Concept agenda. Opening en mededelingen. Vaststellen van de agenda

Transcriptie

1

2 Concept agenda Opening en mededelingen Vaststellen van de agenda Vaststellen van de notulen van de op 26, 27 en 31 maart 2014 gehouden openbare raadsvergaderingen Ingekomen stukken Hamerstukken (geen) Organisatieontwikkeling Logistieke Hotspot Rivierenland Maandelijkse begrotingswijzigingen (geen) Intergemeentelijke aangelegenheden Vragenuurtje Rondvraag 11. Sluiting

3 INFORMATIEF OVERZICHT VAN DE BESLUITVORMING IN DE RAADSVERGADERING D.D. 16 april 2014 Overzichtnr.: 04 Doel: het via Internet (gemeentelijke website) geven van informatie over het feitelijke verloop van en de besluitvorming tijdens de raadsvergaderingen van de gemeente Tiel Beperking: aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend. Daarvoor wordt verwezen naar de genomen besluiten zelf, inclusief daarbij horende toelichtingen en/of daaraan ten grondslag liggende en als zodanig gewaarmerkte documenten alsmede de vastgestelde verslagen van raadsvergaderingen Aanwezig aantal raadsleden (van de 27): 25 Agenda- Voorstel Besluit punt 6 1. In te stemmen met de ontwikkeling van de organisatie van de Logistieke Hotspot Rivierenland (LHR) naar een zelfstandige Stichting LHR die als enig aandeelhouder optreedt van een op te richten Programmabureau LHR BV 2. In te stemmen met de brief waarin de zienswijzen zijn opgenomen over de op te richten Stichting LHR 3. In te stemmen dat voor elk bedrijf van buiten de regio dat zich vestigt op uitgeefbare grond van de gemeente, waarvoor een (gemeentelijke) grondexploitatie geldt, een fee op de grondtransactiekosten wordt betaald aan het programmabureau LHR BV, te dekken vanuit de desbetreffende grondexploitatie 4. In te stemmen met het beschikbaar stellen van een budget voor het College ter hoogte van per jaar over een periode van 4 jaar ten behoeve van deelname aan de LHR plus eenmalig een budget van voor de aankoop van 200 certificaten van de Stichting LHR waarover het College nog beslist, gehoord hebbende de raad. 9 De wethouders op een andere wijze in de raadszaal te placeren en de voorzitter te belasten met de uitvoering van dit besluit Het voorstel is blijkens hoofdelijke stemming met 16 stemmen voor en 9 stemmen tegen (de leden afkomstig uit de fracties van PvdB, ProTiel, CU, Sociaal Tiel en GroenLinks) Zonder hoofdelijke stemming aangenomen 1

4 IN STEMMING GEBRACHTE MOTIES Raadsvergadering 16 april 2014 Nr. Onderwerp Indiener Voor Tegen Resultaat 1 Gelijke informatiepositie in het kader van coalitieonderhandelingen PvdB, CU, ProTiel, GroenLinks, Sociaal Tiel indieners CDA, VVD, PvdA, D66 Afgewezen De heer Van Oostrom heeft namens de CDA-fractie een stemverklaring afgelegd waarbij hij heeft aangegeven dat hij bang is voor de suggestie van dingen die er niet zijn te steunen. Hij is voorstander van transparantie, het geen bij de bespreking van het coalitieakkoord aan de orde is. De heer Zuidema geeft namens de fractie van D66 aan tegen te zullen stemmen om zo de indruk weg te nemen dat er meer stukken zijn. 2

5

6 Woordelijk verslag van de openbare vergadering van de raad der gemeente Tiel, gehouden op woensdag 26 maart 2014 om uur in de raadszaal van het stadhuis, Ambtmanstraat 13 te Tiel Aanwezig: Voorzitter: Griffier: De leden: de heer ir. J. Beenakker, voorzitter de heer J.W. Westerholt, griffier de heren Y. Alişkan, J. Beijer, M.C. Blom en B. Brink, mevrouw N. Budak, de heren P. van den Burg en J.H. van Dijk, mevrouw A.E.L. Duquesnoy - van den Heuvel, de heren A. de Graaf en N.E. Gradisen, mevrouw H.A. Groenendaal, de heren B. van Gurp en F.A.G. Henning, mevrouw D. de Klerk, de heren W. Kooijman, R. Manuhutu en M.J.J. Melissen, mevrouw L.H.K. Metiary, de heer Th.J.M. van Oostrom, mevrouw N.E. Özünal, de heren A. Saddiki, P. Schoots en G.J.R. Spekman, mevrouw C.M. Son - Stolk en mevrouw J.D. Stoeten - Flach en de heren P.G. van Wijk en T. Zuidema. Tevens aanwezig zijn de wethouders H.A. Driessen, mevrouw C.A.A. van Rhee - Oud Ammerveld, C.R. Vermeulen en L. Verspuij 1. Opening en mededelingen De voorzitter: Ik open de raadsvergadering van 26 maart Iedereen van harte welkom bij deze bijzondere vergadering, waarin wij afscheid nemen van deze raad. Dit is nog geen oude raad. Pas morgen is dit de oude raad. Het is wel bijzonder. Ook alle partners en andere belangstellenden die vanavond zijn gekomen, van harte welkom. Een aantal van ons heeft al een bodempje gelegd tijdens het buffet, want we gaan wel een lange avond tegemoet omdat er vandaag dertien raadsleden afscheid nemen. De verdere agenda is niet zo zwaar. Daar hebben we wel een beetje op gelet. We zullen wel even bezig zijn, maar dat mag ook wel, want het is een bijzonder moment na vier jaar. Ik kom daar zo meteen uitgebreider op terug. De griffier: Dank u, voorzitter. Een bericht van verhindering is binnengekomen van mevrouw Metiary. De lijst van toezeggingen uit de vorige raadsvergadering is vanmiddag g d. Voor zover u nog de beschikking heeft over een ipad, hebt u daar kennis van kunnen nemen. Er zijn geen vragen ingediend en er hebben zich geen insprekers gemeld. Ik wijs u op een uitnodiging van uw voorzitter voor een fractievoorzittersoverleg, morgenavond om uur in het achterste gedeelte van het bedrijfsrestaurant. Ook wijs ik u op een uitnodiging voor een openbare bijeenkomst met de informateur, de heer H. Beerten, op vrijdagochtend 28 maart van dit jaar om uur in deze raadszaal. Ik verzoek u de nieuwe raadsleden die ik nog niet per mail kan bereiken hierover te informeren. Dat waren de mededelingen, voorzitter. De voorzitter: Dank u wel. Dat betekent dat een aantal raadsleden vanavond vergadert zonder ipad. Dat is wel een zorgelijk gegeven, gelet op onze digitalisering. Aan de andere kant is het wel weer positief dat de ipads op tijd zijn ingeleverd. 2. Vaststellen van de agenda De voorzitter: Dan komen we bij het vaststellen van de agenda. Kunt u daarmee instemmen? We gaan straks ook een foto maken. Dat is een derde poging. Dat moet nu gaan lukken. Het moet vanavond ook, want anders kan het niet meer. Kunt u instemmen met de agenda? Besluit: De agenda wordt zonder beraadslaging en zonder hoofdelijke stemming ongewijzigd vastgesteld.

7 2 De voorzitter: Het nummer is gevallen op de heer Van Dijk. Proficiat. Dat betekent dat we vanavond, bij al die stemmingen die we nog gaan krijgen, zullen aanvangen bij de heer Van Dijk. 3. Vaststellen van de notulen van de op 12 februari gehouden openbare raadsvergadering De voorzitter: Er zijn geen schriftelijke opmerkingen binnengekomen. Zijn er ter vergadering nog dringende opmerkingen? Dat is niet het geval. Daarmee is het verslag vastgesteld. Besluit: De notulen van 12 februari 2014 worden ongewijzigd vastgesteld. 4. Ingekomen stukken De voorzitter: Dan komen we bij de ingekomen stukken. Zoals gebruikelijk behandelen we die per Romeins cijfer. I Stukken ten aanzien waarvan wordt voorgesteld deze voor advies in handen te stellen van burgemeester en wethouders. Punt a. Kunt u daarmee instemmen? Dat is het geval. II Stukken ten aanzien waarvan wordt voorgesteld deze ter afdoening c.q. uitvoering in handen te stellen van burgemeester en wethouders, de punten a tot en met d. Kunt u daarmee instemmen? Dat is het geval. III Hier zit een bijzonder ingekomen stuk bij. Het geboortekaartje van de heer Saddiki. Nogmaals proficiat, ook in deze raadsvergadering. Nee, niet het geboortekaartje van u. Een dochter. De heer Saddiki: Zoon. De voorzitter: Zoon. Neemt u mij niet kwalijk. De heer Saddiki: Mag ik ook gelijk gebruik maken van de gelegenheid om iedereen te bedanken, mede namens mijn echtgenote, voor alle reacties die wij hebben mogen ontvangen. De voorzitter: Graag gedaan. We beginnen goed zo. De punten a tot en met r. De heer Melissen: We zijn bij 4.III bezig, toch? Ik heb een vraag over het briefje inzake het restgroenbeleid. De VVD zou het op prijs stellen, als we de brief inzake en de brief van de VVD zelf, kunnen behandelen in de commissie Ruimte. Dit vooral ook omdat het restgroenbeleid misschien ook op een andere manier kan worden bekeken, namelijk uitgaande van de eigen inzet van bewoners hoe om te gaan met stukjes groen. Gelet op de uitspraken van iedere fractie, zou het een discussie waard zijn om te kijken of dat wellicht hiermee gestart zou kunnen worden. Dat is de reden dat wij dit onderwerp graag zouden willen behandelen in de commissie Ruimte. De voorzitter: Ik kijk even naar de voorzitter van de commissie Ruimte, meneer van Oostrom. Kunt u daarmee instemmen? De heer Van Oostrom: Dat is akkoord, wat mij betreft. De voorzitter: Te agenderen in de commissie Ruimte van mei, want in april hebben we geen commissievergadering. Verder nog opmerkingen over de punten a tot en met r? Vastgesteld. Dan V punt a. Akkoord. Dan VII punt a. Akkoord. Daarmee hebben we de ingekomen stukken afgehandeld. Besluit: De ingekomen stukken worden zonder beraadslaging en zonder hoofdelijke stemming voor kennisgeving aangenomen. 5. Hamerstukken

8 3 De voorzitter benoemt de voorgestelde hamerstukken achtereenvolgens en stelt vast dat de Raad kan instemmen met de volgende voorstellen: a. Aanleg tijdelijke parkeerplaats op Vahstalterrein b. Vaststellen verordening Opplussen gemeente Tiel. De voorzitter: Ja, uw partners krijgen nu het gevoel: Waarom kwamen ze altijd zo laat thuis? Goed. Besluit: De Raad stemt in met de voorgelegde hamerstukken, zijnde: a. Aanleg tijdelijke parkeerplaats op Vahstalterrein b. Vaststellen Verordening Opplussen gemeente Tiel 6. Verklaring rechtmatigheid verkiezingen De voorzitter: De verklaring rechtmatigheid verkiezingen. Gelet op het proces verbaal, lijkt me dat dit geen probleem zou moeten zijn. Kunt u daarmee instemmen? Dit is een belangrijk besluit dat we nemen. Besluit: De Raad besluit af te zien van een hertelling van de stemmen uitgebracht tijdens de gemeenteraadsverkiezing van 19 maart 214 en besluit de organisatie en het verloop van deze verkiezing rechtmatig te verklaren ste technische wijziging Gemeenschappelijke Regeling Regio Rivierenland De voorzitter: Dan komen we bij agendapunt 7. Dat is de 42 ste technische wijziging van de gemeenschappelijke regeling Regio Rivierenland. Kunt u daarmee instemmen? Dat is het geval. Besluit: Zonder hoofdelijke stemming wordt met algemene stemmen conform het voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders besloten. 8. Maandelijkse begrotingswijzigingen De voorzitter: Dan punt 8, de maandelijkse begrotingswijzigingen. Het raadsvoorstel betreft een tweetal begrotingswijzigingen. Kunt u daarmee instemmen? Dat is het geval. Voorstel aangenomen. Besluit: Zonder hoofdelijke stemming wordt met algemene stemmen conform het voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders besloten. 9. Intergemeentelijke aangelegenheden De voorzitter: Dan agendapunt 9, de intergemeentelijke aangelegenheden. Zijn er vanuit uw raad nog U heeft nog één keer de kans. Dit is bijna uitlokking. Besluit: Zonder hoofdelijke stemming wordt met algemene stemmen conform het voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders besloten. 10. Onderzoek geloofsbrieven nieuwe raad De voorzitter: Onderzoek geloofsbrieven nieuwe raad. Bij dit punt staan we natuurlijk wel wat langer bij stil. Het is aan deze raad om de geloofsbrieven te onderzoeken van de raadsleden, zoals deze gekozen zijn in de nieuwe gemeenteraad, zodat zij morgen ook beëdigd kunnen worden. Wij besluiten vandaag over de toelating van deze raadsleden tot de raad die morgen geïnstalleerd wordt. Daartoe hebben we een commissie voor de geloofsbrieven nodig. Gezien het aantal geloofsbrieven, stel ik voor om met twee commissies te werken, want anders moeten we vrij lang schorsen. Het voorstel is om een commissie 1 en een commissie 2 te benoemen, waarbij we ook voorkomen dat de commissieleden nieuwe raadsleden uit de eigen fracties moeten gaan benoemen.

9 Commissie 1: mevrouw De Klerk als voorzitter, de heer Spekman en de heer De Graaf Commissie 2: de heer Van Wijk als voorzitter, de heer Alişkan en de heer Van Dijk. Commissie 1 wordt ondersteund door de griffier; commissie 2 door de loco-griffier. Hoe lang hebben we schorsing nodig? De griffier: Dat hangt af van de commissie. De voorzitter: Dan schorsen we in ieder geval voor minimaal een kwartier. De vergadering wordt geschorst. De vergadering wordt hervat. 4 De voorzitter: Wij hervatten de vergadering. Het is mooi in een kwartiertje gedaan. Ik geef het woord aan de voorzitter van commissie 1: mevrouw De Klerk. Mevrouw De Klerk: Dank u wel. De commissie bestaande uit: D. de Klerk, en de heren G.J.R. Spekman en A. de Graaf verklaart de geloofsbrieven en de verdere bij de Kieswet gevorderde stukken te hebben onderzocht van de volgende personen: de heer Th. J.M. van Oostrom, mevrouw A. Önder, de heer R. Manuhutu, mevrouw I.C.M. Son - Stolk, mevrouw J.D. Stoeten - Flach, de heer E. van IJzendoorn, de heer D. Verbeek, mevrouw N. Budak, de heer G.G.G. Groen, de heer N.E. Gradisen, de heer P. van den Burg, de heer H.A. Driessen en mevrouw C.J. Kreuk - Wildeman. De bescheiden van bovengenoemde personen zijn in orde bevonden en de commissie adviseert de raad dan ook om bovengenoemde personen toe te laten als lid van de raad van de gemeente Tiel. Dank u wel. De voorzitter: Dank u wel. Dan de heer Van Wijk, commissie twee. De heer Van Wijk: De commissie, bestaande uit de heren P.G. van Wijk, Y. Alişkan en J.H. van Dijk, verklaart de geloofsbrieven en de verdere bij de Kieswet gevorderde stukken te hebben onderzocht van de volgende personen: de heer T. Zuidema, mevrouw A.F.E. Verhoeks - Dekker, de heer B. van Gurp, mevrouw H.A. Groenendaal, mevrouw A.E.L. Duquesnoy - van den Heuvel, mevrouw E.S. Derksen, de heer M. Yüce, de heer L. Verspuij, mevrouw E. Rooders - van Geldermalsen, mevrouw C.A.A. van Rhee - Oud Ammerveld, mevrouw L.H.K. Metiary - Volmer, de heer M.J.J. Melissen, de heer F.A.G. Henning en de heer M. Alişkan. De bescheiden van bovengenoemde personen zijn in orde bevonden en de commissie adviseert de raad dan ook om bovengenoemde personen toe te laten als lid van de raad van de gemeente Tiel. De voorzitter: Dank u wel. Daarmee zijn deze personen, zoals juist genoemd, toegelaten tot de nieuwe raad. De griffier zal een raadsbesluit van toelating als voorbeeld voorlezen. De griffier: Hetgeen dus ook voor alle andere zesentwintig raadsleden geldt. En volstrekt aselect en zonder enige voorkeur heb ik voor mij liggen het besluit betreffende de heer Van Oostrom. De Raad van de gemeente Tiel, gehoord het rapport van de commissie betreffende de geloofsbrief van T.J.M. van Oostrom - volgens mij, moet dit zijn Th.J.M. van Oostrom - op vrijdag 21 maart benoemd tot lid van de raad van de gemeente Tiel, overwegende dat deze commissie de stukken heeft onderzocht en in orde bevonden, gelet op artikel V 4 en V 12 van de Kieswet, besluit toe te laten als lid van de Raad van Tiel, Th. J. M. van Oostrom, aldus vastgesteld tijdens de openbare raadsvergadering van 26 maart 2014, Tiel 26 maart 2014, de voorzitter: ingenieur J. Beenakker, de griffier: J.W. Westerholt. De voorzitter: Dank u wel. Dan weten we in ieder geval hoe al deze raadsbesluiten eruit zien. We feliciteren natuurlijk, vanaf deze kant, alle nieuw toegelaten raadsleden. Die verwachten we morgenavond hier allemaal achter de tafel te zien. Met hun eigen naambordjes. Daarmee is dit agendapunt afgerond. 11. Vragenuurtje De voorzitter: Hier heeft zich niemand voor aangemeld. Dat is dus ook afgerond.

