Verbeterplan gemeente Valkenswaard. Bewijs van Goede Dienst voor bedrijven

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verbeterplan gemeente Valkenswaard. Bewijs van Goede Dienst voor bedrijven"

Transcriptie

1 Verbeterplan gemeente Valkenswaard Bewijs van Goede Dienst voor bedrijven

2 SIRA Consulting B.V. Edisonbaan 14 G MN Nieuwegein Telefoon: Fax: Verbeterplan gemeente Valkenswaard Bewijs van Goede Dienst voor bedrijven Nieuwegein, 13 december 2012 drs. ing. P.M.H.H. Bex drs. M.A. Bloemheuvel drs. J.H.F. Verhoeven SIRA Consulting is inhoudelijk verantwoordelijk voor deze rapportage. De in deze rapportage opgenomen teksten en onderzoeksresultaten mogen uitsluitend worden gebruikt als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en boeken, mits de bron duidelijk wordt vermeld. Vermenigvuldiging en/of openbaarmaking in welke vorm ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van SIRA Consulting. SIRA Consulting aanvaardt geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of andere onvolkomenheden.

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Afbakening en werkwijze Doelstellingen en definities Geselecteerde producten Het Normenkader/Bewijs van Goede Dienst Werkwijze 9 3 Resultaten per norm Norm 1 - Voldoen aan aanvraagtermijnen Norm 2 Hersteltermijn bij termijnoverschrijding Norm 3 - Volledigheid verzoeken en aanvragen Norm 4 - Inhoudelijke kennis en deskundigheid Norm 5 - Beleving van toezicht Norm 6 Responssnelheid van de gemeente Norm 7 - Actualiteit gemeentelijke informatie Norm 8 - Klanttevredenheid Norm 9 - Deugdelijke besluitvorming Norm 10 - Administratieve Lasten 35 4 Lopende projecten en initiatieven 39 5 Prioriteitstelling van aanbevelingen 41 6 Randvoorwaarden 41 Bijlage bij Verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

4 1 Inleiding In 2003 lanceerde het kabinet het programma De Andere Overheid. Hiermee kwam publieke dienstverlening hoog op de maatschappelijke agenda. Dienstverlening moet beter, gemakkelijker en sneller. Klanttevredenheid van de aanvragers van gemeentelijke producten 1 is belangrijk. Veel gemeenten werken op dit moment aan het verbeteren van de gemeentelijke dienstverlening. Desondanks beoordelen ondernemers de gemeentelijke dienstverlening nog vaak als onvoldoende 2. Daarnaast verloopt de dialoog over enerzijds de verwachtingen van ondernemers en anderzijds de dienstverlening van de overheid nog wel eens moeizaam. Op 16 april 2009 is het convenant Verbetering Dienstverlening en Vermindering Regeldruk voor Ondernemers in werking getreden. Het convenant is gesloten tussen de Staatssecretaris van Economische Zaken, MKB Nederland en de 33 grote gemeenten van Nederland. Door de ondertekening van het convenant onderschrijven de deelnemende partijen dat zij een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben om te streven naar eenvoudige, duidelijke en toegankelijke regelgeving om het ondernemersklimaat in Nederland te verbeteren. In het convenant is opgenomen dat de deelnemende gemeenten zich zullen richten op het verbeteren van de dienstverlening op gemeentelijk niveau met behulp van het Bewijs van Goede Dienst voor Bedrijven. Daarmee vervullen deze gemeenten een voorbeeldfunctie voor vele andere gemeenten die eveneens het doel nastreven om de gemeentelijke dienstverlening richting ondernemers te verbeteren. Het Bewijs van Goede Dienst is een instrument dat SIRA Consulting in opdracht van de Regiegroep Regeldruk heeft ontwikkeld om de gemeentelijke dienstverlening aan bedrijven te verbeteren. In samenwerking met enkele pilotgemeenten, de VNG en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven zijn tien concrete en meetbare normen voor dienstverlening ontwikkeld en in een meetmethodiek nader uitgewerkt. De methodiek is gebaseerd op een inventarisatie van aandachtsgebieden die ondernemers als belangrijk hebben aangegeven. Op basis hiervan zijn de tien belangrijkste ondernemerswensen (normen) geïdentificeerd en vastgesteld. Met behulp van het instrument Bewijs van Goede Dienst kunnen gemeenten toetsen in welke mate hun dienstverlening voldoet aan dit Normenkader voor bedrijven. Dit levert inzicht in zowel de gebieden waar een gemeente goed presteert, als de gebieden waar aandacht aan moet worden besteed. Om de dienstverlening aan bedrijven in kaart te brengen en waar mogelijk te verbeteren is de gemeente Valkenswaard het project Bewijs van Goede Dienst gestart. In het project worden de tien normen nader onderzocht. Met deze normen kan de gemeente de kwaliteit van de dienstverlening transparant en inzichtelijk maken. 1 Een product wordt aangevraagd bij de gemeente en betreft bijvoorbeeld de aanvraag voor een vergunning, ontheffing, toestemming, subsidie, etc. 2 Belevingsmonitor Regeldruk 2008, uitgevoerd door Stratus in opdracht van de Regiegroep Regeldruk. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

5 Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op de afbakening en werkwijze van het onderzoek. Hierin is tevens een beknopte uitleg opgenomen over het Normenkader/Bewijs van Goede Dienst. Voor een volledige toelichting over het Normenkader en de uitwerking hiervan wordt verwezen naar de meethandleiding Normenkader voor Bedrijven 3. De methodiek van het Normenkader/Bewijs van Goede Dienst schetst de kaders voor de tien normen. In hoofdstuk 3 is per norm beschreven wat de norm concreet inhoudt en hoe hieraan invulling is gegeven in het onderzoek. Daarnaast zijn achtereenvolgens per norm de resultaten en de aanbevelingen opgenomen. Aanvullend op de landelijke methodiek heeft SIRA Consulting voor de gemeente de resultaten per product weergegeven. Met deze weergave van resultaten wordt het voor de verantwoordelijke ambtenaar mogelijk om in één oogopslag na te gaan welke verbetermaatregelen voor een bepaald product kunnen worden uitgevoerd. De analyse van deze gegevens is opgenomen in de bijlage bij dit verbeterplan. Bij de gemeente lopen reeds vele projecten en initiatieven die van invloed zijn op de dienstverlening. Een overzicht hiervan is door de gemeente opgesteld en opgenomen in hoofdstuk 4. Daar waar de lopende projecten en initiatieven van invloed zijn op een norm, komen deze terug in de desbetreffende paragraaf. In hoofdstuk 5 is een prioriteitstelling opgenomen van de aanbevelingen die door de gemeente zijn aangemerkt als verbeteractie. De gemeente Valkenswaard is voornemens deze verbeteracties in 2013 en 2014 op te pakken en te implementeren. Afsluitend is in hoofdstuk 6 een overzicht gegeven van de randvoorwaarden die gelden voor gemeente en bedrijven. 3 Regiegroep Regeldruk (2009), Meethandleiding Normenkader voor Bedrijven, Den Haag, Regiegroep Regeldruk. De meethandleiding kan worden ingezien en opgevraagd via SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

6 2 Afbakening en werkwijze 2.1 Doelstellingen en definities In het voorliggende verbeterplan Bewijs van Goede Dienst zijn de resultaten van het project voor de gemeente Valkenswaard samengevat. De concrete doelstellingen van het project zijn: Het toepassen van het Bewijs van Goede Dienst in de gemeente Valkenswaard. Het selecteren van tien gemeentelijke producten voor bedrijven die in het kader van dit project in aanmerking komen voor het Bewijs van Goede Dienst. Het uitvoeren van een Dossier-, Cliënt- en Issue-audit voor het meten van de kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening aan bedrijven. Het opstellen van een verbeterplan Bewijs van Goede Dienst met daarin de resultaten van de doorlichting en gemeentespecifieke verbetermaatregelen om de dienstverlening aan bedrijven te verbeteren. In dit verbeterplan worden een aantal termen gebruikt die te maken hebben met het Bewijs van Goede Dienst. Hierbij wordt aangesloten bij diverse (landelijk) gehanteerde definities. Het gaat om de onderstaande begrippen: Bewijs van Goede Dienst Het Bewijs van Goede Dienst bevat minimumnormen waaraan de service van de gemeente aan bedrijven dient te voldoen. Het Bewijs van Goede Dienst is hiermee een maatlat voor goede dienstverlening aan ondernemers. Uitgangspunt voor het Bewijs van Goede Dienst is dat wordt aangesloten bij de problematiek van ondernemers en dat de mate van gemeentelijke dienstverlening zichtbaar voor ondernemers moet zijn. Meetmodel In het project wordt gebruik gemaakt van het meetmodel Bewijs van Goede Dienst. In het meetmodel worden de resultaten van de audits verwerkt. Tevens worden na invoering van de gegevens de resultaten van de meting in dit model zichtbaar. Administratieve Lasten (AL) De kosten voor bedrijven om te voldoen aan informatieverplichtingen die voortvloeien uit de regelgeving van de overheid. Het gaat om kosten die noodzakelijk zijn voor het verzamelen, bewerken, registreren, bewaren en ter beschikking stellen van informatie. Producten en informatieverplichtingen Producten zijn bijvoorbeeld vergunningen, ontheffingen, toestemmingen, maar ook subsidies. Producten gaan gepaard met zogenaamde informatieverplichtingen, waarbij bedrijven informatie moeten verstrekken aan de overheid. Dit vereist administratieve handelingen die geld kosten en derhalve Administratieve Lasten veroorzaken. Audit Het doen van onderzoek naar de juistheid, volledigheid en tijdigheid van de kwaliteit van dienstverlening, zodanig dat een onafhankelijk en deskundig oordeel wordt gevormd over de betrouwbaarheid, doeltreffendheid en doelmatigheid van de gemeentelijke dienstverlening aan bedrijven. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

7 2.2 Geselecteerde producten De meting dient binnen een bepaalde termijn en tijdsinspanning te worden uitgevoerd. Het is daarom niet mogelijk om integraal alle producten en bijbehorende dossiers te beoordelen. De meetmethodiek is voorzien van een selectiemethode waarmee de gemeente Valkenswaard de tien belangrijkste producten voor ondernemers selecteert. Hierbij is als uitgangspunt gehanteerd dat de Top 10 gemeentelijke producten maatgevend is voor de dienstverlening van de gemeente Valkenswaard en mede wordt bepaald door het aantal keer dat een product in 2011 is aangevraagd. Een overzicht van de geselecteerde producten is weergegeven in de onderstaande tabel. Nr. Product Aantal keer aangevraagd in Omgevingsvergunning Bouwen Sloopmelding (Bouwbesluit 2012) Drank- en Horecavergunning Exploitatievergunning horeca 8 5. Terrasvergunning Vergunning kansspelautomaten 5 7. Evenementenvergunning Vergunning gebruik openbare ruimte Melding Wet milieubeheer (8.40) 24 Tabel 1. Overzicht van de geselecteerde producten voor het onderzoek. Uit bovenstaande tabel blijkt dat in het onderzoek 9 in plaats van 10 producten zijn meegenomen. Bij aanvang van het project heeft de gemeente Valkenswaard ook het product Omgevingsvergunning Brandveilig gebruik geselecteerd. Tijdens de dossier-audit bleek echter dat voor dit product onvoldoende dossier beschikbaar waren. Derhalve is dit product niet meegenomen in het onderzoek. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

