Binnen twee jaar tuchtrecht

Transcriptie

1 JAARGANG 7 MAART 2007 NUMMER 1 Tien extra plaatsen nahtopvang jongeren De nahtopvang in het Passantenverblijf van HVO- Querido aan de Poeldijkstraat is uitgebreid met tien plaatsen, speiaal voor dak- en thuisloze jongeren. Het gaat om een tijdelijke voorziening ter overbrugging naar een instroomhuis voor jongeren in de toekomst. Jongeren kunnen hier tien aaneengesloten nahten per maand slapen, maar als zij voor een trajet geriht op doorstroom kiezen, kunnen ze hier maximaal drie weken verblijven. In die tijd bekijkt HVO-Querido samen met Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam wat het beste vervolgtrajet is. Meer informatie: LVG-aanbod in jeugdzorgwijzer Op de website is sinds kort behalve het jeugdzorgaanbod ook een groot deel van het zorgaanbod voor liht verstandelijk gehandiapte (LVG) kinderen en jongeren te vinden. De nieuwe deelnemende instellingen zijn Cordaan, MEE Amstel en Zaan, Stihting Philadelphia Zorg, OC Middelveld (Leger des Heils) en s Heeren Loo Kwadrant. Op de site kunnen verwijzers en andere professionals in de zorg, welzijn en onderwijs het beshikbare jeugdhulpaanbod in de Stadsregio Amsterdam en omgeving vinden. De website is vorige jaar gestart als initiatief van Spirit, Altra, de Basule, MOC t Kabouterhuis, HVO-Querido en Amstelduin. Hiermee verdween de gedrukte versie van het jaarlijkse programmaboek van de jeugdzorginstellingen. De website biedt een helder overziht met atuele informatie over de programma s in de jeugdzorg en de zorg voor liht verstandelijk gehandiapte kinderen en jongeren. De verwijzer kan de website gebruiken om samen met de liënt een keuze te maken voor een programma dat aansluit bij de hulpvraag van de liënt. Meer informatie: Spirit breidt uit in 2007 Spirit zal meer dan 10 proent groeien in Volgens de plannen, zal dat op de volgende manier gebeuren: opening van De Koppeling, een belangrijke samenwerkingsprojet met de Basule en Altra. Hier komen zes afdelingen met aht plaatsen; opening van een beperkt beveiligde afdeling in het JOC, totaal 24 plaatsen; uitbreiding van residentiële apaiteit met vier afdelingen. Twee afdelingen Beter met Thuis komen in Amstelland en de Meerlanden en in Zaanstreek/ Waterland. Een afdeling 16+ komt in Nieuw-West. Een afdeling voor langdurig verblijf komt in Centrum/Oud-West. Met deze uitbreiding zijn ongeveer 100 arbeidsplaatsen gemoeid. Meer informatie: Psyhiatrie moet verantwoordelijkheid nemen Ella Kalsbeek wil ontinuïteit in de zorg Aanvalsplan leidt tot einde wahtlijst D O O R : L I N D A VA N W I J K Staatsseretaris Ross maakte eind januari bekend dat nog dit jaar tuhtreht voor jeugdzorg zal worden ingevoerd. Wiel Janssen, direteur Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam, is positief over de komst van tuhtreht voor de jeugdzorg, maar shat in dat het nog twee jaar duurt voor het zover is. Naar aanleiding van de moord op de driejarige Savannah, waarbij de gezinsvoogd door het Openbaar Ministerie werd aangeklaagd wegens vermeend inompetent handelen, wil de overheid nog dit jaar tuhtreht instellen voor de jeugdzorg. Tuhtreht is een deel van het publieke reht dat aan de overheid de bevoegdheid geeft om personen, die tot een bepaalde beroepsgroep behoren, zoals advoaten, medii en militairen, een bepaald nadeel toe te brengen ter bevordering van een behoorlijke vervulling van hun taak. De gezinsvoogd van Savannah werd aangeklaagd op basis van het algemeen strafreht omdat er op dit moment geen andere manier is om eventuele fouten te orrigeren. Jurisprudentie Staatsseretaris Ross meent dat een eigen tuhtreht in de jeugdzorg zowel de liënten als de medewerkers ten goede komt. Als je werkt volgens afgesproken standaarden en met effetieve methoden, kun je wat je doet makkelijk verantwoorden, aldus de vertrekkende staatsseretaris. Dit jaar komt er een ommissie van deskundigen die bij twijfel om een oordeel wordt gevraagd. Ross: Daarmee wordt jurisprudentie opgebouwd, die weer in nieuwe afspraken tereht komt over wat je als professional in de jeugdzorg wel of niet moet doen. Er wordt een miljoen euro extra uitgetrokken. Daarvan zal een beroepsvereniging worden opgeriht, waar iedereen die in de jeugdzorg werkt zih bij kan aansluiten. Daarnaast wordt op korte termijn gestart met nieuwe MBO- en HBO-opleidingen die speiaal op de jeugdzorg zijn toegesneden. Zuiverend Wiel Janssen, direteur Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam (BJAA): Ik denk dat tuhtreht een zuiverende werking kan hebben op het beroep. Het kan ervoor zorgen dat er meer vertrouwen ontstaat in de Thema: Hulp aan Huis In alle gezinnen komen nu en dan problemen voor. Voor een klein deel van de gezinnen blijken deze problemen niet oplosbaar, waardoor een situatie ontstaat waarin kinderen niet optimaal kunnen opgroeien. In Nederland was het traditie om kinderen dan uit huis te plaatsen. Ze kwamen tereht op de daghulp of een leefgroep. De laatste jaren is er ehter ook een beweging om kinderen zoveel mogelijk in hun eigen leefomgeving te laten en dáár de besherming en hulp te bieden die nodig is. De hulp wordt verplaatst van instellingen naar de eigen leefomgeving van kinderen. Lees verder pag. 7 Binnen twee jaar tuhtreht Gezinsvoogden demonstreren in het bijzijn van staatsseretaris Rita Verdonk tegen de strafrehterlijke vervolging van een van hen naar aanleiding van de dood van de peuter Savannah. uitvoering van het vak. Nu wordt niet met hetzelfde respet gekeken naar medewerkers in de jeugdzorg als naar artsen en psyhiaters, beroepsgroepen die ook grote verantwoordelijkheid dragen in hun werk en wél het zelfreinigende middel tuhtreht hebben. Het tuhtreht geldt niet alleen voor medewerkers van Bureau Jeugdzorg zoals in de zaak Savannah - maar voor iedereen die in de jeugdzorg werkt, aldus Janssen. Ook groepsleiders die werkzaam zijn bij zorginstellingen kunnen verkeerde inshattingen maken. In de hele jeugdzorg hebben medewerkers een groot hart en een grote mate van betrokkenheid Helaas ontbreekt de wetenshappelijke basis onder het werk nogal eens en zijn er niet voldoende standaarden. Ondanks dat moeten we lering kunnen trekken uit onze fouten. Hieraan kan het tuhtreht een bijdrage leveren. Dat draagt mijns inziens bij aan een professionalisering van de setor. Beroepsregister We moeten wel beseffen dat het tuhtreht niet een, twee, drie is geregeld. Er moet een overziht komen van de beroepenstrutuur in de jeugdzorg inlusief funtieomshrijvingen, er moet een opleidingsstrutuur komen in overleg met de HBO-raad, een register waarin medewerkers hun beroep kunnen laten registreren en een beroepsvereniging. Omdat de MOgroep (Maatshappelijk Ondernemers Groep, de landelijke koepelorganisatie voor de jeugdzorg ) een en ander ondersteunt, moet het mogelijk zijn om het tuhtreht binnen twee jaar van de grond te krijgen. MARCEL VAN DEN BERGH/HH 1

2 D O O R : L I N D A VA N W I J K Jong aan de Amstel is een gezamenlijke uitgave van zeven instellingen voor de jeugdzorg, de jeugdpsyhiatrie en het speiaal onderwijs in de stadsregio Amsterdam: Altra, De Basule, Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam, HVO- Querido, MOC t Kabouterhuis, REC BovenAmstel en Spirit. Jong aan de Amstel vershijnt vier keer per jaar. De artikelen in dit blad vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van de organisaties. Evenmin kunnen aan de inhoud van dit blad rehten worden ontleend. Overname artikelen Overname van artikelen uit Jong aan de Amstel is alleen toegestaan na voorafgaande shriftelijke toestemming van de redatie. Hoofdredatie Martin Gerritsen Kernredatie Sanne Bender (Spirit), Bernard Homans (REC BovenAmstel), Hans van der Jagt (Altra), Maurits de Jong (Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam), Peter Kempers (HVO- Querido), Clara Vollaard (De Basule), Inez Zuiderveld (MOC t Kabouterhuis) Redatie Rik van Beijma (Spirit), Hermien Buijse (Altra) Anita van Ewijk (Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam), Vinent Fafieanie (Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam) Vaste medewerkers Marnix de Bruyne, Mihel van Dijk, Tamara Franke, Corina de Feijter, Suzan Hilhorst, Evelien Hoekstra, Mihèle Mathezing, Sake Rijpkema, Wim Stevenhagen en Linda van Wijk. Redatie-adres Jong aan de Amstel, Fred. Roeskestraat EC Amsterdam jongaandeamstel@tisalimail.nl Ontwerp en DTP Roggeveen Grafish Ontwerp Amsterdam Druk Rob Stolk BV Jong aan de Amstel behandelt elk nummer een bepaald thema. Hierin beliht ze het onderwerp vanuit vershillende hoeken en geeft daarbij een overziht van het hulpaanbod van de jeugdzorg op dit terrein. Tot nu toe kwamen de volgende thema s aan bod: 2003/1 Vroegtijdige signalering* maart /2 De harde kern juni /3 Kindermishandeling september /4 Basisonderwijs deember /1 