Scholing deelnemers KANS-project. Em. Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp met medewerking van: Vivian Bruls, Waldemar Hogerwaard en Marieta Wolter

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Scholing deelnemers KANS-project. Em. Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp met medewerking van: Vivian Bruls, Waldemar Hogerwaard en Marieta Wolter"

Transcriptie

1 Welkom

2 Scholing deelnemers KANS-project Em. Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp met medewerking van: Vivian Bruls, Waldemar Hogerwaard en Marieta Wolter

3 Scholing KANS Zaterdag 19 februari 2011 Tijd Onderwerp Docent uur Kennismaking en inleiding op de cursus Vivian Bruls / Rob Oostendorp uur Afbakening van KANS, incidentie en prevalentie; Onderliggende mechanismen Rob Oostendorp uur Koffiepauze uur Risicofactoren en prognostische factoren Ordening van gegevens aan de hand van ICFmodel Rob Oostendorp uur Lunch uur Inleiding EPD KANS Waldemar Hogerwaard uur Theepauze uur Patroonherkenning, onderzoeksdoelstellingen, Rob Oostendorp selectie van klinische tests uur Afsluiting Vivian Bruls

4 Zaterdag 19 maart 2011 Tijd Onderwerp Docent uur Meetinstrumenten (construct, doel, score, interpretatie) uur Behandeldoelen aan de hand van profielen Vivian Bruls / Rob Oostendorp ET: Marieta Wolter FT Oef.: Rob Oostendorp uur Koffiepauze uur Vervolg; keuze van de verrichtingen ET: Marieta Wolter FT Oef.: Rob Oostendorp uur Lunch uur Hulpmiddelen?? uur Evaluatie gebruik EPD KANS Waldemar Hogerwaard uur Theepauze uur Vervolg evaluatie gebruik EPD KANS Waldemar Hogerwaard uur Aanbevelingen in richtlijnen; Rob Oostendorp kwaliteitsindicatoren als maat voor het opvolgen van richtlijnen uur Afsluiting Vivian Bruls

5 Deel I Inleiding Inhoudelijke uitgangspunten Denkmodellen CANS Integratiemodel Doelstellingen per cursusonderdeel

6 Broninformatie KNGF-richtlijn Klachten aan de arm, nek en/of schouder (KANS), Praktijkrichtlijn en Verantwoording & Toelichting, 2010 Richtlijn Oefentherapie-Mensendieck bij patiënten met RSI-klachten, 2001 Rapport Gezondheidsraad RSI, 2000 Actuele referennties

7 Inhoudelijke uitgangspunten Klinisch redeneren en methodisch handelen Higgs en Jones (2009): Clinical reasoning is a process in which the therapist, interacting with the patient and others (such as family members or others providing care), helps patients structure meaning, goals, and health management strategies based on clinical data, patient choices, professional judgment and knowledge, and scientific evidence. Brouwer (2003): Klinisch redeneren omvat het proces van het koppelen van eigen bevindingen en metingen aan het gezondheidsprobleem van de patiënt om zo te beredeneren welke volgende stappen genomen kunnen worden voor het theraputisch handelen. Stappen methodisch handelen: 1. verwijzing/screening, 2. anamnese, 3. voorlopig patiëntprofiel, 4. onderzoekdoelstellingen, 5. onderzoek, 6. analyse-conclusiepatiëntprofiel, 7. behandelplan, 8. behandeling, 9. evaluatie en 10. afsluiting. Klinisch redeneren vereist een denkmodel. Welk(e) model(len) geëigend voor KANS?

8 Denkmodellen voor KANS Model naar anatomische structuren Model naar localisatie Model naar fysiologische regelsystemen* Model naar work load en work capacity ** Model naar menselijk functioneren (ICF model)*** Combinatie van modellen

9 Fysiologisch regelsysteem Spierspanning als geregelde grootheid

10 Model work load work capacity

11 Model Menselijk functioneren ziekte / aandoening ICD / ICPC functies / anatomische eigenschappen (stoornissen) activiteiten (beperkingen) participatie (participatieproblemen) persoonlijke factoren externe factoren ICF

12 Combinatie van regelsysteem en work load en work capacity

13

14 Integratiemodel

15 Loop de cursusdoelstellingen na

16 Deel II Afbakening KANS Prevalentie en risicogroepen Onderliggende mechanismen Ordening van gegevens RPS-formulier Toetsing aan doelstellingen

17 Afbakening Naamgeving: Repetitive Strain Injury (RSI), Cumulative Trauma Disorders (CTD), Work Related Upper Limb Disorders (WRULD), Work Related Upper Extremity Musculoskeletal Disorders (WRUEMD), Occupational Overuse Syndrome (OOS), Complaints Arm, Neck and Shoulder (CANS). Onderscheid: met en zonder objectiveerbare aandoening(en); specifiek en aspecifiek naar analogie van nekpijn, buikpijn en rugpijn (gemiddelde verhouding 10% versus 90%); combinatie!

18 Aspecifieke CANS / KANS bij uitsluiting van.

19 Definitie RSI / KANS Gezondheidsraad, 2000

20 Klachtensyndroom: veel voorkomende klachten Sensorisch Pijn Stijfheid Verminderd gevoel Tintelingen Motorisch Onhandigheid Coördinatieverlies Krachtverlies Kramp Vegetatief Huidverkleuringen Temperatuurverschillen

21 Hoe vaak en bij wie? Zeer uiteenlopende cijfers door verschillende definities Voor Nederland waarschijnlijk tussen 20 en 40% van de beroepsbevolking; vergelijkbaar met internationale percentages. Aansluitend op de definitie van de Gezondheidsraad: 11% voor klachten aan nek, schouder en bovenrug, en 5% voorklachten aan elleboog, pols en hand. Risicogroepen: kleermakers en naaisters, werknemers in bouw, laders, lossers en inpakkers, secretaresses, typistes en beeldschermwerkers,

22 Risicofactoren / -analyse Arbeidsgebonden factoren Fysieke factoren: herhaling, duur, frequentie, intensiteit, kracht, (afwisseling van) houding, combinatie Psychosociale factoren: inhoud, organisatiestructuur, persoonlijke relaties op werk, werkbelasting, afwisseling van werk, tempo, verantwoordelijkheid, tijdgebonden aspecten van werk, hersteltijd, financiële, economische en maatschappelijke aspecten van werk Persoonlijke factoren: leeftijd, geslacht, omgaan met belastende factoren, conditie Niet-arbeidsgebonden factoren Fysieke factoren Psychosociale factoren Persoonlijke factoren

23 Risicofactoren in schema

24 Prognostische factoren beïnvloedbaar / niet-beïnvloedbaar? Ernst en duur van de klachten en symptomen Gebrek aan controlemogelijkheden over het werk (verschil met thuissituatie) Blijvende blootstelling aan fysieke, psychosociale en persoonsgebonden risicofactoren Catastroferende gedachten over herstel Dissonantie met hulpverleners en mensen uit omgeving Negatieve ervaringen met eerdere behandeling(en)

25 Onderliggende mechanismen in relatie tot RSI / CANS Mechanismen samenhangend met mechanische overbelasting van spieren, pezen en zenuwen Microschade, microcirculatie, thermische belasting door wrijving, entrapment neuropathie Mechanismen samenhangend met spierspanningregulatie Neuromotorische ruistheorie, Assepoesterhypothese Mechanismen samenhangend met perifere en centrale sensibilisering perifere proprioceptieve informatie, sensibilisering van perifere nocisensorische zenuweindigingen, centrale inhibitie, pijndrempel, centrale sensibilisering, prikkel response relatie Mechanismen samenhangend met persoonsgebonden informatieverwerking Inadequate pijncognitie, verwachtingen, pijngerelateerde vrees voor (verondersteld) letsel, overuse, dissonantie met personen en omgeving Cascade van processen

26 Ordening van gegevens volgens ICF model Domeinen vlgs. ICF ICF-CANS Rehabilitation Problem Solving (RPS) (Steiner et al., 2002) Praktijkvoorbeeld Vul de beschikbare gegevens in het RPS-formulier Geef de relaties aan tussen de domeinen

