Beleggen bij een stijgende rente

Transcriptie

1 Beleggen bij een stijgende rente Wij vinden het van belang u te informeren over de ontwikkelingen op de financiële markten en de trends die zich voordoen. Op deze wijze kunt u samen met uw adviseur inspelen op veranderingen en daarmee de juiste koers houden met uw beleggingsportefeuille. In deze themapublicatie gaan wij in op de effecten van een stijgende kapitaalmarktrente op diverse beleggingscategorieën en hoe u hier pro-actief op kunt inspelen. Langzaam maar zeker krijgt de mondiale economie meer vaste grond onder de voeten. Voor de Verenigde Staten zien we dat de economie in 2014 verder gaat op de ingeslagen weg van groei. In de eurozone vinden nog structurele hervormingen plaats, maar de voorzichtige tekenen van economisch herstel zijn bemoedigend. Een voortgaand herstel van de wereldeconomie zal naar onze mening gepaard gaan met een stijging van de kapitaalmarktrente, zowel in de Verenigde Staten als in Europa. Een stijging die aanpassingen vergt in de beleggingsportefeuille en zeker ook mogelijkheden biedt voor de belegger. Effecten van een rentestijging Een stijgende kapitaalmarktrente (rente) kan nadelig zijn voor obligatiebeleggingen. Vaak is een rentestijging het gevolg van oplopende inflatie. De kosten van het levensonderhoud gaan in deze situatie omhoog en met de renteopbrengst uit obligaties kan minder worden gekocht. Het consumentenprijsinflatieniveau in de eurozone dat de ECB verwacht, ligt voor 2014 op 1,0% op jaarbasis. Dat is laag, net als de opbrengst van spaartegoeden. De Europese Centrale Bank (ECB) houdt de geldmarkttarieven waarvan de spaartarieven worden afgeleid extreem laag. Dit alles om de Europese economie te stimuleren. Een situatie die naar verwachting nog enige tijd zal aanhouden. Het is zelfs denkbaar dat de inflatie en de kapitaalmarktrente oplopen waarbij de rentevergoeding op spaartegoeden stabiel blijft. De rente op spaartegoeden zal dan onvoldoende zijn om de inflatie (en belastingdruk) te compenseren. Huidige renteomgeving? Waar staan we nu met de rente? Zowel in de Verenigde Staten (VS) als in Europa is er sprake van een historisch lage kapitaalmarktrente; de rentevergoeding op een 10-jarige Nederlandse staatslening ligt rond de 1,90%. De opkomende markten laten een ander, meer gemengd, beeld zien.

2 2 Beleggen bij een stijgende rente In de VS heeft de centrale bank, de Fed, samen met de overheid al het mogelijke gedaan om groei van de Amerikaanse economie te bewerkstelligen. En met succes weten we nu. Ook in Europa zien we de eerste tekenen van economisch herstel optreden. Voor beide regio s geldt dat bij aantrekkende economische groei de vraag naar kapitaal gaat toenemen. Tegelijkertijd gaan centrale banken, met de Fed voorop, het aanbod van kapitaal stapsgewijs beperken. Het gevolg is dat de rente (de prijs van kapitaal) zowel in de VS als in Europa geleidelijk gaat stijgen. Dat is tenminste onze verwachting. Geleidelijke rentestijging verwacht Het tempo van de rentestijging zal naar verwachting geleidelijk zijn. Een aantal redenen ligt hieraan ten grondslag. Op de eerste plaats is de mate van economische groei in de VS van belang. Dit bepaalt de snelheid waarmee de Amerikaanse kapitaalmarktrente gaat oplopen. De Amerikaanse economische groei trekt verder aan, maar blijft gematigd met 2,5% en 3,0% in 2014 en Voor de eurozone voorziet de ECB een licht aantrekkende groei tot 1,5% in Een niveau dat eveneens geen sterke rentestijging uitlokt. Er bestaat een grote samenhang tussen de ontwikkeling van de kapitaalmarktrente in Duitsland en de VS. Momenteel ligt de 10-jaarsrente in de VS circa 1% punt hoger dan in Duitsland. Deze samenhang zal naar onze mening voortduren. Op de tweede plaats zijn de inflatievooruitzichten gematigd en ligt een sterk oplopende rente in de VS of de eurozone daarom niet voor de hand. Looninflatie is vaak de grootste aanjager voor inflatie. Maar er zijn voldoende arbeidskrachten beschikbaar in deze economieën zodat de lonen niet sterk hoeven te stijgen bij een economische opleving; Daarnaast is de aanwezige productiecapaciteit in de VS en Europa nog onvoldoende benut om inflatie uit te lokken. Aantrekkende economische groei kan worden opgevangen met de bestaande capaciteit. Per saldo denken we dat de Duitse 10-jaarsrente dit jaar kan oplopen richting de 2,5%. Op middellange termijn voorzien we een niveau van 3,5% met een bandbreedte van 2,5% - 4,5%. Conclusie Een stijging van de rente. Het klinkt niet