TREASURYSTATUUT ONS HUIS

Transcriptie

1 TREASURYSTATUUT VERSIE 7

2 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Algemene kaders 4 3 Algemeen financieel beleid Inleiding Extern toetsingskader 5 4 Liquiditeitsbeleid/Cashmanagement 4.1 Algemeen Cashmanagement 7 5 Financieringsbeleid 5.1 Algemeen Portefeuillebeheer Aanwending eigen/vreemd vermogen Risico-minimalisatie 10 6 Beleggingsbeleid 11 7 Renterisicobeleid 7.1 Doelstelling Duration methodiek Rente-instrumenten 12 8 Organisatorische randvoorwaarden 8.1 Algemeen Interne beheersing Procedures 14 9 Informatievoorziening 15 Bijlagen: 1 Begrippenlijst 16 2 Overzicht informatieverstrekking 19 pagina versie 7 Treasurystatuut pagina 2

3 1 Inleiding Het voldoen aan de volkshuisvestelijke taak en het zorg dragen voor voldoende financiële continuïteit van de onderneming maken een gedegen financieel beleid en dito uitvoering noodzakelijk. Het totaalbedrag aan leningen is dominant aanwezig op de balans van Ons Huis en uit de winst en verliesrekening blijkt dat de post rente een belangrijke stempel drukt op het jaarresultaat. De treasuryfunctie bij Ons Huis richt zich daarom in belangrijke mate op de leningenportefeuille, de beschikbaarheid van middelen, de beheersing van renterisico s en de jaarlijkse rentekosten. Het professioneel sturen van de geldstromen en de financiële posities alsmede het beheersen van renterisico's behoren vanzelfsprekend tot de normale bedrijfsactiviteiten van Ons Huis. Hierbij hoort ook een actief management ten aanzien van de mogelijkheden die door de geld- en kapitaalmarkt worden geboden (dynamische bedrijfsfinanciering). Het door Ons Huis gevoerde financiële (treasury)beleid hebben wij vastgelegd in dit Treasurystatuut. Het Treasurystatuut geldt als een gedragscode met betrekking tot het nemen van beslissingen op het gebied van financiering, belegging, rentemanagement en liquiditeitenbeheer. Vastgesteld door de directeurbestuurder : juli 2016 Goedgekeurd door de raad van commissarissen : juli 2016 versie 7 Treasurystatuut pagina 3

4 2 Algemene kaders In het Ondernemingsplan van Ons Huis is het algemene beleid in de zin van missie, visie en doelstellingen voor de lange termijn vastgelegd. Het treasurybeleid vormt een essentieel onderdeel van het algemene beleid en is op een zodanige wijze ingevuld dat het een bijdrage levert aan de algemene beleidsdoelstellingen van Ons Huis. Er is dus een directe relatie tussen de doelstellingen van het algemene beleid en die van het treasurybeleid. De integrale benadering maakt de financieringsrisico s meer inzichtelijk en biedt aan treasurymanagement betere handvatten om financiële risico s af te dekken. Onder treasurymanagement wordt verstaan de financiële functie die zich bezig houdt met het beheersen van de financiële risico s (binnen de gestelde voorwaarden) en het optimaliseren van het rendement op de geldstromen. Zij streeft naar een optimalisering van de risico-rendementsverhouding. De belangrijkste doelstellingen van treasurymanagement zijn: Het waarborgen van de financiële continuïteit van de organisatie; Het waarborgen van een blijvende toegang tot de geld- en kapitaalmarkt opdat voldoende financiële middelen voor de bedrijfsvoering op zowel de korte als lange termijn kunnen worden gegarandeerd; Het beheersen van rente- en rendementsrisico s die samenhangen met financiering, belegging en liquide middelen; Het realiseren van een zo hoog mogelijk rendement op het eigen vermogen door optimaal rendement te halen op liquide en belegde middelen en een zo laag mogelijke vermogenskostenvoet te realiseren op het vreemd vermogen. Treasurymanagement onderscheidt een viertal deelterreinen, namelijk: - liquiditeits-/cashmanagement; - financieringsmanagement; - beleggingsmanagement; - renterisicomanagement. Via deze deelterreinen wordt vorm gegeven aan het treasurybeleid. In dit statuut wordt per bovengenoemd deelterrein ingegaan op het te voeren beleid. Het door Ons Huis jaarlijks opgestelde bedrijfsplan met de financiële meerjaren planning (FMP) vormt een belangrijk instrument voor de uitvoering van het treasurybeleid. De activiteiten vanuit het treasurystatuut zijn geïntegreerd opgenomen in het bedrijfsplan. Zonder voorafgaande goedkeuring van de raad van commissarissen (rvc) kan niet worden afgeweken van het Treasurystatuut. Deze versie 6 van het Treasurystatuut treedt in werking per 1 augustus 2016 en vervangt per die datum versie 5 van juni Jaarlijks wordt beoordeeld in hoeverre (op onderdelen) aanpassing van het Treasurystatuut noodzakelijk is en wordt zo nodig hierover gerapporteerd. versie 7 Treasurystatuut pagina 4