10 5 12. Rondvraag De voorzitter: Zijn er nog mensen voor de rondvraag? Ik kijk naar de heer Beijer. Dan is dat agendapunt ook afgehandeld. 13. Schorsing De voorzitter: Dan komen we bij het maken van de groepsfoto. Dat betekent dat we even de vergadering gaan schorsen voor tien minuten. De vergadering wordt geschorst ten behoeve van het maken van een groepsfoto van de raad en het college. De voorzitter: Wij hervatten de raadsvergadering. Voordat we naar het afscheid gaan, is er nog een wat dringende mededeling van wethouder Van Rhee - Oud Ammerveld, die goed is om vanavond nog even te doen. Wethouder Van Rhee - Oud Ammerveld: Die mededeling doen we nu, omdat dit vanavond al in de pers is verschenen en het niet wenselijk wordt geacht dat u in de krant moet lezen, dat er vandaag een veroordeling is uitgesproken in de fraudezaak van WIZ, die ondertussen al twee jaar geleden heeft plaatsgevonden. De verdachte die bij ons op de afdeling Werk en Inkomen werkte, had in totaal voor een bedrag van zeven ton verduisterd. Betrokkene is door de rechtbank veroordeeld tot zevenentwintig maanden gevangenisstraf en de rechtbank is van oordeel dat zij op grove wijze misbruik heeft gemaakt van haar positie binnen de gemeente Tiel. Daarnaast houdt de veroordeling in dat zij het verduisterde bedrag moet terugbetalen aan de gemeente Tiel. Daartoe wordt ook een procedure in gang gezet. Elf andere verdachten hebben straffen gekregen, variërend van vijftien maanden cel tot tachtig uur werkstraf. Morgen komt dit uitgebreid in de krant. 14. Afscheid raads- en collegeleden De voorzitter: Dan gaan we nu over naar het afscheid. Zo, dames en heren raadsleden. Volgens mij, is voor Raphaël Drenth 1 de publieksprijs voor volgend jaar ook al binnen. Als hij hem inzendt. Hij zal er niet bij zitten, als hij verstandig is. Zoals bij de opening reeds gezegd, is dit een heel bijzondere raadsvergadering, want vandaag is het de laatste raadsvergadering in de bestuursperiode van de raad in deze samenstelling. Bovendien nemen we vandaag van dertien raadsleden afscheid. Dertien raadsleden die niet zijn herkozen. Ik zal daarom mijn toespraak een beetje compact en beknopt houden. Jullie zijn van mij gewend dat ik hou van lange raadsvergaderingen, maar we gaan al behoorlijk uit de tijd lopen, omdat natuurlijk de dertien raadsleden zelf ook nog iets willen zeggen en hun fractievoorzitters ook. En: we moeten nog een beetje ruimte hebben voor de borrel na afloop. Ik zal morgen wat langer stil staan bij het belang van het lokaal bestuur en het raadswerk. Dus daar zal ik een wat uitgebreider betoog over houden. Dan kunt u zich hier vast op verheugen. Ik zal eerst even terugblikken op de afgelopen vier jaar in z n algemeenheid en dan zal ik ook alle raadsleden die afscheid nemen even langslopen en refereren aan hun maiden speech. Die teksten hebben we opgezocht. Voordat ik dat doe, wil ook ik kort even stil staan bij het feit dat in de afgelopen vier jaar, tijdens hun zittingsperiode, drie raadsleden zijn overleden. Dat zijn de heer Blok van de ChristenUnie, de heer Groenhuijzen van ProTiel en de heer Addou van de VVD. In de ruim twee jaar dat ik uw voorzitter mocht zijn, bent u voor mij in deze samenstelling een vertrouwd gezelschap geworden gelukkig maar - dus het zal voor mij straks ook weer wennen zijn als de helft van de raad gaat wisselen. Bovendien herkende ik inmiddels de stemmen van u allen. Ja, als je voorzitter bent - commissievoorzitters weten dat - dan zijn vooral de uithoeken van de raadzaal best wel ingewikkeld om te overzien. Nu word ik natuurlijk wel goed geholpen door mijn beider buren, maar het helpt wel als je de stemmen goed herkend. 1 Fotograaf die tijdens de schorsing van de vergadering foto s van de raad heeft gemaakt.

11 6 Toen ik twee jaar geleden werd gekozen tot burgemeester van Tiel, mocht ik voorzitter van uw raad worden. Ik moet zeggen dat ik de ontvangst hier als heel warm heb ervaren. Nu is het wel vaker warm in deze zaal, trouwens... Maar dit bedoel ik op een andere manier. En ik wil de raad karakteriseren; vanuit mijn oogpunt dan en op het gevaar af dat ik dingen vergeet. Ik vind eigenlijk de volgende eigenschappen van toepassing op onze raad: constructief, goede sfeer, niet op de persoon, ruimte voor humor, met relativeringsvermogen en besluitvaardig. We moeten dit koesteren en ook in de volgende periode vast zien te houden, want we weten allemaal dat het niet vanzelfsprekend is dat deze karakteristiek van de raad wordt voortgeleefd na vier jaar. Helaas zijn er elders in het land andere voorbeelden. U weet dat ik wel een beetje van het debat hou, dus wat mij betreft zou het dualistisch karakter van de raad nog versterkt mogen worden. Maar, dan wel met behoud van de sterke punten van de raad, zoals ik die net noemde. Dus, dat is in ieder geval belangrijk - ook in de fracties - om aan de nieuwe raadsleden mee te geven: dat dat de manier is waarop wij met elkaar omgaan in deze zaal. Ik zal daar morgen ook nog iets uitgebreider bij stil staan. In het nog verder versterken van het functioneren van deze raad hebben we in het kader van het Bestuurlijk-Ambtelijke Samenspel, afgekort BAS, al vele actiepunten opgepakt, waarin natuurlijk het digitaal vergaderen de meeste impact had. Daar wordt nog steeds veel over gesproken. Het viel me wel op hoe makkelijk we toch eigenlijk echt digitaal zijn gaan vergaderen. Daar had ik vooraf een beetje een hard hoofd in. Ik dacht: Ja, straks zit ik in een interessant debat, zit iedereen de voetbaluitslagen te bekijken. Maar dat valt wel mee. Hoewel ik soms ik kijk naar de heer Gradisen soms wel het vermoeden heb dat bepaalde uitslagen over tafel gaan. Maar dat digitaal vergaderen gaat eigenlijk best prima. Andere belangrijke punten zijn het samenstellen van de werkgeverscommissie, van de griffie, de Nieuwsbrief voor de raad, die we hebben ingevoerd, het presidium, ook voor de raadscommissies, de bestuurlijke termijnkalender, het aanpassen van de formats van de stukken van de commissies en de raad, de stadsgesprekken en niet te vergeten zeker niet onbelangrijk het weer in ere herstellen van de bitterballen na afloop van de raadsvergadering. En geheel in de stijl van Tiel was daar geen motie voor nodig of een wetsvoorstel, maar is het gewoon ingevoerd. In de aanpak van de bestuurlijke vernieuwing is steeds gezocht naar een evenwicht tussen innovatie en behoud van het goede. En ik moet zeggen: de verschillende karakters hier in de raad en in het Presidium hebben er voor gezorgd dat dit goed in balans bleef. De balans dus tussen innovatie en behoud van het goede. En ik vertrouw er op dat dit ook zo zal blijven. Dames en heren van de raad, collegeleden, we hebben in de periode ook geweldig veel voor Tiel tot stand gebracht. Het is best goed om daar even bij stil te staan. Er zijn heel veel belangrijke besluiten genomen. De griffier en ik hebben uit de besluitenlijst van vier jaar raadsvergaderingen een soort groslijst gemaakt. Die vindt u op uw tafel. Die is natuurlijk niet compleet, u zult ongetwijfeld roepen: Hé, ik mis dat stuk, maar we hebben een beetje gekeken naar de grote onderwerpen met veel maatschappelijke en politieke impact. En sommige onderwerpen kwamen natuurlijk veel vaker terug, in verschillende fases. Dan hebben we meestal hier de eindfase benoemd. Ik wil er toch wel een paar noemen om het publiek een beetje een beeld te geven. We hebben onder andere heel veel bestemmingsplannen hier vastgesteld: Tiel West, Zuid, Noord, Oost, kleine kernen, de binnenstad. Het project Fluvia Tiel, de WLP, de organisatieontwikkeling, het Beleidsplan Wegen, de Bomenverordening; heel belangrijk als het gaat om het kappen van bomen. Het WMO-beleidsplan en ook de Contourennota voor het Sociaal Domein; dat is gericht op de grote opgaven voor de komende vier jaar. Verder noem ik: de herijking van het woningbouwprogramma, het Meerjarenprogramma Veiligheid en de regionalisering van de brandweer. Nou ja, de overige onderwerpen vindt u in de lijst die voor u ligt. Ik ga m niet voorlezen We hebben die lijst uitgedeeld, want dan heeft u iets voor op het nachtkastje. Het is misschien ook wel aardig om op verjaardagen, als iemand zegt ja, bij mij komen ze niet meer op verjaardagen, maar bij u misschien nog wel dat wij niks doen in de gemeente. Nou, dan zou ik zeggen en dat bedoel ik echt serieus - laat ze maar eens zien wat we hier allemaal met elkaar tot stand brengen. Ik denk dat heel weinig mensen daar bij stil staan, wat er allemaal in de gemeente gebeurt. Ik heb dat ook in relatie met de verkiezingen een aantal keer geroepen om de opkomst te verhogen. Maar ja. Als je ziet wat er allemaal aan besluiten is genomen, dan is dat indrukwekkend. Het is ook aardig om de politieke werkelijkheid te ervaren als stukken hier worden behandeld. Dat is dat sommige grote onderwerpen eigenlijk als hamerstuk voorbij gaan. Ik noem even als voorbeeld de nieuwe APV. Toch wel een behoorlijk omvangrijk stuk. Er zit veel werk in. Deregulering, dat is eigenlijk als hamerstuk hier behandeld. Er zijn daarnaast - voor ons gevoel, mijn gevoel moet ik dan zeggen - kleine projecten die heel veel discussie vragen. Ik noem bijvoorbeeld het waterelement, Ruud. (Gelach)

12 7 In het kader van het stimuleren van de betrokkenheid van inwoners bij de politiek en dan vooral van jonge inwoners, is het goed om te melden, dat deze periode ook is gestart met de Kinderraad. En dat is een groot succes in onze gemeente geworden. Alles wat we samen tot stand hebben gebracht, was niet mogelijk geweest zonder adequate ondersteuning. En ik wil daarom hierbij de Griffie, de bodes en de ambtelijke organisatie hartelijk bedanken voor hun inzet. Daar mag wel een applaus voor zijn. (Applaus) Ook wil ik hierbij de vertrekkende commissieleden / niet-raadsleden hartelijk bedanken voor het vele werk dat zij hebben verricht in de raadscommissies. Zij krijgen ook een bos bloemen vanavond en het lijkt me ook aardig om voor hen even te applaudisseren. (Applaus) Vandaag neemt een aantal raadsleden - zoals gezegd - echt afscheid. Zij zullen straks het afscheidscadeau van de raad ontvangen: een tinnen appel én een bos bloemen. Nu zijn afscheidscadeaus altijd aan discussie onderhevig. Zo hoort dat. Maar als je iets krijgt, dan ga je daar altijd een discussie over beginnen. Zo werkt dat nou eenmaal. Dus, ik ben benieuwd of ik vanavond nog wat hoor. Ik kijk even récht voor mij uit. Eigenlijk is het voor ons allen een afscheid van deze periode en van de raad in deze samenstelling en in deze politieke verhoudingen. Vandaar dat we ook nog een klein cadeautje hebben voor iedereen. Dat is het Flipje, een poppetje, onze mascotte in de stad. Daar zijn we ook in deze vier jaar veel mee bezig geweest. U draagt allen met trots het speldje. Nou ja Ja. Die worden er op de foto wel in gemonteerd. We bellen zo Raphaël 2 wel even. Meerwerk, ja. Ik zal nu in het kort de dertien vertrekkende raadsleden toespreken. Dat doe ik in volgorde van de kleine naar de grote fracties. Daarna wil ik aan elke fractievoorzitter vragen om het woord te voeren voor de raadsleden in zijn of haar fractie. En daarna krijgen de raadsleden zelf natuurlijk ook nog de gelegenheid om iets te zeggen. Dus, ik spreek tot alle dertien in één keer, en alle dertien goed, en daarna doen we het dan per fractie. Ik begin bij de heer De Graaf. Ab de Graaf. Jij bent raadslid geweest tijdens de periode 22 augustus 2012 tot nu. Jouw maiden speech ging over de kindermarkt op 30 april. Ik kan me dat ook nog herinneren. U stelde namelijk de vraag of de kindermarkt wel doorging, want jouw kleinkinderen hadden daar - volgens mij - vragen over gesteld. U werd toen onderbroken door de raadsvoorzitter met de opmerking dat die vraag beter past in de rondvraag. Maar goed: het ging door, de kindermarkt. Karaktereigenschap van jou is - denk ik - dat je in de vergadering altijd kort van stof was en bent en daarbuiten iets langer van stof. U bent in de raad gekomen bij ProTiel en kort daarop als kleine zelfstandige doorgegaan. Je hebt ook vastgesteld dat dat toch wel ingewikkeld is, als eenmansfractie. En vandaar dat je ook gaat stoppen. Je houdt van veel vakantie vieren, dus je zult ongetwijfeld binnenkort weer naar Portugal afreizen. Wij hebben elkaar voor het eerst ontmoet bij de wijkvereniging Tiel Oost, volgens mij, waarin jij enthousiast vertelde over het opknappen van onder andere de Vogelbuurt. Ik mag jou de tinnen appel als eerste aanreiken. (Applaus) En een bos bloemen. Dank u wel. U mag straks nog iets zeggen. Mevrouw Özünal, Jij bent gestart in 2010, dus je hebt deze hele raadsperiode meegemaakt. Jij zat toen - dat zag ik toevallig toen ik even de uitslagen zat te bekijken - redelijk laag in de kandidatenlijst van GroenLinks en je bent er toen met heel veel voorkeursstemmen in gekomen. Je maiden speech vond plaats op 16 juni 2010 en ging over actualisatie van de Detailhandelsnota en je hebt toen tot uitdrukking gebracht - namens de fractie van GroenLinks - het eens te zijn met de huidige kaders en uitgangspunten - dat is mooi natuurlijk - en je hebt gesteld dat grote trekkers, zoals H&M en V&D voor Tiel nodig zijn. Nou, één is er al, dus het gaat de goede kant op. Karaktereigenschappen: je bent heel innemend, je was lid ook van de Werkgroep Verbetervoorstellen, van de beeldvormingsavonden en had ook een bijzondere belangstelling voor het onderwerp analfabetisme. Ik heb voor jou ook een appel. (Applaus) 2 De fotograaf, die eerder tijdens de schorsing foto s van de raad heeft gemaakt.

