OPLEIDING tot Verzorgende-IG Kraam. Ondersteuningsmagazijn. Beroepstaak B Gevorderd

Transcriptie

1 OPLEIDING tot Verzorgende-IG Kraam Ondersteuningsmagazijn Beroepstaak B Gevorderd KD 2012 Albeda college Branche gezondheidszorg Kwalificatieniveau 3 Cohort: Fase: gevorderd Naam student:. Albeda college Branche Gezondheidzorg 1

2 Albeda college Branche Gezondheidzorg 2

3 Het voeren van een intakegesprek Competenties De student kan de theorie beschrijven m.b.t. het voeren van een intakegesprek Boek: Het zorgplan vaststellen Thema 1 H3 Het voeren van een startgesprek Antwoordmodel J. Formuleren en rapporteren Lees het hoofdstuk en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdracht Albeda college Branche Gezondheidzorg 3

4 In samenhang betekenis geven aan verzamelde informatie Competenties De student kan de theorie beschrijven m.b.t. het in samenhang betekenis geven aan verzamelde informatie Boek: Het zorgplan vaststellen Thema 1 H4 In samenhang betekenis geven aan verzamelde informatie Antwoordmodel J. Formuleren en rapporteren Lees het hoofdstuk en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdracht Albeda college Branche Gezondheidzorg 4

5 Een zorgresultaat formuleren Competenties De student kan de theorie beschrijven m.b.t. het formuleren van een zorgresultaat Boek: Het zorgplan vaststellen Thema 2 H1 Het zorgresultaat formuleren Antwoordmodel J. Formuleren en rapporteren Lees het hoofdstuk en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdracht Albeda college Branche Gezondheidzorg 5

6 Duur en mate van ondersteuning Competenties De student kan de theorie beschrijven m.b.t. duur en mate van de ondersteuning Boek: Het zorgplan vaststellen Thema 2 H2 Duur en mate van ondersteuning Antwoordmodel J. Formuleren en rapporteren Lees het hoofdstuk en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdracht Albeda college Branche Gezondheidzorg 6

7 Overleggen met zorgvrager en naasten Competenties De student kan de theorie beschrijven m.b.t. overleggen met zorgvrager en naasten Boek: Het zorgplan vaststellen Thema 2 H3 Overleggen met zorgvrager en naasten Antwoordmodel J. Formuleren en rapporteren Lees het hoofdstuk en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdracht Albeda college Branche Gezondheidzorg 7

8 Het zorgplan en andere disciplines Competenties De student kan de theorie beschrijven m.b.t. het zorgplan en andere disciplines Boek: Het zorgplan vaststellen Thema 2 H4 Het zorgplan en andere disciplines Antwoordmodel J. Formuleren en rapporteren Lees het hoofdstuk en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdracht Albeda college Branche Gezondheidzorg 8

9 Veranderingen signaleren in de gezondheidstoestand Competenties De student kan de theorie beschrijven m.b.t. het signaleren van veranderingen in de gezondheidstoestand Boek: Het zorgplan vaststellen Thema 3 H1 Veranderingen signaleren in de gezondheidstoestand Antwoordmodel J. Formuleren en rapporteren Lees het hoofdstuk en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdracht Albeda college Branche Gezondheidzorg 9

10 Veranderingen signaleren in de zorgbehoefte Competenties De student kan de theorie beschrijven m.b.t. het signaleren van veranderingen in de zorgbehoefte Boek: Het zorgplan vaststellen Thema 3 H2 Veranderingen signaleren in de zorgbehoefte Antwoordmodel J. Formuleren en rapporteren Lees het hoofdstuk en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdracht Albeda college Branche Gezondheidzorg 10

11 Evalueren Competenties De student kan de theorie beschrijven m.b.t. het evalueren van het zorg(leef)plan Boek: Het zorgplan vaststellen Thema 4 H1 Evalueren Antwoordmodel J. Formuleren en rapporteren Lees het hoofdstuk en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdracht Albeda college Branche Gezondheidzorg 11

12 Het zorg(leef)plan bijstellen Competenties De student kan de theorie beschrijven m.b.t. het evalueren van het zorg(leef)plan Boek: Het zorgplan vaststellen Thema 4 H1 Evalueren Antwoordmodel J. Formuleren en rapporteren Lees het hoofdstuk en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdracht Albeda college Branche Gezondheidzorg 12

13 Prioriteiten stellen Competenties De student kan prioriteiten stellen Boek De zorgverlening afstemmen en evalueren Thema 3 Hoofdstuk 3 Prioriteiten stellen Kijk je activiteit na met behulp van het antwoordmodel K: vakdeskundigheid toepassen Maak praktijk 1 en 2 en de kennisopdracht van Boek De zorgverlening afstemmen en evalueren Thema 3 Hoofdstuk 3 Prioriteiten stellen Albeda college Branche Gezondheidzorg 13

14 Maken van een tijdplanning Competenties De student kan een tijdsplanning maken Boek De zorgverlening afstemmen en evalueren Thema 3 Hoofdstuk 1 Een tijdplanning maken Zie de evaluatie bij de samenwerkingsopdracht Q Plannen en organiseren Maak in een groepje van 4 personen de samenwerkingsopdracht van Boek De zorgverlening afstemmen en evalueren Thema 3 Hoofdstuk 1 Een tijdplanning maken Albeda college Branche Gezondheidzorg 14

15 Rapporteren aan de naasten van een kraamvrouw Competenties De student kan de theorie beschrijven m.b.t. rapporteren aan naasten van een zorgvrager Boek: Het zorgplan vaststellen Thema 5 H4 Rapporteren aan naasten van een zorgvrager Antwoordmodel J. Formuleren en rapporteren Lees het hoofdstuk en maak de vragen bij Praktijk 2 en de kennisopdracht Albeda college Branche Gezondheidzorg 15

16 Rapporteren aan andere disciplines Competenties De student kan de theorie beschrijven m.b.t. rapporteren aan andere disciplines Boek: Het zorgplan vaststellen Thema 5 H5 Rapporteren aan andere disciplines Antwoordmodel J. Formuleren en rapporteren Lees het hoofdstuk en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdracht Albeda college Branche Gezondheidzorg 16

17 Nieuwe gegevens verwerken in zorgplan Competenties De student kan nieuwe gegevens verwerken in het zorgplan Boek de zorgverlening afstemmen en evalueren Thema 7 hoofdstuk 6 Nieuwe afspraken en gegevens verwerken in het zorgplan Kijk je activiteit na met behulp van het antwoordmodel J. Formuleren en rapporteren M. Analyseren Maak de kennisopdracht van Boek de zorgverlening afstemmen en evalueren Thema 7, hoofdstuk 6 Nieuwe afspraken en gegevens verwerken in het zorgplan Albeda college Branche Gezondheidzorg 17

18 Zorgdragen voor het ontslag en de overdracht De student kan zijn kennis verwoorden over zorgdragen voor het ontslag en de overdracht van een zorgvrager. De zorgverlening afstemmen en evalueren, Thema 8 Zorgdragen voor ontslag en de overdracht H 1, 2, 3 Kijk de activiteit na met behulp van je antwoordmodel Competentie K. Vakdeskundigheid toepassen Maak de kennisopdrachten van thema 8 Zorgdragen voor ontslag en de overdracht uit het boek De zorgverlening afstemmen en evalueren. Maak ook de praktijksituaties Albeda college Branche Gezondheidzorg 18

