CONCEPT Omgevingsprofiel gemeente Terschelling

Transcriptie

1 CONCEPT Omgevingsprofiel gemeente Terschelling De bevolking Terschelling is bijzonder. De Terschellingers zijn trots op hun eiland, zijn onafhankelijk en zelfstandig. Ze kiezen een eigen pad en vinden het niet erg soms eigenwijs genoemd te worden. De betrokkenheid en de saamhorigheid van de eilander gemeenschap is groot. Het unieke eiland kenmerkt zich door een rijke, stoere cultuurhistorie, denk aan het jutten, het redden en bergen. Op Terschelling worden jaarlijks verschillende culturele en sportieve evenementen georganiseerd, zoals Oerol, enig in zijn soort en sfeer. Daarnaast zijn ook de Berenloop, de Fjoertoer en de HT-race onlosmakelijk met Terschelling verbonden. Op het gebied van duurzaamheid wil Terschelling meehelpen het verschil te maken. Zo zal Terschelling binnen afzienbare tijd zelfvoorzienend moeten worden op het gebied van water en energie. De Terschellinger bevolking is qua aantal de laatste jaren redelijk stabiel tussen 4700 en 4800 inwoners (4769 per ). Het grootste deel hiervan woont in het dorp West-Terschelling. Vroeger waren de beroepen sterk gerelateerd aan de zeevaart (koopvaardij), de visserij en de veeteelt. Tegenwoordig is meer dan 70% van de bevolking direct en indirect afhankelijk van het toerisme. Terschelling ontkomt ook niet aan demografische vergrijzing en ontgroening. De schoonheid en rust van het eiland blijkt aantrekkelijk voor gepensioneerden, terwijl jongeren verhuizen door o.a eenzijdigheid van de economie. Het gemeentebestuur hecht grote waarde aan het behoud van de werkgelegenheid buiten de toeristische sector en vervult een actieve rol om deze zo veel als mogelijk voor Terschelling te behouden. 1

2 Het bestuur De gemeente Terschelling kenmerkt zich door een grote zelfbewustheid en een stevige drang naar blijvende zelfstandigheid. Het karakter van de bevolking zien we terug bij het ambitieuze bestuur. Het bestuur heeft een overzichtelijke politieke structuur. De gemeenteraad is opgebouwd uit de landelijke partijen PvdA, CDA, VVD en de lokale partij Plaatselijk Belang. De verdeling van de zetels in de gemeenteraad is momenteel als volgt: PvdA 4, Plaatselijk Belang 3, VVD 2 en CDA 2. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 vormen PvdA, VVD en CDA een coalitie, terwijl de afgelopen vier jaar PvdA en Plaatselijk Belang aan het roer stonden. Binnen het college heeft Teun de Jong (PvdA) de afgelopen vier jaar ervaring als wethouder, Hendrik van der Wielen (CDA) heeft ruim 11 jaar ervaring als raadslid. Jeltje Hoekstra-Sikkema (VVD) is van buitenaf aangetrokken als wethouder, ook zij heeft de nodige bestuurlijke ervaring. De afgelopen vier jaar zijn op politiek vlak niet de gemakkelijkste jaren geweest. Bevlogen passie, onrust en onenigheid kwam de onderlinge sfeer niet altijd ten goede. Uitgangspunt voor de komende 4 jaar is het in gezamenlijkheid, de vele ambities voor een leefbaar en vitaal Terschelling verder vorm te geven. Daarbij wordt respectvol met elkaar omgegaan en zullen ook de belangen en standpunten van de minderheid serieus worden meegewogen. Het gemeentebestuur streeft er uitdrukkelijk naar een volwaardige zelfstandige en dynamische gemeente te kunnen blijven, die natuurlijk voldoet aan de basisvereisten die aan gemeenten worden gesteld. Met het oog op de het behoud van de gemeentelijke zelfstandigheid dient de gemeente in ieder geval financieel gezond te zijn en haar publiekstaken adequaat uit te voeren. 2

3 We willen als eilandgemeenschap over onze eigen toekomst gaan. Een zelfstandig, energievol bestuur met eigen regie op de leefbaarheid, economie, financiën, duurzaamheid, landschap en natuur. De samenwerking met de andere Waddeneilanden speelt daarbij een belangrijke rol. Het centrale doel van deze samenwerking is het versterken van de bestuurskracht van de afzonderlijke gemeenten door onomkeerbare, niet vrijblijvende en doelgerichte samenwerking met behoud van bestuurlijke zelfstandigheid en die bovendien voor de gemeente tot concrete resultaten zal leiden. De eilandsituatie is van grote invloed op het functioneren van de gemeente. Voor de ordenende taakgebieden zijn omgevingsfactoren als hoge natuurwaarden, kenmerkende landschapselementen, karakteristieke bebouwingselementen en -patronen alsmede leefbaarheid sterk bepalend voor de beleidsruimte van het lokale bestuur. Voor de zorg-gerelateerde beleidsterreinen geldt dat de eilandsituatie met zich mee kan brengen dat voor de implementatie van wetgeving, dan wel beleid een andere benaderingswijze noodzakelijk is dan voor gemeenten op het vaste land. Regelmatig dienen zich situaties aan waarin de eilandgemeenten zich bijzonder moet inspannen om erkenning te krijgen voor de uitzonderlijke positie waarin zij zich bevinden. De kleinschaligheid en samenhang met de bijzondere omgevingsfactoren maken dat verschillende gebruiksvormen van de publieke ruimte dicht naast elkaar staan. Dit kan gemakkelijk tot belangentegenstellingen en conflicten leiden. Daarnaast zijn er ook belangen van personen of organisaties buiten het eiland van invloed op het lokaal bestuur. Hier komt nog bij dat Terschelling door zijn bijzondere positie meer in de belangstelling staat dan gemeenten van vergelijkbare grootte elders in Nederland. Deze positie leidt ertoe dat er veel gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid om besluiten middels bezwaar-en beroepsprocedures aan te vechten. 3

