Jeugdreclassering richt zich op gezin dader

Transcriptie

1 JAARGANG 7 DECMBER 2007 NUMMER 4 MOgroep wil tuhtreht gezinsvoogden De MOgroep, de werkgeversorganisatie in de jeugdzorg, toonde zih verheugd over de vrijspraak van de gezinsvoogd van Savanna. Ze bendrukte daarbij dat een gezinsvoogd niet boven de wet staat. Als een gezinsvoogd niet werkt volgens de professionele basisregels of in het handelen grof nalatig is, kan hij of zij via het tuhtreht worden aangesproken. Maar MOgroep Jeugdzorg blijft van mening dat de gezinsvoogd niet verantwoordelijk kan worden gesteld voor het gedrag van ouders. De MOgroep: Hierbij moet worden beseft dat het vak van gezinsvoogd neerkomt op toeziht houden bij een gezin en niet op dag en naht aanwezig zijn. De MOgroep stelt verder dat de jeugdzorg zo snel mogelijk een eigen tuhtraad moet hebben. Ze wil het liefst dat begin 2008 al een voorlopig tuhtollege wordt ingesteld. De uitspraken van de tuhtrehters moeten de taken en prioriteiten van gezinsvoogden duidelijk maken. Meer informatie: Oude nummers Jong te downloaden Jong aan de Amstel werkt sinds vijf jaar met thema s. Een overziht van deze thema s is te vinden op bladzijde 2. De vraag naar oude nummer met deze thema s is telkens erg groot. Zo groot, dat de voorraad oude nummers inmiddels flink is geslonken. Daarom is het vanaf nu ook mogelijk oude nummers als pdf te downloaden vanaf Via deze site is het ook mogelijk om u aan te melden als abonnee. Meer informatie: Elektronish toeziht in Amsterdam Criminele jongeren in Amsterdam kunnen vanaf november worden veroordeeld tot elektronish toeziht. Via de vaste telefoonlijn en een enkelbandje wordt geontroleerd of een jongere volgens afspraak thuis is. Het is een nieuw middel dat toegepast in de Amsterdamse jeugdrelassering. Elektronish toeziht dient als hulpmiddel in de begeleiding van veroordeelde jongeren. Verder kunnen jeugdrelasseerders afspraken die ze met jongeren maken makkelijker ontroleren. Alleen jongeren die in Amsterdam wonen komen in aanmerking voor elektronish toeziht. Meer informatie: Altra is verhuisd De entrale diensten van Altra zijn begin november verhuisd van de Plantage Middenlaan naar de Zilveren Toren, een kantoorpand naast het Centraal Station. De verhuizing was nodig omdat de organisatie de afgelopen jaren verder is gegroeid. Het adres van het entraal bureau is nu: Stationsplein 63, 1012 AB Amsterdam. Het telefoonnummer blijft ongewijzigd: Nieuwe werkwijze Altra 6-12 Centrum Jong houdt alle kinderen in beeld Verwijzing jeugdpsyhiatrie via Bureau Jeugdzorg D O O R : E V E L I E N H O E K S T R A Het gezin moet worden aangepakt, niet alleen de jongeren. Dat was de mening van de gemeente Amsterdam na de onrust afgelopen oktober in Slotervaart. Wethouder Lodewijk Assher stelde zelfs voor ouders van reljongeren geen kinderbijslag meer te geven. Ondertussen draait er al sinds deze zomer in Amsterdam-West een suesvol projet van de jeugdrelassering van Bureau Jeugdzorg: Funtional Family Parole Servies (FFPS), een methodiek waarbij niet de jeugdige delinquent entraal staat, maar het hele gezin. m het probleem te takelen van de hoge reidive O onder riminele Marokkaanse jongeren, gebruiken we nu deze wetenshappelijk bewezen methodiek uit de Verenigde Staten. De jeugdrelasseerder bepaalt in overleg met de jongere en het gezin welke ondersteuning of zorg zij nodig hebben, vertelt manager Herbert Budde van Bureau Jeugdzorg. Niet langer is sprake van slehts dadergerihte aanpak, want het gedrag van de jongere staat niet op zih. Bij FFPS wordt het gedrag van de individuele jongere niet gezien als zijn probleem, maar als een gezamelijk vraagstuk van het gezin. Motivatie In de eerste fase van ongeveer zes weken draait het om de motivatie van het gezin. Samen met de jeugdrelasseerder werkt het gezin aan het verbeteren van de situatie en taxeert het risio op reidive van de jongere. Op basis hiervan zet de jeugdrelassering in de tweede fase gerihte zorg in, het zogenaamde Shakelprogramma. Gaat het alleen om het aanleren van soiale vaardigheden, dan volstaat een ompetentietraining van Bureau Jeugdzorg. Is er sprake van een gemiddeld risio, dan kan Nieuwe Perspetieven van Spirit worden ingezet. Ligt er een omplexe gezinsproblematiek ten grondslag aan het delinquente gedrag van de jongere dan is de Funtionele Gezinstherapie van de Basule noodzakelijk. Belangrijk is dat er meteen plek is voor deze gezinnen, dat er geen wahtlijst is. Bovendien zorgt de 1 Thema: Gezondheid en sport De jeugdzorg rihtte zih lange tijd vooral op de soiaal-emotionele ontwikkeling van een kind. De laatste jaren groeit het besef dat deze soiaalemotionele ontwikkeling niet los is te zien van de medishe ontwikkeling. Het is funest voor de gezondheid als kinderen de hele dag televisie kijken met een bak hips op shoot, maar dit is even shadelijk voor de soiaal-emotionele ontwikkeling. Deze kinderen komen immers tot niets meer. Het beïnvloeden van de eetgewoonten van deze kinderen vraagt aan de andere kant vooral om het versterken van de pedagogishe kwaliteit van de ouders. Het is om die reden dat jeugd- en gezondheidszorg steeds intensiever samenwerken om de dreigende obesitasepidemie aan te pakken. Lees verder pag. 7 Jeugdrelassering riht zih op gezin dader FOTO: ROB HUIBERS/HH Bewoners van Slotervaart tijdens een manifestatie op het August Allebeplein. De deelnemers wilden een positief signaal afgeven nadat de wijk in oktober negatief in het nieuws kwam. jeugdrelasseerder ervoor dat de negativiteit in het gezin vermindert en dat het gezin kijkt naar de mogelijke oplossingen. Monitor Tijdens de tweede fase monitort de jeugdrelasseerder het gezin. Hij moedigt aan, waar nodig, en houdt in de gaten of iedereen zih aan de afspraken houdt. In de laatste fase helpt de jeugdrelasseerder het gezin de geleerde vaardigheden vast te houden en niet opnieuw in een neerwaartse spiraal tereht te komen. Budde: Ongeveer 55 proent van de jongeren gaat binnen twee jaar opnieuw in de fout. Dat moet met FFPS aanzienlijk naar beneden. In de Verenigde Staten leidde FFPS tot een afname van de reidive met 20 proent. Tijdens het experiment analyseert PI Researh de resultaten, zodat de methode in Nederland ook wetenshappelijk wordt onderbouwd. Herbert Budde: FFPS is geen therapie, maar een methodiek van het begeleiden van jeugdigen delinquenten vanuit een gezinsfous. Het geeft nieuw elan. Ik geloof er in. Meer informatie:

2 Jong aan de Amstel is een gezamenlijke uitgave van zeven instellingen voor de jeugdzorg, de jeugdpsyhiatrie en het speiaal onderwijs in de stadsregio Amsterdam: Altra, De Basule, Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam, HVO-Querido, MOC t Kabouterhuis, REC BovenAmstel en Spirit. Jong aan de Amstel vershijnt vier keer per jaar. De artikelen in dit blad vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van de organisaties. Evenmin kunnen aan de inhoud van dit blad rehten worden ontleend. Overname artikelen Overname van artikelen uit Jong aan de Amstel is alleen toegestaan na voorafgaande shriftelijke toestemming van de redatie. Hoofdredatie Martin Gerritsen Kernredatie Sanne Bender (Spirit), Bernard Homans (REC BovenAmstel), Hans van der Jagt (Altra), Maurits de Jong (Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam), Mar Onnen (HVO-Querido), Clara Vollaard (De Basule), Inez Zuiderveld (MOC t Kabouterhuis) Redatie Guus de Beer (De Basule), Rik van Beijma (Spirit), Hermien Buijse (Altra), Anita van Ewijk (Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam), Vinent Fafieanie (Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam), Peter Kempers (HVO-Querido) Vaste medewerkers Mihel van Dijk, Tamara Franke, Corina de Feijter, Anja Geldermans. Suzan Hilhorst, Evelien Hoekstra, Mihèle Mathezing, Sake Rijpkema en Wim Stevenhagen. Redatie-adres Jong aan de Amstel Fred. Roeskestraat EC Amsterdam jongaandeamstel@tisalimail.nl website: Ontwerp en DTP Roggeveen Grafish Ontwerp Amsterdam Druk Rob Stolk BV Jong aan de Amstel behandelt elk nummer een bepaald thema. Hierin beliht ze het onderwerp vanuit vershillende hoeken en geeft daarbij een overziht van het hulpaanbod van de jeugdzorg op dit terrein. Tot nu toe kwamen de volgende thema s aan bod: 2003/1 Vroegtijdige signalering* maart /2 De harde kern juni /3 Kindermishandeling september /4 Basisonderwijs deember /1 Jeugdpsyhiatrie* maart /2 Voortgezet onderwijs juni /3 Crisishulp november /1 Huiselijk geweld maart /2 Jeugdgezondheidszorg juni /3 Lokaal jeugdbeleid oktober /4 Speiaal onderwijs (primair) deember /1 Armoede maart /2 Meidenhulpverlening juni /3 Lihtverstandelijk gehandiapten oktober /4 Voortgezet speiaal onderwijs deember /1 Hulp aan huis maart /2 Veiligheid juni /3 Autisme oktober /4 Gezondheid en sport deember 2007 Oude nummers van Jong aan de Amstel zijn zolang de voorraad strekt op te vragen via het adres van de redatie: jongaandeamstel@tisalimail.nl * Niet meer voorradig Herstelbemiddeling biedt dader en slahtoffer ruimte Spirit voltooide onlangs de methodiekbeshrijving