RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Talentencampus Venlo (22OH Het Poortje)

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Talentencampus Venlo (22OH Het Poortje) Plaats : Venlo BRIN nummer : 22OH OKE 01 SO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : mei 2013 Datum vaststelling : 17 september 2013

2 Pagina 2 van 15

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING BEVINDINGEN TOEZICHTARRANGEMENT Pagina 3 van 15

4 Pagina 4 van 15

5 1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs voerde op 29 en 30 mei 2013 een onderzoek uit op de twee locaties van Het Poortje. Te weten de locatie Talentencampus Venlo (voorheen 't Poortje locatie Rijnbeekstraat) en de locatie Simon Stevinstraat. Het onderzoek heeft als doel om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs en over de naleving van wet- en regelgeving. De school verzorgt speciaal onderwijs aan kinderen in de leeftijd van 4 tot 13 jaar met ernstige gedragsproblemen. De locatie Talentencampus Venlo opende haar deuren in januari Deze locatie huisvest kinderopvang, een reguliere basisschool, een school voor speciaal basisonderwijs, een school voor onderwijs aan zeer moeilijk lerende kinderen en een school voor kinderen met ernstige gedragsproblemen. Alleen deze laatste school maakt deel uit van dit onderzoek. Op termijn is het de bedoeling dat de locatie Simon Stevinstraat participeert in een soortgelijke Talentencampus in Venray. Toezichtkader De inspectie baseert zich bij het onderzoek op het Toezichtkader speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs Dit toezichtkader bevat een waarderingskader voor het speciaal onderwijs en een waarderingskader voor het voortgezet speciaal onderwijs. In haar jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zij onderzoekt. Meer informatie over het jaarwerkplan en het nieuwe toezichtkader voor (voortgezet) speciaal onderwijs is te vinden op Aanleiding Het doel van dit onderzoek is het verzamelen van informatie in het kader van een landelijk onderzoek naar de staat van het speciaal onderwijs in Nederland. De inspectie rapporteert daarover in het Onderwijsverslag 2012/2013. Dit onderzoek vindt plaats bij een steekproef van scholen voor speciaal onderwijs. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven is tevens gecontroleerd of de school voldoet aan bepaalde wettelijke voorschriften, waaronder de onderwijstijd. De bevindingen uit dit onderzoek in het kader van het Onderwijsverslag gebruikt de inspectie ook om na te gaan of zij het aan de school toegekende basisarrangement kan handhaven. Pagina 5 van 15

6 Onderzoeksopzet De school heeft recent het format ontwikkelingsperspectiefplan afgerond en gaat hier vanaf volgend schooljaar mee werken. Het kwaliteitsaspect leerlingenzorg beoordeelt de inspectie daarom volgens het waarderingskader (voortgezet) speciaal onderwijs 2005, dat wil zeggen met de indicatoren gebaseerd op het werken met handelingsplannen. De inspectie beoordeelt indicator 8.9 op dit moment niet. Deze luidt: De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving. Binnenkort starten pilotonderzoeken, waarbij de inspectie dit onderdeel van de kwaliteitszorg meeneemt in een bredere beoordeling van de sociale kwaliteit van scholen. Deze rapportage is gebaseerd op: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die de school aan de inspectie toestuurde en die zicht bieden op de ontwikkeling van de school. Onderzoek op locatie waarbij de inspectie: dossiers, waaronder handelingsplannen, bestudeerde en beoordeelde; gesprekken voerde met de directie, de commissie voor de begeleiding (cvb), een aantal leraren en leerlingen; de onderwijspraktijk observeerde in twaalf groepen. Aan het eind van het onderzoek besprak de inspectie haar bevindingen met het bevoegd gezag en de directie. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op het gebied van de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften. Daarna volgt een beschouwing waarin de inspectie de tekortkomingen toelicht en de schoolontwikkeling waar mogelijk in samenhang beschrijft. Hoofdstuk 3 bevat het toezichtarrangement. Pagina 6 van 15

7 2 BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren zij bij dit onderzoek heeft betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige Waarderingskader speciaal onderwijs De bevindingen staan weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de school de desbetreffende indicator heeft gerealiseerd. De inspectie onderzocht daarnaast of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) De normindicatoren zijn gemarkeerd met een asterisk (*). Kwaliteitsaspect 1 De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Aan het eind van de schoolperiode bereiken de leerlingen een eindniveau dat voldoet aan de landelijke standaarden voor leerresultaten. 1.2 Aan het eind van de schoolperiode bereiken de leerlingen een eindniveau dat voldoet aan de landelijke standaarden voor sociale opbrengsten. 1.3 De gerealiseerde uitstroombestemmingen van de leerlingen liggen ten minste op het niveau van de landelijke standaarden voor opbrengsten. 1.4 De school voldoet aan de landelijke standaard voor bestendiging. Kwaliteitsaspect 2 De school begeleidt de leerlingen aan de hand van hun ontwikkelingsperspectief, zodat zij zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen * De school stelt een handelingsplan vast in overeenstemming met de ouders. Pagina 7 van 15