27 Gezondheidstoestand functies / anat. activiteiten participatie persoonlijke factoren externe factoren

28

29

30

31 Loop de cursusdoelstellingen na

32 Afsluiting Lunch

33 Casus Evelyn bij deel II Evelyn (36) is een gezonde, goedlachse vrouw en heeft sinds zes maanden klachten over het haar rechterpols en -onderarm. Zij werkt 12 jaar voltijds op de secretariaatsafdeling van de Hogeschool Zuyd. Voorheen heeft zij deze klachten niet gehad en was zij in staat om haar werkzaamheden zonder problemen uit te voeren, evenals haar activiteiten thuis. Zij woont samen met Hans sinds 10 jaar met twee kinderen (6 en 4 j.). Zij sport regelmatig. Geen verdere gezondheidsproblemen. In relatie tot haar werk geeft zij geen bijzondere factoren die kunnen samenhangen met het geleidelijke ontstaan van haar klachten. Zij ervaart haar werkomgeving als positief en stimulerend. Zij geeft aan dat zij de laatste acht maanden wel enige taakverschuiving heeft gehad (meer tekstverwerking dan voorheen). Zij ervaart dit niet als belastend maar bij nader inzien zou het voortbestaan van de klachten wel hiermee kunnen samenhangen. Zij heeft dit besproken met haar afdelingshoofd en het advies gekregen haar computerwerkzaamheden regelmatig te onderbreken. Dit geeft wel enige verlichting van haar klachten maar, naar haar oordeel, onvoldoende. Ondanks de opvolging van dit advies blijven de klachten bestaan (vooral pijn ter hoogte van de pols, stijfgevoel van onderarm en pols, kramp en vermoeid gevoel). Zij vindt het vervelend dat deze klachten zo lang blijven bestaan en heeft onlangs de huisarts geraadpleegd voor deze klachten. De huisarts heeft enige uitleg gegeven over de aard van de klachten, hetzelfde advies als het afdelingshoofd en overweegt haar te verwijzen naar een fysiotherapeut. Evelyn begrijpt wat er aan de hand is maar vraagt zich ook af of verder onderzoek gewenst/noodzakelijk is. De huisarts geeft aan dat dit niet nodig is. Evelyn is bang dat zij in de ziektewet komt en haar werkzaamheden moet onderbreken. Thuis gekomen vertelt zij haar verhaal aan Hans, die aangeeft dat het misschien toch wel verstandig om tijdelijk haar werktijden en werkwijze aan te passen en een afspraak te maken met een fysiotherapeut. Evelyn twijfelt of dit wel een goed advies is en gaat liever nog een maandje door om te kijken of de klachten niet spontaan verdwijnen. Na een maand zijn de klachten eerder toegenomen dan afgenomen. Op de opleiding hoorde zij dat zij kon deelnemen een het CANS-project en dat zij, zonder tussenkomst van de huisarts, contact kon opnemen met een van de deelnemende therapeuten. Dat leek haar een goede kans. Overmorgen heeft zij het intakegesprek.

34 Deel III Inleiding Elektronisch Patiënt Dossier Instructie voor gebruik

35 Deel IV Profiel Patroon Het eigen verhaal Toetsing aan cursusdoelstellingen

36 PATROON PROFIEL Patroonherkenning: combinatie van gegevens (leeftijd, geslacht, ontstaanswijze, beloop) met symptomen en verschijnselen op grond waarvan de aandoening / het gezondheidsprobleem kan worden herkend Symptomen: door de patiënt zelf ervaren tekenen van de aandoening Verschijnselen: door een ander (FT) vast te stellen tekenen van de aandoening

37 PROFIEL Hoe vertelt patiënt het? Patiëntprofiel. Persoonlijk verhaal over gezondheidsprobleem. Eigen taal. Eigen context. Eigen achtergrond Vertel je eigen verhaal Het verhaal van Danny

38 Het verhaal van Danny Zijn er rode vlaggen of ALERT-symptomen in het verhaal van Danny?

39 Rode vlaggen

40 Het verhaal van Danny Zijn er rode vlaggen of ALERT-symptomen in het verhaal van Danny? Vul het RPS-formulier in aan de hand van de beschikbare gegevens

41

42 Het verhaal van Danny Zijn er rode vlaggen of ALERT-symptomen in het verhaal van Danny? Vul het RPS-formulier in aan de hand van de beschikbare gegevens van Danny Welk profiel?

43 Keuze van patiëntprofiel

44 Het verhaal van Danny Zijn er rode vlaggen of ALERT -symptomen in het verhaal van Danny? Vul het RPS-formulier in aan de hand van de beschikbare gegevens van Danny Welk profiel? Welke onderzoeksdoelstellingen? Functies: het vaststellen van Activiteiten / participatie: het vaststellen van Persoonlijke factoren: het vaststellen van Omgevingsfactoren: het vaststellen van.

45 Het verhaal van Danny Zijn er rode vlaggen of ALERT -symptomen in het verhaal van Danny? Vul het RPS-formulier in aan de hand van de beschikbare gegevens van Danny Welk profiel? Welke onderzoeksdoelstellingen? Functies: het vaststellen van Activiteiten / participatie: het vaststellen van Persoonlijke factoren: het vaststellen van Omgevingsfactoren: het vaststellen van. Welke klinische tests? Observatie, palpatie, beweging en vaardigheid. Welke vragenlijsten? Aanbeveling in richtlijn: Patiënt Specifieke Klacht (PSK)

46 Vragenlijsten CANS Cohort Disabilities Arm, Shoulder and Hand (DASH) Fear Avoidance Beliefs Questionnaire (FABQ) Global Perceived Effect (GPE) Impact Participation and Autonomy (IPA) Job Content Questionnaire (JCQ) Pain Catastrophizing Scale (PCS)

47 Analyse en conclusie Bevindingen anamnese, lichamelijk onderzoek en gegevens vragenlijsten consistent? Naast stoornissen in functies ook beperkingen in activiteiten en participatieproblemen? Samenhang (naar het oordeel van de therapeut) tussen stoornissen in functie(s), beperkingen in activiteiten en participatieproblemen? (On-)gunstige factoren voor herstel en functioneren? Beïnvloedbaar? Indicatie? Behandeldoelen? Volgens richtlijn?

48 Algoritme voor analyse van profielkeuze

49 Loop de cursusdoelstellingen na

50 Tot 19 maart 2011 Succes met de voorbereidingen op jullie deelname aan het CANS cohortonderzoek en op de 2 e cursusdag

51 Casus Danny bij deel 4. Danny is een joviale man van 46 jaar, gehuwd, heeft 3 kinderen in de leeftijd van 14, 11 en 8 jaar. De vrouw van Danny werkt in de thuiszorg. Danny heeft al 8 jaar last van zijn nek en een vervelende pijn tussen zijn schouders en bovenarm, soms uitstralend naar de onderarm en hand. Hij heeft hier altijd goed mee kunnen functioneren. Zijn werk als administratief medewerker bij de gemeente betekent veel voor hem. Hij is ook erg betrokken en actief bij verschillende verenigingen waar zijn kinderen sporten. Sport op zich heeft hem nooit geboeid. Zijn hobby s zijn darten, biljarten en fotograferen van vogels. Ongeveer 1,5 jaar geleden zijn de klachten duidelijk verergerd zonder dat een reden hiervoor kan worden aangegeven. Het begon tijdens een vergadering op het werk. Hij kreeg een branderig en verkrampt gevoel in zijn rechteronderarm en -hand en toenemende pijn in zijn nek (vooral rechts) bij het schrijven van de notulen tijdens een vergadering. De klachten waren zo hevig, dat hij besloot om een collega te vragen om de notulen voor hem te maken. Hij ging vervolgens naar de huisarts en die stelde voor om wat rust te nemen en schreef pijnstillers voor. Na ongeveer zes weken ziekteverlof besloot Danny weer naar het werk te gaan en zich beter melden. Danny hervatte het werk volledig zonder dat, naar zijn oordeel, de klachten waren verdwenen. Na ongeveer een maand verergerden dezelfde klachten en Danny besloot om zich weer ziek te melden. De huisarts besloot om Danny door te sturen voor behandeling bij de FT. Deze behandelde Danny met massages en oefeningen voor de rug, schouders, armen en hand. Na een aantal weken hard te hebben geoefend bij de FT zonder het gewenste en verwachte resultaat besloot Danny, in overleg met de huisarts, manuele therapie uit te gaan proberen. Ook dit voldeed niet aan zijn verwachtingen. Hierop besloot hij naar een orthomanueel geneeskundige te gaan en deze gaf aan dat er mogelijk iets scheef stond in de rug van Danny en dat hij daardoor die klachten in zijn nek en schouders heeft ontwikkeld. Hij gaf het advies om het rustig aan te doen en zware belastingen (zoals tillen) te vermijden. Ook deze behandeling gaf geen soelaas. In de loop van tijd merkte Danny dat hij steeds minder kracht had in zijn rechter hand en arm en steeds meer moeite had om bewegingen te maken met zijn rechter arm. Danny zat inmiddels enkele maanden in de ziektewet en ook thuis kon hij minder doen. Zijn partner moest steeds meer taken van hem thuis overnemen. Danny besloot op advies van de arbo-arts een pijnrevalidatie traject in te gaan. Bij de aanmelding van de pijnrevalidatie lag Danny gemiddeld vijf uur per dag op de bank in de woonkamer of op bed. Hij was niet meer actief bij de verenigingen en ging bijna niet meer uit. Dit mist hij enorm. Hij kon moeilijk zelf autorijden. Helpen in huis of met de kinderen was erg beperkt. Danny wil graag klusjes uitvoeren zoals schilderwerk, de heg knippen en de tuin onderhouden. Werken is naar zijn eigen inschatting onmogelijk, ook al is dit nog erg belangrijk voor hem. De administratie thuis bijhouden wil hij ook weer doen.