echt uitnodigend. Of toch wel? De verwachte rentestijging is het gevolg van een voortgaand economisch herstel. Een herstel dat kansen biedt, mits de juiste wegen worden bewandeld. U belegt bij ons en krijgt daarbij advies. Wij vinden het van belang om u te informeren over de ontwikkelingen op de financiële markten en ons beleggingbeleid. In deze themapublicatie gaan wij in op de kansen die de stijgende kapitaalmarktrente biedt. Wij wijzen u per vermogens categorie op interessante beleggingsmogelijkheden die bij een oplopend renteniveau uitzicht bieden op een aantrekkelijk rendement. De volgende vermogenscategorieën komen aan bod Obligaties Aandelen Gestructureerde producten Hedgefondsen Met deze publicatie attenderen wij u op de kansen die er naar onze mening zijn en hoe u de effectenportefeuille kunt aanpassen aan de zich wijzigende renteomgeving. Of deze beleggingsmogelijkheden passen bij uw wensen en behoeften is sterk afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Wij adviseren u dan ook contact op te nemen met uw beleggingsadviseur die op basis van uw persoonlijke doelstellingen en risicoprofiel kan aangeven welke mogelijkheden voor u passend zijn om in te spelen op een stijgende rente.

3 Beleggen bij een stijgende rente 3 Obligaties Een stijgende rente niet altijd negatief voor obligaties Een oplopende rente boezemt menig obligatiebelegger angst in. Angst voor koersverliezen op de aanwezige obligatieleningen. Is deze angst terecht? Als u niets doet wel. Maar als u inzicht hebt in de rentegevoeligheid van het obligatiedeel van de beleggingsportefeuille en vervolgens de juiste aanpassingen doet, kunt u de schade beperken of zelfs profiteren van een rentestijging. Hoe gevoelig zijn obligaties voor een rentestijging? Om te bepalen hoe gevoelig het obligatiedeel van uw effectenportefeuille is, is het belangrijk te weten wat de duration van uw obligatieleningen is. Duration is de belangrijkste indicator om de impact van een renteverandering (stijging of daling) op de ontwikkeling van obligatiekoersen te bepalen. De relatie tussen rente en koers is tegen gesteld, wat betekent dat een stijging van de rente resulteert in een daling van de koers en vice versa. Een stijgende rente is voor een langlopende lening met een vaste couponrente ongunstig. In de markt komen nieuwe leningen met een vergelijkbare looptijd beschikbaar die een hogere couponrente geven. De consequentie is dat de vraag naar een bestaande langlopende obligatielening afneemt en de koers daalt, totdat het rendement gelijk is aan de nieuw uitgegeven leningen. Hoe langer de duration van een obligatie, hoe groter de impact van een rentestijging of -daling. Voorbeeld Wat gebeurt er met de koers van een 1,75% Duitse staatslening tot 2024? Deze obligatie heeft een duration van 9. Wanneer dit jaar, conform verwachting, de rente op de tienjarige Duitse staatslening oploopt van 1,9% naar 2,5%, dan zal de koers met 5,4% gaan dalen (0,6% rentestijging* de duration van 9). Ter vergelijking. Een vijfjarige Duitse staatslening met een coupon van 1% en aflossing in februari 2019 heeft een duration van 4,8. Als we veronderstellen dat de Duitse 5-jaarsrente in 2014 ook met 0,6%-punt oploopt, dan heeft dit voor deze lening een negatief koerseffect van 2,9% (0,6 * 4,8). Uit deze voorbeelden blijkt dat de negatieve impact van een oplopende rente dus aanmerkelijk kleiner is voor de lening met een kortere resterende looptijd. Profiteren van een rentestijging? Voor een obligatiebelegger is het vooruitzicht dat de kapitaalmarktrente kan gaan stijgen niet prettig. Gelukkig bestaat de obligatiemarkt niet enkel uit langlopende en dus rentegevoelige leningen. Er zijn tal van varianten. Varianten die het mogelijk maken om bij een oplopende rente de koersschade beperkt te houden. Floating Rate Notes Een Floating Rate Note (FRN) is een obligatie waarbij de coupon afhankelijk is van de geldmarktrente, meestal de 3-maandsrente of 6-maandsrente die banken elkaar onderling in rekening brengen (EURIBOR). De coupon wordt iedere drie of zes maanden opnieuw vastgesteld op basis van de dan geldende korte rente. De uitbetaling van de coupon over de afgelopen periode vindt tegelijkertijd plaats met de herziening van de nieuwe couponrente. Doordat de rente voor iedere korte periode wordt aangepast aan de actuele geldmarktrente, zal de koers van dit soort leningen minder gevoelig zijn voor renteveranderingen. Enkele beleggingsmogelijkheden vindt u terug in de tabel op de volgende pagina.