8 Kwaliteitsaspect 2 De school begeleidt de leerlingen aan de hand van hun ontwikkelingsperspectief, zodat zij zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen * De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de vorderingen en ontwikkeling van de leerlingen. 2.3* De commissie voor de begeleiding evalueert de uitvoering van het handelingsplan. 2.4* De leerinhouden komen overeen met de afspraken in de documenten voor handelingsplanning. 2.5 De school kent structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies op leerlingenniveau haar eigen kerntaak overschrijden. Kwaliteitsaspect 3 De aangeboden leerstofinhouden bereiden de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving * Bij de aangeboden leerinhouden op het gebied van Nederlandse taal en rekenen/wiskunde biedt de school de kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 3.2 Bij de aangeboden leerinhouden op de leergebied overstijgende vormingsgebieden biedt de school de kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 3.3* Het leerstofaanbod van de leerroute sluit aan op de uitstroombestemming. 3.4 De leerinhouden voorzien in een doorgaande lijn. Kwaliteitsaspect 4 De leraren geven de leerlingen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De school maakt per leerroute een beredeneerde keuze voor de inzet van de beschikbare onderwijstijd. 4.2* De leraren zetten de geplande onderwijstijd doelgericht in. 4.3 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Kwaliteitsaspect 5 Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen De ouders tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 5.2* De school heeft een veilige leer- en werksituatie voor zowel de leerlingen als het personeel. Pagina 8 van 15

9 Kwaliteitsaspect 5 Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen De leerlingen gaan op een respectvolle manier met elkaar en anderen om. 5.4 De leraren gaan op een respectvolle manier om met de leerlingen. 5.5 De inrichting van het gebouw en de lesruimten getuigen van een veilige en inspirerende leer- en werkomgeving. Kwaliteitsaspect 6 De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 6.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 7 De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking, onderwijstijd en aanpak af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen De leraren stemmen binnen de leerroute de aangeboden leerinhouden af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. 7.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in instructiebehoeften van leerlingen. 7.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op de verschillen in verwerkingsbehoeften van leerlingen. 7.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in behoefte aan leertijd van leerlingen. 7.5* De leraren stemmen hun (ortho)pedagogisch handelen af op (problematisch) gedrag van leerlingen. Kwaliteitsaspect 8 De school zorgt systematisch en planmatig voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 8.2* De school evalueert jaarlijks de leerresultaten van de leerlingen. 8.3 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen op de leergebiedoverstijgende ontwikkelingsgebieden. 8.4 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. Pagina 9 van 15

10 Kwaliteitsaspect 8 De school zorgt systematisch en planmatig voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs De school evalueert regelmatig de onderwijsondersteuning. 8.6 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 8.7 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 8.8 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. E. Naleving wet- en regelgeving Voldoende Onvoldoende N.1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WEC, art. 27 en 22). N.2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WEC, art. 27 en 21). N.3 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WEC, art. 11). 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De inspectie concludeert dat het onderwijs op beide locaties van Het Poortje voldoende basiskwaliteit heeft. De school heeft de overstap naar het ontwikkelingsperspectief nog niet volledig gemaakt. Voor de beoordeling van het kwaliteitsaspect leerlingenzorg staan daarom, net als bij het kwaliteitsonderzoek in 2010, de individuele handelingsplannen centraal. Met de aangescherpte eisen van nu komt de inspectie tot de conclusie dat twee van de vier normindicatoren voor leerlingenzorg onvoldoende zijn. Zo beschikt de school niet over een instrument om de sociaal-emotionele ontwikkeling van alle leerlingen over de volle breedte te volgen en is haar aanbod op dit terrein ontoereikend. Daarnaast schiet de kwaliteit van de evaluatie van de handelingsplannen tekort. Het onderwijsleerproces behoeft verbetering wat betreft de invulling en de afstemming van de onderwijstijd. Ook het organiseren van de voorwaarden voor het volgen van de instructie en de kwaliteit van deze instructie vragen de nodige aandacht. Het bestuur heeft recent besloten de cyclus van kwaliteitszorg schooloverstijgend vorm te geven. Dit zal tot een beter systeem van zelfevaluatie leiden om jaarlijks zicht te kunnen houden op de kwaliteit van de opbrengsten en het onderwijsleerproces. Pagina 10 van 15