19 Fasen zorgproces Competentie De student kan de fasen van het zorgproces benoemen Boek Het zorgplan opstellen Thema 1 H1 Methodisch werken Bespreek de uitkomst met medestudenten, vraag zo nodig verduidelijking aan de docent J. Formuleren en rapporteren K. Vakdeskundigheid toepassen M. Analyseren Beschrijf de fasen van het zorgproces aan de hand van een praktijkvoorbeeld. Om goede zorg te kunnen geven zal je goed moeten kunnen inschatten aan welke zorg een zorgvrager behoefte heeft. Je moet dus inzicht hebben in het zorgproces. Het zorgproces begint met het in kaart brengen van de zorgbehoefte (zorgvraag) en eindigt als de zorgvrager geen ondersteuning meer nodig heeft. Omschrijf aan de hand van een praktijkvoorbeeld, de 6 fasen van het zorgproces. Geef achter elke fase uitleg aan de hand van jouw praktijkvoorbeeld. Maak persoonlijke gegevens onherkenbaar in verband met de privacy van de zorgvrager. Reflectie Wat wil je nog leren om de competenties te beheersen? Noteer dit voor jezelf en vraag om feedback van de docent. Albeda college Branche Gezondheidzorg 19

20 Gordon Competenties: De student kan met behulp van de 11 gezondheidspatronen van Gordon het functioneren van de zorgvrager in beeld brengen Boek Het zorgplan vaststellen Thema 1 H1 Methodisch werken: Gordon gezondheidspatronen. Te vinden bij extra materialen van I-care. Vergelijk je antwoorden met een of meerdere medestudenten. Vraag eventueel de docent om verduidelijking J. Formuleren en rapporteren; M. Analyseren. Zet achter onderstaande informatie het juiste gezondheidspatroon. Maak gebruik van de lijst met de 11 gezondheidspatronen van Gordon. Het is mogelijk dat de informatie bij meerdere gezondheidspatronen past. Leg in dat geval je keuze kort uit. 1. Ontlasting krijgen gaat moeilijk 2. Kan zich niet zelf aankleden 3. Lopen gaat niet meer 4. Morsen bij het drinken 5. Slecht slapen 6. Kan zich niet uitkleden 7. Slecht horen 8. Veel transpireren 9. Kan niet zelfstandig haar tanden poetsen 10. Voelt zich eenzaam 11. Kan niet begrijpelijk praten 12. Is erg vergeetachtig 13. Ruikt niets meer 14. Weigert de medicijnen in te nemen 15. Voelt zich onzeker 16. Rookt veel 17. Wil dagelijks mediteren 18. Heeft veel overgewicht 19. Is overdag erg moe 20. Heeft veel last van hoofdpijn 21. Is angstig 22. Is impotent 23. Ziet slecht 24. Drinkt dagelijks flink wat alcohol 25. Is incontinent Albeda college Branche Gezondheidzorg 20

21 Soorten zorgplannen Competenties De student maakt kennis met de zorgplannen van diverse kraaminstellingen en kan de overeenkomsten en verschillen benoemen. Boek Het zorgplan vaststellen Bespreek de uitkomst met medestudenten Vraag zo nodig de docent om verduidelijking. E. Samenwerken en overleggen M. Analyseren Maak kennis met verschillende soorten zorgplannen en kan de overeenkomsten en verschillen benoemen. Werkwijze Vorm een subgroepje van max. 4 personen, het liefst van verschillende kraamzorgorganisaties. Neem een leeg zorgplan als uitgangspunt, vraag deze aan de docent. Vergelijk dit zorgplan met het zorgplan van je eigen organisatie. Vergelijk de zorgplannen met de zorgplannen van je collega studenten. Leg in een verslag vast wat de overeenkomsten en de verschillen zijn, en probeer er achter te komen waarom voor deze samenstelling van zorgplan is gekozen. Het verslag bestaat uit een A4 met daarop puntsgewijs de verschillen en overeenkomsten. Albeda college Branche Gezondheidzorg 21

22 Invullen van de templijst moeder en baby Competentie De student heeft kennis van het invullen van de templijst van moeder en baby Kraamverzorging Vergelijk je uitkomsten met die van een medestudent. Vraag zo nodig verduidelijking aan de docent J. Formuleren en rapporteren, K. Vakdeskundigheid toepassen M. Analyseren Vul de templijst aan de hand van bijgevoegde opdracht in Reflectievragen Heb je al eerder geleerd hoe een templijst in te vullen? Waarin wijkt deze af van de templijst van een normale zorgvrager? Benoem welke gegevens je, naast die van de vitale functies, nog meer op de templijst moet noteren Albeda college Branche Gezondheidzorg 22

23 Vul de gegevens van moeder en kind in op de bijgevoegde templijst. Dag 1 Moeder mevrouw Troost s morgens: temp C pols 68 baarmoederstand: 1 vinger onder de navel s middags: temp 36.9 C pols 72 baarmoederstand: 2 vingers onder de navel Vloeien: ruim, helderrood; geen ontlasting gehad Baby Elise s morgens temp C s middags temp C Gewicht: 4400 gram Dag 2 Moeder mevrouw Troost s morgens: temp C pols 64 baarmoederstand: 2 vingers onder de navel s middags: temp 37.0 C pols 76 baarmoederstand: 2 vingers onder de navel Vloeien: ruim, helderrood; geen ontlasting gehad Baby Elise s morgens temp C s middags temp C Gewicht: 4210 gram Dag 3 Moeder mevrouw Troost s morgens: temp C pols 64 baarmoederstand: 2 vingers onder de navel s middags: temp 37.4 C pols 80 baarmoederstand: 3 vingers onder de navel Vloeien: normaal; ontlasting gehad Baby Elise s morgens temp C s middags temp C Gewicht: 4230 gram Dag 4 Moeder mevrouw Troost s morgens: temp C pols 68 baarmoederstand: 3 vingers onder de navel s middags: temp 37.9 C pols 92 baarmoederstand: 2 vingers onder de navel Vloeien: ruim, helderrood; geen ontlasting gehad Baby Elise s morgens temp C s middags temp C Gewicht: 4280 gram Albeda college Branche Gezondheidzorg 23

