Stand van zaken ontwikkelingen Knoop 38

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Stand van zaken ontwikkelingen Knoop 38 Programma Mobiliteit BW-nummer Portefeuillehouder H. Tiemens Samenvatting Rondom de afslag 38 van de A15 spelen een groot aantal projecten zoals de ontwikkeling van Park 15, het voornemen tot realisatie van een Rail Terminal Gelderland door de provincie Gelderland, diverse mobiliteitsaspecten en de ontwikkeling van de Grift. Middels deze informatiebrief willen wij de gemeenteraad op de hoogte brengen van de stand van zaken over de projecten in en rond de Knoop 38 Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. RO10, Matthijs Lenis, 9182 Datum ambtelijk voorstel 13 februari 2017 Registratienummer Ter besluitvorming door het college 1. De brief aan de raad inzake de ontwikkelingen rondom Knoop 38 vast te stellen. Paraaf akkoord Datum Steller Matthijs Lenis Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad Besluit B&W d.d. 21 februari 2017 Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.6 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder CV knoop 38 feb 2017

2 Collegevoorstel 1 Probleemstelling De provincie Gelderland is voornemens om een besluit te nemen over een mogelijke investering in een Rail Terminal Gelderland (RTG) nabij Valburg. Dit besluit zal door de Gedeputeerde Staten in maart genomen worden en in juni door de Provinciale Staten. Daarnaast spelen nog een aantal andere projecten die op elkaar ingrijpen rondom de knoop 38. Deze projecten spelen veelal op grondgebied van de gemeente Overbetuwe maar raken de gemeente Nijmegen wel, bijvoorbeeld bij de ontsluiting en de verkeersafwikkeling. Om deze reden is Nijmegen betrokken bij de ontwikkelingen rond knoop 38 en dient de gemeenteraad op de hoogte te worden gehouden van de stand van zaken rondom de ontwikkelingen. 2 Juridische aspecten Op dit moment is geen formeel besluit nodig. 3 Doelstelling Vaststellen en versturen van bijgevoegde informatiebrief 4 Argumenten Middels deze informatiebrief wordt de gemeenteraad op de hoogte gehouden van de stand van zaken en kan, op verzoek van de gemeenteraad, eventueel zaken worden geagendeerd voor discussie. De gemeenteraad is in september 2016 geïnformeerd over het ambitiedocument knoop 38. Dit proces moet in maart 2017 leiden tot een Gebiedsvisie Knoop 38; een visie die de verschillende initiatieven in het gebied tussen Oosterhout, Ressen, Slijk- Ewijk, Valburg en Elst tot een samenhangend ruimtelijk geheel brengt. Deze visie zal binnenkort ter besluitvorming aan de gemeenteraad van Nijmegen worden aangeboden. Het voornemen van de provincie tot realisatie van een RTG behoeft geen formeel besluit van de gemeente Nijmegen omdat het niet tot ons grondgebied behoort en ook geen investering vergt van de gemeente Nijmegen. 5 Klimaat Dit voorstel heeft geen klimatologische gevolgen. 6 Financiën Dit besluit heeft geen financiële consequenties. 7 Participatie en Communicatie De gemeente Nijmegen participeert in het gebiedsproces Knoop 38. Daarin is een klankbordgroep in het leven geroepen met o.a. bewoners van Reeth, maar ook Ressen. Ook is veelvuldig contact met de gemeente Overbetuwe en de Provincie Gelderland over mobiliteitsaspecten rond de knoop 38, zowel bestuurlijk als ambtelijk. 8 Uitvoering en evaluatie Bij vaststelling van de informatiebrief zal deze naar de gemeenteraad worden verstuurd. 9 Risico Het niet vaststellen en versturen van deze informatiebrief leidt tot een matige informatievoorziening aan de raad en beperkt het mogelijke debat over de ontwikkeling in de knoop 38. Bijlage(n): Brief aan de raad inzake Knoop 38