8 2.3 Het Normenkader/Bewijs van Goede Dienst Het Normenkader is een op de praktijk gebaseerd meetinstrument. Het is ontwikkeld vanuit vier probleemvelden die ondernemers belangrijk vinden en over het algemeen als onvoldoende beoordelen. Binnen die vier probleemvelden zijn de verwachtingen van de ondernemers ten aanzien van de gemeentelijke dienstverlening verwoord naar tien ondernemerswensen, zijnde de normen. Deze normen vormen hiermee de landelijke weergave van de verwachtingen van ondernemers over de kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening. Met het uitvoeren van het Normenkader wordt in kaart gebracht in welke mate de gemeente Valkenswaard voldoet aan de landelijke normen voor dienstverlening. Met de meetresultaten krijgt de gemeente inzicht op welke punten de dienstverlening al voldoet aan de normen en op welke punten deze kan verbeteren. Daarnaast kan de gemeente de kwaliteit van dienstverlening aan ondernemers transparant en inzichtelijk maken. Hiermee vormt het een belangrijk instrument om de dialoog met ondernemers aan te gaan. De meting van het Normenkader en het verbeterplan leiden er voor de gemeente toe dat zij van de Regiegroep Regeldruk een certificaat van Bewijs van Goede Dienst ontvangt. In onderstaande figuur is de structuur van het Bewijs van Goede Dienst weergegeven. De tien normen in de rapportage staan centraal voor de uitwerking van de resultaten van het Bewijs van Goede Dienst. I. Termijnen 1. Voldoen aan aanvraagtermijnen 2. Hersteltermijn bij termijnoverschrijding 3. Volledigheid verzoeken en aanvragen II. Professionaliteit 4. Inhoudelijke kennis en deskundigheid 5. Beleving van toezicht Aandachtsgebieden en normen Dienstverlening IV. Betrouwbaarheid 9. Deugdelijke besluitvorming 10. Administratieve Lasten III. Ondernemersgerichtheid 6. Responssnelheid van de gemeente 7. Actualiteit gemeentelijke informatie 8. Klanttevredenheid Figuur 1. Schematische weergave Bewijs van Goede Dienst. In de meethandleiding Normenkader voor Bedrijven zijn een aantal aspecten met betrekking tot de tien normen benoemd. In de praktijk blijkt dat er behoefte is aan een duidelijke definitie en afbakening van deze normen. In dit verbeterplan is deze afbakening per norm opgenomen in hoofdstuk 3. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

9 Om te komen tot een beoordeling van de normen is - in samenspraak met gemeenten en bedrijven een bandbreedte bepaald waarbinnen de dienstverlening als goed wordt beoordeeld. Dit is uitgedrukt in zogenaamde minimumnormen. De meting is gericht op tien producten die door de gemeente aan bedrijven worden geleverd en die worden geacht representatief te zijn voor de dienstverlening aan bedrijven. De meting van het Bewijs van Goede Dienst vindt plaats door hierop de volgende typen audits uit te voeren: Dossier-audit In de Dossier-audit worden dossiers van producten uit de Top 10 beoordeeld op meetbare feiten. Deze audit wordt toegepast voor de normen gericht op: (1) voldoen aan aanvraagtermijnen, (2) hersteltermijn bij termijnoverschrijding en (3) volledigheid verzoeken en aanvragen. Per product worden 5 dossiers verzameld en doorgelicht. De dossiers hebben betrekking op recente aanvragen gedaan door bedrijven in 2012 en een deel van Cliënt-audit In de Cliënt-audit wordt naar de concrete ervaringen van bedrijven met de dienstverlening van de gemeente gevraagd. Deze audit wordt toegepast voor de normen gericht op: (4) inhoudelijke kennis en deskundigheid, (5) beleving van toezicht en (8) klanttevredenheid. De dossiers die voor de Cliëntaudit worden gebruikt, hebben betrekking op aanvragen gedaan door bedrijven in 2012 en een deel van 2011 en op inspecties die recentelijk bij bedrijven hebben plaatsgevonden. Issue-audit In de Issue-audit wordt een algemeen oordeel gevormd over een bepaald onderwerp voor de producten uit de Top 10. Deze onderwerpen zijn: (6) responssnelheid van de gemeente, (7) actualiteit gemeentelijke informatie, (9) deugdelijke besluitvorming en (10) Administratieve Lasten. Deze informatie komt tot stand door deskresearch en/of wordt opgevraagd bij de desbetreffende afdelingen van de gemeente. In de onderstaande figuur is de relatie tussen de Top 10 producten en de drie typen audits weergegeven. Productenoverzicht Product / Dienst Aantal Afdeling Toezicht dossiers Meting Normenkader Top 10 Producten Selectie Productdossiers Selectie Toezichtdossiers Dossier-audit Cliënt-audit Issue-audit Figuur 2. Relatie tussen de geselecteerde producten en de drie typen audits. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

10 2.4 Werkwijze De werkwijze voor het onderzoek kan als volgt worden samengevat: 1. Inventariseren en selecteren van gemeentelijke producten De selectie van de producten dient een getrouw beeld te geven van de verdeling van gemeentelijke producten aan bedrijven. Hierbij is enerzijds rekening gehouden met het aantal keer dat een product wordt aangevraagd en anderzijds met een juiste spreiding over de verschillende soorten bedrijven binnen de gemeente (bijvoorbeeld milieu-, bouw- en horecagerelateerde producten). 2. Selecteren van dossiers en verzamelen van gegevens Op basis van een steekproef heeft de gemeente voor de gekozen producten dossiers geselecteerd die representatief zijn voor de gemeentelijke dienstverlening en kunnen worden onderzocht middels een Dossier- en Cliënt-audit Uitvoeren van audits SIRA Consulting heeft de volgende audits uitgevoerd: Dossier-audit In deze audit is nagegaan in hoeverre de gemeente voldoet aan de normen: voldoen aan aanvraagtermijnen, hersteltermijn bij termijnoverschrijding en volledigheid verzoeken en aanvragen. Deze gegevens worden verkregen uit de geselecteerde dossiers van de betreffende producten. Cliënt-audit Door middel van een telefonische enquête zijn bedrijven benaderd en is nagegaan in hoeverre de gemeente voldoet aan de normen: inhoudelijke kennis en deskundigheid, beleving van toezicht en klanttevredenheid. Issue-audit In deze audit zijn in samenwerking met de gemeente gegevens verzameld waarmee is nagegaan in hoeverre de gemeente voldoet aan de normen: responssnelheid van de gemeente, actualiteit gemeentelijke informatie, deugdelijke besluitvorming en Administratieve Lasten. 4. Consolideren resultaten en opstellen verbeterplan Bewijs van Goede Dienst Voor de 9 producten zijn alle relevante gegevens verzameld en vervolgens verwerkt in het meetmodel. Aan de hand hiervan zijn de resultaten geanalyseerd en samengevat in het voorliggende verbeterplan. Kern hiervan zijn de aanbevelingen, gericht op het verbeteren van de dienstverlening aan bedrijven. 4 Vanwege een beperkt aantal dossiers van bedrijven zijn bij de Evenementenvergunning ook dossiers van verenigingen en/of stichtingen in het onderzoek meegenomen. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

11 3 Resultaten per norm Voor de geselecteerde gemeentelijke producten is de kwaliteit van de dienstverlening in kaart gebracht. Onderstaand zijn de resultaten hiervan beknopt samengevat in de vorm van een spindiagram. Het resultaat van een bepaalde norm kan een gewogen gemiddelde score betreffen. Bij een gewogen gemiddelde score wordt het resultaat bepaald door het toepassen van een weegfactor, zijnde het aantal aanvragen per product. Normgrenzen Feitelijke Norm 1 score - Voldoen aan Indexscores Totaalscore Minimaal Plusscore Minimum aanvraagtermijnen Plus Tot miniminimumboven plus Feitelijke scoreminimum score Norm 100% 70% 87% 0% 61% % 70% Norm 2 - Hersteltermijn bij Norm Norm 10 - Administratieve 60% Lasten 80% 0% 0% - - 0% 70% Norm 85% 95% 85% 70% termijnoverschrijding 0% - 70% 70% Norm 7,0 9,0 7,6 70% 6% - 76% 70% Norm 7,0 9,0 8,2 70% 12% - 82% 70% Norm 3 1 1,6 70% 14% - 84% 70% Norm 90% 100% 98% 70% 16% Norm Volledigheid verzoeken 86% en Norm 9 - Deugdelijke besluitvorming 70% Norm 7,0 9,0 7,7 70% 7% - aanvragen 77% 70% Norm 90% 95% 92% 70% 8% - 78% 70% Norm -25% -35% -12% 64% % 70% Normgrenzen Norm 8 - Klanttevredenheid Norm 4 - Inhoudelijke kennis en deskundigheid Norm 7 - Actualiteit gemeentelijke informatie Norm 6 - Responssnelheid van de gemeente Norm 5 - Beleving van toezicht Behaalde score Minimumnorm Plus norm Norm Normscore Behaalde score Oordeel 1 Norm 1 - Voldoen aan aanvraagtermijnen 100% 87% Onvoldoende 2 Norm 2 - Hersteltermijn bij termijnoverschrijding 60% 0% Onvoldoende 3 Norm 3 - Volledigheid verzoeken en aanvragen 85% 85% Voldoende 4 Norm 4 - Inhoudelijke kennis en deskundigheid 7,0 7,6 Voldoende 5 Norm 5 - Beleving van toezicht 7,0 8,2 Voldoende 6 Norm 6 - Responssnelheid van de gemeente 3 dagen 1,6 dagen Voldoende 7 Norm 7 - Actualiteit gemeentelijke informatie 90% 98% Voldoende 8 Norm 8 - Klanttevredenheid 7,0 7,7 Voldoende 9 Norm 9 - Deugdelijke besluitvorming 90% 92% Voldoende 10 Norm 10 - Administratieve Lasten 25% lager 12% lager Onvoldoende Figuur 3. De resultaten per norm voor de 9 gemeentelijke producten. De resultaten per norm en de bijbehorende aanbevelingen worden in de hierna volgende paragrafen beschreven. Aanvullend op de resultaten per norm is tevens een analyse van de gegevens gemaakt per product. De resultaten hiervan zijn opgenomen in de bijlage bij dit verbeterplan. De aanbevelingen in dit hoofdstuk leveren direct een bijdrage aan de verbetering van de gemeentelijke dienstverlening aan bedrijven. Gezien de bezuinigingen bij gemeenten dient echter in ogenschouw te worden genomen dat sommige aanbevelingen een kostenverhogend effect kunnen hebben voor de gemeente. Andere aanbevelingen kunnen daarentegen leiden tot een afname van de kosten voor de gemeente. Bij het opstellen van de aanbevelingen is geen kosten-batenafweging gemaakt. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