Jeugdpsyhiatrie* maart /2 Voortgezet onderwijs juni /3 Crisishulp november /1 Huiselijk geweld maart /2 Jeugdgezondheidszorg juni /3 Lokaal jeugdbeleid oktober /4 Speiaal onderwijs (primair) deember /1 Armoede maart /2 Meidenhulpverlening juni /3 Lihtverstandelijk gehandiapten oktober /4 Voortgezet speiaal onderwijs deember /1 Hulp aan huis maart 2007 Oude nummers van Jong aan de Amstel zijn zolang de voorraad strekt op te vragen via het adres van de redatie: jongaandeamstel@tisalimail.nl * Niet meer voorradig Zorgen om preventie in WMO De WMO, Wet maatshappelijke ondersteuning, is per 1 januari 2007 ingevoerd. Wat zijn de gevolgen van deze nieuwe wet voor de jeugdzorg? Waarom was er een nieuwe wet nodig? Margreet Muller, programmamanager Stadsdelen bij de Dienst Zorg en Samenleven van de Gemeente Amsterdam: De wet dient twee doelen: een zelfredzame samenleving helpen bouwen en kostenbeheersing. De WMO wil de kosten op twee manieren beheersbaar maken. Ten eerste door mensen uit de omgeving meer te betrekken bij de zorg, ten tweede door een betere afstemming met de keten in de setoren zorg en welzijn. De kloof tussen volwassenenpsyhiatrie en jeugdzorg is nog te groot, stelt Wiel Janssen, direteur Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam. Het is volgens hem shadelijk dat er niet verpliht naar de gevolgen voor de kinderen wordt gekeken tijdens de behandeling van de problemen van ouders. zijnsbudget en kijken wat er wel en wat er niet gebeurt in het kader van de WMO. Witte vlekken - zoals de vraag wie er verantwoordelijk is voor de preventieve zorg worden ingevuld. In het verleden werd wel eens verwijtend naar elkaar gekeken. Met de komst van de WMO wordt er duidelijkheid geshapen over vraag en aanbod. Dat is prettig voor alle partijen. Met een duidelijke taakverdeling kan er effiiënter gewerkt worden. In kaart Ook de gemeente ziet het belang in van preventie. Pas nadat we de preventie in kaart hebben gebraht en de taken hebben verdeeld komt de vraag aan wie dat uitbesteed kan worden. De bestaande ativiteiten op het gebied van jeugd blijven tot die tijd gewoon uitgevoerd worden. Ik begrijp de zorg van Bureau Jeugdzorg, nu zij nog even niet zien hoe de preventieve zorg onreet ingevuld wordt, maar dat is korte termijn. Je moet naar de lange termijn kijken. D O O R : M A R T I N G E R R I T S E N Psyhiaters moeten verantwoordelijkheid nemen Janssen is duidelijk. Psyhiaters moeten niet zwijgen over de psyhishe ziekte van ouders, wanneer dat hun kinderen in gevaar brengt. Het ligt voor de hand, maar in praktijk lihten psyhiaters de jeugdzorg zelden in. De Nederlandse Vereniging van Psyhiatrie stelt namelijk dat een psyhiater geen vertrouwelijke gegevens van een patiënt mag melden. Johan Legemaate, hoogleraar gezondheidsreht aan de Vrije Universiteit: Zodra hulpverleners verpliht worden informatie door te geven aan de jeugdzorg of de politie, is er grote kans dat ouders geen hulp meer bij hen zoeken. Dan is het middel erger dan de kwaal. Dan zijn de kinderen nog slehter af. Over dat laatste argument valt te twisten. Jeugdzorg krijgt nu vaak te maken met de kinderen op het moment dat de problematiek uit de hand dreigt te lopen of al is gelopen. Dat verklaart ook de noodkreet van Janssen: Als er iets met een kind aan de hand is, dan ligt de oorzaak vaak bij de problemen van de ouders. Op het moment dat wij dit tijdig weten, kunnen we ook tijdig maatregelen nemen. Daarom vind ik dat een psyhiater Andere taak Wat zijn de gevolgen van deze wet voor de jeugdzorg? John Hersbah, beleidsfuntionaris Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam.: Met de invoering van de wet op de Jeugdzorg veranderde de taak van Bureau Jeugdzorg. We mohten geen preventieve zorg meer uitvoeren. We doen dit nog wel, maar anders gefinanierd. Ook de liht ambulante zorg staat onder druk. Daardoor zijn er hiaten ontstaan in het zorgaanbod. De WMO zal dat gat moeten dihten. In de WMO staat dat de gemeente verantwoordelijk is voor vijf funties die gelieerd zijn aan de jeugdzorg: signalering, informatie en advies, toeleiding naar zorg, pedagogishe hulpverlening en zorgoördinatie. Er zijn nu onstant gesprekken tussen Bureau Jeugdzorg en de gemeente en stadsdelen om een goed ontinuüm van zorg neer te zetten. Wij ondersteunen de lokale voorzieningen en het onderwijs zodat men goed kan signaleren en toeleiden naar zorg. Bureau Jeugdzorg maakt zih wel zorgen of de gemeenten en stadsdelen voldoende middelen krijgen voor de invulling van deze vijf funties én dat niet alle aandaht gaat naar thuiszorg en mantelzorg. Wat gaat er veranderen in de preventieve jeugdzorg? Muller: Stadsdelen halen de stofkam door hun welzijn patiënt diret moet vragen of zij kinderen heeft. Dat is helaas geen traditie omdat hulp zih riht op de patiënt zelf en niet op de omgeving. Toh vind ik dat een psyhiater zih af moet vragen welk effet bijvoorbeeld borderline heeft op de kinderen. Expertise Janssen vindt dus dat de psyhiater de jeugdzorg moet inshakelen als de ziekte van de ouder nadelige gevolgen heeft voor de kinderen: Alleen al omdat het belangrijk is expertise in huis te hebben voor de hulp aan kinderen. Dat kan de behandeling van de ouder op zih ondersteunen. Ik vind daarom dat de volwassenenpsyhiatrie met een standaardproedure moet komen in antwoord op de vraag wat er met de kinderen moet gebeuren. Janssen onstateert dat er binnen de volwassenenpsyhiatrie steeds meer stemmen opgaan om toenadering tot de jeugdzorg te zoeken. De kloof tussen de volwassenenpsyhiatrie en de jeugdpsyhiatrie is al enorm groot, laat staan de kloof tussen de jeugdzorg en de volwassenenpsyhiatrie. Toh wordt het huidige probleem steeds meer onderkend. Dat is ook de reden dat we binnenkort als Jeugdzorgoverleg Stadregio Amsterdam om de tafel gaan zitten met de volwassenenpsyhiatrie binnen Amsterdam. Daarnaast is er het landelijke initiatief om te praten met GGZ-Nederland. Het is een belangrijk begin. WIM STEVENHAGEN 2

3 D O O R : M A R T I N G E R R I T S E N Ella Kalsbeek wil ontinuïteit in de zorg Ik kan het niet uitstaan als kinderen in de knel zitten. Dat zegt Ella Kalsbeek, voormalig staatsseretaris van justitie, voormalig woordvoerder jeugdzorg in de Tweede Kamer en sinds 1 maart de nieuwe bestuursvoorzitter van Altra. Ella Kalsbeek heeft iets met jeugdzorg. Ze noemt het haar lievelingsportefeuille en veel mensen vereenzelvigen haar met deze setor. Toh had ze in haar 23- jarige politieke arrière alleen de laatste vier jaar diret te maken met jeugdzorg. En als staatsseretaris van justitie zwaaide ze in 2001 en 2002 ook nog even de septer over de jeugdbesherming. Wat heeft ze toh met jeugdzorg? Ik heb een bepaalde drive om kinderen een kans te gunnen, vertelt ze in haar woning. Ik kan het niet uitstaan als kinderen in de knel zitten. Juist omdat de kindertijd zo bepalend is voor het latere leven. Maar wat de diepere oorzaak is van die drive? Daarover kun je psyhologiseren, maar ik weet het niet. Gezien haar belangstelling voor de jeugdzorg, wekt het geen verwondering dat ze na haar politieke arrière tereht kwam in de jeugdzorg. genomen vanwege haar politieke ontaten? Ze laht: Natuurlijk zal ik ook in het politiek-bestuurlijke iruit een en ander proberen. Ontshotting Ontshotting was een ander belangrijk thema waarop Kalsbeek als kamerlid hamerde. Ze ergerde zih geregeld aan de manier waarop hulpverleners langs elkaar heen werkten. Het moet niet veel gekker worden, riep ze eens in de kamer. Hoe wil ze Amsterdam ontshotten? Ik vind dat we moeten werken met een goed liëntvolgsysteem. Daarbij moeten we wel ondersheid maken in soorten liënten. Een deel van de liënten komt bij de jeugdzorg in geval van een risis, bijvoorbeeld bij een ehtsheiding. Dan zetten we de zaak op de rails, waarna het weer rustig wordt. De kwetsbare gezinnen vormen de tweede ategorie. Kalsbeek: Dat zijn gezinnen die langdurig van hulp afhankelijk zijn, bijvoorbeeld omdat een ouder psyhiatrishe of verstandelijke problemen heeft. Voor hen is een liëntvolgsysteem belangrijk. Op die manier kunnen we namelijk ontinuïteit in de zorg bieden. Kalsbeek komt met het model huisarts-speialist dat ze ook beshreef in haar boek JeugdZorg voor de toekomst. Het is een soort ideaal, waarbij de huisarts bij het gezin betrokken blijft en ook weet wat er in het gezin speelt. Hij kan vervolgens doorverwijzen naar de speialist. Nu is een gezin even in beeld bij een gezinsvoogd, maar verdwijnt vervolgens uit beeld. Later meldt iemand uit het gezin zih elders, maar weet niemand de ahtergronden. Dat mag niet meer. We moeten ontinuïteit in de zorg krijgen. Beter Beshermd versnelt hulp Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam (BJAA) startte juni vorig jaar de pilot Beter Beshermd. Doel: het verkorten van de doorlooptijden in de keten Raad voor