52 Welkom

53 Scholing deelnemers KANS-project 2 e cursusdag Em. Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp met medewerking van: Vivian Bruls, Waldemar Hogerwaard en Marieta Wolter

54 Scholing KANS Zaterdag 19 februari 2011 Tijd Onderwerp Docent uur Kennismaking en inleiding op de cursus Vivian Bruls / Rob Oostendorp uur Afbakening van KANS, incidentie en prevalentie; Onderliggende mechanismen Rob Oostendorp uur Koffiepauze uur Risicofactoren en prognostische factoren Ordening van gegevens aan de hand van ICFmodel Rob Oostendorp uur Lunch uur Inleiding EPD KANS Waldemar Hogerwaard uur Theepauze uur Patroonherkenning, onderzoeksdoelstellingen, Rob Oostendorp selectie van klinische tests uur Afsluiting Vivian Bruls

55 Zaterdag 19 maart 2011 Tijd Onderwerp Docent uur Meetinstrumenten (construct, doel, score, interpretatie) uur Behandeldoelen aan de hand van profielen Vivian Bruls / Rob Oostendorp ET: Marieta Wolter FT Oef.: Rob Oostendorp uur Koffiepauze uur Vervolg; keuze van de verrichtingen ET: Marieta Wolter FT Oef.: Rob Oostendorp uur Lunch uur Hulpmiddelen?? uur Evaluatie gebruik EPD KANS Waldemar Hogerwaard uur Theepauze uur Vervolg evaluatie gebruik EPD KANS Waldemar Hogerwaard uur Aanbevelingen in richtlijnen; Rob Oostendorp kwaliteitsindicatoren als maat voor het opvolgen van richtlijnen uur Afsluiting Vivian Bruls

56 Terugblik op 1 e cursusdag Evalueer de doelstellingen per onderwerp aan de hand van de hand van het formulier Onderwerpen scholing KANS 19 februari 2011 Geef aan in welke mate de doelstellingen zijn bereikt Gebruik hiervoor het formulier met VAS-en (0 = niet bereikt; 10 = volledig bereikt)

57 Deel II Meetinstrumenten Vragenlijsten KANS-project

58 Vragenlijsten CANS Cohort Disabilities Arm, Shoulder and Hand (DASH) Fear Avoidance Beliefs Questionnaire (FABQ) Global Perceived Effect (GPE) Impact Participation and Autonomy (IPA) Job Content Questionnaire (JCQ) Pain Catastrophizing Scale (PCS)

59 Deel II Analyseproces Patiëntprofielen Algoritme voor profielen Behandeldoelen Verrichtingen

60 Analyse en conclusie Bevindingen anamnese, lichamelijk onderzoek en gegevens vragenlijsten consistent? Naast stoornissen in functies ook beperkingen in activiteiten en participatieproblemen? Samenhang (naar het oordeel van de therapeut) tussen stoornissen in functie(s), beperkingen in activiteiten en participatieproblemen? (On-)gunstige factoren voor herstel en functioneren? Beïnvloedbaar? Indicatie? Behandeldoelen? Volgens richtlijn?

61 Patiëntprofielen Profiel I: alleen stoornissen in functies en/of anatomische eigenschappen, geen beperkingen in activiteiten of participatieproblemen (autonomie = zelfregulerend vermogen) Profiel II: stoornissen in functies en/of anatomische eigenschappen, beperkingen in activiteiten en participatieproblemen met een herkenbare samenhang Profiel III: stoornissen in functies en/of anatomische eigenschappen, beperkingen in activiteiten en participatieproblemen; discrepantie; inadequate manier van omgaan

62 Algoritme voor analyse van profielkeuze

63 Behandelplan behandeldoelen verrichtingen evaluatie afsluiting vervolgafspraak

64 Behandeldoelen profiel I II - III? Op het niveau van functies: Op het niveau van activiteiten en participatie: Op het niveau van de persoon: Op het niveau van de (werkgerelateerde) omgeving:

65 Vul in: Kenmerken van behandeldoelen

66 Classificatie Verrichtingen Paramedische Beroepen versie Fysiotherapie, 2009 Bevragen Inspecteren en observeren Palperen Testen en meten Individu (functies, activiteiten, participatie, persoonlijke factoren) Omgeving (thuis, school, werk en publieke omgeving) Begeleiden Informeren en adviseren Bieden van steun Oefenen van functies en activiteiten (individueel en groep) Manuele verrichtingen Teweegbrengen van articulaire bewegingen Masseren Fysische therapie in engere zin Voorzien van hulpmiddelen

67 Evaluatie, afsluiting en vervolg Verslaglegging EPD-KANS: eerste ervaring in gebruik

68 Terugblik op 2 e cursusdag Evalueer de doelstellingen per onderwerp aan de hand van de hand van het formulier Onderwerpen scholing KANS 19 maart 2011 Geef aan in welke mate de doelstellingen zijn bereikt Gebruik hiervoor het formulier met VAS-en (0 = niet bereikt; 10 = volledig bereikt)

69 Loop de cursusdoelstellingen na

70 Deel IV Indeling van bewijs van onderzoek en aanbevelingen Van aanbeveling naar kwaliteitsindicator Definitie en berekening kwaliteitsindicatoren Evaluatie doelstellingen 2 e cursusdag Succes

71 Indeling onderzoek naar mate van bewijs

72 Niveaus van aanbevelingen in richtlijn

73 Aanbevelingen Richtlijn KANS verantwoording en toelichting aanbeveling 1. Risicofactoren Niveau 3 2. Prognostische factoren Niveau 3 3. Prognostische factoren voor chronische pijn in het algemeen niveau van aanbeveling naar de mate van bewijs Niveau 1 4. Anamnese Niveau 4 5. Gebruik PSK Niveau 4 6. Oefentherapie Niveau 2 en 3 Ergonomie Niveau 2 en 3 Individueel versus groep Niveau 3 Teweegbrengen art. bewegingen Niveau 2

74 Behandeling van nekpijn

75 Behandeling van schouder

76 Behandeling Epicondylitis lat. Carpaal tunnel

77 Niveaus van aanbevelingen in relatie tot ontstaansmechanismen

78 Van aanbeveling naar kwaliteitsindicator

79 Definitie kwaliteitsindicator meetbare elementen van het handelen waarvoor bewijs of waarover concensus bestaat dat ze gebruikt kunnen worden om de kwaliteit van zorg en veranderingen daarin te meten Typen kwaliteitsindicatoren: Procesindicatoren Uitkomstindicatoren Structuurindicatoren Berekening: [aantal patiënten bij wie (teller) gedeeld het aantal patiënten (noemer)] x 100 = % (0 100%) of [aantal therapeuten die voldaan aan de aanbeveling.. (teller) gedeeld door het aantal deelnemers aan het onderzoek (noemer)] x 100 = % (0 100%) (% adherence aan aanbevelingen in richtlijnen)