van Spirit Herstelbemiddeling. Dit programma is gebaseerd op basis van zes jaar ervaring in het organiseren van herstelgesprekken via de Eht Reht-methode. Spirit Herstelbemiddeling organiseert bijeenkomsten tussen dader(s), slahtoffer(s), hun families en soiale netwerken. Ze bespreken daarin het wangedrag van de dader(s) gezamenlijk. De herstelbijeenkomst riht zih op dialoog en begrip. Dit in tegenstelling tot het reguliere strafreht dat de kloof tussen dader en slahtoffer in stand houdt of zelfs vergroot. Een herstelgesprek biedt de gelegenheid onderling gedahten en gevoelens uit te wisselen. Hierdoor veranderen beelden en (voor)oordelen die mensen over elkaar hebben en ontstaat ruimte voor herstel. Zo kunnen mensen verontshuldigingen aanbieden en afspraken maken over mogelijk herstel van de shade. Een herstelbijeenkomst biedt een slahtoffers meer genoegdoening, onder andere omdat deze vragen kan stellen aan de dader en kan ervaren dat de dader spijt heeft van zijn gedrag. De dader krijgt een gelegenheid om verantwoordelijkheid te nemen voor zijn gedrag en initiatieven te nemen in het oplossen van veroorzaakte problemen. D O O R : S U Z A N H I L H O R S T Nieuwe werkwijze Altra 6-12 Wat doe je als je als de hulp die je aanbiedt niet meer bij je doelgroep aansluit? Het antwoord is volgens Yvonne Karels-Helslijnen, projetleider van Altra 6-12, simpel: Dan verander je de hulp. Altra 6-12 is een buitenshoolse opvang, voortgekomen uit wat vroeger Boddaert heette. Karels-Helslijnen: De nadruk lag toentertijd op het vershaffen van onderdak en voedsel, maar inmiddels rihten we ons meer op de ontwikkeling van een kind. Altra 6-12 is er, de naam zegt het al, voor kinderen van zes tot twaalf jaar met een ahterstand in hun ontwikkeling, vervolgt ze. Na shooltijd vangen we deze kinderen op en begeleiden we ze samen met hun ouders. We werken met een hulpverleningsteam van pedagogish medewerkers, ouderbegeleiders, reatief therapeuten en een gedragswetenshapper. Zwaarder Uit eigen onderzoek kwam Altra erahter dat meer dan de helft van de kinderen en hun ouders kampt met een liht psyhiatrishe problematiek of een lihtverstandelijke handiap. De doelgroep bleek veel zwaarder dan we dahten. We hebben toen een kritishe blik geworpen op wat voor hulp we eigenlijk aanbieden. De onlusie was dat het anders moet, aldus Karels-Helslijnen. En dus wijzigt Altra 6-12 vanaf één januari 2008 haar werkwijze drastish. De nieuwe manier van werken, is kelen om de buurtproblematiek aan te pakken, bijvoorbeeld veroorzaakt door overlastgevende jongeren. Kenmerkend voor herstelgesprekken in buurtproblematiek is de betrokkenheid van vele partijen. Het doel is een prettige leefbare situatie in de wijk te herstellen die gebaseerd is op gedeelde belangen. Door een dialoog kan er wederzijds begrip ontstaan. Meer informatie: Ahmed Magouz, projetleider Spirit Herstelbemiddeling, , of info-herstelbemiddeling@spirit.nl Buurtproblematiek Nieuw in de methodiekbeshrijving is de toepassing van herstelbemiddeling in situaties waar onveiligheidsgevoelens en overlast in de buurt entraal staan. Stadsdelen kunnen Spirit Herstelbemiddeling inshavooral vraaggeriht: In deze doelgroep is de problematiek divers. Wat heeft een kind nodig? Waar vragen de ouders om? Soms moet de hulp intensief zijn, soms niet. Dat hangt af van het gezin. Altra 6-12 gaat meer samenwerken met de ouders. Karels-Helslijnen: Voorheen hadden we na een half jaar een evaluatiemoment met de ouders, in het nieuwe aanbod is er elke twee maanden een afstemmingsoverleg met ouders over de hulpverlening. Ook willen we ouders meer begeleiden in de thuissituatie. We blijven dus niet alleen in het entrum, maar gaan ook op huisbezoek. Shool Ook de shool krijgt volgens Karels-Helslijnen een grotere rol in de nieuwe werkwijze: Momenteel informeren we de shool globaal over de hulp aan een kind. Vanaf 1 januari willen we meer ontatmomenten, maar ook begeleiding van doenten. Hoe ga je om met een kind dat last heeft van ADHD? Wat zien zij in de klas? Voor het personeel zelf zal er ook een hoop veranderen: We willen dat het voltallige personeel wordt omgeshoold van MBO naar HBO. Daarnaast krijgt het personeel de mogelijkheid deel te nemen aan ursussen om de deskundigheid te bevorderen. Zo krijgen ouderbegeleiders een ursus intensieve ambulante gezinsbegeleiding, vertelt Karels-Helslijnen. Waar het uiteindelijk om draait is dat we flexibeler willen zijn, en daar gaan we volgend jaar hard aan werken. Meer informatie: WIM STEVENHAGEN 2

3 D O O R : M I C H E L VA N D I J K Thuis wonen, logeren op de groep Beter Met Thuis was een van de genomineerden voor de Nationale Jeugdzorgprijs 2007 die 27 november werd uitgereikt. Wat maakt het projet zo bijzonder? Een middag op de leergroep van Beter Met Thuis in Amsterdam-Zuid. ijk, de tandenborstel stop ik er ook in. En deze pop Kmogen ze ook hebben. Daar speel ik toh niet meer mee. Bilal heeft het druk vanmiddag. Hij is bezig een oude, kleurige shoenendoos te vullen met spullen voor het projet Shoenenmaatje, waaraan zijn shool meedoet. De shoenendozen zijn bedoeld voor de arme kinderen in Malawi. Het is maandagmiddag vier uur. Bilal, met zijn zeven jaar de jongste van de groep, zit op het kleed in het midden van de huiskamer. Om hem heen zitten de oudere kinderen op twee sfeervolle rode banken. Ze praten met elkaar, luisteren muziek op de koptelefoon of kijken televisie. Op een hoekje van de bank bereidt Dolly Veldwahter, die vandaag avond- en slaapdienst heeft, een mentorgesprek voor met Karin, die morgen de groep verlaat. Ondertussen deelt Saskia uitnodigingen uit voor haar afsheidsavond over twee weken. Ze gaat over naar de 16+ groep. Wijnand mag eigenlijk niet komen, want die is te streng, zegt ze plagerig, terwijl ze teamlid oördinerende taken Wijnand Menger een uitnodiging in de hand geeft. Wijnand laht hartelijk. We krijgen vooral kinderen met gedrags- of opvoedingsproblemen, vertelt hij later. Ze wonen deels thuis en deels op de groep. Thuis wonen is en blijft het einddoel. Om dat te laten slagen, begeleiden we zowel de kinderen als de ouders. Ouders zijn ook welkom op de groep. Ze mogen mee-eten of hun kind naar bed brengen. En ze leren tegelijk hoe wij met de kinderen omgaan. Voor sommige ouders is het bijvoorbeeld een eye-opener als we een kind een ompliment geven. Dat doen ze zelf zelden of nooit. Kipurry met rijst Saskia is nu bijna een jaar op de groep. Ik heb hier beter leren praten, zegt ze. Het ontat met mijn moe- D O O R : M A R T I N G E R R I T S E N der is daardoor een stuk beter geworden. We spraken niet meer met elkaar, maar nu ga ik één keer per week naar haar toe. Dan eten we samen. Plannen heeft Saskia genoeg. Ze volgt een vmbo-opleiding in Hoofddorp en is op zoek naar een stageplaats. De afgelopen week heb ik een aantal solliitatiebrieven verstuurd. Het liefst loop ik stage in een kledingzaak zoals C&A, ik hou van mooie kleren. Terwijl de kinderen televisie kijken, bereidt gastvrouw Urmie Shaper de avondmaaltijd voor. Vandaag is dat kipurry met rijst. De kinderen helpen graag mee, en ze leren er ook van. Als een kind afsheid neemt, mogen ze hun afsheidsmaaltijd uitkiezen. De namen van de kinderen zijn gefingeerd. Meer informatie: en Beter met Thuis biedt hulp en ondersteuning bij de opvoeding van kinderen van 6 tot en met 15 jaar die niet de hele week of tijdelijk niet thuis kunnen wonen. Beter Met Thuis werkt samen aan de terugkeer naar huis of, als dat niet mogelijk is, naar een andere gezinssituatie. Het is mogelijk dat een kind afwisselend een paar dagen bij Beter met Thuis verblijft en een paar dagen in de eigen leefomgeving. Verwijzing jeugdpsyhiatrie via Bureau Jeugdzorg De verwijzing naar de jeugdpsyhiatrie verloopt vanaf 1 januari 2008 via Bureau Jeugdzorg. Althans voor de jeugdafdelingen van Mentrum, GGZ Buitenamstel en AMC De Meren. Verwijzing naar De Basule kan ook rehtstreeks. Een gesprek met Harrie van Leeuwen, direteur van De Basule. Volgens de Wet op de Jeugdzorg kunnen - behalve bureau jeugdzorg - artsen rehtstreeks verwijzen naar de geestelijke gezondheidszorg. De jeugdafdelingen van Mentrum, GGZ Buitenamstel en AMC de Meren spraken met Bureau Jeugdzorg af dat dit voor deze instellingen niet langer het geval zal zijn. Huisartsen verwijzen nu diret naar de voordeur van Bureau Jeugdzorg, waar men kijkt welke deel van de problematiek door jeugdzorg moet worden behandeld en welk deel door de jeugdpsyhiatrie. Voordeel daarvan is dat diret gekozen kan worden voor een geïntegreerde aanpak en dat niet meer over en weer verwezen hoeft te worden. In Amsterdam-West maakten GGZ Buitenamstel en Bureau Jeugdzorg hiermee reeds een begin. Jongeren spelen Monopoly in de huiskamer van Beter Met Thuis in Amsterdam-Zuid. De jongeren wonen deels thuis, deels in de groep. Grootstedelijk We ondersteunen het onvenant waarin dit is geregeld, zegt Van Leeuwen, maar De Basule neemt binnen het geheel een bijzondere positie in. De Basule werkt op grootstedelijk niveau en heeft op vershillende terreinen een speifieke expertise, zoals bij voorbeeld op het gebied van de forensishe psyhiatrie, de jeugdige verstandelijk gehandiapten met gedragsproblemen en de eetstoornissen. De know how op deze terreinen kunnen we niet zomaar splitsen en zo in elke voordeur van Bureau Jeugdzorg laten partiiperen. Maar er is nog een reden. Van Leeuwen: Wij hebben speifieke samenwerkingsverbanden, onder andere met de luster 4-sholen (speiaal onderwijs voor leerlingen met psyhiatrishe en gedragsproblemen red.), het VU Medish Centrum en het Aademish Medish Centrum. Kinderartsen betrekken De Basule bij hun onsulten en geregeld vinden er arts tot arts verwijzingen plaats. Dat moet je niet bemoeilijken door er een instantie tussen te zetten. Als een suïidaal meisje wordt binnengebraht, dan moet je dat meisje diret helpen en niet via Bureau Jeugdzorg. Dat is veel te ingewikkeld. 