Duurzaam beheer, renovatie en onderhoud van woningen. 4-daagse cursus. 11/12 april en 16/17 mei de gebouwde omgeving Faculteit Bouwkunde

Transcriptie

1 OTB Onderzoek voor de gebouwde omgeving Faculteit Bouwkunde 4-daagse cursus Duurzaam beheer, renovatie en onderhoud van woningen 11/12 april en 16/17 mei 2017 Conferentiecentrum Kaap Doorn, Doorn Qua Wonen

2 4-daagse cursus Duurzaam beheer, renovatie en onderhoud van woningen 11/12 april en 16/17 mei 2017 Het is niet meer de vraag óf de woningvoorraad van woningcorporaties duurzamer moet worden, maar hoe we deze ambitie realiseren. Nederland heeft een ambitie om in 2050 energieneutraal te zijn. Veel gemeenten willen dit al vijf of tien jaar eerder bereiken. Dat betekent dat woningcorporaties fors moeten investeren en goede keuzes moeten maken. Nu is de doelstelling gemiddeld energielabel B. Duidelijk is dat door onder meer de verhuurderheffing het een paar jaar langer duurt dan 2020 voordat de corporatiesector deze doelstelling zal halen. Duurzaamheid gaat bovendien om veel meer dan energiebesparing, het gaat tevens om gezonde woningen met toekomstwaarde en duurzaam materiaalgebruik. Doel en thema s Het doel van deze cursus is om kennis op te doen over een breed scala van onderwerpen rondom duurzaam beheer, renovatie en onderhoud van woningen. De cursus biedt medewerkers van woningcorporaties en bouwen onderhoudsbedrijven handvatten om de duurzaamheidsopgave vorm te geven, samen met andere betrokkenen zoals huurders en gemeenten. Daarbij is gekozen voor een beleidsmatige insteek, en dus niet direct gericht op de uitvoeringspraktijk. Thema s die aan de orde komen, zijn onder meer het overheidsbeleid, het assetmanagement van de corporatie, strategische keuzes voor diep en minder diep renoveren, de wegen naar gasloos en all-electric wonen, participatie van bewoners, bewonersgedrag en energiegebruik, financiering en betaalbaarheid van duurzame maatregelen, samenwerking tussen woningcorporaties en bouwbedrijven, duurzaam en circulair materiaalgebruik, en gezond en comfortabel wonen. De cursusleiders en de inleiders van de afdeling OTB van de faculteit Bouwkunde aan de TU Delft zijn allemaal werkzaam bij de sectie Duurzame Woningkwaliteit. Zij hebben ruime ervaring in beleidsmatige, technische, financiële en organisatorische vraagstukken rondom duurzaam bouwen, beheren en wonen. Daarnaast komen in de cursus deskundige sprekers aan het woord, die ingaan op eigen praktijkervaringen. Voor wie bestemd? De cursus, die voor de eerste keer georganiseerd wordt, is bestemd voor woningcorporaties en bouw- en onderhoudsbedrijven: managers en projectleiders vastgoed of technisch beheer, medewerkers innovatie en duurzaamheid, medewerkers strategie en innovatie. PE-punten U kunt voor het volgen van deze cursus 25 PE-punten krijgen.