80 Voorbeeld prognostische factoren (niveau 3) Aantal therapeuten die prognostische factoren hebben geïnventariseerd bij patiënten met KANS (n = 89) Aantal therapeuten die deelnemen aan het onderzoek (n = 157) Kwaliteitsindicator prognostische factoren : 57% Meer gedetailleerd: Ernst en duur van de symptomen (n = 128): 82% Controle mogelijkheden over het werk (n = 86): 55% Stressfactoren (n = 63): 40% Blootstelling aan mechanische risicofactoren (n = 112): 71% Catastroferen (n = 58): 37%

81 Voorbeeld behandeling bij patiënten met KANS Teller: Aantal therapeuten die oefentherapie (niveau 2 en 3) hebben toegepast (n =?) Aantal therapeuten die gedragsgeoriënteerde therapie (niveau 3) hebben toegepast (n =?) Aantal therapeuten die ergonomische programma s hebben toegepast (n =?) Aantal therapeuten die individuele therapie (niveau 3) hebben toegepast (n =?) Aantal therapeuten die manuele therapie gecombineerd hebben met oefentherapie (n =?) Noemer: Aantal deelnemers aan de cursus (n =?) Bereken de adherence per modaliteit van behandelen in %

82 Terugblik op 2 e cursusdag Evalueer de doelstellingen per onderwerp aan de hand van de hand van het formulier Onderwerpen scholing KANS 19 maart 2011 Geef aan in welke mate de doelstellingen zijn bereikt Gebruik hiervoor het formulier met VAS-en (0 = niet bereikt; 10 = volledig bereikt)

83 Veel succes!

Welkom op de implementatie cursus KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

Welkom op de implementatie cursus KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn Welkom op de implementatie cursus KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn Samengesteld door: Marcel Heijmans, MSc Leo Hagenaars Dr. Erik Hendriks Prof.dr. Rob Oostendorp 2 Opzet van de cursus

Nadere informatie

Klinisch redeneren moeilijker dan het lijkt! Em. prof. dr. Rob Oostendorp Drs. Geert Rutten Dr. Janneke Harting Prof. dr. Ria Nijhuis van der Sanden

Klinisch redeneren moeilijker dan het lijkt! Em. prof. dr. Rob Oostendorp Drs. Geert Rutten Dr. Janneke Harting Prof. dr. Ria Nijhuis van der Sanden Klinisch redeneren moeilijker dan het lijkt! Em. prof. dr. Rob Oostendorp Drs. Geert Rutten Dr. Janneke Harting Prof. dr. Ria Nijhuis van der Sanden Wat kunt u verwachten? Spreek- en behandelkamer van

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoeksCentrum

Paramedisch OnderzoeksCentrum BIOPSYCHOSOCIALE MANUELE THERAPIE: hoe is de implementatie op de werkvloer? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Prof.dr. William Duquet Welke verrassing? Aanleiding Vraagstelling SCEGS-systematiek Biopsychosociale

Nadere informatie

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Vrije Universiteit Brussel UMC St Radboud, Nijmegen NPi, Amersfoort 1 NVMT 4e LUSTRUM VAN HARTE PROFICIAT 2 WAAROM

Nadere informatie

ADDENDUM 1: HAND-OUTS I

ADDENDUM 1: HAND-OUTS I ADDENDUM 1: HAND-OUTS I Functionele syndromen Biomedisch en biopsychosociaal model Begrippenkaders ICF Patroonherkenning / patiëntprofiel Vlaggenparade Functionele syndromen Geen goede (medische) verklaring

Nadere informatie

Whiplash en duizeligheid: een paar apart Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

Whiplash en duizeligheid: een paar apart Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Whiplash en duizeligheid: een paar apart Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Wat te vewachten? 1. Praktijkervaring en registratie 2. Whiplash-trial 3. Prognostische factoren 1. Patiëntgegevens 1998 2003 Praktijk

Nadere informatie

Welkom op de implementatie cursus KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

Welkom op de implementatie cursus KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn Welkom op de implementatie cursus KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn Samengesteld door: Marcel Heijmans, MSc Leo Hagenaars Dr. Erik Hendriks Prof.dr. Rob Oostendorp RESPONSIE Richtlijn m.b.t.

Nadere informatie

Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma. Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma. Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma

Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma. Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma. Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma Hans Allaart Fysiotherapeut Sport Fysiotherapeut Orthopedische Manueel Th. Dryneedling Hans Allaart Fysiotherapeut Sport Fysiotherapeut Orthopedische Manueel Th. Dryneedling Fysiotherapie na acceleratie

Nadere informatie

TOEKOMSTVISIE FYSIOTHERAPIE CIVIEL

TOEKOMSTVISIE FYSIOTHERAPIE CIVIEL TOEKOMSTVISIE FYSIOTHERAPIE CIVIEL SYMPOSIUM TOEKOMSTVISIE FYSIOTHERAPIE DEFENSIE 20 NOVEMBER 2002 Defensie 1 Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp wetenschappelijk directeur Nederlands Paramedisch Instituut hoogleraar

Nadere informatie

Biopsychosociaal model

Biopsychosociaal model Biopsychosociaal model binnen de behandeling van whiplash-patiënten Wendy Peeters, MScMT Dr. Arianne Verhagen Prof. dr. Rob Oostendorp 1 23-03-2001 Doel presentatie State of the art wetenschappelijke evidentie

Nadere informatie

MULTIDISCIPLINAIRE VISIE op DIAGNOSTIEK en BEHANDELING van het LUMBOSACRAAL RADICULAIR SYNDROOM

MULTIDISCIPLINAIRE VISIE op DIAGNOSTIEK en BEHANDELING van het LUMBOSACRAAL RADICULAIR SYNDROOM MULTIDISCIPLINAIRE VISIE op DIAGNOSTIEK en BEHANDELING van het LUMBOSACRAAL RADICULAIR SYNDROOM 1 HNP-onderzoek UMC St Radboud Evidence-based handelen bij postoperatief LRS: een uitdaging! Prof.dr. Rob

Nadere informatie

Peer review Het elektronisch Kinesitherapeutisch dossier

Peer review Het elektronisch Kinesitherapeutisch dossier Peer review Het elektronisch Kinesitherapeutisch dossier Inleiding Waarom een dossier? Efficiëntie in het werk en communicatie dankzij informatisering en automatisering Hulp bij het nemen van beslissingen

Nadere informatie

Beroepsprofiel FT, KNGF 2005 Competentieprofiel, SROF Wat doen we ermee? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

Beroepsprofiel FT, KNGF 2005 Competentieprofiel, SROF Wat doen we ermee? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Beroepsprofiel FT, KNGF 2005 Competentieprofiel, SROF 2005 Wat doen we ermee? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Beroepsprofiel FT 2005 Domein Fysiotherapie Waarom een beroepsprofiel? Een nieuw beroepsprofiel?

Nadere informatie

Het SNN Containermodel voor klinisch redeneren. Inhoud. Klinisch redeneren. Basis klinisch redeneren

Het SNN Containermodel voor klinisch redeneren. Inhoud. Klinisch redeneren. Basis klinisch redeneren Het SNN Containermodel voor klinisch redeneren Willem-Paul Wiertz, MSc Sportfysiotherapeut, Bewegingswetenschapper Inhoud Basis klinisch redeneren Hulpmiddelen/ modellen klinisch redeneren Opbouw + uitleg

Nadere informatie

ADDENDUM 2 bij HAND-OUTS I

ADDENDUM 2 bij HAND-OUTS I ADDENDUM 2 bij HAND-OUTS I BABYLONISCHE SPRAAKVERWARRING? EENHEID van TAAL! WELKE TAAL / TERMINOLOGIE? ICD Al heel lang behoefte aan gestructureerd vastleggen van gegevens: ca. 1880: ICD, International

Nadere informatie

Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1

Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1 Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1 blijven? In de linkerkolom vindt u de verschillende onderwerpen die in deze folder behandeld worden. Door te klikken op deze items gaat u direct naar

Nadere informatie

voer eventueel de ULTT uit voor de plexus brachialis en n. medianus (uitsluittest)

voer eventueel de ULTT uit voor de plexus brachialis en n. medianus (uitsluittest) Diagnostisch proces Anamnese/lichamelijk onderzoek screenen op rode vlaggen rode vlaggen: vermoeden van ernstige pathologie (nekpijn graad IV) geen rode vlaggen huisarts of verwijzend specialist Vaststellen

Nadere informatie

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI!

