingen voor het Waterlands Archief voor zijn: 1. Uitbreiding en verbetering van de digitale dienstverlening. 2. Verbreding educatie en verbetering presentatie. 3. Werken aan digitale duurzaamheid en toegankelijkheid. Daarnaast adviseert het Waterlands Archief over digitaliseringentrajecten bij de deelnemers en over de archieftechnische gevolgen van bijv. de invoering van de WABO. Het Waterlands Archief is bezig met een eerste opzet voor de realisatie van een E-depot (digitaal statisch archief). Mogelijke risico s voor de gemeente ISW Mogelijke risico s voor de gemeente WA Geen. Het mogelijke risico van frictiekosten tbv ex-werknemers is binnen de begroting van de ISW opgevangen door het treffen van een voorziening. Geen. De gemeentelijke bijdrage aan het Waterlands Archief is verwerkt in de totale bijdrage aan het ISW. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 104 van 124

105 Naam verbonden partij Programma Milieu (11) Doel / openbaar belang NV Huisvuil Centrale (HVC)/Vuilverbrandings-installatie Alkmaar e.o. (VVI) De basis voor het afvalbeheer vormt de Dienstverleningsovereenkomst (DVO), die tussen de gemeente Wormerland en HVC is afgesloten en waarin de inhoud, de omvang en garanties van de afvalbeheertaken zijn vastgelegd. De DVO is ingegaan op 1 januari 2009 en heeft een looptijd van 10 jaar. Hiermee is zeker gesteld op een verantwoorde wijze en met een zo hoog mogelijk milieurendement tegen verantwoorde kosten het Wormerlandse afval wordt verwerkt. Ontwikkelingen Mogelijke risico s voor de gemeente Geen bijzonderheden Gemeente Wormerland is aandeelhouder van HVC. Het is mogelijk dat Wormerland financieel wordt aangesproken indien HVC in financieel slecht weer verkeert, omdat Wormerland garant staat voor HVC. Naam verbonden partij G.G.D Programma Zorg (14) Doel / openbaar belang Bevorderen en uitvoeren van de collectieve preventie en andere activiteiten in het kader van de gezondheidszorg. Ontwikkelingen Mogelijke risico s voor de gemeente De GGD heeft een eerste bezuinigingsoperatie met succes doorgevoerd. Afgesproken is dat de discussie over aanvullende bezuinigingen door het AB rond de begroting 2015 gevoerd wordt. Laag Naam verbonden partij Programma Veiligheid en handhaving (7) Doel / openbaar belang Veiligheidsregio Zaanstreek- Waterland (incl. Regionale Brandweer Zaanstreek -Waterland (RBZW) en GHOR/CPA) Het bewerkstellingen van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde uitvoering van brandweer/ghor/cpa-taken in ruime zin met inbegrip van het beperken en bestrijden van rampen en zware ongevallen en overigens een goede hulpverlening bij een ongeval of een ramp te bevorderen in het gebied met negen deelnemende gemeenten. De Veiligheidsregio/RWBZ voert regiotaken op het gebied van preventie, preparatie en alarmcentrale. Daarnaast is de gemeentelijke crisisorganisatie inmiddels regionaal georganiseerd als gevolg van de wet op de Veiligheidsregio s. Deze processen worden steeds verder geprofessionaliseerd. De nafase van een crisis blijft een taak van de gemeente. De VRZW ondersteunt gemeenten om deze taken te organiseren. Ontwikkelingen Mogelijke risico s voor de - Op 1 januari 2014 is de regionale brandweer een feit. Op dit moment is de werkgroep, waarin vertegenwoordigers van de diverse vrijwillige brandweerkorpsen in de regio zitting hebben, druk aan de slag met deze fusering. - Verdere professionalisering van de gemeentelijke kolom binnen de crisisbeheersing. Op dit moment is nog onduidelijk hoe tot 2017 de ontwikkeling Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 105 van 124

106 Naam verbonden partij gemeente Veiligheidsregio Zaanstreek- Waterland (incl. Regionale Brandweer Zaanstreek -Waterland (RBZW) en GHOR/CPA) van de kosten voor de afzonderlijke gemeenten zal zijn. Vanaf 2017 vindt de verdeling plaats op basis van het aandeel in de Algemene Uitkering. Naam verbonden partij OVER-gemeenten Programma Bestuur en organisatie (6) Doel / openbaar belang Op 17 juni 2008 heeft de gemeenteraad van Wormerland besloten in te stemmen met de samenwerking van Wormerland en Oostzaan. Om de uitvoering van beleidsmatige, uitvoerende en organisatorische opgaven te borgen en de dienstverlening verder te verbeteren, is de gemeenschappelijke regeling OVERgemeenten opgericht. OVER-gemeenten werkt binnen de door de gemeenteraad van Wormerland voor de samenwerking vastgestelde kaders. Deze kaders zijn: - Elke gemeente behoudt haar bestuurlijke zelfstandigheid; - Elke gemeente stelt haar eigen beleids- en uitvoeringskader vast; - De samenwerking heeft als doel het blijvend borgen van dienstverlening, kwaliteit, continuïteit, bestuurskracht en betaalbaarheid; - De dienstverlening van elke gemeente blijft lokaal (frontoffices). - Vanuit het uitgangspunt van handhaven van de bestuurlijke zelfstandigheid van de twee gemeenten blijft elke gemeente thans en in de toekomst verantwoordelijk voor haar eigen financiële positie; - De (structurele) kosten van de ambtelijke organisatie mogen tijdens de samenwerking en in verdere uitwerkingen van de samenwerking niet stijgen, uitgezonderd wanneer er verplichte nieuwe taken vanuit het Rijk bijkomen. - Tevens mogen de kosten stijgen, indien een deelnemende gemeente nieuwe beleidsvoornemens heeft die gepaard gaan met personeelsuitbreiding. In dat geval zullen de extra kosten die hieruit voor de ambtelijke organisatie voortvloeien, gedragen worden door de betreffende gemeente zelf. Gemeenten die deze beleidsvoornemens niet willen doorvoeren zullen niet voor deze extra kosten van de ambtelijke organisatie worden belast. - Ontwikkelingen In 2012 zijn we gestart met de campagne voor de uitbreiding van OVER-gemeenten. Voor veel gemeenten in de regio is samenwerken een actueel thema. In 2013 hebben wij een vervolg gegeven aan de campagne OVER-gemeenten. In de zomer van 2013 zijn we samen met de gemeente Zaanstad een onderzoek gestart naar mogelijkheden om samen te werken onder de titel Slim Samenwerken in de regio. Mogelijke risico s voor de gemeente Geen Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 106 van 124