3 Aan de Gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Verzenddatum 21 februari 2017 Onderwerp Stand van zaken Knoop 38 Ons kenmerk RO10/ Datum uw brief Contactpersoon Matthijs Lenis Doorkiesnummer (024) Geachte leden van de Raad, Middels deze informatiebrief willen wij u informeren over de stand van zaken van de ontwikkelingen rondom knoop 38. De brief gaat in op: Stand van zaken Rail Terminal Gelderland (RTG) Plan MER en Onderzoek ProRail Onderzoek verkeersafwikkeling varianten RTG Gebiedsvisie Knoop 38 en de ontwerpopgave Rijksweg Zuid De Grift (Reethsestraat Stationsstraat) Planning besluitvorming gebiedsproces / Railterminal Gelderland Rail Terminal Gelderland De provincie Gelderland heeft als ambitie (Omgevingsvisie, provincie Gelderland, 2015) om de voorwaarden te scheppen zodat de logistieke bedrijvigheid de ruimte krijgt en de strategische ligging van Gelderland benut wordt. Gelderland is een schakel tussen de zeehavens in het westen en het Europese achterland in het oosten. De provincie wil inzetten op een multimodaal netwerk, zodat deze ligging en de potentie optimaal benut kunnen worden door realisatie van een Railoverslag Punt RTG. Provinciale Staten besloot begin november 2016 om het onderzoek naar en de voorbereiding van het project Railterminal Gelderland te continueren. Dit betrof een principebesluit waar (naast informatie over gebiedsproces en MKBA) de Staten 1 miljoen beschikbaar stelden. In juni 2016 is een maatschappelijke kosten-batenanalyse uitgevoerd voor de RTG (MKBA Railterminal Valburg, Royal HaskoningDHV, 2016). Internationaal toont de MKBA veel baten aan. Dit komt mede dankzij verlaagde emissie van broeikasgassen, railtransport is namelijk milieuvriendelijker dan transport door vrachtverkeer. Op nationaal niveau vielen de kosten door de hoge investeringskosten voor Nederland hoger uit dan de baten

4 1 Bij dit project lopen nu drie belangrijke onderzoeken die we hieronder kort willen behandelen: Een vrijwillige MER, een technisch onderzoek naar het gebruik van de sporen/emplacement door ProRail en een inmiddels afgerond onderzoek naar de verkeersafwikkeling. De onderzoeken (milieu, verkeer en techniek) moeten inzicht geven in de wenselijke inrichtings- en ontsluitingsvarianten van de railterminal, inclusief bijbehorende milieueffecten. Plan-Mer Op verzoek van de gemeenten Nijmegen en Overbetuwe heeft de Provincie Gelderland opdracht gegeven om een (vrijwillige) Plan-Mer te maken over de milieukundige aspecten van de ontwikkeling van het RTG. Inmiddels is er een notitie Reikwijdte en Detailniveau verschenen waarop verschillende belanghebbenden op hebben kunnen reageren. Deze notitie Reikwijdte en Detailniveau beschrijft de zaken die spelen bij het opstellen van het MER, het bakent de alternatieven en de te onderzoeken onderwerpen af. Voor het project Railterminal Gelderland is de exacte locatie nog niet bekend. In de Plan Mer worden drie inrichtingsvarianten voor het RTG bestudeerd: 1. Een noordvariant, ten noorden van het huidige CUP. De bestaande geluidswal, sloten en openbare weg moeten verlegd worden. 2. De Middenbundel waarbij de terminal op de middenbundel van het huidige CUP ligt. De geluidswal moet deels afgegraven worden en vervangen door een keerwand om ruimte te creëren. 3. En een zuidvariant: ten zuiden van het spoor, tussen Betuweroute en A15. De Hoge Brugstraat moet omgelegd worden. Daarnaast worden vier ontsluitingsprincipes onderzocht: 1. Variant 1: In deze variant loopt de ontsluiting noordelijk langs het spoor en komt bij het kruispunt in Reeth uit. 2. Variant 2: In deze variant kruist de ontsluiting eerst de Betuweroute en sluit dan aan op de Griftdijk. 3. Variant 3: In deze variant wordt de impact op Reeth geminimaliseerd. De ontsluitingsweg gaat vanaf de RTG in westelijke richting. 4. Variant 4: De ontsluitingsweg gaat uit van eenzelfde ontsluiting als beschreven bij variant 3, alleen met een directe aansluiting van De Hoge Brugstraat op de A15.