12 3.1 Norm 1 - Voldoen aan aanvraagtermijnen Wat houdt de norm in? Deze norm is erop gericht om inzicht te geven in de wijze waarop de gemeente omgaat met de wettelijke termijnen en kan anticiperen op de behoefte van bedrijven. Het begrip aanvraagtermijn heeft twee perspectieven: (1) dat van de aanvrager en (2) dat van het bevoegde orgaan dat de aanvraag behandelt, in dit geval de gemeente. Voor de aanvrager geldt een ervaren aanvraagtermijn, deze loopt vanaf het moment dat een aanvrager de aanvraag ondertekent en verstuurt tot het moment dat het besluit wordt ontvangen. Voor de gemeente geldt echter dat de aanvraagtermijn (de behandeltermijn) loopt vanaf het moment dat een aanvraag bij de gemeente binnenkomt tot het moment waarop het besluit wordt verstuurd naar de aanvrager. Van belang daarbij is de wettelijke termijn die de gemeente heeft, dit is de maximale aanvraagtermijn die is vastgelegd in wet- en regelgeving. Bij het meten van deze norm is uitgegaan van de wettelijke aanvraagtermijn* 5 van de gemeente, inclusief eventuele opschorting van de termijn indien een aanvraag niet direct kan worden beoordeeld, omdat aanvullende gegevens of documenten nodig zijn van de aanvrager. Bij het invullen van de data is uitgegaan van de datumstempels die de gemeente op de documenten heeft geplaatst bij binnenkomst van de aanvraag en bij uitgaan van het besluit. Indien deze datumstempels niet aanwezig waren, is uitgegaan van de data die op de correspondentie staan vermeld. De minimumnorm is dat 100% van de aanvragen binnen de wettelijke termijn wordt behandeld. Resultaten Dossier-audit Voor het bepalen van de resultaten van deze norm zijn in totaal 44 dossiers onderzocht, voor 9 verschillende producten. Onderstaand is een overzicht opgenomen van de resultaten. Een analyse per product is opgenomen in de bijlage bij dit verbeterplan. Nr. Product Wettelijke termijn Binnen de termijn Buiten de termijn 1. Omgevingsvergunning Bouwen 8 weken 100% 0% 2. Sloopmelding (Bouwbesluit 2012) 4 weken* 100% 0% 3. Drank- en Horecavergunning 13 weken 100% 0% 4. Exploitatievergunning horeca 8 weken 100% 0% 5. Terrasvergunning 8 weken 60% 40% 6. Vergunning kansspelautomaten 8 weken 60% 40% 7. Evenementenvergunning 8 weken 60% 40% 8. Vergunning gebruik openbare ruimte 8 weken 100% 0% 9. Melding Wet milieubeheer (8.40) 4 weken* 80% 20% Gewogen gemiddelde score 87% 13% Tabel 2. Overzicht van de wettelijke termijn per product en het percentage van de aanvragen dat binnen en buiten deze termijn wordt behandeld. * Voor de producten Sloopmelding en de Melding Wet milieubeheer gelden geen wettelijke termijnen. Voor deze producten is in overleg met de gemeente uitgegaan van de streeftermijn die de gemeente zelf hanteert. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

13 0% 25% 50% 75% 100% Omgevingsvergunning bouwen Sloopmelding (Bouwbesluit 2012) Drank- en Horecavergunning Exploitatievergunning horeca Vergunning gebruik openbare ruimte Melding Wet milieubeheer Terrasvergunning Vergunning kansspelautomaten Evenementenvergunning Figuur 4. Per product is weergegeven welk percentage van de aanvragen binnen de termijn wordt behandeld. Uit bovenstaande tabel blijkt dat 87% van de aanvragen binnen de wettelijke termijn wordt behandeld, terwijl 13% van de aanvragen niet binnen de wettelijke termijn wordt behandeld. Hiermee voldoet de gemeente niet aan de minimumnorm van 100%. De voornaamste redenen waarom voor enkele producten aanvragen niet binnen de wettelijke termijn worden behandeld, zijn: De Terrasvergunning en Vergunning kansspelautomaten worden vaak afgehandeld in samenloop met de Drank- en Horecavergunning. In dat geval geeft de gemeente bewust prioriteit aan de afhandeling van de Drank- en Horecavergunning, zodat de ondernemer op het gewenste moment zijn activiteiten kan starten. Vervolgens krijgt de afhandeling van de Terrasvergunning en de Vergunning kansspelautomaten minder prioriteit, nadat de aanvraag eenmaal is ontvangen. De horecaondernemer mag intussen al wel het terras exploiteren. De gemeente gaat hier bewust praktisch mee om. De gemeente geeft aan dat bij de Evenementenvergunning in mindere mate wordt gelet op de wettelijke termijnen, maar dat bewust een praktische werkwijze wordt gehanteerd ten bate van de organisatoren. Termijnoverschrijdingen zijn het gevolg van het proces en beleid van de gemeente, omdat organisatoren van terugkerende evenementen door de gemeente pro-actief worden verzocht om voor een bepaalde datum (oktober/november) de aanvraag in te dienen. Bij indiening voert de gemeente eerst een check uit op volledigheid van de aanvraag en stemt de datum af op de evenementenkalender. Daarna wacht de gemeente tot enkele maanden voorafgaand aan het evenement met verdere afhandeling en treed vervolgens in contact met de organisator. Omdat bij binnenkomst van de aanvraag geen officiële opschortingsbrief of inhoudelijke ontvangstbevestiging wordt verstuurd, loopt de officiele aanvraagtermijn door, waardoor termijnoverschrijdingen zijn geconstateerd. De geconstateerde termijnoverschrijdingen bij het product Melding Wet milieubeheer zijn te verklaren omdat de centrale mailbox, waar de meldingen digitaal binnenkomen, gedurende een korte periode was ingeklapt. Daardoor was niet zichtbaar dat er nieuwe aanvragen klaarstonden. Dit probleem is bekend en inmiddels verholpen. De gemeente geeft aan dat sindsdien, maar ook voorafgaand aan bovengenoemd incident, alle meldingen binnen de termijn worden afgehandeld. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

14 Aanbevelingen De gemeente Valkenswaard heeft diverse mogelijkheden om de aanvraagtijden verder te reduceren. Concreet gaat het om: Het formeel opschorten van de aanvraagtermijn. De termijn voor het geven van de beschikking wordt opgeschort zolang de vertraging aan de aanvrager kan worden toegerekend of wanneer de aanvrager hiermee heeft ingestemd. Met formele opschorting kan worden voorkomen dat de aanvrager de gemeente in gebreke kan stellen op grond van de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen. Dit geldt met name voor de Evenementenvergunning. Hierbij dient te worden opgemerkt dat de gemeente voornemens is een verbetertraject op te starten rondom de Evenementenvergunning. Voor een meer uitgebreide toelichting op dit verbetertraject wordt verwezen naar hoofdstuk 4. Het verdelen van werkzaamheden over meerdere personen zodat parttime werk en vrije tijd geen invloed hebben op de doorlooptijden van aanvragen. Tevens wordt daarmee de kennis en vaardigheden over het vakgebied, zoals geldende wet- en regelgeving en afhandelingsprocedures intern meer gewaarborgd. Dit geldt onder andere voor de producten Gebruik openbare ruimte, de Sloopmelding en de Melding Wet milieubeheer. Ondernemers hebben aangegeven dat het soms wat langer kan duren op het moment dat hun vaste contactpersoon afwezig is. Eventuele vervangers zijn vaak niet op de hoogte van de dossiers en de werkwijze die de ondernemers gewend zijn. De gemeente geeft hierbij aan dat dit voor een relatief kleine gemeente in de praktijk lastig is te realiseren en dat dit ten koste kan gaan van de aanwezige specialistische kennis. Het koppelen van de centrale mailbox van de Melding Wet milieubeheer aan de centrale mailbox van de Omgevingsvergunning. Daarmee wordt het risico verkleind dat een melding lang onbeantwoord blijft omdat meerdere personen de melding kunnen zien en afhandelen. Het vaststellen van servicenormen voor het afgeven van een beschikking en deze vastleggen in een kwaliteitshandvest. Kwaliteitshandvesten kunnen binnen de gemeente breed worden toegepast om samen met de klant normen ten aanzien van bijvoorbeeld aanvraagtijden vast te stellen en daarop ook afrekenbaar te zijn. Door de VNG is een modelkwaliteitshandvest opgesteld met als basis bestaande handvesten van gemeenten en de burgerservicecode van Randvoorwaarden voor bedrijven Bedrijven kunnen de wettelijke aanvraagtermijnen niet beïnvloeden. Het tijdig inleveren van aanvragen voorkomt echter dat de gemeente ad hoc aanvragen moet behandelen. Het ad hoc aanvragen van producten heeft direct invloed op de capaciteit en daarmee planning van de behandeling van overige aanvragen. In aanvulling hierop kunnen bedrijven die vroegtijdig weten wanneer zij een product van de gemeente nodig hebben deze aanvraag ook vroegtijdig indienen. Dit geeft de gemeente de gelegenheid om de behandeling van aanvragen beter in te plannen. Daarnaast kunnen bedrijven ervoor zorg dragen dat de behandeling van de aanvraag geen vertraging oploopt door een complete aanvraag in te leveren. Hierdoor wordt voorkomen dat de gemeente het besluit moet uitstellen in afwachting van de benodigde aanvullende documenten. Aansluitend is het belangrijk dat bedrijven tijdig reageren op inhoudelijke vragen en verzoeken van de gemeente. Dit draagt er aan bij dat de aanvraag zo snel mogelijk op een adequate wijze kan worden afgehandeld. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

15 3.2 Norm 2 Hersteltermijn bij termijnoverschrijding Wat houdt de norm in? Indien de wettelijke aanvraagtermijn wordt overschreden, treedt de hersteltermijn in werking. De hersteltermijn betreft het aantal werkdagen vanaf de eerste dag waarop de wettelijke aanvraagtermijn is verstreken tot en met de datum die op de beschikking staat vermeld. De norm geeft inzicht in het herstellende vermogen van de gemeente. De minimumnorm is dat 60% van de termijnoverschrijdingen binnen vijf werkdagen wordt hersteld. Resultaten Dossier-audit Voor het bepalen van de resultaten van deze norm zijn in totaal 44 dossiers doorgenomen, voor 9 verschillende producten. Onderstaand is een overzicht opgenomen van de resultaten. Een analyse per product is opgenomen in de bijlage bij dit verbeterplan. Nr. Product Termijnoverschrijding (J/N) % termijnoverschrijding Binnen 5 werkdagen 1. Omgevingsvergunning Bouwen N 0% n.v.t. 2. Sloopmelding (Bouwbesluit 2012) N 0% n.v.t. 3. Drank- en Horecavergunning N 0% n.v.t. 4. Exploitatievergunning horeca N 0% n.v.t. 5. Terrasvergunning J 40% 0% 6. Vergunning kansspelautomaten J 40% 0% 7. Evenementenvergunning J 40% 0% 8. Vergunning gebruik openbare ruimte N 0% n.v.t. 9. Melding Wet milieubeheer (8.40) J 20% 0% Gewogen gemiddelde score 13% 0% Tabel 3. Overzicht van de termijnoverschrijding per product en het percentage van de termijnoverschrijdingen dat binnen vijf werkdagen wordt hersteld. Van de aanvragen die niet binnen de wettelijke termijn worden behandeld (zie norm 1), wordt 0% binnen vijf werkdagen afgehandeld. Hiermee voldoet de gemeente niet aan de minimumnorm van 60%. Hierbij dient te worden opgemerkt dat het aantal termijnoverschrijdingen relatief beperkt is, namelijk 7 dossiers van de in totaal 44 dossiers die zijn onderzocht. Als gevolg van de standaard meetmethodiek die is toegepast in dit onderzoek, geeft deze norm enigszins een vertekend beeld in het spindiagram. Deze constatering neemt niet weg dat ondernemers verwachten van de gemeente dat alle aanvragen binnen de gestelde (wettelijke) termijn worden afgehandeld. Bovendien blijft deze norm in dat geval buiten beschouwing. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

