Beleggen: Verzet de rentebakens! Themapublicatie juni 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Beleggen: Verzet de rentebakens! Themapublicatie juni 2015"

Transcriptie

1 Beleggen: Verzet de rentebakens! Themapublicatie juni 2015 Van Lanschot vindt het van belang u te informeren over de ontwikkelingen en trends die zich voordoen op de financiële markten. Hierdoor kunt u samen met uw adviseur proactief inspelen op veranderingen en daarmee de juiste koers houden met uw beleggingsportefeuille. Een stijging van de rente. Dat is over het algemeen geen fijn gegeven voor obligaties. In deze themapublicatie bespreken wij (Van Lanschot) de huidige uitzonderlijke renteomgeving en onze visie hierop. Wij identificeren mogelijke valkuilen voor de vastrentende beleggingsportefeuille en reiken oplossingen aan om de effecten van een stijgende rente te beperken. Wij concentreren ons hierbij op vastrentende beleggingen met een risicomijdend karakter, waarbij de volgende categorieën aan bod komen; 1. Obligaties; 2. Gestructureerde producten; 3. Beleggingsfondsen in de vastrentende sfeer.

2 2 Beleggen verzet de rentebakens De uitzonderlijke rente omgeving verklaard De uitzonderlijke renteomgeving verklaard Figuur 1. Rendements- en rentebewegingen Nederlandse staatsleningen (periode t/m ) 12 % 10 % 12 % 10 % Het rentespoor bijster Medio april daalde de Duitse tienjaarsrente tot een niveau van 0,05% en daarmee accepteerden beleggers dat zij tien jaar lang nagenoeg geen (rente)opbrengst ontvangen. Een bizarre situatie die economisch gezien nauwelijks is uit te leggen. De inflatieverwachting voor de eurozone voor de komende tien jaar ligt rond de 1,2% op jaarbasis en ligt daarmee op een aanzienlijk hoger punt dan de jaarlijkse rentevergoeding. Een belegging in een tienjaars Duitse staatslening betekent op voorhand al dat de koopkracht van het ver mogen fors afneemt. Een erg ongebruikelijk fenomeen. In een normale renteomgeving is de rente op een obligatie opgebouwd uit een compensatie voor de verwachte inflatie plus een reële rente (vergoeding voor het beschikbaar stellen van het vermogen). In het recente verleden lag de reële rente rond de +2,0% maar nu is deze zelfs negatief mede door het zeer ruime monetaire beleid. De Europese Centrale Bank (ECB) voorziet voor 2017 een normalisatie van de economische omstandigheden in de eurozone; een economische groei van 2,1% en nog belangrijker een inflatiepercentage van 1,8%. Bij deze normalisering voorzien wij een tienjaars Duitse rente van tussen de 2% tot 3% in En deze verwachte rentebeweging kan grote (negatieve) implicaties voor de koerswaarde van normale obligaties hebben. Aandacht voor kapitaalbescherming De focus bij obligatiebeleggers verschuift van rendement naar kapitaalbescherming. Op de relatief veilige staatsobligaties is een zeer beperkt rendement te behalen. Het accepteren van meer risico s bij obligatiebeleggingen (door bijvoorbeeld een hoger faillissementsrisico, achterstelling 8 % 6 % 4 % 2 % 0 % -2 % -4 % Rendement mandje Nederlandse staatsobligaties Bron: Thomson Reuters Datastream en/of keuze voor langere looptijden) is naar onze mening onverstandig. In de huidige lage renteomge ving zien wij juist veel te lage vergoedingen voor het lopen van dit soort risico s. Bij normalisering van de renteomgeving ondergaan deze risico s een herwaardering en dat betekent een extra negatief effect op dergelijke obligatie koersen. Beleggers moeten juist nu de risico s (van een hogere rente) in de beleggingsportefeuille inperken. Het verkorten van loop tijden van obligaties en opnemen van andersoortige obligaties zijn hiervan voorbeelden. Zo kunnen zij profiteren van oplopende rentestanden en/of de negatieve gevolgen van de rentestijging beperken in de beleggingsportefeuille. Rendement in historisch perspectief Begin jaren 80 van de vorige eeuw piekten rentestanden wereldwijd, in Duitsland bedroeg de rente op tienjaars staatspapier zelfs 11%. Sindsdien zijn de rentestanden in de ontwikkelde landen geleidelijk maar gestaag gedaald. De tienjaars Nederlandse rente De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. redenen zijn afnemende inflatieverwachtingen en later sinds de 2008 crisis de extreem ruime geldpolitiek van de centrale banken. In figuur 1 vindt u een overzicht van de rendements- en rentebewegingen van de Nederlandse staats leningen gedurende de periode: 1 januari december % 6 % 4 % 2 % 0 % -2 % -4 % Conclusie is dat bovengemelde rendementen op Nederlandse staatsobligaties sinds 2008 sterk beïnvloed zijn door de rentedalingen. De tijdelijke rentestijging in 2013 geeft grafisch duidelijk aan wat een hogere rente doet met het rendement op obligaties. Uit de grafiek blijkt tevens dat de tienjaarsrente niet veel verder kan dalen en dat de te verwachten rendementen op staats obligaties nog enige tijd laag blijven.

3 3 Beleggen verzet de rentebakens De uitzonderlijke rente omgeving verklaard Rol ECB De ECB is de belangrijkste architect bij de vorming van het huidige rentelandschap. De grootschalige monetaire stimulering om de economische groei aan te wakkeren en deflatie te voorkomen is de belangrijkste reden voor de huidige lage renteomgeving. Deflatie-angst Deflatie is het fenomeen waarbij het prijsniveau van goederen en diensten daalt. De ECB heeft als doelstelling het handhaven van prijsstabiliteit, dit betekent een jaarlijkse inflatie van dichtbij maar onder de 2%. De ECB vreesde begin dit jaar voor een deflatiespiraal. In januari publiceerde Eurostat 1 voor de eurozone een negatieve inflatie van 0,2% ten opzichte van dezelfde periode in Bij een deflatiespiraal lokken dalende prijzen alsmaar lagere lonen en een afnemende vraag naar producten uit. Hieraan is lastig te ontsnappen, omdat er grenzen zijn aan wat centrale banken kunnen doen. Volgens de ECB moet de deflatiespiraal koste wat kost voorkomen worden. De reactie: injectie van miljard In januari kondigde de ECB nieuwe stimuleringsmaatregelen aan om prijsstabiliteit te bereiken. Vanaf maart 2015 tot september 2016 koopt de ECB staatsobligaties op, maar liefst 60 miljard per maand, en dit resulteert in een totale kapitaalinjectie van ruim miljard. De gevolgen: De vraag naar Europese obligaties ondanks de lage rendementen stijgt fors door de ECB. De aankondiging creëerde de spreekwoordelijke free lunch voor beleggers. Hoewel obligaties beperkte rendementen bieden, is er de vaste vraag vanuit de ECB. En de ECB zal tot een negatieve rente van 0,2% obligaties inkopen. Dit had tot gevolg dat renteniveaus op de geld- en kapitaalmarkten verder daalden, zelfs tot voor kort ondenkbare niveaus. Economisch herstel eurozone om de hoek, renteverhogingen in de VS in aantocht In de eurozone zien we voorzichtige tekenen van economisch herstel. De toegenomen kredietvraag bij huishoudens en bedrijven in de eurozone wijst erop dat de periode van schuldafbouw achter ons ligt. Consumenten besteden meer en bedrijven voeren de investeringen op. Een economische groei van 2,1% in 2017 ligt in het verschiet en de inflatie loopt geleidelijk op tot 1,8% in 2017 (ramingen ECB). Het IMF voorziet voor de eurozone de komende jaren een afname van de outputgap. De totale vraag naar goederen en diensten groeit hierbij sterker dan het aanbod. De outputgap is veelal een goede indicator voor toekomstige inflatie. Een snel stijgende inflatie ligt niet voor de hand. De grootste aanjager van inflatie zijn oplopende lonen. De arbeidsmarkt is voldoende ruim om potentiële groei op te vangen. Figuur 2. Economisch sentiment en kredietgroei mrt 2014 jan 2014 nov 2013 sept 2013 jul 2013 mei 2013 mrt 2013 jan 2013 nov 2012 sept 2012 jul 2012 mei 2012 mrt 2012 jan 2012 nov 2011 sept 2011 jul 2011 mei 2011 mrt 2011 jan 2011 nov 2010 sept 2010 jul 2010 mei 2010 mrt 2010 jan 2010 nov 2009 sept 2009 jul 2009 Als laatste factor voor een oplopende rentestand verwijzen we naar de VS. Er is onmiskenbaar een grote correlatie tussen de rentestand in de VS en die in Duitsland. Bij oplopende inflatieverwachtingen in de VS lees hogere rentestanden zal er een zuigende opwaartse werking ontstaan op de Duitse rente. Voor de tweede helft van 2015 voorzien we een aantrekkende economische groei in de VS en de Amerikaanse centrale bank (Fed) zal dan ook beginnen met het ophogen van de officiële geldmarkttarieven. Conclusie: geleidelijke rentestijging verwacht Wij verwachten een geleidelijk oplopende rente onder invloed van economisch herstel gekoppeld aan de oplopende inflatieverwachtingen. Door de kunstmatige vraag naar obligaties vanuit de ECB kan de stijging echter geleidelijk plaatsvinden. Wij denken dat de Duitse tienjaarsrente langzaam kan oplopen naar 2% tot 3% in Om deze reden stellen wij voor de rentegevoeligheid van obligatiebeleggingen binnen de beleggingsportefeuilles aanzienlijk te verkorten. mrt 2015 jan 2015 nov 2014 sept 2014 jul 2014 mei 2014 Economic Sentiment Indicator Eurozone, linkeras (bron: Europese Commissie) Jaarlijkse groei kredietverlening aan huishoudens binnen de eurozone, rechteras (bron:ecb) 0,5 0-0, , , ,5-4