5 2 De gemeente Nijmegen heeft in het overleg over de notitie R&D benadrukt dat de effecten op het verkeerssysteem in Nijmegen wordt onderzocht, evenals o.a. extra aandacht voor duurzame bedrijfsvoering. Het definitieve MER-rapport is naar verwachting begin maart 2017 gereed. Onderzoek ProRail De Provincie is inmiddels al geruime tijd in overleg met ProRail over technische aspecten van het gebruik van de sporen (inclusief zaken zoals beveiligingssystemen). Het gaat dan vooral om het gebruik van het bestaande emplacement (variant middenbundel) wat de voorkeur geniet van de Provincie boven het aanleggen van nieuwe sporen (noordvariant). ProRail geeft aan dat dit op bezwaren stuit (met betrekking tot o.a. bestaande contracten.) en dat definitieve uitsluitsel over mogelijkheden van gebruik midden of noordvariant nog op zich laat wachten. Verkeersafwikkeling onderzoek Goudappel Coffeng heeft in opdracht van de provincie Gelderland onderzoek gedaan naar de capaciteit van de bestaande kruispunten en daarbij onderscheid gemaakt naar de vier ontsluitingsvarianten zoals hierboven beschreven. Daarbij is het regionale verkeersmodel 2015/2025 gehanteerd welke uitgaat van een worst case (volledig uitgegeven Park 15 en volledig uitontwikkelde Waalsprong waaronder de Grift). Het RTG genereert naar verwachting tot 340 vrachtwagenbewegingen per werkdag. Het merendeel van dit verkeer rijdt niet gespreid over de werkdag van en naar de terminal, maar concentreert zich rondom de laad- en lostijd van een trein. Op welk moment van de dag deze bewegingen dan plaatsvinden is nu nog niet bekend. De herkomst verdeling is in overleg met de exploitant als volgt samengesteld:

6 3 Park15 15% Kanaalzone Nijmegen 5% Bijsterhuizen 15% Liemers 15% Medel e.o. 15% Utrecht 5% Heteren en noordelijker 15% Brabant/Limburg 15% Totaal 100% Wat betreft Infrastructuur is in het onderzoek rekening gehouden met een Knip Griftdijk (permanente knip waar geen vrachtverkeer overheen rijdt) en een kruispunt aansluiting 38 conform ontwerp fase 4 met bajonet. Verkeersintensiteiten Tussen de huidige situatie en de toekomst (waarin alle bekende en onzekere ontwikkelingen zijn opgenomen) verdubbeld de hoeveelheid verkeer in het plangebied, dit komt met name door de vele ontwikkelingen (Park15, Waalsprong, De Grift, RTG). Het effect van de ontsluitingsvarianten voor het RTG op de verkeersintensiteiten zijn over het algemeen minimaal ten opzichte van de totale hoeveelheid verkeer. Alle ontsluitingsvarianten geven een afname van verkeer op de Reethsestraat, omdat dit verkeer over de in elke variant ingebrachte nieuwe ontsluitingsroute gaat rijden. Variant 3a en 3b met een ontsluiting van het RTG naar de Tielsestraat en via De Hoge Brugstraat naar de A15, hebben het grootste effect op het omliggende wegennet. In de kruispuntanalyse is getoetst of het voorgestelde ontwerp per kruispunt voldoende capaciteit heeft om de toekomstige verkeersstromen af te wikkelen. Het kruispunt ter ontsluiting van een in de toekomst mogelijk te ontwikkelen de Grift kan op een eenvoudige manier aangepast worden en voldoet aan de toekomstige verkeersintensiteiten. Het viaduct bij de knoop 38 kan in noordelijke ontsluitingsvariant het verkeer aan. Daarbij wordt uitgegaan van ontwerp fase 4, waarbij het viaduct wordt verbreed met aparte stroken voor de fiets aan de oostkant (de huidige fietsstroken kunnen dan ingezet worden voor afwikkeling van het gemotoriseerd verkeer). Oftewel, verbreding van het viaduct over de A15 is te alle tijden noodzakelijk. Twee ontsluitingsvarianten van het RTG vallen in negatieve zin op: de variant parallel aan de zuidkant Betuweroute (omrijden via Tielsestraat via Hoge Brugstraat) en de variant met een oversteek naar zuidkant met aansluiting op bestaande afslag 38 Het onderzoek gaat niet in op verkeersveiligheid van de fietsers op de Griftdijk, het betreft een kwantitatief onderzoek naar aantallen en kruispunten. Gebiedsvisie Knoop 38 Om de samenhang tussen alle projecten in en rondom Knoop 38 te versterken, is de provincie een gebiedsproces gestart. In dit proces ontwikkelt de provincie Gelderland een Gebiedsvisie Knoop 38, in nauwe samenwerking met bewoners, initiatiefnemers en overheden, waaronder Nijmegen. De ontwikkelingen die spelen zijn ondermeer het landschapspark de Danenberg, Park15, windturbinepark A15 (vier windturbines zijn reeds geplaatst), de verbreding van de A15 over het