5 3 Algemeen financieel beleid 3.1 Algemeen De Woningwet De randvoorwaarde voor het algemene financieel beleid is terug te vinden in de per 1 juli 2015 van kracht zijnde nieuwe Woningwet. In het Besluit Toegelaten instellingen Volkshuisvesting (BTiV) en de ministeriële regeling toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015 (regeling) zijn nadere eisen gesteld aan het financieel beleid en beheer. Woningcorporaties moeten een zodanig financieel beleid en beheer voeren dat hun voortbestaan in financieel opzicht is gewaarborgd. Corporaties houden niet méér financiële middelen aan dan nodig is voor de eigen financiële continuïteit. Zij dienen de middelen die zij niet nodig hebben voor de financiële continuïteit aan te wenden voor de volkshuisvesting. Met deze bepaling wordt beoogd te bewerkstelligen dat alle corporaties naar vermogen bijdragen aan een zo'n groot mogelijk maatschappelijk rendement van de sociale huursector als geheel. Corporaties zijn organisaties die werken met maatschappelijk kapitaal. Dit betekent dat Ons Huis in haar streven naar optimalisering van de risico-rendementsverhouding een voorzichtig en risicomijdend treasurybeleid voert. - De middelen die niet nodig zijn voor het waarborgen van de financiële continuïteit worden direct weer ingezet ten behoeve van de volkshuisvesting. - Met betrekking tot treasury wordt een voorzichtig en risicomijdend beleid gevoerd. 3.2 Extern toetsingskader Autoriteit woningcorporaties De Autoriteit woningcorporaties (Aw) is belast met het toezicht op de woningcorporaties. Zij beoordeelt de financiële positie van woningcorporaties. De (financiële) continuïteit van de corporatie staat hierbij centraal. De financieel toezicht richt zich op vijf toezichtsvelden te weten: liquiditeit en financiering solvabiliteit en draagkracht vermogen in relatie tot de activiteiten kwaliteit van het risicobeheer bescherming maatschappelijk verbonden vermogen (o.a. kostenefficiency en huurstelling) kwaliteit van de informatie De door de Aw vastgestelde financiële toetsingscriteria bij scheiding DAEB en niet-daeb tak zijn: DAEB niet-daeb ICR 1,4 1.8 DSCR 1,0 1,0** Solvabiliteit op marktwaarde* (beklemd) 20% n.v.t. Solvabiliteit op marktwaarde* 20% 40% en 60%*** LTV op bedrijfswaarde 75% 75% Dekkingsratio marktwaarde 70% 70% Direct rendement n.v.t. regionaal** * marktwaarde in verhuurde staat ** signaleringsnorm *** maximum solvabiliteit alleen op moment scheiden Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw Ons Huis is aangesloten bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW), een garantie-instituut van en voor woningcorporaties. Het verleent garanties aan geldgevers op leningen die corporaties aantrekken ter financiering van de volkshuisvestelijke activiteiten. Corporaties kunnen met borging van het WSW tegen gunstige condities de financiering via de kapitaalmarkt bewerkstelligen. De borgstelling van het WSW is ingebed in een zekerheidsstructuur waarbij financieel toezicht op corporaties een belangrijk onderdeel vormt. Corporaties die deelnemer zijn van het WSW moeten aantonen dat zij financieel gezond zijn. Jaarlijks wordt door het WSW op basis van een risicobeoordelingsmodel de financiële positie van Ons Huis getoetst. Het versie 7 Treasurystatuut pagina 5

6 nieuwe beoordelingskader bestaat uit een Business en Financial Risk toets. Het Business Risk wordt in kaart gebracht door middel van 24 vragen. Het Financial Risk wordt bepaald op basis van vijf financiële ratio s. De belangrijkste financiële ratio s vanuit het Financial Risk betreffen: norm: de intrest coverage ratio (ICR) > 1,4 de debt service coverage ratio (DSCR) > 1 de loan to value < 75% de solvabiliteit > 20% de dekkingsratio leningenvolume < 50% van de Woz-waarde Het Business Risk richt zich op de beoordeling van specifieke risico s en de beheersing hiervan. Het gaat hier om risico s op het gebied van: vastgoed strategie en beheer marktontwikkelingen economische en politieke ontwikkelingen financiële sturing en beheersing governance corporatie in control - Voldoen aan de door het Aw gehanteerde financiële toetsingscriteria en sturen op een positieve beoordeling. In het geval van (dreigende) afwijking van deze normen tijdig in overleg treden met de Aw en uitleggen aan de Aw waarom in het concrete geval wordt afgeweken. De afwijking mag in ieder geval niet leiden tot interventie door de Aw. - Voldoen aan de door het WSW gehanteerde financiële toetsingscriteria en sturen op een positieve beoordeling vanuit het Business Risk, leidend tot een borgbaarheidsverklaring van het WSW waarbinnen Ons Huis haar volkshuisvestelijke investeringsopgave kan realiseren. versie 7 Treasurystatuut pagina 6