4 4 Beleggen verzet de rentebakens Categorie: Obligaties Categorie: Obligaties Voor menig obligatiebelegger boezemt een oplopende rente angst in. Angst voor koersverliezen op de aanwezige obligatieleningen. Is deze angst terecht? Als u niets doet wel, maar als u inzicht heeft in de rentegevoeligheid van het obli - gatiedeel van de beleggingsportefeuille en vervolgens de juiste aanpassingen doet, kunt u de schade beperken of zelfs profiteren van een rentestijging. Begrip Duration Om te bepalen hoe gevoelig het obligatiedeel van uw beleggingsportefeuille is, is het belangrijk te weten wat de duration van uw obligaties is. Duration is de belangrijkste indicator om de impact van een renteverandering (stijging of daling) op de ontwikkeling van obligatiekoersen te bepalen. De relatie tussen rente en koers is invers, wat betekent dat een stijging van de rente resulteert in een daling van de koers en vice versa. Een stijgende rente is voor een langlopende lening A met een vaste couponrente ongunstig. In de markt komen andere leningen met een vergelijkbare looptijd beschikbaar die een hogere couponrente geven. De consequentie is dat het rendement van lening A stijgt en de koers daalt. Hoe langer de duration van een obligatie, hoe groter de impact van een rentestijging of -daling. oploopt, dan heeft dit voor deze lening een negatief koers effect van 2,75% (1,0% * 2,75). Uit deze voorbeelden blijkt dat de negatieve impact van een oplopende rente dus aanmerkelijk kleiner is voor de vastrentende lening met een kortere resterende looptijd. Beheersen risico s van een rentestijging? Voor een obligatiebelegger is het vooruitzicht dat de kapi taalmarktrente gaat stijgen niet prettig. Het is dus van belang om een lage rentegevoeligheid of duration in de beleggingsportefeuille aan te houden. Dit kan op verschillende manieren. Een eerste oplossing is om de looptijden van de obligaties binnen de beleggingsportefeuilles aanzienlijk te verkorten. Dit kan door vastrentende obligaties met langere looptijden te ruilen naar korter lopende obligaties. Het rendement op de obligatieportefeuille daalt hierdoor weliswaar, maar de neerwaartse koersrisico s bij een rentestijging eveneens. Kapitaalbescherming voert dus de boventoon. Tabel 3. Floating Rate Notes Daarnaast bestaat de obligatiemarkt gelukkig niet enkel uit langlopende vastrentende en dus rentegevoelige leningen. Er zijn tal van varianten; varianten die het mogelijk maken ook bij een oplopende rente (of inflatie) de koersschade beperkt te houden of zelfs hiervan kunnen profiteren. Floating Rate Notes Een floating rate note (FRN) is een obligatie waarbij de coupon afhankelijk is van de geldmarktrente, meestal de driemaandsrente of zesmaandsrente die banken elkaar onderling in rekening brengen (euribor). De coupon wordt iedere drie of zes maanden opnieuw vastgesteld op basis van de dan geldende korte rente. De uitbetaling van de coupon over de afgelopen periode vindt plaats met de herziening van de nieuwe couponrente. Doordat de rente voor iedere korte periode wordt aangepast aan de actuele geldmarktrente, zal de koers van dit soort leningen minder gevoelig zijn voor renteveranderingen. Enkele voorbeelden van Floating Rate Notes vindt u terug in tabel 3. Isincode Naam Coupon-berekening Huidige coupon Afloopdatum Composite Ratings XS Ge Capital Euro Funding 3-mnds euribor + 22,5bp 0,216% AA- XS ABN Amro Bank 3-mnds euribor + 80bp 0,838% A XS Volkswagen Fin Services 3-mnds euribor + 30bp 0,308% A Bron: Bloomberg, 3 juni 2015 Voorbeeld: Bij een stijging van de tienjaars Duitse rente, van 0,6% naar 1,6%, zal de koers van de 0,5% Duitse staatslening tot 2025, met een duration van 9,4, met 9,4% dalen, (1,0% rentestijging * de duration van 9,4). Ter vergelijking: Een driejarige Duitse staatslening met een coupon van 0,5% en aflossing in februari 2018 heeft een duration van 2,75. Als we veron - derstellen dat de Duitse driejaarsrente ook met 1,0%-punt Composite rating: een gemiddelde beoordeling, van de vier meest toonaangevende kredietbeoordelaars, of de uitgevende instelling in staat is om aan zijn aflossings- of renteverplichtingen te voldoen. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.

5 5 Beleggen verzet de rentebakens Categorie: Obligaties Variabelrentende leningen Variabelrentende leningen zijn obligaties waarbij de hoogte van de coupon afhankelijk is van de kapitaalmarktrente. Veelal wordt bij deze leningen de rentecoupon op jaarbasis herzien. Het oplopen van de kapitaalmarktrente leidt tot een verhoging van de rentevergoeding. Doordat de rente veelal ieder jaar wordt aangepast, zal de koers van dit soort leningen meestal minder gevoelig zijn voor renteveranderingen. Voorbeelden van deze variabelrentende leningen vindt u terug in tabel 4. Tabel 4. Variabelrentende leningen Isincode Naam Coupon-berekening Huidige coupon Afloopdatum Composite Ratings XS Rabobank 30-jaars swap - 0,5%-punt 1,249% AA- XS BNG 30-jaars CMS - 0,65%-punt 0,541% AA+ NL Van Lanschot 30-jaars CMS + 0,35%-punt 1,699% BBB NL Bron: Bloomberg, 3 juni 2015 Van Lanschot Vast & Variabel Note 4% tot november 2016, daarna 1,25* 10-jaars CMS Inflatiegerelateerde obligaties Naast eerdergenoemde specifieke obligatiesoorten kunnen ook inflatiegerelateerde obligaties weer interessanter worden. De Europese Centrale Bank (ECB) beoogt immers om de inflatieverwachtingen te verhogen door het omvangrijke opkoopprogramma. Voordeel van een inflatiegerelateerde obligatie is dat de betaling van couponrente en aflossing gekoppeld zijn aan de daadwerkelijke inflatie. U bent daar - mee dus beschermd tegen een oplopende inflatie. 4,000% BBB Dertigjaars CMS is de dertigjaarsrente waarmee banken onderling transacties aan elkaar verrekenen; dit wordt ook wel de swaprente genoemd. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Net als voor gewone obligaties geldt ook voor inflatiegerelateerde obligaties dat tussentijds koersfluctuaties kunnen optreden. Het is dus niet zo dat een belegging in inflatiegerelateerde obligaties de rentegevoeligheid elimineert! De kapitaalmarktrente is in feite opgebouwd uit twee componenten: de reële rente en inflatieverwachting. Als de ECB erin slaagt de inflatie(verwachtingen) te verhogen, zal de kapitaalmarktrente normaal gesproken oplopen en de koers van een obligatielening dalen. Een belegger in inflatiegerelateerde obligaties profiteert in dit scenario echter wel van de inflatiebescherming. De koers van dit soort obligaties beweegt dus vooral door veranderingen in de reële rente. Deze zijn vaak maar zeker niet altijd minder groot dan veranderingen in de kapitaalmarktrente. Voorbeelden van deze inflatiegerelateerde leningen vindt u terug in tabel 5. Vraag uw adviseur om meer informatie over de specifieke kenmerken van de hierboven genoemde obligaties en/of raadpleeg de Obligatiewijzer. Deze wijzer kunt u aan uw adviseur vragen of teruglezen op de beleggingswebsite van Van Lanschot: analyses/wijzers.html. Tabel 5. Inflatiegerelateerde obligaties Isincode Naam Reële couponrente Afloopdatum Composite Ratings Duration DE Duitsland 0,100% AAA 7,90 FR Frankrijk 2,250% AA+ 4,90 ES W8 Spanje 0,550% BBB 4,40 Bron: Bloomberg, 3 juni 2015 De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.