16 Aanbevelingen De gemeente Valkenswaard heeft de mogelijkheid om het percentage termijnoverschrijdingen dat binnen vijf werkdagen wordt hersteld te verbeteren. Concreet gaat het om: Het introduceren van een digitaal monitoringssysteem en workflow managementsysteem met als doel het verbeteren van het vergunningenmanagement. Documenten, informatie en taken worden volgens bepaalde procedures overgedragen van de ene procesdeelnemer naar de andere. Belangrijk onderdeel van het systeem is dat het bewaakt van wie of welke afdeling er op welk moment een bijdrage wordt verwacht. Door het toepassen van een dergelijk systeem op de behandeling van formele aanvragen wordt een dreigende termijnoverschrijding nadrukkelijker onder de aandacht van de betreffende medewerker gebracht. Het systeem constateert en alarmeert wanneer aanvragen over de wettelijke termijn (dreigen te) gaan. Tevens kan de status en voortgang van de vergunningaanvraag op ieder moment worden bekeken, zodat actieve signalering en sturing kan plaatsvinden om te waarborgen dat de aanvraag tijdig wordt afgehandeld. De gemeente heeft aangegeven medio 2013 een nieuw Zaaksysteem (Squit XO) in gebruik te nemen. Voor een meer uitgebreide toelichting wordt verwezen naar het overzicht van lopende projecten in hoofdstuk 4. Het optimaliseren van werkprocessen door het toepassen van Lean management. Het doel van procesoptimalisatie is dat werkprocessen waaronder de afhandeling van vergunningaanvragen efficiënt en effectief worden georganiseerd en vastgelegd. Hiermee kunnen tijd en kosten worden bespaard voor zowel de ambtelijke organisatie als de klant. Efficiënte processen dragen ook bij aan het verkorten van doorlooptijden, waardoor aanvragen binnen de gestelde termijn kunnen worden afgehandeld. Er zijn diverse methodieken beschikbaar voor het realiseren van procesoptimalisatie. Dit kan bijvoorbeeld via Brown paper sessies door met alle ambtenaren die onderdeel uitmaken van het uitvoeringsproces te brainstormen over het huidige en gewenste proces. Het resultaat van procesoptimalisatie kan tevens bijdragen aan de bezuinigingstaakstelling van de gemeente. Het vaststellen van servicenormen voor het herstellen van termijnoverschrijdingen en deze vastleggen in een kwaliteitshandvest, zodat actieve signalering en sturing kan plaatsvinden. Hiermee wordt voorkomen dat aanvragen die over de wettelijke termijn gaan, in het normale regime worden afgehandeld. Kwaliteitshandvesten kunnen binnen de gemeente breed worden toegepast om samen met de klant normen ten aanzien van bijvoorbeeld hersteltermijnen vast te stellen en daarop ook afrekenbaar te zijn. Door de VNG is een modelkwaliteitshandvest opgesteld met als basis bestaande handvesten van gemeenten en de burgerservicecode van SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

17 3.3 Norm 3 - Volledigheid verzoeken en aanvragen Wat houdt de norm in? Bij binnenkomst van een aanvraag toetst de gemeente administratief of aan de formele voorwaarden van een aanvraag is voldaan. Indien de aanvraag volledig is, wordt deze in behandeling genomen. Indien gegevens of documenten ontbreken bij de aanvraag, kan de gemeente geen besluit nemen. De aanvrager krijgt hiervan bericht en de tijd om deze documenten aan te leveren. Wanneer de aanvrager de documenten niet bij de gemeente aanlevert, kan de gemeente besluiten om de aanvraag buiten behandeling te stellen. Met deze norm wordt inzicht verkregen in de duidelijkheid en helderheid van de gemeentelijke informatie omtrent het aanvragen van een product en de hierbij benodigde gegevens en documenten. De minimumnorm is dat 85% van de aanvragen bij eerste indiening in behandeling kan worden genomen. Resultaten Dossier-audit Voor het bepalen van de resultaten van deze norm zijn in totaal 44 dossiers doorgenomen, voor 9 verschillende producten. Onderstaand is een overzicht opgenomen van de resultaten. Een analyse per product is opgenomen in de bijlage bij dit verbeterplan. Nr. Product Direct in behandeling 1. Omgevingsvergunning Bouwen 100% 2. Sloopmelding (Bouwbesluit 2012) 80% 3. Drank- en Horecavergunning 100% 4. Exploitatievergunning horeca 75% 5. Terrasvergunning 100% 6. Vergunning kansspelautomaten 100% 7. Evenementenvergunning 60% 8. Vergunning gebruik openbare ruimte 100% 9. Melding Wet milieubeheer (8.40) 80% Gewogen gemiddelde score 85% Tabel 4. Overzicht per product van het percentage aanvragen dat direct in behandeling kan worden genomen. Voor de onderzochte producten geldt dat 85% van de aanvragen bij eerste indiening in behandeling kan worden genomen, terwijl 15% van de aanvragen bij eerste indiening niet in behandeling kan worden genomen. Hiermee voldoet de gemeente aan de minimumnorm van 85%. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

18 0% 25% 50% 75% 100% Omgevingsvergunning bouwen Drank- en Horecavergunning Terrasvergunning Vergunning kansspelautomaten Vergunning gebruik openbare ruimte Sloopmelding (Bouwbesluit 2012) Melding Wet milieubeheer Exploitatievergunning horeca Evenementenvergunning Figuur 6. Per product is weergegeven welk percentage van de aanvragen direct in behandeling kan worden genomen. De voornaamste reden waarom bij enkele producten verzoeken en aanvragen niet bij de eerste indiening in behandeling kunnen worden genomen, zijn: Het door de aanvrager niet voldoen aan de formele indieningsvereisten. Tijdens de dossier-audit is bij de producten Sloopmelding, Melding Wet milieubeheer, Exploitatievergunning horeca en de Evenementenvergunning geconstateerd dat enkele aanvragen niet compleet waren bij de eerste indiening. Voorbeelden van indieningsvereisten die ontbraken, zijn plattegronden, situatietekeningen, calamiteitenplan en constructietekeningen en berekeningen. Met betrekking tot de Melding Wet Milieubeheer en de Sloopmelding geeft de gemeente aan dat een incomplete melding officieel geen melding is en dat de gemeente daarom zou kunnen besluiten om er geen vervolg aan te geven. De gemeente stelt zich echter klantgericht op neemt in dat geval telefonisch contact op met de melder, om te vragen naar aanvullende gegevens. Met betrekking tot de Evenementenvergunning geeft de gemeente aan dat het huidige Evenementenbeleid op bepaalde punten niet helder is beschreven waardoor interpretatieverschillen kunnen ontstaan tussen de gemeente en organisatoren. De gemeente is voornemens om op korte termijn nieuw Evenementenbeleid op te stellen. Voor een meer uitgebreide toelichting op het nieuwe Evenementenbeleid wordt verwezen naar hoofdstuk 4. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

19 Aanbevelingen De gemeente Valkenswaard heeft diverse mogelijkheden om complete aanvragen nog meer te stimuleren. Concreet gaat het om: Het voor alle gemeentelijke producten opstellen van volledige en gebundelde informatie op internet. Het betreft hier informatie over de omschrijving van het product, de aanvraagprocedure, de te overleggen documenten, de aanvraagtijd, de geldigheidsduur, de te beoordelen criteria, het formulier, een overzicht van de leges en eventuele overige financiële kosten, de verlenende afdeling en de contactgegevens van de gemeente. Hoewel de productinformatie op de gemeentelijke website reeds actueel is (zie resultaten norm 7), kan de gemeente voor enkele producten de volledigheid van de informatie vergroten, waardoor de klant nog beter op de hoogte is van de indieningsvereisten. Voor een meer uitgebreide toelichting op deze aanbeveling wordt verwezen naar norm 7. Het op elkaar afstemmen van de productinformatie die beschikbaar is middels de verschillende communicatiekanalen. Productinformatie kan worden verkregen via verschillende kanalen zoals de gemeentelijke website, folders, aanvraagformulieren, klantcontactcentrum en aan de balie. Via alle communicatiekanalen moet de informatie eenduidig en consistent zijn. Randvoorwaarden voor bedrijven Bedrijven kunnen een directe invloed uitoefenen op de score van deze norm door de gemeente. Het inleveren van een complete aanvraag bij de gemeente betekent dat de gemeente deze aanvraag direct in behandeling kan nemen waardoor er geen tijd verloren gaat aan het opvragen van aanvullende informatie. Daarnaast kunnen bedrijven signalen aan de gemeente afgeven indien informatie betreffende de indieningsvereisten niet duidelijk is. De gemeente kan deze informatie vervolgens gericht aanscherpen, wat ten goede komt aan zowel de gemeente als aan de bedrijven. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

20 3.4 Norm 4 - Inhoudelijke kennis en deskundigheid Wat houdt de norm in? Aan de hand van acht stellingen (zie tabel 6) wordt bij ondernemers telefonisch navraag gedaan of gemeentelijke ambtenaren procesmatig en inhoudelijk deskundig zijn op het gebied van de onderzochte producten. Hierbij is van belang dat de gemeente een afweging maakt tussen de belangen, de eigen standpunten onderbouwt met goede argumenten en samen met het bedrijf zoekt naar oplossingen, anticipeert op procedures en deze goed kan uitleggen. De ondernemers die zijn benaderd, zijn in eerste instantie dezelfde als van wie de dossiers zijn beoordeeld tijdens de Dossier-audit. De contactgegevens uit de dossiers zijn gebruikt voor de Cliënt-audit. In totaal hebben 44 ondernemers een oordeel gegeven over de inhoudelijke kennis en deskundigheid van de gemeente door het beantwoorden van de acht stellingen. Hiermee is de respons van de Cliënt-audit voor norm 4 representatief voor de beoordeling van de inhoudelijke kennis en deskundigheid door het lokale bedrijfsleven van de gemeente Valkenswaard. De minimumnorm is een 7 als beoordelingscijfer. Resultaten Cliënt-audit Voor het vaststellen van de score van deze norm zijn ondernemers benaderd aan de hand van de beschikbare dossiers, voor 9 verschillende producten. Onderstaand is een overzicht opgenomen van de resultaten. Een analyse per product is opgenomen in de bijlage bij dit verbeterplan. Nr. Product Gemiddeld beoordelingscijfer 1. Omgevingsvergunning Bouwen 7,1 2. Sloopmelding (Bouwbesluit 2012) 7,3 3. Drank- en Horecavergunning 6,1 4. Exploitatievergunning horeca 7,3 5. Terrasvergunning 6,8 6. Vergunning kansspelautomaten 7,0 7. Evenementenvergunning 7,8 8. Vergunning gebruik openbare ruimte 8,6 9. Melding Wet milieubeheer (8.40) 6,7 Gewogen gemiddelde score 7,6 Tabel 5. Overzicht per product van het gemiddelde beoordelingscijfer voor de inhoudelijke kennis en deskundigheid van de gemeente. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

21 0,0 2,5 5,0 7,5 10,0 Vergunning gebruik openbare ruimte Evenementenvergunning Sloopmelding (Bouwbesluit 2012) Exploitatievergunning horeca Omgevingsvergunning bouwen Vergunning kansspelautomaten Terrasvergunning Melding Wet milieubeheer Drank- en Horecavergunning Figuur 7. Per product is het gemiddelde beoordelingscijfer voor de inhoudelijke kennis en deskundigheid van de gemeente weergegeven. Op de inhoudelijke kennis en deskundigheid scoort de gemeente een gewogen beoordelingscijfer 7,6. Hiermee voldoet de gemeente aan het minimale beoordelingscijfer 7. Resultaten Cliënt-audit per stelling Tijdens het uitvoeren van de Cliënt-audit zijn de stellingen zoals opgenomen in onderstaande tabel met voorbeelden verduidelijkt aan de ondernemers. Onderstaand is een overzicht opgenomen van de resultaten per stelling. Nr. Stelling Gemiddeld beoordelingscijfer 1. De gemeente is ondernemersgericht en denkt mee. 7,5 2. De gemeente is oplossingsgericht. 7,5 3. De gemeente is inhoudelijk deskundig op het gebied van besluitprocedures. 7,9 4. De gemeente kan het te doorlopen besluitvormingsproces goed uitleggen. 8,0 5. De gemeente anticipeert op de verschillende gemeentelijke procedures. 7,6 6. De gemeente kan de verschillende belangen en achtergronden goed uitleggen. 7,3 7. De gemeente stelt een contactpersoon aan die bevoegd is om beslissingen te nemen. 7,4 8. De gemeente kan de diverse afwegingen bij een beslissing goed onderbouwen. 7,5 Gewogen gemiddelde score 7,6 Tabel 6. Overzicht per stelling van het gewogen gemiddelde beoordelingscijfer voor de inhoudelijke kennis en deskundigheid van de gemeente. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