24 Albeda college Branche Gezondheidzorg 24

25 Albeda college Branche Gezondheidzorg 25

26 Stellingen zorgplan De student benoemt de juistheid van stellingen met als onderwerp: het zorgplan Boek Het zorgplan vaststellen Thema 2 Bespreek de opdracht na met een medestudent. Vraag zo nodig de docent om verduidelijking. Competentie M. Analyseren Geef bij de onderstaande uitspraken aan of deze juist of onjuist zijn. Licht je keuze toe. 1. Gegevens verzamelen moet je volgens een systeem doen. 2. Elke instantie/instelling heeft haar eigen systeem van gegevens verzamelen. 3. In principe moet de zorgvrager uitmaken wat er gegeven wordt aan persoonlijke zorg. 4. Voor eenzelfde groep zorgvragers kun je eenzelfde zorgplan maken. 5. Het verzamelen van gegevens is altijd een taak van andere disciplines en wordt voor de verzorgende gedaan. 6. Gegevens over de vroegere levensloop van een zorgvrager heb je niet nodig. 7. Als je gegevens verzamelt over een zorgvrager, hoef je niet altijd toestemming te vragen. 8. Er zijn verschillende zorgdossiers per zorgvrager. 9. Het gestandaardiseerde interview is de methode om een intakegesprek te voeren. 10. Hoe beter een zorgprobleem geformuleerd is, des te gemakkelijker is het formuleren van het zorgdoel. 11. Een zorgplan is hetzelfde als een zorgdossier. 12. Een zorgdoel dat niet haalbaar is kan toch een goed zorgdoel zijn. 13. Verzorgenden mogen vaststellen wat een zorgvrager mankeert. 14. Omwille van de zorgvrager heb je het recht om aan naasten informatie te vragen zonder toestemming van de zorgvrager. Albeda college Branche Gezondheidzorg 26

27 Kenmerken van instellingen en organisaties De student kan de kenmerken weergeven van de intramurale, extramurale, transmurale en semi-murale settings waar de verzorgende mee te maken krijgt. Studieboek De zorgverlening afstemmen en evalueren Thema 9, Hoofdstuk 1 Intramurale settings Hoofdstuk 2 Extramurale settings Hoofdstuk 3 Transmurale settings Hoofdstuk 4 Semi-murale settings Kijk de activiteit na met behulp van het antwoordmodel Competenties K. Vakdeskundigheid toepassen Maak de kennisopdracht en praktijkopdracht 1, 2 en 3 van Studieboek De zorgverlening afstemmen en evalueren bij thema 9, hoofdstuk 1 Intramurale settings thema 9, hoofdstuk 2 Extra murale settings thema 9, hoofdstuk 3 Transmurale settings thema 9, hoofdstuk 4 Semi-murale settings Albeda college Branche Gezondheidzorg 27

28 Vragen voor een overplaatsingsgesprek Competenties De student kan verwoorden welke informatie van belang is bij een overplaatsingsgesprek. Studieboek de zorgverlening afstemmen en evalueren Thema 8 hoofdstuk 2 en 3 Kijk de activiteit na met behulp van het antwoordmodel J Formuleren en rapporteren M Analyseren 1. Maak zoveel mogelijk vragen ter voorbereiding van het overplaatsingsgesprek. 2. Bedenk minimaal 7 aspecten over een zorgsituatie of eigenschappen van de zorgvrager die je in een schriftelijke overdracht zou willen vermelden. Werkwijze Lees de casus en bereid het gesprek voor. Casus 1: Mark de Jager is 26 jaar en heeft een maand geleden een auto ongeluk gehad. Hij ligt al die tijd al in het ziekenhuis. Door dat ongeluk was hij zwaar gewond en heeft een dwarslaesie opgelopen. Inmiddels is Mark dusdanig herstelt dat hij naar een revalidatiecentrum kan. Hier kan hij verder herstellen na het ongeval en wordt hij behandeld door een gespecialiseerd team. Door middel van oefeningen en adviezen leert hij hoe hij bepaalde activiteiten, zoals verplaatsen, zelfverzorging, hobby/werk en huishoudelijke activiteiten, weer kan gaan doen, al dan niet op een aangepaste manier. Verder wordt aandacht besteed aan aanpassingen en voorzieningen. Ook de sociale situatie (gezin, vrienden, werk), verwerking en acceptatie van het functioneren met een dwarslaesie komen aan de orde. Kijk de activiteit na met behulp van het antwoordmodel. Schrijf een korte reflectie op de competenties. Reflectie op de competenties Formuleren en rapporteren, Analyseren en kwaliteit leveren: 1. Waarom zijn juist deze competenties van belang bij het voeren van een overplaatsingsgesprek? 2. Welke competentie vind jij het moeilijkst? En welke het makkelijkst? 3. Wat heb je geleerd met betrekking tot de competenties? 4. Wat zou je nog meer willen leren? Albeda college Branche Gezondheidzorg 28

29 Startgesprek deel 1 Praktische voorbereiding De student kan een startgesprek houden in simulatie Bereid je voor d.m.v. de theorie uit het boek Het zorgplan opstellen Bestudeer het model van Gordon/Nanda nogmaals. Neem vanuit de praktijk een standaard intakeformulier mee. Vorm een groepje van 4 studenten Lees de casus goed door Het zorgplan opstellen Thema 1 Hoofdstuk 3: Het voeren van een intakegesprek Bespreek aan de hand van de observatielijst van de samenwerkingsopdracht het gesprek. Competentie D. Aandacht en begrip tonen H. Overtuigen en beïnvloeden K. Vakdeskundigheid toepassen Voer de samenwerkingsopdracht uit die staat beschreven in het boek bij Thema 1 H 3 Let op: deze opdracht heeft nog een deel 2. Hierin ga je het zorgplan opstellen voor mevrouw Claessen. Je hebt hiervoor de gegevens nodig uit deze opdracht. Reflectie Gebruik daarvoor het schema van de samenwerkingsopdracht. Noteer voor jezelf: Wat heb je bij jezelf bemerkt ten aanzien van de competenties? Beheers je deze of kom je nog iets te kort? Wat zou je nog willen leren? Hoe ga je dat aanpakken? Albeda college Branche Gezondheidzorg 29

30 Startgesprek deel 2 De student kan aan de hand van gegevens uit een startgesprek een zorgplan samenstellen Praktische Bereid je voor door middel van de theorie uit het boek Het zorgplan voorbereiding vaststellen Neem de gegevens erbij van deel 1 van deze opdracht (uitwerking rollenspel). Zorg dat je de beschikking hebt over een computer voor de uitwerking. Studieboek Het zorgplan vaststellen Thema 1 H 3 en 4 Bespreek met je medestudenten de uitkomst van het zorgplan. Vergelijk de bevindingen met het antwoordmodel. Bespreek onduidelijkheden evt. met docent. Competentie J. Formuleren en rapporteren K. Vakdeskundigheid toepassen M. Analyseren Stel een zorgplan op voor mevrouw Claessen. Bedoeling van deze opdracht is dat je, met de uitkomsten van een startgesprek, een zorgplan gaat samenstellen voor deze mevrouw Claessen. Probeer in ieder geval van iedere categorie een zorgprobleem en zorgdoel uit te werken. Het gaat dan om een lichamelijk, een psychisch en een sociaal probleem. Werk deze geheel uit, inclusief activiteiten en evaluatie. Reflectie Noteer voor je zelf welke competentie je nog niet beheerst en hoe je dat zou willen leren. Albeda college Branche Gezondheidzorg 30

