Kadernota Afdeling bedrijfsvoering Team financiën Ad Schoenmakers

Transcriptie

1 Kadernota 2014 Afdeling bedrijfsvoering Team financiën Ad Schoenmakers Versie 1.1 van 29 mei 2013

2 2

3 Inhoudsopgave: Blz. 1. Algemeen Inleiding Opbouw begroting Proces opstellen begroting / afbakening bevoegdheden raad en college Beleidsmatige en technische uitgangspunten 5 2. Beleidsmatige uitgangspunten Vastgestelde begroting 2013 en meerjarenbegroting Structureel sluitende begroting Nieuwe exploitatieposten Nieuwe investeringen 7 3. Technische uitgangspunten 8 Lasten Loonindexering Prijsindexering Rente investeringen Afschrijving investeringen Onvoorziene uitgaven 9 Baten Belastingen Rechten en leges Verhuur sportaccommodaties Overige inkomsten Rente reserves Overige relevante aspecten Beschikking reserves en voorzieningen Aantal wooneenheden/inwoners Algemene uitkering Vervolg proces begroting

4 1. Algemeen 1.1 Inleiding Met uw raad is afgesproken dat u van ons college de Kadernota 2014 één maand eerder ontvangt dan voorgaande jaren. Behandeling is gepland in de raadsvergadering van mei In de werkgroep planning & control is afgesproken dat, evenals vorig jaar, gekozen wordt voor een beleidsarme Kadernota. Door alle politieke ontwikkelingen op rijksniveau constateren we dat er geen zicht is op de financiële gevolgen van alle mogelijke akkoorden voor de gemeenten. Akkoorden die elkaar in sneltreinvaart opvolgen, de gevolgen van het ene akkoord zijn nog maar nauwelijks enigszins duidelijk of het volgende wordt al afgesloten. Uit diverse vakbladen blijkt in toenemende mate de vrees dat het opstellen van een begroting 2014 bij gemeenten feitelijk een onmogelijk taak dreigt te worden. Ook de mei circulaire zal naar verwachting de dringend noodzakelijke duidelijkheid niet gaan geven. Ook binnen onze eigen organisatie lopen nu verschillende processen waarvan de uitkomsten direct invloed hebben op de begroting De resultaten daarvan zijn nu nog niet bekend en kunnen we daardoor niet meenemen in deze Kadernota. Dit in tegenstelling tot de Kadernota 2013 waarin we wel de doorwerking van de jaarrekening en de 1 e burap hebben meegenomen. Daardoor bevat deze Kadernota inhoudelijk feitelijk weinig informatie. U neemt kennis van de beleidsmatige en technische uitgangspunten die ons college op 1 mei heeft vastgesteld. Daarnaast nemen wij u mee in de vervolgstappen die gezet moeten worden om te komen tot een concept begroting 2014 en meerjarenbegroting Opbouw begroting Iedere gemeente heeft een begroting die bestaat uit een aantal programma s. Het aantal programma s is per gemeente verschillend. Vanaf de begroting 2012 kennen we in Oirschot tien programma s. Ieder programma kent meerdere beleidstaken. Een beleidstaak kent meerdere producten. Tot slot is een product opgebouwd uit één of meerdere uitgavensoorten en één of meerdere inkomstensoorten Afbakening bevoegdheden raad en college Om te komen tot een programmabegroting zijn een aantal stappen nodig. Ons college heeft op 1 mei 2013 de uitgangspunten vastgesteld. Op basis daarvan wordt door ons college een concept begroting 2014 en meerjarenbegroting opgesteld. Op basis van dit concept besluit uw raad tot het vaststellen van de programmabegroting. Daarbij stelt zij op programmaniveau gelden beschikbaar (het autorisatierecht van de raad). Wettelijk moet de raad de begroting vóór 15 november van het jaar voorafgaande aan het jaar waar de begroting betrekking op 4

5 heeft vaststellen. Als deze datum overschreden wordt komt de gemeente onder preventief toezicht van de provincie te staan. 1.4 Beleidsmatige en technische uitgangspunten De uitgangspunten die ons college heeft vastgesteld zijn gesplitst in beleidsmatige uitgangspunten (hoofdstuk 2) en technische uitgangspunten (hoofdstuk 3). Beleidsmatige uitgangspunten zijn algemene kaders die van belang zijn voor de begroting als totaal. Technische uitgangspunten zien op specifieke onderdelen van de begroting, bijvoorbeeld loonkosten of kapitaallasten. 5