22 De voornaamste redenen waarom ondernemers vinden dat de inhoudelijke kennis en deskundigheid kan worden verbeterd, zijn: De verwachting dat de contactpersoon van de gemeente bevoegd is om (zelfstandig) beslissingen te nemen. Voor ondernemers is de kwaliteit en snelheid van antwoorden van belang (wat kan wel/niet). Diverse ondernemers (vanuit verschillende producten) hebben aangegeven dat zij regelmatig ambtenaren aan de telefoon krijgen die niet direct antwoord kunnen geven op vragen. Dit vertalen ondernemers in een gebrek aan beslissingsbevoegdheid en kennis en deskundigheid. Ze worden - volgens eigen zeggen - regelmatig doorverwezen en doorverbonden naar een collega die vaak eerst intern moet overleggen. Indien niet direct een beslissing kan worden genomen, vinden ondernemers het wenselijk om geïnformeerd te worden over het besluitvormingsproces en afspraken te maken over de verwachte reactietermijn (verwachtingsmanagement). In dat geval kunnen ondernemers vaak meer begrip opbrengen voor het feit dat niet direct antwoord kan worden gegeven op hun vraag. De wens dat de gemeente meer vanuit het perspectief van de ondernemer denkt. Ondernemers geven aan dat vanuit de gemeente niet voldoende wordt gedacht in klantgerichte oplossingen en dat het voor ambtenaren vaak lastig is om vanuit een ondernemer te denken. Dit heeft ermee te maken dat ambtenaren vanuit een andere perspectief kijken naar de situatie, namelijk vanuit het oogpunt van wet- en regelgeving. Volgens ondernemers bestaat er een spanningsveld tussen regels en ondernemerschap. Ondernemers zouden graag zien dat de gemeente niet alleen zegt dat iets niet kan, maar aangeeft onder welke voorwaarden en omstandigheden iets wel kan (denken in mogelijkheden). Dit geldt voor alle producten, maar met name voor de horeca-gerelateerde producten. In aansluiting daarop dient te worden opgemerkt dat horecaondernemers over het algemeen de gemeente (overheid) lager beoordelen op inhoudelijke kennis en deskundigheid, in vergelijking tot andere ondernemersgroepen. Dit beeld blijkt ook uit ervaringscijfers bij andere gemeenten, echter wordt dit in gemeente Valkenswaard versterkt doordat het aandeel horeca in de gemeente relatief groot is (er wordt gesproken over een horecagemeente ). Tevens heerst er reeds langere tijd onenigheid tussen de gevestigde horecaondernemers en de gemeente over sluitingstijden, geluidsnormeringen en het beperken van overmatige overlast voor omwonenden. Aanbevelingen De gemeente Valkenswaard heeft diverse mogelijkheden om de inhoudelijke kennis en deskundigheid van haar medewerkers verder te verbeteren. Concreet gaat het om: Het verder mandateren van bevoegdheden. Door het zo laag mogelijk in de organisatie leggen van bevoegdheden worden administratieve procedures sneller doorlopen. Dit heeft tot gevolg dat de dienstverlening richting ondernemers verbetert en de organisatie klantvriendelijker wordt. Door het goed regelen van mandaat (mandaatbesluit) worden meerdere doelen bereikt: duidelijke toedeling van bevoegdheden en verantwoordelijkheden transparante besluitvorming voor bedrijven en burgers vereenvoudigde besluitvorming voor de organisatie efficiënte en slagvaardige organisatie voldoen aan de rechtmatigheidsvereisten Om integraal management serieus vorm te geven en toch de verantwoordelijkheid zo laag mogelijk in de organisatie te leggen, zijn de mandaten in principe verleend aan de afdelingsmanager (via de algemeen directeur), met de aantekening dat ondermandatering door de afdelingsmanager voor het dagelijkse werk wenselijk is. Dit geldt onder andere voor de Evenementenvergunning. De gemeente SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

23 geeft aan dat bij het mandateren van bevoegdheden, het risico bestaat dat een minder integrale afweging plaatsvindt. Een hoger geplaatst persoon in de organisatie heeft namelijk een meer integraal overzicht van zaken waar rekening mee gehouden moet worden bij het afhandelen van een (aan)vraag. Dit overzicht komt de kwaliteit en integraliteit van een (aan)vraag ten goede. Het ondernemersgericht denken in oplossingen vergroten. Door bij de beantwoording van vragen en de afhandeling van aanvragen te verplaatsen in de gedachte van de ondernemer, kan beter worden gezocht naar (alternatieve) oplossingen binnen de kaders van de geldende wet- en regelgeving. Een ondernemer treedt bij het aanvragen van producten met name met de gemeente in contact, omdat hij wenst een bepaalde activiteit uit te voeren of uit te breiden. Door niet alleen de aanvraag te toetsen, maar ook de achterliggende wens te achterhalen wordt onderzocht op welke wijze de ondernemer zijn wens kan uitvoeren in plaats van een bepaalde aanvraag eventueel af te wijzen. Het is uiteraard niet wenselijk dat ambtenaren buiten de geldende wet- en regelgeving handelen, maar ondernemers wensen dat wordt gehandeld in de geest van de wet in plaats van de letter van de wet. De gemeente kan eventueel een cultuurprogramma opstarten en/of opleidingen en trainingen aanbieden aan ambtenaren, waarbij het verbeteren van de oplossingsgerichtheid en klantgerichtheid centraal staat. SIRA Consulting Definitief verbeterplan Bewijs van Goede Dienst gemeente Valkenswaard v

Bijlage bij Verbeterplan gemeente Oosterhout Bewijs van Goede Dienst en meting Toezichtlasten

Bijlage bij Verbeterplan gemeente Oosterhout Bewijs van Goede Dienst en meting Toezichtlasten Bijlage bij Verbeterplan gemeente Oosterhout Bewijs van Goede Dienst en meting Toezichtlasten De West-Brabantse Vergadering SIRA Consulting B.V. Edisonbaan 14 G-1 3439 MN Nieuwegein Telefoon: 030-602 49

Nadere informatie

Provincie Zeeland. Verbeterplan. Bewijs van Goede Dienst

Provincie Zeeland. Verbeterplan. Bewijs van Goede Dienst Provincie Zeeland Verbeterplan Bewijs van Goede Dienst Verbeterplan Provincie Zeeland Bewijs van Goede Dienst provincie Zeeland Nieuwegein, 29 september 2010 dr. ir. H.F.L. Kaltenbrunner drs. Ing. P.M.H.H.

Nadere informatie

Verbeterplan gemeente Oosterhout Bewijs van Goede Dienst en meting Toezichtlasten

Verbeterplan gemeente Oosterhout Bewijs van Goede Dienst en meting Toezichtlasten Verbeterplan gemeente Oosterhout Bewijs van Goede Dienst en meting Toezichtlasten De West-Brabantse Vergadering SIRA Consulting B.V. Edisonbaan 14 G-1 3439 MN Nieuwegein Telefoon: 030-602 49 00 Fax: 030-602

Nadere informatie

Bewijs van Goede Dienst: verbetering dienstverlening aan bedrijven

Bewijs van Goede Dienst: verbetering dienstverlening aan bedrijven Bewijs van Goede Dienst: verbetering dienstverlening aan bedrijven Bedrijven hebben vaak te maken met complexe gemeentelijke regelgeving. Door vertrouwen te geven aan bedrijven zijn minder regels nodig

Nadere informatie

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 EA s-gravenhage. Datum Betreft Stand van zaken Bewijs van Goede Dienst gemeenten

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 EA s-gravenhage. Datum Betreft Stand van zaken Bewijs van Goede Dienst gemeenten > Retouradres Postbus 91517 2509 EC Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 EA s-gravenhage Ministerie van Economische Zaken Ministerie van Financiën Korte Voorhout

Nadere informatie

NORMENKADER VOOR BEDRIJVEN

NORMENKADER VOOR BEDRIJVEN NORMENKADER VOOR BEDRIJVEN EEN ONDERZOEK NAAR DE DIENSTVERLENING AAN BEDRIJVEN DOOR DE GEMEENTE EDE 2 10 NOVEMBER 2011 LEXNOVA OSSENMARKT 5 9712 NZ GRONINGEN WWW.LEXNOVA.NL ONDERZOEKERS: MR. G. BLEKKENHORST

Nadere informatie

Meethandleiding. Normenkader voor Bedrijven

Meethandleiding. Normenkader voor Bedrijven Meethandleiding Normenkader voor Bedrijven Inhoud Inleiding Deel I Toelichting Normenkader voor Bedrijven Deel II Meten en Monitoren Normenkader voor Bedrijven Deel III Bijlagen Inleiding Het Normenkader

Nadere informatie

Bewijs van Goede Dienst provincies: normenkader voor bedrijven en instellingen

Bewijs van Goede Dienst provincies: normenkader voor bedrijven en instellingen SIRA Consulting B.V. Edisonbaan 14 G-1 3439 MN Nieuwegein Telefoon: 030 60.24.900 Fax: 030 60.24.919 E-mail: info@siraconsulting.nl Bewijs van Goede Dienst provincies: normenkader voor bedrijven en instellingen

Nadere informatie

Zundertse Regelgeving

Zundertse Regelgeving Zundertse Regelgeving Wetstechnische informatie Rubriek: Openbare orde en veiligheid Naam regeling: Beleidsregels meerjarige evenementenvergunningen gemeente Zundert Citeertitel: Beleidsregels meerjarige

Nadere informatie

Vergunningverlening Plan van aanpak

Vergunningverlening Plan van aanpak Vergunningverlening Plan van aanpak Oktober 2013 Colofon Rekenkamer Súdwest-Fryslân dr. M.S. (Marsha) de Vries (hoofdonderzoeker, secretaris) dr. R.J. (Rick) Anderson (lid) drs. J.H. (Jet) Lepage MPA (voorzitter)

Nadere informatie

Verbeterplan Bewijs van Goede Dienst

Verbeterplan Bewijs van Goede Dienst Verbeterplan Bewijs van Goede Dienst Een onderzoek naar de dienstverlening aan bedrijven door gemeente Hof van Twente Gemeente Hof van Twente Contactpersoon: Mr. M.H.M. van der Aa Postbus 54 7470 AB Goor

Nadere informatie

SERVICECODE AMSTERDAM

SERVICECODE AMSTERDAM SERVICECODE AMSTERDAM Inleiding Stadsdeel Zuidoost heeft de ambitie om tot de top drie van stadsdelen met de beste publieke dienstverlening van Amsterdam te horen. Aan deze ambitie wil het stadsdeel vorm

Nadere informatie

Realisatie Publicatie

Realisatie Publicatie Realisatie Publicatie Vermindering regeldruk door gemeenten Inleiding Ondernemers en inwoners leveren een belangrijke bijdrage aan de dynamiek en de (economische) groei van een gemeente. Zo is het bedrijfsleven

Nadere informatie

Bewijs van Goede Dienst RDW

Bewijs van Goede Dienst RDW Bewijs van Goede Dienst RDW Meetresultaten en verbeterplan Eindrapportage versie 1.0 08 februari 2012 SIRA Consulting B.V. Edisonbaan 14 G-1 3439 MN Nieuwegein Telefoon: Fax: Web: 030-602 49 00 030-602

Nadere informatie

Bewijs van Goede Dienst waterschappen: normenkader voor bedrijven

Bewijs van Goede Dienst waterschappen: normenkader voor bedrijven SIRA Consulting B.V. Edisonbaan 14 G-1 3439 MN Nieuwegein Telefoon: 030 60.24.900 Fax: 030 60.24.919 E-mail: info@siraconsulting.nl Bewijs van Goede Dienst waterschappen: normenkader voor bedrijven Toelichting