6 6 Beleggen verzet de rentebakens Categorie: Gestructureerde producten Categorie: Gestructureerde producten Onze visie is dat beleggen in Europese aandelen kansrijker is dan beleggen in obligaties. Een gestructureerd aandelenproduct met hoofdsombescherming biedt u de mogelijkheid om op een relatief veilige manier te profiteren van de kansen bij aandelen. Deze bescherming kost geld. U levert een zeker periodiek inkomen in zoals de huidige lage rente bij een obligatiebelegging en krijgt daar een onzeker maar mogelijk hogere (eind)uitkering voor terug. Die einduitkering wordt gevormd door: De hoofdsomgarantie: op einddatum krijgt u bij een garantieproduct 100% van de vastgestelde hoofdsom terug (behoudens faillissement uitgever); Variabele uitkering: deze uitkering is veelal afhankelijk van de koersbeweging van de onderliggende aandelenindex. Noteert deze aandelenindex hoger dan de waarde bij aanvang van het gestructureerde product, ontvangt u bovenop de hoofdsom een extra rendement. Van Lanschot biedt verschillende gestructureerde producten aan met hoofdsombescherming. Het geselecteerde voorbeeld, zoals opgenomen in onderstaande tabel, biedt u een jaarlijkse coupon mits de koers van de onderliggende aandelenindex gelijk of hoger is dan de waarde bij aanvang van het gestructureerde product. Doordat de uitkering afhankelijk is van de koersontwikkeling op aandelen, zal de koers van dit product minder gevoelig zijn voor renteveranderingen. Vraag uw adviseur om meer informatie over de specifieke kenmerken van gestructureerde producten en/of raadpleeg de Gestructureerde ProductenWijzer. Deze wijzer kunt u aan uw adviseur vragen of teruglezen op de beleggingswebsite van Van Lanschot: vanlanschot.nl/analyses/wijzers.html. Met de opname van een gestructureerd aandelenproduct met hoofdsombescherming neemt u dus een beperkt risico. Immers, door de lage rente offert u niet veel aan renteopbrengst op en u krijgt er de kans op een hoger rendement voor terug. Tabel 6. Gestructureerde producten Isincode Naam Coupon-berekening Huidige coupon Afloopdatum Composite Ratings Huidige indicatieve laatkoers In emissie Van Lanschot Digital Coupon Note 3,5% als koers EuroStoxx50- index gelijk of hoger staat als de startwaarde anders 0% nog te bepalen BBB 100,00% Bron: Bloomberg, 3 juni 2015 De definitieve voorwaarden worden aan het eind van de emissieperiode vastgesteld. Deze loopt van 15 t/m 26 juni 2015, 16:00 uur. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.

7 7 Beleggen verzet de rentebakens Categorie: Beleggingsfondsen (in de vastrentende sfeer) Categorie: Beleggingsfondsen (in de vastrentende sfeer) Stel: U belegt in een actief beheerd obligatiebeleggingsfonds. Onze verwachting is dat de rente op termijn weer zal oplopen. Het lijkt dan ook vanzelfsprekend dat de actieve fondsbeheerder inspeelt op een stijgende rente en de rentegevoeligheid (duration) van het fonds significant verlaagt. Of ziet de praktijk er toch anders uit? Beheren van duration door obligatiebeleggingsfondsen Beleggingsfondsen zijn grofweg te verdelen in twee categorieën: 1. Passief beheerde beleggingsfondsen met als belangrijkste doelstelling het rendement van een vooraf vastgestelde referentie-index (de benchmark) zo goed mogelijk na te bootsen. 2. Actief beheerde beleggingsfondsen met als belangrijkste doelstelling het rendement van een vooraf vastgestelde benchmark te overtreffen. Tabel 7. Rentegevoeligheid obligatiebenchmarks Logischerwijs voeren passief beheerde beleggingsfondsen per definitie geen actief beleid ten aanzien van de duration van de portefeuille 2. De duration is direct een afgeleide van de referentie-index. In tabel 7 vindt u een overzicht van de belangrijkste obligatiebenchmarks en hun duration (tevens de duration van een passief beheerd beleggingsfonds). Actief beheerde beleggingsfondsen hebben soms de ruimte af te wijken van de rentegevoeligheid van de benchmark. Dit is echter bijna altijd aan limieten gebonden. Bij een verwachte stijging van de rente heeft een beheerder dus niet de vrijheid om actief de rentegevoeligheid naar nul terug te brengen. Praktijkvoorbeelden Van de door Van Lanschot geadviseerde beleggingsfondsen is het BlueBay Euro Investment Grade Government Bond Fund een van de fondsen met de grootste flexibiliteit ten aanzien van het sturen van de rentegevoeligheid van de portefeuille. Wat betekent dat in de praktijk? Wanneer het beheerteam van in dit geval BlueBay over tuigd is van een stijgende rente kunnen zij een dura tiononderweging van maximaal twee jaar toepassen ten opzichte van de benchmark. Bij een dalende rente zal dit een durationoverweging zijn. Bij een huidige duration van 7,2 (per 30 april 2015) betekent dit dat het beheerteam minimaal een duration van 5,2 zal aan moeten houden. Ondanks de maximale onderweging blijft er dus een renterisico in de portefeuille aanwezig. Het is overigens niet vanzelfsprekend dat een beheerder actief de rentegevoeligheid van de portefeuille stuurt. De beheerders van bijvoorbeeld het Kempen Euro Credit Fund beschouwen een actief beleid ten aanzien van de duration van de portefeuille niet als een rendementsbron. In de regel is de duration van een bedrijfsobligatiebenchmark lager dan die van een staatsobligatiebenchmark. Een veel gehanteerde benchmark voor Europese bedrijfsobligaties (Barclays Euro Corporate Bond-index) heeft momenteel een duration van 5,2. Categorie Benchmark Duration (ultimo april 2015) Staatsobligaties wereldwijd Citigroup World Government Bond Index 7,25 Staatsobligaties Europa Barclays Euro Aggregate Treasury Index 7,23 Staatsobligaties Europa Kern Barclays Euro Sovereign High Quality Index 7,7 Bedrijfsobligaties Europa Barclays Euro Corporate Bond Index 5,2 Bedrijfsobligaties Verenigde Staten Barclays Global Aggregate U.S. Credit Float Adjusted Bond Index 6,3

