Belangrijkste veranderingen inspectietoezicht. Taal in het nieuwe onderzoekskader. Actuele ontwikkelingen en trends binnen het taalonderwijs

Transcriptie

1 Taal binnen het vernieuwde toezicht SLO Netwerkdag taalspecialisten Herman Franssen Inspecteur primair onderwijs Lid IvhO-expertisegroep Taal 20 april 2017 Programma Belangrijkste veranderingen inspectietoezicht Taal in het nieuwe onderzoekskader Actuele ontwikkelingen en trends binnen het taalonderwijs Ambities scholen/besturen m.b.t. taalonderwijs? Peilingen 1

2 Vernieuwd toezicht? Korte uitwisseling Wat weet u al van het nieuwe toezicht? Ervaringen? Vernieuwing inspectietoezicht 2

3 Waarom vernieuwing van het toezicht? Basiskwaliteit op orde, nog volop kansen voor verdere ontwikkeling/stimulering onderwijskwaliteit Beter aansluiten bij verantwoordelijkheid van besturen en scholen Wet Bisschop c.s. per : onderscheid: deugdelijkheidseisen (handhaven, wettelijke basis) eigen aspecten van kwaliteit (stimuleren, schoolplan als basis) De kern Waarborg basiskwaliteit -Onveranderd Stimuleren tot beter - We willen actief bijdragen aan een verbetercultuur binnen besturen en scholen Eenduidig toezicht en op maat - Zoveel mogelijk aansluiten op de eigen ambities van bestuur en school Aansluiten bij verantwoordelijkheid bestuur - Het schoolbestuur is verantwoordelijk voor de kwaliteit, daarom bestuur en scholen samen in beeld 3

4 Het proces tot nu toe (1) 2014 Kamerbrief Toezicht in transitie Eerste ronde pilots en evaluatie: - portretten i.p.v. indicatoren - eindoordeel goed - onderzoeksactiviteiten: zelfbeoordeling vooraf door school, lesobservaties met observanten van de school, gesprekken ouders/leerlingen, feedbackgesprek met (vertegenwoordiging) leraren Tweede ronde pilots in Culemborg: openbare gedifferentieerde oordelen: effecten? Het proces tot nu toe (2) 2015 Wetsvoorstel Bisschop c.s Derde ronde pilots: start pilots bestuursgericht toezicht, nieuw waarderingskader in gebruik na herfstvakantie (oktober 2016) Ervaring opdoen met bestuursgericht toezicht in tranches 2017 Invoering vernieuwd toezicht per 1/8/ 17 4

5 Twee hoofdlijnen in het toezicht 1. Toezicht op scholen en besturen (vierjaarlijks) Bestuur: heeft het bestuur zicht op de kwaliteit, stuurt het op de verbetering daarvan en is het financieel gezond? School: leren leerlingen genoeg, is er zicht op hun ontwikkeling, krijgen ze goed les en zijn ze veilig? Twee hoofdlijnen in het toezicht 1. Toezicht op scholen en besturen (vierjaarlijks) Elke 4 jaar bij alle besturen en een representatief aantal scholen per bestuur, bijv. verificatieonderzoeken, onderzoeken gericht op bepaald thema. Ook elke 4 jaar naar alle scholen; nog in ontwikkeling hoe in te vullen 5

6 Twee hoofdlijnen in het toezicht 2. Toezicht op scholen waar we risico s zien, o.b.v. jaarlijkse risicoanalyse Waarborg: geen onderwijs onder de basiskwaliteit Jaarlijkse risicomonitoring blijft bestaan Onderzoek op scholen waar we risico s zien (tot augustus 17 met vigerende waarderingskader) Uitgangspunten onderzoekskader 2017 Alle sectoren één gezamenlijk basiskader Helder onderscheid: wettelijke eisen overige aspecten van kwaliteit Stimulerend toezicht: Uitdagen tot ontwikkeling Meer dan basiskwaliteit Kader te gebruiken voor zelfevaluaties 6

7 Structuur waarderingskader Vijf Kwaliteitsgebieden Standaarden per kwaliteitsgebied Waar kijken we naar in het waarderingskader? Continuïteit Doelmatigheid Rechtmatigheid Resultaten Sociale en maatschappelijke competenties Vervolgsucces Kwaliteitszorg Kwaliteitscultuur Verantwoording en dialoog Aanbod Zicht op ontwikkeling Didactisch handelen (Extra) Ondersteuning Samenwerking Toetsing en afsluiting Veiligheid Pedagogisch klimaat 7

8 Oordelen en waarderingen per standaard Wettelijke voorschriften Eigen aspecten Basis: schoolplan Oordeel Waardering Onvoldoende Voldoende Kan beter (als de standaard geen wettelijke basis heeft) Voldoende Goed Geen handhaving Structuur standaarden in nieuwe waarderingskader Basiskwaliteit Wettelijke eisen Eigen aspecten van kwaliteit Aansluiten bij ambities in schoolplan Toelichting wettelijke eisen Toelichting met verwijzing naar wetsartikelen (Zie 8

