Gemeentebestuur Spujboulevard GR DORDRECHT

Transcriptie

1 DORDRECHT Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spujboulevard GR DORDRECHT Datum 30 oktober 2012 Begrotingsprogramma Economie en cultuur Betreft Restauratie de Holland t.b.v. het Nationaal Onderwijsmuseum Samenvatting Het ontwerpteam van De Holland heeft een Voorlopig Ontwerp (VO) gemaakt dat aan de raad wordt gepresenteerd. Tussen het schrijven van dit raadsvoorstel en de behandeling in de adviescommissie zal het VO voor De Holland al verder zijn uitgewerkt. Daarom wordt voorgesteld om in de adviescommissie de laatste stand van zaken van het "VO+" te presenteren. U wordt gevraagd akkoord te gaan met het ontwerp en de verdere uitvoering daarvan. 1. Wat is de aanleiding? Op 3 juli 2012 heeft u ingestemd met de komst van het Nationaal Onderwijsmuseum naar Dordrecht. Dit is mogelijk gemaakt door geld hiervoor beschikbaar te stellen. Voor de restauratie/verbouwing van De Holland is , gedekt uit de reserve onderwijshuisvesting. Daarbij is aangegeven dat het DO aan de raad ter goedkeuring zou worden voorgelegd met de aanvraag voor het uitvoeringskrediet. 2. Wat willen we bereiken? De Holland restaureren en geschikt maken voor de huisvesting van het Nationaal Onderwijsmuseum, waarbij de aanbouwen uit de jaren 80 verwijderd worden en het gebouw inclusief beeldengroep, duurzaam hersteld wordt. 3. Wat gaan we daarvoor doen? Met het ontwerpteam het VO+ verder uitwerken naar Definitief Ontwerp (DO). Een omgevingsvergunning aanvragen voor de sloop van de aanbouwen en de restauratie van het monumentale pand op basis van het DO. De uitvoering aanbesteden teneinde het gebouw begin juni 2014 op te leveren. Bij de vorige behandeling was aandacht voor de beeldenpartij en de duurzaamheidscan, daarom wordt hier een extra toelichting op gegeven. De laatste stand van zaken ontwerp: De architect heeft een ontwerp gemaakt in de stijl van van Ravesteyn met een transparante flexibele plattegrond en gebogen binnenwanden. De dakramen hebben een sterke invloed op de plattegrond gekregen. De binnenwanden bestaan deels uit glas waardoor de totale ruimte in het gebouw ervaren wordt. De aanpak van de stalen kozijnen en de geïntegreerde zonwering wordt nader uitgewerkt. De inpandige hemelwaterafvoeren worden weer hersteld. De commissarissenkamer zal een meer representatieve functie krijgen met zo veel mogelijk behoud van de monumentale waarden. Deze ruimte staat qua gebruik los van de tentoonstellingsruimtes. In het ontwerp is vooralsnog geen dakterras opgenomen in verband met de dakbelasting van een openbaar terras. De Pagina 1/5

2 bestaande vluchttrap aan de achterzijde wordt hergebruikt. In de tuin komt bij de ondersteunende horeca een terras te liggen verdiept in het groen (beplanting). Het ontwerp is in de welstandscommissie besproken. De commissie was positief over het ontwerp met een aantal kanttekeningen. De vragen gingen over de lift (liever binnen of lager en minder vormgegeven), de trap naar het terras (liever binnen) en de ramen in de kelder bij de kantoren. Verder werd geadviseerd om een landschapsarchitect (of tuinarchitect) naar de buitenruimte te laten kijken. Dit wordt verder uitgewerkt. In verband met de externe veiligheid zal bij de gebruiksvergunning aandacht zijn voorde risico-inventarisatie, bedrijfshulpverleners en begeleiding van kinderen. Voor het gebouw wordt gekeken naar de vluchtwegen en brandcompartimentering. Beeldenpartij Voor de beeldenpartij is advies gevraagd aan een expert van de rijksdienst van Cultureel Erfgoed en onderzoek gedaan door een beeldhouwer/restaurateur. Bij de algemene technische opname kwam aan het licht dat het beeld veel reparaties en schades vertoont en "rommelig" geplaatst is op een betonnen plaat. Het beeld is vervaardigd uit de steensoort Romer Tuf. Deze steen is veelvuldig toegepast bij restauraties van oudere beelden op gebouwen in Nederland en blijkt vaak niet bestand tegen ons klimaat. Het is in het algemeen erg lastig om vast te stellen waar de scheuren precies zitten; ze zijn doorgaans erg lastig te zien (zeer dun) en het is niet na te gaan in hoeverre ze het blok opdelen zonder destructief onderzoek. Behandelingen en herstelwerkzaamheden bieden bij dit materiaal doorgaans weinig zekerheid voor een langere levensduur van het beeld. De onderzoeker adviseert het oude beeld te vervangen door een kopie. Er is sprake van een sterke verwering en breuken die niet puur aan de verwering zijn te wijten. Bij de voorgestelde aanpak wordt het beeld gecompleteerd, alle verdwenen onderdelen worden gereconstrueerd met een op kleur gebrachte gips. Er wordt geadviseerd het beeld nog voor de winter te verwijderen, voor de veiligheid en behoud. Het voorstel is om dit dan te doen in een steensoort die ongeveer net zo lang mee moet gaan als het gebouw, daar wordt over het algemeen met 50 jaar rekening gehouden. Opnieuw uitvoeren in tufsteen komt dan het dichtst bij het origineel en dit heeft een levensduur van ongeveer jaar. De kosten zijn geraamd op ,. Vooraf moet wel een steen-monster onderzocht worden. Het beeld kan ook gerepareerd en gerestaureerd worden, maar hier zijn wel wat kanttekeningen bij te zetten. Het beeld is al op diverse plekken gerepareerd en niet allemaal even goed uitgevoerd. Er worden geen garanties gegeven, mogelijk gaat het maar jaar mee. Daarnaast zal het beeld zo veel verder aftakelen dat het beeld dan niet meer goed terug te halen is (kopiëren). Ook moet het beeld dan geschilderd worden om het verval af te remmen. De kosten van een reparatie/restauratie zijn geraamd op ,. Er zijn alternatieven. Het maken van een kopie in Bentheimer zandsteen, is voorgesteld als duurzame optie. Dit gaat jaar mee. In de laatste decennia zijn bij restauraties in Nederland veel ornamenten en beelden van tuf vervangen door kopieën van dit zandsteen. Deze steensoort heeft nagenoeg dezelfde kleur en is bijzonder weersvast, maar wel iets zwaarder. De raming van de kosten is , exclusief btw. Pagina 2/5