31 Startgesprek voeren Praktische voorbereiding Competentie De student kan in simulatie een startgesprek voeren. Bereid je voor d.m.v. de theorie uit het boek Het zorgplan vaststellen Vraag in de praktijk een gestandaardiseerde intakelijst. Boek Het zorgplan vaststellen Thema 1 H3 Bespreek aan de hand van de observatielijst met de medestudenten de sterke en minder sterke momenten van het gesprek. D. Aandacht en begrip tonen H. Overtuigen en beïnvloeden K. Vakdeskundigheid toepassen. Voer in een oefensituatie een startgesprek. Werkwijze Voordat je het gesprek gaat voeren is het van belang dat je eerst gaat kijken naar de intakelijst die je uit de praktijk hebt meegenomen. Na het lezen van de casus is het van belang dat je eerst de hoofd- en bijzaken gaat scheiden. Tevens moet je rekening houden met de beschikbare tijd. Je hebt maar 10 minuten voor het uitvoeren van het gesprek. Vorm een drietal met klasgenoten. Spreek af wie er kraamvrouw, kraamverzorgende en observant is. Na elke oefening wisselen de rollen zodat iedereen elke rol een keer heeft gehad. De kraamvrouw; Denk je in dat je start in een gezin waarbij de moeder opgenomen is geweest voor een bevalling door middel van een sectio caesarea.het dochtertje woog 3250 gram bij de geboorte en heeft moeite met het drinken van het flesje.verder gaat het goed met moeder en kind De kraamverzorgende: je bent nog maar kort werkzaam in de kraamzorg. Je bent nog leerling. Je werkbegeleider belde net naar je dat zij in de file staat en dat het nog wel even kan duren voordat zij in het gezin is. Jij gaat nu zelf het startgesprek voeren. De observant: observeert aan de hand van observatielijst. Observatiepunten - Is het doel van het gesprek duidelijk, heeft de verzorgende zich voorgesteld? - Heeft de verzorgende zich voorbereid op de komst van de nieuwe zorgvrager? Waaruit bleek dat? - Paste de verzorgende het woordgebruik aan, aan de zorgvrager? - Heeft de verzorgende de antwoorden samengevat? - Sloten de vragen aan op het verhaal van de zorgvrager? - Heeft de verzorgende voldoende rekening gehouden met de gevoelens van de zorgvrager? Waaruit blijkt dat? - Heeft de verzorgende voldoende gegevens verzameld? Motiveer. - Heeft de verzorgende het gesprek afgesloten? Reflectie - Vraag feedback aan de zorgvrager en observant en noteer je verbeterpunten. - Noteer voor jezelf wat je beter zou willen doen en wat je goed hebt gedaan tijdens het uitvoeren van deze activiteit. Gebruik hierbij de competenties. - Hoe zou je de verbeterpunten kunnen bereiken? Albeda college Branche Gezondheidzorg 31

32 Startgesprek voeren vervolg De student kan naar aanleiding van een startgesprek een zorgplan opstellen voor een zorgvrager. Praktische Verzamel gegevens van de eerdere activiteit rollenspel gegevens om voorbereiding zorgplan te maken. Boek Het zorgplan opstellen Thema 1 H 4 en Thema 2 H 1 Kijk en bespreek de uitkomsten van deze opdracht na met medestudent. Vraag de docent evt. om verduidelijking. Competentie J. Formuleren en rapporteren M. Analyseren Stel een zorgplan op met behulp van de gegevens die je verkregen hebt tijdens een eerder gevoerd startgesprek. Werkwijze: In een vorige activiteit: startgesprek voeren, heb je in een rollenspel een intakegesprek gevoerd met je medeklasgenoten. Dit heb je in drietallen gedaan. Bij deze activiteit is het de bedoeling dat je met de gegevens die jij uit jouw rollenspel hebt gehaald, een zorgplan gaat opstellen. Je kiest dan voor de gegevens die uit het gesprek zijn gekomen dat jij persoonlijk hebt gevoerd. Het is de bedoeling dat je minimaal 3 zorgproblemen volgens de POG/PES formuleert, compleet met zorgdoelen (volgens RUMBA) en activiteiten. Reflectie Noteer voor jezelf of je de competenties beheerst. Wat wil je nog verder leren en hoe zou je dat kunnen doen? Albeda college Branche Gezondheidzorg 32

33 Casus zorgplan De student kan een zorgplan opstellen Boek Het zorgplan vaststellen Thema 1: H 2, 3, 4 Thema 2 H 1, 2 Thema 4 H 1, 2 Bespreek de opdracht na met een medestudent. Vraag zo nodig de docent om verduidelijking. Competentie J. Formuleren en rapporteren M. Analyseren Lees onderstaande casus door en werk bijgevoegde vragen uit. Casus Enkele dagen geleden is mevrouw Wierenga vanuit het ziekenhuis thuis gekomen. De eerste dag ging het aanvankelijk goed met moeder en kind. De volgende dag gaf mevrouw aan hevige pijn te hebben in haar borst. Zij kreeg koorts en de huisarts heeft haar antibiotica voorgeschreven in verband met een borstontsteking. Mevrouw was hier erg ziek en kon bijna niet op haar benen staan. Jij besloot mevrouw op bed te wassen en de verzorging van de baby geheel over te nemen. Voor de avond en de nacht heb je haar man uitleg gegeven over de verzorging van zijn zoon. Inmiddels is de koorts gezakt en geeft mevrouw aan dat het lopen en draaien in bed veel pijn oplevert. Het blijkt na doorvragen dat mevrouw deze pijn al had tijdens de zwangerschap maar dat het na de bevalling is verergerd. Jij denkt aan bekkeninstabiliteit en waarschuwt de verloskundige. De verloskundige overlegd met het gezin en komt tot de conclusie dat er een probleem ontstaat met de zorg voor de huishouding en zorg voor kind na 8 dagen en verlengt de zorg met 2 dagen zodat je het gezin kunt voorbereiden op de zorg nadat je bent vertrokken. Op de vijfde dag blijkt dat zoon Eric meer 10% afgevallen.de verloskundige geeft aan dat je een flesje extra voeding (30 ml) mag geven en de borstvoeding moet blijven stimuleren. Ook moet er in de avond een extra flesje gegeven worden. Hoe het flesje klaar gemaakt moet worden ga je uitleggen aan de vader. De vader gaat naar de winkel voor het kopen van een flesje en voeding. Zelf gaat je het flesje uitkoken en de voeding klaar maken voor Eric. Je geeft het flesje na het drinken van de borst en Eric drinkt 20ml extra. Omdat moeder pijn heeft neem jij het huishoudelijke deel geheel over. Je begint met de afwas die er nog stond van de vorige avond.na de afwas maak je het ontbijt klaar en brengt dit naar de moeder zodat ze op bed kan eten. Daar vraag zij of je de bedden willen verschonen van de andere kinderen vandaag. Je geeft aan dat je dit niet kan beloven omdat er veel werk en begeleiding wacht en dat de zorg voor moeder en kind belangrijker is. Je vraagt haar of er misschien iemand anders (bijvoorbeeld haar moeder) de bedden kan verschonen. Het blijkt,na een telefoontje, dat het inderdaad vanavond mogelijk is. Je bent op de laatste dag van de zorg en je wilt een afsluitend gesprek voeren. Je vraagt of het gezin tevreden was over de geleverde zorg en nu blijkt pas dat ze erg boos waren over het feit dat haar moeder de bedden heeft moeten verschonen. Zij gaan dan ook een klacht indienen bij het kraamcentrum. Jij gaat naar huis met een naar gevoel. Albeda college Branche Gezondheidzorg 33