6 2. Beleidsmatige uitgangspunten 2.1 Vastgestelde begroting 2013 en meerjarenbegroting Bij de begroting 2012 hebben we een bezuinigingstraject doorlopen met als resultaat ingrijpende bezuinigingen die ook zijn weerslag hebben in de jaren daarna tot en met Na vaststelling van de begroting en daarop volgende begrotingswijzigingen bedragen de saldi voor de jaren 2013 tot en met 2016: (nadelig) (nadelig) (nadelig) Voor 2014 en volgende jaren is de vastgestelde begroting het vertrekpunt, oftewel het bestaand beleid. Met bestaand beleid bedoelen we de jaarlijks terugkerende begrotingsposten van de exploitatie. De hierin geraamde lasten en baten zijn voor 2014 en volgende jaren in principe de ramingen voor de budgethouders. In deze ramingen zijn de geplande bezuinigingen vanuit het bezuinigingstraject 2012 volledig verwerkt. Het bestaande beleid voeren we bij de begroting 2014 door t/m Structureel sluitende begroting Eén van de doelen van het bestuur is (zie coalitieakkoord) het herstellen van de financiële balans. Voorwaarde hiervoor is dat de begroting structureel in evenwicht is. Concreet betekent dit dat de inkomsten minimaal gelijk zijn aan de uitgaven. Een structureel sluitende begroting én een tijdige aanlevering van de stukken resulteert in repressief toezicht door de provincie. Wanneer aan één of beide voorwaarden niet wordt voldaan dan geldt er preventief toezicht. Het gevolg hiervan is dat de begroting en de begrotingswijzigingen eerst moeten worden goedgekeurd door de provincie voordat tot uitvoering mag worden overgegaan. Het zal duidelijk zijn dat wij streven naar repressief toezicht. Opgemerkt wordt dat de huidige begroting 2013 en meerjarenbegroting naar het oordeel van de provincie structureel sluitend is. 2.3 Nieuwe exploitatieposten Zoals aangegeven baseren we de begroting op het bestaande beleid (incl. bezuinigingen vanuit de bezuinigingsoperatie 2012). Meer nog dan voorheen is de financiële armslag in de komende jaren beperkt. Desondanks kan het voorkomen dat sprake is van nieuwe ontwikkelingen waarvoor (structureel) gelden in de begroting opgenomen moeten worden. Bijvoorbeeld vanwege nieuwe wettelijke taken. Deze bedragen nemen wij bij de begroting op als een aparte bijlage nieuwe exploitatiekosten, zodat de raad een integrale afweging kan maken ten opzichte van de bedragen voor bestaand beleid. 6

7 2.4 Nieuwe investeringen Hetzelfde geldt voor nieuwe investeringen dan wel vervangingsinvesteringen. Ook daarvan maken we een apart overzicht zodat de raad een integrale keuze kan maken. Daarnaast hanteren we sinds 2012 als uitgangspunt dat een investering / krediet niet automatisch beschikbaar wordt gesteld door het vaststellen van de begroting door de raad. In de begroting nemen we wel de lasten van de investering op, maar de raad krijgt voor iedere investering nog een apart kredietvoorstel voorgelegd. Uitzonderingen betreffen investeringen voor onderwijs en riolering. Voor deze taakvelden stelt de raad deze kredieten tegelijk met het vaststellen van de begroting beschikbaar. 7

8 3. Technische uitgangspunten Lasten 3.1 Loonindexering We gaan uit van een jaarlijkse loonindex van 0% Toelichting Voor de ramingen van de salarissen van het ambtelijke personeel vormen de salarissen en de CAOafspraken het uitgangspunt. De afdeling P&O van de GRSK levert de staat van personele kosten aan voor de situatie per 1 januari 2014 (inclusief een inschatting van procentuele salarisstijging tot en met 1 januari 2014 evenals eventuele hogere werkgeverslasten, zoals een mogelijke stijging van de pensioenpremie van het ABP om de financiële positie/dekkingsgraad te verbeteren). Voor 2014 gaat zij uit van gelijkblijvende ramingen als in Voor de situatie vanaf 1 januari 2015 kunnen we niet anders dan uitgaan van inschattingen. Hierbij gaan we ervan uit dat de CAO-stijging de komende jaren nihil zal zijn. 3.2 Prijsindexering We gaan uit van een jaarlijkse prijsindex van 1,75%, die wordt toegevoegd aan een specifieke stelpost. De index die beschikbaar is voor de budgethouders stellen we jaarlijks op 0% Een aantal uitgaven (bijvoorbeeld leveranties en diensten van derden) zijn aan prijsstijgingen onderhevig als gevolg van inflatie-invloeden. We verwachten op basis van de gegeven uit de septembercirculaire 2012) dat de inflatie de komende jaren licht zal stijgen en gaan daarom voor de algemene prijsstijging voor 2014 en volgende jaren uit van 1,75% per jaar. De algemene prijsstijging verwerken we als één stelpost binnen de begroting, de budgetten / nieuwe ramingen 2014 (excel-bestand) hebben we niet verhoogd maar gelijk gehouden ten opzichte van de begroting Prijsstijgingen moeten budgethouders daardoor opvangen binnen hun eigen bedragen. Pas als een budgethouder daartoe aantoonbaar niet in staat is kan vanuit de stelpost worden bijgesprongen. 3.3 Rente investeringen We gaan uit van een rentepercentage van 3,46%. Bij nieuwe investeringen wordt het eerste jaar geen rente berekend. Net als bij de begroting 2013 stellen we ook dit jaar voor uit te gaan van de marktrentepercentages voor langlopende geldleningen 25 jaar vaste rente met lineaire aflossing, waarbij we het gemiddelde percentage over 2012 hebben berekend. Dit percentage bedraagt 3,46% (vorige begroting nog 3,75%). Dit percentage hanteren we bij de begroting 2014 en volgende jaren voor de volgende soorten uitgaven: -afgesloten investeringen / kredieten die nog een boekwaarde hebben -lopende investeringen /kredieten inclusief grondexploitaties; 8

