Enkele quotes van de sprekers, over het huwelijk en over de plek van de leiding t.o.v. de waterkering:

Transcriptie

1 Impressie middagsymposium Leidingen in dijken: zijn ze veilig of moeten ze wijken? Tijdens het middagsymposium Leidingen in dijken; zijn ze veilig of moeten ze wijken?" is er door sprekers en aanwezigen enthousiast ingegaan op de vraag hoe we het misschien niet altijd gelukkige huwelijk tussen leidingen en waterkeringen kunnen verbeteren. Daarbij zijn door de circa 70 aanwezigen gezichtspunten vanuit de waterschappen, de netbeheerder, regelgeving, aannemerij, advisering en kennisontwikkeling toegelicht en met elkaar besproken. Het middagsymposium werd gehouden op dinsdag 13 juni, tijdens de Deltares Software Dagen 2017, bij Deltares in Delft. Reacties van sprekers Enkele quotes van de sprekers, over het huwelijk en over de plek van de leiding t.o.v. de waterkering: Kabels en leidingen vormen uitsluitend een toprisico omdat keringbeheerders en netbeheerders zich niet inleven in elkaars belangen. Erop en erover, of er toch liever onder door? Onzekerheden van zowel de waterkering als de leiding moeten integraal worden meegenomen in een probabilistische aanpak. Gestuurd boren als de oplossing om niet of over of ondiep onder de waterkering door te moeten gaan. Dit is technisch uitdagend, maar er kan veel en vele voordelen t.o.v. de meer traditionele oplossingen. Waterschappen en leidingeigenaren hebben een kans samen tot betere oplossingen te komen. Innovatie op dit gebied moet worden gestimuleerd. Er is onderzoek mogelijk en gewenst hoe het anders kan binnen de regels en de kaders. Verbinding tussen werelden Bij de opzet en uitvoering van het symposium was ook de Project Overstijgende Verkenning (POV) Kabels en Leidingen betrokken. Deze POV is binnen het HoogwaterBeschermingsProgramma in de laatste fase van een plan van aanpak. Het doel van de POV is om veiligheidsrisico s te optimaliseren en beheersen, verbinding te creëren tussen werelden, beweging tot stand brengen en resultaten zoeken die iedereen met elkaar wil bereiken. De resultaten van het symposium vormen input voor de activiteit Handelingsperspectief veiligheidsrisico. De POV zal in september 2017 van start gaan. Verslag Middagsymposium

2 Veel kansen en veel energie Het middagsymposium toonde veel kansen en veel energie. Er is een flinke lijst witte vlekken en kennisleemten samengesteld. Er waren veel wensen om met elkaar verbonden te blijven en samen werking te blijven zoeken. En vanuit de gemeenschappelijke belangen kwam duidelijk handelingsperspectief naar voren. Verslag Middagsymposium

3 De presentaties door de verschillende sprekers Harm Aantjes - dagvoorzitter Middagsymposium Harm Aantjes (Deltares) als dagvoorzitter verzorgt welkom, geeft overzicht van programma en leidt discussies o.a. over de stellingen Nisa Nurmohamed - Plan van Aanpak POV Nisa Nurmohamed gaat namens Hoogheemraadschap van Delfland in op de Project Overstijgende Verkenning (POV) Kabels en Leidingen. Kabels en Leidingen vormen een toprisico in HWBP projecten, als het speelt is er veel tijd en geld nodig en twee werelden (kabels en leidingen en waterkeringen) moeten bij elkaar gebracht worden. Hoofddoelen van de POV-k&l (en de huidige startup fase): Veiligheidsrisico s optimaliseren en beheersen Uitvoeringsrisico s optimaliseren en beheersen Verbinding creëren tussen werelden: o Beweging tot stand brengen o Resultaten zoeken en creëren die iedereen met elkaar wil bereiken Leidde tot 8 te ondernemen activiteiten, zie presentatie. Samenvattend: innovatie stimuleren, en onderzoek hoe het anders kan binnen de regels en de kaders. Verslag Middagsymposium