34 Werkwijze 1. Na bovenstaande tekst te hebben gelezen mag je 3 problemen kiezen die je vervolgens gaat uitwerken volgens de POG. 2. Formuleer vervolgens de doelstellingen bij deze problemen volgens de RUMBA. 3. Beschrijf vervolgens de activiteiten vanuit de verzorgende en geef aan wanneer en hoe vaak een activiteit moet gebeuren. 4. Beschrijf tenslotte de product- en procesevaluatie. 5. Vergelijk de uitkomsten met het antwoordmodel, en vraag evt. verduidelijking aan de docent. Reflectie Noteer voor jezelf wat je goed en wat minder goed ging bij het maken van de taken in deze activiteit. Wat wil je nog leren ten aanzien van de competenties Analyseren en Formuleren en rapporteren. Albeda college Branche Gezondheidzorg 34

35 Opstellen van een zorg-leefplan Competentie De student kan naar aanleiding van een (zelfgeschreven) casus een zorg-leefplan opstellen voor een zorgvrager Het zorgplan vaststellen Internet: I-Care plein Laat je uitwerking ter beoordeling zien aan je begeleidend docent. E. Samenwerken en overleggen J. Formuleren en rapporteren K. Vakdeskundigheid toepassen Stel een zorg-leefplan op voor een zorgvrager naar aanleiding van een (zelfgeschreven) casus. Werkwijze 1. Lees het artikel via de volgende link; 2. Oriënteer je op de activiteit door de website te bestuderen. Ga naar Klik op etalage. Lees de onderdelen: van zorgplan naar leefplan en andere kijk op cliënten. 3. Print het de leefplanbladen en de actiekaarten op gekleurd papier. 4. Kies een casus het boek. Je mag ook met je groepje een casus schrijven. 5. Stel naar aanleiding van de casus een zorg-leefplan op. 6. Formuleer psychosociale zorgproblemen met bijbehorende doelen en acties. Reflectievragen 1. Hoe hebben jullie deze activiteit aangepakt? 2. Welke informatiebronnen heb je gebruikt om deze activiteit te maken? 3. Hoe verliep de samenwerking? 4. Wat vond je moeilijk aan deze activiteit? 5. Wat heb je geleerd van deze activiteit? Albeda college Branche Gezondheidzorg 35

36 Oefensituatie overplaatsingsgesprek De student kan een overplaatsingsgesprek houden in een oefen situatie Boek de zorgverlening afstemmen en evalueren Thema 8, hoofdstuk 2 De overdracht naar een andere afdeling Maak een verslag van het ontslaggesprek. Evalueer het gesprek met de andere student. Competenties D Aandacht en begrip tonen H Overtuigen en beïnvloeden J Formuleren en rapporteren K Vakdeskundigheid toepassen M Analyseren Samen met een andere student wordt een overplaatsingsgesprek nagedaan. Werkwijze Werk in tweetallen. Verdeel de taken en bereid voor: 1. een student speelt Marc de Jager, 2. een student is de verzorgende die het overplaatsingsgesprek voert. Lees de casus en de antwoorden van de activiteit vragen voor een overplaatsingsgesprek goed door en bereid het gesprek voor. - Het gesprek duurt minimaal 10 minuten. - De student die de verzorgende speelde maakt een verslag van het overplaatsingsgesprek. - De student die Marc de Koning speelde schrijft zijn/haar ervaringen op over het verloop van het gesprek. Criteria waar de zorgvrager op heeft gelet zijn: 0 Heb je alles kunnen vertellen wat je kwijt wilde in het gesprek? 0 Heeft de verzorgende nu een goede indruk van wat je wil en wie je bent? Waarom vind je dat? 0 Vond je het een prettig gesprek en zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet? : De student die het overplaatsingsgesprek heeft gedaan krijgt feedback van de student die de zorgvrager heeft gespeeld. Reflecteer daarna samen op de competenties. Hoe zie je de competenties terug in de activiteit? Hoe vinden jullie jezelf functioneren ten aanzien van deze competenties? Motiveer je antwoord met voorbeelden uit deze oefensituatie. Na de evaluatie wissel je van rol. Albeda college Branche Gezondheidzorg 36

37 Casus 1: Mark de Jager is 26 jaar en heeft een maand geleden een auto ongeluk gehad. Hij ligt al die tijd al in het ziekenhuis. Door dat ongeluk was hij zwaar gewond en heeft een dwarslaesie opgelopen. Inmiddels is Mark dusdanig herstelt dat hij naar een revalidatiecentrum kan. Hier kan hij verder herstellen na het ongeval en wordt hij behandeld door een gespecialiseerd team. Door middel van oefeningen en adviezen leert hij hoe hij bepaalde activiteiten, zoals verplaatsen, zelfverzorging, hobby/werk en huishoudelijke activiteiten, weer kan gaan doen, al dan niet op een aangepaste manier. Verder wordt aandacht besteed aan aanpassingen en voorzieningen. Ook de sociale situatie (gezin, vrienden, werk), verwerking en acceptatie van het functioneren met een dwarslaesie komen aan de orde. Albeda college Branche Gezondheidzorg 37

38 Oefenen voor een ontslaggesprek Student kan een ontslaggesprek houden in een oefensituatie Boek de zorgverlening afstemmen en evalueren Thema 8, hoofdstuk 1 ontslag Maak een verslag van het ontslaggesprek. Evalueer het gesprek met de andere student. Competenties D Aandacht en begrip tonen H Overtuigen en beïnvloeden J Formuleren en rapporteren K Vakdeskundigheid toepassen M Analyseren Student oefent het ontslaggesprek in een groep van drie personen. Werkwijze Een student speelt de kraamvrouw Een student speelt de verzorgend Een student observeert Lees de casus en de antwoorden van de activiteit vragen voor een ontslaggesprek goed door en bereid het gesprek voor. - Het gesprek duurt minimaal 10 minuten. - De student die de verzorgende speelde maakt een verslag van het ontslaggesprek. - De student die kraamvrouw speelde schrijft zijn/haar ervaringen op over het verloop van het gesprek. Criteria waar de zorgvrager op heeft gelet zijn: 0 Heb je alles kunnen vertellen wat je kwijt wilde in het gesprek? 0 Heeft de verzorgende nu een goede indruk van wat je wil en wie je bent? Waarom vind je dat? 0 Vond je het een prettig gesprek en zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet? : De student die kraamvrouw en verzorgende speelde krijgen feedback van de student die heeft geobserveerd. Reflecteer daarna samen op de competenties. Hoe zie je de competenties terug in de activiteit? Hoe vinden jullie jezelf functioneren ten aanzien van deze competenties? Motiveer je antwoord met voorbeelden uit deze oefensituatie. Na de evaluatie wissel je van rol. Casus Op dag acht van de zorg ga jij een ontslag gesprek aan met Mw de Haan. Mw de Haan heeft zeer onverwacht een sectio caesarea ondergaan in het ziekenhuis. Mw is dusdanig hersteld dat jij vindt dat er geen extra zorg nodig is.de verloskundige komt nog wel een extra keer langs voor controle.in het gesprek wordt duidelijk dat mw erg opziet tegen jouw vertrek en vraagt zich af hoe het nu verder moet met de zorg voor de baby nu zij zelf niet fit is.in het gesprek komt het lichamelijke, het sociale en het psychische deel van het kraambed en de eerste tijd zonder kraamzorg aanbod. Verder eindig je het gesprek met hoe de begeleiding in de toekomst van het gezin is geregeld. Albeda college Branche Gezondheidzorg 38

