VOORSTEL AAN HET COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HEEMRADEN

Transcriptie

1 Commissie Financiën en Bestuurlijke Zaken 23 februari 2016 VOORSTEL AAN HET COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HEEMRADEN Vergadering : 1 maart 2016 Agendapunt : Onderwerp : Mandaatbesluit herfinanciering leningen 2017 t/m 2023 Aandachtsveldhouder B.J. Bussink Informatie bij : H.W.C. Hoefsloot manager Financiën Telefoon : (0314) h.hoefsloot@wrij.nl Advies 1. Mandaat te verlenen aan het college van dijkgraaf en heemraden om de vervallen vaste geldleningen 2017 t/m 2023 te herfinancieren in de vorm van uitgestelde storting. Advies van de bestuurlijke commissie Financiën en Bestuurlijke Zaken aan het college van dijkgraaf en heemraden: Hier wordt na de bijeenkomst op 23 februari 2016 het advies van de commissie ingevuld. Inleiding Waterschap Rijn en IJssel is belast met de bescherming tegen het water, met de zorg voor voldoende en schoon oppervlakte- en grondwater en met de zuivering van het afvalwater. In het kader van deze taken beheren en exploiteren wij een omvangrijke infrastructuur. Regelmatig zijn er investeringen nodig om deze infrastructuur aan te passen c.q. te vernieuwen. Deze investeringen richten zich op de lange termijn. De financiering van deze infrastructurele werken vindt in de regel plaats door het aantrekken van vreemd vermogen (langlopende leningen). Uitgangspunten bij het afsluiten van de geldleningen zijn de Wet Fido en het door het algemeen bestuur vastgestelde treasurystatuut. De Wet Fido en het treasurystatuut bepalen de kaders waaraan moet worden voldaan bij het afsluiten van de geldleningen. De marktrente kent de afgelopen tijd een historisch lage stand. Onzeker is hoe en wanneer de rente wijzigt. Door tijdig en op het juiste moment gebruik te maken van het lage rentepercentage wordt het risico van stijging van de rentekosten bij ons waterschap voorkomen. Eerder genomen besluiten Het algemeen bestuur heeft in de vergadering van 15 december 2015 besloten: 1. Het college van dijkgraaf en heemraden binnen kaders te machtigen tot het aangaan van meerjarige verplichtingen ten behoeve van de exploitatie met een maximum van vier jaren voor de uitvoering van beleid. 2. Het college van dijkgraaf en heemraden een krediet van totaal 5 miljoen beschikbaar te stellen voor grondverwerving ten behoeve van projecten. 3. Het college van dijkgraaf en heemraden te machtigen tot het aangaan van geldleningen tot maximaal 65 miljoen.