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI! Hogeschool van Amsterdam Beeldschermwerk? Voorkom RSI! RSI, dat krijg ik toch niet, dat krijgen anderen... Iedereen die dagelijks langer dan 2 uur ononderbroken op de computer werkt loopt het risico om

Nadere informatie

Arbocuratieve fysiotherapie: een effectieve beweging?

Arbocuratieve fysiotherapie: een effectieve beweging? Arbocuratieve fysiotherapie: een effectieve beweging? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Even voorstellen Even voorstellen: Rob Oostendorp 1942: geboren in Nijmegen 1961: gymnasium Canisius College, Nijmegen

Nadere informatie

KNGF-richtlijnen bij Lage-rugpijn: Fysiotherapie of Manuele therapie? Dr. Erik J.M. Hendriks Prof. Dr. Rob A.B. Oostendorp

KNGF-richtlijnen bij Lage-rugpijn: Fysiotherapie of Manuele therapie? Dr. Erik J.M. Hendriks Prof. Dr. Rob A.B. Oostendorp KNGF-richtlijnen bij Lage-rugpijn: Fysiotherapie of Manuele therapie? Dr. Erik J.M. Hendriks Prof. Dr. Rob A.B. Oostendorp 1 2 Met dank aan de auteurs KNGF-richtlijn Manuele therapie (2003) Heijmans M,

Nadere informatie

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Inhoud presentatie Aspecifieke KANS Project GRIP op KANS Ontwikkeling GRIP op KANS Inhoud programma Voorlopige resultaten A-specifieke KANS Aan werk of activiteiten

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum Van bruine klapper tot Extremiteiten. Manuele therapie in enge en ruime zin Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Boekpresentatie 25 augustus 2006 Wat kunt u verwachten? Boekzwangerschap: van knop naar extremiteit

Nadere informatie

Bewegingsvrijheid in het dagelijkse functioneren als uitgangspunt voor een meetinstrument voor patiënten met schouderklachten

Bewegingsvrijheid in het dagelijkse functioneren als uitgangspunt voor een meetinstrument voor patiënten met schouderklachten Bewegingsvrijheid in het dagelijkse functioneren als uitgangspunt voor een meetinstrument voor patiënten met schouderklachten RAB Oostendorp JWH Elvers IN Sierevelt KWAP van der Heijden Nederlands Paramedisch

Nadere informatie

Evidence behandeling. Tips en tricks voor ons dagelijks fysiotherapeutisch handelen. Multidisciplinaire Richtlijn KANS, 2012. Kansen in de praktijk

Evidence behandeling. Tips en tricks voor ons dagelijks fysiotherapeutisch handelen. Multidisciplinaire Richtlijn KANS, 2012. Kansen in de praktijk Kansen in de praktijk Multidisciplinaire Richtlijn KANS, 2012 KNGF richtlijn, Klachten aan de arm, nek en/of schouder (KANS) 2010 Multidisciplinaire richtlijn : Onderscheid aspecifiek en specifiek Tips

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum Pijngerelateerde vrees voor (her)letsel: inschatten of meten? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Ronald van de Ven MSc Olaf van der Zanden MSc Prof.dr. Willen Duquet Wat te verwachten? Inleiding / probleemstelling

Nadere informatie

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag?

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut Amersfoort UMC St Radboud, Nijmegen Werkgroep Onderzoek Kwaliteit AANDACHTSPUNTEN doel conventionele

Nadere informatie

CHAPTER. Samenvatting

CHAPTER. Samenvatting CHAPTER 9 Samenvatting CHAPTER 9 Klachten aan pols en hand komen veel voor; bij 9 tot 12.5% van de Nederlandse volwassenen. Niet alle mensen bezoeken de huisarts voor pols- of handklachten. De huisarts

Nadere informatie

Conclusies Orthopedie

Conclusies Orthopedie Conclusies Orthopedie Grote interdokter variatie, bij vrijwel gelijke incidentie GC Marne is bovengemiddeld duur voor Z&Z : 8% duurder Hoge kosten orthopedie wordt veroorzaakt door: 34% meer verwijzingen

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn aspecifieke KANS. Inzicht in beloop van beperkingen en verzuim

Multidisciplinaire richtlijn aspecifieke KANS. Inzicht in beloop van beperkingen en verzuim Multidisciplinaire richtlijn aspecifieke KANS Inzicht in beloop van beperkingen en verzuim 28 februari 2015, Utrecht Anita Feleus Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam Samenwerking richtlijn

Nadere informatie

25 jaar whiplash in Nederland

25 jaar whiplash in Nederland 25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale

Nadere informatie

Onderscheid door Kwaliteit

Onderscheid door Kwaliteit Onderscheid door Kwaliteit 2010 Algemeen Binnen de intensieve overeenkomst fysiotherapie 2010 verwachten wij van u 1, en de fysiotherapeuten vallend onder uw overeenkomst, een succesvol afgeronde toets

Nadere informatie

LAGE-RUGPIJN EN FYSIOTHERAPIE IN EEN NIEUW PARADIGMA

LAGE-RUGPIJN EN FYSIOTHERAPIE IN EEN NIEUW PARADIGMA LAGE-RUGPIJN EN FYSIOTHERAPIE IN EEN NIEUW PARADIGMA Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp drs. Trudy E. Bekkering dr. Erik J.M. Hendriks Nederlands Paramedisch Instituut UMC St Radboud WOK EMGO Instituut Kennismanagement,

Nadere informatie

EURO BOOKS ONLINE - Digitaal bladeren in juridische uitgaven. Uitgave 2013. C.I.P. Koninklijke Bibliotheek Albert I NUR 820 I.S.B.N.

EURO BOOKS ONLINE - Digitaal bladeren in juridische uitgaven. Uitgave 2013. C.I.P. Koninklijke Bibliotheek Albert I NUR 820 I.S.B.N. EURO BOOKS ONLINE - Digitaal bladeren in juridische uitgaven Uitgave 2013 C.I.P. Koninklijke Bibliotheek Albert I NUR 820 I.S.B.N. 2013 by Euro Books Uitgegeven door Euro Trans Lloyd Kaleshoek 8 8340 Damme

Nadere informatie

Klinimetrie & spinal management van de CWK. Klinisch redeneren. Fysiotherapeut Manueel Therapeut Fysiotherapiewetenschapper. Doel

Klinimetrie & spinal management van de CWK. Klinisch redeneren. Fysiotherapeut Manueel Therapeut Fysiotherapiewetenschapper. Doel Thema Klinimetrie & spinal management van de CWK Klinisch redeneren Drs. Edwin de raaij Drs. François Maissan Fysiotherapeut Manueel Therapeut Fysiotherapiewetenschapper Fysiotherapeut Manueel Therapeut

Nadere informatie

Kinesiofobie bij lage-rugpijn: een eenvoudige manier

Kinesiofobie bij lage-rugpijn: een eenvoudige manier Paramedisch Onderzoek Centrum POC Kinesiofobie bij lage-rugpijn: een eenvoudige manier Prof.dr. Rob Oostendorp Nancy Demolon, MSc Olaf van der Zanden, MSc Prof.dr. William Duquet Fysiotherapie werkt Wat

Nadere informatie

Gebruik van meetinstrumenten bij whiplash: een casestudy

Gebruik van meetinstrumenten bij whiplash: een casestudy Gebruik van meetinstrumenten bij whiplash: een casestudy Wendy Scholten-Peeters Arianne Verhagen Karin Neeleman-vd Steen Rob Oostendorp 1 Doel Inzicht geven in bruikbaarheid vragenlijsten Hoe Wat Waarom

Nadere informatie

Uitkomstmetingen in de fysiotherapie

Uitkomstmetingen in de fysiotherapie Uitkomstmetingen in de fysiotherapie Op het moment dat je er mee gaat werken dan ga je pas merken dat het handig is NFU Symposium 7 november 2014 Programma Kwaliteit in Beweging Fysiotherapie Pilot projecten

Nadere informatie

RSI. Informatie voor werknemers en werkgevers

RSI. Informatie voor werknemers en werkgevers RSI Informatie voor werknemers en werkgevers RSI RSI (Repetitive Strain Injury) is de veelgebruikte verzamelnaam voor klachten aan nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Deze klachten komen

