Taal binnen het vernieuwde toezicht

Transcriptie

1 Taal binnen het vernieuwde toezicht CPS Nationaal congres Taal en lezen Marja de Boer Inspecteur primair onderwijs Lid IvhO-expertisegroepen Taal en Nieuwkomers 13 oktober 2016

2 Programma Aanleiding keuze voor deze workshop? Belangrijkste veranderingen inspectietoezicht Taal in het nieuwe onderzoekskader Actuele ontwikkelingen en trends binnen het taalonderwijs Ambities scholen/besturen m.b.t. taalonderwijs?

3 Keuze voor deze workshop Korte uitwisseling Wat weet u al van het nieuwe toezicht? Ervaringen?

4 Vernieuwing inspectietoezicht

5 Waarom vernieuwing van het toezicht? Basiskwaliteit op orde, nog volop kansen voor verdere ontwikkeling/stimulering onderwijskwaliteit Beter aansluiten bij verantwoordelijkheid van besturen en scholen Wet Bisschop c.s. per : onderscheid: deugdelijkheidseisen (handhaven, wettelijke basis) eigen aspecten van kwaliteit (stimuleren, schoolplan als basis)

6 De kern Waarborg basiskwaliteit - Onveranderd Stimuleren tot beter - We willen actief bijdragen aan een verbetercultuur binnen besturen en scholen Eenduidig toezicht en op maat - Zoveel mogelijk aansluiten op de eigen ambities van bestuur en school Aansluiten bij verantwoordelijkheid bestuur - Het schoolbestuur is verantwoordelijk voor de kwaliteit, daarom bestuur en scholen samen in beeld

7 Het proces tot nu toe (1) 2014 Kamerbrief Toezicht in transitie Eerste ronde pilots en evaluatie: - portretten i.p.v. indicatoren - eindoordeel goed - onderzoeksactiviteiten: zelfbeoordeling vooraf door school, lesobservaties met observanten van de school, gesprekken ouders/leerlingen, feedbackgesprek met (vertegenwoordiging) leraren 2015 Tweede ronde pilots in Culemborg: openbare gedifferentieerde oordelen: effecten?

8 Het proces tot nu toe (2) 2015 Wetsvoorstel Bisschop c.s Derde ronde pilots: start pilots bestuursgericht toezicht, nieuw waarderingskader in gebruik na herfstvakantie (oktober 2016) Ervaring opdoen met bestuursgericht toezicht in tranches 2017 Invoering vernieuwd toezicht per 1/8/ 17

9 Twee hoofdlijnen in het toezicht 1. Toezicht op scholen en besturen (vierjaarlijks) Bestuur: heeft het bestuur zicht op de kwaliteit, stuurt het op de verbetering daarvan en is het financieel gezond? School: leren leerlingen genoeg, is er zicht op hun ontwikkeling, krijgen ze goed les en zijn ze veilig? Elke 4 jaar bij alle besturen en een representatief aantal scholen per bestuur, bijv. gericht op bepaald thema NB Toch ook elke 4 jaar naar alle scholen (Tweede Kamer), nog in ontwikkeling hoe in te vullen

10 Twee hoofdlijnen in het toezicht 2. Toezicht op scholen waar we risico s zien, o.b.v. jaarlijkse risicoanalyse Waarborg: geen onderwijs onder de basiskwaliteit Jaarlijkse risicomonitoring blijft bestaan Onderzoek op scholen waar we risico s zien (tot augustus 17 met vigerende waarderingskader)

11 Uitgangspunten onderzoekskader 2017 Alle sectoren één gezamenlijk basiskader Helder onderscheid: wettelijke eisen overige aspecten van kwaliteit Stimulerend toezicht: Uitdagen tot ontwikkeling Meer dan basiskwaliteit Kader te gebruiken voor zelfevaluaties

12 Structuur waarderingskader Vijf Kwaliteitsgebieden Standaarden per kwaliteitsgebied

13 Waar kijken we naar in het waarderingskader? Continuïteit Doelmatigheid Rechtmatigheid Resultaten Sociale en maatschappelijke competenties Vervolgsucces Kwaliteitszorg Kwaliteitscultuur Verantwoording en dialoog Aanbod Zicht op ontwikkeling Didactisch handelen (Extra) Ondersteuning Samenwerking Toetsing en afsluiting Veiligheid Pedagogisch klimaat