de Kinderbesherming, rehtbank en de jeugdbesherming, het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling en bureau jeugdzorg. Onlangs versheen de eerste evaluatie over vier maanden Beter Beshermd in Amsterdam-Zuidoost. Vier keer per week komen de ketenpartners bijeen. In vier maanden brahten ze 51 zaken in. De behandeling door het team resulteerde onder andere in 25 verwijzingen naar het AMK of vrijwillige hulp, 24 doorgeleidingen Ella Kalsbeek: Nu ik zie hoe de indiatiestelling in praktijk uitpakt, zet ik wel vraagtekens bij dat systeem. Indiaties Uiteindelijk wist Altra haar te strikken en sinds 1 maart werkt ze op de Plantage Middenlaan. De eerste paar maanden zal ze zih vooral inwerken. Ik wil me op de hoogte stellen waar het goed gaat met Altra en op welke plekken het welliht beter kan. Daarbij vind ik het bieden van kwaliteit belangrijker dan de groei van de organisatie. Ze zal nu in praktijk moeten werken met de regelgeving waarvoor ze als staatsseretaris deels zelf verantwoordelijk was, zoals het systeem van indiatiestelling. Theoretish klopt het model, zegt ze. Met de indiatiestelling bepaal je op grond van objetieve riteria of iemand jeugdzorg krijgt. Of speiaal onderwijs. De vraag bepaalt in dat geval dus of iemand zorg krijgt en niet het aanbod. Nu ik zie hoe het in praktijk uitpakt, zet ik wel vraagtekens bij dat systeem. Je ziet dat het zo ingewikkeld is dat mensen niet zelf een indiatie kunnen aanvragen. De instellingen nemen daarom beroepskrahten aan die mensen helpen bij het invullen van de indiatieformulieren. Verder zie je dat indiatiestellingen veel tijd vragen en dat de waarde ervan vaak wordt betwijfeld. Hoe moet het dan wel? Als ik nog in de politiek zat, dan zou ik proberen de regelgeving te veranderen. Nu moet ik binnen die regels werken en daarbinnen een en ander veranderen. Maar Altra heeft haar toh ook aannaar de Raad en 18 uitspraken bij de rehtbank. En de doorlooptijden? Uit landelijk onderzoek bleek dat er normaal tussen de aht en vijftien maanden zit vanaf de melding tot de start van de jeugdbesherming. Bij Beter Beshermd zakte dit in 85 proent van de zaken tot onder de norm van twee maanden. 17 Proent werd zelfs binnen één week afgehandeld. Het pilotteam beslist gemiddeld binnen vijf dagen of de inzet van een (voorlopige) maatregel nodig is. In elke zaak vond er binnen één week ontat plaats met het kind en de opvoeders. Bij alle nieuwe meldingen is hulpverlening diret opgestart. Belangrijke onlusie: De samenwerking leidt zeker tot een effetievere en effiiëntere informatieoverdraht. Meer informatie: 3 STIJN RADEMAKERS/HH Jongeren Spirit lopen Marathon van Rotterdam Zes jongeren van Spirit zullen 15 april 2007 starten op de vijf of tien kilometer tijdens de Marathon van Rotterdam. Hoofdsponsor Fortis is namelijk een samenwerking aangegaan met de MOGroep, branhe jeugdzorg. In totaal kunnen 130 jongeren samen met 65 medewerkers van Fortis trainen voor de tien- en vijf kilometerloop van de Marathon van Rotterdam. De medewerkers oahen de jongeren in de voorbereiding en alle deelnemers volgen een gezamenlijke looptraining. Doel van het projet is om een bijzondere sportieve uitdaging te reëren voor de jongeren en de medewerkers van Fortis. Jongeren krijgen positieve prikkels voor de loopsport, krijgen de mogelijkheid heldere doelen te stellen voor zihzelf om een persoonlijke topprestatie neer te zetten. Meer informatie: Opvoedondersteuning verhuist Het Serviebureau Opvoedondersteuning & Training (SO&T) van Bureau Jeugdzorg is 1 maart verhuisd. SO&T is het expertiseentrum in de stadsregio Amsterdam voor opvoeden en opgroeien. Zij biedt trainingen, beleidsontwikkeling en advies en onsult aan overheden en instellingen en op inkoop rehtstreeks aan ouders en jongeren. Vanaf 1 maart is zij gevestigd in de Parooltoren op de Wibautstraat Het nieuwe telefoonnummer is of per sot@bjaa.nl. Meer informatie: De Basule neemt Fora over De Basule en Fora ondertekenden onlangs een intentieverklaring waarin beide partijen stellen dat De Basule voor 1 juli 2007 Fora zal overnemen. Fora is een onafhankelijk bureau dat diagnostish onderzoek verriht bij jongeren en/of ouders op verzoek van justitiële instanties zoals de Raad voor de Kinderbesherming, gezinsvoogdij-instellingen, Openbaar Ministerie en de rehterlijke maht. De Basule zal de forensishe diagnostiek in de regio s Noord-Holland (inlusief stadsregio Amsterdam), Zuid-Holland (exlusief stadsregio Rotterdam) en Utreht uitoefenen en zal de ativiteiten van Fora overnemen. Voor de Basule is dit een belangrijke uitbreiding van het brede dienstenpakket op het gebied van de forensishe psyhiatrie. Meer informatie: Kabouterhuis biedt meer hulp in Zuidoost MOC t Kabouterhuis heeft haar apaiteit in 2006 kunnen uitbreiden en heeft deze met name ingezet voor de jonge kinderen in Zuidoost. Op dit moment zijn er twee extra groepen gekomen voor kinderen uit Zuidoost. Deze groepen zitten nu nog in het bestaande entrum van t Kabouterhuis in Zuid, maar medio 2007 gaan ze naar verwahting naar een nieuwe loatie in Zuidoost. MOC t Kabouterhuis werkt de plannen uit samen met Altra. Vanaf de start werken zij toe naar een direte aansluiting op en intensieve samenwerking met de plekken waar de signalen over opvoedings- en ontwikkelingsproblemen het eerste zihtbaar worden, zoals het ouder-kindentrum, de voorshool, de kinderopvang en het onderwijs. Meer informatie:

4 Nieuw luster binnen de Basule De Basule kent per 1 januari 2007 een nieuw luster, namelijk het luster Gezinnen. Hierin werken de Therapeutishe Gezinsverpleging (TGV) en de Psyhiatrishe Gezinsbehandeling (PGB) samen. Het luster Gezinnen wil optimaal gezinsgeriht werken en de volume en variëteit van het aanbod vergroten. Meer informatie: Basule opent pand bij AMC Begin maart gaat een aantal afdelingen van de Basule verhuizen naar een nieuw pand op het terrein van het Aademish Medish Centrum. Het nieuwe pand is gevestigd aan de Meibergdreef 7, 1105 AZ Amsterdam ZO ( ). Het postadres is: postbus 303, 1115 ZG Duivendreht. Meer informatie: HVO-Querido opent WerkHotel Dit najaar wordt in de voormalige Hendrik de Keysershool in Bos en Lommer het WerkHotel geopend. Dit hotel is bedoeld voor ongeveer dertig gemotiveerde jongeren met problemen in hun woon- en leefsituatie. Zij krijgen hier een kans om in een woon-leer-werktrajet hun opleiding af te ronden en een goede basis te leggen voor hun toekomst. Om hiervoor in aanmerking te komen is het noodzakelijk dat de jongere een studie volgt, stage loopt of werkt. In het WerkHotel heeft iedereen een eigen kamer; douhe, toilet en keuken worden gedeeld. Meer informatie: Fifteen zoekt topkoks Het van tv bekende restaurant Fifteen (Jamie Oliver) en stihting Kookdroom leiden elk jaar jongeren tussen de 16 en 24 jaar op tot kok. De jongeren hebben door vershillende oorzaken weinig kans op de huidige arbeidsmarkt. Fifteen biedt deze jongeren de kans om het koksvak te leren door een ombinatie van shool en praktijkervaring. De opleiding duurt ongeveer zestien maanden. De inshrijving dit jaar loopt tot 15 maart. Kent u een topkok in de dop? Kijk voor meer info op Kinderen Eerst in Amsterdam De stad Amsterdam heeft een ambitieus programmaakkoord geshreven: Kinderen Eerst. Het is voor het eerst dat er zo n samenhangend en geriht plan is over hoe zij willen omgaan met de jeugd in de stad. Kinderen Eerst is het ambitieuze Amsterdamse antwoord op de nieuwe ordening van de taken tussen het Rijk en de gemeentes rondom jeugdbeleid en jeugdzorg. Het idee is dat een stadsdeel beter dan het verre Den Haag weet wat nodig is in een wijk. Het omgaan met opgroei- en opvoedproblemen is maar één onderdeel van het plan. Preventie en de toeleiding naar Bureau Jeugdzorg komen ook uitgebreid aan bod. Meer informatie op TABEL 1 Aantal jeugdigen uit aanvalsplan dat in de zorg is genomen 1 jan.-30 juni 1 juli-30 sept. 1 nov.