Decentralisatie en Aanbesteden na 18 april 2016

Transcriptie

1 Decentralisatie en Aanbesteden na 18 april 2016 Voorlichtingsbijeenkomst decentralisaties in de zorg Den Bosch, 1 oktober 2015 Anke Stellingwerff Beintema

2 Zorgtaken Gemeente WMO Hulpmiddelen Huishoudelijke hulp Extramurale begeleiding en dagopvang JGZ Participatiewet (vervangt Wwb, Wsw en groot deel van de Wajong) 2

3 Zelf doen of uitbesteden? Zelf doen: Geen aanbestedingsplicht Eigen dienst Derde als ware het een eigen dienst (inbesteding/quasi-inhouse-uitzondering) Uitbesteden: Wel/geen aanbestedingsplicht? Overheidsopdracht Concessie voor diensten Zuivere subsidie 3

4 Beleidsgestuurde contractfinanciering Vaak sprake van een uitvoeringsovereenkomst Al snel sprake van een overheidsopdracht of concessie in plaats van een zuivere subsidierelatie 4

5 Raamovereenkomst / Afspraak per cliënt Raamovereenkomst Op voorhand worden afspraken gemaakt voor de situatie dat zich een zorgvraag voordoet Bij aandienen cliënt staan voorwaarden en zorgaanbieder(s) vast Afspraak per cliënt Bij aandienen cliënt wordt keuze gemaakt voor type procedure 5

6 Kwalificatie Overheidsopdracht Zorgverlener verricht zorg (i) ten behoeve van de gemeente of (ii) ten behoeve van burgers ter uitvoering van een taak die op de gemeente rust. Kwalificatie Concessie voor diensten Zorgverlener verricht zorg ten behoeve van burgers ter uitvoering van een taak die op de gemeente rust. Kwalificatie Zuivere subsidie Zorgverlener verricht zorg ten behoeve van algemeen belang (aan burgers) (niet ter uitvoering van een specifieke taak die op de gemeente rust), en vraagt daar subsidie voor aan. De gemeente stelt specifieke eisen aan de wijze waarop zorg moet worden verricht. De gemeente stelt specifieke eisen aan de wijze waarop zorg moet worden verricht. De gemeente stelt voorwaarden waaraan de subsidieaanvraag/het project moet voldoen. Exploitatierisico bij gemeente Exploitatierisico bij zorgverlener Niet relevant is wie het exploitatierisico draagt. Plicht om zorg te verrichten. Bij niet verrichten kan sprake zijn van plicht tot vergoeden schade. Plicht om zorg te verrichten. Bij niet verrichten kan sprake zijn van plicht tot vergoeden schade. Geen plicht om zorg te verrichten. Bij niet verrichten kan sprake zijn van plicht tot terugbetaling. Aanbestedingsregime Aanbestedingsregime Aanbestedingsregime - Deel 1 Aw 2012 (deel 2a ) - > aankondiging - a.b.b.b. - Deel 1 Aw 2012, Deel 2a Aw > deel 2a Aw a.b.b.b. - Awb (titel 4.2) - a.b.b.b. 6

7 Aankondiging? 7

8 Waarde > (I) Procedure voor sociale en andere specifieke diensten Plicht tot voorafgaande Europese aankondiging Geen plicht tot concurrentiestelling Vooraankondiging (die voortduurt) mag ook In dat geval geen nadere bekendmaking opdracht Ondernemers kunnen altijd hun belangstelling kenbaar maken Plicht tot bekendmaking gegunde opdracht aan Europese Commissie 8

9 Waarde > (II) Op objectieve wijze keuze maken voor: Type procedure Tot procedure toe te laten ondernemer(s) 9

10 Waarde < Geen plicht tot voorafgaande aankondiging, ook niet tot concurrentie Wel op objectieve wijze keuze maken voor: Type procedure Tot procedure toe te laten ondernemer(s) 10

11 Type procedure 11

12 Huidige praktijk Wmo Bestuurlijke aanbesteding: 51% Klassieke aanbesteding: 46% Overig: 3% Bron: Tender Nieuwsbrief maart 2015, nr

13 Type procedure Europees of Nationaal openbaar voorafgaande publicatie alle aanbieders kunnen meedoen Meervoudig onderhands gemeente nodigt meerdere aanbieders uit slechts uitgenodigde aanbieders doen mee Enkelvoudig onderhands gemeente sluit overeenkomst één op één NB. Onderhandelingen zijn in alle gevallen toegestaan! 13

14 Bestuurlijk aanbesteden (I) Enkelvoudig onderhandse procedure, vaak met huidige zorgaanbieders Alle gegadigde zorgaanbieders ondertekenen een basisconvenant dat de spelregels bepaalt voor het overleg en de onderhandelingen die plaatsvinden. Onderhandelen over eisen en wensen van opdrachtgevers waarbij zorgaanbieders aangeven wat de mogelijkheden zijn (overlegtafels) 14

15 Bestuurlijk aanbesteden (II) Overleg leidt tot éénzelfde raamcontract. (m.u.v. prijs) Deze wordt per aanbieder afgesloten Keuzevrijheid voor de afnemers van de diensten Mag bij > , mits aankondiging In feite variant op het Zeeuwse Model 15

16 Keuze type procedure Objectieve criteria: Grootte opdracht Baten en lasten die procedure meebrengt Kenmerken sector (omvang en structuur markt, handelspraktijken) 16