8 8 Beleggen verzet de rentebakens Categorie: Beleggingsfondsen (in de vastrentende sfeer) Passief afdekken van het renterisico behoort tot mogelijkheden van een beleggingsfonds Er zijn diverse fondsaanbieders die wel actief het negatieve effect van een oplopende rente afdekken. Dit gebeurt via een zogenaamde rentehedged fondsklasse 3 van een bestaand beleggingsfonds. Bij een rentehedged fondsklasse wordt met behulp van een derivatenconstructie doorlopend het rente - risico tot een absoluut minimum gereduceerd. Deze wijze van het afdekken van renterisico is passief van aard, immers het doel van de fondsklasse is om het risico standaard tot een minimum te beperken. Hierbij houdt men geen rekening met de verwachte renteontwikkeling. Anders gezegd; bij een verwachte rentedaling zal de duration van de fondsklasse nog steeds zo dicht mogelijk bij de nul gehouden worden. In tabel 8 vindt u een overzicht van beleggingsfondsen waarbij het renterisico wordt ingeperkt. Tabel 8. Beleggingsfondsen rentehedged / lage duration Fondsnaam Rentehedged Kempen Euro Credit Fund Rentehedged ishares $ Corporate Bond Interest Rate Hedged UCITS ETF ishares Euro Corporate Bond Interest Rate Hedged UCITS ETF Lage duration ishares Euro Ultrashort Bond UCITS ETF ishares $ Ultrashort Bond UCITS ETF ishares $ Short Duration Corporate Bond UCITS ETF ishares Euro Corporate Bond ex-financials 1-5yr UCITS ETF ishares Euro Corporate Bond 1-5yr UCITS ETF ISIN LU IE00BCLWRB83 IE00B6X2VY59 IE00BCRY6557 IE00BCRY6227 IE00BCRY5Y77 IE00B4L5ZY03 IE00B4L60045 Inflatiegerelateerde obligatiebeleggingsfondsen Naast individuele inflatiegerelateerde obligaties zijn er ook passief beheerde beleggingsfondsen (ETF s) die inspelen op de oplopende inflatieverwachtingen. Voor de specifieke werkwijze van inflatiegerelateerde obligaties verwijzen wij naar de vermogenscategorie obligaties (eerder besproken in deze themapublicatie) waar de systematiek al is toegelicht. Binnen het Van Lanschot-universum bieden wij passief beheerde beleggingsfondsen aan op inflatiegebied. Enkele voorbeelden van inflatiegerelateerde beleggingsfondsen vindt u terug in tabel 9. Tabel 9. Inflatiegerelateerde obligatiebeleggingsfondsen Fondsnaam obligatiebeleggingsfondsen Inflation Linked ishares $ TIPS UCITS ETF ishares Euro Inflation Linked Government Bond UCITS ETF ishares Global Inflation Linked Government Bond UCITS ETF ISIN IE00B1FZSC47 IE00B0M62X26 IE00B3B8PX14

9 9 Beleggen verzet de rentebakens Voetnoten en disclaimer Nadere details over deze fondsen en/of deze passend zijn voor uw beleggingsportefeuille kunt u bespreken met uw beleggingsadviseur. Met deze publicatie attenderen wij u op de kansen die er naar onze mening zijn en hoe u de beleggingsportefeuille kunt aanpassen aan de zich wijzigende renteomgeving. Of deze beleggingsmogelijkheden passen bij uw wensen en behoeften is sterk afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Wij adviseren u dan ook contact op te nemen met uw beleggingsadviseur die op basis van uw persoonlijke doelstellingen en risicoprofiel kan aangeven welke mogelijkheden voor u passend zijn om in te spelen op een stijgende rente. Voetnoten 1 Eurostat Newsrelease Euroindicators. 9/ January December Annual Inflation down to -0,2% in the Euro Area. 2 Rentegevoeligheid van een index (of beleggingsfonds) wordt bepaald door het gewogen gemiddelde van de rentegevoeligheid van de individuele, onderliggende obligatieleningen. 3 Een beleggingsfonds is doorgaans beschikbaar in verschillende fondsklassen. Voorbeelden hiervan zijn een uitkerende of herbeleggende fondsklasse, waarbij rente- en dividendinkomsten worden uitgekeerd of worden herbelegd. Een rente hedged fondsklasse is een variant op de uitkerende en herbeleggende fondsklasse. Disclaimer De opstellers van deze publicatie kunnen op enig moment posities hebben in de financiële instrumenten die in deze publicatie worden genoemd. Deze publicatie is opgesteld door F. van Lanschot Bankiers N.V. (Van Lanschot) om informatie te verstrekken aan haar klanten. De in deze publicatie verwerkte gegevens zijn ontleend aan bronnen die door F. van Lanschot Bankiers N.V. (Van Lanschot) betrouwbaar worden geacht. Bij de totstandkoming van deze publicatie hebben wij de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht bij de selectie van externe bronnen. Wij kunnen niet garanderen dat de informatie van deze bronnen die in deze publicatie is opgenomen juist en volledig is of in de toekomst zal blijven. Wij aanvaarden geen aansprakelijkheid voor druken zetfouten. De strekking van deze publicatie en de daarin opgenomen opinies en aanbevelingen gelden per de dag van publicatie. De in deze publicatie opgenomen opinies en aanbevelingen kunnen, zodra wij daartoe aanleiding zien, zonder voorafgaand bericht worden gewijzigd.. De inhoud van deze publicatie is niet bedoeld en dient ook niet te worden beschouwd als een aanbod of als een uitno diging om enige van de hierin genoemde financiële instrumenten te kopen of te verkopen. Een belegging in de in deze publicatie genoemde financiële instrumenten is mogelijk niet geschikt voor elke belegger, u dient de passendheid van een beleggingstransactie telkens te beoordelen in het licht van uw eigen omstandigheden en doelstellingen. Raadpleeg hiervoor uw beleggingsadviseur. Van Lanschot aanvaardt geen enkele verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid voor ongeacht welke kosten, verliezen of schade resulterend uit, dan wel op enigerlei wijze verbonden aan, enige beslissing genomen op basis van het gebruik van (delen van) de inhoud van deze publicatie. De beloning van de opsteller[s] van deze publicatie [is/zijn] niet gekoppeld aan de door Van Lanschot verrichte zakenbanktransacties voor de bedrijven die in deze publicatie worden genoemd. Het is mogelijk dat zowel Van Lanschot als de aan haar gelieerde ondernemingen (short- of long-) posities hebben in financiële instrumenten die worden genoemd in deze publicatie. Ook doet de mogelijkheid zich voor dat Van Lanschot financiële diensten, zoals vermogensbeheer, verleent aan de bedrijven die in deze publicatie worden genoemd of hun medewerkers en/of hun pensioenfondsen of ten behoeve van hun winstdelingsregelingen, zoals aandelenoptieplannen of deze financiert. Van Lanschot heeft een beleid inzake de preventie van belangenconflicten. Dit beleid kunt u terugvinden op onze website Het is niet toegestaan de gegevens uit deze publicatie, geheel of gedeeltelijk te reproduceren, door te sturen of anderszins te verspreiden in welke vorm dan ook, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Van Lanschot. De Stichting Administratiekantoor van gewone aandelen A Van Lanschot houdt alle aandelen A van Van Lanschot. Overige informatie F. van Lanschot Bankiers NV is statutair gevestigd aan de Hooge Steenweg 29, 5211 JN te s-hertogenbosch, KvK s-hertogenbosch nr met BTW-identificatienummer NL B.01. F. van Lanschot Bankiers NV is als bank geregistreerd in het Wft-register en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank NV (DNB), Postbus AB Amsterdam, en de Autoriteit Financiële Markten (AFM), Postbus GS Amsterdam. F. van Lanschot Bankiers NV kan optreden als aanbieder van betaal-, spaar en kredietproducten, als bemiddelaar in verzekeringsproducten en als aanbieder en/of uitvoerder van beleggingsdiensten. Voor eventuele klachten inzake onze financiële dienstverlening kunt u zich richten tot uw eigen kantoor van F. van Lanschot Bankiers NV, de afdeling Klachtenmanage ment van het hoofdkantoor, Postbus HC s-hertogenbosch of het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (KiFiD),Postbus AG Den Haag. 06/15

Gestructureerde ProductenWijzer

Gestructureerde ProductenWijzer Gestructureerde ProductenWijzer Producten met gehele of gedeeltelijke hoofdsombescherming U bent mogelijk geïnteresseerd in beleggen in gestructureerde producten. Maar wat zijn gestructureerde producten?

Nadere informatie

Index Performance Deposito. Wanneer is een Index Performance Deposito geschikt voor u? Hoe werkt een Index Performance Deposito?