-31 de totaal Ambulante hulp Dagbehandeling Pleegzorg Residentieel Totaal D O O R : E V E L I E N H O E K S T R A De Koppeling start in april In april opent besloten behandelentrum De Koppeling haar deuren voor jongeren tussen de twaalf en ahttien jaar met ernstige gedragsproblemen. Het is een unieke samenwerking tussen de jeugdzorg (Spirit en Bureau Jeugdzorg), de jeugdpsyhiatrie (De Basule) en het speiaal onderwijs (Altra). De verwahtingen zijn hoog, eindelijk is er een plek voor jongeren met deze problematiek in Amsterdam en omgeving. Het verhaal van Tatjana maakte in 2004 veel emoties los. Tatjana had ernstige gedragsproblemen, maar werd wegens een tekort aan behandelplaatsen opgesloten in justitiële jeugdinrihting De Doggershoek. Vanaf april 2007 is er in Amsterdam eindelijk een mogelijkheid om deze jeugdigen op te nemen in een gesloten jeugdzorginstelling, waarbij gesloten verblijf en gedwongen behandeling is toegestaan. Dit betekent dat jongeren, zoals Tatjana, niet langer meer worden opgesloten samen met jongeren die een strafbaar feit hebben gepleegd. Krahten bundelen Manager Laurent Jan van den Bogaard van De Koppeling is verheugd over de samenwerking met de jeugdpsyhiatrie: Wij hebben onze krahten gebundeld en kunnen op deze manier de jongeren een veilige omgeving bieden waar we met hen aan de slag gaan. De Koppeling, gevestigd aan de Tafelbergweg vlakbij het AMC, heeft drie (risis)opvanggroepen, drie ongemengde behandelgroepen, waarvan een meisjesgroep en twee gemengde behandelgroepen. In totaal is er een apaiteit van 64 bedden. Ook al is het een gesloten jeugdzorginstelling Van den Bogaard wil voorkomen dat het een uitstraling van een gevangenis heeft. Klantvriendelijkheid, gezinsgeriht D O O R : M A R T I N G E R R I T S E N Nul. Dat was het aantal jongeren dat op 1 januari 2007 langer dan negen weken op hulp wahtte in de Stadsregio Amsterdam. De jeugdzorginstellingen voldeden daarmee aan de doelstellingen van het ministerie van VWS. Maar, zegt Mark Bent, voorzitter van het Jeugdzorgoverleg Stadsregio Amsterdam, nu moeten er struturele gelden komen, anders is de wahtlijst zo terug. SAKE RIJPKEMA TABEL 2 Aantal jongeren dat langer dan negen maanden op zorg waht 30 juni sept de Bouwvakkers werkten in februari nog keihard aan het gebouw waar De Koppeling in april haar deuren opent. werken en behandeling op maat zijn middelen waar mee de instelling traht de jongeren en hun gezin te helpen. Ondanks de zwaarte van de doelgroep, willen we deze jongeren een kans te geven die ze moeten nemen om weer op de juiste pad tereht te komen, vertelt Van den Bogaard. Gezinstherapie In de gesloten opvang staat de sreening en diagnostiek entraal. Vervolgens wordt gewerkt met de funtionele gezinstherapie omdat de jongeren vaak een ombinatie vertonen van psyhishe problemen en van antisoiaal, oppositioneel en opstandig gedrag. Het gezin en het netwerk hebben hier diret mee te maken. Onderwijs is een belangrijk onderdeel van het dagprogramma, geombineerd met vershillende modules als hoe om te gaan met agressie, sport, soiale vaardigheidstraining en reatieve ativiteiten. Voor meer informatie: of Aanvalsplan leidt tot einde wahtlijst iret na de zomer hebben we de hulp opgestart, ver- Bent. Zo moesten er nieuwe loaties en mensen Dtelt komen. Spirit opende in deember vier nieuwe residentiële instellingen en MOC t Kabouterhuis drie dagbehandelingsgroepen. Zo konden we de wahtlijst snel wegwerken. De inspanningen van de Amsterdamse jeugdzorginstellingen waren onderdeel van het Aanvalsplan Wahtlijsten waarvoor VWS 7 miljoen euro beshikbaar stelde. Uiteindelijk doel was dat eind 2006 geen enkele liënt langer dan negen weken op hulp hoefde te wahten. Bureau Jeugdzorg, Spirit, MOC t Kabouterhuis, Altra en De Basule startten voortvarend met de uitbreiding van het hulpaanbod. We zaten het hele jaar op onze doelstelling, vertelt Bent, maar het bleef afwahten of het ons daadwerkelijk zou lukken de wahtlijsten weg te werken. Maar mede doordat we de laatste twee maanden 375 jongeren konden helpen, haalden we het. Tevreden Bent is dus tevreden? Ja en nee, zegt hij. Natuurlijk ben ik tevreden dat we de doelstelling hebben gehaald, maar dat is ons alleen gelukt omdat we ook veel jongeren vervangende zorg hebben geboden. Dat zijn bijvoorbeeld jongeren die we in een pleeggezin wilden plaatsen, maar nu tijdelijk hulp aan huis krijgen. Die jongeren moeten uiteindelijk wel naar een pleeggezin, want die indiatie is destijds op goede gronden gesteld. Een groter probleem is dat VWS het meeste geld op inidentele basis beshikbaar stelde. We hebben 3,8 miljoen strutureel gekregen, de rest was inidenteel, vertelt Bent. Maar de vraag naar jeugdzorg nam wel strutureel toe en dat kun je nooit opvangen met inidentele middelen. We zien daarom de wahtlijsten in sommige zorgregio s weer toenemen en als er niets gebeurt, zijn de wahtlijsten over een half jaar net zo lang als vanouds. 4

5 Jeugdzorg in de regio Amsterdam Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam is onder andere verantwoordelijk voor de intake van liënten. Zij vormt als het ware de voordeur voor de jeugdzorg en stelt vast welke hulp kinderen en jongeren en hun ouders nodig hebben. Als kan worden volstaan met kortdurende, relatief eenvoudige hulp, dan verleent Bureau Jeugdzorg deze zelf. Indien meer en/of intensievere hulp nodig is, dan zorgt Bureau Jeugdzorg dat de liënt wordt geholpen met een zorgprogramma. Deze programma- s worden in de agglomeratie Amsterdam uitgevoerd door vijf instellingen voor Hulp op indiatie (HOI), ook wel zorgaanbieders genoemd: Altra, de Basule, HVO- Querido, MOC t Kabouterhuis en Spirit. Deze bieden zowel ambulante hulp, daghulp als residentiële hulp. Ook is Bureau Jeugdzorg verantwoordelijk voor de indiatiestelling voor kinderen met psyhiatrishe problematiek. Dit kan onder andere met indiaties die leiden tot de inzet van Persoons Gebonden Budget (PGB). Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam Bureau Jeugzorg vormt de toegang tot een groot deel van de jeugdhulpverlening in de agglomeratie Amsterdam. Zij verleent hulp, indieert, verwijst én begeleidt kinderen en jongeren (en hun ouders) zodanig, dat deze de juiste hulp krijgen. Zij werkt hiertoe samen met lokale voorzieningen en de gespeialiseerde jeugdhulpverlening. Ook begeleidt Bureau Jeugdzorg kinderen, jongeren en hun gezin bij de uitvoering van door de rehter opgelegde maatregelen binnen de (gezins-)voogdij en de jeugdrelassering. Bureau Jeugdzorg fungeert als meldpunt voor (vermoedens van) kindermishandeling. Bij al het handelen van Bureau Jeugdzorg staan de rehten van het kind entraal. Jeugdhulpverlening Deze riht zih op liënten die op vrijwillige basis met de jeugdzorg te maken krijgen. Daarnaast ondersteunt Bureau Jeugdzorg andere professionals, zodat liënten geen gebruik hoeven te maken van de meer intensieve jeugdzorg. Naast het houden van dagelijks spreekuur, neemt BJAA deel aan de zorgstruturen van het basis-, voorgezet en speiaal onderwijs. Voor jonge kinderen wordt samengewerkt met de jeugdgezondheidszorg. BJAA is ook de toegangspoort voor de jeugd-ggz, hoewel de huisarts mag blijven verwijzen. In geval kinderen worden bedreigd, kan een zorgmelding bij BJAA worden gedaan waarna volgens een proedure wordt gehandeld. Voor risissituaties heeft BJAA een risisteam dat binnen zeer korte tijd ter plaatse is. Als een lient bij BJAA is aangemeld, wordt er een uitgebreide analyse gedaan om vast te stellen wat de kern is van de problematiek en wat voor hulp nodig is. Meestal is geïndieerde hulp nodig. Wanneer relatief lihtere hulp volstaat, kan Bureau Jeugdzorg hulp- en adviesgesprekken voeren (max. 5). Wanneer de geïndieerde hulp in gang is gezet, volgt en stuurt Bureau Jeugdzorg de hulp aan indien nodig. Het de taak van Bureau Jeugdzorg om de Raad voor de Kinderbesherming om een onderzoek te vragen als de ontwikkeling van een kind wordt bedreigd en/of ouders niet meewerken aan de hulpverlening. Vaak wordt dat voorafgegaan door de eerdergenoemde zorgmelding. Bureau Jeugzorg is daarmee ook de intake-poort van de Raad voor de Kinderbesherming Gezinsvoogdij De gezinsvoogd ondersteunt een gezin als een kind door de situatie thuis niet meer goed en/of veilig kan opgroeien. Deze begeleiding start na een uitspraak van de kinderrehter. De gezinsvoogd geeft de ouder(s) bindende adviezen en ondersteunt bij de verzorging en opvoeding van het kind. Voogdij In de Nederlandse wet staat dat iedereen die jonger is dan ahttien jaar onder gezag moet staan. Als er geen ouder is die het gezag kan uitoefenen, dan kan in de agglomeratie Amsterdam de voogdij worden opgedragen aan Bureau Jeugdzorg. De voogdijwerker behartigt dan namens Bureau Jeugdzorg de belangen van de minderjarige en neemt de belangrijke beslissingen. Jeugdrelassering Als een jongere in aanraking komt met de politie en er een proes-verbaal wordt opgemaakt, dan kan na een beslissing van een bevoegde justitiële instelling de jeugdrelassering worden ingeshakeld om herhaling te voorkomen. De jeugdrelasseringwerker betrekt de situatie op het werk of shool, de vrijetijdsbesteding, vriendenkring en de thuissituatie bij de begeleiding, en zal de jongere intensief motiveren en ontroleren. Opvoedondersteuning Bureau Jeugdzorg biedt ouders en professionals ondersteuning bij vragen over opgroeien en opvoeden. Hiertoe verzorgt Bureau Jeugdzorg trainingen en kan men tereht bij diverse Opvoedwinkels. Onderwijshulpverlening Op alle sholen voor voortgezet onderwijs is een onderwijshulpverlener werkzaam. Deze biedt shoolfuntionarissen advies en onsult. In overleg met de shool worden indiaties opgesteld en worden hulpen adviesgesprekken geboden. Voor een overziht