4 4 Beleggen bij een stijgende rente Isincode Naam XS Ge Capital Euro Funding XS ABN Amro Bank Bron: Bloomberg, Couponberekening 3-mnds + 22,5 3-mnds + 80 Huidige coupon Volgende coupon vaststelling Afloopdatum Compositie Ratings* Huidige indicatieve laatkoers Huidige effectieve rendement 0,513% AA- 95,80% 0,83% + euribor 1,087% A 100,26% 0,75% + euribor * Composite rating: een gemiddelde van vier toonaangevende kredietbeoordelaarsom te bepalen of de uitgevende instelling in staat is om zijn aflossings- of renteverplichtingen te voldoen Variabelrentende leningen Variabelrentende leningen zijn obligaties waarbij de hoogte van de coupon afhankelijk is van de kapitaalmarktrente. Veelal wordt bij deze leningen de rentecoupon op jaarbasis herzien. Het oplopen van de kapitaalmarktrente zal leiden tot een verhoging van de rentevergoeding. Doordat de rente veelal ieder jaar wordt aangepast, zal de koers van dit soort leningen minder gevoelig zijn voor renteveranderingen. Enkele voorbeelden van deze leningen vindt u terug in onderstaande tabel. Isincode Naam Couponberekening Huidige coupon XS Bank Nederlandse Gemeenten NL Van Lanschot 30-jaars swap* + 0,35%-punt Bron: Bloomberg, Volgende coupon vaststelling Afloopdatum Compositie Ratings Huidige indicatieve laatkoers 30-jaars swap* - 0,65%-punt 1,870% AA+ 103,65% te bepalen op BBB+ 100,00% * 30-jaars CMS-rente is de30-jaarsrente waarmee banken onderling transacties aan elkaar verrekenen; dit wordt ook wel de swaprente genoemd Bedrijfsobligaties met een middellange looptijd Naast bovengenoemde specifieke obligatiesoorten kunnen bedrijfsobligaties met een resterende looptijd van circa vijf jaar als aantrekkelijk alternatief bestempeld worden. U ontvangt voor bedrijfsobligaties een rendement dat naar onze mening voldoende compenseert voor het extra risico ten opzichte van staatsobligaties. U profiteert ook van het grote renteverschil dat op dit moment bestaat tussen korte en (middel)langlopende leningen. Dit betekent dat een lening met een resterende looptijd van circa vijf jaar een relatief hoog extra rendement biedt ten opzichte van zeer kortlopende leningen (< twee jaar). Enkele voorbeelden van deze leningen vindt u terug in onderstaande tabel. Isincode Naam Coupon Afloopdatum Compositie Rating Huidige laatkoers Huidige effectieve rendement Risicopremie BE Anheuser-Busch Inbev Nv 2,250% A- 103,75% 1,6% 73 bps DE000A1AKHB8 Allianz Finance B.V. 4,750% AA- 117,04% 1,4% 70 bps XS Deutsche Telekom Int Fin 4,250% BBB+ 114,63% 1,7% 87 bps Bron: Bloomberg, Bedrijfsobligaties met een middellange looptijd hebben een relatief beperkte rentegevoelig heid, maar profiteren wel van het grote renteverschil tussen korte en langlopende leningen en bieden een extra rendement ten opzichte van staatsobligaties. Wel loopt u met een belegging in bedrijfsobligaties een hoger debiteurenrisico.