13 8 Patrick Schoots. Je bent tussentijds in de raad gekomen, op 17 juli In jouw maiden speech heb je meteen ook in die raad het woord gevoerd. Dat ging over de Beleidsnota Wmo. Daar heb je onder meer de vraag gesteld Wie zorgt er voor de mensen die geen vrienden of familie meer hebben? Een actueel thema. En heb je gesteld dat je de ontwikkelingen kritisch blijft volgen. Dat is een mooie uitspraak van de oppositiepartij. Jouw instelling en opstelling, ook vanuit de oppositie, was altijd heel constructief en ook wel analytisch. Je bent in staat je bevlogenheid op inhoud ook te vertalen naar een praktische toepassing hier in de commissies en in de raad. Je was een van de initiatiefnemers van het onderwerp social return in het kader van het aanbestedingsbeleid. En ja, wij komen elkaar ook nog wel eens tegen op het voetbalveld, trouwens. We zijn niet meer samen op stap geweest. Even voor het publiek: ik heb met bijna alle raadsleden ter kennismaking, een uitstapje gemaakt. Toen zat je echter nog niet in de raad, maar op het voetbalveld hebben we elkaar wel regelmatig gesproken. En ja, het is jammer dat je raadslidmaatschap maar zo kort heeft geduurd, maar jouw lidmaatschap van het bestuur van de stichting 4-stromenland vraagt ook heel veel aandacht en dat is ook een grote hobby van je. Dank je wel. (Applaus) Ja, dan Piet van Wijk, fractievoorzitter van GroenLinks in deze periode. Je bent in 2006 als raadslid begonnen en hebt nu dus twee perioden achter de rug. Je mag straks over jezelf iets gaan zeggen. Je hebt je maiden speech op 16 maart 2006 gehouden. Dat was ook direct na de installatie. Het was zelfs in de installatievergadering. Toen heb je het woord gevoerd over de Verordening op de Raadscommissies en in overweging gegeven dat ook andere selectiecriteria geformuleerd kunnen worden dan enkel het feit van plaatsing op de kandidatenlijst. Ook zou tussentijdse roulatie in commissies zijn te overwegen. Nou, wellicht wordt dat ook binnenkort een actueel thema. In ieder geval, sowieso de commissiesamenstellingen. Je karaktereigenschappen, zoals ik jou heb meegemaakt: serieus, onvermoeibaar, vasthoudend soms leidde dat ook wel eens tot lange betogen maar wel heel constructief, ook in de oppositie die jij gevoerd hebt. Je was daarbij namens onze raad ook lid van het Algemeen Bestuur van het Industrieschap Medel en hebt daarin ook een belangrijke verantwoordelijkheid gedragen. Wij zijn samen op bezoek geweest bij de Mauritsschool, een interessante school om te bezoeken en waar we binnenkort waarschijnlijk nog een leuk project mee gaan doen. (Applaus) Ik probeer er toch een beetje vlot doorheen te lopen, zoals je merkt. Dan zeg ik dat nét op het moment dat Geert-Jan Spekman langskomt. (Gelach) Geert-Jan, jij bent in 2006 hier begonnen en hebt twee perioden meegemaakt. Jouw maiden speech vond plaats op 17 mei 2006, waarin je als eenmansfractie het woord voerde over de beleidsnota Recreatie en Toerisme en pleitte voor de SMART-methode. We wisten toen waarschijnlijk nog niet wat dat was. Je pleitte voor de bereikbaarheid, in het bijzonder voor de toerist en je wees er op dat Tiel eerder een voorloper was van het Hanzeverbond dat komt ook weer terug en dat wij daar nog geen deel van uitmaakten. Wat ook een ook nog een bijzonderheid was, dat wil ik ook nog even noemen: dat was niet in de maiden speech, maar wel een onderwerp waar jij je hier hard voor hebt gemaakt. Dat was Johan Dirk van den Kapelle - tot den Pol en nou wil het toeval dat is het niet, natuurlijk dat wij daar morgen op terugkomen en dat wij samen met de Oudheidkamer een mooi project gaan realiseren. Als ik jou mag karakteriseren, dan is dat: bij vlagen briljant bij vlagen briljant? (Gelach) Ik heb het opgeschreven, maar als ik het voorlees, denk ik Tja. (Gelach) Tegelijkertijd onnavolgbaar. Soms heel erg eigenwijs. Soms, hè. In ieder geval geen grijze duif of onopvallend raadslid. Jij was, namens de raad, ook lid van het AB van een GR, namelijk van de RAR. Je koppelt daar ook regelmatig over terug aan de raad. Je hebt natuurlijk een zwak voor alles dat met de historie van Tiel heeft te maken. Dus, ongetwijfeld zullen wij jou in de Oudheidkamer en aanverwante instellingen terug gaan zien. Monumenten en archeologie zijn je hobby. Jij bent er ook tegenstander van om allerlei mooie dingen uit het verleden zomaar los te laten. Ik moet ook zeggen, dat jij de eerste was die hier digitaal vergaderde met een grote laptop voor je. Ik heb jou de eerste twee jaar eigenlijk niet eens gezien! (Gelach)

14 9 Als ik je in de stad tegenkwam, herkende ik je helemaal niet. (Gelach) De fietstocht was ook mooi. Wij zijn samen gaan fietsen. Of althans, Geert-Jan zei: Ja, dat is wel leuk om in het kader van ons uitstapje te doen, dan laat ik jou wat van Tiel zien. Dat wat van Tiel heeft drie uur geduurd. We kwamen uitgeput hier aan, maar het was wel mooi. Ik ben wel leuke weetjes te weten gekomen over de historie van Tiel. Weetjes, die ik nog niet kende. Dank voor jouw inzet. (Applaus) Jan Hielke van Dijk. Jij kwam in Inderdaad, ook twee perioden. Jouw maiden speech hield je op 23 augustus Toen voerde je het woord voor het eerst over de Rekenkamer, inzake het Rapport Woonbeleid. Daarbij wenste jij wel enkele kanttekeningen te plaatsen, maar omdat je dat ook al in de commissie had gedaan en je jezelf niet wilde herhalen, had je alleen een kort betoog over het actuele cijfermateriaal. Dat kenschetst jou ook wel, trouwens, in jouw zakelijke benadering. Je wilt niet te veel overdoen uit de commissies, noch langdurige betogen houden. Je bent een typische Groninger. Nou heeft een andere Groninger die ik hier niet wil noemen voor mij twee Groningse termen opgeschreven, in de veronderstelling dat ik die goed ga uitspreken. Een van die uitspraken, die ook veel op Twitter voorkomt, is: Kop d r veur. Die vond ik ook wel mooi Die andere, dat wordt echt heel lastig. Ik was al blij dat ik het Brabants al een beetje kende, nou moet ik het in het Gronings gaan doen. Dat is het: Nait Soezen. Niet zeuren. Jij kenmerkt je door een gedegen voorbereiding van vergaderingen en een zakelijke inbreng, zowel in de commissies, als in de raad, zowel op detail, als op de hoofdlijn. En ik moest van de andere Groninger zeggen dat hij jou gaat missen, maar dat geldt natuurlijk ook voor alle raadsleden. (Applaus) Yunus Alişkan. Je bent in deze periode begonnen en hebt vier jaar in de raad gezeten. Ja, zo vader zo zoon. Jij dacht: Nou, als ik niet doorga, dan zorg ik in ieder geval dat mijn zoon erin komt. Dat is in ieder geval gelukt. Het blijft in de familie. Je hebt op 19 mei 2010 voor het eerst het woord gevoerd en dat ging over de vraaggerichte dienstverlening. Daarbij heb je de blijdschap uitgesproken dat het College de aanbevelingen van de Rekenkamer overneemt. Dat is toch mooi van een oppositiepartij. Jij was een man van weinig woorden in de raad. Maar je had wel een grote betekenis. Dat begreep ik ook van jouw fractievoorzitter. Je hebt een grote betekenis voor je eigen fractie en zeker ook voor je eigen gemeenschap, waarin je actief bent in Tiel. Met name ook voor de Turkse gemeenschap. We zijn samen eigenlijk twee keer op stap geweest. We hebben elkaar ontmoet bij mijn werkbezoek aan de moskee hier, waar je heel bevlogen vertelde, hoe het daar allemaal in z n werk gaat. En wij zijn samen naar de Sportschool Bushido geweest, die ook projecten doet om jongeren van de straat af te houden. Dank voor jouw inzet. (Applaus) Waldex Kooijman. Fijn dat je weer bij ons bent. Toch wel een lastige periode achter de rug met je gezondheid, dus het is fijn dat het in ieder geval weer beter gaat en dat je deze vergadering kunt bijwonen. We hebben daar een aantal keren contact over gehad en de hoop uitgesproken dat je aanwezig kunt zijn, dat ik het leuk vind als je erbij kunt zijn. Jij bent deze periode begonnen. Op 18 augustus 2010 ben je begonnen na het overlijden van Jan Groenhuijzen. Je hebt op 18 augustus, ook in diezelfde raadsvergadering waarin je geïnstalleerd werd, het woord gevoerd over het ontwerp bestemmingsplan - hoe kan het ook anders - Passewaaij Zuid. Buurt zeven, fase twee. En het ging in het bijzonder over de oversteek van langzaam verkeer en het MFC. Jij bent natuurlijk in z n algemeenheid zeer begaan met de ruimtelijke ordening. Jij kunt daar langdurig mooie verhalen over vertellen, waarbij soms de niet-deskundigen gaan afhaken. Maar ik heb het toch altijd redelijk kunnen blijven volgen. Ja, goeie, hè? (Gelach en applaus) Voor de doordenker. Ben! (Gelach) Jij moet nog, hè. Je bent vooral deskundig op het terrein van laagvliegroutes. Die heb ik nooit kunnen ontdekken in Tiel, trouwens. Maar het is allemaal relatief, hè: laag en hoog. Ik heb met jou, toen ik kennis maakte, ook een fietstocht gemaakt. Die stond vanzelfsprekend helemaal in het teken van de ruimtelijke ordening. Waarin jij mij docerend wees op allerlei plekken in Tiel die we aanzienlijk konden verbeteren. Dat geeft ook jouw passie en bevlogenheid met dat vak aan. Ik begrijp dat je in ieder geval weer in de commissie actief gaat worden. Dus, het is heel goed om jou terug te zien.

15 10 (Applaus) Marco Blom. Jij bent begonnen Ja, jij hebt meerdere periodes meegemaakt op 18 september 2013 tijdens deze periode. Daarom hebben we niet echt een maiden speech van je kunnen vinden. Er was natuurlijk niet echt een duidelijk moment waarop je begon, omdat je Ahmed Addou twee keer hebt vervangen. En daarvoor ben je ook al raadslid geweest. Als ik je mag karakteriseren: altijd to the point, een beetje onderkoeld, een rustig baken in - ik zou bijna zeggen in een woelige fractie, maar dat valt ook wel weer mee! (Gelach) Nee. Het raadslidmaatschap was eigenlijk niet helemaal je bedoeling. Je vindt het wel leuk om te doen, maar je hebt aangegeven dat daar niet helemaal je ambitie ligt, om dat heel lang te blijven doen. Je had natuurlijk een grote inbreng in je fractie en je bent een groot liefhebber van de fiets. Daar heb je nu iets meer tijd voor, als het goed is. Dank voor jouw inzet. (Applaus) Debby De Klerk. Deze periode begonnen en nu dus weer geëindigd. Je maiden speech was op 19 mei Die ging over de strategische aankoop voor het Masterplan Stationsgebied. Dat ging over de inprikker richting centrum en met name het feit dat je was helemaal in de stukken gedoken, dat is jou eigen je op zoek was naar een rotonde, zag ik staan in de stukken echt geen idee en je vond het niet goed dat we daar heel veel geld aan gingen uitgeven. Nou, dat is al een consistente lijn. Jullie konden wel instemmen met de aankoop van een drietal woningen. Ja, als ik jou mag karakteriseren, is dat heel erg bevlogen. Je duikt er helemaal in, als je een onderwerp aan de kop pakt. Soms schiet je daar ook weer een beetje in door, maar ja, als raadslid mag dat natuurlijk wel. Ik zie je voor het eerst zonder sjaal om. Meestal had jij het heel koud. Wij hebben het altijd heel warm hier. Ik weet niet wat er gebeurt op die plekjes daar. Luchtcirculatie? Nou, een van de onderwerpen waar jij je hard voor hebt gemaakt, is de invoering van de stadsgesprekken om zodoende de relatie politiek-inwoners verder te versterken. De stadsgesprekken zijn tot stand gekomen. Dat is dus gelukt. In de commissie Bestuur, waarin ik jou zelf ook veel heb meegemaakt, was jij heel erg bevlogen en toonde veel inzet op het terrein van veiligheid. Dat betrof met name het Veiligheidshuis en meer specifiek ook: het terugdringen van het aantal woninginbraken; hèt thema van het onderwerp veiligheid. Iets wat misschien niet iedereen weet, is dat toen wij op stap zijn geweest, de wetlands zijn ingegaan. En daar bleek dat jij ook veel bevlogenheid hebt voor natuur. Ook veel bevlogenheid om de natuur in te gaan en voor de natuur in en om de stad. Dank voor je inzet. (Applaus) Jan Beijer. Begonnen in Twee perioden in de raad gezeten. Daarvoor natuurlijk een hele carrière in de journalistiek en in de stadspromotie. Dat merkten wij ook regelmatig. Je hebt op 19 april 2006 je maiden speech gehouden toen je bij de ingekomen stukken het woord voerde over de muziekvereniging Jeugdorkest Marieke in relatie tot de multifunctionele Kapelhof. Ja ja. En hij verzocht het College daarbij dat is ook wel mooi - om de partijen weer bij elkaar te brengen. Ik weet niet of het is gelukt. (Gelach) Meestal is het een goed teken als je er niets meer van hoort, hè. Jij bent natuurlijk een lid van de PvdA-fractie, maar - dat is wel goed om ook te zeggen - dat kun je ook wel merken. Je bent ook echt trouw aan de sociaaldemocratische beginselen van jouw partij. En als jij eenmaal op gang bent, dan ben je wat dat betreft ook niet meer te stuiten. Hilarisch waren ook altijd de rondvraagpunten die jij inbracht. Het moment waarop wij zuchtend dachten om een uur of twaalf de raadsvergaderingen te kunnen beëindigen, schoot Jan nog altijd overeind en had hij nog een drietal lastige punten. Je was een gewaardeerd lid van de adviescommissie Ruimtelijke Plannen. En wij zijn samen op stap geweest naar de Bank van Hannes, hier vlakbij, waar jij ook enthousiast vertelde over jouw verleden als journalist en over alles dat met de promotie van de stad Flipje die jij ook een warm hart toedraagt te maken heeft. Dank voor jouw inzet. (Applaus) Abdel Saddiki. Jij neemt ook afscheid. Je bent een van de mensen die misschien, afhankelijk van de coalitiebesprekingen, ook wel weer terug kan keren hier. Maar ja, dat weten we natuurlijk nog allemaal niet. Jouw maiden speech, die hebben we niet zo snel kunnen vinden. Snap ik niet, vreemd. Maar volgens mij heb je wel het woord gevoerd in die tijd, in de raad, voor zover we dat weten. Maar voor het