van het totale aanbod van Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam: Altra Altra biedt hulp aan kinderen en jongeren die zijn vastgelopen of dreigen vast te lopen in hun ontwikkeling en aan ouders die steun nodig hebben bij de opvoeding. Ook sholen kunnen een beroep doen op Altra bij de begeleiding van hun leerlingen. AANMELDING Sholen Politie Maatshappelijk werk Kinderopvang overigen Artsen Hulp op maat Altra biedt hulp op maat. Dat betekent dat er een groot aantal programma s wordt geboden, afgestemd op de de speifieke behoeften en vragen. Zo biedt Altra risisopvang voor heel jonge kinderen die niet meer thuis kunnen wonen, risishulp voor gezinnen die in aute problemen zijn gekomen en een reeks hulpprogramma s voor kinderen en jongeren in alle leeftijdsategorieën. Aanstaande tienermoeders krijgen hulp bij de opvoeding van hun kind en worden geholpen op weg naar zelfstandigheid. De programma s vershillen in duur en intensiteit. De meeste hulp is ambulant, dat wil zeggen dat de kinderen een of meerder keren in de week naar een van de loaties van Altra komen. Soms ook wordt de hulp thuis geboden. De hulp aan jonge moeders en de risishulp voor jonge kinderen is residentieel: de moeders en kinderen wonen dag en naht in een van de opvang- of leefgroepen van Altra. Hulp op shool Steeds meer hulpverlening vindt tegenwoordig op of vanuit de sholen plaats. Een bekend voorbeeld is het shoolmaatshappelijk werk dat voorziet in kortdurende hulp aan ouders van leerlingen met wie het op de basisshool niet goed gaat. Leerkrahten kunnen advies krijgen hoe ze het beste kunnen omgaan met het gedrag van de kinderen. Een ander voorbeeld is de Ouder-Kindtraining, bedoeld voor kinderen met gedragsproblemen en voor ouders die onvoldoende in staat zijn tot opvoeden. Het programma heeft een preventief karakter en vindt deels op shool, deels bij de ouders thuis plaats. Voor het voortgezet onderwijs is er onder andere het Swithprojet ontwikkeld. Het projet is bedoeld voor leerlingen die zonder extra hulp en begeleiding een grote kans lopen vroegtijdig de shool te verlaten. Speiaal onderwijs Altra helpt sholen en leerkrahten, maar geeft zelf ook onderwijs. Op het Altra College wordt les gegeven aan jongeren die zih door gedragsproblemen niet kunnen handhaven binnen het reguliere voortgezet onderwijs. Ze krijgen hier een nieuwe kans, zodat ze terug kunnen naar de shool die het beste past bij hun mogelijkheden. De leerlingen die aan TOEGANG EN INDICATIE Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam Jeugdhulpverlening Jeugdbesherming Jeugdrelassering Advies- en Meldpunt Kindermishandeling Raad voor de Kinderbesherming werken toe zijn, proberen we door middel van stages voor te bereiden op een baan. Het Altra College telt veertien afdelingen verspreid over Amsterdam, Zaanstreek en Waterland. Voor meer informatie: De Basule ZORGAANBOD Altra MOC t Kabouterhuis Spirit HVO-Querido De Basule Overigen De Basule is een aademish entrum voor kinder- en jeugdpsyhiatrie waar kinderen, jongeren én hun ouders tereht kunnen als er sprake (of een vermoeden) is van kinder- en jeugdpsyhiatrishe problematiek. De Basule onderzoekt, behandelt en begeleidt zowel kinderen, jongeren als gezinnen. Daarnaast biedt de Basule ook onsultaties aan andere hulpverleners. De Basule biedt hulp vanuit vershillende loaties in de regio Amsterdam en de Gooi en Vehtstreek. De hulp wordt geboden in de vorm van poliklinishe behandeling, dagbehandeling of dag-en-nahtbehandeling. Bij de invulling van de behandelingen wordt onder andere gebruik gemaakt van methodieken waarvan de werking wetenshappelijk is bewezen. De Basule werkt nauw samen met de Vrije Universiteit en het AMC/Universiteit van Amsterdam. Het hulpaanbod van de Basule is verdeeld in lusters. Cluster kinderen Met de zorglijnen: emotionele stoornissen gedragsstoornissen autistish spetrum stoornissen kinderpsyhiatrishe leerlingondersteuning Cluster jeugd Met de zorglijnen: emotionele stoornissen gedragsstoornissen autistish spetrum stoornissen en psyhosen mandometerentrum (behandeling van eetstoornisssen) Cluster forensishe jeugdpsyhiatrie Biedt hulp aan jongeren die met justitie in aanraking zijn gekomen (of dreigen te komen) en bij wie er sprake is van psyhiatrishe problematiek. 5

6 Jeugdzorg in de regio Amsterdam REC BovenAmstel Cluster psyhiatrie voor kinderen en jeugdigen met een verstandelijke beperking Biedt hulp aan verstandelijk gehandiapte kinderen en jongeren met een (vermoeden) van psyhiatrishe problematiek. Cluster psyhiatrishe gezinsbehandeling Biedt hulp aan multi-problem gezinnen waar sprake is van (een vermoeden van) psyhiatrishe problematiek bij ouders en/of kind. Cluster therapeutishe gezinsverpleging Onderzoekt en begeleidt kinderen met psyhiatrishe problematiek die niet meer thuis kunnen wonen naar een plaatsing in een speialistish pleeggezin. Cluster sholen voor speiaal onderwijs De Pionier en de Professor Waterinkshool integreren onderwijs en begeleiding van kinderen die bij de Basule in behandeling zijn. Cluster speiaal onderwijs en zorg Onderzoekt en begeleidt kinderen met leer- en opvoedingsproblemen. Verriht tevens onderzoek en ontwikkelt nieuwe werkwijzen voor het speiaal en regulier onderwijs. Regionaal Centrum voor Kinder- en Jeugdpsyhiatrie (RCKJP) Gooi en Vehtstreek Voor kinder- en jeugdpsyhiatrishe diagnostiek en behandeling in de Gooi en Vehtstreek (in samenwerking met de Symfora groep). Orthopsyhiatrishe residentiele voorziening Amsterdam Langdurige hulp en opvang voor kinderen en jongeren met gedragsproblemen of psyhiatrishe problematiek (in samenwerking met Spirit). Voor meer informatie: of het Centraal Aanmeld- en informatiepunt: Medish Orthopedagogish Centrum t Kabouterhuis MOC t Kabouterhuis biedt hulp aan jonge kinderen tot aht jaar met ernstige gedragsproblemen of omplexe ontwikkelingsproblematiek en hun ouders. Ze biedt multidisiplinair onderzoek en behandeling van het kind en begeleiding van het gezin. Uitgangspunt daarbij is: Samen met ouders zorgen voor een optimale ontwikkeling van het kind. Dagbehandeling voor kinderen Van anderhalf tot zeven jaar. Voltijd of deeltijd in ombinatie met intern onderwijs en begeleiding van het gezin. Er zijn speiale groepen voor jonge kwetsbare kinderen tot vier jaar, die zowel lihamelijk als soiaalemotioneel extra kwetsbaar zijn. Ook is er een speiale groep voor kinderen die een stoornis in het autistish spetrum hebben. Binnen de dagbehandelinggroepen bestaat de mogelijkheid voor een observatieplaatsing van drie tot zes maanden Ambulante gezinsbehandeling Voor gezinnen met kinderen tot aht jaar waarbij de kinderen gewoon naar shool of de kinderopvang gaan. De behandeling vindt plaats in de thuissituatie eventueel in ombinatie met advies aan andere opvoeders in de shool-of opvangsituatie van het kind. Praktish pedagogishe gezinsbegeleiding (PPG), riht zih op gezinnen met kind(eren) met een ontwikkelingsahterstand of een lihtverstandelijke handiap in de thuissituatie. (PPG is tevens beshikbaar voor gezinnen waar een of beide ouders moeilijk lerend zijn.) Okido Begeleiding op het kinderdagverblijf, de peuterspeelzaal of voorshool van het kind. Een medewerker van MOC t Kabouterhuis komt naar de opvang toe om begeleiding te bieden aan de leidsters van het kind. Diagnostiek via een onsultatieplaatsing, een observatieplaatsing van zes weken op een van de dagbehandelinggroepen inlusief onderzoek. via de uitzoekmodule, observatie (thuis/ op shool of in de opvang) en onderzoek binnen zes weken. via VTO- oördinatie (vroegtijdige onderkenning ontwikkelingsproblemen bij kinderen t/m vier jaar) VTO-oördinatie kan onderzoeken aanvragen bij t Kabouterhuis. Voor meer informatie: of HVO-Querido HVO-Querido biedt opvang, woonbegeleiding en dagativiteiten aan Amsterdammers die dat nodig hebben: dak- en thuislozen, vrouwen en gezinnen in nood en mensen met psyhiatrishe problemen. Jong en oud, mannen en vrouwen. Voor jeugdigen biedt HVO- Querido twee programma s. Wonen kun je leren De HVO-Querido afdeling BWA leert jeugdigen van 16 tot 23 jaar zelfstandig wonen in een reguliere woning. Op eigen benen staan vereist praktishe vaardigheden als verantwoord omgaan met geld en goed, jezelf en de omgeving. Leren wonen kan zowel individueel als in een groep. Alexandria HVO-Querido biedt in Alexandria opvang en begeleiding aan 25 jonge vrouwen tussen de 18 en 23 jaar: dak- en thuislozen, zwangere vrouwen en jonge moeders. De hulp bestaat uit een ombinatie van wonen en begeleiding. In Alexandria leren de vrouwen zelfstandig wonen. Voor meer informatie of Spirit Spirit helpt opvoeders en jeugdigen met oplossen van problemen bij opvoeden en opgroeien. De meeste hulp biedt Spirit in elke regio van Amsterdam en omstreken. Naast dit hierna beshreven basisaanbod, biedt zij