3 FOTO: SAKE RIJPKEMA Bureau Jeugdzorg Zuid en Nieuw-West verhuisd Twee loaties van Bureau Jeugdzorg zijn verhuisd. De loaties Zuid (voorheen gevestigd op het IJsbaanpad 9) en de loatie Nieuw-West (voorheen gevestigd op de Overshiestraat 17), zijn verhuisd naar de Overshiestraat 57. In dit pand is ook GGZ Buitenamstel Jeugd en Jongeren gevestigd. De gezamenlijke huisvesting is de start van een intensieve samenwerking. Spirit start wervingsatie pleegouders Er staan ruim 200 kinderen op de wahtlijst voor pleegzorg. Daarom startte het Serviepunt Pleegzorg samen met de afdeling Communiatie van Spirit een extra wervingsatie. Doel is meer mensen te bewegen om pleegouder te worden. Spirit adverteert hiervoor maandelijks in de Metro en geregeld in huis aan huisbladen. Daarnaast hebben twintig kinderen van medewerkers en hun vrienden en vriendinnen flyers huis aan huis verspreid in enkele Amsterdamse wijken. Tot het einde van het jaar worden ook tv-spotjes uitgezonden op AT5. De spotjes zijn te bekijken op onder pleegzorgampagnes. Gemeenten willen leeftijdsgrens jeugdzorg omhoog Tijdens het ongres Wat maakt een stad tot prahtstad? stelden de wethouders van de G27, de 27 gemeenten die deel uitmaken van het grote stedenbeleid, dat de leeftijdsgrens voor jeugdzorg omhoog moet naar 23 jaar. Het gemeentelijk jeugdbeleid gaat tot 23 jaar, zo stelt de G27, terwijl de proviniale jeugdzorg 18 jaar als leeftijdsgrens hanteert. Jongeren tussen 18 en 23 jaar zijn daardoor aangewezen op volwassenenhulpverlening. Die is volgens de wethouders ehter niet geshikt. Zaanstad is een van de leden van de G27. Meer informatie: Signaleringskaart Eetstoornissen voor huisartsen In het kader van de Landelijke Dag over eetstoornissen stuurde het Fonds Psyhishe Gezondheid samen met het Centrum Eetstoornissen Ursula (CEU) en de Nederlandse Aademie voor Eetstoornissen (NAE) een Signaleringskaart Eetstoornissen naar meer dan 7000 huisartsen in Nederland. Zij willen met deze atie huisartsen attenderen op het belang van vroegtijdige signalering. Op de kaart vinden de huisartsen meer informatie over vershillende eetstoornissen, lihamelijke en psyhosoiale aanwijzingen, mogelijke vragen die zij kunnen stellen in het spreekuurontat, informatie over het diagnostieren van eetstoornissen en een overziht van behandelmogelijkheden in Nederland. Meer informatie: TV-serie over jeugdzorg De jeugdzorg is vaak in het nieuws. Ons een zorg, een negendelige serie van de EO, gaat verder dan de inidenten waarmee de jeugdzorg meestal de pers haalt. De serie shetst een beeld van de dagelijkse praktijk in de jeugdzorg, met de vragen en problemen van liënten en de zorgen en dilemma s van hulpverleners. Enkele liënten van jeugdzorgorganisaties worden gedurende een aantal maanden met de amera gevolgd. De serie is vanaf februari te zien op Ned 2. Meer informatie:

4 Start Proefprojet Projet Drie Spirit start samen met Altra en De Basule op korte termijn met het proefprojet Projet Drie. Projet Drie is een gemeenshappelijke, intersetorale voorziening die in de Stadsregio Amsterdam uniek is. Projet Drie biedt kinderen en jongeren langdurige zorg. De opzet bestaat uit kleinshalige woonvoorzieningen en een entraal pand, het zogenaamde Driehuisentrum. Alle panden bevinden zih in één nieuwbouwwijk, tussen gewone woonhuizen. In een woonvoorziening gaan twee kinderen met één medeweker wonen. De medewerker woont eventueel met partner, maar zonder inwonende kinderen. In het Driehuisentrum kunnen onderwijs, aanvullende therapie en vrijetijdsprogramma s op maat gevolgd worden. Deze failiteiten staan ook open voor andere kinderen en jongeren uit de wijk. Meer informatie: Multiprobleemgezinnen Begin november hielden de zorgaanbieders en Bureau Jeugdzorg een avond voor alle raadsleden en portefeuillehouders Jeugd in de Stadsregio over multiprobleemgezinnen. Ruim vijftig politii waren hierbij aanwezig. Ze waren het er over eens dat er los van de behandelmethodes - duidelijkheid moet komen over de aanpak: wie doet wat? Uitgangspunt daarbij is dat het om gezinnen gaat, niet om het individuele kind. Een gezin- of systeemgerihte aanpak is dus nodig. Ook het netwerk rondom het gezin moet betrokken worden bij de hulpverlening. Pas als blijkt dat gezinnen hulp niet aepteren, komt dwang en straffen in ziht. Meer informatie: Uitwisseling tussen De Basule en Suriname De Basule werkt sinds enige tijd samen met de WINgroep in Suriname. De WIN groep biedt in Nikerie onder andere zorg aan jeugdigen met gedrags- en opvoedingsproblemen, psyhosoiale of psyhiatrishe problematiek, onderwijsleerproblemen of aan jeugdigen met een verstandelijke beperking. Tijdens het ongres: Duurzaamheid in Zorg, Nikerie zorgt er voor tekenden De Basule en de WIN groep de samenwerkingsovereenkomst. Het ongres vond van 22 tot 27 oktober 2007 plaats in Nikerie, Suriname. De samenwerking riht zih op het ontwikkelen van nieuwe methodieken op het gebied van diagnostiek en behandeling voor Surinaamse jongeren, zowel in Suriname als in Nederland. De Basule en de WIN groep zullen verder samenwerken bij wetenshappelijk onderzoek, opleiding, training en supervisie. Het gebruik maken van wederzijdse kennis en expertise zal onder andere vorm krijgen in de uitwisseling van medewerkers van de beide organisaties. Meer informatie: Autismeonvenant In het afgelopen nummer van Jong aan de Amstel stond een artikel over het autismeonvenant onder de titel Autisten mogen niet langer tussen wal en ship vallen. Dit onvenant is een belangrijk middel om het hulpaanbod voor mensen met autisme beter op elkaar af te stemmen. Het onvenant is deze zomer gesloten door dertig Amsterdamse instellingen. In de opsomming van deze instellingen zijn onder andere de namen van Stihting Buitenamstel Geestgronden (SBG) en MEE Amstel en Zaan weggevallen. En juist deze organisaties speelden een belangrijke rol in de totstandkoming van het Convenant Autisme en de uitwerking hiervan. Meer informatie: Stephan Hopman, projetleider Convenant Autisme ( ) A N J A G E L D E R M A N S Centrum Jong houdt alle kinderen in beeld Eind september opende in Zaanstad het eerste Centrum Jong, entrum voor jeugd en gezin. Ouders kunnen hier tereht voor informatie en ondersteuning bij zwangershap en opvoeding. Daarnaast riht het entrum zih op betere samenwerking tussen de zorginstanties. Centrum Jong heeft vershillende doelstellingen, zegt Frieda Both, beleidsmedewerker van de gemeente Zaanstad en projetleider. Allereerst zal het entrum een laagdrempelige voorziening worden voor ouders, waar ze ondersteuning kunnen krijgen bij zwangershap en opvoeden. Het fijne is dat je er gewoon even binnen kunt lopen met een vraag. Moht een ouder, kind of jongere meer zorg nodig hebben, dat vormt Centrum Jong de toegangspoort tot een sala aan instanties en voorzieningen. Maar Centrum Jong zal ook zelf ouders atief benaderen met informatie over opvoeden, zegt Both: We zullen folders uitgeven, voorlihtingsavonden organiseren en opvoedursussen geven. Overigens gebeurt dat allemaal vanuit een positieve pedagogishe visie. We willen aansluiten bij de sterke punten van mensen en niet benadrukken wat ze fout doen. Want dat werkt volgens ons t beste. Betere overdraht Verder wil het entrum de overdraht van informatie over kinderen tussen instanties en instellingen verbeteren. Both: We hebben bijvoorbeeld gemerkt dat het onderwijs veel behoefte heeft aan informatie over nieuwe leerlingen die zij binnen krijgen. Zo kunnen ze eerder reageren op eventuele problemen. We zijn nu in gesprek met peuterspeelzalen, voorsholen en kinderdagverblijven om te kijken hoe zij sholen van informatie kunnen voorzien. We denken daarbij aan een klein rapportje van elk kind, waarbij standaard een aantal gegevens wordt ingevuld. D O O R : M A R T I N G E R R I T S E N Binnen de kortste keren telde het programma Op De Rails in de Zaanstreek 25 leerlingen, relatief veel vergeleken met de landelijke en Amsterdamse ijfers. Een gesprek met Kasper Sholte Albers, oördinator Op De Rails in Zaanstad en Gerda Steinfeld, shoolmaatshappelijk werker. Op 1 augustus 2006 startte de mr. De Jonghshool, een shool voor speiaal onderwijs, een