14 Oordelen en waarderingen per standaard Wettelijke voorschriften Eigen aspecten Basis: schoolplan Oordeel Waardering Onvoldoende Voldoende Kan beter (als de standaard geen wettelijke basis heeft) Voldoende Goed Geen handhaving

15 Structuur standaarden in nieuwe waarderingskader Basiskwaliteit Wettelijke eisen Eigen aspecten van kwaliteit Aansluiten bij ambities in schoolplan Toelichting wettelijke eisen Toelichting met verwijzing naar wetsartikelen (Zie

16 Vernieuwing van het toezicht

17 Taal binnen het nieuwe onderzoekskader

18 Taal in waarderingskader: aanbod (OP1) Basiskwaliteit Doelen in SP, WPO art. 12 Dekkend voor kerndoelen en referentiekader (WPO art. 9) Afstemming op onderwijsbehoeften leerlingen (WPO art. 8) Doorgaande lijn (WPO art. 8) Eigen aspecten van kwaliteit Zie print uit onderzoekskader: welke gelden voor uw school/scholen? 21st Century skills en taal?

19 Taal in waarderingskader: zicht op ontwikkeling (OP2) Basiskwaliteit Kennis en vaardigheden volgen m.b.v. leerlingvolgsysteem, voor taal (en rekenen en wiskunde) met genormeerde toetsen (WP0 art. 8) Verklaringen voor stagnatie zoeken + bepalen extra begeleiding (WPO art. 8) Eigen aspecten van kwaliteit Zie print uit onderzoekskader: welke gelden voor uw school/scholen? Volgen minder makkelijke taalonderdelen zoals mondelinge communicatie, schrijven (stellen), leesplezier: mogelijkheden binnen en naast methodes? Bekijk eens: Leerstoflijnen Mondelinge communicatie en Schrijven beschreven en rubrics Schrijven, op weg naar 1F t/m 2F (SLO)

20 Taal in waarderingskader: didactisch handelen (OP3) Basiskwaliteit Beleid rond pedagogisch-didactisch handelen in schoolplan (WPO art. 12) Aansluiten bij ontwikkelingsniveau (ondersteuning en uitdaging, heldere uitleg, gestructureerde lessen) (WPO, art. 8) en beoogde eindniveau (WPO art. 2) Eigen aspecten van kwaliteit Zie print uit onderzoekskader

21 Taal in waarderingskader: resultaten (OR1) Basiskwaliteit Minimaal voldoen aan norm (Regeling leerresultaten PO, WPO art. 10) In basiskwaliteit alleen toetsbare taalonderdelen: Toetsbesluit 2014: in eindtoets ten minste domein lezen en subdomein taalverzorging (spelling) Eigen aspecten van kwaliteit Niet wettelijk verplicht, maar wél onderdeel van taalvaardigheid: - domein schrijven (alleen indirect in CET) - domein mondelinge taalvaardigheid (alleen in Route 8: subdomein Luisteren) - subdomein begrippenlijst (alleen in CET en Route 8 begrippenlijst/grammatica) Bredere verantwoording kan leiden tot oordeel goed op OR1 NB Woordenschat in CET en Route 8, niet apart benoemd in referentiekader

22 Taal binnen het nieuwe onderzoekskader

23 Trends binnen taalonderwijs

24 Ontwikkelingen binnen taalonderwijs Trend richting ontkaveling taalonderwijs Gebruik methoden: toename van behoefte aan loslaten Nog weinig samenhang binnen/verbinding met andere vakken (denk aan taalgericht vakonderwijs, taal en WO) Voldoende balans binnen het aanbod? Motivatie van leerlingen? Leesplezier?

25 Leerstofaanbod taal Risico s in breedte van het taalaanbod: Toetsbare onderdelen staan vooral centraal Mondelinge communicatie, schrijven en leesplezier krijgen minder aandacht

26 Idem keuze verbeteronderwerpen taal/lezen Technisch lezen 79% Begrijpend lezen 60% Woordenschat 57% Schrijven van teksten 3% Mondelinge communicatie 4% Uit: Monitor Verbetertrajecten taal en rekenen 2008/2009, 2009/2010 en 2010/2011, Inspectie 2012)

27 Ambities van scholen/besturen m.b.t. taalonderwijs?

28 Uw ambities? Meer balans tussen taalonderdelen? Samenhang met andere vakken? Minder makkelijk meetbare taalonderdelen: Volgen (zicht op ontwikkeling)? Resultaten in beeld brengen? Plezier in taal/lezen vergroten?..