5 Beleggen bij een stijgende rente 5 Stilzitten is achteruitgang Door het herstel van de wereldeconomie verwachten wij dat de kapitaalmarktrente zal gaan oplopen. Voor obligatiebeleggers geen fijn vooruitzicht, tenminste als u zich passief opstelt. Beleggers die proactief reageren op deze verandering, bereid zijn enige bakens te verzetten en samen met de beleggingsadviseur de juiste weg inslaan, kunnen de (koers)schade binnen het obligatiedeel van de portefeuille wellicht beperken of zelfs profiteren van een rentestijging. Individuele aandelen Bakens verzetten bij een stijgende rente Het niveau en de richting van de rente behoren tot de belangrijkste factoren bij het nemen van beleggingsbeslissingen. Dit geldt ook voor aandelen. Bij een geleidelijke stijgende rente ontstaat er voor aandelen een relatief aantrekkelijk klimaat. De drie belangrijkste redenen hiervoor zijn de aantrekkende economische groei, mogelijk oplopende inflatie en een waardedaling van obligaties. Vooral cyclische aandelen en financiële waarden kunnen hiervan profiteren, en in het bijzonder levensverzekeraars. Waarom zijn aandelen relatief aantrekkelijk bij een stijgende rente? In een laagrentende omgeving zijn aandelen doorgaans een kansrijkere belegging dan obligaties. Hier zijn drie hoofdoorzaken voor aan te wijzen. 1. Een aantrekkende economische groei valt vaak samen met een rentestijging. Door de economische opleving zal er bij bedrijven extra winstgroei ontstaan door een hogere afzet. 2. Aandelen bieden een betere bescherming tegen inflatie dan normale obligaties. Ten eerste doordat het verwachte rendement op aandelen normaliter een stuk hoger ligt dan bij obligaties. Bij een obligatierendement van 2% zal een inflatiestijging van 1% een forse invloed hebben. Bij een verwacht aandelenrendement van 7% voor bijvoorbeeld Europese aandelen is dat effect kleiner. Verhoudingsgewijs is de inflatieschade dus beperkter. Daarnaast kunnen bedrijven de hogere inkoop- en loonkosten doorberekenen in de eindprijzen om winsten op peil te houden. 3. Obligaties dalen normaliter in waarde bij een stijgende rente. Dat maakt aandelen dus aantrekkelijker. De rotatie uit obligaties naar aandelen door beleggers is een logisch gevolg en drukt de waarde van obligaties en stuwt de aandelenkoersen. Welke categorie aandelen profiteren het meest? De impact van een rentestijging is niet voor alle aandelen gelijk. Welke aandelen hiervan profiteren, is grotendeels afhankelijk van de sector waarin de onderneming actief is. Vaak presteren cyclische aandelen bovengemiddeld goed bij een stijgende rente. Binnen deze groep zien we dat vooral levensverzekeraars baat hebben bij een stijgende rente. Cyclische aandelen Dit zijn aandelen in de sectoren Duurzame Consumentengoederen, Industrie, Financiële Dienstverlening, Informatietechnologie, Energie en Basisindustrie. In de regel presteren cyclische aandelen bij een stijgende rente beter dan defensieve aandelen. Dit omdat de stijgende rente vaak samenvalt met economische groei en een daaruit voortvloeiende hogere inflatie. In een fase van economisch herstel verhogen ondernemingen hun investeringen en consumenten hun uitgaven. Cyclische sectoren zien dat terug in een aantrekkende vraag en daarmee gepaard gaande winststijgingen. Volgens onderzoek van Credit Suisse 1 doen Europese cyclische aandelen het in 73% van de tijd beter dan defensieve aandelen wanneer de rente stijgt. 1 Bron: Credit Suisse, Global Equity Strategy 2014 Outlook Themes, sectors, styles, 19 december 2013

6 6 Beleggen bij een stijgende rente De impact van rentestijging is niet voor alle cyclische ondernemingen gelijk. Ondernemingen die het meest profiteren van een rentestijging worden doorgaans gekenmerkt door relatief lage variabele kosten en een laag schuldenniveau. Deze groep ondernemingen zien hun winst meer toenemen bij een omzetstijging. Daarnaast ervaart dit type ondernemingen de minste tegenwind bij een rentestijging. Het lage schuldenniveau resulteert erin dat een eventuele stijging van rentekosten slechts een beperkt negatief effect heeft op de winstmarge. Levensverzekeraars Levensverzekeraars hebben een hoge rentegevoeligheid en kunnen daarom bovengemiddeld profiteren van een stijgende rente. Dat heeft twee redenen. 