4 De organisatie Bij de gemeente Terschelling werken ongeveer 90 medewerkers (68fte). De organisatie kent vier teams: - team Publiek - team Beleid & Regie (zowel fysiek, economisch als sociaal) - team Techniek & Uitvoering (buitendienst) en - team Ondersteuning (financiën, bedrijfsvoering, communicatie en juridische controle) Daarnaast omvat de organisatie een stafbureau (concernadvies, HRM, bestuurs-en directieondersteuning en rampenbestrijding). De gemeente wil een organisatie zijn die het gesprek aangaat met de samenleving, die slagvaardig en daadkrachtig inspeelt op de ontwikkelingen en vraagstukken in de samenleving. De gemeente bepaalt op strategisch niveau, formuleert heldere opdrachten en randvoorwaarden voor de uitvoering en controleert op die uitvoering. De gemeente gaat dus een regiefunctie vervullen, waarbij ze wel verantwoordelijk en aanspreekbaar is maar niet alles zelf doet. De organisatie wordt slagvaardiger en benut de kracht van het eiland. Deze nieuwe regie-organisatie is volop in ontwikkeling. 4

5 De toekomst In het coalitieakkoord, gesloten door PvdA, VVD en CDA, krijgen de volgende beleidsvelden specifiek aandacht: Duurzaamheid Aan de uitdagende, vooruitstrevende ambitie om als eiland binnen afzienbare tijd zelfvoorzienend te zijn, als het gaat om water en energie, wordt vastgehouden. Voorts zal de gemeente ruimtelijke keuzes maken voor wat betreft mogelijke ontwikkelingen voor de opwekking van zonne-energie. Innovatieve ontwikkeling op het gebied van duurzame energieopwekking worden welwillend tegemoet getreden. Toerisme en recreatie De toeristische sector wordt gekenmerkt door kleinschaligheid. Het toekomstbestendig maken is een van de uitdagingen waarvoor de gemeente in de komende jaren staat. De toeristische markt wordt steeds nadrukkelijker vraag gestuurd. Voor het levensvatbaar houden van de toeristische sector zal hierop geanticipeerd dienen te worden. In de ontwikkelvisie zullen de diverse belangen hierbij worden afgewogen. De geldende beddenboekhouding is na 40 jaar achterhaald als sturingsinstrument van ruimtelijke ontwikkelingen en dient afgeschaft te worden. Sturing op de omvang van het toerisme is geborgd in relevante beleidskaders. In deze periode zal een initiatief hiertoe richting de provincie Fryslân ondernomen worden. Communicatie en burgerparticipatie De gemeente is er voor burgers, waarbij de dienstverlening eigentijds en efficiënt vorm wordt gegeven, waar mogelijk op digitale wijze. Daarnaast zal er een gezamenlijke visie op interactieve beleidsvorming worden geformuleerd. De besluitvorming in de Raad wordt zo ingericht dat burgers en organisaties vroegtijdig invloed kunnen hebben op de planvorming van de gemeente (burgerparticipatie). 5

6 Veiligheidsbeleid Het veiligheidsbeleid vraagt continue bestuurlijke aandacht. De openbare orde en veiligheid kent vanwege de geïsoleerde ligging een aantal specifieke kenmerken, die het noodzakelijk maken dat bij regionale instanties permanent aandacht wordt gevraagd voor de eiland-situatie, mede ook door organisatie van veel grootschalige evenementen. Handhaving Een belangrijke prioriteit voor het gemeentebestuur is om adequaat uitvoering te geven aan wettelijke handhavingstaken. In eerste instantie is deze gericht op tegengaan en terugdringen van leegstand en recreatief gebruik van woonhuizen. Alle handhavingsprojecten worden begeleid door brede en heldere communicatie over motieven, doelen en wat wel en niet is toegestaan. Ruimte en wonen Het gemeentebestuur stelt een ontwikkelvisie op waardoor toetsingskaders voor ruimtelijke ontwikkelingen eenduidiger gehanteerd kunnen worden. Dit ter voorkoming van individueel gerichte besluitvorming. Onderzoek naar de woningbehoefte op Terschelling is essentieel. initiatieven qua samenwerking zullen richting de provincie Fryslân en Woningstichting de Veste worden ontwikkeld. Ook het huidige provinciale contingenteringsbeleid pakt voor Terschelling beknellend uit, waardoor de slagkracht ontbreekt om in de overspannen woningmarkt in te spelen op kansen. De ontgroening wordt hier helaas niet mee geremd. In dat kader zal nader overleg met de provincie noodzakelijk zijn en aangejaagd worden. 6

7 Samenleven De uitvoering van een aantal zorgtaken voor jongeren en mensen met een beperking wordt, zoals bekend, een verantwoordelijkheid van de gemeente. De door het Rijk beschikbaar gestelde budgetten zijn bepalend voor de beleidskeuzes. Voor mensen met een arbeidsbeperking gaat het nodige veranderen. Uitgangspunt is dat zij naar vermogen blijven deelnemen aan het arbeidsproces. De eiland-situatie biedt hier kansen en beperkingen. Jeugdzorg blijft vooralsnog voornamelijk regionaal georganiseerd. De communicatie over deze veranderingen zal proactief worden ingericht. 7

8 8