Paramedisch OnderzoekCentrum

Transcriptie

1

2 Cefalalgiafobie: een nieuwe loot aan de boom?. Prof.dr. Rob Oostendorp

3 Kinesiophobia Phonophobia Photophobia Cefalalgiaphobia Phobia: excessive, irrational fear resulting from a feeling of vulnerability to Couch et al., 2007; Peres et al., 2007

4 Woordanalyse Cefalalgiafobie

5 Wat kunt u verwachten? Achtergrond hoofdpijn Verwijzing fysiotherapie / manuele therapie Diagnostisch proces bij hoofdpijn Cefalalgiafobie: begrip en herkenning Cefalalgiafobie bij cervicogene hoofdpijn (exploratief): verwachting van patiënten Praktijkonderzoek: bekendheid en klinische implicaties Internationaal onderzoek

6 Achtergrond hoofdpijn Hoe vaak bij de huisarts?

7 Achtergrond hoofdpijn Classificatie International Headache Society (IHS) Migraine Met / Zonder aura Spanningshoofdpijn Episodische / Chronische / Andere Cluster en Chronische Paroxysmale Hemicranie Miscellaneous headaches unassociated with structural lesion Assoc. met hoofdtrauma Assoc met vasculaire aandoeningen Assoc. met niet vasculaire intracraniale aandoeningen Medicatie geïnduceerde hoofdpijn Assoc met niet cefale infecties Assoc. met metabolische aandoening Geassoc met aandoeningen van schedel, nek, ogen, oren, Craniale neuralgieën Niet te klasseren vormen

8 Relevante classificatie van primaire hoofdpijn (IHS) migraine zonder aura migraine met aura clusterhoofdpijn medicatie-afhankelijke hoofdpijn spanningshoofdpijn cervicogene hoofdpijn

9 Behandelopties huisarts 1e optie: zelf-behandeling Informatie, advies, medicatie 2e optie: verwijzing Medisch specialisme Fysiotherapie Combinatie met manuele therapie Oefentherapie

10 Hoe vaak verwijzing? Nooit / soms (0-25%) Regelmatig (26 75%) Vaak /altijd (76 100%)

11 Hoe vaak verwijzing naar FT en MT?HOW (N = 512; RESPONS 38% [n = 163]) Kroese et al., 2001 Nooit / soms 0 25% 50% Migraine Clusterhoofdpijn Regelmatig 26 75% Vaak / altijd % 30% Niet-geklasseerde hoofdpijn Spanningshoofdpijn Cervicaal gerelateerde hoofdpijn 20% Spanningshoofdpijn Cervicaal gerelateerde hoofdpijn

12 Diagnostisch proces: Patroonherkenning Specifieke anamnese: Top 5 vragen Plaats waar, waarheen, plaats aanvang Beschrijving kwaliteit, kwantiteit, bijverschijnselen Tijd / episode begin, frequentie en duur Beïnvloeding triggers, toename, afname Huidige situatie Behandeling, waarom nu?

13 Patroonherkenningen Cervicogene Hoofdpijn (CH), Migraine (M) en en spanningshoofdpijn (TTH) CH Migraine TTH Zijdeconsistent Kan van zijde wisselen bilateraal Start meestal in nek Frontotemporaal Nvt. Ipsilaterale schouder armpijn Niet aanwezig Nvt. Verminderde CROM Nvt. Nvt. Anaesthesieblock GON + Geen effect Nvt. Weining begeleidende symptomen Frequent voorkomen Geen begeleidende symptomen Intensiteit: matig Matig tot heftig Licht tot matig Duur: Uren tot weken 4 72 uur 30 min. tot 7 dagen

14 Diagnostisch proces: red flags -hoofdpijn Acuut beginnende hoofdpijn Verandering in bestaand patroon Nieuwe hoofdpijn bij oudere pat (>40 j.) Progressieve hoofdpijn Geen reactie op medicatie Overmatig alcohol of medicatiegebruik Neurologische afwijkingen Koorts, hypertensie, oogverschijnselen Nekstijfheid

15 Musculoskeletaal functieonderzoek Hoofdpijn (Zito et al., 2006) discriminatief voor CH?

16 Beoordelingsaspecten Musculoskeletaal Functieonderzoek Beweeglijkheid Eindgevoel Invloed (provocatie / reductie) op pijn en hoofdpijn Rekgevoeligheid van spieren Contractiegevoeligheid Spierspanning Geen eenduidigheid in klinische beoordeling (Trijffel et al., submitted) Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid laag (Trijffel et al., 2005)

17 Fobieën bij hoofdpijn in chronic daily headache (> 15 dagen / maand) met (n=68) of zonder (n=143) hoofd- en nektrauma Geen trauma Wel trauma Photophobia 57% 79% Phonophobia 59% 79% Kinesiophobia 55% 74% Cephalalgiaphobia 83% 92%

18 Cephalalgiaphobia Peres et al., 2007 Specific illness phobia Phobic avoidance associated with fear of headache or migraine attack during pain-free state or mild headache episode Overuse acute medication as phobic avoidance Diagnostic criteria for specific phobia according DSM- IV

19

20 Cefalalgiafobie bij cervicogene hoofdpijn? Pilot: Waarom contact / behandeling nu? (n=78) Oostendorp et al., in voorbereiding Toename medicatiegebruik onvoldoende effect Kortdurend goed resultaat bij vorige behandeling Interval korter Vrees voor toename van hoofdpijn Vrees voor blokkering van de nek Bevestiging van blokkering door therapeut als oorzaak voor toename van hoofdpijn Vaker manipulatie van de nek Resultaat kortdurender

21 Praktijkonderzoek: vraagstellingen Behandelt u op dit moment patiënten met cervicogene hoofdpijn of met een gecombineerde vorm van hoofdpijn? Bent u bekend met cefalalgiafobie? Zo ja, op welke manier houdt u rekening met het voorkómen van cefalalgiafobie in de herhaalde contacten met patiënten met cerviocogene hoofdpijn?

22 Methode 56 eerstelijnspraktijken (134 fysiotherapeuten) in Nederland Vragen per Respons 64/134 (46%)

23 Resultaat Aantal patiënten met cervicogene hoofdpijn in behandeling: n=48 6/64 (9%) bekend met het begrip Cefalalgiafobie 0/6 (0%) rekening met de kenmerken van cefalalgiafobie in behandeling

24 Relevantie voor de praktijk instandhouding van cefalalgiafobie door..? Reden contact expliciteren: waarom nu? Onvoldoende aandacht voor medicatiegebruik (medicatie-afhankelijke hoofdpijn [Ferrari et al., 2007; Couch, 2006; Relja et al., 2006]) Bevestiging van blokkering als oorzaak Beoordeling intervallengte tussen contacten Beoordeling van hoofdpijnvrije -periode tussen contacten Manipulatie als routine -behandeling

25 Internationaal onderzoek Ontwikkeling van een An expert system for headache diagnosis: The Computerized Headache Assessment Tool (CHAT) (Maizels & Wolge, 2007) Valideren van klinische criteria voor cervicogene hoofdpijn (Den Hertogh et al., in voorbereiding) Medication overuse headache (Lenaerts & Couch, 2007) Expliciteren van impliciete kennis bij fysiotherapeuten en manueeltherapeuten (Trijffel et al., in voorbereiding) Expliciteren van cefalalgiafobie bij patiënten met cervicogene hoofdpijn (Peres et al., 2007)

26