Fysiotherapeut moet dagelijks kwaliteit waarborgen

Transcriptie

1 32

2 We moeten naar 1 keurmerk en 1 gezamenlijke norm Fysiotherapeut moet dagelijks kwaliteit waarborgen Tekst: Martijn Plantinga en Renso van Nuland Beeld: Wim van IJzendoorn, René Koster, Martin van Welzen en Laila Vroom Fysiotherapiepraktijken doen er verstandig aan om te voldoen aan de HKZ-norm volgens Ad Molenaar, lead-auditor bij Kiwa (Kwaliteit voor alles). De audits van Kiwa geven een goed beeld van de staat van een praktijk. Molenaar kijkt vooruit en constateert dat er nog ruimte is voor verbeteringen. Verleden Sinds 1996 is het voor zorginstellingen verplicht om een kwaliteitssysteem te hebben. Dit besluit komt voort uit de Kwaliteitswet Zorginstellingen (KWZ). De boodschap luidde zestien jaar geleden als volgt: De Kwaliteitswet Zorginstellingen verplicht zorginstellingen hun eigen kwaliteit te bewaken, te beheersen en te verbeteren. In de wet worden vier kwaliteitseisen benoemd waaraan een instelling moet voldoen: verantwoorde zorg, op kwaliteit gericht beleid, het opzetten van een kwaliteitssysteem en het maken van een jaarverslag. Het is inmiddels ook verplicht om het kwaliteitssysteem te laten toetsen door een externe partij. Voor ziekenhuizen is het van belang om te voldoen aan de NIAZ-norm (Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg), voor fysiotherapiepraktijken is de HKZ-norm (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector) een zeer belangrijke graadmeter. Zorgverzekeraars stellen tegenwoordig meer eisen bij de zorginkoop, dus voor fysiotherapiepraktijken is het van belang om in het bezit te zijn van het HKZ-keurmerk. 33

3 HKZ en de cirkel van Deming Het hart van het HKZ model wordt gevormd door de zogenaamde cirkel van Deming en is vooral gericht op procesbesturing. Door het proces te beheren, probeert men een optimaal resultaat te bewerkstelligen. Deming stelt dat bij elk proces sprake moet zijn van een Plan-Do-Check-Act cyclus voor procesbeheersing. In de Planningsfase wordt bedacht welke producten of diensten geleverd worden. De doelstellingen voor het proces worden als SMART gedefinieerd. Daarna volgt de Uitvoeringsfase: wat bedacht is, wordt uitgevoerd. In de Checkfase wordt nagegaan of dat wat er in de Planningsfase bedacht is ook daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Als dat niet het geval is, onderzoek dan waar dat door komt, hierbij denkend aan: te ambitieuze doelen, te weinig of verkeerd personeel, meer cliënten en op andere tijden dan verwacht of veranderde wensen van cliënten. De bereikte resultaten worden vergeleken met de doelstellingen. Tenslotte volgt de Actfase: Doe iets met de constateringen. Het is niet zinvol om alleen maar te constateren dat iets niet is gegaan zoals gedacht, zonder daarbij na te gaan of en hoe dat in de toekomst vermeden kan worden. 34 HKZ-audits door Kiwa Kiwa is in Nederland een van de belangrijkste certificerende organisaties. Zij toetsen fysiotherapiepraktijken om te kijken of deze voldoen aan de HKZ-norm. Ad Molenaar is lead-auditor bij Kiwa. Zijn organisatie is in het bezit van een accreditatie die is afgegeven door de Raad van Accreditatie. Kiwa verzorgt de jaarlijkse HKZ-audits van Het Gezonde Net. Daarnaast certificeren ze ook kleine en grote praktijken, variërend van een eenmanspraktijk tot een zorginstelling met dertig fysiotherapeuten. Hoe gaat een audit in zijn werk? Molenaar: Onze auditors bezoeken praktijken om te kijken of ze voldoen aan de vastgestelde normen. Wij kijken hierbij naar hygiëne, veiligheid en dossiervorming. Een rondje door de praktijk levert al snel een duidelijk beeld op van de staat van een praktijk. De auditor houdt gesprekken met medewerkers, en soms ook met patiënten. Dat levert geregeld kostbare informatie op. Waar we scherp op letten is of alle afspraken worden nagekomen die zijn vastgelegd. Op papier kan het er prachtig uitzien, maar wij willen dat graag toetsen in de praktijk. Wel is het zo dat er bij veel praktijken verbeterpunten zijn aan te geven. Vooral in de dossiervorming is er veel ruimte voor verbetering. Zijn fysiotherapeuten zich er bewust van wat ze allemaal vastleggen en waar ze in de praktijk aan moeten voldoen?, vraagt Molenaar zich hardop af. De meeste fysiotherapeuten hebben de zaakjes prima op orde. Het komt zelden voor dat een zorginstelling zo slecht is onderhouden dat we het HKZ-keurmerk niet afgeven of dat we een certificering intrekken. Wel is het zo dat bij een eerste bezoek alles direct moet kloppen. In deze eerste fase moeten nog wel eens tekortkomingen worden opgelost voordat men het certificaat krijgt. Als het certificaat is behaald en we komen binnen enkele maanden terug, dan kom ik het maar weinig tegen dat praktijken het systeem niet onderhouden.