3 Een kopie van brons is iets goedkoper (levensduur jaar!). Dit moet dan wel geschilderd worden. Van het beeld kan ook een betonnen kopie gegoten worden (levensduur 100 jaar). De kosten zijn geraamd op , exclusief btw, dit moet wel iedere 20 jaar geschilderd worden. In kunststof gieten is minder duurzaam, jaar, maar goedkoper. Een raming is nog niet beschikbaar. Indien gekozen wordt voor het maken van een kopie moet nader worden bekeken wat met het originele beeld te doen. Constructie en fundering: Bij de uitwerking is door het ontwerpteam geadviseerd om de gehele fundering te vernieuwen nu er toch een verdiepte kelderbak moet worden gemaakt en de vloerbelasting van een tentoonstellingsgebouw zwaarder is dan de vloerbelasting van een kantoorgebouw. De constructeur heeft de uitkomsten van het rapport van GEOMET gebruikt en een berekening gemaakt. Het geheel vernieuwen van de fundering en de verzwaring van de vloer van de bel-etage past binnen de bouwkostenraming. Vanuit het duurzaamheidoogpunt is het zeker te verkiezen om dit nu te doen. De verzwaring van de vloer maakt het gebouw flexibeler bruikbaar voor de toekomst. De constructeur heeft een aantal principe details geschetst voor de aanpak van de vloer en de keldervloer. De aanbouwen van de jaren 80 zijn door middel van stalen balken met een vrij liggende vloer over de originele vloer aangebracht, dit is te zien bij de entree, er zijn twee extra treden te zien, de vloer ligt dus 40cm hoger dan de originele vloer, daardoor zijn de borstweringen erg laag. Het voorstel nu is om op de originele vloer te verstevigen. Deze wordt 22 cm hoger maar de trede/opstap komt achter de entree te liggen. Hierdoor komt de nieuwe vloer dus bijna 20 cm lager te liggen dan de huidige vloer. Installaties en duurzaamheid: Bij het doorrekenen van het VO komt er een energielabel A uit. De eisen vanuit de gemeente zijn gelijk aan het convenant met de marktpartijen. Dat wil zeggen een score van 35 op de Gemeentelijke Praktijk Richtlijn (GPRgebouw) met een minimum van 7 voor energie en 8 voor gebruikskwaliteit. Nu scoort het ontwerp 40.8 waarvan een 7.3 voor energie en een 8.6 voor gebruikskwaliteit. De duurzame maatregelen die in het ontwerp zitten zijn: - isoleren van gevel, vloer en dak; - nieuwe kozijnen met koude-onderbreking en isolerend glas; - bestaande kozijnen met achterzetramen (niet voor de commissarissenkamer); - benutten bouwmassa; - lage temperatuur verwarmingsysteem; - zonwerende beglazing en buitenzonwering; - lagere interne warmtelast door LED verlichting met maximaal 10W/m 2 ; - nachtkoelventilatie; - warmteterugwinning; - vraaggestuurde ventilatie met C02 detectie; - waterbesparend sanitair, zelfsluitende kranen; - energiezuinige lift. Het gebouw is compact en wordt goed geïsoleerd hierdoor is het energiezuinig. De grote stalen kozijnen zijn minder isolerend. De commissarissenkamer scoort wat Pagina 3/5