16 11 eerst kom je voor in de notulen van 18 augustus Daar staat dat je na de hamerstukken de vergadering hebt verlaten. (Gelach) Als hier rare dingen staan, moet je maar naar de griffier kijken. (Gelach) Ja, ja. Ik heb echter je inbreng altijd als heel actief ervaren, zodat hier geen verkeerd beeld blijft hangen. Jij voerde het woord ook in de raad. Altijd wel goedlachs en vriendelijk. Ook een dappere drager van het verlies van je partij, hoewel dat verlies ook werd werd verwacht uit de landelijke peilingen en de trend. Maar goed, jij zei ook op de avond van de verkiezingen: De kiezer heeft gesproken. En zo is het natuurlijk ook. Je was in de commissie Bestuur ook altijd aanwezig met een stevige, maar ook bondige inbreng. Wij zijn samen op bezoek geweest bij de Wijkvereniging Westroijen. Je hebt recent ook betrokkenheid getoond - en daarom vind ik het jammer dat je morgen niet in de raadsvergadering zit - naar aanleiding van de opmerkingen van Wilders en de open brief die ik daarover zaterdag heb gestuurd. Ik begrijp dat we daar morgen op terug gaan komen met een motie vanuit de raad. Maar goed. Dan heb je daar in ieder geval ook je inzet voor getoond. Dank je wel voor je inzet. (Applaus) En dan: last but not least: Ben Brink. Je hebt in de raad gezeten van , van 2002 tot 2006 en van 2010 tot nu dus. Je hebt op 20 mei 98 daarvoor moesten we dus wel even de archieven in - voor het eerst het woord gevoerd. Dat ging over het onderwerp: Opkrieken Westroijen. Het woord opkrieken verwees in die jaren naar een investeringsmiddel in woonwijken. Je was extra blij dat er overleg zou komen met de inwoners van Westroijen, dat er informatie aan hen verstrekt zou worden. Het opkrieken had naar jouw oordeel niet alleen betrekking op de infrastructuur en het groen, maar vooral ook op maatregelen die de saamhorigheid zouden versterken. Je vroeg om een evaluatie van maatregelen, zodat helder werd of aan de verwachtingen van de bewoners was voldaan. En eigenlijk kwam het onderwerp weer terug, op 5 februari, toen je als leider van de commissie Stadsgesprekken overleg voerde met een aantal wijkverenigingen in Tiel-Noord, onder andere ging het daar ook weer over de sociale samenhang in Westroijen. Jouw karaktereigenschappen: droge humor, pret en twinkeloogjes. Het valt niet mee om als voorzitter recht tegenover de heer Brink te zitten. Want je hebt toch de neiging om als voorzitter vooral vooruit te kijken. Dan zag ik instemming of niet. Of gemompel. Je werd ook steeds ondeugender, hadden we het idee. Soms onnavolgbaar, maar dat kwam ook wel omdat we je niet altijd konden verstaan, waardoor we soms ook heel bijzondere commissievergaderingen meemaakten, moet ik zeggen. Die commissievergaderingen heb jij overigens heel vaak goed voorgezeten. Dat betrof soms nogal lastige onderwerpen waarbij iedereen soms een beetje bleef hangen in de procedures, maar die jij met een kwinkslag of een pragmatische manier van invullen van de vergadering snel tot een einde kon brengen. Dat kenschetst jouw pragmatische instelling ook wel. We zijn samen op stap geweest. Verschillende waterstaatsobjecten zijn we langs gereden, onder andere de sluizen. En we zijn geëindigd in een café, niet in Tiel, maar in Ingen. Iedere keer als ik daar langs rij, dan denk ik er weer aan dat wij daar zaten. Anders was ik daar nooit gekomen. Daar hebben we een uitsmijter gegeten. Het is een soort museumachtig café, een café dat sinds de jaren vijftig niet veranderd is, qua inrichting. Ja, jij was natuurlijk ook voorzitter van de Vertrouwenscommissie. Daar heb ik vanwege mijn sollicitatie natuurlijk ook bijzondere herinneringen aan. Ik heb ook van de leden begrepen en van de griffier, dat jij daar door jouw rustige en doordachte leiding, dat ook tot een goed einde hebt gebracht. Nou ja, dat klopt. (Gelach) Je hebt halverwege het fractievoorzitterschap overgedragen aan jouw buurman, de jonge hond in de fractie. Maar je was op de achtergrond wel altijd aanwezig om de zaak weer een beetje tot rust te krijgen. Een kenmerk van jou is - denk ik - dat jij alom gewaardeerd bent, niet alleen in de stad, maar ook hier in de raad. Dat is wel een belangrijke eigenschap als raadslid. Ik wil je danken voor je enorme inzet. Je hebt heel veel perioden Tiel gediend. Daarom heeft Zijne Majesteit de Koning het behaagd om je te benoemen tot lid in de orde van Oranje Nassau. Die onderscheiding ga ik jou nu opspelden. (De hierbij behorende versierselen worden opgespeld en betrokkene wordt gefeliciteerd). En je krijgt nog een tinnen appel. Goed, daarmee heb ik alle afscheid nemende raadsleden toegesproken. Dan gaan we nu naar de fracties toe. Ik denk dat het goed is om te beginnen bij de Partij van de Arbeid. Nathan, als jij het over wilt nemen?

17 12 De heer Gradisen: Ja, dank u wel. Ik ga vandaag iets nieuws proberen: ik ga het met papier doen, vanavond. Meneer de voorzitter, de PvdA Tiel neemt vandaag afscheid van twee iconen: Ben Brink en Jan Beijer. Ik zie Ben hier al een beetje meewarig kijken, maar dat was de zin die ik al op papier had staan, toen Ben Bink tegen mij over zijn afscheid begon: Krijgen we dat ook nog, dat we nog moeten horen hoe goed hij of zij was of woorden van dergelijke strekking. En dat typeert jou, Ben. We hebben je in de fractie en in de raad zien opereren als iemand zonder poespas. Iemand die niet zit te wachten op flauwekul of uitspattingen en zeker niet op populisme. Dat wekt bij jou eerder irritatie op. Voor dat soort uitspattingen ben je gewoonweg te nuchter. Dat is je grote kracht, Ben. Je nuchtere relativerende humor heeft er dikwijls voor gezorgd dat je vergaderingen kon sturen, dat je debatten kunt sturen. En de leden van de commissie Bestuur kunnen meepraten over hoe nuchter en hoe humorvol jij leiding gaf aan die commissie. Ik weet zelf nog een goed voorbeeld. Een van de eerste vergaderingen van de commissie Bestuur. Ik zat er als nieuweling en het ging over de kleur van de frietkotten aan de gracht, een onderwerp dat het CDA had aangezwengeld. Ik was als nieuweling helemaal klaar om daar het woord over te voeren en ik had eigenlijk de eerste woorden al in mijn mond liggen, maar toen gaf Ben Brink mij het woord met de woorden: Zo meneer Gradisen, de PvdA, die pleit zeker voor rode frietkotten met een rozenpatroon. Nou, ik kan u verzekeren, als je de eerste woorden al in de mond hebt, dan is het heel erg moeilijk om daar uit te komen. Volgens mij heb ik een halve minuut zitten stamelen op die opmerking van jou, Ben. Maar dat zorgt wel voor een heel prettige en ontspannen manier van vergaderen. Iets anders dat jou typeert, is je loyaliteit en je trouw. Dat is feitelijk te zien aan je werk en je lidmaatschap van de PvdA. Je ben al heel lang lid van de PvdA en je bent ook heel lang lid voor de partij: eerst in het bestuur, en daarna in de raad. Je was actief in het bestuur van de stichting Kinderopvang Tiel en toen daarop bezuinigd dreigde te worden, ben je in contact gekomen met de lokale politiek. Dat was de aanleiding voor jou om actief te worden in die lokale politiek: dus eerst in het bestuur en later ook echt in de raad. Nadat je in 2006 afscheid had genomen van die raad, begon het bloed toch weer te kruipen waar het niet gaan kan en je besloot in 2010 weer de raad in te gaan. We kijken dus reikhalzend uit naar je comeback in 2018, Ben. Je bent erg trouw en loyaal; niet alleen aan de PvdA, maar ook aan je werk. Je hebt eigenlijk altijd gewerkt in het waterwezen. Dat is ook de reden dat je destijds naar Tiel bent gekomen, voor je werk als ik het goed heb voor het Polderdistrict Betuwe. En later werd dat als ik me goed heb laten informeren het Waterschap van de Linge en nu werk je bij Waterschap Rivierenland. Je bent dus echt een waterschapper in hart en nieren. En het verbaast me dan bijvoorbeeld ook niet dat je met de burgemeester naar de waterschapsobjecten bent gegaan. In je vrije tijd mag je graag varen met je boot. Oòk weer dat water. Dat is voor jou ook de reden om regelmatig gekscherend in de raad te beginnen over de havengelden van de gemeente Tiel. Jij pleit altijd voor lage havengelden. En binnenkort ga je zelfs een paar dagen op je boot bivakkeren om te periode te overbruggen tussen wonen in je huis en wonen in je nieuwe woning aan de Ophemertsedijk. Ook aan de Ophemertsedijk ga je natuurlijk niet wonen als je niet van het prachtige rivierenlandschap houdt. En dat terwijl je niet in het Rivierenland bent geboren. Oorspronkelijk kom je uit Kampen en ben je van gereformeerde huize. Dat gereformeerde heb je verlaten, zeker toen je op jonge leeftijd trouwde met nota bene een Katholieke dame, met jouw Toos. Dat was natuurlijk een schande binnen de gemeenschap. Maar ondanks dat je afscheid hebt genomen van die gemeente en die religie, blijf je ook dat nog een beetje trouw. Dat vind ik ook weer typerend van jou, die trouwheid komt ook daar weer in terug. Je hebt de afgelopen periode een studie Religiewetenschappen gevolgd in Nijmegen met als afstudeeronderwerp de Orthodoxe Gereformeerden. Het onderwerp blijft je fascineren - wat ik dan weer fascinerend vind, voor iemand die zo nuchter is. Het volgen van die studie toont ook het bijzondere aan van jouw doorzettingsvermogen: naast je baan, naast je fractievoorzitterschap, naast je voorzitterschap van de commissie Bestuur, ook nog succesvol een studie afronden! En dat kan alleen maar als je een enorme doorzetter bent. Inmiddels doe je het wat rustiger aan hoewel, Toos en jij hebben net - zoals ik zei - een huis gekocht dat je zelf nog aan het verbouwen bent. En daarnaast wil je wellicht nog promoveren in de religiewetenschappen. Ben, binnen de fractie en ook binnen de raad was je de nestor, de man die met zijn nuchterheid en senioriteit de scherpe kantjes van het debat kon afhalen. Iemand met een grote kennis van zaken en een enorm inzicht en bovenal een enorm hart. Je bent alleen niet degene die zichzelf zo zou typeren. Je bent niet sterk in het verkopen van jezelf, dat hoeft van jou ook niet. Je hebt niet de neiging om jezelf op de voorgrond te plaatsen, wat ongetwijfeld de reden zal zijn dat je nooit met ons mee bent gaan canvassen. Dat is niks voor jou. Maar goed, ik zal je een klein plezier doen: ik zal je daarom niet langer op de voorgrond plaatsen, maar de aandacht verplaatsen naar Jan Beijer.

18 13 Jan. Niemand weet het, maar oorspronkelijk kom je uit Veenendaal, als ik het goed heb. Gelukkig voor ons ben je een echte Tielenaar geworden. Je kwam al jong bij de krant terecht en je werd al op hele jonge leeftijd betrokken bij de oprichting van het dagblad De Tielsche Courant. En met succes. Je was in die tijd zelfs de jongste Chef Redactie van Nederland, als ik me goed heb laten influisteren. Het was ook jij die de vorig jaar overleden Hans (Hannes) van den Hatert benaderde om een column te schrijven voor die krant. Voor velen was de column Hannes een reden om abonnee te worden van de krant. Daarnaast bracht je als journalist vele uren door bij de vergaderingen van de toen nog vele gemeenteraden in het Rivierengebied en je kunt daar met veel passie enorm smeuïge verhalen over vertellen. Daar kunnen de mensen die in de bus zaten van de terugreis van het GSO stadsbezoek aan Zutphen, over meepraten. Toen in de jaren zeventig een calamiteit plaatsvond bij Verdugt, waarbij er onvoldoende werd gecommuniceerd wat er aan de hand was, leidde dat tot veel commotie in Tiel. Dat was voor de gemeente Tiel de reden om een persvoorlichter aan te stellen. Zo werd jij de eerste persvoorlichter van de gemeente Tiel. Daarna ben je ook nog Directeur Stadspromotie geweest en je hebt in die rol ook veel voor de gemeente Tiel betekend. Om er twee voorbeelden uit te halen die ik typerend vind: het standbeeld van Flipje op de Markt, en de bank van Hannes op de Markt; deze kwamen beiden uit jouw koker. Maar ook buiten de ambtenarij deed je veel voor Tiel. In de jaren tachtig was je een van de trekkers van de Profronde. Daarmee was je medeverantwoordelijk voor het naar Tel halen van wielrenners als Bernard Hinault, Jan Raas, Joep Zoetemelk en Gerrie Kneteman. Misschien is jouw speurwerk in Den Haag nog wel een van de mooiste voorbeelden van jouw liefde voor Tiel. Wat was er aan de hand? Het wapen van Tiel was verdwenen en er gingen geruchten dat het wapen zich in Den Haag bevond. En Jan Beijer is toen Den Haag af gaan speuren op zoek naar dat wapen en die kwam het geloof ik - op een markt tegen in een toestand van compleet achterstallig onderhoud. Het gaat hierbij dus om het wapen dat nu op het Ambtmanshuis staat. Want: Jan bracht dat wapen weer mee terug naar Tiel. Uit dit verhaal blijkt dat toen jij koos voor de journalistiek er een goede rechercheur aan jou verloren is gegaan, Jan. Misschien heeft de Politie nog iets aan je voor het oplossen van de woninginbraken in Tiel. Maar bovenal blijkt uit het verhaal dat jouw liefde voor en jouw betrokkenheid bij Tiel enorm groot is. Na jouw pensioen heb je geworsteld met je overstap naar de politiek, omdat je ambtenaar bij de gemeente was geweest. Je betrokkenheid bij Tiel heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat je acht jaar lang, met verve raadslid bent geweest. Het raadslidmaatschap vulde jij op een geheel eigen manier in, daarbij je achtergrond als journalist en als persvoorlichter wel enigszins verradend. In de fractie en in de raad bleef je hameren op communicatie met de inwoners. Ik moet daarbij onmiddellijk denken aan de discussie in de raad over de ontsnapte stof bij PPG, nota bene de buurman van Kemira, dat vroeger Verdugt was en waar jouw voorlichterschap mee was begonnen. Jij maakte je terecht zorgen over het gebrek aan communicatie en wist het ook duidelijk naar voren te brengen zonder hierbij grote woorden te gebruiken of hier schande van te spreken. En dat typeert jou. Je was als raadslid altijd benaderbaar voor inwoners en wist altijd wat er bij de inwoners leefde. Dat bracht je naar voren in de fractie, niet altijd tot tevredenheid van eenieder, maar het was altijd goed dat je ons de rest de spiegel wist voor te houden. Die spiegel gaan we missen, Jan. Die betrokkenheid bij de inwoners van Tiel leidde er ook toe, dat je vaak iets had voor de rondvraag in de raadsvergaderingen. Daar werd al eerder iets over gezegd. En daar werd wel eens lacherig over gedaan, maar eigenlijk is het een groot compliment, want het betekent dat je weet wat er leeft onder de inwoners die wij vertegenwoordigen. Overigens kan jou ook daarbij enig gevoel voor publiciteit niet worden ontkend, volgens mij, maar ik denk dat dit hand in hand gaat. Het gevoel voor publiciteit kwam ook naar voren in de campagnes voor de gemeenteraad in 2006, 2010 en Je hebt in deze campagnes een belangrijke rol gespeeld met jou creatieve geest en je enorme schrijftalent. Een voorbeeld van jouw creatieve geest: een aantal maanden geleden kwam je met een fantastisch idee. Je trok mij even naar je toe en zei: Ik zag bij ons thuis de Linda liggen. Wat nou als we de Corrie maken? Echt typisch zo n Jan-idee, waarbij het toch eerst even moet bezinken, maar waarvan je later denkt: Dat is een héél goed idee. En bij de lancering van de Corrie zag ik een andere kant van jou. Ik zag namelijk opa Jan. Jouw kleinzoon was mee en dat leidde tot een prachtig beeld. Je werd geïnterviewd door StadsTV Tiel over die Corrie en terwijl je werd geïnterviewd, stond jouw kleinzoon aan jouw mouw te trekken. Opa, opa! Hij wilde jou iets laten zien, maar jij had