1. De bedrijfswinsten nemen toe bij een stijgende rente. Verzekeraars beleggen het gros van de ontvangen premies in obligaties. De obligaties die aflopen kunnen worden herbelegd tegen een hogere rente. Daardoor stijgt het inkomen uit beleggingen. 2. Het eigen vermogen loopt op bij een stijgende rente. Aan de verplichtingenkant van de balans staan toekomstige uitkeringen (bijvoorbeeld bij overlijden of bij pensioen). De waarde daarvan daalt bij een stijgende rente. Ook zijn de verplichtingen op de balans gevoeliger voor renteveranderingen dan de obligatiebeleggingen die actief op de balans staan. De reden is dat de aanwezige verplichtingen veel langere looptijden hebben dan de aanwezige beleggingen. De slotsom is dat de grotere afname van verplichtingen resulteert in een groter eigen vermogen. Cyclische aandelen binnen ons universum Hieronder vindt u een selectie van cyclische aandelen die wij volgen. Bij de selectie is gekozen voor de aandelen waar wij de opinie outperform of kopen hebben afgegeven. Verder moeten de geselecteerde aandelen beschikken over voldoende opwaarts koerspotentieel. Naam Opinies Koersdoel Slotkoers Koerspotentieel Valuta Sector 1 Volkswagen Outperform 300,00 178,90 67,69% EUR Consumer Discretionary 2 Rio Tinto Outperform 4.200, ,50 33,78% GBp Materials 3 Citigroup Outperform 65,00 49,62 31,00% USD Financials 4 Freeport- Mcmoran Outperform 42,00 32,19 30,48% USD Materials 5 Boskalis Westminster Kopen 45,00 36,24 24,19% EUR Industrials 6 Intel Outperform 30,00 24,64 21,75% USD Information Technology 7 Google Outperform 1.450, ,79 19,36% USD Information Technology 8 Akzo Nobel Kopen 70,00 59,05 18,54% EUR Materials 9 Allianz Outperform 146,00 123,35 18,36% EUR Financials 10 Axa Outperform 22,00 18,65 17,99% EUR Financials 11 Cie Financiere Richemont Outperform 100,00 85,95 16,35% CHF Consumer Discretionary 12 Schlumberger Outperform 108,00 92,98 16,15% USD Energy 13 TNT Express Kopen 8,00 6,90 15,94% EUR Industrials 14 ING Groep Outperform 11,50 10,13 13,52% EUR Financials 15 Metlife Outperform 59,00 53,15 11,01% USD Financials Bron: Bloomberg, Credit Suisse, Kempen & Co Weergegeven opinies en koersdoelen per 10 maart 2014, onder voorbehoud van wijzigingen. Raadpleeg uw adviseur voor onze meest recente opinie.

7 Beleggen bij een stijgende rente 7 Gestructureerde producten Een interessante beleggingsoplossing bij een stijgende rente Naast een rechtstreekse belegging in obligaties of aandelen kunt u ook op een andere manier inspelen op een rentestijging. Bijvoorbeeld via gestructureerde producten. Eerst lichten wij de rentethematiek toe om vervolgens aan te geven op welke manier gestructureerde producten een passend alternatief kunnen zijn bij een stijgende rente. Kans op een hoger rendement met risicobeperking De rentevergoedingen op de geld- en kapitaalmarkt zijn de afgelopen tijd tot zeer lage niveaus gedaald. Een particuliere belegger moet in ieder geval de inflatie (0,8% in de eurozone) en de vermogensrendementsheffing in Box 3 (1,2%) goedmaken om de koopkracht te handhaven. Een jaarlijks rendement van minder dan 2,0% betekent dus achteruitgang in koopkracht. Sparen en veilige obligaties geven momenteel veelal een effectief rendement dat lager ligt dan 2%. Als u uw koopkracht wilt behouden, dan moet u dus risico s nemen. In een laagrentende omgeving, waarin de rente naar verwachting gaat stijgen, is een gestructureerd product een interessant alternatief voor obligaties. Door te beleggen in gestructureerde producten (met 100% hoofdsombescherming) hebt u in vergelijking met een belegging in obligaties kans op een hoger rendement. Beleggingsalternatieven Wij bespreken hieronder drie beleggingsalternatieven die mogelijk voor u interessant zijn om in te spelen op een stijgende rente. 