Nadere informatie

onderzoeksopzet kwaliteit dienstverlening

onderzoeksopzet kwaliteit dienstverlening onderzoeksopzet kwaliteit dienstverlening Rekenkamercommissie Onderzoeksopzet Kwaliteit dienstverlening rekenkamercommissie Oss 23 maart 2007 Inhoudsopgave 1. AANLEIDING EN ACHTERGROND...3 2. AFBAKENING...3

Nadere informatie

Verbeterplan Bewijs van Goede Dienst Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard

Verbeterplan Bewijs van Goede Dienst Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard Verbeterplan Bewijs van Goede Dienst Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard SIRA Consulting B.V. Edisonbaan 14 G-1 3439 MN Nieuwegein Telefoon: 030-602 49 00 Fax: 030-602 49 19 E-mail: info@siraconsulting.nl

Nadere informatie

Effectmeting naar onderzoek Klant tevreden uit 2007

Effectmeting naar onderzoek Klant tevreden uit 2007 Rekenkamercommissie Alphen-Chaam / Baarle-Nassau Effectmeting naar onderzoek Klant tevreden uit 2007 Baarle-Nassau E F F E C T M E T I N G N A A R O N D E R Z O E K K L A N T T E V R E D E N - B A A R

Nadere informatie

Administratievelastenmeting. Provincie Gelderland 2010-2014. Michel Bloemheuvel, Rob Blank en Stefan Prij 20 mei 2015

Administratievelastenmeting. Provincie Gelderland 2010-2014. Michel Bloemheuvel, Rob Blank en Stefan Prij 20 mei 2015 Administratievelastenmeting Provincie Gelderland 2010-2014 Michel Bloemheuvel, Rob Blank en Stefan Prij 20 mei 2015 Inhoudsopgave Achtergrond Werkwijze en productselectie Administratievelastenontwikkeling

Nadere informatie

Grondbeleid en grondprijsbeleid Gemeente Weert

Grondbeleid en grondprijsbeleid Gemeente Weert Onderzoeksaanpak Grondbeleid en grondprijsbeleid Gemeente Weert september 2013 Rekenkamer Weert 1. Achtergrond en aanleiding Het grondbeleid van de gemeente Weert heeft tot doel bijdrage te leveren, met

Nadere informatie

Oplossing: Aan de burgemeester wordt in een apart voorstel geadviseerd dit gebrek te herstellen de Bibobbeleidsregels te bekrachtigen.

Oplossing: Aan de burgemeester wordt in een apart voorstel geadviseerd dit gebrek te herstellen de Bibobbeleidsregels te bekrachtigen. Collegevoorstel Inleiding: In 2005 zijn beleidsregels op grond van de wet Bibob vastgesteld. In deze beleidsregels is onder meer vastgelegd in welke gevallen de wet Bibob binnen de gemeente Heusden wordt

Nadere informatie

Besluit mandaat, ondermandaat, volmacht en machtiging Lansingerland

Besluit mandaat, ondermandaat, volmacht en machtiging Lansingerland CVDR Officiële uitgave van Lansingerland. Nr. CVDR98852_1 30 oktober 2018 Besluit mandaat, ondermandaat, volmacht en machtiging Lansingerland Mandaatregeling Lansingerland 2011 Het college van burgemeester

Nadere informatie

Deze centrale vraag leidt tot de volgende deelvragen, die in het onderzoek beantwoord zullen worden.

Deze centrale vraag leidt tot de volgende deelvragen, die in het onderzoek beantwoord zullen worden. Aan: Gemeenteraad van Druten Druten, 27 juli 2015 Geachte voorzitter en leden van de gemeenteraad, In de eerste rekenkamerbrief van 2015 komt inkoop en aanbesteding aan bod. Dit onderwerp heeft grote relevantie,

Nadere informatie

BESLUIT. op grond van artikel 95d, eerste lid, van de Elektriciteitswet 1998 aan Atoomstroom B.V.

BESLUIT. op grond van artikel 95d, eerste lid, van de Elektriciteitswet 1998 aan Atoomstroom B.V. Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Nummer 102552_1/48 Betreft zaak: Besluit tot het verlenen van een vergunning voor de levering van elektriciteit aan kleinverbruikers op grond van artikel 95d,

Nadere informatie

Doetinchem, 2 juli 2008 ALDUS VASTSTELD 10 JULI 2008. Visie op dienstverlening

Doetinchem, 2 juli 2008 ALDUS VASTSTELD 10 JULI 2008. Visie op dienstverlening Aan de raad AGENDAPUNT 7k ALDUS VASTSTELD 10 JULI 2008 Visie op dienstverlening Voorstel: 1. Vaststellen visie op dienstverlening voor de periode 2008-2015: Wij als organisatie spelen constant in op een

Nadere informatie

Aan de raad van de gemeente lingewaard

Aan de raad van de gemeente lingewaard Aan de raad van de gemeente lingewaard Onderwerp Voorstel inzake Lex silencio positivo 1. Samenvatting De Lex silencio positivo (Lsp) houdt in dat een vergunning wordt geacht te zijn verleend bij het uitblijven

Nadere informatie

Zaakgericht samenwerken. Visie en Koers

Zaakgericht samenwerken. Visie en Koers Zaakgericht samenwerken Visie en Koers 2009032816 We staan voor diverse ambities en knelpunten Burgers 7x24 inzicht in status aanvragen Efficiënter werken Borgen rechtmatigheid Inzicht bij medewerkers

Nadere informatie

Raadsvergadering van 6 september 2012 Agendanummer: 10.2

Raadsvergadering van 6 september 2012 Agendanummer: 10.2 RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 357013 Raadsvergadering van 6 september 2012 Agendanummer: 10.2 Onderwerp: Vormgeven van een Klant Contact Centrum Verantwoordelijk portefeuillehouder: dhr. F.P. Fakkers

Nadere informatie

Kwaliteitshandvest Gemeente Nieuwkoop. I. De contactkanalen. Telefoon. Balie. Brief. . Versie november 2012

Kwaliteitshandvest Gemeente Nieuwkoop. I. De contactkanalen. Telefoon. Balie. Brief.  . Versie november 2012 Kwaliteitshandvest Gemeente Nieuwkoop Versie november 2012 De gemeente Nieuwkoop streeft er naar de kwaliteit van de dienstverlening aan haar burgers (inwoners/bedrijven/instellingen) te verbeteren. Daartoe

Nadere informatie

Beoordelingskader Dashboardmodule Betalingsachterstanden hypotheken

Beoordelingskader Dashboardmodule Betalingsachterstanden hypotheken Beoordelingskader Dashboardmodule Betalingsachterstanden hypotheken Hieronder treft u per onderwerp het beoordelingskader aan van de module Betalingsachterstanden hypotheken 2014-2015. Ieder onderdeel

Nadere informatie

Ik wil een evenement organiseren

Ik wil een evenement organiseren Vereniging van Nederlandse Gemeenten Ik wil een evenement organiseren Mijn Gemeente Dichtbij Gemeente Boxtel en Sint-Michielsgestel Huidige Klantreis Ik wil een evenement organiseren De opdracht Oriëntatie

Nadere informatie

het College bescherming persoonsgegevens, gevestigd in Den Haag, te dezen vertegenwoordigd door de voorzitter, hierna te noemen: het CBP

het College bescherming persoonsgegevens, gevestigd in Den Haag, te dezen vertegenwoordigd door de voorzitter, hierna te noemen: het CBP Samenwerkingsovereenkomst tussen het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het College bescherming persoonsgegevens met het oog op de uitvoering van de zelfevaluatie BRP door gemeenten

Nadere informatie

Voorbeeld servicenormen op drie dimensies

Voorbeeld servicenormen op drie dimensies Voorbeeld servicenormen op drie dimensies Samen met gemeenten en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatie (BZK) heeft KING in 2014 servicenormen verzameld die gemeenten hanteren. Deze

Nadere informatie

Protocol melding en afhandeling beveiligings- of datalek, versie oktober 2018

Protocol melding en afhandeling beveiligings- of datalek, versie oktober 2018 Protocol melding en afhandeling beveiligings- of datalek, versie 1.1 19 oktober 2018 1 Protocol Melding en afhandeling beveiligings- of datalek 1. Inleiding De achtergrond van deze procedure is de Meldplicht

Nadere informatie

TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE ZUTPHEN

TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE ZUTPHEN TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE ZUTPHEN Plaats : Zutphen Gemeentenummer : 0301 Onderzoeksnummer : 292826 Datum onderzoek : juni november 2017 Datum vaststelling

Nadere informatie

TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE. : Aa en Hunze

TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE. : Aa en Hunze TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE Aa en Hunze Plaats : Aa en Hunze Gemeentenummer : 1680 Onderzoeksnummer : 292313 Datum onderzoek : september december 2018 Datum

Nadere informatie

Handleiding Bewijs van Goede Dienst

Handleiding Bewijs van Goede Dienst Handleiding Bewijs van Goede Dienst Januari 2014 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Historie... 3 1.2 Wat is KING?... 3 1.3 Het Bewijs van Goede Dienst in het kort... 3 1.4 Voucherregeling verlopen...

Nadere informatie

Kwaliteitshandvest gemeentelijke dienstverlening gemeente Schinnen

Kwaliteitshandvest gemeentelijke dienstverlening gemeente Schinnen Kwaliteitshandvest gemeentelijke dienstverlening gemeente Schinnen De gemeente Schinnen streeft er naar de kwaliteit van de dienstverlening aan haar burgers (inwoners/bedrijven/instellingen) te verbeteren.

Nadere informatie

Normenkader thema-onderzoek Claimafhandeling

Normenkader thema-onderzoek Claimafhandeling Normenkader thema-onderzoek Claimafhandeling Stichting toetsing verzekeraars Onderdelen Het thema-onderzoek claimafhandeling bestaat uit de volgende vijf onderdelen. Ieder onderdeel weegt even zwaar. I.

Nadere informatie

Leidraad 20 Accountantsrapportage over de bestuurlijke mededeling bij een aanvraag van het predicaat Koninklijk en Hofleverancier

Leidraad 20 Accountantsrapportage over de bestuurlijke mededeling bij een aanvraag van het predicaat Koninklijk en Hofleverancier Leidraad 20 Accountantsrapportage over de bestuurlijke mededeling bij een aanvraag van het predicaat Koninklijk en Hofleverancier Titel Leidraad Accountantsrapportage over de bestuurlijke mededeling bij

Nadere informatie

KWALITEIT DIENSTVERLENING Gemeente Oirschot Onderzoeksaanpak

KWALITEIT DIENSTVERLENING Gemeente Oirschot Onderzoeksaanpak KWALITEIT DIENSTVERLENING Gemeente Oirschot Onderzoeksaanpak Rekenkamercommissie Kempengemeenten 23 september 2011 1. Achtergrond en aanleiding In 2008 heeft de gemeente Oirschot de Bestuursvisie 2002-2012

Nadere informatie

Raadsbesluit. De raad van de gemeente Lansingerland; Besluit(en) - In te stemmen met de Verordening Rekenkamer Lansingerland

Raadsbesluit. De raad van de gemeente Lansingerland; Besluit(en) - In te stemmen met de Verordening Rekenkamer Lansingerland Gemeente Lansingerland Raadsbesluiten d.d. 24/05/2007 Raadsbesluit BR0700047 Besluitnr. 2007/74 Datum Raad 24 mei 2007 Agendapunt 13 Behandelend ambtenaar Kees van 't Hart 4074 Kees.van.t.hart@lansingerland.nl

Nadere informatie

S. van Dongen raad00691

S. van Dongen raad00691 Agendapunt commissie: steller telefoonnummer email S. van Dongen 040 2083 573 Stephan.van.dongen@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering onderwerp 11raad00691 Wijzigen APV / implementatie

Nadere informatie

Schakel(en) tussen klanten

Schakel(en) tussen klanten Schakel(en) tussen klanten Onderzoek naar klanttevredenheid dienstverlening Agentschap SZW EUROPESE UNIE Europees Sociaal Fonds Het Agentschap SZW voert Europese en nationale subsidieregelingen uit op

Nadere informatie

Onderzoek naar termijnoverschrijding bij afhandeling WOZ-bezwaren

Onderzoek naar termijnoverschrijding bij afhandeling WOZ-bezwaren WAARDERINGSKAMER Onderzoek naar termijnoverschrijding bij afhandeling WOZ-bezwaren Een onderzoek naar overschrijding van de jaargrens bij de afhandeling van WOZ-bezwaarschriften 18 juli 2014 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Voortgangsrapportage

Voortgangsrapportage Rechtmatigheid Wat hebben we bereikt? Voortgangsrapportage Rechtmatigheid Stand van zaken per 1 juli Behoort bij brief met kenmerk - 50651 Voortgangsrapportage Rechtmatigheid, juli 1 FASE 1 WET EN REGELGEVING

Nadere informatie

TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE. Winterswijk

TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE. Winterswijk TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE Winterswijk Plaats : Winterswijk Gemeentenummer : 0294 Onderzoeksnummer : 290093 Datum onderzoek : 1 juni - 31 juli 2016 Datum

Nadere informatie

RAPPORTAGE ONDERZOEK CLIËNTTEVREDENHEID 2012 CARE COMPANY. april 2012, uitgevoerd door: Wij maken het duidelijk.