dependane in Zaandijk. Tot die tijd moesten kinderen voor speiaal onderwijs naar Alkmaar of Amsterdam. Met de komst van een luster 4-shool, kwam ook het programma Op de Rails naar de Zaanstreek. Leerlingen die in het regulier onderwijs dreigen te ontsporen kunnen hier een nieuwe start maken. Steinfeld: Deze kinderen worden soms te lang op de basisshool gehouden. Hulpverlening voor het kind slaat niet of nauwelijks aan. Totdat het op een dag iedereen teveel wordt. Sholte Albers: Je leest in de dossiers dat veel leerlingen zih van risis tot risis worstelden. Eén jaar Op de Rails is bedoeld voor leerlingen die naar het regulier onderwijs gaan, geen gelassifieerde stoornis hebben en geen indiatie hebben voor speiaal onderwijs. Sholte Albers: Wij hebben één jaar om te kijken hoe het verder moet. Dat gebeurt zorgvuldig, want ze hebben vaak al vele mislukkingen ahter de rug. Hier Kinderen bij de opening van Centrum Jong. Het fijne is dat je er gewoon even binnen kunt lopen met een vraag. Vast aanspreekpunt Het entrum wil ook een vast aanspreekpunt zijn op stedelijk niveau voor professionals en instellingen die worden geonfronteerd met gezinnen waar veel problemen spelen. Both: Als een gynaeoloog gezinsproblemen signaleert bij een zwangere vrouw, is het nu vaak niet duidelijk waar hij dat kan melden. En dan blijft zo n melding wel eens ahterwege. Wij willen daarom de routes voor doorverwijzing zo makkelijk mogelijk maken. Ik ben zelf overigens zeer positief over de mogelijkheden om de samenwerking te verbeteren, want inmiddels hebben al elf instanties aangegeven de handen ineen te willen slaan. In Krommenie opent in februari de tweede vestiging. Later volgen Zaanstad-Midden, Westerwatering en de Rosmolenstraat. Voor meer informatie: f.both@zaanstad.nl, Op De Rails populair in Zaanstreek 4 FOTO: DIRK JONGEJANS mag het dus absoluut niet nog eens mislukken. Vandaar dat de ontwikkelbreedteommissie, met onder andere een orthopedagoog en een psyholoog, zorgt voor een goede intake. Sholte Albers: We kijken zorgvuldig naar alle ins en outs van het kind en dan vooral naar de ins. Iemand die goed kan voetballen, laten we de eerste periode vooral mee voetballen. Kan hij goed rekenen, dan mag hij veel rekenen. Zo oogst de leerling waardering en beleeft het kind welliht weer sueservaringen. Tot dan hoorde hij immers vooral hoe vervelend hij was. Middelvinger Sholte Albers: Vervolgens beshrijven we de doelen voor de komende zes weken in een handelingsplan. Die doelen zijn duidelijk, onreet en haalbaar. Denk aan het afleren van het shelden of het opsteken van de middelvinger. Steinfeld: We shakelen in dit stadium ook de hulpverlening in, want het stopt niet om drie uur. We betrekken de ouders erbij en zorgen dat de leerlingen na shooltijd ook ativiteiten hebben, bijvoorbeeld bij een sportlub. Sholte Albers: Belangrijk is ook de manier waarop we hier les geven. Ze gedijden niet in de reguliere manier van onderwijs. Daarom maken wij de lessen uitdagend met ateliers, zoals een theater- of een kookatelier. Kinderen moeten het weer leuk vinden om naar shool te gaan. Na twaalf weken wordt verder gekeken. Uiteindelijk blijven de kinderen maximaal een jaar bij Op De Rails. Inmiddels zijn negen Zaanse leerlingen uitgestroomd. Sholte Albers: In die tussentijd konden ze hier tot rust komen en kreeg de basisshool ook weer wat adem. Meer informatie: en

5 Jeugdzorg in de regio Amsterdam Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam is onder andere verantwoordelijk voor de intake van liënten. Zij vormt als het ware de voordeur voor de jeugdzorg en stelt vast welke hulp kinderen en jongeren en hun ouders nodig hebben. Als kan worden volstaan met kortdurende, relatief eenvoudige hulp, dan verleent Bureau Jeugdzorg deze zelf. Indien meer en/of intensievere hulp nodig is, dan zorgt Bureau Jeugdzorg dat de liënt wordt geholpen met een zorgprogramma. Deze programma- s worden in de agglomeratie Amsterdam uitgevoerd door vijf instellingen voor Hulp op indiatie (HOI), ook wel zorgaanbieders genoemd: Altra, de Basule, HVO- Querido, MOC t Kabouterhuis en Spirit. Deze bieden zowel ambulante hulp, daghulp als residentiële hulp. Ook is Bureau Jeugdzorg verantwoordelijk voor de indiatiestelling voor kinderen met psyhiatrishe problematiek. Dit kan onder andere met indiaties die leiden tot de inzet van Persoons Gebonden Budget (PGB). Kijk voor het volledige overziht van het jeugdzorgaanbod in Stadsregio Amsterdam op Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam Bureau Jeugzorg vormt de toegang tot een groot deel van de jeugdhulpverlening in de agglomeratie Amsterdam. Zij verleent hulp, indieert, verwijst én begeleidt kinderen en jongeren (en hun ouders) zodanig, dat deze de juiste hulp krijgen. Zij werkt hiertoe samen met lokale voorzieningen en de gespeialiseerde jeugdhulpverlening. Ook begeleidt Bureau Jeugdzorg kinderen, jongeren en hun gezin bij de uitvoering van door de rehter opgelegde maatregelen binnen de (gezins-)voogdij en de jeugdrelassering. Bureau Jeugdzorg fungeert als meldpunt voor (vermoedens van) kindermishandeling. Bij al het handelen van Bureau Jeugdzorg staan de rehten van het kind entraal. Jeugdhulpverlening Deze riht zih op liënten die op vrijwillige basis met de jeugdzorg te maken krijgen. Daarnaast ondersteunt Bureau Jeugdzorg andere professionals, zodat liënten geen gebruik hoeven te maken van de meer intensieve jeugdzorg. Naast het houden van dagelijks spreekuur, neemt BJAA deel aan de zorgstruturen van het basis-, voorgezet en speiaal onderwijs. Voor jonge kinderen wordt samengewerkt met de jeugdgezondheidszorg. BJAA is ook de toegangspoort voor de jeugd-ggz, hoewel de huisarts mag blijven verwijzen. In geval kinderen worden bedreigd, kan een zorgmelding bij BJAA worden gedaan waarna volgens een proedure wordt gehandeld. Voor risissituaties heeft BJAA een risisteam dat binnen zeer korte tijd ter plaatse is. Als een lient bij BJAA is aangemeld, wordt er een uitgebreide analyse gedaan om vast te stellen wat de kern is van de problematiek en wat voor hulp nodig is. Meestal is geïndieerde hulp nodig. Wanneer relatief lihtere hulp volstaat, kan Bureau Jeugdzorg hulp- en adviesgesprekken voeren (max. 5). Wanneer de geïndieerde hulp in gang is gezet, volgt en stuurt Bureau Jeugdzorg de hulp aan indien nodig. Het de taak van Bureau Jeugdzorg om de Raad voor de Kinderbesherming om een onderzoek te vragen als de ontwikkeling van een kind wordt bedreigd en/of ouders niet meewerken aan de hulpverlening. Vaak wordt dat voorafgegaan door de eerdergenoemde zorgmelding. Bureau Jeugzorg is daarmee ook de intake-poort van de Raad voor de Kinderbesherming Gezinsvoogdij De gezinsvoogd ondersteunt een gezin als een kind door de situatie thuis niet meer goed en/of veilig kan opgroeien. Deze begeleiding start na een uitspraak van de kinderrehter. De gezinsvoogd geeft de ouder(s) bindende adviezen en ondersteunt bij de verzorging en opvoeding van het kind. Voogdij In de Nederlandse wet staat dat iedereen die jonger is dan ahttien jaar onder gezag moet staan. Als er geen ouder is die het gezag kan uitoefenen, dan kan in de agglomeratie Amsterdam de voogdij worden opgedragen aan Bureau Jeugdzorg. De voogdijwerker behartigt dan namens Bureau Jeugdzorg de belangen van de minderjarige en neemt de belangrijke beslissingen. Jeugdrelassering Als een jongere in aanraking komt met de politie en er een proes-verbaal wordt opgemaakt, dan kan na een beslissing van een bevoegde justitiële instelling de jeugdrelassering worden ingeshakeld om herhaling te voorkomen. De jeugdrelasseringwerker betrekt de situatie op het werk of shool, de vrijetijdsbesteding, vriendenkring en de thuissituatie bij de begeleiding, en zal de jongere intensief motiveren en ontroleren. Opvoedondersteuning Bureau Jeugdzorg biedt ouders en professionals ondersteuning bij vragen over opgroeien en opvoeden. Hiertoe verzorgt Bureau Jeugdzorg trainingen en kan men tereht bij diverse Opvoedwinkels. Onderwijshulpverlening Op alle sholen voor voortgezet onderwijs is een onderwijshulpverlener werkzaam. Deze biedt shoolfuntionarissen advies en onsult. In overleg met de shool worden indiaties opgesteld en worden hulpen adviesgesprekken geboden. Voor een overziht van het totale aanbod van Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam: Altra Altra biedt hulp aan kinderen en jongeren die zijn vastgelopen of dreigen vast te lopen in hun ontwikkeling en aan AANMELDING Sholen Politie Maatshap - pelijk werk Kinderopvang overigen Artsen ouders die steun nodig hebben bij de opvoeding. Ook sholen kunnen een beroep doen op Altra bij de begeleiding van hun leerlingen. Hulp op maat Altra biedt hulp op maat. Dat betekent dat er een groot aantal programma s wordt geboden, afgestemd op de de speifieke behoeften en vragen. Zo biedt Altra risisopvang voor heel jonge kinderen die niet meer thuis kunnen wonen, risishulp voor gezinnen die in aute problemen zijn gekomen en een reeks hulpprogramma s voor kinderen en jongeren in alle