Index Performance Deposito. Wanneer is een Index Performance Deposito geschikt voor u? Hoe werkt een Index Performance Deposito? Van Lanschot Index Performance Deposito Wilt u profiteren van een verwachte koersontwikkeling op een index? Hebt u een geldbedrag over en wilt u over dit geldbedrag mogelijk een aantrekkelijk rentepercentage

Nadere informatie

Beleggen bij een stijgende rente

Beleggen bij een stijgende rente Beleggen bij een stijgende rente Wij vinden het van belang u te informeren over de ontwikkelingen op de financiële markten en de trends die zich voordoen. Op deze wijze kunt u samen met uw adviseur inspelen

Nadere informatie

10 dingen over rente die beleggers moeten weten

10 dingen over rente die beleggers moeten weten Online Seminar Beleggen 10 dingen over rente die beleggers moeten weten Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 13 augustus 2013

Nadere informatie

High Risk. Equity Interest Other. ING Dutch Plus Note

High Risk. Equity Interest Other. ING Dutch Plus Note High Risk Equity Interest Other ING Dutch Plus Note Minimaal 155%* aflossing bij stijgende of beperkt dalende beurzen Bescherming tot 35% koersdaling t.o.v. de startwaarde Profiteer van een mogelijke stijging

Nadere informatie

EMPEN C REDIT L INKED N OTE

EMPEN C REDIT L INKED N OTE EMPEN C REDIT L INKED N OTE per juli 2011 Profiteer van een aantrekkelijke rente met een beperkt risico Profiteer van een aantrekkelijke rente met een beperkt risico De Europese rente staat momenteel op

Nadere informatie

Risk Control Strategy

Risk Control Strategy Structured products January 2016 Kempen & Co N.V. (Kempen & Co) is een Nederlandse merchant bank met activiteiten op het gebied van vermogensbeheer, effectenbemiddeling en corporate finance. Kempen & Co

Nadere informatie

Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2013

Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2013 Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2013 Gedurende het slotkwartaal van 2013 heeft de ECB ervoor gekozen om het monetaire beleid verder te verruimen. De reden hiervoor was onder meer een verrassend lage

Nadere informatie

Beleggingsadvies. De kracht van persoonlijk contact. 5 redenen om te kiezen voor Beleggingsadvies

Beleggingsadvies. De kracht van persoonlijk contact. 5 redenen om te kiezen voor Beleggingsadvies 5 redenen om te kiezen voor Door u goed te leren kennen weten wij wat voor u belangrijk is, zeker als het om uw beleggingen gaat. Zo krijgt u echt advies dat bij u past. 1 Uw eigen beleggingsspecialist

Nadere informatie

Informatie beleggingsfondsen per 31 december 2015

Informatie beleggingsfondsen per 31 december 2015 Levensloop Rendement Bouw Informatie beleggingsfondsen per 31 december 2015 Productomschrijving Met Levensloop wordt geld gereserveerd waarmee in de toekomst (tussentijds) verlof kan worden gefinancierd.

Nadere informatie

Eurozone Premie Note. High Risk

Eurozone Premie Note. High Risk Deze brochure is opgesteld voor de aanbieding van deze Note en is na sluiting van de inschrijvingsperiode niet meer geactualiseerd. Voor actuele informatie met betrekking tot deze Note verwijzen wij u

Nadere informatie

Beleggingsadvies Specifiek

Beleggingsadvies Specifiek Beleggingsadvies Uw vermogen belegd in één belegging of enkele specifieke beleggingen. Met advies van onze ervaren beleggings specialisten. 3 redenen om te kiezen voor Beleggingsadvies 1 Toegang tot specifieke

Nadere informatie

Zeg rente, wat doe je met mijn spaargeld? Den Haag, 2018

Zeg rente, wat doe je met mijn spaargeld? Den Haag, 2018 Zeg rente, wat doe je met mijn spaargeld? Den Haag, 2018 20.00 uur Welkom Rente, alles wat u moet weten Het combineren van sparen & beleggen Conclusie 21.05 uur 2 Rente, alles wat u moet weten Rente, interest

Nadere informatie

Informatie beleggingsfondsen per 30 juni 2015

Informatie beleggingsfondsen per 30 juni 2015 Levensloop Rendement Informatie beleggingsfondsen per 30 juni 2015 Productomschrijving Met Levensloop wordt geld gereserveerd waarmee in de toekomst (tussentijds) verlof kan worden gefinancierd. Door Loyalis

Nadere informatie

Risico pariteit -1- 1 Aandelen Wereldwijd Ontwikkelde Markten - MSCI World Index MSCI Daily Net TR World Euro, Aandelen Wereldwijd

Risico pariteit -1- 1 Aandelen Wereldwijd Ontwikkelde Markten - MSCI World Index MSCI Daily Net TR World Euro, Aandelen Wereldwijd Risico pariteit Risico pariteit is een techniek die wordt ingezet om de risico s in een beleggingsportefeuille te reduceren. Sinds 2008 heeft risico pariteit om drie redenen veel aandacht gekregen: 1.

Nadere informatie

Evi Beheer. Achter de schermen

Evi Beheer. Achter de schermen Evi Beheer Achter de schermen De kennis van een private bank, maar dan online. Dat is Evi. En of u nu een grote of kleine belegger bent, Evi helpt u om uw geld te beleggen gericht op behoud en groei van

Nadere informatie

ING Inflatie Protectie Note

ING Inflatie Protectie Note Protection Equity Interest Other Deze brochure is opgesteld voor de aanbieding van deze Note en is na sluiting van de inschrijvingsperiode niet meer geactualiseerd. Voor actuele informatie met betrekking

Nadere informatie

QE in de eurozone: bezit van de zaak, einde van het vermaak?

QE in de eurozone: bezit van de zaak, einde van het vermaak? QE in de eurozone: bezit van de zaak, einde van het vermaak? Komt er QE in de eurozone? Sinds enige maanden wordt er op de financiële markten gezinspeeld op het opkopen van staatsobligaties door de Europese

Nadere informatie

Allianz Direct Ingaand Keuze Pensioen

Allianz Direct Ingaand Keuze Pensioen Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Allianz Direct Ingaand Keuze Pensioen Na uw pensioendatum doorbeleggen Allianz Direct Ingaand Keuze Pensioen Na uw pensioendatum doorbeleggen. Gaat u binnenkort

Nadere informatie

Update april 2015 Beleggen

Update april 2015 Beleggen Update april 2015 Beleggen Laag, lager, laagst In mijn vorige column schreef ik over de actie van de ECB, die 22 januari jongstleden werd aangekondigd, om maandelijks 60 miljard Euro aan obligaties op

Nadere informatie

Euro Garant Note. Profiteer van de 50 belangrijkste aandelen uit de Eurozone Met een garantie op einddatum Dagelijks verhandelbaar.

Euro Garant Note. Profiteer van de 50 belangrijkste aandelen uit de Eurozone Met een garantie op einddatum Dagelijks verhandelbaar. Protection Equity Interest Other Euro Garant Note Profiteer van de 50 belangrijkste aandelen uit de Eurozone Met een garantie op einddatum Dagelijks verhandelbaar Beleg in de 50 belangrijkste aandelen

Nadere informatie

Valutatermijn- transactiewijzer

Valutatermijn- transactiewijzer Valutatermijn- transactiewijzer U hebt of verwacht betalingen of ontvangsten in vreemde valuta. U loopt dan een mogelijk koersrisico. U kunt dit koersrisico afdekken met een valutatermijntransactie. Of

Nadere informatie

Beleggingsadvies Specifiek

Beleggingsadvies Specifiek Beleggingsadvies Uw vermogen belegd in één belegging of enkele specifieke beleggingen. Met advies van onze ervaren beleggings specialisten. 3 redenen om te kiezen voor Beleggingsadvies 1 Toegang tot specifieke

Nadere informatie

High Risk. Equity Interest Other. ING Metal Index Note

High Risk. Equity Interest Other. ING Metal Index Note High Risk Equity Interest Other ING Metal Index Note 175% participatie in de mogelijke stijging van een metalen-index 60% garantie van de nominale waarde op einddatum Maximum aflossing: 187,50% van de

Nadere informatie

Bescherm u tegen het rentespook!