diverse andere hulpvormen. Het basisaanbod bestaat uit: Ambulante spoedhulp met kleinshalige aute opvang Als er auut hulp nodig is, geeft een hulpverlener intensieve hulp bij het gezin thuis. Zonodig vindt daarnaast diret opvang plaats van een jeugdige voor een paar nahten in een huis voor Kleinshalige Aute Opvang of in een pleeggezin. Hulp van de regionaal ambulante teams Bij deze intensieve, ambulante hulpverlening zoekt Spirit met de jeugdige en de gezinsleden uit, wat er voor hem of haar nodig is om de problemen die er zijn op te lossen door middel van vershillende methodieken, praktishe ondersteuning en advies. Pleegzorg Voor een jeugdige die tijdelijk niet in zijn of haar eigen gezin kan wonen, maar voor wie opvang in een gezinssituatie wel het beste zou zijn, zoekt Spirit een passend pleeggezin in het soiale netwerk van het gezin en anders in haar pleeggezinnenbestand. Beter met Thuis Beter met Thuis biedt ambulante hulp en hulp met verblijf, bij de opvoeding van kinderen van zes tot en met vijftien jaar die tijdelijk niet, ontinue, thuis kunnen wonen. Aan deze hulp is vaak al andere hulp vooraf gegaan en is het noodzakelijk gebleken dat het kind tijdelijk ergens anders verblijft. Samen met de ouders of andere opvoeders, werkt Spirit aan de terugkeer naar huis of anders naar een andere gezinssituatie helpt opvoeders en jongeren van zestien en zeventien jaar samen problemen op het gebied van opgroeien en opvoeden aan te pakken. De hulp wordt thuis in het gezin gegeven. De jongere kan tijdelijk in een woonruimte van Spirit verblijven. De hulp riht zih op terugkeer naar huis. Als terugkeer niet meer kan, dan wordt naar een andere oplossing gezoht, bij voorkeur bij familie of vrienden. Eht-reht Conferentie Wanneer jeugdigen verantwoordelijkheid willen nemen voor een wandaad die zij hebben gepleegd, kan een Eht-reht Conferentie worden georganiseerd. Hier kunnen de dader, het slahtoffer zijn of haar familie en vrienden de gebeurtenis bespreken en een plan maken hoe de aangerihte shade enigszins hersteld kan worden. Voor meer informatie: of Indiatie Voor toelating tot het onderwijs van het de sholen van het REC BovenAmstel of voor toelating tot de ambulante begeleiding van het REC BovenAmstel (de rugzak) is een indiatie nodig: een luster 4 indiatie. Cluster 4 staat voor speiaal onderwijs voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen en/of psyhiatrishe stoornissen. Voor een luster 4 indiatie moet worden aangetoond dat een leerling een ernstige onderwijshindernis ondervindt, dat het zorgsysteem van de shool en externe hulpverlening niet voldoende is en dat er sprake is van een gediagnostieerd gedragsprobleem en/of psyhiatrishe stoornis. Voor een rugzak moet worden aangemeld (formeel door de ouders) bij het entraal loket van het REC BovenAmstel bij de Basule met gebruikmaking van het aanmeldingsformulier, dat van de website is af te halen: Voor aanmelding geriht op een shoolplaatsing vindt aanmelding rehtstreeks bij de shool dan wel shoolafdeling plaats. Crisissituatie Naast plaatsing met een indiatie is in risissituaties onder bepaalde voorwaarden direte tijdelijke plaatsing in een luster 4 shool mogelijk. Dit kan in een Transferium of op een Op De Rails plaats. Plaatsing gaat uitsluitend via de samenwerkingsverbanden voor primair of voortgezet onderwijs, waarmee het REC BovenAmstel daarover afspraken heeft of via een leerplihtambtenaar (bij thuiszitters). Aangesloten sholen E.J. van Detshool IJsbaanpad CV Amsterdam t: em: van_detshool@zonnet.nl De Pionier Rijkstraatweg AP Duivendreht t: em: pionier@pi-amsterdam.nl Professor Waterinkshool Moreelsestraat BJ Amsterdam t: em: info@professor-waterinkshool.nl Bets Frijlingshool Tafelbergweg BC Amsterdam t: em: Tafelbergweg@altrajeudzorg.nl A.H. Gerhardshool Valentijnkade JL Amsterdam t: em: ainfo@ahgerhard.nl Mr. G.T.J. de Jonghshool Terpstraat TV Amsterdam t: em: administratie@mrdejonghshool.nl De Kleine Prins Orteliusstraat BB Amsterdam t: em: prinsje@xs4all.nl Altra College Plantage Middenlaan DB Amsterdam t: em: s.van.vlerken@altrajeugdzorg.nl De Wetering Gaasterlandstraat RH Amsterdam t: / em: vsodewetering@hetnet.nl 6

7 HULP AAN HUIS Werken aan de interatie tussen ouder en kind In alle gezinnen komen nu en dan problemen voor. Voor een klein deel van de gezinnen blijken deze problemen niet oplosbaar, waardoor kinderen niet meer optimaal kunnen opgroeien. In Nederland was het traditie om kinderen dan uit huis te plaatsen. Ze kwamen tereht op de daghulp of een leefgroep. De laatste jaren is er ook een beweging om kinderen zoveel mogelijk in hun eigen leefomgeving te laten en dáár de besherming en hulp te bieden die nodig is. De hulp wordt dus verplaatst van de instellingen naar de eigen leefomgeving van kinderen. Het grote voordeel daarvan is dat hulpverleners niet alleen met het kind werken, maar met het hele gezin. De oorzaak van de problemen ligt immers in veel gevallen niet bij het kind, maar bij de interatie tussen ouder en kind. En waar kun je daar nu beter aan werken dan in de thuissituatie? Bij Hulp aan Huis gaat het niet om een hulpverlener die af en toe langs komt, maar een hulpverlener die daadwerkelijk thuis aan de slag gaat. D O O R : M A R T I N G E R R I T S E N Zo snel mogelijk een voet tussen de deur De jeugdzorg moet zorgen dat ze zo snel mogelijk bij gezinnen een voet tussen de deur krijgt. Dat stelde Jo Hermanns, hoogleraar Opvoedkunde aan de Universiteit van Amsterdam, reeds in 2004 in De Volkskrant. Die hulp kost volgens Hermanns niet meer geld, maar bespaart de samenleving juist geld. De jeugdzorg helpt gezinnen namelijk in een vroegtijdig stadium, waarmee ze voorkomt dat problemen esaleren en jongeren uiteindelijk tereht komen in de veel duurdere residentiële hulp. r zijn een paar voorwaarden waaraan effiiënte Ejeugdzorg moet voldoen, zegt Jo Hermanns in hetzelfde artikel. De hulp moet rond het gezin worden georganiseerd. Hulpverleners moeten een gezin helpen de problemen op te lossen en het gezin weer greep laten krijgen op hun eigen leven. Ze moeten niet de problemen overnemen. Daarnaast moet de hulp zowel bij zware als bij lihte problemen snel worden ingezet. Dat is de reden dat de jeugdzorg de hulp steeds meer verlegt naar de thuissituatie. Het gaat daarbij niet om een hulpverlener die af en toe eens langs komt, maar een hulpverlener die ook daadwerkelijk thuis aan de slag gaat. De hulp is oplossingsgeriht en biedt een ouder handvaten, zodat deze de eigen ompetenties kan benutten om het kind op te voeden. De hulpverlener riht zih vooral op de opvoedingsproblematiek, maar ook op andere problemen in het gezin die een rol spelen bij de opvoeding. Denk daarbij aan een gebrekkige huisvesting, kinderopvang of finaniële problemen. De jeugdzorg kan het gezin dan helpen bij het zoeken naar aanvullende hulp. Het voordeel van Hulp aan Huis is evident. De hulpverlener komt in het dagelijkse leven van het kind en kan zo makkelijker inziht krijgen in de problematiek en de ompetenties van het kind en de ouder. De hulpverlener kan diret interveniëren en ook diret de resultaten van de interventies beoordelen. Persoonlijke levenssfeer Kinderen kun je sneller thuis helpen om zo te voorkomen dat ze in het zware geïndieerde iruit tereht komen, zei Peter Lankhorst, oud-voorzitter van het Landelijk Platform Jeugdzorg, al in Toh was Hulp aan Huis vijftien jaar geleden nog lang niet zo vanzelfsprekend als nu. Dat had twee redenen. Ten eerste werkten hulpverleners destijds nog bij voorkeur vanuit een kantoor waar liënten op bezoek kwamen. Ten tweede was er een zeker ontzag voor de persoonlijke levenssfeer van mensen. Ouders en kinderen kregen adviezen en trainingen buiten hun natuurlijke leefomgeving. Het risio was dus groot dat ze thuis weer in hun normale gedrag vervielen. Het was de Commissie Günther die eind 1999 een belangrijke stap zette op weg naar Hulp aan Huis. De ommissie adviseerde het kabinet over de nieuwe Wet op de Jeugdzorg en pleitte, naast een vraaggerihte werkwijze, vooral voor ambulantisering van het hulpaanbod. In haar rapport Van antwoord naar vraag; een nieuw geziht op de jeugdzorg stelde de ommissie dat er alles aan gedaan moet worden om jonge liënten - en hun ouders zo veel mogelijk in de thuissituatie te behandelen. Ambulante hulp krijgt dus voorrang boven opname in een residentiële instelling of kliniek. Preventie Het rapport kreeg forse kritiek, maar het uitgangspunt van Hulp aan Huis bleef staan. Zeker omdat ook de preventieve werking ervan werd onderkend. Peter Lankhorst: Wahtlijsten kun je vermijden door, als er een probleem opduikt met een kind, diret in te grijpen. Je moet dus zo snel mogelijk hulp in de thuissituatie inzetten. Hermanns: Daar moet onreet, doelgeriht en stapsgewijs worden gewerkt aan het herstellen van een opvoedingssituatie waarin ouders en kinderen samen verder kunnen. 7