leeftijdsategorieën. Aanstaande tienermoeders krijgen hulp bij de opvoeding van hun kind en worden geholpen op weg naar zelfstandigheid. De programma s vershillen in duur en intensiteit. De meeste hulp is ambulant, dat wil zeggen dat de kinderen een of meerder keren in de week naar een van de loaties van Altra komen. Soms ook wordt de hulp thuis geboden. De hulp aan jonge moeders en de risishulp voor jonge kinderen is residentieel: de moeders en kinderen wonen dag en naht in een van de opvang- of leefgroepen van Altra. Hulp op shool Steeds meer hulpverlening vindt tegenwoordig op of vanuit de sholen plaats. Een bekend voorbeeld is het shoolmaatshappelijk werk dat voorziet in kortdurende hulp aan ouders van leerlingen met wie het op de basisshool niet goed gaat. Leerkrahten kunnen advies krijgen hoe ze het beste kunnen omgaan met het gedrag van de kinderen. Een ander voorbeeld is de Ouder-Kindtraining, bedoeld voor kinderen met gedragsproblemen en voor ouders die onvoldoende in staat zijn tot opvoeden. Het programma heeft een preventief karakter en vindt deels op shool, deels bij de ouders thuis plaats. Voor het voortgezet onderwijs is er onder andere het Swithprojet ontwikkeld. Het projet is bedoeld voor leerlingen die zonder extra hulp en begeleiding een grote kans lopen vroegtijdig de shool te verlaten. Speiaal onderwijs Altra helpt sholen en leerkrahten, maar geeft zelf ook onderwijs. Op het Altra College wordt les gegeven aan jongeren die zih door gedrags- en/ of psyhiatrishe problemen niet kunnen handhaven TOEGANG EN INDICATIE Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam Jeugdhulpverlening Jeugdbesherming Jeugdrelassering Advies- en Meldpunt Kindermishandeling Raad voor de Kinderbesherming binnen het reguliere onderwijs. Ze krijgen hier een nieuwe kans, zodat ze terug kunnen naar de shool die het beste past bij hun mogelijkheden. De leerlingen die aan werken toe zijn, proberen we door middel van stages voor te bereiden op een baan. Het Altra College telt veertien afdelingen verspreid over Amsterdam, Zaanstreek en Waterland. Voor meer informatie: of De Basule ZORGAANBOD Altra MOC t Kabouterhuis Spirit HVO-Querido De Basule Overigen De Basule is een aademish entrum voor kinder- en jeugdpsyhiatrie waar kinderen, jongeren én hun ouders tereht kunnen als er sprake (of een vermoeden) is van kinderen jeugdpsyhiatrishe problematiek. De Basule onderzoekt, behandelt en begeleidt zowel kinderen, jongeren als gezinnen. Daarnaast biedt de Basule ook onsultaties aan andere hulpverleners. De Basule biedt hulp vanuit vershillende loaties in de regio Amsterdam en de Gooi en Vehtstreek. De hulp wordt geboden in de vorm van poliklinishe behandeling, dagbehandeling of dagen-nahtbehandeling. Bij de invulling van de behandelingen wordt onder andere gebruik gemaakt van methodieken waarvan de werking wetenshappelijk is bewezen. De Basule werkt nauw samen met de Vrije Universiteit en het AMC/Universiteit van Amsterdam. Het hulpaanbod van de Basule is verdeeld in lusters. Cluster kinderen Met de zorglijnen: emotionele stoornissen gedragsstoornissen autistish spetrum stoornissen kinderpsyhiatrishe leerlingondersteuning Cluster jeugd Met de zorglijnen: emotionele stoornissen gedragsstoornissen autistish spetrum stoornissen en psyhosen mandometerentrum (behandeling van eetstoornisssen) Cluster forensishe jeugdpsyhiatrie Biedt hulp aan jongeren die met justitie in aanraking zijn gekomen (of dreigen te komen) en bij wie er sprake is van psyhiatrishe problematiek. 5

6 Jeugdzorg in de regio Amsterdam Cluster psyhiatrie voor kinderen en jeugdigen met een verstandelijke beperking Biedt hulp aan verstandelijk gehandiapte kinderen en jongeren met een (vermoeden) van psyhiatrishe problematiek. Cluster gezinnen Biedt hulp aan gezinnen en pleeggezinnen. Het luster beshikt tevens over een onsult- en adviesfuntie voor andere instellingen binnen de jeugdzorg en jeugd-ggz evenals voor vragen op het gebied van pleegzorg en adoptie. Het luster bestaat uit de zorglijnen psyhiatrishe gezinsbehandeling en therapeutishe pleegzorg. Cluster sholen voor speiaal onderwijs De Pionier en de Professor Waterink - shool integreren onderwijs en begeleiding van kinderen die bij de Basule in behandeling zijn. Cluster speiaal onderwijs en zorg Onderzoekt en begeleidt kinderen met leer- en opvoedingsproblemen. Verriht tevens onderzoek en ontwikkelt nieuwe werkwijzen voor het speiaal en regulier onderwijs. Regionaal Centrum voor Kinder- en Jeugdpsyhiatrie (RCKJP) Gooi en Vehtstreek Voor kinder- en jeugdpsyhiatrishe diagnostiek en behandeling in de Gooi en Vehtstreek (in samenwerking met de Symfora groep). Orthopsyhiatrishe residentiele voorziening Amsterdam Langdurige hulp en opvang voor kinderen en jongeren met gedragsproblemen of psyhiatrishe problematiek (in samenwerking met Spirit). Voor meer informatie: of het Centraal Aanmeld- en informatiepunt: Medish Orthopedagogish Centrum t Kabouterhuis MOC t Kabouterhuis biedt hulp aan jonge kinderen tot aht jaar met ernstige gedragsproblemen of omplexe ontwikkelingsproblematiek en hun ouders. Ze biedt multidisiplinair onderzoek en behandeling van het kind en begeleiding van het gezin. Uitgangspunt daarbij is: Samen met ouders zorgen voor een optimale ontwikkeling van het kind. Dagbehandeling voor kinderen Van anderhalf tot zeven jaar. Voltijd of deeltijd in ombinatie met intern onderwijs en begeleiding van het gezin. Er zijn speiale groepen voor jonge kwetsbare kinderen tot vier jaar, die zowel lihamelijk als soiaalemotioneel extra kwetsbaar zijn. Ook is er een speiale groep voor kinderen die een stoornis in het autistish spetrum hebben. Binnen de dagbehandelinggroepen bestaat de mogelijkheid voor een observatieplaatsing van drie tot zes maanden Ambulante gezinsbehandeling Voor gezinnen met kinderen tot aht jaar waarbij de kinderen gewoon naar shool of de kinderopvang gaan. De behandeling vindt plaats in de thuissituatie eventueel in ombinatie met advies aan andere opvoeders in de shool-of opvangsituatie van het kind. Praktish pedagogishe gezinsbegeleiding (PPG), riht zih op gezinnen met kind(eren) met een ontwikkelingsahterstand of een lihtverstandelijke handiap in de thuissituatie. (PPG is tevens beshikbaar voor gezinnen waar een of beide ouders moeilijk lerend zijn.) Okido Begeleiding op het kinderdagverblijf, de peuterspeelzaal of voorshool van het kind. Een medewerker van MOC t Kabouterhuis komt naar de opvang toe om begeleiding te bieden aan de leidsters van het kind. Diagnostiek via een onsultatieplaatsing, een observatieplaatsing van zes weken op een van de dagbehandelinggroepen inlusief onderzoek. via de uitzoekmodule, observatie (thuis/ op shool of in de opvang) en onderzoek binnen zes weken. via VTO- oördinatie (vroegtijdige onderkenning ontwikkelingsproblemen bij kinderen t/m vier jaar) VTO-oördinatie kan onderzoeken aanvragen bij t Kabouterhuis. Voor meer informatie: of HVO-Querido HVO-Querido biedt opvang, woonbegeleiding en dagativiteiten aan Amsterdammers die dat nodig hebben: dak- en thuislozen, vrouwen en gezinnen in nood en mensen met psyhiatrishe problemen. Jong en oud, mannen en vrouwen. Voor jeugdigen biedt HVO- Querido twee programma s. Wonen kun je leren HVO Querido heeft een breed aanbod ambulante woonbegeleiding, individueel en in groepen. Jongeren van 16 tot 23 jaar leren zelfstandig wonen in reguliere woningen in Amsterdam. De begeleiding vindt plaats op de woningen. Op eigen benen staan vereist praktishe vaardigheden zoals verantwoord omgaan met geld, jezelf en je omgeving. Er wordt samengewerkt met reïntegratie bedrijven en onderwijsinstelling. Alexandria HVO-Querido biedt in Alexandria opvang en begeleiding aan 25 jonge vrouwen tussen de 18 en 23 jaar: dak- en thuislozen, zwangere vrouwen en jonge moeders. De hulp bestaat uit een ombinatie van wonen en begeleiding. In Alexandria leren de vrouwen zelfstandig wonen. Reina Reina is een kleinshalige woonvoorziening voor jonge moeders waarvoor verblijf in een residentiele setting niet nodig is. Het hulpaanbod bestaat uit een ombinatie van wonen in een groepswoning en begeleiding. Elke liënt heeft de beshikking over een eigen kamer. Gedurende de week is er dagelijks begeleiding geriht op het aanleren van woonvaardigheden. Opvoedingsondersteuning wordt verzorgd door het Opvoedingsentrum Oost/Watergraafsmeer. Amerbos Amerbos is een Regionale Instelling voor Beshermd Wonen (RIBW) voor jongeren van 18 t/m 23 jaar. Amerbos biedt 24 uurs zorg aan jongeren met psyhiatrishe problematiek. Amerbos heeft 10 residentiele plaatsen en 14 plaatsen in zgn satelietwoningen. De psyhiatrishe zorg wordt verzorgd door de Basule. Voor meer informatie of Spirit Spirit helpt opvoeders en jeugdigen met oplossen van problemen bij opvoeden en opgroeien. De meeste hulp biedt Spirit in elke regio van Amsterdam en omstreken. Naast dit hierna beshreven basisaanbod, biedt zij diverse andere hulpvormen. Het basisaanbod bestaat uit: Ambulante spoedhulp met kleinshalige aute opvang Als er auut hulp nodig is, geeft een hulpverlener