Bescherm u tegen het rentespook! Bescherm u tegen het rentespook! Een van de belangrijkste factoren voor beleggers in obligaties is op dit moment zonder twijfel de renteontwikkeling; een stijgende rente kan een grote, negatieve impact

Nadere informatie

visie op 2018 Vice seminar a.s.r. vermogensbeheer 1 november 2017 Jack Julicher, Chief Investment Officer

visie op 2018 Vice seminar a.s.r. vermogensbeheer 1 november 2017 Jack Julicher, Chief Investment Officer visie op 2018 Vice seminar a.s.r. vermogensbeheer 1 november 2017 Jack Julicher, Chief Investment Officer de zon schijnt, maar centrale banken vinden het nog fris 2 okt-16 nov-16 dec-16 jan-17 feb-17 mrt-17

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind maart 2017 is 112,6% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

Essentiële Beleggersinformatie

Essentiële Beleggersinformatie Essentiële Beleggersinformatie Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld

Nadere informatie

Levensloop Rendement

Levensloop Rendement Levensloop Rendement Informatie beleggingsfondsen per 31 december 2016 Productomschrijving Met Levensloop wordt geld gereserveerd waarmee in de toekomst (tussentijds) verlof kan worden gefinancierd. Door

Nadere informatie

Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2012

Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2012 Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2012 Op de financiële markten keerde de rust enigszins terug in het vierde kwartaal. In de VS hield de zogenoemde fiscal cliff de beleggers nog wel geruime tijd in haar

Nadere informatie

Oerend hard. 16 juni 2015

Oerend hard. 16 juni 2015 16 juni 2015 Oerend hard De laatste weken is de obligatierente in Europa en de VS hard op weg naar normaal. De lage rentegevoeligheid van de portefeuilles heeft de verliezen van obligaties beperkt gehouden

Nadere informatie

Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties?

Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? ING Investment Office Publicatiedatum: 13 maart 2014 Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? In onze beleggingsvisie op 2014 ( Visie 2014: minder crisis, meer groei ) kunt u lezen dat we

Nadere informatie

Rabo Variabele Coupon Obligatie

Rabo Variabele Coupon Obligatie Dit prospectus is gemaakt voor de uitgifte van dit product en wordt daarna niet meer geactualiseerd. Als u in dit product wilt beleggen is het daarom belangrijk dat u ook alle informatie over dit product

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Matthijs Claessens 30 september 2010 www.ingim.com Agenda Huidig mandaat bij ING IM Performance, beleid en vooruitzichten

Nadere informatie

Obligaties een financieringsinstrument en een beleggingscategorie

Obligaties een financieringsinstrument en een beleggingscategorie Obligaties een financieringsinstrument en een beleggingscategorie Mr A. van Dijk RBA 1 Inleiding Wat zijn obligaties? Kenmerken Rendement Risico Obligatiesoorten 2 Kenmerken van Obligaties Vordering Vaste

Nadere informatie

ING Soft Commodities Coupon Note

ING Soft Commodities Coupon Note Limited Risk Equity Interest Other ING Soft Commodities Coupon Note Profiteer van een gelijkblijvende of (licht) stijgende prijs van landbouwgrondstoffen Mogelijk coupon per jaar 97% garantie van de nominale

Nadere informatie

Klassiek Beheer en de lage rente

Klassiek Beheer en de lage rente Klassiek Beheer en de lage rente De lage rente en posities in euro-obligaties binnen Klassiek Beheer Ontwikkelingen in de markt Deze 0,2% rente is de nominale rente. Naast deze Wereldwijd bevindt de rente

Nadere informatie

Reverse Exchangeable Notes. Het basisprospectus (d.d. 13 maart 2013) is goedgekeurd door het Bafin, de Duitse regelgever.

Reverse Exchangeable Notes. Het basisprospectus (d.d. 13 maart 2013) is goedgekeurd door het Bafin, de Duitse regelgever. Reverse Exchangeable Notes Het basisprospectus (d.d. 13 maart 2013) is goedgekeurd door het Bafin, de Duitse regelgever. 02 Reverse Exchangeable Notes Reverse Exchangeable Notes Profiteer van een vaste

Nadere informatie

Levensloop Rendement Bouw

Levensloop Rendement Bouw Levensloop Rendement Bouw Informatie beleggingsfondsen per 31 december 2016 Productomschrijving Met Levensloop wordt geld gereserveerd waarmee in de toekomst (tussentijds) verlof kan worden gefinancierd.

Nadere informatie

FLuctuating EURibor Note. Profiteer van een potentieel hoge rentevergoeding

FLuctuating EURibor Note. Profiteer van een potentieel hoge rentevergoeding FLuctuating EURibor Note W a t i s d e F L E U R II N o t e? De FLEUR II Note (FLEUR II) is een vastrentend beleggingsinstrument met een maximale looptijd van 10 jaar waarmee de belegger kan profiteren

Nadere informatie

Visie ING Investment Office Oktober 2017

Visie ING Investment Office Oktober 2017 Visie ING Investment Office Oktober 2017 Bob Homan 21 september 2017 Kernfactoren die financiële markten bepalen 3 pijlers + sentiment Economie Sentiment Waardering Liquiditeit Hoe staat de economie ervoor?

Nadere informatie

Positieve flow voor leningen opkomende landen

Positieve flow voor leningen opkomende landen Positieve flow voor leningen opkomende landen Opkomende markten hebben de afgelopen jaren het beste groeimomentum laten zien. De verbetering van de groei houdt naar verwachting ook de komende tijd aan.

Nadere informatie

Informatie beleggingsfondsen per 31 december 2014

Informatie beleggingsfondsen per 31 december 2014 Levensloop Rendement Informatie beleggingsfondsen per 31 december 2014 Productomschrijving Met Levensloop wordt geld gereserveerd waarmee in de toekomst (tussentijds) verlof kan worden gefinancierd. Door

Nadere informatie

AEGON Rendementplan. Je wilt meer dan sparen

AEGON Rendementplan. Je wilt meer dan sparen AEGON Rendementplan Je wilt meer dan sparen Ieder mens heeft wel een droom. Een wens. Een ambitie. Ieder mens heeft een wil. Nadenken over wat je echt wilt. Iedereen doet dat van tijd tot tijd. Even stilstaan

Nadere informatie

LifeCycle Prestatie Pensioen

LifeCycle Prestatie Pensioen LifeCycle Prestatie Pensioen 2018 www.nn.nl Wat houdt LifeCycle Beleggen in? Het maakt gebruik van LifeCycle Beleggen van NN Investment Partners. Met LifeCycle Beleggen hebben de specialisten van NN IP

Nadere informatie

Productkenmerken en voorwaarden Van Lanschot Spaar & DepositoRekening

Productkenmerken en voorwaarden Van Lanschot Spaar & DepositoRekening Productkenmerken en voorwaarden Van Lanschot Spaar & DepositoRekening 1. Productkenmerken van de Van Lanschot Spaar & DepositoRekening 2. Voorwaarden voor de Van Lanschot Spaar & DepositoRekening In deze

Nadere informatie

Zet herstel bankensector door?

Zet herstel bankensector door? ING Investment Office Publicatiedatum: 29 mei 2015 Sectorcommentaar financiële waarden Zet herstel bankensector door? Door Jan Kleipool, analist van het ING Investment Office De vooruitzichten voor de

Nadere informatie

Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015

Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015 Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015 Bas Endlich Jacob Vijverberg 1 Marktontwikkelingen derde kwartaal 2015 Geen renteverhoging

Nadere informatie

Beleggen voor het Rabo BedrijvenPensioen

Beleggen voor het Rabo BedrijvenPensioen Beleggen voor het Rabo BedrijvenPensioen Wat u moet weten over beleggen Uw werkgever betaalt pensioenpremies voor het Rabo BedrijvenPensioen. In deze brochure leest u hoe we die premies voor u beleggen.