8 HULP AAN HUIS Programma s voor Hulp aan Huis Hier vindt u een overziht van de programma s waarbij tenminste de helft van de tijd van het programma de hulp in de thuissituatie wordt uitgevoerd. Het gaat ook eht om hulp, dus niet om onderzoek of bemiddeling. In dit themanummer worden ook programma s besproken waarvoor een ombinatie van hulp binnen de instelling en hulp thuis geldt. Deze zijn niet opgenomen in dit shema. Een ompleet overziht van de hulp vindt u op MOC/Altra. Hulp voor gezinnen met een huilbaby (0-1 jaar) Korte intensieve hulp thuis voor ouders met een huilbaby, geriht op positieve interatie tussen ouders en kind en het tot rust brengen van de baby. MOC. Ambulante gezinsbehandeling (0-8 jaar) De hulp is bestemd voor gezinnen met een jong kind met ernstige ontwikkelings- of gedragsproblemen. Het kind/de kinderen gaan gewoon naar shool of de kinderopvang. Thuis wordt er met de ouder(s) gewerkt aan de speifieke opvoedingsvragen en aan de optimale ontwikkeling van het kind. MOC. Pedagogishe gezinsbegeleiding (0-8 jaar) Hulp voor gezinnen met een jong kind met een verstandelijke handiap, ontwikkelingsahterstand of -stoornis (bijvoorbeeld een autisme spetrum stoornis). Ook in te zetten als (één van) de ouders verstandelijk gehandiapt is. Altra. Family First (0-18 jaar) Families First is een vorm van hulpverlening aan gezinnen in risissituaties, waarbij een of meer kinderen uit huis geplaatst dreigen te worden. De hulp is kortdurend en intensief en vindt plaats bij het gezin thuis. Altra. Thuis (0-18 jaar ) Altra Thuis is voor gezinnen waar de problemen zih zo hebben opgestapeld dat ouders ze niet meer alleen kunnen oplossen. Naast de opvoeding van de kinderen gaat het vaak ook niet goed op andere gebieden: finaniën, de relatie tussen de ouders, het huishouden, ontaten met instanties, familie en buren. Spirit. Crisisinterventie (0-18 jaar) Crisisinterventie biedt snelle en intensieve hulp, wanneer er sprake is van een risissituatie in een gezin en in de opvoeding. Spirit. Jeugdhulp (0-18 jaar) Jeugdhulp is hulp in de thuissituatie voor gezinnen met jeugdigen. De hulp is geriht op de opvoeding, de dagelijkse routine in huis, de ommuniatie en de omgang met elkaar, praktishe zaken en de ondersteuning van het netwerk. De Basule. Psyhiatrishe intensieve thuisbehandeling (4-18 jaar) Kinderen/jongeren en hun ouders worden in de thuissituatie begeleid. Een ompleet overziht van de hulp vindt u op Spirit. Nieuwe perspetieven Preventief` (6-18 jaar) Nieuwe Perspetieven is een korte, intensieve, ambulante vorm van begeleiding voor jeugdigen, en hun gezin, die dreigen af te glijden in de riminaliteit. Spirit. Jeugdhulp voor dak- en thuislozen (12-18 jaar) Jeugdhulp voor dak- en thuisloze jongeren en helpt de jeugdige bij het zoeken dagbesteding en onderdak. Verder wordt de jeugdige begeleid bij het verbeteren van ontat met gezin/familie en netwerk, en het ontwikkelen van soiale vaardigheden. De Basule. Funtional Family Therapy (12-21 jaar) Therapie voor gezinnen waarvan een van de gezinsleden een jongere is die moeilijkheden ondervindt door ruzies binnen het gezin of op shool. De jongere is in veel gevallen in aanraking met justitie geweest. De Basule. Jongeren Psyhosen Punt (12-21 jaar) Begeleiding door een kinder- en jeugdpsyhiater en/of soiaal psyhiatrish verpleegkundige van jongeren met een vorm van een psyhotishe stoornis die voor reguliere hulp en behandeling moeilijk bereikbaar zijn. Altra. Jonge moeders thuis (tot 23 jaar ) Altra biedt begeleiding aan meiden tot 23 jaar, die zwanger zijn of al een baby hebben en zelfstandig wonen, bij ouders of familie of in een opvanghuis - maar wel hulp nodig hebben bij het beginnend moedershap. D O O R : TA M A R A F R A N K E N De ultieme hulp op maat t Kabouterhuis Noord werkt nu ruim een jaar vanuit de visie dat dagbehandeling altijd geombineerd moet worden met hulp aan huis omdat de behandeling dan effetiever is. Noord was een pilot, maar de ervaringen zijn zo goed, dat deze manier van werken mogelijk ook op andere loaties wordt ingevoerd. oor jonge kinderen met ontwikkelingsproblemen is Vhet thuismilieu heel belangrijk. Alle veranderingen die je bij een jong kind bewerkstelligt, moeten de ouders in de thuissituatie bekrahtigen en ontinueren. Veel problemen worden primair in de thuissituatie ervaren. Daarom is dat ook de plek om er aandaht aan te besteden. Op een struturele manier en ondersteund door orthopedagogish medewerkers. Dat zegt behandeloördinator Jet Ellens. Wij bieden sinds een jaar thuisbehandeling. Bij de dagbehandeling is één van de negen dagdelen speiaal daarvoor ingeriht. De thuisbehandeling bestaat overigens naast de reguliere gezinsbegeleiding. Deze is veel breder. Een gezinsbegeleider bespreekt bijvoorbeeld ook finaniële problemen of problemen in de relationele sfeer. Ontwikkeling Binnen de thuisbehandeling is de bijzondere ontwikkeling van het kind het uitgangspunt, vertelt Marianne Kooij, orthopedagogish medewerker en speiaal opgeleid voor thuisbehandeling. In de thuissituatie kijken we hoe de ouders omgaan met bepaalde situaties en problemen, bijvoorbeeld of ze positief leiding kunnen geven of ze de dagelijkse routine goed laten verlopen. In de thuisbehandeling besteden we aandaht aan het leiding geven, grenzen stellen en bewaken, verbeteren van de interatie met het kind en de aansluiting van spelmateriaal op de ontwikkeling van het kind. Eerst observeren we en daarna komen we met praktishe begeleiding. Bijvoorbeeld een visueel aantrekkelijk planbord om de strutuur van de dag te verhelderen. Naast de thuisbehandeling bieden we ook ontextgerihte hulp aan kinderen in de kinderopvang en in de onderbouw van de basisshool. De orthopedagogish medewerkers begeleiden de leerkraht in hoe om te gaan met speifieke gedragsproblemen in de klas of in de groep. We geven advies en tips hoe ze zo n kind kunnen ondersteunen bij het leren. Hoe ze bepaalde vaardigheden toh kunnen bijbrengen. Verder is ahtergrondinformatie over de gedragsstoornis of problematiek belangrijk. Dat leidt tot het inziht dat een kind met een bepaalde stoornis misshien meer behoefte heeft aan een speifiek soort aanbod. En heel belangrijk is dat leerkrahten of begeleiders leren wat ze wel en niet van dit kind kunnen verwahten. Dat voorkomt over en weer veel frustraties, aldus Kooij. Positief Ouders ervaren de thuisbehandeling bijzonder positief. In eerste instantie omdat ze hulp krijgen die aansluit bij hun hulpvraag, een luisterend oor vinden en er niet meer alleen voor staan. Maar ook omdat de medewerker samen met de ouders zoekt naar geshikte oplossingen. En omdat het thuis gebeurt, is de drempel voor de ouders lager om hun problemen te bespreken. Meer informatie: 8

9 HULP AAN HUIS D O O R : C O R I N A D E F E I J T E R Ouders blijven betrokken en verantwoordelijk Intensieve hulp bij het gezin thuis behoort al vijf jaar tot het aanbod van Spirit onder de naam Regionaal Ambulante Teams (RAT) en Spoedhulp. Annemarie Reijersen van Buuren, gedragswetenshapper, begeleidt bij Spirit ambulante medewerkers die gezinnen deze ondersteuning bieden. Ze zijn in de thuissituatie van het gezin getuige van een aantal zaken en zien dus veel meer. Hulp aan huis kent diverse vormen: medewerkers van het regionale ambulante team komen gemiddeld gedurende zes maanden twee keer per week bij het gezin om samen de problemen aan te pakken. Een verlenging met drie maanden is mogelijk. Is er sprake van een risissituatie, dan wordt spoedhulp geboden, waarbij een hulpverlener wekelijks drie of vier keer het gezin begeleidt. We hebben daarnaast Beter met Thuis. Voor jongeren van zestien en zeventien hebben we 16+. Ook deze hulp wordt thuis gegeven en de jongere kan tijdelijk in een loatie van Spirit wonen, vertelt Reijersen van Buuren. van Buuren vindt niet dat het is doorgeshoten. We zoeken momenteel naar een goede balans. Voor sommige jongeren geldt dat ze meer intensieve hulp nodig hebben die we onvoldoende in de thuissituatie kunnen bieden. Of dat ouders onvoldoende zorg kunnen dragen voor de veiligheid en ontwikkeling van een kind. Voor deze kinderen moeten we een plek zoeken buiten het gezin. Hier kan een pleegzorgplaatsing uitkomst bieden of een plek op een leefgroep. Omdat de wahttijden voor deze plekken lang zijn is in de regio Zaanstreek/Waterland de Pijler ontstaan die dient ter overbrugging en de Long Stay afdeling in Centrum/Oud-West. Betrokken ouders Voor al deze vormen geldt dat het streven is ervoor te zorgen dat ouders meer betrokken blijven bij hun kind. Reijersen van Buuren: Zij blijven ook verantwoordelijk voor hun kind. Vroeger werden ouders bij een langdurige opname veel minder betrokken bij de hulp die vaak grotendeels alleen op het kind geriht