19 14 natuurlijk op dat moment even geen tijd voor hem. Je werd niet boos, baalde niet, maar je keek vertederd naar het mannetje en je vroeg lachend aan Liesbeth, je vrouw, of ze jullie kleinkind even bezig kon houden. En dat beeld vond ik echt fantastisch. En misschien heeft dat ook wel een beetje te maken, Jan, met de afgelopen periode, want de afgelopen periode was voor jou een zware periode. Je werd ernstig ziek en kon het raadslidmaatschap tijdelijk niet invullen. Hoewel je er gelukkig weer bovenop bent gekomen en je inmiddels weer een prachtige bos haar hebt, heeft het je toch veranderd, vertelde je. Je kunt meer van dingen genieten, zoals van je kleinzoon als hij op bezoek is. Ik vind het typerend voor jou, Jan: tijdens die ziekteperiode ben je eigenlijk nooit ècht uit beeld verdwenen ondanks dat je er niet was. Niet van de fractie, maar ook van de raad. En dat typeert jou, Jan. Zelfs als je er niet bent, ben je er toch. Ben en Jan, jullie zijn totaal verschillend, maar er zijn zeker overeenkomsten tussen jullie en dan heb ik het niet over geslacht of over leeftijd en ook niet dat jullie allebei kunnen rekenen op de liefde en steun van enorm betrokken vrouwen, Toos en Liesbeth - nee, dan heb ik het over de overeenkomst in jullie persoonlijkheid. Jullie hebben allebei iets Bourgondisch. Jullie houden allebei van uit eten gaan en van een glaasje speciaal bier of wijn op zijn tijd. Ben was bijvoorbeeld altijd de initiatiefnemer om naar de Hexagon te gaan na een vergadering. Bijna altijd (kijkt in de richting van de echtgenote van Ben) Bijna nooit! hoor ik. Zelden, hoogst zelden. Jullie zijn ook beide, ieder op zijn eigen manier, enorm sociaal en natuurlijk zijn jullie sociaaldemocraat in hart en nieren en enorm betrokken bij de PvdA. Zo hebben jullie beiden op jullie eigen manier invulling gegeven aan het raadslidmaatschap en beiden laten jullie wat achter, hier in de raadszaal, maar zeker in onze fractie. Ben en Jan, we willen jullie bedanken voor de jaren dat jullie hier raadswerk hebben verricht namens onze partij en we hopen stiekem dat we nog een beroep op jullie mogen doen als dat nodig is. Afscheid van twee iconen. De PvdA durft die stelling wel te verdedigen. En dan nemen we nog afscheid van een derde PvdA er, maar dat afscheid is een stuk minder iconisch. Dat ligt niet aan jou, Abdel, het is absoluut niet persoonlijk bedoeld, maar het ligt aan de omstandigheden van het afscheid. Ik vind het een raar afscheid. Formeel nemen we wel afscheid van jou als raadslid omdat je niet bent herkozen. Je kwam nét tien stemmen tekort om met voorkeursstemmen in de raad gekozen te worden en dat doet natuurlijk pijn. Zoals je afgelopen donderdag zelf al zei: De kiezer heeft gesproken. En zo is het. En natuurlijk is het eigenlijk helemaal geen afscheid. Je blijft actief in de commissie Bestuur en in de fractie en daarnaast is er een kans, dat als de PvdA in de coalitie komt en wij een wethouder mogen leveren, je nog steeds in de raad komt. Dus gelukkig blijf je voor ons behouden. Ondanks dat het voor mij erg raar voelt, wil ik het toch niet op mijn geweten hebben dat jij mocht het allemaal anders lopen nooit een afscheidstoespraak in de raad hebt gekregen. Zeker niet omdat we toch een beetje elkaars matties zijn. Dit is voor het eerst dat in de raadzaal het woord matties wordt gebruikt. Eerst zaten we vier jaar lang in het bestuur van de PvdA Tiel. En dat leidde er op een gegeven moment toe dat de toenmalige voorzitter Manon van der Wal als een schooljuffrouw dreigde ons uit elkaar te zetten, omdat wij te veel onderonsjes hadden en daarmee de vergaderingen verstoorden. Daarna hebben we vier lang in de commissie Bestuur en in de raad naast elkaar gezeten. Vandaar dat ik alsnog een paar woorden tot jou wil richten, Abdel, want je verdient dat. Abdel, je bent niet een raadslid dat enorm opvalt in de raad en in de commissie. Je bent niet degene die vooraan staat in de rij om je mening in deze zaal met grote woorden te verkondigen. Ook bij jou verraadt jouw achtergrond jou een beetje. Je bent in het dagelijks leven commercieel manager en ook in je raadswerk heb je iets zakelijks. Nooit meer woorden dan nodig zijn en altijd op de inhoud. Het beste voorbeeld daarvan vind ik het verbod op karbietschieten. Daar pleitte je al voor in een van je eerste vergaderingen in de commissie Bestuur. De burgemeester - dat was toen nog burgemeester De Vreeze beloofde dat het verbod zou worden opgenomen in de gewijzigde APV. Die gewijzigde APV zou halverwege 2010 naar de commissie komen. Maar die kwam niet in 2010, die kwam niet 2011 en die kwam niet Nadat jij het college er een aantal keer op had gewezen - op een koele, zakelijke manier - kwam eindelijk in 2013 de gewijzigde APV in de commissie Bestuur. Daarin stond gelukkig het verbod op karbietschieten opgenomen. In de commissievergadering zei je lachend dat het een lange tijd had geduurd bijna één periode lang maar dat je wel je zin had gekregen en daar hield je het bij. Geen herrie schoppen over hoe het in vredesnaam kon dat het zo lang had geduurd, maar kort en zakelijk en niet te vergeten, met humor. Zo kennen we je ook in de fractie. Daar heb je altijd een hele heldere, duidelijke bijdrage aan discussies. Bij grote discussies kan die bijdrage heel serieus zijn. Dan kun je in een paar woorden dui-

20 15 delijk maken hoe het zit. Maar vaker nog kun je humor erin brengen en kun je anderen daarbij een beetje plagen. Daarnaast ben je in de fractie niet voor niks de fractiesecretaris: je bent een regelaar, in de goede zin van het woord. Zo heb je ook je raadslidmaatschap in de afgelopen periode ingericht. Veel inwoners weten jou te benaderen en vaak zijn dat mensen die hun weg in het gemeentehuis anders niet kunnen vinden. Die help je dan op weg door hen in contact te brengen met de juiste personen. Je bent dus niet alleen een sociaaldemocraat in woord, maar vooral een sociaaldemocraat in daden. En daarbij ben je ongelooflijk integer, want als je vindt dat iets niet kan, laat je dat een inwoner ook gewoon weten. Dan zeg je dat ook gewoon. Het toppunt van je regelkunsten vind ik, dat je wist te regelen, dat Tweede Kamerlid Ahmed Marcouch naar Tiel kwam; een middag en een avond. Ik vond dat een van de leukste politieke dagen van de afgelopen periode. Daarnaast ben je natuurlijk de man van de opmaak en het drukwerk. Het kan ook niet anders met je achtergrond in de reclame, maar de manier waarop je de Corrie, het verkiezingsprogramma, de flyers, de poster, de advertenties, de visitekaartjes, de folders en al het andere materiaal hebt gemaakt, is echt fantastisch. Zelden hebben local campaigners zulk mooi materiaal gehad, durf ik te zeggen. En Abdel, je doet het ook zonder te klagen, terwijl je in de tussentijd ook voor de vierde keer vader bent geworden. En ik hoorde van wethouder Van Rhee dat dit een statement tegen Wilders is: in plaats van minder, minder, minder worden het er alleen maar méér. Ja (Applaus) Ja, dat waren haar woorden, hoor. Hààr woorden, dat zeg ik er bij. De andere partijen zeggen het niet, maar - volgens mij - zijn zij elke keer weer groen van jaloezie als ze ons verkiezingsmateriaal onder ogen krijgen. Maar wees gerust, mensen van andere partijen: onze Abdel is ook voor andere partijen in te huren: alleen duurt het vier keer zo lang en het kost acht keer zo veel, maar het kàn, het ìs mogelijk. Abdel, we hopen dat jouw formele afscheid van hele korte duur is en we zien elkaar maandag gewoon weer in de fractie. We willen wel van de gelegenheid gebruik maken om je te bedanken voor je sociale inzet in de afgelopen raadsperiode. En dan heb ik uiteraard een cadeau. Ik moet wel het juiste cadeau geven natuurlijk. Aan Abdel: En voor jou een minder groot cadeau. (Applaus) De voorzitter: Mooi, dank je wel, Nathan. Ik kan me voorstellen dat de betrokkenen zelf ook nog iets willen zeggen. Ben. De heer Brink: Nou, in de eerste plaats wil ik de burgemeester en de fractievoorzitter bedanken voor de lovende woorden. Lovende woorden, waar ik mezelf uiteraard helemaal in herken. (Gelach) Ik moet mezelf verkopen, heb ik net gehoord. Maar dat het zou leiden tot een onderscheiding, had ik niet verwacht. Ik weet ook niet zo goed hoe ik daarop moet reageren. Het is totaal onverwacht. Vroeger zei ik altijd van: Dàt hoeft niet, maar als je m dan toch krijgt, dan is het toch anders. Daar kom ik op terug. Even een korte terugblik. Ik zal het niet te lang maken, want er zijn verwachtingen gewekt dat ik kort en zakelijk zou zijn. Ik vond de laatste periode boeiend en interessant en dan zul je zeggen: Waarom boeiend en interessant? Dat is omdat je met een breed gezelschap mensen, met verschillende karakters en vanuit een verschillende insteek, in de raad en in de commissie aan hetzelfde doel werkt en dat is om het beste voor Tiel weten te bereiken. Er zijn mensen die op hoofdlijnen bezig zijn, er zijn mensen die primair kijken naar financiën, sommigen naar communicatie. Sommigen duiken enthousiast de inhoud in en anderen zeggen: Nou, mooi voorstel, maar hoe zit het eigenlijk met voorstel X, Y en Z? naar aanleiding van. Dat heeft nooit tot ellende geleid, omdat wij met respect voor elkaar in discussie zijn gegaan en toch de goede besluiten voor Tiel hebben kunnen nemen. Daar ben ik van overtuigd. En dat geldt ook voor de commissie. De burgemeester zei dat terecht. De Tielse raad is besluitvaardig, constructief en speelt niet op de persoon, in zowel de commissie, als de raad. Als commissievoorzitter wil ik eigenlijk het college bedanken voor de vele vragen die beantwoord zijn naar aanleiding van, enzovoort, enzovoort. De griffier, die wil ik ook bedanken. Ik mocht m geen secretaris noemen, zei hij altijd. Maar secretaris-griffier.

21 16 En in de commissie natuurlijk ook. Daarin participeert ook een aantal mensen dat niet in de raad zit, zij het met dezelfde kenmerken en eigenschappen en altijd met de positieve insteek om het goeie te bereiken. Tenslotte, ja: de fractie, uiteraard. Ik denk, er is een aantal mensen dat zich dit niet kan voorstellen, maar er vinden inderdaad wel eens felle discussies plaats in de PvdA-fractie. Maar ondanks dat is het toch een hele hechte groep en aan het eind van de rit weten wij de gelederen te sluiten, elkaar te overtuigen en kiezen een koers die we dan ook volhouden. Voor sommigen is dat saai. Voor mij is dat een uitdaging om dat doel te bereiken. Als laatste wil ik mevrouw Van IJzendoorn bedanken. Als ik voorzitter ben en ik zit op die plek, dan is mevrouw Van IJzendoorn een soort procesbewaker. En dat doet ze met non-verbale signalen. (verbeeldt de signalen) Duurt lang? Kappen! Tsjonge jonge jonge. Mevrouw Van IJzendoorn, ik heb veel aan u gehad. Ik dank u zeer. (Applaus) De voorzitter: Dank je wel. Jan. De heer Beijer: Voorzitter, ik wil natuurlijk eerst mijn buurman, Ben Brink, hartelijk feliciteren met zijn onderscheiding. Ik weet als geen ander want ik zit tijdens de raad pal naast m hoezeer hij deze onderscheiding heeft verdiend. En Ben, het is eigenlijk jammer dat ik maar zo kort naast een zojuist geridderd raadslid mag zitten! Maar goed. Aan alles komt een eind. Meneer de voorzitter, ik heb eigenlijk een beetje de neiging om het afscheid van politici met enige argwaan te bekijken. Soms hoor je politici zeggen dat ze meer tijd willen besteden aan hun gezin of aan hun familie en later duiken ze toch weer op, als bijvoorbeeld directeur van de KLM of een multinational of zo. Of ze verlaten de partij en keren weer terug bij de andere, dat zie je ook nog wel eens. U begrijpt, ik praat hier niet over Tiel, maar over de landelijke politiek. Die argwaan heeft gelukkig geen betrekking op mezelf. Ik ga echt. Ik vertrek, om met de woorden van een populair televisieprogramma te spreken en Nathan, ik word ook geen politierechercheur, al heb ik er in het verleden misschien wel mijn sporen in die richting verdiend. Ik ga weg, omdat ik vind dat een periode van acht jaar voor een raadslid eigenlijk een passende afsluiting is. Blijf je langer zitten, dan ontstaat het risico van, laat ik maar zeggen, politieke slijtage, van vermindering van creativiteit. Verjonging en vernieuwing kan verfrissend zijn en daar wil ik graag aan meewerken. Daarom ben ik ook zo blij dat in onze fractie - met zo n jonge fractievoorzitter - nu ook weer een veelbelovend jong raadslid zijn intrede kan doen in de persoon van Dave Verbeek. Ik wil zijn naam toch even noemen. Voor hem maak ik graag plaats, al kan ik me voorstellen, Ben, dat jij dezelfde mening bent toegedaan. In dit opzicht moeten we het dan maar delen, denk ik. Als raadslid kun je wel afscheid nemen, maar het politieke bedrijf kun je niet zomaar van je lijf schudden. Dat blijft wel een tijdje in je brein hangen. Het lijkt me een kwestie van afkicken. En wat ook blijft hangen: hoe fraai ik deze avond ook door de voorzitter en door mijn fractievoorzitter ben geportretteerd: of dat welverdiend is, laten we maar in het midden. Aan de andere kant besef ik vanavond hoe definitief mijn afscheid is. Want vandaag heb ik afscheid moeten nemen van mijn ipad in bruikleen. (Gelach) Het is, dames en heren, onverbiddelijk. Ik moest hem vanavond met doos en oplaadsnoer, vandaag, vanavond, nog inleveren. Nog vòòr de vergadering. Vanavond en geen minuut later. De griffier kent geen mededogen. Dit kunt u beschouwen als het absolute einde van mijn raadslidmaatschap. Dag, ipad. Nooit meer die oneindige stroom mailtjes van Marina Rietberg. Ik doe mijn best om daar overheen te komen. De voorzitter: Ze kunnen vast doorgestuurd worden, hoor. De heer Beijer: Het gaat u allen goed en ik dank u voor alle steun. (Applaus) De voorzitter: Dank je wel. Abdel. De heer Saddiki: De woorden van mijn fractievoorzitter horende, moet ik het dan nu ook vooral zakelijk houden. Ik heb de afgelopen vier jaar met veel plezier het raadswerk gedaan. Ik hoop, zoals het er nu uitziet, dat de kans bestaat dat ik weer terugkom, dus wil ik de komende periode aan mijn gezin besteden. (gelach) Mooier kun je het niet krijgen, om het zo even te zeggen. Ik wil mijn collega s bedanken en de nieuwe raadsleden heel veel succes wensen. Dank u wel.