Nadere informatie

2.4 Paragraaf 4 Financiering en beleggingen

2.4 Paragraaf 4 Financiering en beleggingen 2.4 Paragraaf 4 Financiering en beleggingen Deze paragraaf gaat over het beheer van de financiële middelen (treasury). De kaders voor het op een verantwoorde manier beheren van de financiële middelen worden

Nadere informatie

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Annemarie van Gaal Ondernemer & financieel deskundige Bob Homan Manager ING Investment Office Amsterdam, 8 oktober 2013 Agenda 1. Wat is beleggen

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Nieuwegein, 28 september 2006 Agenda < Huidig Mandaat bij ING IM < Performance, Beleid en Vooruitzichten < Financieel Toetsingskader

Nadere informatie

Klik & Klaar Performance Note Uitzendbureau s Kans op hoge coupon of koersstijging

Klik & Klaar Performance Note Uitzendbureau s Kans op hoge coupon of koersstijging Klik & Klaar Performance Note Uitzendbureau s Kans op hoge coupon of koersstijging Uitzicht op een coupon van mogelijk 19% 1 per jaar Het Performance principe: profiteren van de procentuele stijging van

Nadere informatie

Structured products. Juni 2015. Digital Coupon Notes

Structured products. Juni 2015. Digital Coupon Notes Structured products Juni 2015 Bij deze brochure hoort een Inlegvel over uw specifieke Note. Het Inlegvel wordt geacht deel uit te maken van deze brochure en geeft de voorwaarden van een specifieke Note.

Nadere informatie

Rabobank (leden)certificaten

Rabobank (leden)certificaten Rabobank (leden)certificaten Investment case Jaap Koelewijn De Rabobank verhoogt haar kapitaalbuffers door voor nominaal 1,5 miljard nieuwe certificaten Rabobank uit te geven. Niet geheel toevallig valt

Nadere informatie

Essentiële Beleggersinformatie

Essentiële Beleggersinformatie Essentiële Beleggersinformatie Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld

Nadere informatie

Vermogen opbouwen voor later

Vermogen opbouwen voor later BeleggingsRekening U wilt geld opzij zetten voor later en een vermogen opbouwen. Omdat uw kinderen nog gaan studeren, u graag die verre reis wilt maken, een tweede huis wilt kopen, eerder wilt stoppen

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 105,7% naar 110,5%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

ABN AMRO coupon notes

ABN AMRO coupon notes ABN AMRO coupon notes 2 Wilt u mogelijk een hoge coupon ontvangen? Zoekt u een belegging die een jaarlijks inkomen kan bieden? Wellicht is een Coupon Note van ABN AMRO Bank N.V. dan iets voor u. Deze biedt

Nadere informatie

Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012

Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012 Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012 De obligatiemarkten werden in het derde kwartaal vooral beïnvloed door de ingrepen van de Europese Centrale Bank (ECB). Aan het begin van het kwartaal bleven aanvankelijk

Nadere informatie

Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013.

Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement

Nadere informatie

Draghi draaft door. 22 maart 2017 Stand van het stoplicht: Groen

Draghi draaft door. 22 maart 2017 Stand van het stoplicht: Groen 22 maart 2017 Stand van het stoplicht: Groen Draghi draaft door Resumé Door verschillende oorzaken stijgt momenteel de kapitaalmarktrente in Europa en in de Verenigde Staten. De rente is na de financiële

Nadere informatie

Vermogen opbouwen voor later

Vermogen opbouwen voor later BeleggingsRekening U wilt geld opzij zetten voor later en een vermogen opbouwen. Omdat uw kinderen nog gaan studeren, u graag die verre reis wilt maken, een tweede huis wilt kopen, eerder wilt stoppen

Nadere informatie

Achmea life cycle beleggingen

Achmea life cycle beleggingen Achmea life cycle beleggingen Scheiden. Uw pensioengeld in vertrouwde handen Wat betekent dat voor uw ouderdomspensioen? Interpolis. Glashelder Achmea life cycle beleggingen Als pensioenverzekeraar beleggen

Nadere informatie

Beleggingsupdate Allianz Pensioen

Beleggingsupdate Allianz Pensioen Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Beleggingsupdate Allianz Pensioen Beleggingsupdate Q3 2017 Rendementen Allianz Pensioen Passieve en Actieve Lifecycles In deze Beleggingsupdate vindt u tabellen

Nadere informatie

ING Liric Eurozone oktober 2015

ING Liric Eurozone oktober 2015 ING Liric Eurozone oktober 2015 95% garantie van de nominale waarde op de einddatum Voor 104% participeren in de mogelijke stijging van een toonaangevende Europese aandelenindex Aflossingsdatum: 2 oktober

Nadere informatie

Goed moment high yield obligaties te overwegen

Goed moment high yield obligaties te overwegen Goed moment high yield obligaties te overwegen Het tij zit mee voor hoogrentende bedrijfsobligaties, ofwel High Yield obligaties. Deze categorie bedrijfsobligaties kent een relatief hogere coupon dan reguliere

Nadere informatie

Wilgenhaege P7* Rendement en rust

Wilgenhaege P7* Rendement en rust Wilgenhaege P7* Rendement en rust Rente-certificaat gerelateerd aan de DJ EURO STOXX 50 looptijd 7 jaar Vaste rente van 7% in loopjaar 1 en 2 Jaarlijks 7% doelrente in loopjaar 3, 4, 5, 6 en 7 Doelrente

Nadere informatie

Informatie beleggingsfondsen per 30 juni 2016

Informatie beleggingsfondsen per 30 juni 2016 Levensloop Rendement Informatie beleggingsfondsen per 30 juni 2016 Productomschrijving Met Levensloop wordt geld gereserveerd waarmee in de toekomst (tussentijds) verlof kan worden gefinancierd. Door Loyalis

Nadere informatie

ZELF ONLINE BELEGGEN BELEGGEN ZONDER TRANSACTIE- KOSTEN HOF HOORNEMAN REKENING

ZELF ONLINE BELEGGEN BELEGGEN ZONDER TRANSACTIE- KOSTEN HOF HOORNEMAN REKENING ZELF ONLINE BELEGGEN BELEGGEN ZONDER TRANSACTIE- KOSTEN HOF HOORNEMAN REKENING ZELF BELEGGEN ONLINE Iedereen kan eenvoudig meeprofiteren van de beleggingsexpertise van Hof Hoorneman Bankiers door te beleggen

Nadere informatie

Klik & Klaar Note AEX IV

Klik & Klaar Note AEX IV Klik & Klaar Note AEX IV Hoog rendement, zelfs bij een gelijkblijvende index Uitzicht op een coupon van mogelijk 17,5% 1 per jaar Zelfs bij een gelijkblijvende index een hoog rendement Beschermd tegen

Nadere informatie

Klik & Klaar Note AEX V

Klik & Klaar Note AEX V Klik & Klaar Note AEX V Hoog rendement, zelfs bij een gelijkblijvende index Uitzicht op een coupon van 15,0% 1 per jaar Zelfs bij een gelijkblijvende index een hoog rendement Beschermd tegen koersdalingen

Nadere informatie

AEGON Rendementplan voor uw kind. Je gunt je kind een mooie toekomst

AEGON Rendementplan voor uw kind. Je gunt je kind een mooie toekomst AEGON Rendementplan voor uw kind Je gunt je kind een mooie toekomst Ieder mens heeft wel een droom. Een wens. Een ambitie. Ieder mens heeft een wil. Ook uw kind heeft een eigen wil. De wil om iemand te

Nadere informatie

Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk 2015

Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk 2015 Care IS klantbijeenkomst Hotel Van der Valk 2015 Welkom Wij heten u van harte welkom in Van der Valk Hotel 2 Programma 19.00 uur Ontvangst 19.30 uur Opening 19.40 uur Presentatie rente 20.00 uur Korte

Nadere informatie

Levensverzekeraars reduceren renterisico met derivaten

Levensverzekeraars reduceren renterisico met derivaten Levensverzekeringen worden in de regel voor een lange periode afgesloten. De rente speelt hierdoor voor levensverzekeraars een belangrijke rol. Bij een rentedaling daalt het eigen vermogen van deze sector

Nadere informatie

Klik & Klaar Note Basismaterialen

Klik & Klaar Note Basismaterialen Klik & Klaar Note Basismaterialen Hoog rendement, zelfs bij licht dalende aandelen Uitzicht op een coupon van mogelijk 18% 1 per ar Beschermd tegen koersdalingen tot en met 50% op de afloopdatum Goed alternatief

Nadere informatie

ING Soft Commodities Clicker. Profiteer van de mogelijke stijging van de prijs van landbouwgrondstoffen. Ieder halfjaar uw rendement vastclicken

ING Soft Commodities Clicker. Profiteer van de mogelijke stijging van de prijs van landbouwgrondstoffen. Ieder halfjaar uw rendement vastclicken Protection Equity Interest Other Deze brochure is opgesteld voor de aanbieding van deze Note en is na sluiting van de inschrijvingsperiode niet meer geactualiseerd. Voor actuele informatie met betrekking

Nadere informatie

Beleggingsinformatie over

Beleggingsinformatie over Beleggingsinformatie over LifeCycle Beleggen van Bewust Pensioen LifeCycle Beleggen van Bewust Pensioen Visie van vermogensopbouw met LifeCycle Beleggen Over het onderwerp pensioen bestaan veel misverstanden.