4 duurzaamheid betreft minder goed, deze heeft relatief veel buitengevel, nog de originele kozijnen en hier wordt voorgesteld geen achterzetramen te plaatsen voor het beeld. Ook wordt gekeken naar het gebruiken van de nog aanwezige radiatoren (dus geen lage temperatuur verwarming). Hier is gekozen om het oude beeld in de ruimte zo veel mogelijk te herstellen. Dit kan ook omdat het gebruik van deze ruimte, een vergaderruimte die verhuurd kan worden, los staat van de tentoonstellingsruimte. De goede score van het gebouw komt mede door de hoge waardering van het hergebruik van het gebouw. Je hebt geen materialen meer nodig dus minder uitputting van de aarde. De warmteopwekking wordt met een HR ketel gedaan. De koellast is een belangrijke factor voor de installatie van het gebouw. Doordat rondom zonwering komt (ook bij gesloten geveldelen) en zonwerend glas zal de koellast gereduceerd worden. Daarnaast wordt bij de verlichting rekening gehouden met minder warmteproductie. Voor bestaande gebouwen is geen eis voor de energieprestatiecoëfficiënt (EPC) maar voor dit gebouw is de score van 2,11 dit is niet veel slechter dan de nieuwbouweis van 2,0. Naast de hierboven genoemde duurzame maatregelen zijn er nog maatregelen die meer zichtbaar zijn maar niet binnen de financiële kaders passen. Dit is gezien de A label score niet noodzakelijk, maar wordt nader onderzocht; - Een installatie met Warmte Koude Opslag (WKO) in de bodem met een warmtepomp. De terugverdientijd moet nader worden bekeken. Als alternatief voor een WKO met een diepe warmte/koude opslag is gesproken over een horizontale "warmtewisselaar" onder de keldervloer. - Het gebruik van een verdampingscondensor. - Een daglicht tube voor de kelder. - Een luchtwarmtepomp in combinatie met pv cellen. a. Inspraak en communicatie De omwonenden zijn bij de open monumentendag uitgenodigd om in De Holland te komen kijken. Een aantal heeft hiervan gebruik gemaakt en een bouwplaat meegekregen. De reacties waren vooral positief. Zodra er meer bekend is over de uitvoering zullen we de omwonenden hiervan op de hoogte stellen. Daarnaast zal het ontwerp door het Nationaal Onderwijsmuseum in hun tijdelijke onderkomen aan de Nieuwe Haven te zien zijn. Dit is openbaar toegankelijk Voor de ondersteunende horeca die in De Holland gepland is moet een exploitatievergunning en drank- en horecavergunning worden aangevraagd, hiervoor is ook een ontheffing van het bestemmingsplan nodig en daarom is het plan aan de adviesraad detailhandel voorgelegd. Er is positief op gereageerd. b. Vervolgtraject besluitvorming Het DO zal ter informatie aan de raad worden toegestuurd middels een raadsinformatiebrief in januari Het VO+ past binnen de kaders en voldoet aan de duurzaamheideisen, maar er zijn nog een paar opties die verder gaan. In het DO kunnen de extra duurzame opties worden begroot en ten opzichte van de terugverdientijd worden bekeken. Het voorstel is om besluitvorming over de financiering bij het DO terug te laten komen. Pagina 4/5

5 c. Inclusiefbeleid Het betreft hier een openbaar gebouw dus het VO en DO worden aan de belangenorganisaties voorgelegd. 4. Wat mag het kosten? Voor de restauratie en verbouwing is een bedrag van , beschikbaar gesteld, dat voor , wordt gefinancierd uit het IHP en voor , wordt gedekt uit de toekomstige huurinkomsten. Daarnaast is een amendement aangenomen om voor de restauratie van de beeldenpartij een bedrag van , ten laste van het IHP beschikbaar te stellen. Deze bedragen zijn uitgeefbaar, hiervoor is geen raadsbesluit meer nodig. Het SO is inmiddels financieel vastgesteld en past binnen het beschikbaar gestelde bedrag. Bij het opstellen van het VO is dit bedrag nog steeds het uitgangspunt voor de architect en de adviseurs. In verband met de toekomstige aanbesteding van het ontwerp is het niet verstandig om de bouwkostenraming openbaar te maken. De bouwkostenraming die is opgenomen in de opdracht aan de architect en adviseurs, gebaseerd op bovenstaande bedragen is nog steeds haalbaar. 5. Fatale beslisdatum Om de opening van het museum in september 2014 mogelijk te maken het nodig om in december 2012 de omgevingsvergunning aan te vragen. Daarom wordt dit VO+ nu aan u voorgelegd voor besluitvorming. 6. BSj dit raadsvoorstel horen de volgende bijlagen: - ontwerp besluit. - Voorlopig Ontwerp de Holland van Bierman Henket Architecten van Visienota Nationaal Onderwijsmuseum oktober Voorstel Wij stellen u voor: 1. akkoord te gaan met het VO(+) voor de restauratie en verbouwing van De Holland en de verdere uitvoering daarvan; 2. de beeldenpartij te laten kopiëren en uit te voeren in tufsteen voor , ; 3. de originele beeldenpartij niet op te knappen; 4. akkoord te gaan om aanvullende duurzame maatregelen nader te onderzoeken en dekking hiervoor de zoeken. Het college van Burgemeester en Wethouders van Dordrecht de secretaris de burgermester M.M. van der Kraan ontwerp besluit Pagina 5/5