Nadere informatie

WAT NEMEN WE MEE NAAR HUIS

WAT NEMEN WE MEE NAAR HUIS NVMT-Congres 2003 1 WAT NEMEN WE MEE NAAR HUIS PROF.DR. Rob A.B. Oostendorp NVMT-Congres 2003 2 OMVANG van het GEZONDHEIDSPROBLEEM NEKPIJN NVMT-Congres 2003 3 OMVANG van NEKPIJN GUEZ e.a., Acta Orthop

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum Kinesiofobie bij lage-rugpijn: een eenvoudige manier Prof.dr. Rob Oostendorp Nancy Demolon, MSc Olaf van der Zanden, MSc Prof.dr. William Duquet Wat te verwachten? Interagerende factoren van acute naar

Nadere informatie

Terug in het heden: een nuchtere blik op de zin en onzin van meten in de zorg. Sandra Beurskens

Terug in het heden: een nuchtere blik op de zin en onzin van meten in de zorg. Sandra Beurskens Terug in het heden: een nuchtere blik op de zin en onzin van meten in de zorg Sandra Beurskens Patient/client centred SDM (RVZ, 2013) Evidence Based Practice Context Multi/inter-disciplinair Doelgerichte

Nadere informatie

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor leidinggevenden) Brochure voor leidinggevenden over de gezondheidsrisico s van beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond werken

Nadere informatie

Project minimale dataset fysiotherapie COPD & lage rug. Wie zijn wij? Wat kunt u verwachten?

Project minimale dataset fysiotherapie COPD & lage rug. Wie zijn wij? Wat kunt u verwachten? Project minimale dataset fysiotherapie COPD & lage rug In opdracht van de CZ groep en De Friesland Zorgverzekeraars Wie zijn wij? Wat kunt u verwachten? Start en achtergrondinformatie (doel, planning en

Nadere informatie

NVMT - kaderdag 25 april

NVMT - kaderdag 25 april NVMT - kaderdag 25 april 2002 1 RICHTLIJNEN MANUELE THERAPIE en LAGE-RUGPIJN een huwelijk uit liefde of een gedwongen huwelijk? NVMT - kaderdag 25 april 2002 2 Inhoud Algemene inleiding richtlijnen NVMT-richtlijn

Nadere informatie

Helpt het hulpmiddel?

Helpt het hulpmiddel? Helpt het hulpmiddel? Het belang van meten Zuyd, Lectoraat Autonomie en Participatie Faculteit Gezondheidszorg Dr. Ruth Dalemans, Prof. Sandra Beurskens 08-10-13 Doelstellingen van deze presentatie Inzicht

Nadere informatie

Patient gegevens. Patiënt gegevens. Bakker, Sanne Adres: Spaarne 153

Patient gegevens. Patiënt gegevens. Bakker, Sanne Adres: Spaarne 153 Patient gegevens Patiënt gegevens Naam: Bakker, Sanne Adres: Spaarne 153 Postcode: 2011CG Haarlem Geboortedatum: 5-6-1996 Leeftijd: 20 Geslacht: V Telefoon: 0616287075 Telefoon mobiel: Telefoon werk: Email:

Nadere informatie

KNGF-richtlijn Klachten aan de arm, nek en/of schouder (KANS)

KNGF-richtlijn Klachten aan de arm, nek en/of schouder (KANS) KNGF-richtlijn Klachten aan de arm, nek en/of schouder (KANS) Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie Jaargang 120 Nummer 1 2010 KNGF-richtlijn Klachten aan de arm, nek en/of schouder

Nadere informatie

Programma. Slotbijeenkomst Rug-netwerk Kwaliteitsfysiotherapie Noord Holland Noord. PROMs pilot het Rug-netwerk

Programma. Slotbijeenkomst Rug-netwerk Kwaliteitsfysiotherapie Noord Holland Noord. PROMs pilot het Rug-netwerk Slotbijeenkomst Rug-netwerk Kwaliteitsfysiotherapie Noord Holland Noord Ria Nijhuis Guus Meerhoff Philip van der Wees Simone van Dulmen Janine Liefers Femke Driehuis Marjo Maas Annick Bakker-Jacobs Programma

Nadere informatie

Waarom richtlijnen lage-rugpijn? - Sociale Geneeskunde - Radboud Universiteit Nijmegen

Waarom richtlijnen lage-rugpijn? - Sociale Geneeskunde - Radboud Universiteit Nijmegen Waarom richtlijnen lage-rugpijn? - Sociale Geneeskunde - Radboud Universiteit Nijmegen - 2012 1. Documenten Waarom richtlijnen lage-rugpijn - Sociale Geneeskunde - Radboud Unive.. Pag. 2 INTRODUCTIE WAAROM

Nadere informatie

DE RUG GEKEERD. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

DE RUG GEKEERD. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp 1 DE RUG GEKEERD Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp 2 Wat gaan we doen? Beroeps- en arbeidsrelevante aandoeningen In de weg zitten Beloop Lage-rugpijn De rug gekeerd De vlaggenparade Gele vlaggen Prognostische

Nadere informatie

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor medewerkers) Brochure voor medewerkers over het voorkomen van gezondheidsklachten door beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond

Nadere informatie

Richtlijn Nekpijn. Jasper Bier

Richtlijn Nekpijn. Jasper Bier Richtlijn Nekpijn Jasper Bier Inhoud Doelstellingen en uitgangspunten richtlijn De richtlijn Indeling van patiënten, subgroepen en diagnostiek Een casus Interventies en behandelprofielen Waarom deze richtlijn

Nadere informatie

Lange termijn functioneren en participatie bij jongeren met chronische pijn en vermoeidheid. Tessa Westendorp

Lange termijn functioneren en participatie bij jongeren met chronische pijn en vermoeidheid. Tessa Westendorp Lange termijn functioneren en participatie bij jongeren met chronische pijn en vermoeidheid Tessa Westendorp 24 januari 2014 Hoofdthema s binnen mijn onderzoek: Revalidatiebehandeling Jongeren met chronisch

Nadere informatie

SYMPOSIUM voor FYSIOTHERAPEUTEN Elk z n rol

SYMPOSIUM voor FYSIOTHERAPEUTEN Elk z n rol SYMPOSIUM voor FYSIOTHERAPEUTEN Elk z n rol AFDELING FYSIOTHERAPIE Academisch Ziekenhuis Maastricht 14 september 2001 1 FYSIOTHERAPIE, WELKE ROL BIJ POSTTRAUMATISCHE DYSTROFIE? 2 RICHTLIJNEN en UITGANGSPUNTEN

Nadere informatie

Niets aan de hand toch

Niets aan de hand toch Niets aan de hand toch (Kinder-) Manuele Therapie Psychologie Nek- en hoofdpijn bij kinderen en jongeren met NAH Presentatie BAW 'Niets aan de hand toch' Opbouw van de Presentatie Verzoek aan jullie Vraagstelling

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn

Nadere informatie

Multidisciplinair Aspecifiek Rugpijn Spreekuur (MARS) Zuyderland Revalidatie

Multidisciplinair Aspecifiek Rugpijn Spreekuur (MARS) Zuyderland Revalidatie Multidisciplinair Aspecifiek Rugpijn Spreekuur (MARS) Inleiding U bent doorverwezen naar het Multidisciplinair aspecifiek lage rugpijn screeningsteam (MARS) bij. Binnen dit team wordt samen met u bekeken

Nadere informatie

De Spit Gids. 20 januari. De Gids naar een snel herstel van Spit!

De Spit Gids. 20 januari. De Gids naar een snel herstel van Spit! De Spit Gids 20 januari 2015 Spit is de meest voorkomende klacht in het bewegend functioneren. Dit boek over spit geeft je alle basis informatie met betrekking tot wat het inhoud, hoe lang het normaal

Nadere informatie

Verschuiving in fysiotherapie bij whiplash -patiënten: werkelijkheid of theorie?

Verschuiving in fysiotherapie bij whiplash -patiënten: werkelijkheid of theorie? Verschuiving in fysiotherapie bij whiplash -patiënten: werkelijkheid of theorie? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Mary J.M. Oomen, MSc Edith O.G.C. Rietra, MSc Olaf C.M.W. van der Zanden, MSc KNGF 3-11-2000

Nadere informatie

Inhoud. Deel I Graded exposure bij volwassenen. N. Claes, M.E.J.B. Goossens en J.W.S. Vlaeyen. R.J.E.M. Smeets, A.J.A. Köke en J.A.