2 Onderbouwing 1.1 Voor het aangaan van geldleningen moet slagvaardig op de kapitaalmarkt worden opgetreden. Met het oog op het verlagen van het renterisico in meerjarenperspectief en het verlagen van de rentelasten is het gewenst om snel en accuraat op de kapitaalmarkt te kunnen anticiperen. Het rentepercentage laat namelijk dagelijks schommelingen zien. Het is belangrijk om op het juiste, goede moment een lening af te sluiten. Als voorbeeld kan worden genoemd een tiende procent stijging van de rente kan gedurende de gehele looptijd van een af te sluiten geldlening leiden tot 1 mln. extra rentekosten. 1.2 Van onze vaste geldleningen 1 jaar moet t/m % worden geherfinancierd. In totaal is onze vaste geldleningenportefeuille op 31 december mln. Hiervan moet t/m ,5 mln. worden terugbetaald. Deze 208,5 mln. moet het waterschap op het moment van terugbetalen herfinancieren. Voor deze herfinanciering zijn de volgende scenario s onderzocht: 1. Afwachten tot het moment dat het bedrag moet worden teruggestort en dan een nieuwe korte of lange geldlening afsluiten. Met deze methode wordt het grootste renterisico gelopen door mogelijke stijgingen c.q. dalingen van rentepercentages op het moment van afsluiten. 2. Afsluiten vaste geldleningen met uitgestelde stortingsdatum met zo kort mogelijke leningstermijnen en rekening houdend met de renterisiconorm. Met deze methode kunnen we gebruikmaken van de huidige lage rente. Bij deze methode is het rentepercentage laag en het renterisico tijdelijk afgedekt. 3. Afsluiten vaste geldleningen met uitgestelde stortingsdatum en met leningstermijnen die goed aansluiten bij de levensduur van onze vaste activa (lang lopende leningen) en rekening houdend met de renterisiconorm. Met deze methode kunnen we langer dan bij mogelijkheid 2 gebruikmaken van de huidige lage rente. Deze methode geeft een hoger rentepercentage dan mogelijkheid 2, maar het renterisico wordt ook veel langer afgedekt. Het voordeel is dat we gedurende langere tijd geen renterisico meer lopen en dat de leningen beter aansluiten bij de huidige levensduur van onze vaste activa. 4. Herstructureren van de huidige totale leningenportefeuille bij de Nederlandse Waterschapsbank (NWB). Uitgangspunten daarbij waren: beperken renterisico reduceren aantal leningen afstemming op levensduur vaste activa en verlagen jaarlijkse rentelasten. De gedachte bij herstructurering is om de boekwaarde van leningen die in de komende jaren worden afgelost op dit moment te herfinancieren met nieuwe leningen met langere looptijden. Bij deze methode dient de huidige marktwaarde van de bestaande leningen te worden afgerekend. De herstructurering van de gehele leningenportefeuille bij de NWB is echter niet mogelijk omdat er ook diverse vaste geldleningen bij andere geldleveranciers dan de Bank Nederlandse Gemeenten en ASN Bank zijn afgesloten. Daarnaast zijn de te betalen kosten (agio) bij de wel te herstructureren NWB leningen dusdanig hoog dat deze methode nadeliger is dan de andere onderzochte methoden. De voorkeur van de onderzochte scenario s gaat uit naar financiering met uitgestelde stortingsdatum (scenario s 2 en 3). Hierbij dragen we naargelang de af te sluiten termijn geen risico of een klein risico. Ook zijn bij deze scenario s de rentekosten laag. 1.3 Door het herfinancieren van vaste geldleningen, met uitgestelde storting, wordt het renterisico gedurende langere tijd afgedekt. Door het afsluiten van langlopende geldleningen met uitgestelde stortingsdatum wordt er meer zekerheid gekregen over de rentecomponent in de begroting. 2 van 5

3 Door af te wachten met het afsluiten van de leningen (scenario 1) tot het moment dat de bestaande leningen vervallen, zijn we afhankelijk van de marktrente op dat moment. Met deze methode wordt een renterisico gelopen. De keuze, die wordt gemaakt op het moment van afsluiten van de geldleningen, ligt tussen scenario 2 en/of 3 of een mix van beide. Een keuze voor de langere looptijden van de vaste geldleningen (scenario 3) levert minder financieel voordeel op maar geeft een veel langere zekerheid voor wat betreft het renterisico. In de begroting 2016 maakt de rentecomponent ruim 8% van de totale kosten van ons waterschap uit. De laatste jaren is bewust gekozen voor leningen met een korte looptijd. Door deze keuze zijn de rentekosten lager dan wanneer was gekozen voor geldleningen met een langere termijn. Het renterisico is bij het afsluiten van vaste geldleningen met een korte termijn echter hoger dan bij het afsluiten van geldleningen voor langere tijd. 1.4 De herfinanciering van de vaste geldleningen staat de komende discussie, in het voorjaar, over de schuldpositie niet in de weg. Omdat het voorstel alleen maar betrekking heeft op het herfinancieren van de vaste geldleningen, die vervallen t/m 2023, heeft dit geen gevolgen voor de schuldpositie. De omvang van de leningenportefeuille wordt door het alleen maar herfinancieren van de vaste geldleningen namelijk niet aangepast. Kosten Met het afsluiten van vaste geldleningen, met uitgestelde stortingsdatum, wordt beoogd om een financieel voordeel te behalen ten opzichte van de huidige rente van de t/m 2023 her te financieren leningen. De omvang van het financiële voordeel is afhankelijk van de looptijd en moment van afsluiten van de leningen. Door te kiezen voor leningen met een langere looptijd is het financieel voordeel op korte termijn lager, maar het renterisico voor langere tijd afgedekt. Met een juiste afweging van kortere en langere vaste geldleningen moet de juiste balans zowel financieel als wat betreft het te lopen risico worden gevonden. In onderstaande tabel worden, als voorbeeld, de voordelen van de eerste drie methoden (zie onder 1.2) weergegeven met als onderzoeksdatum 5 februari De herstructureringsmethode 4 is hieronder niet in beeld gebracht omdat deze uitgaat van een totaal ander uitgangspunt, zijnde de totale leningenportefeuille. In de tabel hieronder staan de financiële gevolgen van de drie scenario s (zie onder 1.2) met betrekking tot de her te financieren leningen t/m 2023 per 5 februari Omschrijving Rente huidige leningen t/m 2023 Rente methode 1 Rente methode 2 Rente methode 3 Kort Lang Kort Lang Totaal Voordeel t.o.v. huidige lening Uitleg tabel: Onder rente huidige leningen t/m 2023 staan de te betalen rentekosten van de leningen die t/m 2023 vervallen en moeten worden geherfinancierd. 3 van 5