107 Naam verbonden partij Cocensus Programma Financierings- en dekkingsmiddelen (13) Doel / openbaar belang Cocensus is een gemeenschappelijk regeling (GR) van de gemeenten Haarlem, Haarlemmermeer, Hillegom, Beverwijk, Oostzaan, Wormerland, Alkmaar, Bergen, Graft-De Rijp, Heerhugowaard, Langedijk en Schermer. In deze GR zijn de uitvoeringswerkzaamheden in het kader van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) en de heffing en invordering van gemeentelijke belastingen ondergebracht. Cocensus verzorgt het bestandsonderhoud, de heffing, de invordering, de behandeling van bezwaar- en beroepschriften en de behandeling van verzoeken om kwijtschelding. Ontwikkelingen Mogelijke risico s voor de gemeente Geen bijzondere ontwikkelingen In het verlengde van de ISO-certificering vindt jaarlijks bij Cocensus een uitgebreide risico-inventarisatie plaats. Deze inventarisatie met de daaraan gekoppelde beheersmaatregelen wordt elk kwartaal besproken in het MT van Cocensus en éénmaal per jaar in de vergadering van het Dagelijks Bestuur van Cocensus. De beheersmaatregelen worden jaarlijks in de externe ISO-audit tegen het licht gehouden. Naar aanleiding daarvan worden weer separaat een inventarisatie en de bijbehorende (al dan niet aangepaste) beheersmaatregelen voorgelegd aan het Bestuur. Hierdoor is het risicomanagement optimaal geborgd binnen de organisatie van Cocensus. Cocensus heeft geen weerstandsvermogen. Dit houdt in dat financiële tegenvallers in rekening worden gebracht bij de deelnemers. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 107 van 124

108 Paragraaf Grondbeleid Ambtelijke programmamanager Afdelingshoofd Beleid en Regie Visie grondbeleid De visie voor het in deze gemeente te voeren grondbeleid is door de gemeenteraad verwoord in de vastgestelde Nota Grondbeleid Wormerland. In de nota is uitgesproken, dat het grondbeleid moet worden beschouwd als een instrument om andere gemeentelijke beleidsdoelstellingen te realiseren. Bevestigd is, dat de gemeente geen actieve grondpolitiek voert en dat voortgegaan wordt met het huidige facilitaire beleid, waarbij gebruikgemaakt wordt van alle ten dienste staande instrumenten en mogelijkheden. Uitgangspunt blijft, dat de gemeente allereerst tracht te komen tot kostenverhaal door middel van het sluiten van een anterieure exploitatieovereenkomst. Afdwingbaar kostenverhaal zal worden toegepast indien geen of onvoldoende resultaat kan worden bereikt. Het vaststellen van een exploitatieplan op basis van de Wet op de ruimtelijke ordening (Wro) is daarvoor het geëigende instrument. Bij de uitgifte van gronden en panden wordt een marktconforme prijs gehanteerd. Uitsluitend indien sprake is van uitgifte van grond ten behoeve van een maatschappelijke, niet commerciële functie kan een lagere prijs worden gehanteerd in bijzondere door het college te bepalen gevallen. Prognose aantal nieuwe woningen per locatie Voor de periode staan de volgende locaties gepland: Omschrijving Aantal woningen Periode Dorpsstraat 12, Wormer Locatie oude Bibliotheek, Wormer pm pm WSV 30-terrein, Wormer (Met Stip Wonen) Beschuitstoren, Wormer 0* pm IHP Wijdewormer Molenbuurt herstructurering 40* Neck-zuid (WWSV-DZS) Poort van Wormer pm *** Zaanbocht ca, Wormer 180** pm * netto-toevoeging door aftrek wegens sloop van woningen ** het aantal woningen is een schatting *** de ontwikkeling wordt wellicht anders ingevuld dan aanvankelijk overeengekomen was met Parteon. Hierdoor is op dit moment niet bekend hoeveel woningen hier gerealiseerd gaan worden. Wormerland wil een vitale gemeente blijven, te weten een levendige en veerkrachtige gemeente als groene buffer tussen stedelijke gebieden. Met een gevarieerde bevolkingsopbouw en een evenwichtige dynamiek van wonen, werken en recreëren wil de gemeente een aantrekkelijke leefomgeving bieden voor zowel jong als oud. De gemeente benut haar eigen krachten. De gemeentelijke woonvisie haakt hierop in en heeft gevolgen voor het grondbeleid. In deze visie is nadrukkelijk gekozen voor het bouwen van meer woningen dan strikt nodig om te voorzien in de eigen, autonome woningbehoefte. Qua indicatie wordt uitgegaan van de bouw van ca. 800 woningen op aanwezige en voorzienbare locaties. Bouwen binnen de (rode) contouren blijft daarbij het uitgangspunt, immers het behoud van het groene en landelijke karakter is een belangrijke peiler. De komende jaren zal nieuwbouw plaatsvinden op diverse (grotere) locaties. We noemen o.a. de Poort van Wormer, het WSV 30-terrein en de Zaanbocht. Voorts zal de herstructurering van ca. 500 oude woningen door de woningcorporatie WORMERWONEN plaatsvinden. Het woonbeleid is vooral gericht op het behouden van cq. werken aan, een vitaal Wormerland en het op gang brengen van de noodzakelijke doorstroming. Dit betekent, dat het woningprogramma bij nieuwbouw- en herstructureringopgaven zodanig moet worden ingevuld, dat daarmee de gewenste doelstellingen kunnen worden nagestreefd. Dit vergt een optimale invulling, programmering en fasering van de locaties. Een belangrijk gegeven is de verhouding wat betreft de bouw van woningen in de vrije- en sociale sector. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 108 van 124