7 4 Liquiditeitsbeleid/Cashmanagement 4.1 Algemeen Onder liquiditeit wordt verstaan de mate waarin de schuld aan de verschaffers van het kort vreemd vermogen (vlottende schulden) kan worden voldaan uit de vlottende activa. Het gaat hierbij om een periode van maximaal één jaar. Tot de liquiditeiten behoren de werkelijke en verwachte posities bij de bankinstellingen en de ter beschikking staande dispositieruimte bij de financiële instellingen. Daarnaast kan de liquiditeit worden verbeterd door aanvullende externe financiering met borging met gebruikmaking van de borgingsfaciliteit van het WSW. Ter beoordeling van de liquiditeit worden normaliter de volgende kengetallen gebruikt: - current ratio; dat is vlottende activa gedeeld door de vlottende schulden; - netto-werkkapitaal; dat is het saldo van de vlottende activa minus de vlottende schulden. Deze kengetallen zijn minder van toepassing op Ons Huis omdat bij de berekening geen rekening wordt gehouden met de voornoemde dispositie, aanvullende externe financieringsmogelijkheden en de ontwikkeling van de liquiditeitspositie. Teneinde niet in onvoorziene liquiditeitsproblemen te geraken, wordt naast de dispositieruimte een minimale liquiditeitsnorm gehanteerd van 2,0 miljoen. 4.2 Cashmanagement Cashmanagement richt zich op het beheer van geldstromen op korte termijn met als doel op het juiste moment over de juiste hoeveelheid kasgeld te kunnen beschikken. De betalingen en ontvangsten bij corporaties verlopen niet synchroon en daardoor ontstaan er grote fluctuaties in de liquiditeitsbehoefte. Uit oogpunt van kostenbeperking is het belangrijk om aandacht aan deze activiteit te schenken. Bij cashmanagement gaat het eigenlijk om het beheer van het netto-werkkapitaal. De optimale omvang van het netto-werkkapitaal is in een belangrijke mate afhankelijk van de rentevoet op de geldmarkt. De belangrijkste activiteiten binnen cashmanagement zijn: - het beheren van de inkomende en uitgaande geldstromen; - het beheren van de saldi; - het beheren van de bankrelaties; - het beheren van de bankrekeningen en de betalingssystemen. Jaarlijks wordt een liquiditeitsbegroting opgesteld met liquiditeitssaldo, kasstroom gemiddelden, investeringen, grotere fiscale heffingen en rente en aflossing van leningen. Wanneer de omstandigheden het vragen, bijvoorbeeld bij een herfinanciering of bij een uitbreiding op de financiering als gevolg van investeringen, wordt tussentijds een liquiditeitsprognose opgesteld. De focus op herfinanciering van leningen of het aantrekken van nieuwe leningen is een continu proces waarbij de ontwikkelingen van de rente op de kapitaal- en geldmarkt nadrukkelijk worden gevolgd. Door de positieve kasstromen nemen de liquiditeiten in de tijd toe. Vooruitlopend op de herfinanciering van leningen en het aantrekken van nieuwe leningen wordt een liquiditeitsprognose opgesteld met als doel de voorhanden liquide middelen maximaal in te zetten voor investering en aflossing van leningen. Ons Huis heeft bij de huisbankier een kredietfaciliteit van 3 miljoen waarmee tijdelijke liquiditeitstekorten kunnen worden opgevangen. Bij saldibeheer gaat het om het minimaliseren van de rentekosten en het maximaliseren van de renteopbrengsten van de rekening-courant bij de bankinstellingen. De rentevergoeding op een rekening-courant is relatief laag, terwijl de rentelasten bij rood staan in vergelijking met andere financieringsalternatieven hoog zijn. Ons Huis maakt gebruik van de ING Bank als huisbank. De huisbank wordt gezien als de strategische partner van Ons Huis en heeft derhalve de positie van een preferred supplier. De dienstverlening van de huisbank wordt op continue basis gevolgd. De noodzaak voor een tussentijdse formele evaluatie van de huisbank ontbreekt derhalve. De tarieven van de huisbank worden jaarlijks vergeleken met tarieven van andere aanbieders. Bij een structurele afwijking van meer dan één jaar wordt de huisbank hiervan op de hoogte gesteld. Dit kan aanleiding geven tot het onderbrengen van de transacties bij een concurrerende partij. versie 7 Treasurystatuut pagina 7

8 - Het streven naar een zo laag mogelijk saldo in rekening-courant bij de bankinstellingen. - Het streven naar minimalisatie van de bankkosten in rekening-courant bij de bankinstellingen. - Een jaarlijkse evaluatie van de hoogte van de benodigde kredietfaciliteit (momenteel: 3 miljoen) en van de dienstverlening door de bank (inclusief de hoogte van de in rekening gebrachte kosten). versie 7 Treasurystatuut pagina 8