1. Op een veilige manier profiteren van een aandelenstijging Onze visie is dat beleggen in aandelen kansrijker is dan beleggen in obligaties. Een gestructureerd aandelenproduct met hoofdsombescherming biedt u de mogelijkheid om op een veilige manier te profiteren van de kansen bij aandelen. Die veiligheid moet echter wel betaald worden. Daarvoor levert u een zeker periodiek inkomen zoals de coupon bij een obligatiebelegging in en krijgt daar een onzeker, maar mogelijk hogere, (eind)uitkering voor terug. Die einduitkering wordt gevormd door: De hoofdsomgarantie op einddatum krijgt u bij een garantieproduct 100% van de vastgestelde hoofdsom terug; Variabele uitkering deze uitkering is afhankelijk van de koersbeweging van de onderliggende aandelenindex. Noteert deze aandelenindex hoger dan de waarde bij aanvang van het gestructureerde product, ontvangt u bovenop de hoofdsom een extra rendement. Er bestaat een redelijke kans dat dit hoger is dan de opgegeven couponnen. Met de opname van een gestructureerd aandelenproduct met hoofdsombescherming neemt u dus een beperkt risico. Immers, door de lage rente offert u niet veel aan renteopbrengst op en u krijgt daarmee de kans op een hoger rendement voor terug. In deze tabel vindt u de belangrijkste kenmerken van een aantal gestructureerde producten die gebruikmaken van een aandelenstijging. Isincode Naam Bescherming Coupon/Participatie Beleggingscategorie Aandeel (Risicomijdend) Afloopdatum Koers XS ING Garantie Note Eurozone Rating A+ BNP Ethical Europe Certificaat Rating AAA (Nederlandse Staat) Onvoorwaardelijk 100% 100% Euro Stoxx 50 met middeling einde looptijd ,5% XS Aandeel (Risicomijdend) Onvoorwaardelijk 100% 100% Ethical Europe met middeling einde looptijd ,05% Bron: Bloomberg,

8 8 Beleggen bij een stijgende rente 2. Op een veilige manier profiteren van een rentestijging Gestructureerde producten bieden ook de mogelijkheid om direct op de visie van een rentestijging in te spelen. In dat geval is het rendement niet afhankelijk van een aandelenindex zoals hiervoor beschreven, maar van de rentestand. Bij deze producten hebt u eveneens hoofdsombescherming en bovendien altijd een renteopbrengst. Hoe hoog deze renteopbrengst is, hangt af van de ontwikkeling van de rente. Een oplopende rentestand kan de opbrengst verhogen. In deze tabel vindt u de belangrijkste kenmerken van een gestructureerd product dat gebruikmaakt van een rentestijging. Isincode NL Naam Bron: Bloomberg, VL 4,0% Vast & Variabel Note Rating BBB+ Beleggingscategorie Rente (Risicomijdend) Bescherming Coupon/Participatie Afloop Koers Onvoorwaardelijk 100% 4% tot nov 2016 daarna 1,25 x 10-jaars CMS* ,40% * 10-jaars CMS-rente is de 10-jaarsrente waarmee banken onderling transacties aan elkaar verrekenen. Dit wordt ook wel de swaprente genoemd. 3. Alternatief tussen obligaties en aandelen in Kiest u voor een veilige belegging in obligaties? Of neemt u meer risico en kiest u voor aandelen? Dit zijn grote stappen op het gebied van koersrisico s en mogelijke beleggingsopbrengsten. Met de hieronder genoemde gestructureerde producten hebt u toegang tot een soort tussenstap. Het risicoprofiel en mogelijk rendement liggen tussen dat van obligaties en aandelen in. Hiermee hebt u de mogelijkheid om in uw eigen tempo, passend bij uw eigen wensen, veranderingen door te voeren in uw beleggingsportefeuille. Met een gestructureerd product kunt u op een relatief veilige manier profiteren van een stijgende rente. Een belangrijk verschil is dat het hier gaat om een voorwaardelijke garantie van de hoofdsom en dat de opbouw van het rendement op andere wijze tot stand komt. Voorwaardelijk wil zeggen dat bij een daling van de aandelenindex op einddatum tot onder een vastgestelde grens de bescherming komt te vervallen. In deze tabel vindt u de belangrijkste kenmerken van een aantal gestructureerde producten die een interessante belegging kunnen zijn als alternatief tussen obligaties en aandelen in. Isincode Naam Beleggingscategorie Aandeel (Risicodragend) Aandeel (Risicodragend) Aandeel (Risicodragend) Bescherming Coupon/Participatie Afloop Koers NL VL Eurozone Trigger Plus Note Rating BBB+ UBS Eurozone Trigger Note Rating A VL Eurozone Trigger Note Rating BBB+ Voorwaardelijk 60% 6,25% tot 40% koersdaling Vervroegd aflossen 8,00% bij koersstijging Vervroegd aflossen 12,00% bij koersstijging Vervroegd aflossen ,95% DE000UBS1VL2 Voorwaardelijk 60% ,55% NL Voorwaardelijk 60% ,35% Bron: Bloomberg,