Inhoud. Deel I Graded exposure bij volwassenen. N. Claes, M.E.J.B. Goossens en J.W.S. Vlaeyen. R.J.E.M. Smeets, A.J.A. Köke en J.A. Deel I Graded exposure bij volwassenen 1 De rol van angst bij pijn: theoretische aspecten.... 5 N. Claes, M.E.J.B. Goossens en J.W.S. Vlaeyen 1.1 De evolutie in het begrijpen van pijn.... 6 1.2 Het vreesvermijdingsmodel....

Nadere informatie

optimale meetinstrument?

optimale meetinstrument? 1 Klachten in het hoofdhalsgebied: hoe kies ik het optimale meetinstrument? Raymond Swinkels Samenvatting» Klachten in het hoofd-halsgebied hebben in veel gevallen een multidimensionaal karakter waarbij

Nadere informatie

hoofdstuk 1 doelstellingen hoofdstuk 2 diagnosen

hoofdstuk 1 doelstellingen hoofdstuk 2 diagnosen Dit proefschrift gaat over moeheid bij mensen die dit als belangrijkste klacht presenteren tijdens een bezoek aan de huisarts. In hoofdstuk 1 wordt het onderwerp moeheid in de huisartspraktijk kort geïntroduceerd,

Nadere informatie

RSI voorlichting studenten FEW RSI in relatie tot:

RSI voorlichting studenten FEW RSI in relatie tot: studenten FEW RSI in relatie tot: Werkwijze Werkplekinrichting Werkorganisatie: werktaken werktijden werkdruk dienst Arbo en Milieu VU 2003, Isabel Priesman Inleiding toename beeldschermwerk studenten.

Nadere informatie

Bewegingsangst: een sterk invaliderende factor

Bewegingsangst: een sterk invaliderende factor Bewegingsangst: een sterk invaliderende factor Definitie: Bewegingsangst is een specifieke cognitie, gekoppeld aan een emotie en gekoppeld aan gedrag Eén van de yellow flags is: vrees-vermijdingsgedrag

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum KWALITEIT van de FYSIOTHERAPIE De spreekkamer Waar staan we en zijn we op de goede weg? Prof.dr. Rob Oostendorp Wat kunt u verwachten? Spreek- en behandelkamer van de fysiotherapeut: wat gebeurt hier?

Nadere informatie

Visie WZC Hof van Egmont 10/08/2015. De toepassing van het ICF in een WZC. Korte schets: WZC Hof van Egmont

Visie WZC Hof van Egmont 10/08/2015. De toepassing van het ICF in een WZC. Korte schets: WZC Hof van Egmont De toepassing van het ICF in een WZC Korte schets: WZC Hof van Egmont Gelegen in Mechelen 300 tal bewoners Verschillende afdeling Voor personen met dementie Gesloten afdeling Kleinschalig wonen Open afdeling

Nadere informatie

Gezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders

Gezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders Gezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders Inhoud Pagina Wat is RSI of CANS? 3 Wat zijn de oorzaken van CANS/RSI? 4 Samen CANS voorkomen 4 Werktaken,

Nadere informatie

Scholing 3 Het Rug netwerk Kwaliteitsfysiotherapie Noord-Holland. Programma. De resultaten op een rijtje. Kwaliteitsfysiotherapie Noord-Holland

Scholing 3 Het Rug netwerk Kwaliteitsfysiotherapie Noord-Holland. Programma. De resultaten op een rijtje. Kwaliteitsfysiotherapie Noord-Holland Scholing 3 Het Rug netwerk Kwaliteitsfysiotherapie Noord-Holland Ria Nijhuis Guus Meerhoff Simone van Dulmen Philip van der Wees Marjo Maas Juliette Cruijsberg Annick Bakker-Jacobs Programma Opening (

Nadere informatie

Gegevensverzameling uit het elektronisch patiëntendossier (EPD)

Gegevensverzameling uit het elektronisch patiëntendossier (EPD) Gegevensverzameling uit het elektronisch patiëntendossier (EPD) Simone van Dulmen simone.vandulmen@radboudumc.nl 24-09- 2014 Gegevensverzameling KIB - Aanmelding praktijkhouder de landelijke database fysiotherapie

Nadere informatie

Whitepaper aspecifieke lage rugpijn. Martijn Groot, orthopedisch manueel therapeut Daniel Righard, master manueel therapeut i.o.

Whitepaper aspecifieke lage rugpijn. Martijn Groot, orthopedisch manueel therapeut Daniel Righard, master manueel therapeut i.o. Whitepaper aspecifieke lage rugpijn Martijn Groot, orthopedisch manueel therapeut Daniel Righard, master manueel therapeut i.o. (co-writer) Inhoud Inleiding De praktijk Het trainingsprogramma De ervaringen

Nadere informatie

WELKOM. Dorien Gerards (Zuyd hogeschool)

WELKOM. Dorien Gerards (Zuyd hogeschool) WELKOM Dorien Gerards (Zuyd hogeschool) Klinisch redeneren in het fysiotherapie onderwijs TMO okt. 2011, vol 30 nr 5 programma Fysiotherapie Klinisch redeneren Aspecten van 4C-ID Onderzoek Discussie Fysiotherapie

Nadere informatie

RSI IN DE INDUSTRIE INHOUDSOPGAVE. RSI is meer dan een muisarm... Auteurs: Liesbeth Kluyver/ Margreet Pasman. Uitgave juni 2011

RSI IN DE INDUSTRIE INHOUDSOPGAVE. RSI is meer dan een muisarm... Auteurs: Liesbeth Kluyver/ Margreet Pasman. Uitgave juni 2011 RSI IN DE INDUSTRIE RSI is meer dan een muisarm... Auteurs: Liesbeth Kluyver/ Margreet Pasman Inleiding Wat is RSI? Hoe ontstaat RSI? RSI-klachten: verschillende fasen Is RSI een beroepsziekte? RSI-behandelingen

Nadere informatie

Gebruik van PROMs individueel versus groepsniveau. Riekie de Vet

Gebruik van PROMs individueel versus groepsniveau. Riekie de Vet Gebruik van PROMs individueel versus groepsniveau Riekie de Vet Klinimetrie: meten in de geneeskunde Het meten van symptomen, diagnostiek, uitkomsten van behandelingen, gezondheidsstatus en bijvoorbeeld

Nadere informatie

Methodisch handelen: graag nog SMARTER!

Methodisch handelen: graag nog SMARTER! OVERZICHTSARTIKEL Methodisch handelen: graag nog SMARTER! Voor goede diëtistische zorg is methodisch handelen onmisbaar. Methodisch handelen staat voor doelgericht, bewust, systematisch en procesmatig

Nadere informatie

FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Januari 2014, blok 3, Gerard Koel.

FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Januari 2014, blok 3, Gerard Koel. FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Januari 2014, blok 3, Gerard Koel. INHOUD : 1. Enige statistische begrippen omtrent studies naar diagnostische middelen. 2. Diagnostische

Nadere informatie

INFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN

INFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN INFORMATIE RSI Wat is RSI? RSI of Repetitive Strain Injury is een verzamelnaam voor een omvattende groep klachten van pijn aan nek-schouders, armen-ellebogen en polsen-handen-vingers. Ze worden ook wel

Nadere informatie

Beoordelingskader voor de kwaliteit van verslaglegging door fysiotherapeuten

Beoordelingskader voor de kwaliteit van verslaglegging door fysiotherapeuten Beoordelingskader voor de kwaliteit van verslaglegging door fysiotherapeuten Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp Drs. D. Pluimers Opdrachtgever: Zorgverzekeraar VGZ Uitvoering: Kwaliteit van Zorg UMC St Radboud

Nadere informatie

Het ICF schema ziet er als volgt uit. (Schema uit hoofdtekst hier opnemen)

Het ICF schema ziet er als volgt uit. (Schema uit hoofdtekst hier opnemen) 1 International Classification of Functioning, Disability and Health Het ICF-Schema ICF staat voor; International Classification of Functioning, Disability and Health. Het ICF-schema biedt een internationaal

Nadere informatie

Bewegingsarmoede bij ouderen: implementatie van beweegprogramma s

Bewegingsarmoede bij ouderen: implementatie van beweegprogramma s Paramedisch Onderzoek Centrum POC Bewegingsarmoede bij ouderen: implementatie van beweegprogramma s Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Fysiotherapie werkt Veelgehoorde redenen om niet te bewegen Ik heb teveel

Nadere informatie

Gevolgen van spasticiteit. Fysiotherapie bij mensen met een verstandelijke beperking en spasticiteit: een inventarisatie. Spasticiteit.