11 De inspectie stelt één tekortkoming vast in de naleving van wet- en regelgeving. Het betreft de naleving van de onderwijstijd. Toelichting Opbrengsten Bij de toekenning van het toezichtarrangement staan in principe de opbrengsten centraal. Door het ontbreken van een landelijke norm tellen de opbrengsten echter voorlopig niet mee voor de beoordeling. Leerlingenzorg Voor de beoordeling van dit kwaliteitsaspect maakt de inspectie gebruik van het waarderingskader (voortgezet) speciaal onderwijs 2005 en beoordeelt zij de handelingsplannen. De inspectie stelt vast dat twee van de vier normindicatoren onvoldoende zijn. In samenspraak met de ouders stelt de commissie voor begeleiding (cvb) voor iedere leerling een handelingsplan op. De evaluatie van dit handelingsplan schiet echter tekort (indicator 2.3). Weliswaar vermeldt de cvb of een doel wel of niet is behaald, maar zij verzuimt op basis van een degelijke analyse conclusies te verbinden. De cvb maakt hiermee niet inzichtelijk welke belemmerende en bevorderende factoren een rol spelen. Onduidelijk is welke gevolgen dit heeft voor de aanpak in de volgende planperiode. De cvb volgt de leerresulaten van de leerlingen middels methodegebonden en methode-onafhankelijke toetsen. Aandachtspunt hierbij is het scherp formuleren van het streefniveau. De inspectie trof nu aan dat het streefniveau dle was. Op die manier kan de school niet aantonen dat zij het maximale uit haar leerlingen haalt. Bovendien brengt deze formulering het gevaar met zich mee dat men al tevreden is bij het behalen van dle 50. Om een beeld te krijgen van de sociaal-emotionele ontwikkeling maakt zij gebruik van een aantal voornamelijk psychodiagnostische instrumenten. Deze instrumenten geven echter een te summier beeld van dit ontwikkelingsgebied (indicator 2.2). De school oriënteert zich op de keuze voor een breder instrument. Daarvoor voert zij sinds kort bij een zestal groepen een pilot uit. Een leerlijn voor de sociaalemotionele ontwikkeling gebruikt de school onvoldoende consequent. Het is van belang dat de school deze tekortkoming spoedig herstelt zodat deze informatie op sociaal-emotioneel gebied gebruikt kan worden bij het opstellen en eventueel bijstellen van het ontwikkelingsperspectief. Pagina 11 van 15

12 Onderwijsleerproces De inspectie beoordeelt het onderwijsleerproces overwegend voldoende. Ontwikkeling is nodig wat betreft het gebruik van de onderwijstijd, het aanbod op sociaal-emotioneel gebied en de kwaliteit van de instructie. Voor de cognitieve ontwikkeling verzorgt de school met reguliere methodes het aanbod tot en met groep acht en voorziet zij in een doorgaande lijn. De school heeft haar visie op haar taak ten aanzien van de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen beschreven, alsook de kaders waarbinnen en de wijze waarop het pedagogisch klimaat en de omgang met en tussen de leerlingen bevorderd worden. Als uitgangspunt heeft de school daarbij de leerbehoeften van de leerlingen op dit gebied. Het planmatig bevorderen van sociale competenties op basis van een meetinstrument is in een voorbereidend stadium en wordt bij aanvang van schooljaar 2013/2014 geïmplementeerd. De school heeft ten tijde van het onderzoek geen methodisch aanbod of specifieke lessen voor de sociaalemotionele ontwikkeling. Wel kent zij lessen die in het teken staan van deze ontwikkeling, bijvoorbeeld tijdens keuzewerk. Hoe de school deze lessen beredeneerd vormgeeft en welke leer- of ontwikkellijn zij hierbij volgt, is niet duidelijk. Om die reden beoordeelt de inspectie indicator 3.2 met een onvoldoende. De leraren zetten de onderwijstijd doelgericht in, maar niet voldoende efficiënt (indicator 4.3). In teveel lessen zag de inspectie dat de lessen langzaam opstartten en de wisselmomenten onrustig verliepen. Indicator 4.1 beoordeelt de inspectie eveneens als onvoldoende. De school ontwikkelde nog geen beleid omtrent het beredeneerd inzetten van de onderwijstijd. Zo onderscheidt de school drie onderwijsklimaten (dorp, stad en metropool), maar is niet duidelijk hoe zij de beschikbare leertijd op deze klimaten afstemt. Het pedagogisch klimaat op de school is prettig. De opknapbeurt van de locatie aan de Simon Stevinstraat zorgt voor een betere werkplek voor zowel leerlingen als medewerkers. Ondanks het grote nieuwe gebouw dat de school deelt met andere scholen op de andere locatie van Het Poortje, is het eigen schoolse karakter nog voelbaar. Met de inrichting van de open klaslokalen waarin meerdere groepen bij elkaar zitten, geeft de school uitvoering aan haar ideeën omtrent de nieuwe leer- en werkomgeving. De omgangsvormen zijn respectvol zowel tussen leerlingen onderling als tussen leraren en leerlingen. In de gesprekken die de inspectie voerde, geven zowel de leraren als de leerlingen aan dat zij zich veilig voelen op de school. Pagina 12 van 15