9 Beleggen bij een stijgende rente 9 Hedgefondsen Weinig last van een stijgende rente In financieel-economische zin betekent hedging het afdekken of verminderen van financiële risico s. Hedgefondsen zijn beleggingsfondsen die streven naar een beperking van de marktrisico s en ongeacht de zich wijzigende beleggingsomstandigheden, waaronder een stijgende rente, streven naar een stabiel rendement door de tijd heen. Waarom zijn hedgefondsen interessant bij een stijgende rente? Hedgefondsen zijn beleggingsfondsen die streven naar een beperking van marktrisico s. Zij onderscheiden zich daarmee van de gewone beleggingsfondsen, omdat zij door hun manier van werken doorgaans minder gevoelig zijn voor markt- en renteschommelingen. Risico s beperken met Fund-of-Hedgefunds Hedgefondsen, die in het beleggingsbeleid gebruik maken van meerdere strategieën, worden Fund-of-Hedgefunds (hierna FoHF s) genoemd. Omdat FoHF s beleggen in meerdere hedgefondsen, zijn ze niet afhankelijk van het resultaat van een enkele strategie of hedgefonds. Door deze spreiding over verschillende strategieën trachten beheerders van FoHF s het risico op koersdaling te beperken. FoHF s hebben maar in beperkte mate last van de nadelige effecten van een stijgende rente mede door de beperking van marktrisico s. Niet alleen de spreiding over verschillende strategieën, maar ook over diverse beleggingscategorieën (obligaties, aandelen, valuta en/of grondstoffen) helpt bij het inperken van mogelijke negatieve invloeden van een stijgende rente. Daarnaast kunnen hedgefondsbeheerders rendement behalen door niet alleen door long 1 posities in te nemen, maar ook door short 2 te gaan. Dit long en short kan plaatsvinden zowel in aandelen-, obligatie-,valuta- en bij grondstoffenbeleggingen, waardoor deze FoHF s mogelijk kunnen profiteren van een stijgende rente. Kenmerkend voor FoHf s is dat het enige tijd kan duren voordat het beoogde rendement wordt gerealiseerd. De hedgefondsbeheerders die wij hebben geselecteerd hebben dan ook een relatief lange beleggingshorizon en richten zich op het rendementspotentieel op de lange termijn. Om hun strategieën succesvol uit te voeren verlangen onze hedgefondsbeheerders ook een langetermijnfocus van de beleggers in hun hedgefonds. Wanneer een hedgefondsbeheerder op dagelijkse basis geconfronteerd wordt met in- en uitstroom van vermogen, is het nagenoeg onmogelijk om zijn strategie efficiënt ten uitvoer te brengen. Een belegger moet bij de opname rekening houden met dit liquiditeitsrisico. Van Lanschot voert binnen haar beleggingsuniversum de volgende FoHF s Fondsnaam Kempen Orange Investment Partnership (KOIP) Kempen Non-Directional Partnership (KNDP) Prisma Spectrum Fund (Prisma) 1 Een long positie innemen: ren belegging aankopen met het doel de belegging later tegen een hogere koers te kunnen verkopen. 2 Een short positie innemen: ren belegging nu verkopen (zonder de belegging te bezitten) met het doel deze later tegen een lagere koers terug te kopen.

10 10 Beleggen bij een stijgende rente De FoHF s die wij hebben geselecteerd hebben zich volledig toegelegd op de selectie van gespecialiseerde hedgefondsbeheerders. De geselecteerde beheerders hebben een duidelijk onderscheidend vermogen. Samenvattend Onze verwachting is dat de verwachte stijging van de rente een negatieve impact zal hebben op het rendement op obligaties. Aandelen bieden een kansrijk, maar wel een risicovoller alternatief. FoHF s bieden u de mogelijkheid om ongeacht de ontwikkeling op de rente- en aandelenmarkten een aantrekkelijk rendement te realiseren. Het risico dat u loopt bij een belegging in FoHF s die wij hebben geselecteerd, is beperkter dan bij gewone hedgefondsbeleggingen, doordat er gedegen spreiding plaatsvindt over verschillende hedgefonds strategieën via verschillende hedgefondsbeheerders. Aan een belegging in FoHF s kleven de algemene risico s van hedgefondsbeleggingen, onder andere het besproken liquiditeitsrisico. Gezien de complexiteit is het belangrijk dat u vaststelt of het fonds passend is voor u. Om dit vast te stellen verwijzen wij naar de HedgefondsWijzer. Deze kunt u opvragen bij uw beleggings adviseur.