4 De berekening bij rente methode 1 is gebaseerd op een nu geldend rentepercentage. Als dit percentage op het moment dat de leningen moeten worden geherfinancierd niet is gewijzigd worden de genoemde bedragen de rentekosten van de te vervangen leningen. Hier is nog een keuze tussen lange of korte termijn. Hoe langere termijn hoe minder renterisico, maar hoe lager het financiële voordeel. Bij methode 2 (kort financieren) worden de leningen t/m 2023 met uitgestelde stortingsdatum vervangen door leningen die van 2024 t/m 2032 vervallen. Het waterschap is dan niet meer afhankelijk van een rentestijging. Het renterisico is bij deze methode beperkt. Bij methode 3 (lang financieren) worden de leningen t/m 2023 met uitgestelde stortingsdatum vervangen door leningen die van 2039 t/m 2046 vervallen. Hiervoor geldt hetzelfde als voor methode 2, met dit verschil dat het renterisico gedurende een langere tijd is afgedekt. Het voordeel is ook kleiner omdat er voor het afdekken van het renterisico een opslag op het rentepercentage moet worden betaald. Na het herfinancieren van de vaste geldleningen wordt in de bestuursrapportage een overzicht opgenomen met de afgesloten geldleningen, de rentepercentages en de gevolgen voor de rentekosten de komende jaren. De verschillende jaarlijkse rentekosten over de jaren 2017 t/m 2023, per 5 februari 2016, bij de verschillende scenario s worden met onderstaande grafiek in beeld gebracht. 11,5 Rentekosten 2017 t/m 2023 Bedragen x 1 mln. 11,0 10,5 10,0 9,5 9,0 8,5 8,0 7,5 Geen risico Groot risico Groot risico Rente kort Rente kort + opslag Rente Lang Rente Lang + opslag Herfinanciering 50 jaar Herfinanciering 30 jaar In bovenstaande grafiek is af te lezen hoe hoger het renterisico hoe lager de rente is. In de grafiek zijn de rentekosten bij de rente kort en lang gebaseerd op de huidige rentepercentages. Dat wil zeggen dat we afwachten tot het moment dat de geldlening moet worden betaald. Op dat moment gaan we de lening financieren tegen het dan geldende rentepercentage. Het is dan maar de vraag of op dat moment het rentepercentage nog zo laag is als op dit moment. Dit is een renterisico dat wordt genomen. 4 van 5

5 Bij de rente + opslag zijn de rentekosten berekend door gebruik te maken van uitgestelde stortingsdatum. Voor deze methode moet een opslag op het huidige rentepercentage worden betaald. Hierdoor zijn de rentekosten hoger maar is het renterisico afgedekt en wordt gebruikgemaakt van de huidige lage rentestand. Bij de lijnen herfinanciering 50 jaar en 30 jaar worden onze huidige leningen van de NWB afgekocht en hiervoor wordt een nieuw percentage berekend. Dit percentage is sterk afhankelijk van de looptijd van de aangegane leningen. Hoe langer de looptijd hoe lager dit percentage is. Het gevolg is dat de rentekosten eveneens lager zijn. De totale leningenportefeuille moet lineair worden afgelost. Dat wil zeggen dat ieder jaar een deel moet worden teruggestort. Hoe langer de gekozen termijn hoe lager het terug te storten bedrag. Jaarlijks moeten de terug te storten delen van de geldleningen worden gefinancierd waarbij wel weer renterisico wordt gelopen. Kanttekeningen Juridische consequentie Communicatie Planning/routing voorstel College van dijkgraaf en heemraden (besluit) 1 maart 2016 Algemeen bestuur (besluit) 15 maart van 5