109 Financiële vertaling grondbeleid vertaling voor gronden die de gemeente zelf in exploitatie heeft genomen. Locatie Verwachte boekwaarde per (*) Verwacht resultaat (**) Af te sluiten in Centrumplan Bibliotheek (incl. voormalige bibliotheek pm pm zelf) Poort van Wormer -/ pm pm IHP herexploitaties (totaal) (*) Wanneer de boekwaarden in bovenstaande tabel negatief zijn, betekent dit dat de opbrengsten tot nu toe hoger zijn dan de gemaakte kosten, en andersom. (**) Een positief verwacht resultaat betekent een verwachte winst. Ontwikkelingen De boekwaarde van de locatie Bibliotheek is in 2012 verhoogd met in verband met de sloop van de bibliotheek zelf. Deze grond maakt vanaf 2012 deel uit van de locatie Bibliotheek (welke daarvoor alleen bestond uit het pand aangrenzend aan de bibliotheek (tijdelijk verhuurd geweest aan onder meer kinderopvang OPA). Er wordt nu geprobeerd om de gehele locatie te verkopen ten behoeve van woningbouw. Door de hoge boekwaarde van de locatie is bij het instellen van het ontwikkelingsfonds aangegeven dat een eventueel negatief saldo na verkoop van deze locatie, onttrokken wordt aan het ontwikkelingsfonds. Dit fonds zal gevoed worden door o.a. de opbrengst van de Poort van Wormer. Gezien de ontwikkeling van het project Poort van Wormer is de verwachtte opbrengst in de tijd verschoven (zie ook programma 5 Ruimtelijke ordening bij Risico s en de paragraaf Projecten). Daarom is er op dit moment niet duidelijk aan te geven in welk jaar, en met welk resultaat de locaties Bibliotheek en Poort van Wormer afgesloten kunnen worden. Historie Ontwikkelingsfonds Het ontwikkelingsfonds is in 2006 ingesteld om boekwaarden van oude locaties, die redelijkerwijs niet aan de huidige ontwikkeling zijn toe te rekenen, te kunnen afboeken. Het ontwikkelingsfonds wordt gevoed door meeropbrengsten uit (grond)ontwikkelingen. Tot op heden is aan dit fonds de extra opbrengst van de ontwikkeling rond de Wiekslag ( ) en de winst bij verkoop van peuterspeelzaal t Boemeltje ( ) toegevoegd. De oude boekwaarde van het Centrumplan, zijnde per 1 januari 2006, is aan dit fonds onttrokken. Derhalve was het saldo van dit fonds per 1 januari Risico s grondexploitaties In de afgelopen jaren heeft de grondexploitatie positieve resultaten opgeleverd. Naar aanleiding van de notitie reserves en voorzieningen is de algemene bedrijfsreserve grondexploitatie samengevoegd met de algemene reserve. Wij gaan er vanuit dat ons weerstandsvermogen eventuele risico s binnen de grondexploitatie kan opvangen. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 109 van 124