was. Kwam het kind weer thuis wonen, dan was de kans groot dat het opnieuw mis ging. Nu kunnen ouders niet zomaar zeggen dat het niet meer gaat en dat ze hun kind niet meer willen. Een kind wordt niet gemakkelijk meer uit huis geplaatst, tenzij wij onstateren dat de situatie niet verbetert en de ontwikkeling van het kind bedreigd wordt. Ons doel is dat het kind thuis blijft wonen of, als het tijdelijk ergens anders woont, weer naar huis terugkeert. Steeds vaker wordt hulp aan huis ingezet, maar Reijersen Intensieve hulp bij het gezin thuis behoort al vijf jaar tot het aanbod van Spirit. D O O R : M I C H E L VA N D I J K Thuis wonen, logeren op de groep Beter Met Thuis biedt hulp bij de opvoeding van kinderen van zes tot en met vijftien jaar die tijdelijk niet thuis kunnen wonen. Ouders spelen een belangrijke rol in de hulpverlening. Het roer ging enkele jaren geleden drastish om. Kinderen die vroeger wegens gezins- of gedragsproblemen tijdelijk het huis uit moesten, kwamen meestal in een leefgroep tereht. De daar aangeleerde vaardigheden verdwenen ehter zodra ze weer naar huis gingen, herinnert Sander Holweg zih, gezinsgroepswerker Beter Met Thuis in de regio Nieuw-West. Dat kwam doordat er nauwelijks ontat was met de ouders. Deze wisten dus niet wat het kind op de groep geleerd had. Thuis veranderde er daarom niets. Het was een belangrijke ontstaansreden, nu zes jaar geleden, voor het projet Beter Met Thuis. Dat is een leergroep waarbij ouders een belangrijke rol spelen, legt Ellen Verzantvoort uit, gedragswetenshapper en inhoudelijk verantwoordelijk voor het projet. Voor gedragsverandering van het kind heb je immers de ouders nodig. We nodigen hen uit op de groep, we laten zien hoe we met de kinderen omgaan en we bezoeken de gezinnen ook thuis. Dat laatste is het werk van de gezinsgroepswerkers. Holweg gaat wekelijks bij drie gezinnen langs. Ik help ze dan om datgene wat op de groep geleerd is, ook thuis toe te passen. Complimentjes geven Ouders vinden het prettig dat ze op de groep mogen komen. We krijgen bijvoorbeeld regelmatig een pedagogish onmahtige moeder op bezoek, vertelt Verzantvoort. Een aantal zorgtaken kan ze nog wel goed vervullen, zoals het haar vlehten van haar dohter of samen de klerenkast opruimen. Dat doet ze bij ons drie keer per week. En tegelijk helpen we haar om haar kind hier s avonds naar bed te brengen. Ze wil dat graag leren, maar thuis lukt haar dat niet zonder ruzie te krijgen met haar dohter. De meeste ouders van deze kinderen zijn pedagogish onmahtig. Meestal hebben ze al eerder hulp gehad, zoals een opvoedursus of ambulante hulp aan huis, maar tot nu toe zonder resultaat. Bureau Jeugdzorg verwijst dan door naar Beter Met Thuis. Verzantvoort: Deze ouders handelen niet onsequent of geven het kind vooral negatieve aandaht. Ik ken een moeder die haar kind nooit een omplimentje geeft als het zijn kamer opruimt. Daar help je het kind niet mee. Wij benaderen de kinderen positief. We geven omplimentjes en we werken met individuele leerprogramma s waar beloningen aan gekoppeld zijn. Een kind verdient punten als het zijn leerdoelen behaalt. Die doelen zijn voor ieder kind vershillend, vult Holweg aan. Het ene kind heeft moeite om uit te leggen wat het dwars zit. Het verdient dan een punt wanneer het kan vertellen wat hem bezighoudt. Een ander kind heeft moeite met delen. Dat verdient punten als het s avonds de koekjes ronddeelt en er zelf als laatste een neemt. Leerdoelen en ook verblijfsduur van het kind op de groep, worden besproken met ouders en Bureau Jeugdzorg. Verzantvoort: Kinderen kunnen hier twee, drie, maar ook vijf dagen per week zijn. Ze volgen de dagstrutuur op de groep en blijven s nahts slapen. De andere dagen zijn ze gewoon thuis. Dat is en blijft de basis. We zeggen altijd: het kind woont thuis, maar het logeert hier. 9

10 D O O R : M A R T I N G E R R I T S E N Je signaleert ter plekke Anderhalf uur per week komt Roelie van den Hoogen bij haar liënten thuis. In die tijd geeft de thuisbehandelaar van Altra opvoedingsondersteuning. Deze manier van werken is effetief, stelt ze. liënten moeten soms wel even wennen aan het feit Cdat er iemand bij hen over de vloer komt, maar ik heb niet het idee dat ze mij als pottenkijker ervaren, vertelt Roelie van den Hoogen. Cliënten zijn vaak blij dat er hulp komt. We beginnen met het opbouwen van een goede werkrelatie. Dit doen we door goed naar de liënt te luisteren en aan te sluiten bij diens wensen. Vervolgens beginnen we met het werken aan die problemen die de liënt als het meest belastend ervaart en op korte termijn oplosbaar zijn. Wanneer er problemen zijn op het gebied van ommuniatie worden er videoopnames van gemaakt. De bedoeling is dat de ouder benoemt wat hij ziet en leert stilstaan bij de beleving van zijn of haar kind. Ik ga op die momenten niet diret vertellen wat ze moeten doen, maar probeer liënten door vragen te stellen bewuster te maken van hun gedrag en het effet daarvan op hun kind. Je leert ouders stil te staan bij de behoeften van hun kind. Want daar draait het uiteindelijk om. T E K S T: M A R T I N G E R R I T S E N F O T O : S A K E R I J P K E M A Het is nu net een jaar dat Roelie (Roelie van den Hoogen, thuisbehandelaar van Altra red.) bij mij thuis komt. En vandaag is het ook de laatste keer dat ze komt. Het begon allemaal toen Mentrum me naar Altra doorverwees om daar hulp te vragen. Daar zag ik in eerste instantie tegenop omdat ik had horen zeggen dat bij Altra vooral lastige, vervelende en irritante kinderen zaten. Daar zag ik Isaiah niet tussen zitten. Nu weet ik dat het anders ligt, maar toen voelde ik er niets voor. Daarom kwamen ze met het idee voor de thuisbehandeling. In eerste instantie vond ik dat wel eng. Iemand die hier in huis zou komen. En dat nog wel een keer per week. Met Roelie praatte ik vooral. Ze vroeg me hoe de week was en waar ik tegenaan liep. Aan de hand daarvan gaf ze advies, vooral in praktishe zin. Bijvoorbeeld om dingen ook eens op een andere manier te proberen. Dat praktishe vond ik belangrijk. Bij theoretishe adviezen zie je niet hoe het moet, bij praktishe adviezen zie je dat wel. Shakira, moeder van Isaiah (vijf jaar) Ik heb weer plezier in de opvoeding Ze zag ook hoe ik met Isaiah omging. Isaiah heeft een hehtingsprobleem, waardoor de ommuniatie tussen hem en mij niet goed was. Hierdoor was het voor hem moeilijk mij dihtbij te laten komen. We raakten daardoor in een negatieve spiraal. Samen met Roelie leerde ik naar Isaiah te kijken, zijn behoeftes te herkennen, naar hem te luisteren en samen spelletjes te doen waardoor de hehting beter werd. Nu ik terugkijk ben ik blij dat ik de stap heb genomen om hulp te zoeken, want op dat moment had ik niets te verliezen. Ik vond dat ik als moeder had gefaald. Ik had niet het idee dat het ooit goed zou komen. Helaas was Roelie vandaag voor het laatst. Vanaf nu moet ik het dus zelf doen. Dat zal wel lukken. Natuurlijk zal het niet altijd perfet gaan, want de start was negatief, maar we zitten nu in een positieve spiraal. Ik heb nu geleerd de struikelblokken en valkuilen te herkennen. En het belangrijkste is dat ik plezier in de opvoeding heb. Ik ben een goede moeder, absoluut. Interventie. Hoe werkt het in praktijk? Roelie: De kraht van de thuisbehandeling shuilt in de mogelijkheid om interventies te plegen op vershillende gebieden die invloed hebben op het gedrag van het kind. Daarbij komt dat een positief effet op het ene gebied ook weer een gunstig effet op een ander gebied kan hebben. In de praktijk betekent dit dat je vaak niet alleen in de thuissituatie werkt, maar ook op shool of, de nashoolse opvang of in het geval van gesheiden ouders, bij de uitwonende ouder. Op shool ga ik bijvoorbeeld een gesprek aan met de leerkraht en kijk hoe hij zaken aanpakt. Soms leidt dat tot advies aan de leerkraht. Die ontaten kunnen heel frequent zijn. Zo had ik bij een van mijn liënten eens in de vier weken een gesprek met de leerkraht omdat er tussen de ouder en shool veel zaken misliepen. Problemen op shool kunnen hun oorzaak vinden in de thuissituatie, stelt Roelie. Het komt voor dat ouders in onfliten met shool mee gaan met het kind, bijvoorbeeld door te beamen dat de meester vervelend is. Het enige wat je daarmee bereikt is dat een kind met nog minder plezier naar shool gaat. Ter plekke Het voordeel van de thuisbehandeling is dat je ter plekke signaleert hoe het gezin funtioneert, vervolgt Roelie. Je hoeft bepaalde dingen niet te vragen, je ziet of er huisregels zijn, hoe het huis is ingeriht of er plek is voor een kind, hoe vaak de televisie aan staat en hoe groot de omvang van het soiale netwerk is. Het is dan ook een enerverende baan, meent ze. Je kunt zaken die muurvast lijken te zitten in beweging brengen. Dat vind ik het aantrekkelijke van dit werk. 10