4 Marieke Hollebek - Veiligheid waterkeringen & leidingen Marieke Hollebek (Waterschap Hollandse Delta) geeft aandacht aan faalwijzen van waterkeringen en van leidingen. Drie voor de leiding, zeven voor de waterkering. Voor het risico op leidingfalen (en voor falen van waterkeringen) zijn er natuurlijk wel beheersmaatregelen. Geconstateerd wordt dat falen van de leiding op alle faalmechanismen van de waterkering invloed heeft. In het algemeen zijn de oplossingswijzen conservatief. Bij de vragen hierover veel opmerkingen gericht op verbetering. Bijvoorbeeld: faalkans meenemen in beschouwing, rekening houden met mogelijk versterkend effect van de leiding op de waterkering. Naast hoge druk leidingen ook vraagstukken rond lagedruk leidingen oplossen. Kijken naar wat vervormingen van de dijk voor de leiding betekenen. Voor de waterkeringen niet alleen WBI toepassen maar ook vraagstukken t.a.v. ontwerp en aanleg van leidingen en het verwijderen van (oude) leidingen beschouwen. Jos Janssen - Impact dijkversterking op K & L Jos Janssen en Martin Schepers (Waterschap Rivierenland) gaan in op belangrijke zaken die bij het verbeteren van waterkering bij aanwezigheid van kabels en leidingen aan de orde zijn ( de opgave ) waarbij, naast risico s als omgeving en imago, soms onverwachte verrassingen aan de orde komen. Een voorbeeld hiervan zijn duikers in sloten direct langs de waterkering die als leidingen worden beschouwd (voorstel uit de zaal is om deze als kunstwerken met een aanpak zoals die in WBI is uitgewerkt te beschouwen). Risicobeheersing en het vermijden van verrassingen is mogelijk door vroegtijdig overleg met netbeheerders (gezamenlijke belangen!!) en bijvoorbeeld verleggingen (voor categorie 1 kabels en leidingen) al van te voren aan te pakken, voorafgaande aan werkzaamheden aan de waterkering. Totaal gezien wordt gestreefd naar laagst maatschappelijke kosten. Jos gaat uitgebreid in op de aanpak bij een nieuwe waterkering of aanpassing van de bestaande waterkering en het onderzoek naar de kwaliteit en veiligheid van bestaande en nieuwe leidingen. Verslag Middagsymposium

5 Harry Schelfhout - Integrale beoordeling o.b.v. faalkansen Harry Schelfhout (Deltares) pleit voor integraal meenemen van onzekerheden (in mogelijke faalmechanismen) van zowel de waterkering als de leiding in een probabilistische aanpak. Een aantal witte vlekken & kennisleemten in o.a. WBI en NEN 3650-serie wordt benoemd, met als risico: onterecht goedkeuren. Wat al wel kan: bepalen interactie falen leiding en falen dijk in een probabilistische analyse, met verdisconteren onzekerheden en komen tot afdekken onzekerheden door beheersmaatregelen. Dit is al in eerdere projecten toegepast en kunnen we een stap verder brengen door toepassing bij de POV-k&l in de referentieprojecten van het HWBP. Jorn Stoelinga - Installatie van leidingen onder waterkeringen Jorn Stoelinga (Visser & Smit Hanab bv) toont voorbeelden van (grote) leidingkruisingen met dijken en de technische mogelijkheden die tegenwoordig beschikbaar zijn. O.a. gaat hij in de boring onder het Haringvliet met een zettingsvloeiingsgevoelige dijk aan de kant van Middelharnis en een vastgelopen en verlaten boorgat, en de oplossing daarvan. Ook beelden van de boring Katendrecht (project De Nieuwe Water Weg Rotterdam) worden getoond met uitdagingen t.a.v. werken in de stad met beperkte ruimte, aanwonenden en bedrijven, noodzakelijke verkeersregelingen en logistiek (de leiding is in grote samengestelde delen over de Waterweg aangevoerd vanuit de Poortershaven bij Hoek van Holland). Bij de boring, die begon in de teen van een waterkering (dus na 15 maart werken) zijn de leidingen later gefaseerd over die waterkering gebracht, in een open ontgraving. Daarbij is de dijk verhoogd omdat er anders te weinig dek was. Ook wordt een boogboring (hier heeft de streng van te voren al een boogstraal) getoond als kostenbesparende techniek (t.o.v. het plaatsen van vele damwanden in de dijk). Ook de aanleg van drainageleidingen (165 mm PVC filter met zandomstorting) kan d.m.v. gestuurd boren gerealiseerd worden, waar een leiding in een dijk wordt aangebracht om waterstanden te beheersen. Aanleg d.m.v. bijvoorbeeld gestuurd boren kan de oplossing zijn om niet of over of ondiep onder de waterkering door te moeten gaan. Technisch uitdagend, maar er kan veel en de aanpak biedt vele voordelen t.o.v. de meer traditionele oplossingen. Verslag Middagsymposium