17 Concreet Zorginkoper: Inventariseer de markt Maak keuze op basis van de genoemde criteria en leg dit in inkoopdossier vast NB. Let op eigen inkoopbeleid gemeente. Zorgaanbieder: Maak vooraf zelf interesse voor potentiële opdracht kenbaar aan gemeente Bekijk met gemeente of enkelvoudig onderhands mogelijk is 17

18 Keuze ondernemer 18

19 Keuze toegelaten ondernemer(s) Objectieve criteria: Ervaring in de sector Omvang en infrastructuur onderneming Technische en professionele vaardigheden onderneming Ondernemer heeft geen recht op toelating tot procedure (MvT, p. 15) 19

20 Concreet Zorginkoper: Inventariseer de markt en wie interesse heeft getoond Maak keuze op basis van de genoemde criteria en leg dit in inkoopdossier vast Zorgaanbieder: Maak vooraf zelf interesse voor potentiële opdracht kenbaar aan gemeente Indien niet uitgenodigd: vraag motivering. 20

21 Verplichtingen Aanbestedingswet

22 Beginselen Transparantie > : Aankondiging Verplichting hanteren transparante beoordelingscriteria > : Mededelen gunningsbeslissing Gelijkheidsbeginsel Proportionaliteitsbeginsel Eisen, voorwaarden en criteria aan inschrijvers en inschrijvingen moeten in redelijke verhouding staan tot aard en omvang opdracht Gids Proportionaliteit (comply or explain) 22

23 Overige verplichtingen Leveren maatschappelijke waarde Milieucriteria Sociale criteria (social return) EMVI Clusterverbod (comply or explain) Splitsingsgebod (comply or explain) Beperking administratieve lasten 23

24 Verplichtingen Algemene beginselen behoorlijk bestuur 24

25 A.b.b.b. Legaliteitsbeginsel (geen bevoegdheid zonder grondslag in de wet) Zorgvuldigheidsbeginsel Motiveringsbeginsel Rechtszekerheidsbeginsel Gelijkheidsbeginsel Verbod van détournement de pouvoir (bevoegdheid alleen voor doel van bevoegdheid gebruiken) Fair-play-beginsel (onpartijdig, eerlijk, open) Verbod op détournement de procédure (geen lichtere procedure gebruiken als procedure met meer waarborgen openstaat) Vertrouwensbeginsel Evenredigheidsbeginsel Specialiteitsbeginsel (alleen die belangen behartigen waarvoor wet of regeling grondslag biedt) 25

26 Concurrentiestelling? Geen verplichting tot voorafgaande publicatie en ook niet tot concurrentiestelling Wel zorgvuldige keuze voor De te volgen procedure De hiertoe uit te nodigen ondernemer(s) (Als voldaan wordt aan Deel 1 Aw2012 wordt ook voldaan aan a.b.b.b.) 26

27 Inkoop- en aanbestedingsbeleid Houden aan eigen inkoop- en aanbestedingsbeleid (= beleidsregel in de zin van Awb) Kent vaak mogelijkheden om af te wijken van voorgeschreven procedure 27

28 Schematische weergave verplichtingen 28

29 Aanbestedingswet 2012 Objectieve criteria keuze type procedure (na 18/4/2016: > Europese bekendmaking) Objectieve criteria keuze toe te laten ondernemer(s) Transparantie Gelijkheidsbeginsel Proportionaliteitsbeginsel Leveren maatschappelijke waarde A.b.b.b. Verbod op détournement de procedure Zorgvuldigheidsbeginsel Motiveringsbeginsel Gelijkheidsbeginsel Evenredigheidsbeginsel Verbod van détournement de pouvoir Clusterverbod Splitsingsgebod Beperking administratieve lasten Fair-play-beginsel Legaliteitsbeginsel Vertrouwensbeginsel Rechtszekerheidsbeginsel Specialiteitsbeginsel 29

30 Tarieven 30

31 Maximumtarief Zorgvuldigheidsbeginsel Proportionaliteitsbeginsel Kostendekkend? Geldende arbeidsvoorwaarden moeten uit de prijs voor de levering van een voorziening kunnen worden bekostigd (art Wmo 2015) Dus loonkosten van passend in te zetten personeel volgens de geldende CAO Gemeenten zelf inschatting maken van een reële kostprijs van de activiteiten. Gaat niet om of ook kostendekkend is in specifieke situatie van een zorgaanbieder. 31

32 Wijziging overeenkomst 32

33 Wezenlijk wijzigen mag niet Wijzigen mag, wezenlijk wijzigen niet en leidt tot nieuwe aanbestedingsplicht Dit is het geval, indien gemeente voorwaarden invoert die Mogelijk tot een andere kring van gegadigden leiden Het aantal leveringen/diensten t.o.v. eerste aanbesteding wordt uitgebreid c.q. beperkt Economisch evenwicht verschuift ten voordele van opdrachtnemer 33

34 Wijziging onderaannemer (I) Wijziging is niet toegestaan, indien: i. Een hoofdaannemer, vanwege specifieke kenmerken van de opdracht, op een bepaalde onderaannemer een beroep heeft gedaan; en ii. Dit voor de gemeente een beslissend element is geweest bij het sluiten van de overeenkomst 34

35 Wijzigen onderaannemer (II) Wijziging is wel toegestaan als: i. De hoofdaannemer zelf aan alle gestelde eisen voldoet en op basis hiervan voor gunning in aanmerking komt; en ii. De hoofdaannemer en de nieuwe onderaannemer ook bij herbeoordeling als winnende inschrijver zouden zijn geëindigd; en iii. De nieuwe onderaannemer ook aan de op haar van toepassing zijnde selectiecriteria voldoet. 35

36 Vragen? 36