4 Volop in ontwikkeling HKZ heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot het toonaangevende kwaliteitskeurmerk voor normontwikkeling en kwaliteitsbeoordeling. Momenteel zijn er kwaliteits- en veiligheidsnormen opgesteld voor meer dan dertig branches in de zorgsector. Met het HKZ-keurmerk verbetering van de zorg- en dienstverlening en het kunnen presenteren van resultaten. Breed gedragen Het is voor een fysiotherapiepraktijk geen wettelijke verplichting om HKZgecertificeerd te zijn. Molenaar is van Voor de toekomst van de fysiotherapie is het van belang dat praktijken voldoen aan de norm geeft een organisatie aan intern de zaken mening dat een praktijk er baat bij heeft goed op orde te hebben, de klant centraal als ze voldoet aan de HKZ-norm. Het te stellen, voortdurend te werken aan HKZ-keurmerk is opgesteld en goedgekeurd door de zorgverzekeraars en ook de fysiotherapeuten zelf hebben er een stem in gehad. De totstandkoming van het keurmerk wordt breed gedragen door alle partijen die belang hebben bij een kwalitatief hoogstaande zorginstelling, verduidelijkt Molenaar. Voor een praktijk is het prettig dat ze weet dat een onafhankelijke en externe partij ze als voldoende beoordeelt. Voor de toekomst van de fysiotherapie is het van belang dat praktijken voldoen aan de norm. Kwaliteit voor alles. Wel vindt Molenaar dat een praktijk elke dag bezig moet zijn met het waarborgen van kwaliteit. Het houdt niet op bij het bezoek van een auditor. Het moet geen momentopname zijn voor de praktijk. Elke dag van het jaar moet de praktijk voldoen aan de norm. 35

5

6 Vastleggen Zorgverzekeraars en patiënten Een keurmerk en een gezamenlijke norm voor alle praktijken Naast zijn huidige werk als lead-auditor Ook met betrekking tot zorgverzekeraars denkt Molenaar na over de toekomst van is het van belang dat praktijken voldoen keurmerken in de fysiotherapie. Het is aan de norm. Zorgverzekeraars kijken natuurlijk afhankelijk van de organisatie, steeds meer naar die aspecten waar maar leg niet alles tot in detail vast. Leg ze goede zorgkwaliteit kunnen kopen. vast wat essentieel is voor de bedrijfs- Met het HKZ-keurmerk in huis sta je voering van de praktijk. Maak het inzichtelijk voor de medewerkers zodat zij ook Ik verwacht dat er zelfs praktijken gaan als praktijk veel sterker in je schoenen. weten wat er van hen wordt verlangd. afvallen die niet meer voldoen aan de Dat lijkt mij meer dan voldoende, geeft eisen die de zorgverzekeraars stellen, Molenaar aan. De wens van de overheid geeft Molenaar aan. Hij verwacht daarnaast dat de patiënt meer gaat eisen: is om de bureaucratie terug te dringen in de zorg. Het kwaliteitssysteem moet Zorg wordt duurder en de patiënt hecht geen extra ballast voor de fysiotherapeut hierdoor steeds meer waarde aan goede opleveren. zorgkwaliteit. De patiënt zal kritischer Eigen verantwoordelijkheid en volledig digitaal Alle gebruikers van het KMS van Het Gezonde Net hebben op iedere computer met een internetverbinding via een eigen inlogcode toegang tot de applicatie. Na het inloggen verschijnt hun eigen persoonlijke dashboard. Hierin zijn zaken als een jaarplanning op te nemen met acties, deadlines en uitvoerenden. Ook verbetermaatregelen, klantreacties en interne klachten worden op dezelfde wijze verwerkt. Op deze manier is iedereen uiteindelijk verantwoordelijk voor het uitvoeren van zijn of haar eigen taken en verantwoordelijkheden, binnen het vastgestelde tijdspad. De applicatie bewaakt de processen en trekt aan de bel bij de betreffende persoon als de deadline nadert of zelfs al is overschreden. Het verwerken van het praktijkoverleg is tevens opgenomen, samen met de agenda, de notulen en de actielijst. Passend in deze tijd is alles digitaal, tot en met de handleiding en het handboek aan toe. Bovendien zit er een praktische zoekfunctie in die vergelijkbaar is met Wikipedia. Via handige rubrieken is allerhande informatie snel op te vragen. Mochten er zaken zijn waar de gebruikers niet uitkomen, dan is er een eerstelijns helpdesk op gebruikersniveau en een tweedelijns helpdesk waar men met technische vragen terecht kan. Zoals met alle software is ook bij deze nieuwe applicatie sprake van een dynamisch proces. De uitdaging voor Het Gezonde Net is om op korte termijn periodieke management reviews te kunnen genereren. Daarbij wordt het systeem verder uitgebouwd richting het borgen van de noodzakelijke processen voor het halen en vooral behouden van de Plusstatus bij de zorgverzekeraars. 37