6 Ralph Beuken - USTORE onderbouwing voor leidinglekkage Ralph Beuken (KWR Watercycle Research Institute) gaat in op USTORE, een database waarin storingsregistratie plaatsvindt, de toestand van leidingen en de rol die de storingsregistratie USTORE hierin speelt. Bedrijven en KWR zijn in 2009 gestart met USTORE en in de loop van de tijd is dit steeds meer een volwassen product geworden. De laatste twee jaar zijn we een kwaliteitssysteem aan het opzetten en zijn we de ICT-processen verder aan het ontwikkelen. USTORE is een belangrijk instrument waarmee objectief het falen van leidingen kan worden onderbouwd. Daarnaast zijn we dit nog steeds verder aan het verbeteren. De komende jaren willen we met name meer energie gaan steken in verbeterde (gis) analyses en de samenhang van storingen met inspecties en de berekening van spanningen in leidingenvragen die (daarnaast) spelen zijn o.a. Welke leidingen wanneer vervangen?, Balans tussen investeringen, prestatie en risico?, Hoe samenwerken in een drukke ondergrond?. USTORE is een basis voor kennisopbouw t.a.v. het falen van (water)leidingen. Geeft informatie over bijv. Storingsfrequentie in relatie tot materiaal/diameter, storingsfrequentie o.i.v. temperatuur / droogte / wind, storingen vs. graafwerkzaamheden bij rioolwerkzaamheden, storingsfrequenties bij wegen (kruisingen versus verbindingen. Dit type gegevens hebben we nodig als input bij het kijken naar de combinatie van falen van waterkeringen en leidingen. Henk Kruse - Invloed leidingen - probabilistische beschouwing Henk Kruse (Deltares) gaat in op de beoordeling van leidingen in waterkeringen, en of leidingen in de buurt of zelfs in de waterkering kunnen worden getolereerd. Zowel primaire waterkeringen als secundaire waterkeringen komen aan bod. Met name in secundaire waterkeringen liggen leidingen op plekken waar ze volgens de richtlijn niet zouden mogen liggen. Vaak is er geen andere aanleg mogelijkheid of zijn de leidingen lang geleden daar al aangelegd, voor de inwerkingtreding van de richtlijn. Met een probabilistische beschouwing kan worden gekeken of leidingen toch kunnen blijven liggen of dat ze een gevaar vormen en toch moeten worden verwijderd. De presentatie geeft aan dat alle onzekerheden m.b.t. de relevante aspecten die bij leidingkruisingen spelen in een probabilistische aanpak in een dwarsprofiel benadering kunnen worden opgenomen. De (dijk)ring benadering met als knelpunten lengte effecten en meerdere naast elkaar gelegen leidingen moet nog worden ingevuld. Waterschappen en leidingeigenaren hebben hier een kans om samen tot betere oplossingen te komen. Verslag Middagsymposium

7 Discussie a.d.h.v. de stellingen: Plan van Aanpak POV - kabels & leidingen (Nisa Nurmohamed) Kabels en leidingen vormen uitsluitend een toprisico omdat keringbeheerders en netbeheerders zich niet inleven in elkaars belangen. Veiligheid van waterkeringen en leidingen (Marieke Hollebek) Leidingen in dijken falen minder snel, dan er buiten! Met de huidige kennis over falen, zijn we klaar voor het opstellen van een faalkansanalyse! Impact dijkversterking kabels & leidingen (Jos Janssen / Martin Schepers) De vrijstellingen (20 % relatieve sterkte eis en vervangende waterkering) zijn volgens bijlage E van de NEN 3651 een valkuil bij dijkversterking en toetsing waarbij de leiding is aangelegd op basis van de ontwerpnorm! Leidingen worden onterecht goedgekeurd door de nieuwe WBI Risicodeel K&L in WBI 2017 is te laag! Faalkansbijdrage: POV handelingsperspectief Integrale beoordeling op basis van faalkansen (Harry Schelfhout) Op basis van probabilistische analyses hoeven minder leidingen te worden verlegd USTORE, een onderbouwing voor leidinglekkage (Ralph Beuken) In de meeste gevallen gaan drinkwaterleidingen en waterkeringen prima samen. Bij elkaar in de keuken kijken, leidt tot begrip en lagere maatschappelijke kosten Installatie van leidingen onder waterkeringen (Jorn Stoelinga) Erop en erover, of er toch liever onderdoor? Voor de resultaten van de discussie, zie het aparte document Resultaten - naar voren gekomen witte vlekken en kennisleemten Verslag Middagsymposium

8 Slotwoord Nisa Nurmohamed Je bent welkom in de HWBP community Kabels en Leidingen Het middagsymposium toonde veel kansen, veel energie,. Veel wensen om met elkaar verbonden te blijven en samen werking te blijven zoeken. Er komt een handelingsperspectief, het gaat om gemeenschappelijke belangen. Resultaten - naar voren gekomen witte vlekken en kennisleemten zijn ondergebracht in een apart document met de titel Resultaten witte vlekken & kennisleemten Verslag Middagsymposium