9 Vernieuwing van het toezicht Taal binnen het nieuwe onderzoekskader 9

10 Taal in waarderingskader: aanbod (OP1) Basiskwaliteit Doelen in SP, WPO art. 12 Dekkend voor kerndoelen en referentiekader (WPO art. 9) Afstemming op onderwijsbehoeften leerlingen (WPO art. 8) Doorgaande lijn (WPO art. 8) Eigen aspecten van kwaliteit Zie print uit onderzoekskader: welke komt u vaak tegen op uw school/scholen? 21st Century skills en taal? Taal in waarderingskader: zicht op ontwikkeling (OP2) Basiskwaliteit Kennis en vaardigheden volgen m.b.v. leerlingvolgsysteem, voor taal (en rekenen en wiskunde) met genormeerde toetsen (WP0 art. 8) Verklaringen voor stagnatie zoeken + bepalen extra begeleiding (WPO art. 8) Eigen aspecten van kwaliteit Zie print uit onderzoekskader: welke komt u vaak tegen? Volgen minder makkelijke taalonderdelen zoals mondelinge communicatie, schrijven (stellen), leesplezier: mogelijkheden binnen en naast methodes? Bekijk eens: Leerstoflijnen Mondelinge communicatie en Schrijven beschreven en rubrics Schrijven, op weg naar 1F t/m 2F (SLO) 10

11 Taal in waarderingskader: didactisch handelen (OP3) Basiskwaliteit Beleid rond pedagogisch-didactisch handelen in schoolplan (WPO art. 12) Aansluiten bij ontwikkelingsniveau (ondersteuning en uitdaging, heldere uitleg, gestructureerde lessen) (WPO, art. 8) en beoogde eindniveau (WPO art. 2) Eigen aspecten van kwaliteit Zie print uit onderzoekskader Taal in waarderingskader: resultaten (OR1) Basiskwaliteit Minimaal voldoen aan norm (Regeling leerresultaten PO, WPO art. 10) In basiskwaliteit alleen toetsbare taalonderdelen: Toetsbesluit 2014: in eindtoets ten minste domein lezen en subdomein taalverzorging (spelling) Eigen aspecten van kwaliteit Niet wettelijk verplicht, maar wél onderdeel van taalvaardigheid: - domein schrijven - domein mondelinge taalvaardigheid - subdomein begrippenlijst Bredere verantwoording kan leiden tot oordeel goed op OR1 11

12 Taal in waarderingskader: resultaten (OR1) Denk mee over een nieuw resultatenmodel PO: Zie website: Onderwerpen/opbrengsten/inhoud Hoe zou u graag zien dat de inspectie resultaten beoordeelt: welke elementen horen hierin thuis? Hoe kan de inspectie volgens u het beste rekening houden met passend onderwijs? Welke rol ziet u voor uzelf weggelegd bij de verantwoording over onderwijsresultaten van uw school (scholen)? Taal binnen het nieuwe onderzoekskader 12

13 Trends binnen taalonderwijs Ontwikkelingen binnen taalonderwijs: impressies Trend richting ontkaveling taalonderwijs Gebruik methoden: toename van behoefte aan loslaten Nog weinig samenhang binnen/verbinding met andere vakken (denk aan taalgericht vakonderwijs, taal en WO) Voldoende balans binnen het aanbod? Motivatie van leerlingen? Leesplezier? 13

14 Leerstofaanbod taal Risico s in breedte van het taalaanbod: Toetsbare onderdelen staan vooral centraal Mondelinge communicatie, schrijven en leesplezier krijgen minder aandacht Idem keuze verbeteronderwerpen taal/lezen Technisch lezen 79% Begrijpend lezen 60% Woordenschat 57% Schrijven van teksten 3% Mondelinge communicatie 4% Uit: Monitor Verbetertrajecten taal en rekenen 2008/2009, 2009/2010 en 2010/2011, Inspectie 2012) 14

15 Ambities van scholen/besturen m.b.t. taalonderwijs? Welke ambities komt u tegen? Meer balans tussen taalonderdelen? Samenhang met andere vakken? Minder makkelijk meetbare taalonderdelen: Volgen (zicht op ontwikkeling)? Resultaten in beeld brengen? Plezier in taal/lezen vergroten?.. 15

16 Peilingen.nl Peilingsonderzoek - Van door Stichting Cito in opdracht van OCW - In 2014 regie naar de Inspectie -> Peil.onderwijs Jaarlijkse meting taal en rekenen en variabele peilingen Herpositionering: relevante peilingen die voor meer partijen van betekenis zijn 16

17 Peil.onderwijs Zicht op: resultaten ontwikkelingen in resultaten resultaten in relatie tot het feitelijke en tot het wenselijke curriculum (aanbod, tijd en kwaliteit) Doel: Basis voor dialoog over de inhoud, kwaliteit en het niveau van het onderwijs Het onderzoek Representatieve steekproef van scholen Vrijwillig Gescheiden van instellingstoezicht Instrumentontwikkeling en veldwerk door externen 17

18 Planning MTV Bao 2017, rapportage 2018/2019 MTV Sbo/SO 2018, rapportage 2019 Schrijven PO 2019 rapportage