110 Paragraaf Financiering Ambtelijke programmamanager Afdelingshoofd Bedrijfsvoering Inleiding In de BBV 2004 (Besluit Beheer en Verantwoording Provincies en gemeenten) is een paragraaf financiering voorgeschreven voor zowel de begroting als de jaarrekening. Deze dient voor transparantie van de treasuryfunctie (financiering) van decentrale overheden. In deze paragraaf worden zo duidelijk mogelijk de plannen, feiten en visie over financiering uiteengezet. De Wet Financiering Decentrale Overheden (wet FIDO) schept een duidelijker kader voor de treasuryfunctie en levert een bijdrage aan de kredietwaardigheid van de openbare lichamen en bevordert de transparantie van de treasuryfunctie. Deze wet introduceert twee instrumenten op het gebied van de treasuryfunctie: - het treasurystatuut, - de financieringsparagraaf De doelstelling van het treasurystatuut is om bestaande verantwoordelijkheden en bevoegdheden te formaliseren en expliciet vast te stellen. De gemeenteraad kan dan beter invulling geven aan zijn verordenende en controlerende bevoegdheid. Het tweede instrument, de financieringsparagraaf, heeft als doel inzicht te geven in de algemene interne en externe ontwikkelingen die van belang zijn voor de treasury en de concrete plannen op het gebied van risicobeheer, financieringspositie en leningen- en uitzettingenportefeuille. Door de raad is op 6 juli 2010 een geactualiseerd treasurystatuut vastgesteld. In dit statuut zijn de organisatie rondom het opstellen van het treasurybeleid, de planning & control-cyclus, de organisatie rondom de uitvoering van treasury-activiteiten en de interne en externe controle geregeld. Dit treasurystatuut is van toepassing tot en met het jaar Algemene interne en externe ontwikkelingen Bij interne ontwikkelingen gaat het onder andere over het afstoten van bedrijfsonderdelen of het oppakken van nieuwe activiteiten. Het komend jaar is van geen van beide sprake. Ten aanzien van de externe ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op de treasuryfunctie, zoals de internationale economische ontwikkeling en de geld- en kapitaalmarkt, laten wij ons primair adviseren door onze huisbankier de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Onze adviseurs aldaar volgen de ontwikkelingen nauwlettend en hebben ook de knowhow op dit gebied. Financieringsbehoefte De komende jaren verwachten wij een financieringsbehoefte die wordt veroorzaakt door de doorlopende investeringen per balansdatum 2013, het meerjarenplan , de grondexploitatie en het inzetten van reserves en voorzieningen. Financieringsbehoefte (bedragen x 1.000,-) ssaldo (uitgangspunt: sluitende begroting) Mutaties reserves en voorzieningen (incl.res.nuon in 2015) Afschrijvingen Investeringen meerjarenplan Investeringen: reeds beschikbaar gestelde kredieten Aflossingen (huidige) langlopende leningen (netto) Aflossingen nieuwe langlopende leningen Totaal (aan te trekken leningen) Volgens de wet FIDO mogen we maximaal een kortlopende kasgeldlening van ca. 2,3 miljoen aantrekken. Zolang de rentestand van kortlopend geld lager is dan van langlopend geld, dan doen wij dit. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 110 van 124

111 We volgen de liquiditeiten nauwlettend. De Wet FIDO verplicht gemeenten binnen de kasgeldlimiet en de renterisiconorm te blijven. Investeringen en de daaraan verbonden geldleningen hebben gevolgen voor deze renterisiconorm. Onder Risicobeheer verwerken we de genoemde financieringsbehoefte in de berekening van de renterisiconorm, zodat we kunnen beoordelen of ons voorgenomen beleid voor binnen de kaders van de Wet Fido valt. Uitgangspunten treasurybeleid Het uitgangspunt voor de treasury-activiteiten voor de jaren 2014 tot en met 2017 is dat we de bedragen en looptijden van aan te trekken langlopende leningen afstemmen op het renterisico dat de gemeente loopt. De zogenaamde renterisiconorm bedraagt 20%. De leningen van de leningportefeuille willen we jaarlijks herfinancieren c.q. nieuwe leningen voor een looptijd van vijf tot dertig jaar aan gaan. Bij duidelijk oplopende rentestanden zullen we dit heroverwegen en eventueel voor kortere termijnen kiezen. De structurele vermogensbehoefte wordt structureel gefinancierd. Leningenportefeuille Hier wordt de ontwikkeling van de portefeuille van de langlopende leningen voor 2013 en 2014 weergegeven. Mutaties leningenportefeuille (bedragen x 1.000,-) 2013 / 2014 Stand per 1 januari 2013 (bron: jaarrekening 2012) Aflossingen (regulier) in 2013 (bron: begroting 2013) (722) Nieuwe leningen 2013 (reeds aangetrokken t/m aug. 13) Nieuwe leningen 2013 (nog aan te trekken t/m dec. 13) 0 Totaal Aflossingen: regulier in 2014 (832) Nieuwe leningen Stand per 31 december Dit overzicht gaat uit van de leningenportefeuille per medio In het kader van de bezuinigingen zijn we van plan om de leningen met de hoogste rentepercentages vervroegd af te lossen. Hiervoor moet weliswaar een boeterente / hogere koers betaald worden, maar ook wanneer we deze gelden extra lenen, tegen een laag rentepercentage, verwachten we een structureel voordeel van per jaar vanaf Na het vervroegd aflossen en opnieuw aantrekken van een aantal geldleningen, zal de hierboven genoemde stand van de leningenportefeuille hoger zijn. Risicobeheer De Wet FIDO verplicht de kasgeldlimiet en de renterisiconorm in beeld te brengen. De provincie gebruikt deze bij het uitoefenen van haar toezichthoudende functie. De kasgeldlimiet betreft het renterisico van de vlottende schuld. De renterisiconorm betreft het renterisico van de langlopende schuld. Kasgeldlimiet prognose voor 2014 Bedragen Omvang begroting over 2014 (=grondslag) in procenten van de grondslag 8,5 % (1) Toegestane kasgeldlimiet (2) Omvang vlottende korte schuld (3) Vlottende middelen : 251 Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 111 van 124