22 17 De voorzitter: Dank je wel. Dan ga ik naar de VVD-fractie. Marcel. De heer Melissen: Ik begin maar even met de ipad-doos. Ik denk dat het een probleem gaat worden als ik die in moet leveren, maar dat is een zorg van later. De VVD neemt vandaag afscheid van twee raadsleden en dat zijn Michael Blom en de Debby de Klerk. Ik begin maar even met Debby. Debby is in 2010 in de raad gekomen en ze werd gekozen op voorkeursstemmen. Dat is ook wel even goed om te zeggen. Daar heeft Debby destijds ook hard aan gewerkt en dat is ook gelukt. En dat is ook typisch Debby, denk ik. En op 19 mei de burgemeester zei het al voerde je voor het eerst het woord in de raad. En ik ga er toch even wat dieper op in, want als je dit voorbeeld tot je neemt, dan is ook je beeld van Debby wat helderder. Want, wat was er aan de hand? Het College kwam met een voorstel om drie woningen te gaan kopen en dat was onder meer bedoeld om er een rotonde aan te leggen. Dat was een van de argumenten. Maar Debby had geconstateerd dat die rotonde niet was opgenomen in de Mobiliteitsvisie en die vraag stelde je en vervolgens kreeg je als antwoord: Dat staat in relatie tot het Masterplan Stationsomgeving. En dan komt Debby. Debby gaat dan op zoek. Ze spit dan alle stukken door en die heeft ze van A tot Z gelezen en kwam tot de conclusie: de rotonde staat er niet in! Dat argument kan dus niet worden gebruikt als onderbouwing voor de aankoop van de woningen. En dit voorbeeld tekent wat Debby voor raadslid is: je bent namelijk gedreven, accuraat en hardwerkend en hebt een zeer grote inzet voor de fractie. Want, beste Debby: niemand hoefde te twijfelen of je de stukken had gelezen. Als geen ander had je ze gelezen, van A tot Z. Je wist precies wat in de stukken stond. Inhoudelijk ben je dan ook een sterk raadslid geweest, moet ik eigenlijk straks zeggen. Voor jou was het dan ook soms lastig te begrijpen, dat sommige raadsleden de inhoud van de stukken matig tot zich hadden genomen. Die gedrevenheid vond je ook terug in het debat. Je geeft een discussie niet zomaar uit handen en je staat je mannetje ja, eigenlijk moet ik dan zeggen: Dametje. Maar je stond er! Je bent een strijder. Je hebt keihard gestreden voor de rondweg van Passewaaij. Je hebt er alles aan gedaan dat in je vermogen ligt om die rondweg te realiseren. Dat het uiteindelijk niet is gelukt, ligt niet aan jouw strijdlust. Dat ligt aan de politieke realiteit en dus aan de democratie. De meerderheid wil iets niet en dan gebeurt het niet. Soms had je wel moeite met de democratische realiteit, hè, want hij had er gewoon moeten komen! Maar je bent democraat genoeg om het te accepteren: Het loopt zoals het loopt. Een andere kwaliteit die niet onvermeld mag blijven, is jouw creativiteit. Dat heb ik persoonlijk altijd erg bewonderd. Het is Debby die met de goede ideeën komt. Het is Debby die als stadsgesprekker denkt. En dat zal de fractie straks ook gaan missen: de input van Debby als het gaat om nieuwe ideeën en nieuwe inzichten. En dat zijn toch wel de kwaliteiten die je ook weer meeneemt in het werk dat je nu doet. En dat is hartstikke sterk. Als ik terugkijk op deze periode, dan is deze periode best een zware periode geweest. Je bent ziek geweest, het overlijden van je moeder, de zware ziekte van je vader. En desondanks heb je het werk voor de VVD nooit verzaakt. Altijd konden we op jou rekenen. Dat is ook Debby: loyaal, aanwezig en inhoudelijk sterk, in welke omstandigheid dan ook. Debby, dank je wel voor de tomeloze inzet die je hebt geleverd voor de fractie van de VVD. Ik hoop dat de VVD nog lang haar voordeel kan hebben van jouw inzet en inzichten. Nu ga je je tijd en ook je energie steken in heel veel andere belangrijke zaken. En dat zijn dingen die voor jou erg belangrijk zijn en waarom je ook stopt als raadslid. De VVD fractie wenst jou daarmee ook heel veel succes. Aan jou zal het niet liggen, dat weet ik in ieder geval zeker. En dat zijn mijn woorden aan jou. Dan ga ik naar Marco. Ik vroeg net nog aan hem: Hoeveel borden heb je nou eigenlijk gehad? En is dat nou de zoveelste appel? Want hij is toch een soort Heintje Davids van onze club. De waarheid is dat hij twee borden heeft gehad en één appel. En ik ben best wel jaloers, want dat bord krijg ik dus ook nooit meer, hè? Jij kwam in 2002 in de raad en je verliet de raad in De grap is, dan zijn we met z n allen digitaal en dan is iedereen altijd blij, zegt men dan en toch kan ik eigenlijk niet jouw eerste woorden vinden. Dan moet ik eigenlijk het papieren archief in. Dat is niet gevonden. Maar ik heb wel iets anders leuks gevonden. Dat is een uitspraak uit de afscheidsraad van En die ga ik even citeren: Tot slot, mijn eigen afscheid. Ik ben blij dat ik niet meer terugkom. Maar wel met gemengde gevoelens, want - dat zei je er achteraan - ik heb het acht jaar lang met veel plezier gedaan en als ik er tijd voor zou hebben, zou ik er ook wel mee door willen gaan. Maar helaas heb ik die tijd niet en dan moet je kiezen. En je was inderdaad blij, want het raadswerk kostte je gewoon te veel tijd, in relatie tot je drukke baan. Dat je daar gemengde gevoelens over had, bleek wel uit het

23 18 feit dat je toch zitting nam in de commissie Beleidscyclus. Daar was onze fractie ook wel heel erg blij mee, want je bent namelijk heel erg sterk op het gebied van financiën en daarmee ook een belangrijk lid in onze fractie. Jouw kwaliteit is om helder te vertellen hoe de zaken in elkaar zitten en in het debat kwam die kwaliteit ook goed naar voren. In de fractie kon je de discussies van ons goed aanhoren. Wij werden net getypeerd als een heftige, maar toch constructieve fractie. En als zo n heftig debat was geweest, dan kwam jij met wat strakke opmerkingen, haalde je de kern eruit en dan hielp je de fractie om tot standpunten te komen. En dat is een zeer belangrijke kwaliteit. Helaas, gold voor ons fractielid Ahmed Addou dat er voor hem geen keuze was. Van hem hebben we afscheid moeten nemen, omdat zijn tijd was gekomen. Veel te vroeg, want hij heeft nooit kunnen laten zien wat hij kon. Dit wegvallen betekende voor jou, Marco, dat je terug moest naar de raad. Dat was niet jouw keuze. Maar wel jouw verantwoordelijkheidsgevoel, voor de situatie, voor de VVD, voor de fractie en voor de stad. En dat heb je uitstekend gedaan. Je bent terug gekomen en je hebt je werk uitstekend gedaan. Je bent ook het raadslid dat ervoor heeft gezorgd dat Tiel de Blom-norm heeft gekregen en dat is een variant op de Zalmnorm: een tegenvaller in het programma oplossen door zelf het geld te vinden in het programma. Los het probleem op met het geld dat er is. Deze norm is ingevoerd en die geldt nog steeds. En dat is iets, waar je als raadslid op terug kunt kijken en waar je trots op mag zijn. Marco, bedankt voor alles wat je voor de VVD hebt gedaan. Wij wensen jou veel succes toe met onder meer het voorzitterschap van de Batauwers en uiteraard met je werk. Tot slot, Debbie en Marco, jullie stoppen allebei met de politiek. Dat bekent meer tijd voor je gezin. Mijn advies is: pak die tijd! Grijp die tijd met beide handen aan. Want met jullie kwaliteiten ben je zo weer ergens anders bezig. Dus, vergeet het thuisfront niet, ga genieten van de tijd die je hebt: het ga jullie goed. (Applaus) De voorzitter: Dank je wel. Dan geef ik graag het woord aan Debby. Mevrouw De Klerk: Dank je wel. Ja, ja. Dank je. Nou, bedankt voor deze mooie woorden, ik ga de fractie zeker missen. Ik heb ook erg genoten van de afgelopen vier jaar. Het was soms hard werken, vanwege de combinatie van het thuisfront, werk en omstandigheden, maar de volksvertegenwoordigende rol heeft mij altijd heel veel voldoening gegeven. Meerdere malen heb ik mogen ervaren hoe belangrijk het is om de signalen en vragen van de inwoners en bedrijven serieus te nemen, daarin die rol dan op te pakken en zaken verder te onderzoeken en te bespreken binnen de commissie, fractie, raad. Met name heb ik op het gebied van veiligheid heel veel invulling mogen en kunnen geven. De aansluiting met de politiek, van de politiek met de burgers, en het verkleinen van de afstand tussen beide, vond en vind ik nog steeds een heel belangrijk punt. Ik hoop dan ook dat de stadsgesprekken hier voor een belangrijk deel aan kunnen bijdragen. Nou, voor de komende raadsperiode zoals Marcel al aangaf - kan ik niet het committment afgeven en de tijd vrijmaken. Ik heb dit ook ruim een jaar geleden al bij mijn fractie aangegeven, zij het toch wel met pijn in het hart, want politiek gaat onder je huid zitten. Ik ga er nu in ieder geval voor vier jaar tussenuit. Dat is het besluit. Ik wil iedereen hier bedanken voor de hele prettige samenwerking en mijn fractie bedanken voor de hechtheid. De hechtheid, waarmee we de passie voor de VVD, de stad Tiel en de vele brede werkzaamheden met elkaar hebben gedeeld en geklaard. Ik wil vanaf deze plek ook de drie dames, onze bodes, bedanken. De burgemeester heeft het al gedaan. Jullie zijn de meest onzichtbare dames, maar jullie staan altijd klaar met een kopje koffie, kopieerwerk, bitterbal of een glaasje wijn. Voor mij en voor de rest hier. Ik wil jullie dan ook dadelijk graag een bosje bloemen overhandigen. Aan de nieuwe ploeg zeg ik: toi toi toi. Het wordt een hele belangrijke raadsperiode, met oog op de transitie en de nieuwe taken die wij ons als gemeente eigen moeten gaan maken. Heel veel succes hiermee. En tot slot, wil ik iets heel korts voorlezen uit een boekje. Ja, had ik er nou maar een briefje tussen gedaan. Ja. Het is uit een boekje, Open Je ogen, van Tim van de Vliet en dit omdat deze tekst mij meermaals aan het denken heeft gezet in situaties waarbij we - heel soms - elkaar moeilijk konden vinden. De tekst luidt: Elke vervelende gedachte is gebaseerd op een bepaalde dualiteit. Op de mening dat de anderen bestaan. Op vingerwijzerij op jou en tegen mij. De waarheid is, dat er slechts een eenheid is: er is alleen maar wij. Wij, de mensheid, of wij, het universum. Dualiteit is een illusie. Dank u wel. (Applaus) (Mevrouw De Klerk overhandigt een attentie aan de aanwezige bodes)