3 Programma dinsdag 11 april 2017 woensdag 12 april 2017 Overheidsbeleid en corporatiebeleid Beleidsstrategie duurzaamheid 9:30 Ontvangst 9:45 Introductie programma cursusblok 1 Thema s, sprekers, kennismaking 10:15 Overheidsbeleid: woningvoorraad en energiebesparing Doelstellingen, ambities Overheidsbeleid en regelgeving Henk Visscher, hoogleraar Housing Quality & Process Innovation, OTB, Faculteit Bouwkunde, TU Delft 11:00 Koffie-/theepauze 11:15 Wat doen corporaties en wat kunnen ze doen? Nationaal Energieakkoord Convenant Energiebesparing Huursector Aedes Benchmark Herman van der Bent, Kenniscentrum en Benchmarking, Aedes 11:40 Ervaringen met energiebesparing in woningen Wat leveren duurzame maatregelen werkelijk op? Gedrag van bewoners en energiegebruik Henk Visscher, hoogleraar Housing Quality & Process Innovation, OTB, Faculteit Bouwkunde, TU Delft 12:10 Discussie met inleiders 12:30 Lunch 13:30 Duurzaamheid in portefeuille- en assetmanagement Beleid m.b.t. duurzaamheid, kwaliteit, huur en woonlasten Sturing op complexniveau; assetmanagement Praktijktips Henk Heeger, adviseur Programma en Innovatie, Havensteder 15:00 Groepsopdracht A: Duurzaamheid in portefeuille- en assetmanagement Hoe duurzaamheid inbrengen in portefeuillebeleid? Hoe duurzaamheid integreren in assetmanagement? Henk Heeger en Ad Straub 16:00 Bespreken van groepsopdracht A 16:30 Programmabreak 17:00 Gebiedsgerichte oplossingen Gasloos wonen? Voor- en nadelen van warmtenetten Samenwerking tussen gemeente en woningcorporaties Myranda Beljaars, senior adviseur Energie, Milieu en Duurzaamheid, gemeente Breda 18:00 Discussie met inleider 9:00 Start programma Thema s en sprekers 9:05 De huidige praktijk bij corporaties Corporaties en duurzaamheid: prioriteit? Oplossingsrichtingen in de praktijk Investeringsbeslissingen Thijs Kurstjens, senior adviseur bij W/E adviseurs 10:15 Koffie-/theepauze 10:30 Strategische keuzes in verschillende soorten aanpak Stapsgewijs of in één keer naar energieneutraal Planmatig, bij mutatie of op verzoek van bewoners? Aanpak per woning of per complex Voor- en nadelen van elke aanpak Nico Nieboer, senior onderzoeker, OTB, Faculteit Bouwkunde, TU Delft 11:10 Beter op de Meter Keuzepakketten bij renovatie Gebouwschil en installaties Aanpak eengezinswoningen en portiekwoningen Praktijkvoorbeelden Daniël Bontje, accountmanager Rutges Vernieuwt, Beter op de Meter 11:50 Discussie stapsgewijze aanpak met inleiders 12:15 Lunch 13:15 Renoveren naar Nul-op-de-Meter (NOM) NOM renovatie als strategische keuze De rol van de corporatie en bewoners De rol van het bouwbedrijf en toeleveranciers Monitoren van prestaties Gevolgen voor beheer Spreker Dura Vermeer 15:00 Omdenken naar een energieneutrale woningvoorraad Samenwerken Innovaties Arthur Lippus, Kwartiermakers in de Bouw 16:00 Spel Omdenken met inleider 16:30 Afsluiting Introductie thuisopdracht: uitwerking van een van de volgende thema s: 1. Duurzaamheid bij mutatie-aanpak 2. Beïnvloeden van bewonersgedrag 3. Strategische keuzes in stappen naar energieneutraal 4. De rol van de bouw- en toeleveringsketen Evaluatie programma en eventuele wensen voor blok Afsluiting en diner

4 dinsdag 16 mei 2017 woensdag 17 mei 2017 Financiering, bewonersparticipatie en -gedrag Energie, materiaalgebruik, installaties en gezondheid 9:30 Ontvangst 9:45 Introductie programma cursusblok 2 Thema s en sprekers 9:50 Financiering en betaalbaarheid van duurzaamheidsmaatregelen Verdienmechanismen en hun wettelijke kaders Direct en indirect rendement Discontovoet, levensduur en marktwaarde Effecten op bruto en netto woonlasten Bert Weevers, directeur BWA 11:00 Koffie-/theepauze 11:15 Bespreken thuisopdracht 12:30 Lunch 13:30 Bewoners en renovatieprojecten Participatie van bewoners Voorwaarden voor succes Bruikbaarheid en comfort Praktijkervaringen Nelleke Nelis, adviseur Gebruikskwaliteit en wonen, VACpunt Wonen 15:00 Zonnepanelen voor huurders Beleid van de woningcorporatie Samenhang met ingrepen en andere maatregelen Resultaten beleid Praktijkervaringen Wim van den Bergh, programmaleider Innovatie, Stadlander 16:00 Discussie met inleider 16:30 Programmabreak 17:00 Woningcorporaties, bewoners, bedrijven en gemeenten samen aan zet Innovaties in duurzame aanpak Circulair denken Co-creatie Voorbeelden Annemieke van Doorn, aanjager Innovatie, Portaal 9:00 Start programma Thema s en sprekers 9:05 Energiebalans van de woning Energiebalans Primair energiegebruik Keuzes in klimaatinstallaties Laure Itard, universitair hoofddocent, OTB, Faculteit Bouwkunde, TU Delft en lector Energie en de Gebouwde Omgeving, Haagse Hogeschool 10:15 Koffie-/theepauze 10:30 Duurzaam materiaalgebruik Milieueffecten van isolatie en installaties Milieueffecten van onderhoud en transport Duurzaamheidsprestatie Gebouw (DPG-score) Arjen Meijer, senior onderzoeker, OTB, Faculteit Bouwkunde, TU Delft 11:15 Gezonde ventilatiesystemen Relatie tussen gezondheid en ventileren Ontwerp en beheer van de systemen Praktijkervaringen Atze Boerstra, directeur BBA Binnenmilieu 12:15 Lunch 13:15 Groepsopdracht B: Energiebesparing en gezondheid 14:15 Bespreken van groepsopdracht B Henk Heeger en Ad Straub 15:00 Flat met Toekomst Renovatieconcept NOM-woningen Systeembouw als inspiratie Samenwerking opdrachtgever en consortium Nieuw Utrechts Peil van bouwer en woningcorporatie Aart Verkaik, directeur VIOS Bouwgroep en Jop van Buchem, vastgoedontwikkelaar Mitros 16:00 Slotdiscussie met inleiders 16:30 Afsluiting, uitreiking getuigschriften en borrel 18:00 Discussie met inleider 18:30 Afsluiting en diner