112 Kasgeldlimiet prognose voor 2014 Bedragen Contante gelden in kas 1 Tegoeden in rekening courant 250 Overige uitstaande gelden < 1 jaar 0 Toets kasgeldlimiet: (4) Totaal netto vlottende schuld (2)-(3) Toegestane kasgeldlimiet (1) Ruimte (+) / Overschrijdingen (-); (1)-(4) 514 (bedragen x 1.000) Renterisiconorm Bedragen a Renteherziening op vaste schuld o/g b Renteherziening op vaste schuld u/g c Renteherziening op vaste schuld (1a-1b) Betaalde aflossingen reguliere leningen Renterisico op vaste schuld (1 + 2) Berekening renterisiconorm 4 stotaal (excl. mutaties in reserves) Normpercentage (ministerieel vastgesteld) 20% 20% 20% 20% Toets renterisiconorm 6 Renterisiconorm (4*5) Renterisico op vaste schuld (3) Ruimte (+) / Overschrijding (-); (6-7) (bedragen x 1.000) In de renterisiconorm wordt rekening gehouden met de renterisico s die gemeenten lopen over nieuw af te sluiten leningen ter vervanging van afgeloste leningen. De renteontwikkelingen op de kapitaalmarkt zorgen ervoor dat de gemeente een ogenschijnlijk gering risico loopt (zie rentevisie). Rentevisie We baseren ons op verwachte ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt. De grote algemene banken en de banken voor de publieke sector (onder andere onze huisbank BNG) houden deze ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. Met inachtneming van de zogenaamde prudente houding die een gemeente ten aanzien van beleggingen en leningen dient te hebben, zijn we tot een eigen rentevisie gekomen. (Zie ook uitgangspunten treasurybeleid ). De BNG verwacht (informatie per augustus 2013) dat de Europese Centrale Bank (ECB) een ruim monetair beleid zal blijven voeren. De lange rente zal onder invloed van een verwacht licht economisch herstel, enigszins oplopen. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 112 van 124

113 Rentekosten In de in 2012 geactualiseerde notitie afschrijving en rentebeleid zijn ook de rentekosten voor investeringen en eigen financieringsmiddelen opgenomen. De rente voor investeringen en dergelijke is voor de jaren 2012 tot en met 2014 op 5% gehandhaafd. De redenen hiervoor waren divers. Allereerst blijven de doorgerekende kapitaallasten, en daarmee de jaarlijkse lasten per product, in de verschillende jaren hierdoor constant. Wanneer ieder(e paar) jaar de rekenrente zou wijzigen, zouden de lasten van de producten steeds veranderen. Dit levert enerzijds geen consistent beeld van de lasten per product op, en anderzijds is het niet verstandig in het kader van de kostendekkendheid van diverse producten. Daarnaast is het administratief erg veel werk om de kapitaallasten voor alle, meer dan 300 gedane investeringen te wijzigen op basis van een gewijzigde rekenrente. Financieel heeft het per saldo geen effect als de rekenrente wijzigt. Bij een lagere rekenrente worden de lasten van de individuele producten lager, maar het positieve rentesaldo op het product Financiering wordt eveneens lager. Solvabiliteit De solvabiliteit geeft aan de mate waarin een onderneming met eigen middelen (eigen vermogen) is gefinancierd. In het bedrijfsleven is deze ratio van belang om te zien in hoeverre de onderneming in staat is om aan haar financiële verplichtingen (betalingen) kan voldoen door inzet van haar eigen vermogen. Voor een gemeente is de hoogte van de solvabiliteit van minder belang dan voor een bedrijf. Toch geeft het een aardig inzicht in de vermogensverhoudingen. De solvabiliteit wordt berekend door het eigen vermogen te delen door het totale vermogen x 100%. In onderstaand schema is de solvabiliteit berekend op basis van de vastgestelde jaarrekeningen. Jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen Totaal vermogen Solvabiliteit ,31% ,54% ,27% ,81% ,00% (bedragen x 1.000) Hoe hoger de solvabiliteit, hoe beter de financieringspositie van de gemeente. Afhankelijk van de directe opbrengstwaarde van de activa ligt de minimumnorm voor het bedrijfsleven op een waarde tussen de 25% en 40%. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 113 van 124

114 Paragraaf Lokale heffingen Ambtelijke programmamanager Afdelingshoofd Bedrijfsvoering De heffingen vindt u in de verschillende programma s terug. Afvalstoffenheffing en Rioolheffing staan in het programma Milieu, andere heffingen vindt u in het programma Financierings- en dekkingsmiddelen. Deze paragraaf geeft u een beeld van alle heffingen. Algemeen Belastingen en heffingen vormen 28% van de totale gemeentelijke begroting. Omdat het overgrote deel van de gemeentelijke lasten en baten een min of meer vast karakter heeft, vormt het eigen gemeentelijk belastinggebied in grote mate de financiële speelruimte. Algemene uitkering 53% Belastingen 28% Overige inkomsten 19% srichtlijnen 2014 Voor de tarieven 2014 hebben we de kadernota, met de begrotingsrichtlijnen 2014 (door uw raad vastgesteld in juni 2013) als uitgangspunt genomen. Het uitgangspunt was een tariefstijging van 2 %, zijnde de verwachte inflatie. Rioolheffing en afvalstoffenheffing dienen kostendekkend te zijn. De daadwerkelijke tariefstijging wordt ter besluitvorming aangeboden in de tarievennota In de begroting van 2014 hebben we de volgende inkomsten geraamd: Heffingssoort Inkomsten 2014 (bedragen x 1.000) Onroerende zaakbelasting gebruikers 323 Onroerende zaakbelasting eigenaren Roerende zaakbelasting 16 Afvalstoffenheffingen Rioolheffing Hondenbelasting 65 Forensenbelasting 11 Grafrechten 176 Leges burgerzaken 277 Leges omgevingsvergunningen 340 Marktgelden 19 Het beleid ten aanzien van de lokale heffingen Er zijn twee groepen lokale heffingen: belastingen & rechten en bestemmingsheffingen. De eerste groep behoort tot de algemene middelen; de gemeente is dus vrij in de besteding. De tweede is bestemd voor een bepaald doel. Belastingen en rechten Onroerende zaakbelasting (OZB) De onroerende zaakbelasting wordt geheven over het eigendom van woningen en niet-woningen en het gebruik van niet-woningen. Een adequaat eigen belastinggebied is een belangrijke voorwaarde voor de gemeentelijke autonomie en biedt de nodige financiële speelruimte. Vanaf 2007 worden de onroerende zaken jaarlijks gewaardeerd. Voor het belastingjaar 2014 wordt waardepeildatum 1 januari 2013 gehanteerd. Door de jaarlijkse herwaardering is het aantal bezwaarschriften afgenomen. In 2014 verwachten we in totaal 250 bezwaren (dit aantal is gelijk met dat van 2013). Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 114 van 124