39 Oriëntatie op de zorg voor mensen met een chronische lichamelijke aandoening Competentie De student kan de theorie beschrijven van oriëntatie op de zorg voor mensen met een chronische lichamelijke aandoening Boek Verzorgen van mensen met een chronisch lichamelijke aandoening, thema 1 Oriëntatie op de zorg voor mensen met een chronische lichamelijke aandoening Hoofdstuk 1-3 Antwoordmodel K. Vakdeskundigheid toepassen Lees de aangegeven hoofdstukken en maak de vragen bij Praktijk Albeda college Branche Gezondheidzorg 39

40 De zorg voor mensen met een chronische lichamelijke aandoening Competentie De student kan de theorie beschrijven van de zorg voor mensen met een chronische lichamelijke aandoening Boek Verzorgen van mensen met een chronisch lichamelijke aandoening, thema 2 De zorg voor mensen met een chronische lichamelijke aandoening Hoofdstuk 1-3 Antwoordmodel K. Vakdeskundigheid toepassen Lees de aangegeven hoofdstukken en maak de vragen bij Praktijk Albeda college Branche Gezondheidzorg 40

41 De zorgvrager met reuma Competenties De student kan de theorie beschrijven van een zorgvrager met reuma Boek Verzorgen van mensen met een chronisch lichamelijke aandoening, thema 3, hoofdstuk 1 De zorgvrager met reuma Boek Anatomie en ziekteleer voor verzorgenden IG deel 2, thema 2, hoofdstuk 1 Mijn handen zitten in de knoop Antwoordmodel K. Vakdeskundigheid toepassen C. Begeleiden Lees de aangegeven hoofdstukken en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdrachten Albeda college Branche Gezondheidzorg 41

42 De zorgvrager met multiple sclerose Competenties De student kan de theorie beschrijven van een zorgvrager met multiple sclerose Boek Verzorgen van mensen met een chronisch lichamelijke aandoening, thema 3, hoofdstuk 2 De zorgvrager met multiple sclerose Boek Anatomie en ziekteleer voor verzorgenden IG deel 2, thema 2, hoofdstuk 2 Mijn spieren zijn zo moe Antwoordmodel K. Vakdeskundigheid toepassen C. Begeleiden Lees de aangegeven hoofdstukken en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdrachten Albeda college Branche Gezondheidzorg 42

43 De zorgvrager met kanker Competenties De student kan de theorie beschrijven van een zorgvrager met kanker Boek Verzorgen van mensen met een chronisch lichamelijke aandoening, thema 3, hoofdstuk 3 De oudere zorgvrager met kanker Boek Anatomie en ziekteleer voor verzorgenden IG deel 2, thema 2, hoofdstuk 3 Ongeneeslijk ziek Antwoordmodel K. Vakdeskundigheid toepassen C. Begeleiden Lees de aangegeven hoofdstukken en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdrachten Albeda college Branche Gezondheidzorg 43

44 De zorgvrager met CVA die revalideert Competenties De student kan de theorie (basiszorg en ziekteleer) beschrijven van een zorgvrager met CVA die revalideert Boek Verzorgen van mensen met een chronisch lichamelijke aandoening, thema 3, hoofdstuk 4 De zorgvrager met CVA die revalideert Boek Anatomie en ziekteleer voor verzorgenden IG deel 2, thema 2, hoofdstuk 4 Ik besta maar voor de helft Antwoordmodel K. Vakdeskundigheid toepassen C. Begeleiden Lees de aangegeven hoofdstukken en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdrachten Albeda college Branche Gezondheidzorg 44

45 De zorgvrager met de ziekte van Crohn en een stoma Competenties De student kan de theorie (basiszorg en ziekteleer) beschrijven van een zorgvrager met de ziekte van Crohn en een stoma Boek Verzorgen van mensen met een chronisch lichamelijke aandoening, thema 3, hoofdstuk 5 De zorgvrager met de ziekte van Crohn en een stoma Boek Anatomie en ziekteleer voor verzorgenden IG deel 2, thema 2, hoofdstuk 5 Zit het zakje wel goed? Antwoordmodel K. Vakdeskundigheid toepassen C. Begeleiden Lees de aangegeven hoofdstukken en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdrachten Albeda college Branche Gezondheidzorg 45

46 De zorgvrager met COPD Competenties De student kan de theorie (basiszorg en ziekteleer) beschrijven van een zorgvrager met COPD Boek Verzorgen van mensen met een chronisch lichamelijke aandoening, thema 3, hoofdstuk 6 De zorgvrager met COPD Boek Anatomie en ziekteleer voor verzorgenden IG deel 2, thema 2, hoofdstuk 6 Als een vis op het droge Antwoordmodel C. Begeleiden K. Vakdeskundigheid toepassen Lees de aangegeven hoofdstukken en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdrachten Albeda college Branche Gezondheidzorg 46

47 Een zorgvrager met aids Competenties De student kan de theorie (basiszorg en ziekteleer) beschrijven van een zorgvrager met aids Boek Verzorgen van mensen met een chronisch lichamelijke aandoening, thema 3, hoofdstuk 7 Een zorgvrager met aids Boek Anatomie en ziekteleer voor verzorgenden IG deel 2, thema 2, hoofdstuk 7 Een geniepig virus Antwoordmodel C. Begeleiden K. Vakdeskundigheid toepassen Lees de aangegeven hoofdstukken en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdrachten Albeda college Branche Gezondheidzorg 47

48 Een zorgvrager met diabetes mellitus Competenties De student kan de theorie (basiszorg en ziekteleer) beschrijven van een zorgvrager met diabetes mellitus Boek Verzorgen van mensen met een chronisch lichamelijke aandoening, thema 3, hoofdstuk 8 Een zorgvrager met diabetes mellitus Boek Anatomie en ziekteleer voor verzorgenden IG deel 2, thema 2, hoofdstuk 8 Ik geef de moed niet op Antwoordmodel C. Begeleiden K. Vakdeskundigheid toepassen Lees de aangegeven hoofdstukken en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdrachten Albeda college Branche Gezondheidzorg 48

49 Een zorgvrager met een dwarslaesie Competenties De student kan de theorie (basiszorg en ziekteleer) beschrijven van een zorgvrager met een dwarslaesie Boek Verzorgen van mensen met een chronisch lichamelijke aandoening, thema 3, hoofdstuk 9 Een zorgvrager met een dwarslaesie Boek Anatomie en ziekteleer voor verzorgenden IG deel 2, thema 2, hoofdstuk 9 Een leven op wielen Antwoordmodel C. Begeleiden K. Vakdeskundigheid toepassen Lees de aangegeven hoofdstukken en maak de vragen bij Praktijk en de kennisopdrachten Albeda college Branche Gezondheidzorg 49