24 19 De voorzitter: Dankjewel. Dan is nu het woord aan Marco. De heer Blom: Dank je wel. Vier jaar geleden heb ik geprobeerd een modus te vinden tussen betrokkenheid bij de stad, de politiek en de beschikbare tijd. En dat is niet gelukt, want ik zit hier weer. Toen ik afscheid nam, was de tijd die vrijkwam al snel weer vergeven, met dank aan het CDA, de wielervereniging de Batauwers, hetgeen ik met veel plezier doe. En door het tragische overlijden van Ahmed Addou kwam ik weer terug in de raad. Zoals Marcel aangaf, daar zat ik niet op te wachten. Ik heb het wel met alle inzet gedaan. Ik wil iedereen bedanken - alle mensen in de raad, de ambtenaren, de commissieleden - voor alle mooie momenten die ik hier de afgelopen twaalf jaar heb gehad. Voor de constructieve en positieve samenwerking: allemaal heel hartelijk bedankt. Voor de mensen die stoppen, wil ik de les meegeven, die ik vier jaar geleden heb getrokken: Ga goed om met de tijd die vrijkomt. En jullie: enorm bedankt voor jullie inzet voor de stad. Voor de mensen die blijven en die morgen komen, wil ik nog wel iets meer meegeven. Net vroeg mijn buurman, Jan Beijer, van: Waarom stop je nu? En tijd is één issue. Maar wat ook wel meespeelt, is dat ik soms vind dat er hier in dit gemeentehuis te veel wordt gepraat en te weinig wordt bestuurd. We hebben een keer een discussie gehad over een perkje of daar nou gras of struiken in moesten komen. Op dat moment haak ik af. Volgens mij, liggen er in de komende jaren hele grote uitdagingen voor de gemeenten, nieuw beleid dat vanuit Den Haag deze kant op komt. Daartoe moeten strategische keuzes worden gemaakt om ook met de beschikbare middelen om te kunnen gaan. En daar moet goed over nagedacht worden, daar moet visie op ontwikkeld worden. En dan gaat het niet over gras of over struiken. Iedereen die met deze vraagstukken in de raad zit, de komende vier jaar, wil ik daarmee heel veel sterkte toewensen. Ik hoop jullie allemaal nog een keer te zien. (Applaus) De voorzitter: Dank je wel. Dan ga ik nu naar de fractie van ProTiel. Waldex, jij gaat wat zeggen over Yunus. Yunus, jij ook iets over jezelf, neem ik aan? De heer Kooijman: Ja, dank u, voorzitter. Het is natuurlijk lastig om iets over je eigen afscheid als raadslid te zeggen, maar dat heeft u al gedaan. Maar als eerste, wil ik mijn dank uitspreken, want afgelopen weken heb ik een ongelooflijk mooie bos bloemen van u als raad en college mogen ontvangen. Dat heb ik zeer gewaardeerd in deze voor mij wat lastige periode, die gelukkig achter de rug ligt, hoop ik. En ja, zoals het er nu uitziet, keer ik in ieder geval wel terug in een aantal commissies. Maar ik wil dan toch ook even gebruik maken van de gelegenheid voordat ik het woord aan ons vertrekkend raadslid Yunus zal wijden om toch mijn dank uit te spreken voor de enorme collegialiteit en ondersteuning in de commissies Ruimte en Beleidscyclus. Maar ik wil ook mijn dank uitspreken aan de beleidsmedewerkers, met name van de afdeling Ruimtelijke Ordening. En dan heb ik het hier ook over de Hoorcommissie Bestemmingsplannen, wat daar aan de orde kwam en dat wij als toch redelijk kritische commissie voor een aantal aanvullende vragen en onderzoeken de opdracht gaven. En die informatie kwam op hele snelle wijze en punctueel bij ons en de commissieleden terecht. Ik wil daar toch mijn hartelijke dank voor uitspreken, want dit heb ik als zeer professioneel ervaren. En voorzitter, u noemde het daarnet al even: de laagvliegroutes. Ze bestaan echt ondanks dat ze nog niet op alle overheidskaarten voorkomen. Maar ik kan u geruststellen: als de nieuwe Omgevingswet over twee jaar van kracht wordt, dan moeten ze er verplicht in worden opgenomen. Dan nu, Yunus Aliskan. Ja, je hebt de afgelopen vier jaar bij ons in de fractie meegedraaid als raadslid. In het begin was het even niet eenvoudig, maar en daar heb ik hele prettige herinneringen aan, als voorzitter bij jou thuis, aan de tafel in de woonkamer, hebben wij heel precies de voorbereidingen gedaan en mede dankzij alle vragen waar je steeds mee kwam, ook alle stukken. Consequent zagen we dat terug in de opmerkingen, ook in de discussie binnen de fractie. En dan de naam Alişkan; die heeft voor mij altijd gestaan voor: Yunus, die kan alles. Dank je wel, Yunus. De voorzitter: Dankjewel. Yunus heeft het woord. De heer Alişkan: Dank je wel, voorzitter. Ten eerste, wil ik het college, alle raadsleden bedanken voor wat zij of wij met zijn allen voor Tiel hebben gedaan. Ik wil ook mijn fractie ProTiel bedanken, voor wat wij ook met z n allen voor Tiel hebben gedaan. En ik wens mijn zoon heel veel succes, maar ook de andere nieuwe raadsleden, die in de raad komen. Dank je wel.

25 20 De voorzitter: Dank je wel. Dan gaan we naar de fractie van het CDA. De heer Van Oostrom: Vandaag nemen we afscheid van Jan Hielke van Dijk als raadslid. Hij begon in 2002 als commissielid, toen nog in de commissie Bestuur. En vervolgens de burgemeester heeft het al gezegd - van 2006 tot de dag van vandaag was hij lid van de gemeenteraad. En hij is lid geweest van bijna alle commissies, behalve de commissie Samenleving. Vandaag komt dus een einde aan twaalf jaar in de frontlijn staan van de Tielse politiek. Ik zou graag met willen je delen, Jan Hielke, welke indruk je bij ons hebt achtergelaten. Als eerste: een Pietje Precies... Staat er een fout in de stukken, met name als het om getalletjes gaat: Jan Hielke ziet ze en meldt ze. Direct. In die zin heeft Gradus van Wel zich geen betere opvolger kunnen wensen. Hij is ook een groot gebruiker van internet. Een onderzoeker. Hij struint vaak alle sites af en komt dan met hele mooie ideeën. Bijvoorbeeld: het strategisch-budgettair met de financiën omgaan, dat komt ook uit zijn koker. (Gelach) En dat hebben we heden ten dage nog steeds. Dus, dat is heel mooi. Betrouwbaar en integer. Hij zal nooit op de man spelen. Het gaat hem altijd alleen maar om de inhoud. Een man die bewijst dat je zonder te kletsen in de ruimte toch een verhaal kunt hebben in de commissie Ruimte. Deze commissie is echt zijn ding. Een man met kennis, die zeer volhardend kan zijn. Ik denk dat de wethouder achter mij, Vermeulen, dat kan beamen, want ongeacht de onderwerpen Bijvoorbeeld: het wegenonderhoud, de bruggetjes in Rauwenhof, de volle afvalbakken in het centrum. Nou, noem ze maar op. Dat waren echt de dingen van Jan Hielke en dan ging hij ook echt tot het uiterste. Op het gebied van de social media is hij een topper. Op Twitter staat hij steevast hoog in de trending topics lijst. Jan Hielke heeft bijna 800 volgers en heeft bijna tweets uitgedaan. Hij schijnt er overigens ook nog een heel normaal sociaal leven op na te houden. Waarschijnlijk weinig slaap nodig. Groningse humor, een beetje plagerig, scherp, mensen aan uitspraken of toezeggingen uit het verleden herinneren. Deze Groninger met Tielse invloeden heeft een ijzersterk geheugen. Dat u het maar weet. Bovenal is hij een integer politicus. Geen man van grote debatten of beschouwingen, maar goed in zijn bescheidenheid en degelijkheid. Als de raad zou bestaan uit 27 Jan Hielke s, dan zou de vergadertijd in deze raad voor de helft korter zijn. Ook binnen het CDA heeft hij een grote staat van dienst. Ik ben ontzettend blij dat hij bij ons als lid van de steunfractie betrokken blijft. Jan Hielke is acht jaar onze fractiesecretaris geweest. De samenwerking heb ik persoonlijk als zeer prettig ervaren. Altijd snel op zaken reageren, altijd doen wat hij belooft, heel prettig in de omgang. Jan Hielke, het CDA is je zeer erkentelijk voor jouw enorme enthousiasme en inzet in de afgelopen twaalf jaar. Uiteraard hebben we een grote bos bloemen voor je klaarliggen om je te bedanken en vooral om je aan te moedigen om nog lang actief te blijven bij het CDA in Tiel. Tenslotte nog dit: toen ik eind vorig jaar de jaarlijkse studiedag van onze fractie aan het voorbereiden was en wilde openen met een stichtelijk woord, stuitte ik op een Russisch gedichtje vertaald natuurlijk. Toen ik het gedichtje las, moest ik meteen aan jou denken. Ik wist toen al dat jij geen nieuwe termijn in de raad ambieerde. Dus toen dacht ik: Dit gedichtje ga ik lezen bij jouw afscheid van deze Tielse raad. Het is van Boris Pasternak. Ja, ik zie een feest der herkenning. Het is niet goed beroemd te wezen. Dat strekt geen een sterveling tot eer. Het is niet goed archieven door te lezen, met stukken in de weer Want scheppen is jezelf vergeten en niet succes, niet schone schijn. Is het een schande, als je niets betekent? Een spreuk op ieders lip te zijn? Je moet een leemte achterlaten in het lot en niet op papier Geen lijst van kosten en van baten; een streepje daar, een streepje hier.

26 21 Je moet de onbekende blijven. Je spoor verbergen in het niet. En gaande heen de nevels drijven tot je geen hand voor ogen ziet. Een ander zal in later dagen jouw wegen volgen op de voet terwijl je zelf van nederlagen en van triomf niet weten moet. Geen duimbreed van de weg afwijken, het wezen kiezen boven schijn, geen ander naar de ogen kijken en tot het einde levend zijn. Beste Jan-Hielke, hartstikke bedankt voor alles dat je hebt gedaan. (Applaus) De voorzitter: Dank je wel, Tom. Dan geef ik het woord aan Jan Hielke. De heer Van Dijk: Voorzitter, het is mooi geweest. Ik heb zestien mooie jaren doorgebracht in dit huis. Eerst acht jaar commissielid en daarna acht jaar raadslid. U merkt het: ik ben een Pietje Precies, dus in die zin moet ik Tom meteen alweer tegenspreken: het waren er geen twaalf, maar zestien jaar, die ik hier heb doorgebracht. Maar, het waren wel zestien mooie jaren en enerverende jaren. Ik heb eens even voor mezelf weer een aantal dossiers in mijn herinnering geroepen, die me weer te binnen schieten. Dan schiet me bijvoorbeeld te binnen: het parkeerdek Van der Valk. Of Bellevue, dat is ook zo n dossier geweest. Of de nominatie van de beste binnenstad, waar we als CDA ook ons steentje aan hebben bijgedragen. En ik denk niet in de laatste plaats aan mijn eigen initiatiefvoorstel om een kinder- of jongerenlintje in te voeren. Helaas heeft dat nog tot weinig uitreikingen geleid, dus ik hoop dat dat in de toekomst nog wat meer mag worden. Voorzitter, dit is ook meteen een goed moment om een aantal mensen te bedanken met wie ik het zestien jaar heb volgehouden. En ik heb het dan natuurlijk over mijn beide mentoren. Dat is Henk Driessen en Gradus van Wel. Henk Driessen, die mij de politieke kneepjes heeft geleerd en Gradus de feitelijke feiten. Allebei hartelijk dank daarvoor. Verder wil ik Tom en Yvon natuurlijk bedanken voor het feit dat ik met hen deel heb mogen uitmaken van de CDA-fractie. We waren wat mij betreft een echte, hechte eenheid. Verder wil ik iedereen in dit huis bedanken. Om te voorkomen dat ik iemand vergeet, doe ik het zo in het algemeen, dan vergeet je ten minste niemand. Toch, één uitzondering, voorzitter, en u noemde hem ook al in uw toespraak: die andere Groninger. Want was er nou mooier dan een raadsvergadering te beginnen met: Moi. Of het nieuwe jaar te beginnen met Veul heil en zegen. Wim, volgens mij zit er in de nieuwe raad geen Groninger, dus ik geef je mee: Kop d r veur. En dat wil ik natuurlijk ook aan de nieuwe raad meegeven, want de stad Tiel is het waard. Dank u, voorzitter. (Applaus) De voorzitter: Dan D66. Ton. De heer Zuidema: Dank u, voorzitter. Dames en heren, Geert-Jan in het bijzonder, maar ook Annerieke. Geert-Jan, kan je even deze kant opkomen? Want we gaan het iets anders doen, het wordt een beetje interactief. De burgemeester zei het al: het heeft even geduurd voordat hij jou leerde kennen van achter je laptop, en nou mag je even een laatste keer meekijken hoe het nou echt moet. Kom maar even aan deze kant staan. Oké. Daar even kijken af en toe. Ik heb drie cadeaus voor je. Twee voor jou, één voor Annerieke. Trouwens, nog wel even lappen, maar dat doen we morgen. Het was gigantisch duur, en de partijkas is leeg. (Gelach) Dus, dat doen we morgen, dan zijn we met z n vijven. Geert-Jan, kies je afscheid. We kunnen het op twee manieren doen. Het kan leuk, wat het eigenlijk helemaal niet is. Of het kan ludiek, zodat de mensen er nog even over napraten, en sommige mensen denken: Nou, nou, dat is Geert-Jan.

27 De heer Spekman: Moet ik helemaal zelf kiezen? De heer Zuidema: Ja. Leuk of ludiek. De heer Spekman: Is leuk niet hetzelfde als ludiek? Is dat niet te combineren? 22 De heer Zuidema: Kies nou, er zit duidelijk verschil in. De heer Spekman: Oké. Doe maar ludiek. De heer Zuidema: Daar ben ik blij mee, want ik had ook helemaal niets leuks voorbereid. (Gelach) Doe maar even de tweede dia. (Via de PowerPoint presentatie op de achtergrond wordt een collage getoond van een bloemstuk van droogbloemen, boeketten en planten met centraal een foto van het scheidende raadslid). Ja, wat geef je aan Geert-Jan die afscheid neemt? D66, noodlijdend, je zou nog één periode moeten blijven, want ik heb gehoord: dan klotsen de budgetten tegen de plinten. Dus, ja, een bloemetje. Maar wat? Ja, die tulpen zijn wel heel goedkoop; dat zou een belediging zijn. De rozen ja, we zijn wel sociaal, maar niet zó sociaal. Herken je dat gele bloemetje, Geert-Jan? De heer Spekman: Die daaronder? Dat is een tomaten De heer Zuidema: Oh, heel goed, heel goed. Daar groeien tomaten uit. En je weet niet half hoe de nieuwe raad, waar toch behoorlijk wat SP ers in zitten, door het oog van de naald gaan, omdat jij afscheid neemt. Geen tomaten, geen tomatenplantjes. Afrikaantjes refereren een beetje aan wat de VVD jou misschien zou schenken: het oranje, het prinsgezinde. Ook een beetje armzalig, een beetje jammer. Niet echt een bos, dus dat ga ik je ook niet cadeau geven. Die andere zijn droogbloemen en dat doet me ook Nou ja, daar ga ik verder niet op in. Het is een politiek gekleurd afscheid, zo veel zal duidelijk zijn. Geen bloemen, dus. Wel voor Annerieke. Die ga ik eerst even een bosje geven. Moment. Want hij komt per slot van rekening weer thuis: hele avonden. Ik weet hoe het is. (overhandigt boeket aan de echtgenote van de heer Spekman). Goed. Let op, hè, Geert-Jan. Goed. Terug naar het geduldsniveau voor jou van voor En we gaan even Google-en. Want ja, wat ga je dan in vredesnaam voor cadeau bedenken? Dan moeten we even naar internet. Dit is bijna een aardschok voor de griffier: een live verbinding met Google. Dat is iets tè snel. Ja. En ik denk: Weet je wat: ik tik in de cursor moet even helemaal naar boven, ja zo - Ik tik in: afscheidscadeau. En weet je, je krijgt de meest idiote prullaria. Dat schiet ook niet op. Kun je even iets verder naar beneden scrollen, want er zit wel iets aparts tussen, waarvan ik dacht: Ja, daar moet ik misschien toch iets mee. Dat zou ontzettend aardig zijn. Ook niet gepast, maar wel leuk misschien. Daar komt ie zo aan, een stukje nog. Iets verder, iets verder, iets verder. Ja, daar, die met dat petje (Foto zegenende Paus). Hij zou een fantastische oratie kunnen houden voor Geert-Jan, maar was helaas niet beschikbaar. Dus hier kon ik niks mee. Dus, wat doe ik: ik typ niet in afscheidscadeau, maar ik denk, Het is toch een raadverhaal, dus ik type Afscheidscadeau raad. Dan gaan we één pagina verder. Ja, het pijltje naar rechts. Het werkt best simpel, eigenlijk nog. Nog één verder, misschien, ja, daar is ie. En oké, nou wordt het een stuk politieker. Wat geef je cadeau aan iemand die afscheid neemt van de raad? Een toespraak. Een escortgirl misschien, hoewel ja voor elke raad een spreuk. Nee, niet echt inspirerend. We gaan er nog even één verder: Afscheidscadeau raadslid heb ik er toen van gemaakt. Ja kijk, nou komen we in de buurt. Toch weer die spreuk, toespraakcadeautje, geld mwah, dat geef je ook niet zo gauw een bord waar laat je dat dan weer - weer zo n escortgirl, iets ouder deze keer. Nee, nee, wordt m niet. Ik denk toch dat we iets van een bord dat lijkt me wel aardig. Dat hebben we een paar keer voorbij zien komen. Even weer terug naar de PowerPoint, als je wilt. Ja. De techniek. Oké, zie je, het zijn maar een paar klikjes, hè, dan komt dat ding weer terug. Kijk daar is ie. We hebben namelijk, op vrij hoog niveau, een tinnen borden gate achter de rug. Ik zal het u even kort uitleggen. Beste Ton, na de verkiezingen ben ik weer gewoon burger, kan een Tielse burger een afwijkende mening hebben? Dat was een mailtje aan mij, via de griffie, dat ging erover dat Geert-Jan geen appel wilde bij zijn afscheid. Hij heeft zelfs gedreigd niet eens te komen. Hij wilde een tinnen bord. Past waarschijnlijk bij zijn huis, weet ik veel, maar die borden zijn er niet meer. Er zijn gewoon geen tinnen borden. Bovendien zijn