intensieve hulp bij het gezin thuis. Zonodig vindt daarnaast diret opvang plaats van een jeugdige voor een paar nahten in een huis voor Kleinshalige Aute Opvang of in een pleeggezin. Hulp van de regionaal ambulante teams Bij deze intensieve, ambulante hulpverlening zoekt Spirit met de jeugdige en de gezinsleden uit, wat er voor hem of haar nodig is om de problemen die er zijn op te lossen door middel van methodieken, praktishe ondersteuning en advies. Pleegzorg Voor een jeugdige die tijdelijk niet in zijn of haar eigen gezin kan wonen, maar voor wie opvang in een gezinssituatie wel het beste zou zijn, zoekt Spirit een passend pleeggezin in het soiale netwerk van het gezin en anders in haar pleeggezinnenbestand. Beter met Thuis Beter met Thuis biedt ambulante hulp en hulp met verblijf, bij de opvoeding van kinderen van zes tot en met vijftien jaar die tijdelijk niet, ontinue, thuis kunnen wonen. Aan deze hulp is vaak al andere hulp vooraf gegaan en is het noodzakelijk gebleken dat het kind tijdelijk ergens anders verblijft. Samen met de ouders of andere opvoeders, werkt Spirit aan de terugkeer naar huis of naar een andere gezinssituatie helpt opvoeders en jongeren van zestien en zeventien jaar samen problemen op het gebied van opgroeien en opvoeden aan te pakken. De hulp wordt thuis in het gezin gegeven. De jongere kan tijdelijk in een woonruimte van Spirit verblijven. De hulp riht zih op terugkeer naar huis. Als terugkeer niet meer kan, dan wordt naar een andere oplossing gezoht, bij voorkeur bij familie of vrienden. Eht-reht Conferentie Wanneer jeugdigen verantwoordelijkheid willen nemen voor een wandaad die zij hebben gepleegd, kan een Eht-reht Conferentie worden georganiseerd. Hier kunnen de dader, het slahtoffer zijn of haar familie en vrienden de gebeurtenis bespreken en een plan maken hoe de aangerihte shade enigszins hersteld kan worden. Voor meer informatie: of REC BovenAmstel Voor toelating tot het onderwijs van het de sholen van het REC BovenAmstel of voor toelating tot de ambulante begeleiding van het REC BovenAmstel (de rugzak) is een indiatie nodig: een luster 4 indiatie. Cluster 4 staat voor speiaal onderwijs voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen en/of psyhiatrishe stoornissen. Voor een luster 4 indiatie moet worden aangetoond dat een leerling een ernstige onderwijshindernis ondervindt dat het zorgsysteem van de shool en externe hulpverlening niet voldoende is en dat er sprake is van een gediagnostieerd gedragsprobleem en/of psyhiatrishe stoornis. Aanmelden Aanmelden voor een luster 4 indiatie kan alleen bij de samenwerkingsverbanden voor primair en voortgezet onderwijs. Alle samenwerkingsverbanden hebben hiervoor een loket. De uiteindelijke indiatiebeslissing wordt genomen door de (onafhankelijke) Commissie voor de Indiatiestelling van REC BovenAmstel. Bepalend voor de keuze van het juiste aanmeldloket is waar de leerling naar shool gaat. Maar: het bezoeken van onze sholen voorafgaand of tijdens de aanmelding is altijd mogelijk. Onze sholen laten ouders en/of leerlingen graag zien hoe de shool er van binnen uitziet en hoe het er toegaat en kunnen adviseren over het nut van een (tijdelijke) plaatsing op de REC-shool. Samenwerkingsverbanden en hun loketten: PO Amstelland Zuid PAS PO Amstelland Zuid en de Veenlanden, Postbus 614, 1420 CC Uithoorn , pl.av@wolmail.nl PO Amstelveen VIA Amstelzijde, Postbus 9061, 1180 MB Amstelveen , pl@swvamstelzijde.nl PO Amsterdam VIA, Postbus 9121, 1006 AC Amsterdam , info@viaamsterdam.nl PO Haarlemmermeer WSNS Haarlemmermeer, Postbus 277, 2130AG Hoofddorp info@wsnshaarlemmermeer.nl PO Waterland Zorgplatform Waterland, Postbus 811, 1140 AV Purmerend r.van.oosten.zorgplatform@sbzw.nl PO Zaanstad Zaans netwerk voor advies en ondersteuning, Ds. M.L Kingweg 206, 1504 DG Zaanstad VO Amstelland en Meerlanden Regioloket VO Amstelland Meerlanden Postbus 111, 1430 AC Aalsmeer, , regioloket.vo-am@dyade.nl VO Amsterdam Onderwijs Shakelloket Burg. Hogguerstraat 2a: / 01 f.sheen@osladam.nl, d.verbeek@osladam.nl VO Waterland Zorgplatform Waterland, Postbus 811, 1140 AV Purmerend r.van.oosten.zorgplatform@sbzw.nl VO Zaanstad Regioloket Zaanstreek, Postbus 41, 1520 AA Wormerveer: regioloketzaanstreek@saenstroom.nl Crisissituatie Naast plaatsing met een indiatie is in risissituaties is ook onder bepaalde voorwaarden direte tijdelijke plaatsing in een luster 4 shool mogelijk. Ook dit gaat ehter uitsluitend via de samenwerkingsverbanden voor primair of voortgezet onderwijs of, in sommige gevallen, via een leerplihtambtenaar (bij thuiszitters). Voor een ompleet overziht van de aanmeldingsproedure, de samenwerkingsverbanden, hun sholen en loketten en van de REC-sholen: 6

7 GEZONDHEID EN SPORT Het is funest als kinderen de hele dag niets doen De jeugdzorg rihtte zih lange tijd vooral op de soiaal-emotionele ontwikkeling van een kind. De laatste jaren groeit het besef dat deze soiaal-emotionele ontwikkeling niet los is te zien van de medishe ontwikkeling. Het is funest voor de gezondheid als kinderen de hele dag televisie kijken met een bak hips op shoot, maar dit is even shadelijk voor de soiaal-emotionele ontwikkeling. Deze kinderen komen immers tot niets meer. Het beïnvloeden van de eetgewoonten van deze kinderen, vraagt vooral om het versterken van de pedagogishe kwaliteit van de ouders. Zij moeten immers strutuur en regelmaat in het eetpatroon aanbrengen. Het is om die reden dat jeugd- en gezondheidszorg steeds intensiever samenwerken om de dreigende obesitasepidemie aan te pakken. Dat zien we onder andere in de aanwezigheid van de jeugdzorg in de ouder- en kindentra. Sport blijkt steeds vaker een manier om ervoor te zorgen dat het weer de goede kant op gaat met deze jongeren. Niet alleen omdat bewegen een noodzaak is om gewiht kwijt te raken, maar vooral ook omdat sport deze jongeren een sueservaring kan bezorgen. Ouders die zelf problemen hebben, zetten kinderen makkelijker met een zak hips voor de televisie. Als ze maar stil zijn. DREAMSTIME D O O R : TA M A R A F R A N K E Marian Sanders: Gezondheid en jeugdzorg onlosmakelijk verbonden Steeds meer kinderen hebben last van overgewiht met alle bijbehorende gezondheidsrisio s. Een gesprek met Marian Sanders, kinderarts bij het Sint Luas Andreas Ziekenhuis en verbonden aan MOC t Kabouterhuis, over de mogelijkheden en onmogelijkheden van eten en gezondheid. ezondheid en jeugdzorg kun je niet van elkaar shei- Een goede gezondheid van kinderen gaat van- Gden. zelfsprekend gepaard met goede zorgen voor het kind. Slehte voeding en gebrek aan beweging veroorzaken een slehte gezondheid. Maar ouders realiseren zih niet dat te veel of verkeerd eten de gezondheid juist ondermijnt; dat kinderen suikerziekte of een beshadiging aan de nieren kunnen krijgen. Dat ze hun kind dus letterlijk ziek maken. Dat is zeker geen onwil, maar onkunde. Ouders zijn vaak onbewust onhandig bezig. Bovendien is de informatie op verpakkingen vaak misleidend. Draagkraht Ook de thuissituatie in een gezin is van invloed. Als deze mis is, dan heeft dat gevolgen voor zowel de ouders als voor de kinderen. Het begint met de draagkraht van de ouders. Als zij zih fysiek goed voelen, zullen ze een griepje van de kinderen anders ervaren dan wanneer ze zelf niet in orde zijn. Ouders met fysieke of psyhishe problemen reageren anders op zowel het gedrag als de gezondheid van hun kinderen. Bovendien kunnen ouders met problemen, van welke aard dan ook, minder investeren in hun kinderen. Een gevolg is dat ze zih eerder gemakzuhtig opstellen. Ze doen dan bijvoorbeeld minder moeite om een gezonde maaltijd te koken. Ze zetten kinderen makkelijker met een zak hips voor de televisie. Als ze maar stil zijn. Eonomish vlak Andere oorzaken liggen op het eonomishe en ulturele vlak. Het zijn veelal gezinnen uit de lage soiaal eonomishe klassen en gezinnen met een andere ulturele ahtergrond die kampen met een slehte gezondheid. Het ontbreken van geld is een reden waarom kinderen niet sporten, maar je kunt ze bijvoorbeeld wel stimuleren om hun zakgeld te gebruiken voor een kaartje voor het zwembad in plaats van de zoveelste zak hips. Streng islamitishe kinderen sporten niet als er geen mogelijkheid is voor gesheiden sporten van jongens en meisjes. Dit is weliswaar de realiteit, maar het ontbreken van finaniële middelen of ulturele ahtergrond zijn vanzelfsprekend niet alleen de oorzaak van overgewiht en een slehte gezondheid. Er spelen meer fatoren een rol, zoals slehte behuizing, het ontbreken van strutuur, werkeloosheid en gebrekkige kennis. Mensen weten niet wat ze eten en hebben geen idee van alorieën. Een rol koekjes bevat 1000 alorieën, een kind heeft maar 1200 alorieën nodig. Na die rol koekjes blijft er dus weinig over voor de rest van de voeding. Olijfolie is gezond, dat klopt, als het een klein sheutje is. De medishe ontwikkeling van een kind is net zo belangrijk als de psyhosoiale ontwikkeling. In feite beïnvloeden ze elkaar. Het ontbreken van strutuur of verwaarlozing leidt niet alleen tot psyhosoiale problemen, maar ook tot een slehte gezondheid en overgewiht wanneer het kind daardoor sleht eet en niet beweegt. Dus begin met preventie en biedt verder laagdrempelige hulp, reëer strutuur en stimuleer sport. En in probleem gevallen is een multidisiplinaire aanpak, van diëtist, fysiotherapeut, psyholoog en kinderarts, met een goede en langdurige ondersteuning vanuit jeugdzorg noodzakelijk. Gezondheid en jeugdzorg zijn dus onlosmakelijk met elkaar verbonden. 7