50 DVD Philadelphia AIDS Competentie Taaltaak De student toont kennis over AIDS door het beantwoorden van vragen naar aanleiding van een film over AIDS. Niet specifiek, DVD Nabespreken met docent. F. Ethisch en integer handelen K. Vakdeskundigheid toepassen Je kunt deze activiteit gebruiken als taaltaak. Laat de uitwerking van je activiteit beoordelen door je docent met het beoordelingsformulier luisteren Bekijk de film Philadelphia en beantwoord onderstaande vragen. Vragen 1. In de loop van de film zie je Andrew Beckett steeds zieker worden. Welke ziektebeelden, die je hebt gezien kun je koppelen aan AIDS? Geef een korte uitleg van deze ziektebeelden en beschrijf wat de relatie is met AIDS. 2. Welke gevolgen heeft HIV voor de hoofdpersoon? Beschrijf de sociale, lichamelijke en psychische gevolgen. 3. Hoe heeft de hoofdpersoon in de film HIV opgelopen? Wat had hij kunnen doen om te voorkomen dat hij geïnfecteerd raakte? Een stukje uit de recensie van de film: Aan het eind van de jaren zeventig stak er een onbekende ziekte de kop op in Amerika en iets later in Europa. Kenmerk ervan was dat de ziekte de weerstand van de getroffen personen aantastte, negen van de tien slachtoffers homoseksueel was en 98 procent man. Het leek een 'homoziekte', zoals veel kranten toen berichtten. 4. Leg uit waarom men toen dacht dat AIDS een homoziekte is en leg ook uit waarom dit niet juist is. 5. In deze film komt discriminatie tegen verschillende groepen mensen voor. Welke heb je gezien en geef daarbij een voorbeeld. 6. Hoe denk jij over deze vormen van discriminatie? 7. HIV is bij veel mensen taboe leg dit begrip uit. Reflectie Wat wil je nog leren na het doen van deze activiteit over AIDS? Formuleer vragen, maak hiervan een lijstje en ga op zoek naar de antwoorden op deze vragen. Albeda college Branche Gezondheidzorg 50

51 Hulpmiddelen Competentie De student kan hulpmiddelen uitzoeken die de zelfredzaamheid en welbevinden van chronisch zieken vergroten Zorg dat je beschikking hebt over internet. Je kan deze activiteit individueel uitvoeren of met een klein groepje. Vergelijk je activiteit medestudenten en vraag om feedback. C. Begeleiden D. Aandacht en begrip tonen K. Vakdeskundigheid toepassen. Zoek voor de categorie zorgvragers waar jij mee te maken hebt hulpmiddelen uit die hun zelfredzaamheid en welbevinden zal vergroten. Werkwijze: Neem als uitgangspunt de afdeling waar je nu werkt. Jij en je team hebben aan een wedstrijd meegedaan die uitgeschreven was door een fabrikant in medische hulpmiddelen. Jullie hebben de eerste prijs gewonnen en die houdt het volgende in: Jullie mogen voor euro specifiek voor de bewonerscategorie / categorie zorgvragers van jullie afdeling hulpmiddelen uitzoeken. De voorwaarde is wel dat je duidelijk kan beargumenteren waarom deze hulpmiddelen voor de bewoners / patiënten noodzakelijk zijn. Omschrijf volgens dit criterium wat je allemaal uit wil zoeken om de zorg te vergemakkelijken en de zelfredzaamheid en welbevinden van de zorgvragers te verhogen. Als je via internet gaat zoeken kan je dit vinden onder de categorie medische hulpmiddelen. Maak een schriftelijk overzicht van de hulpmiddelen die uitgezocht zijn. Beargumenteer duidelijk waarom er gekozen is voor de uitgezochte hulpmiddelen. Tevens mag het budget van euro niet overschreden worden. Reflectie Noteer wat je hebt geleerd van deze activiteit en wat je nog meer zou willen leren. Maak een plan om de vragen die je nog hebt te beantwoorden. Albeda college Branche Gezondheidzorg 51

52 BOPZ Competentie Taaltaak De student kan aangeven wanneer de BOPZ wet van toepassing is. De student kan aangeven wanneer en voor wie het CCE kan worden ingeschakeld. Boek Verzorgen van mensen met een verstandelijke beperking, Boek Anatomie en ziekteleer voor verzorgenden deel 2, thema 4 Aan de hand van het antwoordmodel. C. Begeleiden Je kunt deze activiteit gebruiken als taaltaak. Laat van de eerste activiteit beoordelen door je docent met het beoordelingsformulier luisteren Google op Brandon, vastgeketend aan de muur : bekijk hierover een filmpje van youtube of lees een artikel over Brandon. Beantwoord onderstaande vragen: 1. Brandon zit vastgeketend aan de muur. Welke wet regelt dat dit niet zomaar mag? Wanneer is deze wet van toepassing? 2. Noem middelen en maatregelen die goedkeuring nodig hebben van de BOPZ? 3. Benoem de stappen die noodzakelijk zijn voor het op de juiste manier aanvragen van een vrijheidsbeperkende maatregel. 4. Geef jouw mening over de situatie van Brandon? Tijdens het begeleiden van Brandon is de hulp ingeschakeld van het CCE. Zoek informatie over het CCE en beantwoordt de volgende vragen:. Wat is de betekenis van de afkorting CCE Voor welke sectoren is het CCE actief? Kijk bij kopje professionals aan welke voorwaarde de vraag moet voldoen. Omschrijf dit in eigen woorden. Albeda college Branche Gezondheidzorg 52