Nadere informatie

Jaarrekeningen 5,10,15,20,25

Jaarrekeningen 5,10,15,20,25 Jaarrekeningen 5,10,15,20,25 Informatie beleggingsfondsen per 31 december 2014 Productomschrijving Met een beleggingsverzekering wordt geld gereserveerd waarmee in de toekomst een (periodieke) uitkering

Nadere informatie

Het inflatierisico van pensioenfondsen

Het inflatierisico van pensioenfondsen Het inflatierisico van pensioenfondsen Whitepaper Juli 218 Meer Inflation linked bonds in de portefeuille voor een waardevast pensioen Sinds de economische crisis is de inflatie erg laag. De economie is

Nadere informatie

Invelen op positieve ontwikkelingen. Van Lansbot Eurozone Trigger Note III op de Europese aandelenmarkt

Invelen op positieve ontwikkelingen. Van Lansbot Eurozone Trigger Note III op de Europese aandelenmarkt Invelen op positieve ontwikkelingen Van Lansbot Eurozone Trigger Note III op de Europese aandelenmarkt Deelt u met Van Lansbot het vertrouwen in de Europese aandelenmarkt? En bent u daarom op zoek naar

Nadere informatie

ING Bank 7,0% Garant Plus Gegarandeerd jaarlijkse coupon Uitzicht op 7,0% coupon per jaar Garantie van 100% op einddatum

ING Bank 7,0% Garant Plus Gegarandeerd jaarlijkse coupon Uitzicht op 7,0% coupon per jaar Garantie van 100% op einddatum Protection Equity Interest Other Deze brochure is opgesteld voor de aanbieding van deze Note en is na sluiting van de inschrijvingsperiode niet meer geactualiseerd. Voor actuele informatie met betrekking

Nadere informatie

AEX Coupon Extra Note

AEX Coupon Extra Note AEX Coupon Extra Note Altijd 5% coupon met kans op 9% 1 In ieder geval een coupon van 5,0% per jaar Kans op een coupon van maar liefst 9,0% 1 per jaar Beschermd tot en met een daling van de Index van 40%

Nadere informatie

Wat u moet weten over beleggen

Wat u moet weten over beleggen Rabo BedrijvenPensioen Wat u moet weten over beleggen Beleggen voor het Rabo BedrijvenPensioen Uw werkgever betaalt pensioenpremies voor het Rabo BedrijvenPensioen. In deze brochure leest u hoe we deze

Nadere informatie

Beschermd Beheer. Guarding gains and managing risks

Beschermd Beheer. Guarding gains and managing risks Beschermd Beheer Guarding gains and managing risks Agenda De noodzaak om risicovol te beleggen Aandelenbeleggen zonder neerwaarts risico Voor wie geschikt 2 Vermogensgroei: de afweging tussen risico en

Nadere informatie

converteerbare obligaties uit onmisbaar voor uw portefeuille

converteerbare obligaties uit onmisbaar voor uw portefeuille Converteerbare obligaties: onmisbaar voor uw portefeuille Voor veel beleggers waren converteerbare obligaties tot voor kort nog onbekend terrein. Dat is snel aan het veranderen: de markt voor convertibles

Nadere informatie

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012.

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website. Beleggingsrendement 4,2%

Nadere informatie

NN First Class Return Fund

NN First Class Return Fund NN First Class Return Fund Fonds onder de loep Alle cijfers zijn per 30/09/015 Het NN First Class Return Fund verloor in het derde kwartaal 9,6% Het kwartaal werd gekenmerkt door winstnemingen na een positieve

Nadere informatie

Welkom bij webinar over beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI over het eerste kwartaal 2016

Welkom bij webinar over beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI over het eerste kwartaal 2016 Welkom bij webinar over beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI over het eerste kwartaal 2016 Bas Endlich Jacob Vijverberg Lex Solleveld 1 Marktontwikkelingen eerste kwartaal 2016

Nadere informatie

Beleggingrisico s. Rendement en risico

Beleggingrisico s. Rendement en risico Beleggingsrisico s Beleggingrisico s Onderstaand tref je de omschrijving aan van de belangrijkste beleggingsrisico s die samenhangen met jouw keuze voor een portefeuilleprofiel. Je neemt een belangrijke

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Marjon Brandenbarg 27 september 2012 www.ingim.com Agenda Mandaat ING Markt en Performance Vooruitzichten 2 2011: Mandaat ING Door het Bestuur

Nadere informatie

ALLIANZ PENSIOEN LIFECYCLES. Samenstelling en beleggingsschema s actieve en passieve lifecycles

ALLIANZ PENSIOEN LIFECYCLES. Samenstelling en beleggingsschema s actieve en passieve lifecycles ALLIANZ PENSIOEN LIFECYCLES Samenstelling en beleggingsschema s actieve en passieve lifecycles ALLIANZ PENSIOEN LIFECYCLES Voor de opbouw van pensioenkapitaal beleggen we de pensioenpremie in beleggingsfondsen.

Nadere informatie

GLOBAL 90% PROTECTION NOTE

GLOBAL 90% PROTECTION NOTE GLOBAL 90% PROTECTION NOTE Bent u op zoek naar een belegging met gedeeltelijke garantie van de nominale waarde? Terwijl u wél kunt profiteren van mogelijk stijgende aandelenkoersen? Dan kan de Global 90%

Nadere informatie

ZELF ONLINE BELEGGEN BELEGGEN ZONDER TRANSACTIE- KOSTEN HOF HOORNEMAN REKENING

ZELF ONLINE BELEGGEN BELEGGEN ZONDER TRANSACTIE- KOSTEN HOF HOORNEMAN REKENING ZELF ONLINE BELEGGEN BELEGGEN ZONDER TRANSACTIE- KOSTEN HOF HOORNEMAN REKENING ZELF BELEGGEN ONLINE Iedereen kan eenvoudig meeprofiteren van de beleggingsexpertise van Hof Hoorneman Bankiers door te beleggen

Nadere informatie

EURO STOXX 50 Coupon Extra Note

EURO STOXX 50 Coupon Extra Note EURO STOXX 50 Coupon Extra Note Altijd 3% coupon met kans op 6,25% (Uitgevende instelling: Barclays Bank Plc) Minimaal een coupon van 3,0% per jaar Kans op een coupon van 6,25% per jaar Aan het einde van

Nadere informatie

Update Rentevisie. Door Simon Wiersma, Investment Manager van het ING Investment Office

Update Rentevisie. Door Simon Wiersma, Investment Manager van het ING Investment Office ING Investment Office Publicatiedatum: 14 april 2015 Update Rentevisie Door Simon Wiersma, Investment Manager van het ING Investment Office Na een voor obligatiebeleggers heel goed 2014 zijn de eerste

Nadere informatie

Vermogensbeheer Ontzorgt de klant

Vermogensbeheer Ontzorgt de klant Vermogensbeheer Ontzorgt de klant Marcel van de Meent DSI geregistreerd Senior Accountmanager. Sinds 2011 relatiebeheerder bij Care IS vermogensbeheer. Care IS vermogensbeheer Opgericht in 2009 en gevestigd

Nadere informatie

Rabo AEX Click Note. Van 24 januari tot 11 februari, 15.00 uur kunt u inschrijven op dit aantrekkelijke beleggingsproduct.

Rabo AEX Click Note. Van 24 januari tot 11 februari, 15.00 uur kunt u inschrijven op dit aantrekkelijke beleggingsproduct. Rabo AEX Click Note Rabo AEX Click Note De AEX-index heeft het afgelopen jaar per saldo weinig beweging laten zien. Voor de belegger die denkt dat de AEX-index de komende jaren een stijgende lijn zal laten

Nadere informatie