7 De manier van zoeken bepaalt in hoge mate wat er gevonden wordt. Echografie Met echografie ziet u vrijwel niets over het hoofd! Uw fysiotherapeutisch onderzoek geeft veel informatie, maar niet altijd de gewenste zekerheid. Met echografie verhoogt u in veel gevallen de zekerheid van uw conclusies tot wel 100%. Wetenschappelijk onderzoek toont dit aan. Uw oordeel wordt betrouwbaarder, waardoor u nóg betere keuzes maakt voor uw behandelplan. Echografie kan twijfel wegnemen en het beleid van de behandeling optimaliseren. Datvergroot uw effectiviteit. Als startende en als ervaren echografist vindt u bij Fyzzio geweldige echoapparaten voor uw praktijk. Desgewenst met de handige leermodule Guided Imaging Software. In het Nationaal Trainingscentrum echografie, kortweg NT-e, bieden wij u bovendien een breed pakket geaccrediteerde opleidingen voor echografie. Honderden collega s gingen u voor. Ervaar het zelf en maak een afspraak voor een vrijblijvende demonstratie of vraag informatie aan. Bel nu of stuur een en u heeft onze brochure snel in huis. Philips HD7 Philips ClearVue 550 Echomaster 128 Color nieuwe naam: voorheen Nederland Bel , mail naar info@fyzzio.nl of ga naar Echografie Shockwave Medische fitness Behandelbanken Fysiotechniek Opleidingen

8 Volledig webbased KMS-applicatie voor fysiotherapiepraktijken: Eenvoudig bedrijfsprocessen borgen In lijn met de gewenste kwaliteitseisen staan partijen in de sector niet stil. Er zijn nieuwe en innovatieve ontwikkelingen gaande. Het Gezonde Net introduceerde onlangs een volledig webbased kwaliteitsmanagementsysteem. Alle medewerkers van een fysiotherapiepraktijk hebben toegang tot het systeem. Het borgen van de bedrijfsprocessen blijft hiermee onder controle en wordt een fluitje van een cent. kijken naar hoe de behandeling verloopt kritisch tegen het licht worden gehouden. en waar hij of zij de meest efficiënte We zijn inmiddels zeven jaar verder en zorg kan krijgen. Dat is logisch gezien de hanteren nog steeds de norm uit stijgende zorgkosten. De patiënt wil waar Een herijking van de norm is in mijn ogen voor zijn geld. Fysiotherapeuten moeten noodzaak. Maar dat kost geld en dat is deze signalen niet negeren. er helaas niet. Voor de lead-auditor van Alle gebruikers hebben hun eigen toegang vanaf iedere computer Eensgezindheid Molenaar is van mening dat er meer eenduidigheid moet komen. Nu is het zo dat zorgverzekeraars hun eigen kwaliteitsnorm kunnen definiëren met de daarbij behorende audits. Voor fysiotherapeuten zijn verschillende audits behoorlijk tijdrovend. Daarnaast mag de HKZ-norm, zoals vastgesteld in 2005, ook wel eens Kiwa is het duidelijk: We moeten er met zijn allen naartoe om praktijken op dezelfde manier te beoordelen. Dus één keurmerk en één gezamenlijke norm voor alle praktijken. j Meer info Meer inzicht en samenwerking binnen de praktijk Het kwaliteitsmanagementsysteem van Het Gezonde Net is al in 2006 ontstaan op basis van de HKZ/ISO 9001 normering. Praktijken worden begeleid in het implementeren en onderhouden van het kwaliteitsmanagementsysteem (KMS). Inmiddels werkt ruim 80% van de bij Het Gezonde Net aangesloten praktijken met dit kwaliteitsmanagementsysteem. De implementatie van het systeem in een fysiotherapiepraktijk is niet zo n grote operatie, het vervolgens uitbouwen, onderhouden en optimaal gebruiken des te meer. De kans op een papieren tijger wordt steeds groter en daarmee ontstaat een afbreukrisico. Het bouwen van een webbased applicatie was noodzakelijk om enerzijds tijd te besparen en anderzijds meer inzicht en samenwerking te creëren in het team van de praktijk. Het systeem is niet alleen toegankelijk voor de kwaliteitsmanager. Voortaan hebben namelijk alle medewerkers van de praktijk toegang tot het systeem. Iedereen werkt vanuit zijn/haar eigen taak of verantwoordelijkheid. De kwaliteitsmanager is verantwoordelijk voor de monitoring. 39