8 GEZONDHEID EN SPORT D O O R : E V E L I E N H O E K S T R A Strijd over eten leidt zelden tot resultaat Op de groep van 0 tot 4-jarigen van Altra in Amsterdam-Noord komen veel kinderen binnen met een eetprobleem. Vaak hebben ze ondergewiht. Wat doet Altra? e hanteren duidelijke afspraken en eten op gezet- tijden met de kinderen. Maar bovenal: zien Wte eten, doet eten, vertelt gedragswetenshapper Karine Zuidgeest. Het is belangrijk dat het moment aan tafel gezellig is. Shep niet teveel op. Vaak helpt het om omplimenten te geven aan diegene die wel lekker aan het eten is en het over andere dingen te hebben. Maak duidelijke afspraken over hoeveel een kind ongeveer moet eten en stel een lekker toetje in het vooruitziht. Eet een kind minder dan afgesproken, dan ook niks lekkers ahteraf. Strijd over het eten heeft zelden geleid tot een gewenst resultaat. Een kind dwingen om te eten, werkt averehts. Armoede Eetproblemen hebben vershillende oorzaken. In Amsterdam-Noord speelt armoede een grote rol, maar ook gebrek aan kennis ligt er aan ten grondslag. Bovendien gaat het zelden alleen om het eten zelf als er problemen zijn. Voedsel wordt vaak als iets tastbaars gezien door de ouder. Als een kind een slehte eter is, kan dit worden ervaren als een afwijzing. Eetpro ble - men ontstaan omdat ouders enerzijds het kind niet goed kunnen volgen. Kinderen hebben een eigen belevingswereld. Ze eten meer als ze groeien, maar kunnen soms ook minder trek hebben. Aan de andere kant hebben ouders er moeite mee om onsequent te zijn. Duidelijk en voorspelbaar, daar gaat het om. Naar behoefte Op de groep krijgen de kinderen fruit, twee keer per week een warme maaltijd en anders brood en s middags een tussendoortje zoals yoghurt of een raker. Wij volgen de adviezen van het onsultatiebureau. Voeden naar behoefte. Soms heeft een kind meer trek dan een ander moment. Van gewoon gezond eten, word je niet dik. Een paar boterhammen meer is niet erg. De aanpak blijkt suesvol. Als de kinderen op de groep zijn, FOTO: SAKE RIJPKEMA gaat het eten vrijwel altijd goed. Het is juist de kunst om de ouders er bij te betrekken, zodat ook thuis het eten geen strijd is. Opvoedingsvaardigheden Bij een suesvol eetmoment komen namelijk heel wat opvoedingsvaardigheden kijken. Afspreken hoeveel het kind moet eten en als ouder je onsequent aan die afspraak houden bijvoorbeeld. Maar ook zinvol straffen, belonen en het gezellig maken zijn zaken die ouders onder de knie moeten krijgen. Daarom draaien ouders ook regelmatig mee op de groep, zodat ook thuis op een Het is belangrijk dat het eetmoment gezellig is. Shep niet teveel op. Vaak helpt het om omplimenten te geven aan diegene die wel lekker aan het eten is. fijne manier gegeten kan worden. Want het uiteindelijke doel is om de verstoorde ontwikkeling van het kind te verbeteren door de opvoeders te ondersteunen en er voor te zorgen dat de ouders op één lijn zitten. Meer informatie: D O O R : E V E L I E N H O E K S T R A Geen ontbijt is signaal voor ahterliggende problemen ouder dan alleen maar de verwijten en klapt diht. Het shoolmaatshappelijk werk gaat er vanuit dat de ouders deel van de oplossing zijn, zij zijn niet het probleem. Wij gaan uit van de goede wil van de ouders. Vaak shamen zij zih en zijn ze bang voor de jeugdzorg. Er bestaat toh het beeld dat die mensen je kind kunnen afpakken. Uit onderzoek in 2005 blijkt dat een op de vijf kinderen in Amsterdam-Zuidoost zonder ontbijt naar shool gaat. Met een lege maag aan de dag beginnen is ongezond en zorgt voor slehte shoolprestaties. Begin november diende de PvdA Amsterdam een voorstel bij de gemeenteraad in om bij wijze van proef duizend leerlingen op shool ontbijt of lunh aan te bieden. Kinderen die thuis te weinig of ongezond eten zouden in aanmerking moeten komen voor het plan, waarvan de kosten worden geshat op een half miljoen euro. Kenneth Vers, hoofd Shoolmaatshappelijk Werk Zuidoost, kent de kinderen en de gezinnen om wie het gaat. Deze gezinnen hebben vaak veel problemen. Ze zijn als het ware aan het overleven. Het shoolmaatshappelijk werk krijgt te maken met gezinssituaties waarbij een ouder twee banen heeft en pas s avonds laat thuis komt. De kinderen staan alleen op en moeten zelf voor het ontbijt zorgen. Dat shiet er dan snel bij in. Niet voorbarig Voor Vers zijn kinderen zonder ontbijt op shool een duidelijk signaal dat er iets short aan de opvoedingssituatie. Slehte eetgewoonten, opvoedingsproblemen, ouders die geen belang hehten aan ontbijt, geldgebrek en afwezigheid van de ouder(s) worden in het onderzoek als oorzaak genoemd. Wij gaan altijd meteen in gesprek met de ouders om te kijken wat er aan de hand is. Het is van belang om niet al te voorbarig onlusies trekken. Ik ken ook kinderen die hun broodtrommeltje hier in de flat ahter de trap laten liggen, omdat ze geen zin hebben in een gezonde boterham. In gesprek Als een kind met een gesheurde jas op shool komt, vaak te laat is en niet heeft ontbeten, dan gaat de leerkraht eerst in gesprek met de ouder. Vaak hoort de Gezinssysteem Allereerst wordt het gezinssysteem in kaart gebraht. Als er sprake is van shulden worden de ouders met voorrang aangemeld bij het shuldsaneringsprojet. We moeten er voor zorgen dat er voorzien is in de materiële behoeften, daarna hebben ouders pas energie en motivatie voor de daadwerkelijke opvoeding. Shulden ontstaan soms doordat ouders hun kind voorzien van dure merkkleding om de buitenwereld een positiever beeld voor te houden. Hiermee proberen zij tevens te ompenseren wat zij hun kind niet kunnen bieden: geborgenheid en positieve aandaht. De shoolmaatshappelijk werkers van Altra verwijzen ouders naar Bureau Jeugdzorg als na de korte interventie er meer voor het gezin nodig blijkt te zijn. Meer informatie: 8

9 GEZONDHEID EN SPORT D O O R : TA M A R A F R A N K E Voorlihting alleen niet voldoende Het Ouder- en Kindentrum (OKC) onstateert in veel gevallen als eerste problemen met het gewiht van kinderen. Meestal doet de jeugdarts het af met een advies om minder hips te geven bij het tv kijken. Maar wat kan een OKC doen bij zorgwekkend overgewiht? En wanneer shakelt ze de jeugdzorg in? ls het een mollig kindje betreft waarbij geen sprake Ais van bijkomende problemen, dan doen we het vaak af met het advies om geen hips te geven en het kindje minder vaak voor de tv te zetten. Maar in de meeste gevallen is het niet zo eenvoudig, zegt Calixte Veerman, jeugdarts bij OKC Noord. Zeker niet in Amsterdam Noord. Dit is een buurt met veel gezinnen uit de lagere soiaal-eonomishe klassen. Kijk, overgewiht op zih is geen indiatie om te verwijzen naar Bureau Jeugdzorg, vervolgt ze. Gemiddeld verwijs ik drie kinderen per week door naar Bureau Jeugdzorg. Maar bij deze kinderen wegen andere gedragsproblemen zwaarder, al dan niet veroorzaakt door psyhishe of relationele problemen van de ouders. Overgewiht wordt snel als een minder belangrijke fator gezien. Dat is begrijpelijk, maar medish gezien ontereht. Overgewiht kan bij kinderen namelijk ernstige gezondheidsproblemen tot gevolg hebben. Ontkennen Veerman: Bij een ahterstandswijk horen multiprobleemgezinnen. Sommige ouders hebben niet de energie om op tijd op te staan en te ontbijten. Voor hen is het makkelijker om snaks te halen in plaats van gezond te eten. Andere ouders vinden het moeilijk hun kinderen strutuur te bieden. Het gevolg is dat kinderen een slehte onditie krijgen door ongezonde voeding en te weinig beweging. Mensen met een laag opleidingsniveau hebben vaak niet de kennis over wat gezonde voeding is, vervolgt ze. Hulpverleners kunnen dan wel honderd keer zeggen dat je een kind beter thee kunt geven in plaats van een sapje, maar ouders blijven hun kind te veel sapjes en danoontjes geven. Jeugdzorg Vanaf de eerste dag dat ouders met hun kindje bij een onsultatiebureau of het OKC komen, krijgen ze voorlihting over voeding en gewiht. Toh stijgt het aantal kinderen met overgewiht zorgwekkend. Voorlihting alleen is blijkbaar niet voldoende. Ouders onderkennen de problemen van overgewiht bij hun kinderen niet altijd en ondershatten de ernst ervan. Vandaar dat Bureau Jeugdzorg betrokken is bij het OKC. Veerman: In Noord is eens in de veertien dagen iemand van Bureau Jeugdzorg een ohtend op het OKC. Dat werkt fantastish. Ik neem ouders en kinderen letterlijk aan de hand mee naar de medewerkster van Bureau Jeugdzorg. Zo is er een diret ontat waarbij meteen een intake gedaan kan worden en de hulpverlener zelf kan zien hoe het met het kind gaat. Dit is een voorbeeld van goede samenwerking en goede