9 -nieuwe investeringen / kredieten; -financieringstekort; Bij nieuwe investeringen wordt het eerste jaar geen rente berekend. De rente wordt namelijk berekend over de boekwaarde per 1 januari van het betreffende jaar. Bij nieuwe investeringen is die boekwaarde nul. 3.4 Afschrijving investeringen Afschrijving vindt plaats op basis van de Financiële verordening gemeente Oirschot. Bij nieuwe investeringen wordt het eerste jaar een half jaar afschrijving meegenomen. Bij investeringen worden kapitaallasten toegerekend aan de exploitatie. Deze kapitaallasten bestaan uit een afschrijvingsbedrag en een rentebedrag. De afschrijvingskosten worden berekend naar gelang de economische levensduur van de betreffende investering. De wijze van afschrijven blijft (op basis van constante gedragslijn) per investering ieder jaar hetzelfde. De afschrijvingen nemen we op volgens de door de raad in de vergadering van 21 december 2010 vastgestelde Financiële verordening gemeente Oirschot. Bij nieuwe investeringen blijven de kapitaallasten voor het eerste jaar beperkt tot ½ jaar afschrijving. Vanaf het tweede jaar nemen we de volledige rente- en afschrijvingslasten in de begroting op. 3.5 Onvoorziene uitgaven Het bedrag voor onvoorziene uitgaven wordt jaarlijks bepaald op 5,-- per inwoner, gerekend naar het aantal geprognosticeerde inwoners per 1 januari van het betreffende jaar. Op grond van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) is het verplicht om een stelpost voor onvoorziene uitgaven op te nemen. Onvoorzien wordt geraamd over het geheel van de begroting en niet per thema/beleidsveld. Onvoorzien wordt uitsluitend gebruikt voor incidentele uitgaven (geen investeringen). Er kan een beroep op onvoorzien worden gedaan wanneer er sprake is van onvoorzienbare, onuitstelbare en/of onvermijdbare uitgaven. Andere gevallen worden als nieuw beleid meegenomen in de voorbereiding van de begroting van het volgende jaar. In de begroting nemen we jaarlijks een bedrag voor onvoorzien op van 5 per inwoner. Dat is per jaar circa

10 Baten 3.6 Belastingen Voor de belastingen met een algemeen karakter geldt een jaarlijkse stijging van 1,75%. Voor de jaren 2014 en 2015 vindt daarnaast een jaarlijkse extra verhoging plaats van 2% voor de OZB en 5% voor de forensenbelasting en de toeristen belasting. Voor de algemene belastingen gaan we in de begroting 2014 en de meerjarenbegroting uit van de volgende verhogingen: Soort belasting OZB 1,75% 1,75% (2% extra) 1,75% 1,75% Forensenbelasting 6,75% (5% extra) 6,75% (5% extra) 1,75% 1,75% Toeristenbelasting 6,75% (5% extra) 6,75% (5% extra) 1,75% 1,75% Het percentage van 1,75% is gelijk aan de prijsindex genoemd onder 3.2. De extra verhogingen in 2014 en 2015 volgen uit de bezuinigingsoperatie 2012, die moet worden gerealiseerd in de jaren 2012 t/m In de tarieven OZB 2013 en 2014 is het door de raad amendement verwerkt waarbij de extra verhoging met 2% in 2014 en 2015 vervalt. 3.7 Rechten en leges Voor de afvalstoffenheffing, rioolheffing en leges is uitgangspunt 100% kostendekking. De tarieven van de hiervoor genoemde bestemmingsheffingen worden zodanig berekend dat sprake is van 100% kostendekking. Bij de afvalstoffenheffing worden alle vaste kosten toegerekend aan het vast recht, de variabele kosten aan het aantal ledigingen. 3.8 Verhuur sportaccommodaties Voor verhuur van sportaccommodaties geldt een jaarlijkse verhoging van 3% Specifiek voor het verhuur en accommodatiebeleid geldt een jaarlijkse verhoging van 3%, ongeacht de werkelijke prijsindex volgens CBS, CPB etc. 3.9 Overige inkomsten Voor overige inkomsten / bijdragen van derden geldt een jaarlijkse algemene prijsstijging van 1,75%. Analoog aan het gestelde bij 3.2 hanteren wij voor bedragen die door ons aan derden in rekening worden gebracht anders dan wegens belasting of rechten - het algemene indexcijfers van 1,75%. Betreft alle privaatrechtelijke dienstverlening die is opgenomen in de algemene tarievenverordening, zoals bijvoorbeeld de marktgelden en havengelden. 10