115 Roerende woon- en bedrijfsruimtebelasting Roerende woon- en bedrijfsruimtebelasting wordt geheven over woon- en bedrijfsruimten die niet onroerend zijn. Eigenaren van roerende woon- en bedrijfsruimten (woonschepen en roerende bedrijfsobjecten) en gebruikers van roerende bedrijfsruimten betalen deze belasting. De waardevaststelling en waardebepaling vinden plaats overeenkomstig de regels van de wet waardering onroerende zaken, de wet WOZ. Hondenbelasting De hondenbelasting betaalt men voor het houden van honden. Hondenbelasting wordt veelal beschouwd als algemene belasting met als doel primaire inkomsten te genereren. Tevens gebruiken we de hondenbelasting om het aantal honden te reguleren. In 2009 heeft er in de gehele gemeente een controle op hondenbelasting plaatsgevonden. Deze heeft geleid tot een hoger aantal aanslagen. Jaarlijks wordt een gedeelte van de gemeente gecontroleerd om ervoor te zorgen dat het bestand actueel blijft. Forensenbelasting Forensenbelasting wordt geheven van niet-inwoners die langere tijd overnachten of een gemeubileerde woning aanhouden in de gemeente. Forensenbelasting heffen we over personen die in onze gemeenten een zogenaamde gemeubileerde woning tot hun beschikking hebben, maar niet staan ingeschreven in onze gemeente. Wij hanteren een tarief dat gebaseerd is op de economische waarde. Grafrechten Deze rechten worden geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats. De tarieven dienen 100% kostendekkend te zijn. Voorgesteld wordt de tarieven met het inflatiepercentage van 2 % te verhogen. Precariobelasting De precariobelasting wordt geheven terzake van het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor openbare dienst bestemde gemeentegrond. Het tarief wordt doorberekend voor het hebben van kabels, buizen en geleidingen voor gas, water en elektriciteit per strekkende meter per jaar voor elke strekkende meter. Bestemmingsheffingen (retributies) Retributies zijn heffingen voor verleende diensten. Tot deze groep behoren rioolheffing, afvalstoffenheffing, begrafenisrechten en leges. De gemeente verhaalt de kosten en wel voor maximaal 100 %. Op retributies mag dus geen winst gemaakt worden. Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing geldt voor particuliere huishoudens en dient ter bestrijding van de kosten van het inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval en dient 100% kostendekkend te zijn. Wij stellen u voor het tarief van de afvalstoffenheffing 2014 met het inflatiepercentage van 2 % te verhogen. Rioolheffing Wormerland kent rioolheffing voor eigenaren en gebruikers. De baten van de rioolheffing zijn net als die van de afvalstoffenheffing geoormerkt. Ze mogen alleen worden benut voor het beheren en in stand houden van het rioleringstelsel. De tarieven dienen 100% kostendekkend te zijn. Kijkend naar de verwachte kosten en opbrengsten voor riolering, en de ontwikkeling van de egalisatiereserve Riolering, stellen wij voor om de rioolheffing met 4 % te verhogen, zijnde 2% op basis van het vastgestelde GRP 2013 t/m 2017 plus het inflatiepercentage van 2 % Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 115 van 124

116 Kwijtschelding Aan inwoners met een inkomen rond het sociaal minimum wordt kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen verleend. Kwijtschelding kan worden verleend voor de volgende belastingen en heffingen: Afvalstoffenheffing, Rioolheffing, Hondenbelasting voor de eerste hond. In de begroting van 2014 is een bedrag van geraamd voor kwijtschelding. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 116 van 124