RAPPORTAGE ONDERZOEK CLIËNTTEVREDENHEID 2012 CARE COMPANY. april 2012, uitgevoerd door: Wij maken het duidelijk. RAPPORTAGE ONDERZOEK CLIËNTTEVREDENHEID 2012 CARE COMPANY april 2012, uitgevoerd door: Wij maken het duidelijk. www.xs2quality.nl info@xs2quality.nl Inhoudsopgave Inleiding 3 Samenvatting 5 Onderzoeksvariabelen

Nadere informatie

Rapportage. Effectmeting naar onderzoek Weten waarom uit 2008. Alphen-Chaam. Rekenkamercommissie Alphen-Chaam / Baarle-Nassau.

Rapportage. Effectmeting naar onderzoek Weten waarom uit 2008. Alphen-Chaam. Rekenkamercommissie Alphen-Chaam / Baarle-Nassau. 1 Rekenkamercommissie Alphen-Chaam / Baarle-Nassau Rapportage Effectmeting naar onderzoek Weten waarom uit 2008 Alphen-Chaam 7 juli 2011 W E T E N W A A R O M A L P H E N - C H A A M 2 1 Inleiding De Rekenkamercommissie

Nadere informatie

Rapport. Oordeel. Datum: 22 december 2016 Rapportnummer: 2016/123

Rapport. Oordeel. Datum: 22 december 2016 Rapportnummer: 2016/123 Rapport Een onderzoek naar een klacht van een omwonende over het moment van vergunningverlening voor een evenement in Apeldoorn en het moment van publicatie daarvan. Oordeel Op basis van het onderzoek

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Economische Zaken;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Economische Zaken; STAATSCOURANT Nr. Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. 107 15 juni 2009 Tijdelijke regeling stimulering betere dienstverlening aan bedrijven van de Staatssecretaris van Financiën

Nadere informatie

Convenant Eenvormige Toetsing Gezondheidsonderzoek vanuit het Parelsnoer Instituut

Convenant Eenvormige Toetsing Gezondheidsonderzoek vanuit het Parelsnoer Instituut Convenant Eenvormige Toetsing Gezondheidsonderzoek De ondergetekenden: 1. Academisch Medisch Centrum Amsterdam... gevestigd aan... te..., vertegenwoordigd door... (hierna te noemen...) en 2...., gevestigd

Nadere informatie

KLACHTENPROCEDURE RBO

KLACHTENPROCEDURE RBO KLACHTENPROCEDURE RBO RBO Damsport 1 9728 PP Groningen telefoon: (050) 526 29 00 fax: (050) 525 97 77 Inhoudsopgave 1. Algemeen 2 2. Wat is een klacht? 3 3. Wie behandelt klachten? 4 3.1 Klacht is gericht

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 8 december 2009 Nummer voorstel: 2009/140

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 8 december 2009 Nummer voorstel: 2009/140 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 8 december 2009 Nummer voorstel: 2009/140 Voor raadsvergadering d.d.: 22-12-2009 Agendapunt: Onderwerp:

Nadere informatie

TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE. Haarlemmermeer

TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE. Haarlemmermeer TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE Haarlemmermeer Plaats : Hoofddorp Gemeentenummer : 0394 Onderzoeksnummer : 280136 Datum onderzoek : 16 oktober 2014 Datum vaststelling

Nadere informatie

* *

* * ADVIESNOTA RAAD / RAADSVOORSTEL Advies aan de gemeenteraad Postregistratienummer *13.0013675* 13.0013675 Raadsvergadering: 19 december 2013 Voorstel: 8.42 Agendapunt: 9 Onderwerp 1 e wijziging Algemene

Nadere informatie

Wethouder van Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie. De voorzitter van Commissie Sociale zaken, Werkgelegenheid, Economie en Internationale zaken

Wethouder van Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie. De voorzitter van Commissie Sociale zaken, Werkgelegenheid, Economie en Internationale zaken Wethouder van Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie Henk Kool Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag De voorzitter van Commissie Sociale zaken, Werkgelegenheid, Economie en

Nadere informatie

Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Klantreis Stichtse Vecht Ik wil een onderneming starten

Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Klantreis Stichtse Vecht Ik wil een onderneming starten Vereniging van Nederlandse Gemeenten Klantreis Stichtse Vecht Ik wil een onderneming starten Persona Harry Smölders Neemt leiding Direct Hoffelijk/Spontaan Oplossingsgericht Leeftijd: 36 jaar Privé-situatie:

Nadere informatie

~atwijk. "'",t 1 DEC o Intern advies alle afdelingen o Extern advies n.v.t. OV8rec-l.~ 1 het voorstel Lv.:>IJ _n. Voorstel

~atwijk. ',t 1 DEC o Intern advies alle afdelingen o Extern advies n.v.t. OV8rec-l.~ 1 het voorstel Lv.:>IJ _n. Voorstel Voorstel ~atwijk Aan Status Afdeling Medewerk(st)er Telefoonnummer : Burgemeester en Wethouders : Openbaar / Ter besluitvorming : Publiekszaken : P. Berg, van den Zaaknummer Datum Paraaf medewerk(st)er:

Nadere informatie

TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE SON EN BREUGEL

TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE SON EN BREUGEL TOEZICHT OP DE TAAKUITVOERING VAN TOEZICHT EN HANDHAVING DOOR DE GEMEENTE SON EN BREUGEL Plaats : Son en Breugel Gemeentenummer : 848 Onderzoeksnummer : 292857 Datum onderzoek : juni oktober 2017 Datum

Nadere informatie

Problemen bij aanvraag minimavoorziening Dienst Werk en Inkomen Dienstencentrum, Team Voorzieningen

Problemen bij aanvraag minimavoorziening Dienst Werk en Inkomen Dienstencentrum, Team Voorzieningen Rapport Gemeentelijke Ombudsman Problemen bij aanvraag minimavoorziening Dienst Werk en Inkomen Dienstencentrum, Team Voorzieningen 5 november 2009 RA0935555 Samenvatting Twee verzoekers wenden zich onafhankelijk

Nadere informatie

Generiek Platform Zaken 23 november 2006. Tom Steenbakkers Mario Smit

Generiek Platform Zaken 23 november 2006. Tom Steenbakkers Mario Smit Generiek Platform Zaken 23 november 2006 Tom Steenbakkers Mario Smit 1 Agenda Introductie CIBER Wat is Generiek Platform Zaken? De case van de gemeente Zwolle Vragen 2 Wie is CIBER? Wereldwijde IT dienstverlener

Nadere informatie

Klachtenregeling ITvitae HRplus Coaching

Klachtenregeling ITvitae HRplus Coaching Klachtenregeling ITvitae HRplus Coaching Het melden van een klacht door een klant van ITvitae HRplus of door diens formele vertegenwoordiger met betrekking tot een coachingstraject van ITvitae HRplus.

Nadere informatie

Zundertse Regelgeving

Zundertse Regelgeving *ZD17047038* Zundertse Regelgeving Zaaknummer: Z16-000352 Documentnummer: ZD17047038 Rubriek: Openbare orde en veiligheid Naam regeling: Beleidsregels meerjarige evenementenvergunningen gemeente Zundert

Nadere informatie

Gedeputeerde staten, Besluiten vast te stellen de Beleidsregel actieve openbaarheid Zuid-Holland 2017.

Gedeputeerde staten, Besluiten vast te stellen de Beleidsregel actieve openbaarheid Zuid-Holland 2017. Besluit van gedeputeerde staten van Zuid-Holland van 13 december 2016, PZH-2016-573388038 (DOS-2016-0012132) tot vaststelling van de Beleidsregel actieve openbaarheid Zuid-Holland 2017 (Beleidsregel actieve

Nadere informatie

Audit Assurance bij het Applicatiepakket Interne Modellen Solvency II

Audit Assurance bij het Applicatiepakket Interne Modellen Solvency II Confidentieel 1 Audit Assurance bij het Applicatiepakket Interne Modellen Solvency II 1 Inleiding Instellingen die op grond van art. 112, 230 of 231 van de Solvency II richtlijn (richtlijn 2009/139/EC)

Nadere informatie

PROTOCOL ELEKTRONISCH BERICHTENVERKEER GEMEENTE HENGELO 2005

PROTOCOL ELEKTRONISCH BERICHTENVERKEER GEMEENTE HENGELO 2005 PROTOCOL ELEKTRONISCH BERICHTENVERKEER GEMEENTE HENGELO 2005 HOOFDSTUK 1. BEGRIPSBEPALING, REIKWIJDTE EN DOELEINDEN Artikel 1. Begripsbepaling In dit protocol wordt verstaan onder: Algemene postbus Elektronische

Nadere informatie

Werken met de Omgevingstafel

Werken met de Omgevingstafel Werken met de Omgevingstafel maart 2019 De Omgevingstafel Impact van de Omgevingswet Omgevingsweteisen Verduidelijking Van 26 weken naar 8 weken De doorlooptijd van een vergunningsaanvraag wordt verkort

Nadere informatie

Voorstel : Vaststellen nota Dorpshuizen in Sint Anthonis, inclusief beleid ten aanzien van paracommercialisme

Voorstel : Vaststellen nota Dorpshuizen in Sint Anthonis, inclusief beleid ten aanzien van paracommercialisme Raadsvergadering : 15 september 2003 Agendapunt : 23. Voorstel : Vaststellen nota Dorpshuizen in Sint Anthonis, inclusief beleid ten aanzien van paracommercialisme Aan de Raad, In het coalitieprogramma

Nadere informatie

Kaders werkwijze certificerende en validerende autoriteiten

Kaders werkwijze certificerende en validerende autoriteiten Kaders werkwijze certificerende en validerende autoriteiten Er zijn drie routes om tot valide exameninstrumenten te komen. In route 1 en route 3 is hierbij sprake van externe betrokkenheid van certificerende

Nadere informatie

Rapport bij de jaarstukken 2007 provincies Noord-Brabant en Limburg

Rapport bij de jaarstukken 2007 provincies Noord-Brabant en Limburg Startnotitie Rapport bij de jaarstukken 2007 provincies Noord-Brabant en Limburg 1 Aanleiding voor het onderzoek In de jaarrekening en het jaarverslag leggen Gedeputeerde Staten jaarlijks verantwoording

