RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR DE KWALITEITSVERBETERING BIJ

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR DE KWALITEITSVERBETERING BIJ BASISSCHOOL HOUTWIJK Plaats : Den Haag BRIN-nummer : 19MZ-1 Arrangementsnummer : Registratienummer : Onderzoek uitgevoerd op : 1 december 2009 Rapport vastgesteld te Zoetermeer op: 20 januari 2010 HB /5 documentnummer

2 Pagina 2 van 10

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING BEVINDINGEN TOEZICHTARRANGEMENT Pagina 3 van 10

4

5 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 1 december 2009 een onderzoek uitgevoerd op basisschool Houtwijk te Den Haag om na te gaan of er sprake is van tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 21 april 2008 zijn tekortkomingen vastgesteld in de opbrengsten en het onderwijsleerproces op basisschool Houtwijk. Deze tekortkomingen zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 9 oktober Op grond van de tekorten die toen zijn vastgesteld, heeft de inspectie haar toezicht geïntensiveerd. In het kader hiervan voert de inspectie nu een onderzoek uit om na te gaan of en in hoeverre de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven. In dit onderzoek wordt tevens nagegaan of de school aan enkele wettelijke vereisten voldoet. Toezichthistorie Bij het inspectie-onderzoek van 21 april 2008 heeft de inspectie vastgesteld dat het onderwijs op Houtwijk wel voldoende eindopbrengsten heeft over drie jaar ( ), maar dat de tussenopbrengsten van het schooljaar 2008 onvoldoende zijn. Daarnaast maakte de school onvoldoende aantoonbaar dat zij de leerinhouden van taal en rekenen/wiskunde in voldoende mate afstemt op de leerlingen en ontbrak bij de kwaliteitszorg een nadere trendanalyse van de opbrengsten. Bij dit bezoek zijn de volgende afspraken gemaakt: De school streeft naar voldoende eind- en tussenopbrengsten in het schooljaar De school toont concreet aan hoe zij met behulp van een nadere (trend)analyse van haar jaarlijkse toetsresultaten tot aanscherping komt van de leerinhouden en bij de extra zorg en begeleiding van leerlingen. Dit bezoek van 1 december 2009 is bedoeld om na te gaan of er sprake is van vooruitgang in het niveau van de opbrengsten en in de schoolontwikkeling. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Het betreft met name de schoolgids en het schoolplan. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1 / 2 B, 4, 6, 8. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleider. Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leraren. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en een vertegenwoordiger van het bevoegd gezag. Tijdens het onderzoek zijn, behalve de opbrengsten, indicatoren beoordeeld van de volgende aspecten: onderwijsleerproces, schoolklimaat, didactisch handelen, zorg en begeleiding en kwaliteitszorg. Deze indicatoren zijn erbij betrokken, omdat zij mogelijke verklaringen zouden kunnen geven voor het beeld van de opbrengsten. Pagina 5 van 10

6 Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader po/vo Daarnaast is gebruik gemaakt van aanvullende normeringen die opgenomen zijn in de notitie Analyse en waardering van opbrengsten van oktober Al deze documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek over de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten weergegeven. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin tekortkomingen worden toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 6 van 10

7 2. BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Bij wet- en regelgeving is in de waardering tot uitdrukking gebracht of de school wel (ja) of niet (nee) voldoet aan de genoemde wettelijke vereisten. Opbrengsten 1.1* De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2*. De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 5 Leerstofaanbod 2.1* Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar * De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Didactisch handelen 5.1* De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 5.4 De leraren zorgen voor een goede structuur in de onderwijsactiviteiten. 5.5 De leraren gaan na of de leerlingen de uitleg en/of de opdrachten begrijpen. Afstemming 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Pagina 7 van 10

8 Begeleiding 7.1* De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3* De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Wet- en regelgeving N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en 13). N2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en 12). N3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 19). N4 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WPO, art. 8). ja nee De normindicatoren zijn aangegeven met een asterisk*. Pagina 8 van 10