9 5 Financieringsbeleid 5.1 Algemeen Om in de vermogensbehoefte te kunnen voorzien is het noodzakelijk een blijvende toegang tot de geld- en kapitaalmarkt te hebben. Een sterke financiële positie maakt het makkelijker financiering te verkrijgen en biedt ook de mogelijkheid geldleningen tegen aantrekkelijker condities af te sluiten. Ons Huis kan voor het aantrekken van externe financiering gebruik van de borgstelling door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Zie hiervoor paragraaf 5.2. Onder financiering wordt verstaan het verwerven van vermogen om in de vermogensbehoefte te voorzien. Het vermogen is de hoeveelheid geldmiddelen die op een bepaald moment in de bezittingen (het kapitaal) van de corporaties is vastgelegd. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen eigen en vreemd vermogen. Bij corporaties wordt de vermogensbehoefte vooral bepaald door de investeringen in vastgoed. Vastgoed heeft een lange omlooptijd (een verwachte economische levensduur van meer dan 50 jaar). De terugverdientijd van investeringen in materiële vaste activa kent derhalve een lange looptijd. De gouden balansregel is dat investeringen met een langlopend karakter in de regel gefinancierd worden met langlopend vermogen, zoals eigen vermogen en vreemd vermogen lang. Dit betekent dat dit vermogen in principe ook structureel beschikbaar moet blijven. Het afsluiten van derivatencontracten is niet toegestaan. Financieringsvormen zoals fixe-leningen, annuïtaire leningen en lineaire leningen zijn toegestaan.. Vanuit de gedachte van integrale bedrijfsfinanciering worden in principe alleen fixe-leningen aangetrokken. Hiervan kan worden afgeweken indien de geprognosticeerde kasstromen daartoe aanleiding geven. - De investeringen op lange termijn worden in principe gefinancierd met langlopend vermogen. - Streven naar minimalisatie van het langlopend vreemd vermogen (voor zover mogelijk financiering met eigen middelen). - Er worden geen derivaten aangetrokken. - De 10-jaars fixe-lening is de basis de financieringsvorm. 5.2 Portefeuillebeheer Een leningenportefeuille vraagt uit oogpunt van risicobeheersing om actief beheer. Het aantrekken van nieuwe leningen mag niet los worden gezien van de karakteristieken van de bestaande leningen. De vervalkalender van de bestaande leningenportefeuille geeft een duidelijk overzicht van de momenten waarop restantschulden voor renteconversie in aanmerking komen of moeten worden geherfinancierd. Met deze kennis dienen de looptijden en renteconversiemomenten van de nieuwe leningen zo goed mogelijk gespreid te worden, zodat de effecten van renteschommelingen op de leningenportefeuille zo gering mogelijk zijn. Rollover leningen Rollover leningen zijn fixe leningen met een vaste looptijd en een variabele (euribor) rente. De variabele geldmarktrente ligt al jaren lager dan de kapitaalmarktrente. De rente van de rollover lening kan op elk moment per het eind van de 3-maands euriborperiode voor de resterende looptijd van de lening worden vastgezet waarmee het risico als gevolg van een rentestijging beperkt is. Omdat de renterisico s minimaal zijn ten opzichte van leningen waarvan de rente bij het afsluiten voor een langere periode wordt vastgelegd ziet Ons Huis de financieel aantrekkelijke roll-over lening als een lening met renterisico op het moment van herfinanciering. Ons Huis hanteert een interne beheermaatregel van continu monitoren van de renteontwikkeling waarbij de rente van de rollover lening voor de resterende looptijd wordt vastgezet als de rente van de 10 jaars fixe lening 3 % wordt. - De leningenportefeuille nadrukkelijk blijven volgen. - Streven naar minimalisatie van het renterisico. - Streven naar een leningenportefeuille, waarbij het bedrag waarover in enig jaar renterisico wordt gelopen niet meer mag bedragen dan 15% van het langlopend vreemd vermogen. - Rollover leningen zijn toegestaan tot 20% van het leningenvolume. versie 7 Treasurystatuut pagina 9

10 - Rollover leningen worden buiten de berekening van het renterisicopercentage in enig jaar gehouden, behoudens het jaar van aflossing. - Ons Huis hanteert voor de rollover leningen een interne cap van 3,0%. Wanneer de rente van de 10 jaars fixe lening de 3% bereikt, wordt de rente van de rollover leningen vastgelegd voor de resterende looptijd van de betreffende lening. 5.3 Aanwending eigen/vreemd vermogen De financiële positie van Ons Huis is bepalend voor de mate waarin zij afhankelijk is van vreemd vermogen ten behoeve van de financiering van het woningbezit. In beginsel wordt eigen vermogen ingezet voor de (gedeeltelijke) financiering van de materiële vaste activa, voor zover de ontwikkeling van de solvabiliteit dat toelaat. Hierbij spelen de volgende overwegingen een rol: - beperking van de kosten van borgstelling; - verkleining van de marge tussen debet- en creditrente; - vergroting van het vertrouwen van de financier, hetgeen de rentekosten op vreemd vermogen positief beïnvloedt; - beperking van het financieringsrisico zelf. De loan to value is een indicator die de verhouding weergeeft tussen het totaal bedrag aan geldleningen en de onderliggende waarde van het vastgoed. - De beschikbare eigen geldmiddelen op langere termijn worden ingezet ter financiering van de materiële vaste activa. De resterende financieringsbehoefte wordt gedekt door het aantrekken van vreemd vermogen. - De loan to value ratio is lager dan de door het WSW gehanteerde ratio van maximaal 75%. 5.4 Risico-minimalisatie Bij renteconversie, herfinanciering en het aantrekken van nieuwe leningen heeft Ons Huis te maken met tegenstrijdige aspecten als tijd en prijs. De momenten van renteconversie en herfinanciering van leningen volgen uit de vervalkalender. Hierop kan slechts geringe invloed worden uitgeoefend door middel van inkoop en vervroegde aflossing van leningen. Bij nieuwe leningen kan, als de financiële positie dat toelaat, het moment van aangaan tijdelijk worden uitgesteld of worden vervroegd. De prijs (het te betalen rentepercentage) wordt bepaald door de geld- en kapitaalmarkt. De beschikbaarheid van de benodigde middelen op (middellange) lange termijn zeker stellen. versie 7 Treasurystatuut pagina 10