117 Paragraaf Grote projecten Ambtelijke programmamanager Afdelingshoofd Beleid en Regie Poort van Wormer De verkoop van de woningen in het plangebied loopt in het geheel niet. Parteon is daarom nog niet gestart met de bouw maar beraadt zich op de wijze waarop het plan vlot getrokken kan worden. Parteon heeft bij de gemeente aangegeven af te willen zien het ontwikkelen van het plangebied langs de Knollendammerstraat, waar voorheen de woonwagens stonden. Ook de Wormer Vendeliers zijn er nog altijd gehuisvest. Dit plandeel is het minst gunstig omdat het verplaatsen van de Wormer Vendeliers kostbaar is en de grond moet wordt afgenomen van de gemeente. Met de afname van de grond is in totaal een bedrag gemoeid van ,- (artikel 10 van de Samenwerkingsovereenkomst tussen Parteon en de gemeente (SOK)). Parteon beroept zich, op basis van artikel 21 van de SOK, op onvoorziene omstandigheden (ingrijpende wijzigingen van de marktomstandigheden vallen hier expliciet onder). De gemeente en Parteon gaan op zoek naar oplossingen die zo dicht mogelijk bij het oorspronkelijke doel liggen. Centrumplan Wormer In 2013 zal de bouw van de supermarkt op de hoek Faunastraat/Kemphaanstraat gereed zijn. Voor de het bestaande winkelcentrum wordt een bestemmingsplan en een beeldkwaliteit plan vastgesteld. De openbare ruimte tussen het bestaande winkelcentrum en de directe omgeving daarvan wordt heringericht. Op basis van de samenwerkovereenkomst met de eigenaar van het winkelcentrum zal een deel van het winkelcentrum worden herbouwd en een multifunctionele accommodatie wordt gerealiseerd. Het dorpstheater, SCWO, een horecavoorziening en de Bieb worden erin gehuisvest. De oplevering van het gebouw zal eind 2014 zijn. Zaandriehoek Door gemeentelijke inspanningen zijn de diverse eigenaren in het Zaandriehoek gebied bij elkaar gebracht. Gezamenlijk is besloten in het bestemmingsplan Bedrijventerrein een aantal wijzigingsbevoegdheden op te nemen waardoor er afzonderlijke plannen (per eigenaar) kunnen worden ontwikkeld maar wel op basis van een stedenbouwkundig plan en identieke randvoorwaarden voor alle eigenaren. Het bovenstaande is verwerkt in het bestemmingsplan dat in het derde kwartaal 2013 aan de raad wordt aangeboden. De eigenaren gaan een inspanningsverplichting aan met de gemeente waarin verklaard wordt dat zij zich maximaal zullen inspannen om het gebied daadwerkelijk te ontwikkelen. Zaanbrug Voor de Zaanbrug is een nadere samenwerking overeenkomst en een projectplan gemaakt. De gemeenteraad stelt een Programma van Eisen vast waarna het ontwerpen van de nieuwe brug kan beginnen. Op diverse momenten vinden informatiebijeenkomsten voor burgers en bedrijven plaats Daarnaast worden de noodzakelijke al dan niet tijdelijke, verkeersmaatregelen uitgevoerd om het verkeer gedurende de bouwtijd zo goed mogelijk te reguleren. In 2014 start de bouw van de brug. Wormer- en Jisperwater Een deel van de watergangen in het Wormer- en Jisperveld wordt door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier gebaggerd conform een tevoren opgesteld plan. WWSV/DZS De plannen voor herinrichting en privatisering van het sportcomplex van DZS en WWSV worden in 2014 verder uitgevoerd. Naar verwachting wordt het bestemmingsplan dat toegesneden is op deze ontwikkeling begin 2014 vastgesteld. Het concept plan omvat onder meer een gedifferentieerd woningbouwprogramma van 63 woningen, een drietal sportvelden, accommodaties en een ontsluiting. Parallel aan dit traject worden afspraken gemaakt met de betrokken partijen en vastgelegd in een ontwikkelovereenkomst. Daarnaast wordt een beheersstichting opgericht die velden moet gaan beheren. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 117 van 124

118 Wijk en buurtgericht werken Op grond van de kadernota Van beheer naar meer vastgesteld in 2012, ligt de focus in 2014 op Het verbeteren van de kwaliteit van de woon- en leefomgeving in de wijken van Wormerland en samenspraak en samenwerking met bewoners. Hiervoor wordt per wijk eens per 3 jaar een wijkpeiling gehouden. In samenspraak met bewoners en maatschappelijke partners voeren we de daaruit voortvloeiende wijkovereenkomsten uit. Een wijkovereenkomst bevat per wijk resultaatverplichtingen passend binnen de door de raad gestelde (financiële) kaders. In 2014 ontwikkelen we het wijkgericht werken verder door, zodat we toewerken naar de lange termijn doelstelling: Een samenhangende, efficiënte en effectieve dienstverlening aan burgers die betrokken worden bij beheer en beleid in hun eigen woon- en leefomgeving. Hiervoor onderzoeken we de mogelijkheden om de scope te verbreden van de openbare ruimte naar ook het sociale domein. Verder sturen we aan de hand van beeldkwaliteit naar integrale beheer en onderhoudsplannen in samenspraak met externe partners zoals Wormerwonen. Wormerland heeft antwoord In 2013 is ons dienstverleningsconcept herijkt en vervolgens een Routekaart opgesteld om planmatig ons KCC verder vorm te geven en de bouwstenen van het NUP (Nationaal Uitvoeringsplan dienstverlening en e-overheid) te implementeren. Het i-nup beschrijft de resultaatverplichtingen die (onder meer) gemeenten uiterlijk 1 januari 2015 behaald dienen te hebben op het gebied van e-overheid, basisregistraties en standaardisatie. In 2014 wordt het in 2013 vastgestelde projectplan voor modernisering van de GBA (mgba) en implementatie van de Basisregistratie Personen (BRP) uitgevoerd om medio 2015 over te kunnen gaan op de BRP. Tevens worden bestaande gemeentelijke applicaties in 2014 technisch aangesloten via de zogenaamde Digikoppeling op basisregistraties als de BRP, NHR (Handelsregister) en de BAG om berichtenuitwisseling tussen de verschillende registraties mogelijk te maken. De in 2015 verplicht te hanteren webrichtlijnen worden bij de volledige vernieuwing van onze website in 2014 direct doorgevoerd. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 118 van 124