11 Disclaimer Dit document is opgesteld door Kempen Capital Management N.V. ( KCM ) en wordt gepubliceerd door F. van Lanschot Bankiers N.V. ( Van Lanschot ) voor haar klanten. De informatie die is opgenomen in deze publicatie is uitsluitend bestemd voor algemene doeleinden. Met uw individuele specifieke omstandigheden is geen rekening gehouden. De informatie kan niet worden beschouwd als een juridisch, financieel, fiscaal of ander professioneel advies. Wij adviseren u op grond van de informatie niet meteen tot actie over te gaan en voorafgaand aan uw eventuele actie eerst deskundig advies in te winnen. Deze publicatie is geen aanbod en u kunt aan deze publicatie geen rechten ontlenen. Elke belegging in financiële instrumenten brengt risico s met zich. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Een belegging in financiële instrumenten die in dit opinierapport worden genoemd, is mogelijk niet geschikt voor elke belegger. U dient de passendheid van een beleggings transactie telkens te beoordelen in het licht van uw eigen omstandigheden en doelstellingen. Raadpleeg hiervoor uw beleggingsadviseur. De gegevens die in dit document zijn verwerkt, zijn ontleend aan bronnen die door KCM betrouwbaar worden geacht. KCM streeft naar zo accuraat mogelijke informatie. Enige aansprakelijkheid ten aanzien van mogelijke onjuistheden of onvolledigheden daarin en voor het volgen van aanbevelingen kan echter niet worden aanvaard. Eventuele wijzigingen vinden niet periodiek plaats maar worden zonder voorafgaande aankondiging gedaan zodra KCM daartoe aanleiding ziet. De opstellers zijn werkzaam als analist bij KCM voor Van Lanschot Bankiers. KCM verricht diensten op het gebied van asset management / investment management. Als zodanig kan KCM van tijd tot tijd beleggingen hebben, al dan niet in de door KCM beheerde beleggingsinstellingen of ten behoeve van derde partijen, in financiële instrumenten die in dit rapport zijn genoemd. KCM kan transacties in de genoemde financiële instrumenten verrichten die contrair zijn aan de inhoud van dit rapport. De opstellers kunnen op enig moment posities hebben in de financiële instrumenten die in deze publicatie worden genoemd. De beloning van de opstellers van dit document is niet gekoppeld aan specifieke opinies, maar wel aan het totale resultaat van Kempen & Co, waar de activiteiten van KCM deel van uitmaken. KCM heeft maatregelen genomen om belangenconflicten te voorkomen. KCM is een beleggingsonderneming en tevens beheerder van beleggingsinstellingen en heeft in die hoedanigheden een vergunning. KCM staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). KCM is een dochteronderneming van Kempen & Co N.V. ( Kempen & Co ). Kempen & Co is een dochteronderneming van F. van Lanschot Bankiers ( Van Lanschot ). Van Lanschot en Kempen & Co staan als bank onder toezicht van De Nederlandsche Bank N.V. en zijn in het bezit van een vergunning op grond van artikel 2.11 van de Wet op het financieel toezicht. Van Lanschot en Kempen & Co zijn tevens als financiële onderneming geregistreerd bij de AFM. Het is niet toegestaan dit document, geheel of gedeeltelijk, te reproduceren, door te sturen of anderszins te verspreiden zonder de voorafgaande uitdrukkelijke toestemming van kcm. Overige informatie F. van Lanschot Bankiers NV is statutair gevestigd aan de Hooge Steenweg 29, 5211 JN te s-hertogenbosch, KvK s-hertogenbosch nr met BTW-identificatienummer NL B.01. F. van Lanschot Bankiers NV is als bank geregistreerd in het Wft-register en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank NV (DNB), Postbus AB Amsterdam, en de Autoriteit Financiële Markten (AFM), Postbus GS Amsterdam. F. van Lanschot Bankiers NV kan optreden als aanbieder van betaal-, spaar- en kredietproducten, als bemiddelaar in verzekerings producten en als aanbieder en/of uitvoerder van beleggingsdiensten. 03/14 Voor eventuele klachten inzake onze financiële dienstverlening kunt u zich richten tot uw eigen kantoor van F. van Lanschot Bankiers NV, de afdeling Klachtenmanagement van het hoofdkantoor, Postbus HC s-hertogenbosch of het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (KiFiD), Postbus AG Den Haag.