laagdrempelige hulpverlening. Helemaal als die dan ook snel na de intake kan worden geboden. D O O R : M I C H E L VA N D I J K Van sportfonds tot mandometer Amsterdam kent vele projeten op het gebied van gebied van gezondheid en sport. Jong aan de Amstel beliht er enkele. Verzekerd van jeugdzorg Fortis Verzekeringen Nederland werkt onder deze naam samen met een aantal jeugdzorginstellingen, waaronder Spirit en Altra in Amsterdam. Het programma riht zih onder andere op jeugd en sport. Een van de projeten is de Fortis Jongeren Run waar vijftig Fortis medewerkers zo n honderd jongeren naar de finish oahten van de vijf- of tien-kilometerloop tijdens de Fortis Marathon Rotterdam. De kinderen kregen in de aanloop looplinis van Gerard Nijboer. Fortis wil de jongeren laten zien hoe ver je kunt komen met ambitie, doorzettingsvermogen en teamgeest. Een tweede Fortis Jongeren Run vindt plaats in aanloop naar de Fortis Marathon Rotterdam Meer informatie: Florentine Six (florentine.six@fortis.om ) of Rik van Beijma (r.v.beijma@spirit.nl) of a Benno Velink (b.velink@altra.nl) of Jeugdsportfonds Het Jeugdsportfonds wil zoveel mogelijk kinderen in Amsterdam de mogelijkheid bieden te kunnen sporten. Een beroep op het Jeugdsportfonds kan worden gedaan door professionals uit het onderwijs, de jeugdhulpverlening en welzijnsinstellingen. Het Jeugdsportfonds ondersteunt lokale initiatieven in een soort franhiseformule. Door de simpele organisatie is er nauwelijks overhead. De bureaus jeugdzorg, jeugdhulpverlening en het onderwijs zijn een belangrijke samenwerkingspartner. Meer informatie: Judo MOC t Kabouterhuis Zuid biedt met subsidie van de Johan Cruyf Foundation regelmatig een ursus judo aan kinderen van 4 tot 7 jaar aan. Judo biedt de kinderen: fysiek bewegen zonder agressie, oefening in soiale vaardigheden en verbetering van lihaamsgevoel en onentratie. Daarnaast is het mogelijk een aanzet voor sportbeoefening later. Meer informatie: k.visman@kabouterhuis.nl Mandometer Het Mandometerentrum van de Basule werkt met de mandometer, een apparaatje dat lijkt op een personal omputer. De mandometer is aangesloten op een weegshaal waarop je een bord met eten kunt zetten. Het apparaat wordt gebruikt om de liënten te begeleiden bij het eten. Met de mandometer trainen ze zihzelf om in een normaal tempo een normale hoeveelheid te eten en hun verzadigingsgevoel te herkennen. Daarnaast wordt er veel aandaht gegeven aan het leren rusten en aan het weer meedoen in het gewone leven. De liënten zijn tussen de negen en de ahttien jaar oud. Meer informatie: Enkele jongeren en hun oah na het volbrengen van de vijf- of tien-kilometerloop tijdens de Fortis Marathon Rotterdam. PsyMed Unit De Psyhiatri Medial Unit (PsyMed Unit) is een samenwerking tussen het AMC-Emma kinderziekenhuis en de Basule. Deze afdeling biedt integrale poliklinishe behandeling voor kinderen en jongeren tussen zeven en zeventien jaar met langdurig bestaande onverklaarde lihamelijke klahten, met uitval op het terrein van shooldeelname en vrijetijdsbesteding. Vaak zijn deze kinderen al door veel medish speialisten gezien, maar is er geen lihamelijke oorzaak te vinden voor hun klahten. In de PsyMed Unit werken speialisten samen met vershillende shoolvoorzieningen. Kern van de behandeling is in eerste instantie niet het vinden van de oorzaak, maar het zoeken naar een andere omgang met de klahten. Klahten blijken namelijk te verminderen of zelfs te verdwijnen als kinderen en ouders leren op een andere manier met de klahten om te gaan. Meer informatie: of FOTO: SUMPLUSFOTO.NL/ADRIAAN VAN ZIJP 9

10 D O O R : M A R T I N G E R R I T S E N Kinderarts Adri Burger Je kunt veel shade voorkomen Het is ongelofelijk dat we kinderen inenten voor zeldzame ziektes, maar ondertussen toestaan dat ze te weinig bewegen en teveel eten. Het gevolg is dat een groep jong volwassenen straks geen polio heeft, maar wel kampt met ziektes als gevolg van overgewiht. Adri Burger klinkt gedreven. Ze is als kinderarts met als speialisatie soiale pediatrie verbonden aan MOC t Kabouterhuis. et is ook een maatshappelijk probleem, benadrukt HBurger. De maatshappij moet de finaniële gevolgen dragen van een grote groep kinderen die straks hronish ziek is als gevolg van overgewiht. Aan de andere kant is de samenleving ook mede verantwoordelijk voor de oorzaken. We kunnen wel zeggen dat de kinderen meer moeten bewegen, maar het shoolzwemmen is afgeshaft, de gymlessen een ondergeshoven kindje en veilig buiten spelen is in Amsterdam niet eht mogelijk. T E K S T: M A R T I N G E R R I T S E N F O T O : S A K E R I J P K E M A Ik vind snel iets zielig Hij heeft het een beetje van mij. Tim heeft een wat grove bouw. Tenger zal zij dus wel nooit worden, maar met 39 kilo is hij wel wat te zwaar voor zijn vijf jaar. Het zou eigenlijk iets van 25 kilo moeten zijn. Tim zit nu een half jaar op t Kabouterhuis omdat het niet helemaal goed ging op de Ihtusshool. Hij heeft spraaktaalproblemen en kan zihzelf niet zo goed redden, bijvoorbeeld met aan- en uitkleden. Nu hij op t Kabouterhuis zit, gaat het beter. Hij praat nu in zinnetjes en met aankleden heeft hij wat minder hulp nodig. Maar voor zijn zelfvertrouwen is het belangrijk dat hij goed in zijn vel zit. Weet u wat het probleem is? Ik vind snel iets zielig. Dat heb ik van mijn moeder. Als ik Ruben (Tims driejarig broertje red.) iets geef, dan vind ik het zielig als ik Tim niets geef. En als hij om vier uur thuis komt van shool, dan heeft hij gewoon een enorme honger omdat hij daar niet genoeg krijgt. Want verder is het geen grote eter. Hij snoept bijna niet en zijn avondeten eet hij lang Saskia Berkhout, moeder van Tim (5), liënt van MOC t Kabouterhuis niet altijd op. Dan heeft hij gewoon geen trek meer. We hebben nu een shriftje van de dokter waarin ik preies invul wat Tim eet. Dat doen ze ook op shool, zodat de dokter weet wat Tim krijgt. Het shriftje vul ik zo goed mogelijk in, maar soms vergeet ik wel eens wat. Zoals gisteren toen Tim vispatatjes van zijn oma kreeg. Dinsdag ga ik samen met mijn man en mijn moeder naar dokter Burger om over het shrift te praten. De dokter vindt het namelijk belangrijk dat we op één lijn zitten. Dus niet dat de een streng is en de ander een zakje hips geeft. De dokter wil ook dat Tim meer beweegt, maar dat begrijp ik niet helemaal. Hij is hyperatief, zit nooit stil. We doen onze boodshappen te voet en mijn man fietst af en toe met hem in De Aker. Ik probeer hem nu ook op zwemles en op Fitkids te krijgen. Want het helpt allemaal toh wel. De laatste keer dat Tim werd gewogen was hij anderhalve entimeter gegroeid, maar niet aangekomen. Dat is dus een goed begin. Medishe ontwikkeling Burger onderzoekt de kinderen van t Kabouterhuis om te beoordelen wat de invloed van de medishe problematiek is op de ontwikkeling. Medishe problemen hebben namelijk invloed op de ontwikkeling, de groei en de positie in het gezin. De kinderen die in t Kabouterhuis komen zijn jong. Op de groepen wordt hun gewiht gevolgd. Als hun gewiht door de bovenkant van de groeiurve dreigt te gaan, komen de kinderen in de obesitasgroep van Burger. We willen namelijk preventief werken, legt ze uit. We grijpen namelijk in op het moment dat (ernstig) overgewiht dreigt. Dan is het namelijk nog relatief eenvoudig om bij te sturen. Gewiht dat er eenmaal aanzit, is heel moeilijk kwijt te raken. Je kunt dus veel shade voorkomen door er vroeg bij te zijn. Eetpatroon Burger stelt dat er inderdaad zeldzame gevallen zijn van shildklierafwijkingen, waardoor kinderen te zwaar zijn. Ook is het zo dat de een makkelijker aankomt dan de ander. Maar in verreweg het merendeel van de gevallen is een verkeerd eetpatroon, geombineerd met weinig bewegen, de oorzaak van het overgewiht. Daarom krijgen de ouders van de kinderen voorlihting over wat wel en wat niet goed is, over de noodzaak van eten en het belang van een regelmatig eetpatroon. Burger: Veel ouders vinden het zielig als een kind geen snoep mag hebben. Ik hou ze dan voor dat een kind dat door het overgewiht suikerziekte krijgt pas eht zielig is. Met voorlihting alleen kom je er natuurlijk niet. Vandaar dat de ouders ook pedagogishe adviezen krijgen. Het opvolgen van die adviezen is niet altijd even makkelijk, zeker als je bedenkt dat de kinderen van t Kabouterhuis uit gezinnen komen waar thuis vaak meer problemen spelen. Daar staat tegenover dat het kind in t Kabouterhuis juist goed kan worden gevolgd. Het probleem is dat veel mensen bij het kind zijn betrokken: shool, thuis, peuterspeelzaal. Hier hebben we alles in huis en kunnen de orthopedagogish medewerker, de gezinsbegeleider en de kinderarts een duidelijke lijn trekken, waarbij de een de ander ondersteunt. En soms shakelen we de wat oudere kinderen ook zelf in. Dan krijgen ze bijvoorbeeld een leerkaart, waarbij ze punten kunnen verdienen als ze gezond broodbeleg nemen. Het veranderen van leefgewoonten is heel moeilijk, beaamt Burger. Maar, zegt ze. We boeken wel degelijk ook suessen. We hebben hier al kinderen die niet meer aankomen. 10