53 Coping, omgaan met emoties tijdens ziekte Competentie De student beschrijft haar rol als verzorgende met betrekking tot de diverse strategieën die de zorgvrager gebruikt om met emoties om te gaan. Verzorgen van mensen met een chronische lichamelijke aandoening: Contextgebonden zorgverlening, ondersteunende begeleiding. Internet Laat je uitwerking ter beoordeling zien aan je begeleidend docent. D. Aandacht en begrip tonen M. Analyseren Beschrijf jouw rol als verzorgende als de zorgvrager een strategie gebruikt om met zijn emoties om te gaan. Beschrijf of het een juiste of onjuiste strategie is. Gebruik de onderstaande werkwijze. Werkwijze Angst, boosheid en verdriet zijn emoties waar je mee te maken krijgt als je de verpletterende boodschap krijgt, je hebt een chronische ziekte of je ben invalide voor de rest van je leven Mensen gebruiken verschillende strategieën om met deze emoties om te gaan. Dit heet coping. Er zijn verschillende copingstijlen of strategieën. Deze stijlen laten verschillend gedrag van een zorgvrager zien. Er zijn vier hoofdgroepen: Aanpassen en/of veranderen: De zorgvrager kan actief en passief gedrag inzetten dat gericht is op het veranderen van of aanpassen aan een probleemsituatie. Actief bv door de situatie rustig van alle kanten bekijken, de zaken op een rijtje zetten, informatie inwinnen en doelgericht en met vertrouwen te werk gaan om het probleem op te lossen. Passief bv door de zaak op zijn beloop laten, de situatie uit de weg gaan of afwachten wat er gaat gebeuren. Of zich volledig door de problemen en de situatie in beslag laten nemen, de zaak somber inzien, zich piekerend in zichzelf terugtrekken, niet in staat zijn om iets aan de situatie te doen, piekeren over het verleden. Waarneming: De zorgvrager kan gedrag inzetten dat gericht is op het veranderen van de perceptie (waarneming) van het probleem. Bv door geruststellende of troostende gedachten te hanteren of zichzelf te vergelijken met anderen. Spanning verminderen: De zorgvrager kan gedrag inzetten dat gericht is op het verminderen van spanning. Bv door heel veel te gaan sporten, te gaan drinken, roken of eten. Maar ook door het zoeken van afleiding om niet aan het probleem te hoeven denken. Ook het totaal ontkennen van het probleem komt voor. Uiten van emoties en sociale steun zoeken: De zorgvrager kan gedrag inzetten dat gericht is op het uiten van emoties en het zoeken van sociale steun. Bv Door het uiten van boosheid, verdriet of ergernissen en door bij anderen troost of begrip te zoeken, je zorgen aan iemand vertellen of hulp zoeken bij anderen. Ook je helemaal verliezen in religie is een uiting van deze stijl. In deze activiteit vind je verschillende gedragingen die een zorgvrager na de diagnose en tijdens zijn ziekte kan gebruiken om met de bijbehorende emoties om te gaan. Albeda college Branche Gezondheidzorg 53

54 Werk voor ieder gedrag de onderstaande vragen uit. 1. Binnen welke hoofdgroep van de copingstijlen valt dit gedrag? 2. Wanneer is het goed om dit gedrag te gebruiken? 3. Wanneer is het niet goed om dit gedrag te gebruiken. 4. Wat kun je als verzorgende in deze situatie doen? 5. Wat kun je als verzorgende in deze situatie beter niet doen? 1 Jezelf ontlasten (vrijwaren) van schuld. Bij Janet is vorige week longkanker vastgesteld. Ze denkt: 'Ik heb altijd mijn best gedaan en gezond geleefd. Ik heb nooit gerookt en ben niet te dik. Mij valt niets te verwijten, dit had iedereen kunnen overkomen.' Ook bij Erwin is onlangs longkanker geconstateerd. Hij denkt: 'Ik rook dan wel, maar dat kan toch nooit de oorzaak zijn. Ik ben in goede conditie en nog maar 40 jaar! Wat maken die paar sigaretten dan uit?' 2 Een positieve wending aan de ziekte geven. Thom was een workaholic, tot hij een jaar geleden een hartaanval kreeg. Dat heeft hem aan het denken gezet. 'Wat is nu echt belangrijk in het leven? Waar doe je het allemaal voor?' Zijn conclusie: liefde en genieten, daar draait het om. Hij gaat nu regelmatig met zijn vrouw leuke dingen doen en geniet van zijn kleinkinderen. 3 Jezelf vergelijken met mensen die er beter aan toe zijn. Nico heeft al twee jaar last van het chronischevermoeidheidssyndroom (CVS). Elke week gaat hij naar een bijeenkomst van lotgenoten. Als hij daar iemand ziet die meer energie heeft dan hij en alweer aan het werk is, denkt hij: 'Dat lukt me nooit, wat ben ik er beroerd aan toe.' Maria heeft ook CVS en zit in dezelfde gespreksgroep. Ziet ze iemand die er beter aan toe is, dan denkt ze: 'Dat wil ik ook, hoe heeft die ander dat aangepakt?' 4 Steun zoeken François heeft kort na elkaar twee hersenbloedingen gehad. In het revalidatiecentrum komt hij veel lotgenoten tegen. Hij praat heel veel met hen en kan zijn verhaal bij hen kwijt. Hij voelt zich daarna veel beter. 5 Relativeren. Situatie: Mireille heeft in een auto-ongeluk een whiplash opgelopen. Ze is vaak moe en heeft pijn aan haar nek en schouders. Ze denkt: 'Als die auto harder op de mijne was gebotst, had dit nog veel erger kunnen aflopen. Ik had wel dood kunnen zijn!' 6 Ontkennen. Philip heeft ontdekt dat hij besmet is met het hiv-virus. Hij wil er niet aan denken en gewoon blijven genieten van zijn vrijgezellenleven. Hij denkt: 'Aids is toch geen probleem meer, er zijn zoveel medicijnen voor.' Hij blijft onveilig vrijen. 7 Berusten. Paula heeft sinds vorig jaar een hersentumor. Ze was verbijsterd toen ze het hoorde, maar heeft zich er ondertussen bij neergelegd. Ze probeert zoveel mogelijk te genieten van elke dag. Ze denkt: 'Ik kan er toch niks aan doen, het is nu eenmaal niet anders.' 8 Protesteren. Ariane heeft twee jaar geleden te horen gekregen dat ze multiple sclerose heeft - een verlammende spierziekte die tot een vroegtijdige dood leidt. Ze is boos en uit dit richting de arts die haar de diagnose heeft gegeven: 'Waarom moet mij dit overkomen?' Ze is erg emotioneel. Albeda college Branche Gezondheidzorg 54

55 9 Doemdenken. Situatie: Beatrice heeft een leverziekte en moet binnen vier jaar een levertransplantatie ondergaan om te overleven. Donoren zijn echter zeer zeldzaam. Ze denkt vaak: 'Ik krijg nooit op tijd een nieuwe lever'. Ze ziet al voor zich hoe haar man en kinderen haar begraven. 10 Jezelf moed inspreken. Jeanine heeft de ziekte van Crohn, een chronische darmziekte die zorgt voor buikpijn en vermoeidheid. Het kan dagen of weken goed gaan, tot ze opeens een terugval heeft. Ze zegt dan tegen zichzelf: 'Dit gaat wel weer over!' en: 'Na regen komt zonneschijn.' Vindt ze het moeilijk haar dieet te volgen, dan zegt ze tegen zichzelf: 'Kom op, dit is goed voor je! 11 Jezelf verdoven Rianne heeft gehoord dat de chemotherapie niet is aangeslagen. Ze is net thuis gekomen en schenkt voor zichzelf een groot glas rode wijn in. Na een uurtje is de wijn op en valt zij op de bank in slaap. 12 Vechten Jos is na een auto ongeluk verlamt geraakt aan beide benen. Zijn vrienden komen niet graag bij hem op bezoek. Hij is erg veranderd. Van een positieve jongen is hij nu een norse, chagrijnige man geworden. Hij is het nergens mee eens, vloekt en is boos op alles. 13 Weglachen Irene heeft een cva gehad, twee maanden geleden. Zij kan nu weer redelijk functioneren. Alleen haar linker arm heeft nog restverschijnselen en haar spraakvermogen is nog niet helemaal terug. Ze lacht om haar handicaps en maakt ze vaak onderwerp van zelfspot. Albeda college Branche Gezondheidzorg 55