Gevolgen van spasticiteit. Fysiotherapie bij mensen met een verstandelijke beperking en spasticiteit: een inventarisatie. Spasticiteit. Fysiotherapie bij mensen met een verstandelijke beperking en spasticiteit: een inventarisatie Erik Gielen 2011 Gevolgen van spasticiteit Belemmering motorische activiteiten Verminderde conditie Pijn Verminderd

Nadere informatie

Richtlijn Nekpijn. Jasper Bier. Inhoud. Waarom deze richtlijn. Diagnosecodes. Doelstellingen. Alle interventies

Richtlijn Nekpijn. Jasper Bier. Inhoud. Waarom deze richtlijn. Diagnosecodes. Doelstellingen. Alle interventies Inhoud Richtlijn Nekpijn Jasper Bier Doelstellingen en uitgangspunten richtlijn De richtlijn Indeling van patiënten, subgroepen en diagnostiek Interventies en behandelprofielen Klinimetrie Stand van zaken

Nadere informatie

Adviezen bij KANS/rsi

Adviezen bij KANS/rsi Adviezen bij KANS/rsi U bent momenteel in behandeling wegens klachten aan arm, nek en schouders. Dit wordt ook wel KANS/rsi genoemd. Het begrip RSI (Repetitive Strain Injury) heeft in de praktijk een groot

Nadere informatie

Aspecifieke lage rugklachten

Aspecifieke lage rugklachten Aspecifieke lage rugklachten Orthopedie alle aandacht Chronisch aspecifieke lage rugpijn Veel mensen hebben pijn onderin de rug. Van de westerse bevolking krijgt 60 tot 90% ten minste een keer in het leven

Nadere informatie

KNGF-richtlijn Klachten aan de arm, nek en/of schouder (KANS) Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie Jaargang 120 Nummer 1 2010

KNGF-richtlijn Klachten aan de arm, nek en/of schouder (KANS) Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie Jaargang 120 Nummer 1 2010 KNGF-richtlijn Klachten aan de arm, nek en/of schouder (KANS) Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie Jaargang 120 Nummer 1 2010 KNGF-richtlijn Klachten aan de arm, nek en/of schouder

Nadere informatie

29/05/2013. ICF en indicering ICF

29/05/2013. ICF en indicering ICF en indicering 1 = International Classification of Functioning, disability and health World Health Organisation (2001) is complementair met ICD-10 Wat? Classificatie van gezondheids en gezondheidsgerelateerde

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum Cefalalgiafobie: een nieuwe loot aan de boom?. Prof.dr. Rob Oostendorp Kinesiophobia Phonophobia Photophobia Cefalalgiaphobia Phobia: excessive, irrational fear resulting from a feeling of vulnerability

Nadere informatie

Bijlage voor fysiotherapeuten

Bijlage voor fysiotherapeuten Bijlage voor fysiotherapeuten Algemene Informatie Wat is RSI? RSI is de afkorting voor Repetitive Strain Injury Het is een verzamelterm voor diverse pijnklachten in de nek, bovenrug, schouders, armen,

Nadere informatie

PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN. Brochure

PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN. Brochure 2018 PARAMEDISCH CURSUSSEN & OPLEIDINGEN LAGE RUGPIJN PAIN AND MOTOR INTERACTIONS Brochure OPLEIDINGSINSTITUUT CIVA B.V. Organisatie cursus Organiserende instelling CIVA B.V. Adresgegevens Rumpenerstraat

Nadere informatie

Kaders. Dinsdag 9 oktober 2012 Annick Van der Stricht. DPB Gent

Kaders. Dinsdag 9 oktober 2012 Annick Van der Stricht. DPB Gent Kaders Dinsdag 9 oktober 2012 Annick Van der Stricht Toestand van volledig fysiek, sociaal en mentaal welbevinden Geen doel op zich Maar een middel om individuen te helpen hun mogelijkheden te realiseren

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren in de paramedische zorg

Kwaliteitsindicatoren in de paramedische zorg Kwaliteitsindicatoren in de paramedische zorg Prof.dr. Rob Oostendorp, Afdeling Kwaliteit van Zorg (WOK), UMC St Radboud, Nijmegen Nederlands Paramedisch Instituut, Amersfoort Op weg naar kwaliteit Sinds

Nadere informatie

Arbo- en Milieudienst

Arbo- en Milieudienst Arbo- en Milieudienst KANS B.Groenenberg, bedrijfsarts 19 november 2013 1 KANS - Wat is KANS? - Welke factoren kunnen KANS veroorzaken? - Wat kan de medewerker doen bij KANS? - Wat kan de PAM doen bij

Nadere informatie

FIBROMYALGIE FRANCISCUS GASTHUIS

FIBROMYALGIE FRANCISCUS GASTHUIS FIBROMYALGIE FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u fibromyalgie hebt. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. In deze folder proberen wij antwoord te geven op uw vragen.

Nadere informatie

General information of the questionnaire

General information of the questionnaire General information of the questionnaire Name questionnaire: Pijn Behandelaar Attitude Schaal Original author: Ostelo, van den Berg, Vlaeyen, de Vet & Wolters, 1998 Translated by: / Date version: / Language:

Nadere informatie

Wat is wijsheid bij een whiplash?

Wat is wijsheid bij een whiplash? EM PL KN AA GF RW 20 1 EB 0 EX K EM NG Wat is wijsheid bij een whiplash? Tips om het herstel van een whiplash te bevorderen en verstandig te blijven bewegen Wat te doen bij whiplashklachten Een aanrijding

Nadere informatie

Heleen Boven Voorzitter HNN Eerste lijn, manueeltherapeut Tweede lijn, diagnostisch fysiotherapeut hoofdpijncentrum MZH Lid werkgroep Hoofdpijn

Heleen Boven Voorzitter HNN Eerste lijn, manueeltherapeut Tweede lijn, diagnostisch fysiotherapeut hoofdpijncentrum MZH Lid werkgroep Hoofdpijn Heleen Boven Voorzitter HNN Eerste lijn, manueeltherapeut Tweede lijn, diagnostisch fysiotherapeut hoofdpijncentrum MZH Lid werkgroep Hoofdpijn eerste lijn MZH De twee hoofd vragen: Waarom de nek behandelen

Nadere informatie

Kennis in Beweging. 30/10/14 MTP Fysiotherapie/KBC Haaglanden 1

Kennis in Beweging. 30/10/14 MTP Fysiotherapie/KBC Haaglanden 1 Kennis in Beweging 30/10/14 MTP Fysiotherapie/KBC Haaglanden 1 Eisen en doelen overheid Opdracht Kwaliteitsinstituut: maak kwaliteit transparant. Kwaliteitsstandaarden & Meetinstrumenten Tripartiet (patiënten,

Nadere informatie

Bijeenkomst SN onderdeel KR -SNN model & 3S vragenlijst project

Bijeenkomst SN onderdeel KR -SNN model & 3S vragenlijst project Schouder Netwerk Nederland Bijeenkomst SN onderdeel KR -SNN model & 3S vragenlijst project door Gerard Koel, bestuurslid SNN, najaar 2016 SNA / SNN model KR / 3S vragenlijst INHOUD 1. Over KR in het algemeen

Nadere informatie

Bezoekadressen: Locatie Scholeksterhoek Scholeksterhoek 6 3201 JL Spijkenisse Telefoon: 0181 624210 Fax: 0181 620720

Bezoekadressen: Locatie Scholeksterhoek Scholeksterhoek 6 3201 JL Spijkenisse Telefoon: 0181 624210 Fax: 0181 620720 Wilt u meer informatie of een afspraak maken voor een consult of behandeling? Bel ons op één van onze locaties, stuur ons een email of meld u aan via onze website: www.fysiotherapiedehoek.nl. Bezoekadressen:

Nadere informatie

15 Rugklachten. 1 Inleiding

15 Rugklachten. 1 Inleiding DC 15 Rugklachten 1 Inleiding Rugklachten komen veel voor. Men schat dat meer dan 3 miljoen mensen van 25 jaar of ouder langdurige klachten aan rug of nek hebben. 80 tot 90% van alle mensen heeft in zijn

Nadere informatie