5 Meer informatie Data 11/12 april en 16/17 mei 2017 Locatie Conferentiecentrum Kaap Doorn Postweg 9, 3941 KA Doorn tel.: (0343) Cursusgeld en getuigschrift De kosten voor de cursus bedragen 2.195,-. Bij deze prijs is inbegrepen: het documentatiemateriaal, lunches, diners, koffie en thee. Over dit bedrag is geen BTW verschuldigd. Cursisten die de gehele cursus hebben bijgewoond en de (thuis)opdrachten met goed gevolg hebben afgerond, ontvangen een getuigschrift. Permanente Educatie (PE-punten) Sinds januari 2015 bestaat voor woningcorporatiebestuurders (Aedes: permanente-educatie.html) de verplichting tot permanente educatie. Voor het volgen van deze cursus ontvangt u 25 PE-punten. Overnachtingsmogelijkheid U kunt gebruikmaken van de overnachtingsmogelijkheden in Conferentiecentrum Kaap Doorn op 11 april en 16 mei De overnachtingen zijn niet bij de cursusprijs inbegrepen. De kosten hiervoor bedragen 90,- per nacht (incl. ontbijt). U kunt bij aanmelding opgeven of u gebruik wenst te maken van de overnachtingsmogelijkheid. Het OTB zorgt er dan voor dat er een kamer voor u beschikbaar is. Aanmelding en betaling U kunt zich voor deze cursus aanmelden via Kies voor cursus Duurzaam beheer, renovatie en onderhoud van woningen. U treft daar een omschrijving van de cursus en een link naar het aanmeldformulier. Aan deze cursus kunnen maximaal 22 personen deelnemen. Wij hanteren bij overintekening een maximum van twee deelnemers per organisatie. Bij de bevestiging van uw inschrijving ontvangt u tevens een routebeschrijving naar Conferentiecentrum Kaap Doorn. Indien u kiest voor betaling per factuur, wordt deze apart toegezonden door de financiële administratie van de TU Delft. Het deelnamebedrag dient 10 werkdagen vóór aanvang van de cursus ontvangen te zijn. Indien vanwege onjuist ingevulde gegevens de factuur opnieuw verzonden dient te worden, wordt 25,- aan administratiekosten doorberekend. Annulering U kunt alleen schriftelijk annuleren. Afmelding zonder verplichting tot betaling kan slechts indien de annulering schriftelijk is ontvangen vóór 14 maart Cursisten die tussen 14 maart en 28 maart 2017 annuleren, zijn 50% van de cursuskosten verschuldigd. Bij latere annulering brengen wij het volledige cursusbedrag in rekening. Bij verhindering is het mogelijk een collega gebruik te laten maken van uw reservering. Het OTB behoudt zich het recht voor bij onvoldoende belangstelling de cursus te annuleren. Hiervan ontvangt de cursist tijdig bericht. Bij annulering van de cursus door het OTB ontvangen de cursisten direct het cursusgeld terug. Cursusleiding Henk Heeger, adviseur portefeuillebeleid en technisch beheer, OTB, Faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Delft. Hij is tevens werkzaam als adviseur Programma en Innovatie bij de corporatie Havensteder in Rotterdam. Ad Straub, universitair hoofddocent Housing Management, OTB, Faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Delft, tel.: (06) Informatie Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat van het OTB: tel.: (015) a.d.dersjant@tudelft.nl. OTB - Onderzoek voor de gebouwde omgeving Het OTB, afdeling van de faculteit Bouwkunde van de TU Delft, verricht onderzoek en verleent adviezen op het gebied van het bouwen en de gebouwde omgeving. Het onderzoek van het OTB is multidisciplinair, beleids- en oplossingsgericht. Ook aan kennisoverdracht wordt veel aandacht besteed in de vorm van onderwijs, beleids- en onderzoeksrapporten, scholing en training en het organiseren van studiedagen, congressen en cursussen. Mailing Het kan voorkomen dat u meer dan één folder ontvangt. Wilt u in dit geval een exemplaar aan uw collega doorgeven? Adressering Mochten de adresgegevens niet juist zijn, dan verzoeken wij u de wijziging per door te geven aan a.d.dersjant@tudelft.nl. Het OTB zal de wijzigingen dan in het adresbestand doorvoeren.

6 Cursus-/studiedagprogramma 2017 Cursus/studiedag Data Kosten Seminar Bouwsparen: De route naar een duurzame woningmarkt 8 maart 2017 gratis 4-daagse cursus Nieuwe wegen in technisch beheer van woningen 19/20 april en 31 mei/1 juni ,- 2-daagse Masterclass Trends in het wonen voor toezichthouders en bestuurders van woningcorporaties 17 mei en 14 juni ,- 4-daagse cursus Portefeuille- en Assetmanagement bij woningcorporaties 19/20 september en 31 oktober/ 1 november ,- Kijk voor een actueel overzicht op: U kunt zich hier ook inschrijven. Kies dan cursus Duurzaam beheer, renovatie en onderhoud van woningen. Projectcode: AOO