11 6 Beleggingsbeleid Het beleggen van overtollige liquide middelen is een afgeleide functie van de primaire werkzaamheden van Ons Huis. Door de hoofdregel dat de beschikbare eigen middelen op lange termijn worden ingezet voor interne financiering wordt, op basis van een normale bedrijfsvoering, een situatie bewerkstelligd dat Ons Huis geen structurele overliquiditeit kent. Beleggingen gefinancierd met vreemd vermogen zijn dan ook niet toegestaan. Tijdelijk kan wel sprake zijn van overliquiditeit. In paragraaf 3.1 is reeds vastgelegd dat Ons Huis een risicomijdend beleid wil voeren en dit geldt uiteraard ook voor beleggingen. Belegd wordt op spaarrekeningen en deposito rekeningen. Bij een belegging van meer dan 5,0 miljoen vindt spreiding plaats over meerdere banken. Een financier zal de aard van het beleggingsbeleid meenemen in zijn overwegingen om al dan niet krediet te verlenen. Door het vermijden van risicovolle beleggingen wordt een verbetering van de toegang tot de kapitaalmarkt bewerkstelligd. In de Woningwet staan beleidsregels onder welke voorwaarden woningcorporaties geld mogen beleggen. Ons Huis conformeert zich aan deze beleidsregels. - beschikbare eigen middelen worden ingezet voor aflossing van leningen en interne financiering waardoor geen structurele overliquiditeit ontstaat (alleen tijdelijk overtollige liquide middelen). - Ons Huis hanteert geen rentevisie voor beleggingen. - beleggingen gefinancierd met vreemd vermogen zijn niet toegestaan. - de "overtollige" liquide middelen worden risicomijdend belegd. Beleggingen zijn toegestaan in de vorm van rekening-courant, deposito s of hiermee vergelijkbare spaar- en beleggingsproducten. - de looptijd van de beleggingen is niet langer dan 3 maanden. - beleggingen mogen slechts worden gedaan bij de Nederlandse overheid en bij financiële instellingen in Nederland die minimaal over een A-rating beschikken. - alle beleggingen kennen een hoofdsom- of inleggarantie en zijn in euro s. - in de contracten mogen geen toezicht belemmerende bepalingen zijn opgenomen. - wanneer de belegging groter is dan 5,0 miljoen, wordt de belegging verspreid over meerdere financiële instellingen tot maximaal 5,0 miljoen per financiële instelling. versie 7 Treasurystatuut pagina 11

12 7 Renterisicobeleid 7.1 Doelstelling De algemene doelstelling van het renterisicobeleid is het beheersbaar maken van het renterisico op bedrijfsniveau. Aangezien zich het renterisico met name voordoet bij de leningenportefeuille maken we voor de meting van het renterisico gebruik van de duration methodiek. 7.2 Duration methodiek De duration meet de gewogen gemiddelde resterende looptijd van de leningenportefeuille tot aan het moment van renteconversie of algehele aflossing en is tevens een maatstaf voor het renterisico. Naarmate de resterende duration van de leningenportefeuille op een hoger niveau ligt, is het renterisico, rekening houdend met de lange exploitatielooptijden van het vastgoed, lager. De resterende duration van de leningenportefeuille heeft een minimale omvang van 5 jaar. 7.3 Rente-instrumenten Rente-instrumenten zijn financiële producten, waarmee renterisico s kunnen worden afgedekt of het rente type van een onderliggende financiering kan worden veranderd. Er vindt geen uitwisseling van hoofdsommen plaats bij toepassing hiervan. Ons Huis maakt geen gebruik van rente-instrumenten. Ook het gebruik van rentecaps en payerswaps is niet toegestaan. Het gebruik van rente-instrumenten is niet toegestaan. Het renterisico wordt beperkt tot 15% in enig jaar. versie 7 Treasurystatuut pagina 12