13 Het (ortho)didactisch handelen van de leraren is overwegend voldoende. Zo realiseren zij een taakgerichte werksfeer en zijn de leerlingen actief betrokken bij de activiteiten ondanks de ernstige problematieken van de leerlingen. De instructie moet nog aan kwaliteit toenemen (indicator 6.1). De leraren noemen bijvoorbeeld vrijwel nooit het doel van de les. Van belang is bovendien het creëren van de juiste voorwaarden om de leerlingen beter in staat te stellen de instructie te volgen. Zo valt het op dat de leraar niet altijd vooraf de aandacht van de leerlingen vraagt. Ook zitten de leerlingen tijdens de instructie verspreid over het lokaal en staan er soms obstakels voor het digibord. Dit gaat ten koste van een goed zicht en de benodigde concentratie. De inspectie zag goede voorbeelden van afstemming in de meeste groepen. Zowel wat betreft het aanbod als de instructie en verwerking. Ook het (ortho)pedagogisch handelen van de leraren is voldoende. Op incidentele basis vindt afstemming van de onderwijstijd plaats. De school moet echter haar beleid hieromtrent nog vaststellen, waardoor indicator 7.4 nu onvoldoende is. Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg beoordeelt de inspectie grotendeels als voldoende. De school werkt planmatig aan verbeteringen. Daarnaast vinden evaluaties plaats op meerdere terreinen. De evaluatie van de leerresultaten bestaat uit een overzicht van uitstroombestemmingen. Hiermee voldoet de school aan de minimale eis die de inspectie dit schooljaar aan deze indicator stelt. In de komende twee jaren scherpt de inspectie de kwaliteitseisen op dit gebied aan. De school moet dan een eigen norm hebben en aan het einde van een schooljaar evalueren of daaraan voldaan is. Waar nodig zal deze analyse kunnen leiden tot aanpassingen in het schoolbeleid. Een evaluatie van resultaten op leergebiedoverstijgende ontwikkelingsgebieden vindt niet plaats (indicator 8.3). Tevens brengt de school niet in kaart wat de kwaliteit van haar onderwijsleerproces is. Om die reden beoordeelt de inspectie indicator 8.4 met een onvoldoende. Wel vindt er jaarlijks een evaluatie van de cvb plaats. De school borgt haar ontwikkeling door haar afspraken en procedures in meerdere documenten vast te leggen. Ook voeren cvb en directie klassenconsultaties uit. Naleving van wettelijke voorschriften De school verzorgt onvoldoende onderwijstijd aan haar leerlingen (WEC, artikel 11). Op basis van de onderwijstijden in de schoolgids komt de school op een positief aantal uren uit (ruim twintig uren). Echter gezien de geconstateerde dagelijkse momenten die de school niet besteed aan onderwijskundige doelen - zoals de eet- en drinkmomenten, opstart/binnenkomst, dagafsluiting en keuzewerk -, komt de school per saldo onderwijsuren tekort. Pagina 13 van 15

14 Pagina 14 van 15

15 3 TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit van het onderwijs De Inspectie van het Onderwijs kent aan de beide locaties van Het Poortje (locatie Talentencampus Venlo, voorheen locatie Rijnbeekstraat, en locatie Simon Stevinstraat) het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Het basistoezicht bestaat uit een jaarlijkse risicoanalyse en eventueel een themaonderzoek of een vierjaarlijks bezoek. Naleving van wet- en regelgeving De inspectie heeft een tekortkoming vastgesteld in de naleving van wettelijke voorschriften. De onderwijstijd voldoet niet aan de wettelijke voorschriften (WEC, artikel 11, vierde lid). Het bevoegd gezag dient de geconstateerde tekortkoming in de naleving van wettelijke voorschriften op te heffen. Het bestuur moet zich hier uiterlijk tijdens het bestuursgesprek in het najaar van 2013 over verantwoorden naar de inspectie. Pagina 15 van 15