11 3.10 Rente reserves We gaan uit van een percentage van 0,30% Reserves worden gebruikt als intern financieringsmiddel. Als we deze middelen zouden wegzetten bij een bank ontvangen we een (lage) creditrente. Op basis van informatie van onze huisbankier is in de huidige geld-en kapitaalmarkt een percentage van 0,30% reëel. Dit percentage is gebaseerd op de gemiddelde rente 2012 uitgezette gelden op deposito voor één jaar. Dit percentage wordt gehanteerd als bate / inkomst bij alle reserves, te weten: -algemene reserve en risicoreserve; -egalisatiereserves afvalstoffenheffing, rioolheffing en omgevingsvergunning; -bestemmingsreserves algemene dienst; -bestemmingsreserves grondexploitatie. -financieringsoverschot. 11

12 4 Overige relevante aspecten 4.1. Beschikking reserves en voorzieningen Voor de begroting 2014 en volgende houden we al rekening met de nog vast te stellen actualisatie van de nota reserves en voorzieningen waarover door de raad op 28 mei 2013 moet worden besloten. Vanuit de voorschriften is het verplicht dat we alle mutaties in de reserves in de begroting van baten en lasten ramen (rechtstreeks boeken op reserves is dus niet toegestaan). Voor alle uitgaven ten laste van reserves (ongeacht welke) moet vooraf in de begroting een raming worden opgenomen. Dit geldt ook voor de voorzieningen (onderhoudsfondsen) die we hebben voor de diverse gebouwen en bezittingen (gemeentelijke gebouwen, sportaccommodaties, scholen, sportvelden etc.). 4.2 Aantal wooneenheden/inwoners Voor een aantal ramingen (o.a. voor de algemene uitkering) is de ontwikkeling van de aantallen inwoners en woonruimten van belang. De aantallen te bouwen woningen zijn gebaseerd op (een voorzichtige inschatting van) de te bouwen woningen volgens het Woningbouwprogramma dat in april 2012 is vastgesteld. Voor wat betreft de ontwikkeling van het aantal inwoners gaan we (op basis van de ervaringen in de afgelopen jaren) uit van een stijging van het aantal inwoners met 1 per gereedgekomen woning / woonruimte per jaar. Peildatum Inwoners Totaal aantal woonruimten Algemene uitkering De algemene uitkering is veruit de belangrijkste inkomstenbron voor gemeenten. Bij het opstellen van de begroting gaan we in eerste instantie uit van de december-circulaire Zodra de mei circulaire 2013 bekend is rekenen we de financiële gevolgen voor Oirschot door en nemen die mee bij de verdere uitwerking / besluitvorming over de begroting De laatste circulaires gaven helaas weinig duidelijkheid en gevreesd moet worden dat ook de komende mei circulaire ons niet wezenlijk verder helpt. Met name voor de drie grote decentralisaties nemen we uit oogpunt van voorzichtigheid stelposten op. 12

13 5 Vervolg proces begroting 2014 Medio mei verwachten wij de resultaten van de volgende onderdelen van de jaarlijkse planning & control cyclus beschikbaar te hebben: De doorwerking van de jaarrekening 2012 voor de begroting 2014 / meerjarenbegroting ; De herziening / actualisatie van de begroting 2013 die uw raad bij de vaststelling van genoemde begroting is toegezegd; De doorwerking van de 1 e burap 2013 voor de begroting 2014 / meerjarenbegroting ; De (financiële) begroting 2014 en meerjarenbegroting , op basis van de uitgangspunten die ons college heeft vastgesteld. Dit alles comprimeren we tot een (nieuw) te verwachten saldo meerjarenbegroting Afhankelijk van het saldo zullen in meer of mindere mate keuzes gemaakt moeten worden dan wel aanvullende middelen gezocht moeten worden. Die keuzes en aanvullende middelen verwerken we in het dekkingsplan. Wij nemen uw raad in dit proces mee. Daarbij maken wij graag gebruik van de raadswerkgroep planning & control die op 21 mei bij elkaar komt. Na laatstgenoemde bijeenkomst wordt de totale raad op de hoogte gebracht via een raadsinformatiebrief. 13