13 8 Organisatorische randvoorwaarden Teneinde effectief uitvoering te kunnen geven aan treasury is het noodzakelijk dat binnen Ons Huis organisatorische randvoorwaarden zijn geformuleerd. Tevens zijn de hiervoor noodzakelijk geachte beheersingsinstrumenten beschikbaar. In de volgende paragrafen zal hierop nader worden ingegaan. 8.1 Algemeen Binnen de organisatie zal, zowel op beleidsbepalend als op tactisch niveau, voldoende kennis moeten zijn op het gebied van financiering en belegging, financiële instrumenten, risicobeheersing en marktontwikkelingen. De financiële beleidsuitgangspunten van het Treasurystatuut worden vertaald in de financiële meerjarenprognose (FMP) met een tijdhorizon van 10 jaar, welke onderdeel uitmaakt van het jaarlijks op te stellen bedrijfsplan. Indien in afwijking van het gestelde in dit Treasurystatuut transacties moeten worden afgesloten, dan wel de in het bedrijfsplan opgenomen kaders met inachtneming van de vastgestelde bandbreedtes dreigen te worden overschreden, zal daarvoor vooraf aan de rvc om goedkeuring worden gevraagd. De directeurbestuurder is, binnen de statutaire kaders, bevoegd besluiten te nemen in het kader van het vermogensbeheer. Hij is verantwoordelijk voor een adequaat vermogensbeheer en kan hierop worden aangesproken. De directeurbestuurder is tevens bevoegd besluitvorming op het gebied van financierings- en beleggingsactiviteiten te delegeren. De gedelegeerden verkrijgen hiermee het recht Ons Huis te binden jegens derden. Een en ander is nader uitgewerkt in de "Procuratie- en mandateringsregeling". De taak van de rvc is toezicht te houden op de directeurbestuurder en hem met raad ter zijde te staan. Met betrekking tot het onderdeel treasury is er voor de rvc de in hoofdstuk 9 vermelde informatie beschikbaar. 8.2 Interne beheersing De opzet van de interne beheersing en de daarmee verweven maatregelen voor interne controle hebben tot doel de betrouwbaarheid van de informatieverschaffing omtrent de uitvoering van het treasurybeleid te waarborgen. Daarbij wordt de nadruk gelegd op organisatorische maatregelen die een sterk preventief karakter dragen. Daarnaast zijn maatregelen van repressieve aard noodzakelijk. Hieronder valt vooral de controle achteraf. Functiescheiding Ons Huis heeft een treasury commissie bestaande uit de manager Bedrijfsbeheer en de Controller. De treasury commissie brengt advies uit aan de directeurbestuurder. De directeurbestuurder besluit. De genomen besluiten worden schriftelijk vastgelegd. De manager Bedrijfsbeheer is verantwoordelijk voor de uitvoering van de genomen besluiten. De aangetrokken leningen worden door de directeurbestuurder getekend. Het optimaliseren van de saldi op de rekening-courant bij de huisbank worden uitgevoerd door het hoofd Financiële administratie. Proces Tweewekelijks (na de wekelijkse betaling op donderdag) wordt door het hoofd Financiële administratie het overzicht liquide middelen opgesteld. Dit overzicht wordt gedeeld met de directeurbestuurder, de manager Bedrijfsbeheer en de Controller. Op basis van deze stand, de geplande investeringen, de vervalkalender van de leningen, de renteontwikkeling en de verwachte operationele kasstroom vindt overleg plaats tussen de directeurbestuurder en (de treasury commissie) over het aantrekken en herfinanciering van een geldlening. In dit overleg wordt een keuze gemaakt in het bedrag, soort lening, looptijd en stortingsdatum en bij wie een offerte aangevraagd wordt, naast de BNG en de NWB. Het cluster Controlling vraagt vervolgens offertes op en de treasury commissie maakt op basis van de laagste prijs een voorstel voor besluitvorming. In overleg met de treasury commissie besluit de directeurbestuurder. Het voorstel, de motivering en het besluit worden schriftelijk vastgelegd. Het hoofd Financiële administratie roomt dagelijks het banksaldo af ten gunste van spaarrekeningen zodat de liquide middelen te allen tijde beschikbaar blijven. Wanneer geld voor een langere termijn belegd kan versie 7 Treasurystatuut pagina 13

14 worden of wanneer gebruik gemaakt moet worden van de kredietfaciliteit bij de ING, wordt dit vooraf overlegd met de manager Bedrijfsbeheer. Het beschikken over een adequate interne beheersing en de daarmee verbonden maatregelen van interne controle. 8.3 Procedures De processen en de daarop betrekking hebbende procedures zijn belangrijk om een organisatie goed te laten functioneren en te kunnen (blijven) beheersen. De procedures op het gebied van treasury betreffen o.a.: - het aantrekken van financieringsmiddelen; - het beleggen van (tijdelijk) overtollige middelen; - het beheersen van de geldstromen; - het beheersen van de renterisico's; - het bewaken van de financierbaarheid. Het beschikken over adequate procedures inzake de interne beheersing rondom de treasuryfunctie. versie 7 Treasurystatuut pagina 14