7 4 gehele traject en de aanpassing van afslag 38 aan de zuidzijde. Onder de mogelijke lange termijn plannen behoort de RTG, evenals een nieuwe bedrijvenlocatie De Grift. Tussenproduct van het gebiedsproces is het Ambitiedocument uit juli 2016, welke aan de gemeenteraad is verzonden. Dit document bevat ambities, vragen en zorgen van mensen die in of bij het gebied wonen en werken (vertegenwoordigd in een klankbordgroep bestaande uit circa 20 groepen). Dit Ambitiedocument vormt een bouwsteen vanuit bewoners voor concretisering van de uiteindelijke Gebiedsvisie Knoop 38. Het document bevat een Gebiedsagenda met 13 uitwerkingen en onderzoeken. Een daarvan, relevant voor Nijmegen, is een studie naar de Rijksweg Zuid De Grift (gebied vanaf Reethsestraat tot Stationsstraat). Hier ligt een ontwerp opgave waarbij verschillende ruimtelijke en verkeerskundige aspecten op elkaar ingrijpen. Het gaat onder meer om verkeersveiligheid fietsers, nieuwe hoofdroute voor de fietser richting Elst, de toekomstige ontsluiting van de Grift en de Rietgraaf en inpassing van het op termijn te ontwikkelen de Grift aan de Griftdijk en de A15 (entreefunctie van Nijmegen). De provincie Gelderland en gemeente Nijmegen trekken samen op in deze ontwerpopgave en starten op korte termijn hiermee, waarbij we de relevante stakeholders in het gebied nadrukkelijk willen betrekken. De provincie wil de Gebiedsvisie begin maart 2017 gereed hebben. Vervolgens is vaststelling voorzien door Provinciale Staten, gemeenteraad Nijmegen en gemeenteraad Overbetuwe voorzien (na instemming van de drie colleges). Planning besluitvorming gebiedsproces / Railterminal Gelderland Provincie Gelderland streeft naar een Collegebesluit in maart over de investering in het RTG, inclusief een voorkeur wat betreft ontsluiting en bijbehorende onderzoeken en de gebiedsvisie Knoop 38. Dit Collegebesluit zal in juni door Provinciale Staten worden behandeld ten behoeve van de Provinciale Voorjaarsnota. Anders dan de gemeente Overbetuwe wordt van de gemeente Nijmegen geen besluit gevraagd over het voornemen een RTG te ontwikkelen. Wel zal de gemeenteraad van Nijmegen zich uit kunnen en moeten spreken over de gevolgen van een eventuele RTG, met name de ontsluitingsvarianten, het effect op de Nijmeegse wegen en de gebiedsvisie rondom Knoop 38. Ook de ontwerpopgave tussen Reethestraat en Stationstraat zullen op termijn besluiten vergen van de gemeenteraad, waar dit het grondgebied van de gemeente Nijmegen betreft. De verwachting is dat eerste resultaten van dit onderzoek medio 2017 gereed zullen zijn. We zullen u binnenkort nader informeren en met elkaar van gedachten wisselen over welke besluiten het voornemen van de provincie Gelderland tot realisatie van een RTG vergt voor Nijmegen.

8 5 De provincie Gelderland wil, in navolging van de gebiedsexcursie in het gebied knoop 38 van eind 2016, een excursie organiseren voor raadsleden naar de bestaande Railterminal in Venlo. De gemeenteraad zal hierover binnenkort worden geïnformeerd. Hoogachtend, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls mr. drs. A.H. van Hout