9 2.2 Beschouwing Algemeen beeld Het onderwijs op basisschool Houtwijk voldoet op hoofdlijnen aan de kwaliteitscriteria die de inspectie stelt. Zowel de eindopbrengsten als de resultaten gedurende de schoolperiode zijn voldoende en ook de normindicatoren voldoen aan de gestelde eisen. Gelet op dit beeld wordt het aangepaste arrangement omgezet in een basisarrangement. Wel tekent de inspectie hierbij aan dat de resultaten nog een wisselend beeld laten zien. Positief is dat de school duidelijk meer opbrengstgericht is gaan werken. Zo is er een trendanalyse van de opbrengsten opgesteld en is er een bewaking van het niveau van de resultaten op basis van gestelde normen. Gelet op de schoolontwikkeling en de beleidskeuzen die gemaakt zijn, constateert de inspectie dat de conclusies van het schoolbezoek van 21 april 2008 serieus zijn genomen en dat er door de schoolleiding gericht beleid op is ontwikkeld. Een belangrijke opgave voor de school is het afstemmen van het onderwijs op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Door middel van een analyse van de leerresultaten vindt gerichte bijsturing van het onderwijsleerproces plaats, onder andere in groeps-plannen. Daarbij streeft het team na, dat wordt tegemoetgekomen aan onderwijs-behoeften van de leerlingen, zoals het bieden van een duidelijke structuur, heldere stappen bij de instructie, veel oefenen, inzet op woordenschatontwikkeling. De effectiviteit zou kunnen worden vergroot door de doelen nog nauwkeuriger te baseren op de analyse van de resultaten. Toelichting Opbrengsten De resultaten aan het eind van de schoolperiode liggen gedurende de laatste drie jaar twee keer onder het niveau dat verwacht mag worden gelet op de leerlingenpopulatie en in 2008 lagen de resultaten op het verwachte niveau. Dit is een kwetsbaar beeld. De opbrengsten op de tussentoetsen zijn voldoende. Deze resultaten zijn door de inspectie beoordeeld bij technisch lezen in de groepen 3 en 4, rekenen-wiskunde in de groepen 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. Drie van de vijf toetsen liggen op het verwachte niveau en twee eronder. De resultaten voor technisch lezen in groep 3 en voor begrijpend lezen in groep 6 waren eind vorig schooljaar onvoldoende. Positief is, dat in het begin van groep 4 het technisch lezen prioriteit heeft gekregen, waardoor het niveau in oktober flink was vooruitgegaan. Het totaalbeeld van de tussentoetsen voor rekenen-wiskunde is over het algemeen positief, voor begrijpend lezen is het niveau duidelijk minder. De school heeft dit ook geconstateerd, en geeft momenteel prioriteit aan het taalbeleid. Een positief gegeven is verder, dat de school al werkt met ontwikkelings- en uitstroomperspectieven voor leerlingen die maximaal het niveau van eind groep 7 zullen bereiken. Begeleiding en leerlingenzorg Het didactisch handelen is over het algemeen positief gewaardeerd. De leraren volgen de ontwikkeling van de leerlingen en analyseren deze ontwikkeling ook. Deze analyse wordt benut bij de groepsplannen en handelingsplannen. Een essentieel punt is, dat het analyseren van de vorderingen van de leerlingen op twee manieren verder ontwikkeld kan worden: op groepsniveau (in de groepsplannen) en op individueel leerlingniveau (in de handelingsplannen). De leerlingenzorg is planmatig opgezet; de planmatigheid zal kunnen worden versterkt door doelen te formuleren die gebaseerd zijn op een diagnose van de problematiek. Dan zal ook een betere evaluatie van de zorg kunnen plaatsvinden. Pagina 9 van 10

10 Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg voorziet in een cyclisch proces, waarbij de trendevaluatie van de opbrengsten wordt benut voor het schoolbeleid. Deze cyclus is ook herkenbaar in het jaarplan en het jaarverslag. Positief is ook, dat de zelfevaluatie heeft geleid tot het stellen van prioriteiten bij het schoolbeleid. Zo heeft de school een aantal vernieuwingen in het vooruitzicht op het gebied van taal-lezen, namelijk de keus van nieuwe methoden voor taal, begrijpend lezen en voortgezet technisch lezen. Het is de bedoeling dat daarbij prioriteit gegeven zal worden aan een leerlijn woordenschatontwikkeling. TOEZICHTARRANGEMENT De Inspectie van het Onderwijs kent aan basisschool Houtwijk het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Het basistoezicht bestaat uit een jaarlijkse risicoanalyse en, eventueel, een onderzoek in het kader van het Onderwijsverslag of themaonderzoeken of een vierjaarlijks bezoek. Pagina 10 van 10