15 9 Informatievoorziening Voor een goed vermogens- en liquiditeitsbeheer moet de corporatie over zo actueel mogelijke informatie beschikken ten aanzien van de financiële positie, de lange termijnfinanciering en de rente-ontwikkelingen. Hiervoor is betrouwbare informatie omtrent de huidige en de te verwachten financiële situatie van de corporatie nodig. Deze informatie kan dienen als basis voor de beleidsvoorbereiding en -uitvoering en als middel om verantwoording af te leggen over het gevoerde beleid. Enkele belangrijke indicatoren in dit verband zijn: - inzicht in de actuele en verwachte beleggingsportefeuille; - inzicht in de actuele en toekomstige financieringsbehoefte (liquiditeits- en financieringsprognoses); - inzicht in de relevante gegevens van de leningenportefeuille (kort en lang vreemd vermogen); - inzicht in de financierbaarheid; - ontwikkeling van het eigen vermogen en voorzieningen. Met het oog op de betrouwbaarheid moet het verkrijgen, vastleggen, verwerken en verstrekken van gegevens voldoen aan de eisen van juistheid, tijdigheid en volledigheid. Om dit te bewerkstelligen zijn interne beheersingsmaatregelen getroffen. Informatie over liquiditeit, belegging en mutatie in de financiering wordt verstrekt in de tussentijdse rapportages. Daarnaast wordt in het bedrijfsplan en het jaarverslag informatie gegeven over eigen vermogen/voorzieningen, financieringsvolume, financieringsbehoefte en ontwikkeling van kasstromen. Het zorgdragen voor een juiste, tijdige en volledige informatievoorziening met betrekking tot de treasury benodigd voor de beleidsvoorbereiding, de uitvoering en de verantwoording daarover (zie bijlage 2). versie 7 Treasurystatuut pagina 15

16 BIJLAGE 1 Begrippenlijst Aw Autoriteit woningcorporaties Bedrijfsfinanciering Vorm van financiering, waarbij de vermogensbehoefte van het bedrijf als geheel wordt betrokken, in tegenstelling tot projectfinanciering. BTiV Besluit Toegelaten instellingen Volkshuisvesting. Cashmanagement De activiteiten van Treasurymanagement gericht op saldo-, liquiditeits- en geldstromenbeheer. Controle technische functiescheiding Belangentegenstellingen creëren tussen functionarissen in een organisatie om het risico van waardeverlies voor de organisatie te beperken. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen beschikkende, bewarende, registrerende, controlerende en uitvoerende functies. Er mogen derhalve geen twee opeenvolgende schakels in een proces bij één functionaris worden ondergebracht. DAEB DAEB staat voor Diensten van Algemeen Economisch Belang. Bij de Tijdelijke regeling diensten van algemeen economisch belang toegelaten instellingen volkshuisvesting heeft de overheid regels gesteld met betrekking tot staatssteun voor de activiteiten van corporaties. Deposito Niet-verhandelbare belegging bij een bank, waarbij een bedrag voor een vaste periode tegen een vast rentepercentage wordt weggezet. Derivaten Financiële instrumenten die zijn afgeleid van andere financiële producten zoals bijvoorbeeld aandelen. Derivaten hebben veelal een off-balancekarakter. Enkele voorbeelden zijn: (rente)opties, (rente)futures en swaps. Dispositieruimte Het verschil tussen het bedrag dat door een organisatie volgens een kredietovereenkomst met een bank mag worden opgenomen en het werkelijk opgenomen bedrag. Duration De duration meet de gewogen gemiddelde resterende looptijd van de leningenportefeuille tot aan het moment van renteconversie of algehele aflossing en is tevens een maatstaf voor het renterisico. Naarmate de resterende duration van de leningenportefeuille op een hoger niveau ligt, is het renterisico, rekening houdend met de lange exploitatielooptijden van het vastgoed, lager. Eigen vermogen Het deel van het vermogen dat permanent aanwezig is en als eerste alle risico's draagt die zijn verbonden aan de bedrijfsuitoefening. Hieronder vallen de algemene reserve, de bestemmingsreserve en de herwaarderingsreserve. Financiering Het aantrekken van middelen voor de dekking van de vermogensbehoefte. Financieringsbehoefte De behoefte om uit (interne of externe) bronnen vermogen aan te trekken voor de dekking van de vermogensbehoefte. Informatievoorziening versie 7 Treasurystatuut pagina 16