Nadere informatie

Uitvoeringsreglement Commissie van Beroep Kenniscentrum Kraamzorg

Uitvoeringsreglement Commissie van Beroep Kenniscentrum Kraamzorg Uitvoeringsreglement Commissie van Beroep Kenniscentrum Kraamzorg Vastgesteld door het Bestuur van het Kenniscentrum Kraamzorg op 27 september 2017 2017 1 Uitvoeringsreglement Commissie van Beroep Kenniscentrum

Nadere informatie

Eindaudit & verbeterplan BVGD

Eindaudit & verbeterplan BVGD Eindaudit & verbeterplan BVGD Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard Sira Consulting B.V. btw-nummer NL 8109.155.46.B01 BIC INGBNL2A IBAN NL05 INGB 0680 5767 62 KVK 30182559 2 Sira Consulting

Nadere informatie

Hierna treft u een uitwerking aan uit de praktijk van een thuiszorginstelling van:

Hierna treft u een uitwerking aan uit de praktijk van een thuiszorginstelling van: Arbo bijlage 04 A Programma van eisen thuiszorginstelling Hierna treft u een uitwerking aan uit de praktijk van een thuiszorginstelling van: een plan van aanpak voor het contracteren van een Arbo-dienst

Nadere informatie

Zelfevaluatie Kwaliteitslabel Sociaal Werk

Zelfevaluatie Kwaliteitslabel Sociaal Werk Zelfevaluatie Kwaliteitslabel Sociaal Werk Kerngegevens Gegevens organisatie Gegevens zelfevaluatie Naam en adres organisatie Zelfevaluatie ingevuld op [Datum] Scope [werkzaamheden, onderdelen en locaties

Nadere informatie

0 ALGEMENE REGELS TEN AANZIEN VAN MANDAAT

0 ALGEMENE REGELS TEN AANZIEN VAN MANDAAT ALGEMENE REGELS 0 ALGEMENE REGELS TEN AANZIEN VAN MANDAAT In dit hoofdstuk wordt in het eerste onderdeel nader ingegaan op de wettelijke voorschriften met betrekking tot mandaat. In het tweede gedeelte

Nadere informatie

Normenkader bedrijven Gemeente Dongeradeel 2010

Normenkader bedrijven Gemeente Dongeradeel 2010 HanzeConnect Laan Corpus den Hoorn 300 9728 JT Groningen Telefoon (050) 595 73 00 Telefax (050) 595 74 00 Normenkader bedrijven Gemeente Dongeradeel 2010 Groningen, april 2011 HanzeConnect Drs. K.C Boer

Nadere informatie

Meldingen regeling algemeen

Meldingen regeling algemeen 1 van 1 Doelstelling: Willen leren van meldingen en signalen ( dit kunnen meldingen zijn ) om de processen te optimaliseren en de zorg voor de patiënten op een zo hoog mogelijk niveau te houden of te brengen.

Nadere informatie

voorstel aan dagelijks bestuur Onderwerp Besluiten per bekend maken

voorstel aan dagelijks bestuur Onderwerp Besluiten per  bekend maken voorstel aan dagelijks bestuur routing met data: overleg portefeuillehouder : 16-12-2010 dagelijks bestuur : 18-01-2011 commissie wb : commissie bcwvm : algemeen bestuur : steller : mr. Geert Vogels MMO

Nadere informatie

stap uit Eindrapport Webcare H. Akse Diana Castrop Advies en Faciliteiten Informatie

stap uit Eindrapport Webcare H. Akse Diana Castrop Advies en Faciliteiten Informatie stap uit Advies en Faciliteiten Informatie Stadskantoor Lübeckplein 2 Postbus 10007 8000 GA Zwolle Telefoon (038) 498 20 69 D.Castrop@zwolle.nl www.zwolle.nl Eindrapport Webcare Opdrachtgever Opdrachtnemer

Nadere informatie

1

1 1 1 http://rekenkamer.rotterdam.nl/onderzoeken/onderzoeksopzet-dienstverlening-en-personele-krimp/ 2 3 4 2 Gemeente Rotterdam, Horecanota 2012-2016, vastgesteld op 3 juli 2012. 3 Gemeente Rotterdam, infoblad

Nadere informatie

Privé berichten Elektronische berichten die een medewerk(st)er niet uit hoofde van zijn of haar functie ontvangt of

Privé berichten Elektronische berichten die een medewerk(st)er niet uit hoofde van zijn of haar functie ontvangt of CVDR Officiële uitgave van Echt-Susteren. Nr. CVDR70878_1 25 november 2015 E-mail protocol Echt-Susteren 2006 De raad van de gemeente Echt-Susteren, gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van

Nadere informatie

Risico A: De samenwerkingsdoelen worden niet / onvoldoende bereikt

Risico A: De samenwerkingsdoelen worden niet / onvoldoende bereikt Risico-inventarisatie Samenwerking Haarlem Zandvoort Deze risico-inventarisatie heeft betrekking op de voorgenomen ambtelijke samenwerking tussen de gemeenten Haarlem en Zandvoort vanaf 1 januari 2018.

Nadere informatie

12 januari Beantwoording s door gemeente Venray

12 januari Beantwoording  s door gemeente Venray 12 januari 2016 Beantwoording e-mails door gemeente Venray 1 Gemeente Venray Postbus 500 5800 AM Venray Samengesteld door Trudy Tönnissen, Senior beleidsmedewerker team BRP In samenwerking met Jolanda

Nadere informatie

Verordening rekenkamer Giessenlanden 2017

Verordening rekenkamer Giessenlanden 2017 Verordening rekenkamer Giessenlanden 2017 Artikel 1. Begripsbepalingen In deze verordening wordt verstaan onder: a. college: college van burgemeester en wethouders; b. commissie: commissie voor de rekenkamer

Nadere informatie

Onderzoeksopzet wijkplatforms gemeente Barneveld

Onderzoeksopzet wijkplatforms gemeente Barneveld Onderzoeksopzet wijkplatforms gemeente Barneveld December 2011 1. Inleiding In 2003 bezocht de burgemeester van de gemeente Barneveld samen met de politie en de woningstichting de dorpskernen van de gemeente

Nadere informatie

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer)

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer) Vergadering: 11 december 2012 Agendanummer: 12 Status: Besluitvormend Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 E mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der

Nadere informatie

BOUWPROGRAMMA VERGUNNINGEN 2008

BOUWPROGRAMMA VERGUNNINGEN 2008 BOUWPROGRAMMA VERGUNNINGEN 2008 GEMEENTE HEUSDEN TEAM DIENSTEN Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Aanvragen om vergunning 4 2.1 aanvragen om bouwvergunning 4 2.1.1 Informatie 4 2.1.2 Intake 4 2.1.3 Ontvankelijkheidstoets

Nadere informatie

onderzoeksopzet handhaving

onderzoeksopzet handhaving onderzoeksopzet handhaving Rekenkamercommissie Onderzoeksopzet Handhaving rekenkamercommissie Oss 29 april 2009 1 Inhoudsopgave 1. AANLEIDING EN ACHTERGROND... 3 2. AFBAKENING... 4 3. DOELSTELLING EN ONDERZOEKSVRAGEN...

Nadere informatie

Datum Uw kenmerk Ons kenmerk In behandeling bij DIR/DB (0162)

Datum Uw kenmerk Ons kenmerk In behandeling bij DIR/DB (0162) Aan de fracties van VVD en PvdA de heer A.J.H. Wijers, mevrouw C.P.W. Bode-Zopfi Datum Uw kenmerk Ons kenmerk In behandeling bij DIR/DB d.bosmans@oosterhout.nl (0162) 48 91 03 Onderwerp Vragen ex art.

Nadere informatie

Klachtenprocedure. Tentamenuitslagen, tentamens en beoordelingen van werkstukken en scripties Klacht over de organisatie

Klachtenprocedure. Tentamenuitslagen, tentamens en beoordelingen van werkstukken en scripties Klacht over de organisatie Klachtenprocedure Natuurlijk willen wij dat je tevreden over ons bent. Als je een klacht hebt over de organisatie of het oneens bent over een beoordeling van een tentamen of werkstuk, zullen we er alles

Nadere informatie

Q&A De veranderde werkwijze Veilig Thuis

Q&A De veranderde werkwijze Veilig Thuis Q&A De veranderde werkwijze Veilig Thuis Informatie voor professionals die werken volgens de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 1. In welke stap van de meldcode neem ik contact op met Veilig

Nadere informatie

Controleprotocol subsidies gemeente Alkmaar voor verantwoording subsidies > 250.000

Controleprotocol subsidies gemeente Alkmaar voor verantwoording subsidies > 250.000 Controleprotocol subsidies gemeente Alkmaar voor verantwoording subsidies > 250.000 1 Algemeen Op grond van de Kaderverordening Subsidieverstrekking van de gemeente Alkmaar kunnen subsidies worden verstrekt.

Nadere informatie

Evaluatie Bewijs van Goede Dienst

Evaluatie Bewijs van Goede Dienst Evaluatie Bewijs van Goede Dienst Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten Postbus 30435 2500 GK Den Haag 14 juni 2013 Management summary In opdracht van het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten

Nadere informatie

Auditstatuut. Systeemtoezicht Wegvervoer

Auditstatuut. Systeemtoezicht Wegvervoer Auditstatuut Systeemtoezicht Wegvervoer Datum: 17 januari 2013 Status: vastgesteld versie 1.0 Pagina 1 van 9 Inhoud 1 Voorwoord 3 2 Audits 4 2.1 Systeemcriteria 4 3 Traject audit 5 3.1 Self-assessment

Nadere informatie

Annex XV - Veiligheid en gezondheid. Tijdelijke parkeervoorziening rechtbank Amsterdam

Annex XV - Veiligheid en gezondheid. Tijdelijke parkeervoorziening rechtbank Amsterdam Annex XV - Veiligheid en gezondheid Tijdelijke parkeervoorziening rechtbank Amsterdam Versie 2.0 Datum 4 mei 2015 Status Definitief Ondertekening Paraaf Rijksvastgoedbedrijf, Paraaf Opdrachtnemer, Colofon

Nadere informatie

Onderzoek klanttevredenheid Proces klachtbehandeling 2011... Antidiscriminatievoorziening Limburg

Onderzoek klanttevredenheid Proces klachtbehandeling 2011... Antidiscriminatievoorziening Limburg Proces klachtbehandeling 2011................................................................... Antidiscriminatievoorziening Limburg Mei 2012...................................................................

Nadere informatie

Handelwijze bij vragen en klachten over een ISO of OHSAS certificaat versie 18 november 2008

Handelwijze bij vragen en klachten over een ISO of OHSAS certificaat versie 18 november 2008 Handelwijze bij vragen en klachten over een ISO 14001 of OHSAS 18001-certificaat versie 18 november 2008 SCCM en de aangesloten certificatie-instellingen willen de uitwisseling van ervaringen met ISO 14001-

Nadere informatie

Hoe kan ik Inspectieview gebruiken in mijn toezichtproces?

Hoe kan ik Inspectieview gebruiken in mijn toezichtproces? Hoe kan ik Inspectieview gebruiken in mijn toezichtproces? Versie 1.0 Datum 2 april 2014 Status Definitief Colofon ILT Ministerie van Infrastructuur en Milieu Koningskade 4 Den Haag Auteur ir. R. van Dorp

Nadere informatie

De belangrijkste uitkomsten van het onderzoek naar de Jaarrekening 2013 zijn:

De belangrijkste uitkomsten van het onderzoek naar de Jaarrekening 2013 zijn: 1 SAMENVATTING Voor u ligt het rapport van bevindingen van de Algemene Rekenkamer Curaçao (de Rekenkamer) bij de Jaarrekening 2013 van Curaçao. In dit rapport presenteert de Rekenkamer de resultaten van

Nadere informatie