119 Paragraaf Demografische ontwikkeling Ambtelijke programmamanager Afdelingshoofd Dienstverlening Inleiding Gelet op het feit dat in een groot aantal gebieden in Nederland sprake is van relatief grote dalingen van de bevolking en de daarmee gepaard gaande huishoudendalingen wordt het wenselijk geacht de beleidsmatige gevolgen voor het ontwikkelen en uitvoeren van het beleid dat zich richt op deze gevolgen in kaart te brengen. Op grond hiervan wordt door het ministerie van BZK geadviseerd een paragraaf hieraan te wijden. Alvorens in te gaan op de ontwikkelingen binnen de gemeente Wormerland is het noodzakelijk een aantal ontwikkelingen weer te geven. Bevolkingsopbouw per in absolute als in procentuele zin. Leeftijdscategorie Aantal inwoners Gemeente 2013 Landelijk CBS tot 20 jaar ,1% 23,5% 20 tot 65 jaar ,6% 60,9% 65 jaar en ouder ,3% 15,6% % 100% Ontwikkeling woningbouw tot en met 1/1/2018 Locatie Aantal woningen Aantal wooneenheden Stand WSV 30 terrein 25 IHP Wijdewormer 28 Verwachte stand Dorpsstraat 12 Wormer 15 Molenbuurt herstructurering 27 Loc. DEKA 3 WSV 30 terrein 5 IHP Wijdewormer 10 Verwachte stand IHP Wijdewormer 6 Complex DZS/WWSV 30 Verwachte stand Molenbuurt herstructurering 33 WSV 30 terrein 26 Poort van Wormer 62 Verwachte stand Complex DZS/WWSV 30 Verwachte stand Jaren Aantal inwoners Stand per Mutaties 2013 * 80 Verwachte stand Mutaties 2014 * 90 Verwachte stand Mutaties 2015 * 54 Verwachte stand Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 119 van 124

120 Jaren Aantal inwoners Mutaties 2016 * 182 Verwachte stand Mutaties 2017 * 45 Verwachte stand De mutaties van het aantal inwoners vindt plaats op grond van de verwachte vergroting van het woningareaal, zijnde 1,5 per woningmutatie in het desbetreffende jaar. Conclusies 1. Op grond van bovenstaande verwachte ontwikkelingen wordt de gemeente Wormerland niet geconfronteerd met een daling van de bevolking. Deze ontwikkeling loopt in de pas met de informatie die wij verkrijgen van externe sites, waarin wordt weergegeven dat de randstad een regio is die de komende jaren juist een bevolkingstoename te zien zal geven. 2. Wel zal de gemeente Wormerland te maken krijgen met een toename van de groep 65-plussers, hetgeen tot gevolg heeft dat de lasten voor deze voorzieningen zullen gaan stijgen. Het percentage van 65 jaar en ouder ten opzichte van de groep tussen de 20 en 65 jaar, bedraagt in de gemeente Wormerland per ,9%, terwijl dit landelijk 25,6% bedraagt (% per CBS). Dit betekent dat de gemeente Wormerland te maken heeft met een grotere vergrijzing dan landelijk. Mogelijk wordt deze ontwikkeling afgezwakt door de bevolkingstoename, en gaan we in de pas lopen met de landelijke ontwikkeling. In deze paragraaf wordt hier echter niet nader op ingegaan, omdat het hier een zorg aspect betreft dat qua ontwikkeling in het desbetreffende programma thuis hoort. Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 120 van 124

121 Overige gegevens Kerngegevens Kerngegevens (per 1 januari) A. Sociale structuur 2012 (werkelijk) 2013 (begroot) 2014 (begroot) Aantal inwoners van 0-19 jaar van jaar 3. van 65 jaar en ouder Aantal periodieke bijstandsgerechtigden waarvan personen < 65 jaar personen > 65 jaar IOAW uitkeringsgerechtigden IOAZ uitkeringsgerechtigden Aantal WSW-medewerkers B. Functie 2011 (werkelijk) 2013 (begroot) 2013 (begroot) Aantal leerlingen openbaar onderwijs (1 okt) Aantal leerlingen bijzonder onderwijs (1 okt) C. Fysieke structuur 2011 (werkelijk) 2013 (begroot) 2013 (begroot) Oppervlakte gemeente (in hectaren) waarvan binnenwater Woningvoorraad woningen recreatiewoningen bijzondere woongebouwen Woonwagens Woonschepen Aantal kernen Aantal m2 verharde weg Aantal lichtmasten Oppervlakte openbaar groen Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 121 van 124

122 Balans BALANS (bedragen x 1.000) (jaarrek.2012) (begr.2013) (begr.2014) ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen Overlopende activa Totaal Activa PASSIVA Vaste passiva Algemene Reserve Bestemmingsreserves Resultaat na bestemming Voorzieningen Vaste schulden Vlottende passiva Kasgeldleningen Overige schulden Overlopende passiva Totaal Passiva Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 122 van 124

123 Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 123 van 124

124 Colofon De begroting is een uitgave van OVER-gemeenten, in opdracht van de gemeente Wormerland OVER-gemeenten Postbus AA Wormer Een OVER-gemeentelijke samenwerking Pagina 124 van 124