17 Het systematisch verzamelen, vastleggen en verwerken van gegevens teneinde informatie te verstrekken ten behoeve van het besturen en doen functioneren van een organisatie. De informatievoorziening wordt tevens gebruikt voor het afleggen van verantwoording over het gevoerde beleid. Interne beheersing Het complex van organisatorische maatregelen dat is gericht op het tot stand brengen en in stand houden van de informatievoorziening in en omtrent de organisatie. De informatievoorziening dient effectief, tijdig, efficiënt, betrouwbaar en volledig te zijn. Dept service coverage ratio Deze ratio wordt gebruikt om een beeld te geven van de betalingscapaciteit ofwel de kasstroom (dept service) van een bedrijf in verhouding tot de betalingsverplichtingen ( met name de rente en aflossingsverplichting van de leningen). Interne controle Controle die wordt uitgevoerd door of namens de leiding van een organisatie ten behoeve van de leiding Intrest coverage ratio De interest coverage ratio (ICR) ook wel rentedekkingsgraad genaamd, geeft aan hoe vaak uit het bedrijfsresultaat (netto kasstroom) de verschuldigde rente aan de geldverstrekkers kan worden betaald Interne financiering Financiering van de vermogensbehoefte door geldmiddelen aan te wenden die reeds binnen de organisatie aanwezig zijn. Liquiditeitspositie De mate waarin op korte termijn aan de opeisbare verplichtingen kan worden voldaan. Loan to value De loan to value is een indicator die de verhouding weergeeft tussen het totaal bedrag aan geldleningen en de onderliggende waarde van het vastgoed. Netto-werkkapitaal Het verschil tussen de vlottende activa en de vlottende passiva. De omvang vormt een indicatie van de liquiditeitspositie van de organisatie. Obligatie Verhandelbare schuldbekentenis als onderdeel van een obligatielening, uitgegeven door een overheid of bedrijf. Overtollige liquide middelen De liquide middelen die voor een periode van minimaal 3 maanden niet benodigd zijn voor de uitoefening van de normale bedrijfsactiviteiten. Payerswap Een renteswap van een partij, die een vaste rente betaald en een variabele rente ontvangt. Portefeuillebeheer Wijze van beheren van uitstaande leningen en beleggingen. Rating Indicator voor de solvabiliteit en de financiële soliditeit van een organisatie toegekend door een daartoe gespecialiseerd bureau. Rente cap Een overeenkomst bij een financiering, waarbij de leningnemer tegen betaling van een geldsom gedurende een vooraf overeengekomen periode de garantie van een maximaal te betalen rentetarief verkrijgt. Renteconversie Tussentijdse aanpassing van de contractuele rente. Rentedekkingsgraad De rentedekkingsgraad ook wel ICR (interest coverage ratio) genaamd, geeft aan hoe vaak uit het bedrijfsresultaat (netto kasstroom) de verschuldigde rente aan de geldverstrekkers kan worden betaald. versie 7 Treasurystatuut pagina 17

18 Rentefixatie Dit derivaat heeft tot doel het renterisico van een lening of belegging te minimaliseren in de vorm van het afschermen voor een toekomstige rentestijging of -daling. Renteresultaat Het saldo van de betaalde en de ontvangen rente. Renterisico Het risico dat wordt gelopen bij een wijziging van de rentevoet op de bestaande leningen- en beleggingsportefeuille. Rentestructuur Patroon van onderlinge verschillen in rentepercentages, ontstaan als gevolg van looptijdverschillen van de verschillende vermogenstitels en van renteverwachtingen. Rentevisie Toekomstverwachting betreffende de rente-ontwikkeling uitgaande van een aantal rentebepalende factoren, op basis waarvan treasury-management wordt gevoerd. Risicoprofiel De mate waarin een belegger risico wil lopen. Risicospreiding Vermogen spreiden over meerdere (soorten) vermogenstitels waardoor de risico's kleiner worden. Solvabiliteit De mate waarin een organisatie op lange termijn aan zijn financiële verplichtingen kan voldoen. Treasury-management Onderdeel van het financieel management dat belast is met de controle en het beheer van de inkomende en uitgaande geldstromen, het beheersen van renterisico's, het uitzetten van overtollige liquide middelen en het aantrekken van financieringsmiddelen. Vermogensbehoefte Behoefte aan eigen of vreemd vermogen voor de financiering van de ontwikkeling en de continuering van de bedrijfsactiviteiten. Vermogenskostenvoet De rentekosten van het vreemde vermogen uitgedrukt in een percentage van het lang vreemd vermogen. Vervalkalender Overzicht van een leningenportefeuille waaruit het tijdstip en de omvang van de toekomstige rente- en aflossingsverplichtingen, en het tijdstip en de omvang van de toekomstige renteconversies en vervolgfinancieringen blijken. Vreemd vermogen Het totaal van de door een organisatie aangegane schulden, waarbij tevens een onderscheid naar looptijd wordt gemaakt. versie 7 Treasurystatuut pagina 18

19 BIJLAGE 2 Overzicht informatieverstrekking 1) Hieronder wordt een overzicht gegeven van de informatieverstrekking welke in het kader van treasury kan dienen als basis voor de beleidsvoorbereiding en uitvoering: - het Besluit beheer sociale huursector - beleidsuitgangspunten Treasurystatuut - financiële meerjarenbegroting - beschrijving interne beheersing - uitgangspunten bedrijfswaardeberekening - ontwikkeling solvabiliteit en liquiditeit - eigen vermogen - voorzieningen - actuele en verwachte beleggingsportefeuille, zowel op korte als lange termijn - beleggingsresultaat - actuele en toekomstige financieringsbehoefte (ontwikkeling van de boekwaarde van het woningbezit) - gegevens van de leningenportefeuille (kort en lang vreemd vermogen) - vervalkalender leningenportefeuille c.q. beleggingsportefeuille - actuele en verwachte ontwikkeling van de geldstromen, zowel op korte als lange termijn - netto-werkkapitaal - aanwending eigen en vreemd vermogen - kengetallen, zoals rentedekkingsgraad, dept service coverage ratio, loan to value, duration en solvabiliteit - jaarrekening en jaarverslag - externe bedrijfsvergelijking - macro-economische ontwikkelingen (via de media) 1) Hierbij is niet gestreefd naar volledigheid. versie 7 Treasurystatuut pagina 19