28 23 die dingen teringduur, en die appel, dat kàn wel. We zijn aan het bezuinigen: samen de trap op, samen de trap af. Dus, geen tinnen bord. Het Presidium heeft besloten, zegt Geert-Jan dan, dat raadsleden die afscheid nemen een appel krijgen. Ik wil gewoon dat tinnen bord. De griffier, Wim, vindt dat vreemd. Ja, natuurlijk. Maar, Wim denkt van: Verdorie, wat moet ik ermee, ik ga met de burgemeester praten. En daar is het tinnen-bord-gate. Er volgt een telefoongesprek met de burgemeester, een onderhoud met de vrouw van Geert-Jan, die geeft vervolgens een volledig incompetent af voor haar eigen man. Wat de griffier weer uitlokt tot een groot compliment aan Annerieke. En vervolgens krijg ik het weer lekker teruggeschoven: Fractievoorzitter, los het even op. Hartelijk dank. Eureka, op een gegeven moment, want er bestaat in Tiel zoiets als kringloopwinkel Secunda. Ik kom daar zo dadelijk op terug. Mag ik even naar de volgende dia. Wat haal je bij Secunda? Daar haal je natuurlijk een bord. Een tinnen bord. Maar ja, J aime la rose pour une jour et toi mon amour. Dat ging iets te ver. Zo verliefd zijn we nou ook weer niet. Arbeid adelt, je weet wat daaraan fout kan gaan. Die andere bordjes waren ook niet geschikt. Uitgang vond ik iets te toepasselijk, misschien de volgende. Ja, ik heb toen een bord gevonden en daar moest een spreuk op. Maar wat voor spreuk? Het moet iets zijn wat refereert aan de historie. Dat is ook Geert-Jan s hobby. Hij zit ook bij de Bato, graaft graag in de grond, hij is graag bezig met de geschiedenis van Tiel en weet daar erg veel van. Wat is dan mooier dan de verbinding te maken tussen die hobby en het raadswerk: Fervent Opus, wat zoveel betekent als IJverig werk gaat voort. En dat is misschien wel het grootste compliment dat je kunt geven aan Geert-Jan. Want als er iemand ijverig was in onze fractie daar kom ik zo dadelijk nog wel even over te spreken dan was jij dat, Geert-Jan. Maar, dat ging altijd wel met een glimlach: Rideo Ergo Sum. Ik lach, dus ik besta. Misschien nog mooier, de Homo Lar(u)datus Retropendulus. Vrij vertaald: De mens van spek Spekman - gaat rusten. Laudatus de u staat tussen haakjes, je zou de r voor de u kunnen omwisselen is dan de gelauwerde, dus je kunt er zelfs nog twee kanten mee uit. Dan staat er vervolgens op de toegangspoort van de Waterpoort: Asilum Gentis Socialis-liberis Batavorum. Dat is een beetje discriminerend, want tegenwoordig is de Gentis Batavorum een Socialis-liberis Gentis Batavorum. Wij zijn sociaal-liberaal. Ik ga hier geen verkiezingsretoriek houden, maar het is een toevluchtsoord voor sociaal-liberalen en daarme BASTA! oftewel: het is genoeg geweest. Geert Jan, je krijgt ze allemaal. Ik heb er vier euro tegenaan gesmeten, uit eigen budget. Het te graveren, was dagen werk, kan ik je vertellen. Maar het is echt fantastisch geworden. Ik zal het je alvast geven. Alsjeblieft. Jouw tinnen bord. Het laatste ooit! Denk ik. Geert-Jan, je hebt je bewezen als voorvechter van de goede sociaal-liberale zaak. En ons volk heeft kortelings bewezen dat dit de enige juiste zaak is. Maar, daar kom ik in de Begrotingsraad graag op terug. Je was een rots in de socialistische branding, solerend in commissies en raad en je hebt D66 behoed, ook als het moeilijk was voor ons. Dat we nu in de lift zitten, daar heb jij je enorm voor ingezet. Ook al had je niet veel anders voorhanden. Je hebt het wel gedaan. Huisman! Je hebt zelf voor een ludiek afscheid gekozen, hè. Geert-Jan, vier jaar geleden kwam ik als relatief groentje bij je in de raad. Voor jou was dat even slikken. Maar weet dan, dat ik heel erg veel van jou heb geleerd en ik wil je graag ook nog lang om raad blijven vragen. Ook de fractie heeft regelmatig genoten van je uitleg over hoe de politieke hazen lopen. En ja, Geert-Jan, er bestaan liberale dieren, zoals er ook Katholieke dieren bestaan. En dat stemt toch gerust. Ik vond je een doortastend politicus, vasthoudend en van tijd tot tijd stronteigenwijs. Dat zijn belangrijke eigenschappen in de politiek. Je hebt een geheugen als een olifant en je laveerde soms ook als die spreekwoordelijke olifant door de politieke porseleinkast. Maar je hebt echt nooit schade aangericht. Ik heb een heel toepasselijk cadeautje voor je gevonden. Dat is een boekje. Ik maak het even voor je open, want ik vind het zelf altijd zo lullig als je een cadeau krijgt, dat je het ook zelf moet open maken. Bovendien: ik ben vergeten waar het over gaat. Het boekje heet Slangenbezweerders en het zijn 21 prikkelende portretten van Nederlandse beleidslieden, recessierakkers, en de ondertitel is: Hoe te denken, te handelen en te overleven tijdens een crisis. En de recensent heeft gezegd: schitterend boek, iedereen die even de weg kwijt is, beveel ik dit boek aan. Nu wil ik niet zeggen dat je de weg kwijt bent, maar je zult best wel even zoekende zijn na je afscheid hier en nog wel eens terugdenken aan het raadswerk en de contacten die we hadden. Dus, ik beveel je dit van harte aan. Alsjeblieft. Voor jou. Mensen, we nemen afscheid van een markante en bevlogen politicus. Geert-Jan, je woonde zo n beetje in het laatste huis van onze gemeente je hebt veel betekend voor Tiel. Geert-Jan, bedankt. (Applaus) De heer Spekman: Moet ik dan nu iets zeggen?

29 24 De voorzitter: Nou, het mag achter je tafel, maar aangezien je nu hier al staat, mag je ook wel blijven staan. Wat jij wilt, je mag weer kiezen. De heer Spekman: Ik heb hier nog nooit gestaan. Dus, ik denk De voorzitter: Ik zag je enthousiasme, wat dat betreft, dus ik denk: Laat ik dat nou niet in de kiem smoren. De heer Spekman: Ik heb een paar steekwoorden opgeschreven. De voorzitter: Ik zou zeggen: Ga los! De heer Spekman: Geachte voorzitter, geachte leden van de raad. Bijna acht jaar in deze zaal en ik kijk er tevreden op terug. Ik heb veel geleerd en de meeste besluiten die wij hier namen, waren goed. Een enkele die heel fout was, hebben we zelfs nog hersteld. Er is mij weinig ontgaan. Er is maar één schrijnend foutje gemaakt en dat is de kwestie van de appel of het bord. Het was de gewoonte om raadsleden een tinnen bord met inscriptie te geven. Dit is vervangen door de tinnen appel. Dat roept twee vragen op. 1) Wat is de aard van het cadeau? 2) Wat is passender: het bord of de appel? Ad 1: het cadeau. Als het een cadeau is, dan mag men een gegeven paard niet in de bek kijken. Als het een herinneringsgift, dan is een appel nou, daar komen we zo meteen nog wel even bij je kunt het ook beschouwen als herinneringsgift. Je kunt het ook beschouwen als onderscheiding. Zojuist is bewezen dat het geen onderscheiding is. Voor mij was het altijd een herinnering. Ik zag het al hangen op de WC of in de gang. Rustig, niemand die zich daar zorgen over maakt, niet schreeuwerig. Ik had er zin in. (Gelach) Dan komen we nu bij punt 2. Wat is passender: het bord of de appel. Ik begin bij het begin: het Paradijs. (Gelach) De slang smiespelde in Eva s oor, Adam at van de appel. We werden verdreven uit het Paradijs en Eva kreeg de schuld. Het volgende hoofdstuk: De Appel van Paris. Paris was een Trojaanse prins. Hij kreeg een appel en moest die geven aan de schoonste der godinnen. Dat is een lastige kwestie, want wie is de mooiste, dat is al moeilijk genoeg. Maar als je dan ook nog godinnen hebt, die over je lot beschikken, dan moet je ze eigenlijk alle drie te vriend houden. Dat lukte niet. Paris moest de appel geven en uiteindelijk heeft dit geleid tot de verwoesting van Troje. Dan de appel van Wilhelm Tell. Een vrije Zwitser. De heerser plaatste de appel op het hoofd van zijn zoon, omdat Willem een kruisboog droeg. En Willem moest erop schieten. Nee, voorzitter, dan het bord. Het bord draagt het voedsel. Het bord is dienend: eet het leeg, en je houdt er een voldaan gevoel aan over. Het bord draagt het stadswapen van Tiel, dat herinnert aan de Tielse historie. Mij doet het altijd denken aan de keizerlijke tweekoppige adelaar. Burgers die het bestuur vormen en een burgerij die daarover klaagt. De politiek moet praktisch en bescheiden zijn. Het bord kan op een bescheiden plaats hangen, de inscriptie kan op de achterkant. Het is een ouderwets ding. En dan wordt het ontdekt door een van de bet-achterkleinkinderen - Ja, ik heb nog heel veel neiging om nog lang door te leven en dan zegt de veel verder-volgende generatie: Verrek, die oude! en dan blijkt dat hij in de gemeenteraad heeft gezeten. En bovendien blijkt dan dat na een aantal generaties Spekman de taalverruwing dan toch heeft toegeslagen. Ten slotte de traditie. Bij de opgravingen in 2008 is nog een bord gevonden. Dat bord was uit de 13 e eeuw. Verder is het bord het symbool van vrede, verzoening en verdraagzaamheid. Vandaar voorzitter, denk er nog eens over na: ik pleit voor het bord. De voorzitter: Dank u wel. De kern van je betoog was dit keer zeer helder. (gelach) Het helpt alleen geen bal, hoor. Goed. We gaan naar GroenLinks. Piet. De heer Van Wijk: Het is vanavond misschien een enigszins vreemd afscheid, als je afscheid neemt van je hele fractie, inclusief jezelf. Maar zo loopt het soms in het politieke leven, waarbij ik overigens heel blij ben met die appel, want dat bord was waarschijnlijk bij Secunda beland.

30 25 Allereerst maar even Esma. Esma. Vier jaar geleden had GroenLinks drie zetels. Nu nog maar één, dat weten we. En die derde zetel, die hadden we eigenlijk te danken aan jou. En dat is heel prettig, want je hebt toch gelijk wat meer in te brengen. Maar een snelle start leidt niet altijd tot een succesvol vervolg. Je komt met de fractie in de raad en stapt als het ware in een rijdende trein. De wederzijdse verwachtingen zijn hoog. De praktijk van alledag is meestal wat weerbarstiger. Desondanks heb je je ingezet voor zaken die je nauw aan het hart liggen. Je bent begaan met groepen in de samenleving, die het nét even niet redden. Vooral je betrokkenheid bij hen die nauwelijks kunnen lezen en schrijven - verborgen analfabetisme - is lovenswaardig. Het duurde even voordat het College dat ook doorhad en voordat ze ermee aan de slag gingen, maar door je eigen volhardendheid is dat toch gebeurd. Esma, je hebt een ongecompliceerde kijk op zaken en ik ben ervan overtuigd dat je veel in je hebt en dat je in de terreinen waarin jij je thuis voelt, zult groeien in kracht en professionaliteit. Dan Patrick, dat is een ander geval. Steun en toeverlaat in bange tijden. De vader van het initiatiefvoorstel voor social return, waar anderen inmiddels ook driftig aan werken. Een krap jaar raadslid, maar vooraf al de keus gemaakt om niet door te gaan met het raadswerk. Maar tegelijkertijd, dat wetende, heb je wel verantwoordelijkheid genomen om die raadszetel in te nemen op het moment dat Debby de Heus stopte. Waarvoor heel veel dank. Los daarvan had je in de fractie vaak de doorslaggevende stem bij discussies en beslissingen die cruciaal waren. Dat heeft heel veel met jouw persoonlijkheid te maken: je bent een binder. En je maakt een andere keus, je hebt een keuze gemaakt voor een andere passie: het fruitcorso. En daarmee blijf je belangrijk voor Tiel, want je hebt in je raadswerk en je commissiewerk - vind ik - aangetoond dat je heel veel betekent en nog zou kunnen betekenen voor de gemeenteraad van Tiel en daarmee voor de inwoners van Tiel. Want je bent op en top een GroenLinks-er, sociaal tot op het bot. Er zijn misschien partijen hier die zeggen: Dat komt ons toe, maar het zit gewoon in jou, dat sociale. Je bent groen en duurzaam in de praktijk, je hebt een passie voor fietsen en het openbaar vervoer. En vooruit: ook nog voor voetbalclub Sparta. Uit Rotterdam, dat scheelt een stuk. Je bent een optimist, die zijn inbreng altijd doorspekt met kwinkslagen en woordgrapjes. Echter, als het over cijfers gaat, over de financiën, ben je altijd veel zakelijker. Belangrijk, want dat gaat dan niet alleen over de gemeentefinanciën, maar ook over het beheer van de kas van GroenLinks Tiel. Niet dat daar miljoenen in zitten, maar het is toch een hele belangrijke functie. En we zijn blij dat je als bestuurslid van GroenLinks Tiel aanblijft en daarmee ook je creatieve talenten kwijt kunt. Patrick, ik hoop en verwacht stilletjes en eigenlijk nu ook wel hardop dat je in de toekomst, ook op politiek terrein nog wel iets van je zult laten horen. En voor nu: bedankt. Raad, dan mijn eigen afscheid. Dat gebeurt. Je maakt keuzes. En het is natuurlijk jammer als je een keus maakt en wat je achterlaat, is gereduceerd tot één. Dat gebeurt. Maar we hebben al eerder als fractie dat is misschien wel goed om dat te zeggen al langere tijd geleden, misschien al wel anderhalf jaar geleden, met elkaar uitgesproken of althans, we hebben tegen elkaar uitgesproken - wat wij in de toekomst wilden. Daarmee kwam voor mij een eind aan acht jaar raadslidmaatschap. Maar, tegelijkertijd zijn er ook anderen die stopten of die in ieder geval niet op een verkiesbare plaats zijn gekomen. Acht jaar raadswerk en tien jaar fractiewerk zit erop. In die jaren heb ik veel geleerd over het reilen en zeilen in de gemeente en dat zouden er meer moeten doen. Gelukkig zit er heel veel verjonging in de raad. Dat belooft wat voor de toekomst. Maar ik zou graag zien dat er veel meer Tielenaren deelgenoot zijn van wat er in zo n gemeenteraad gebeurt. De keuze maken om te stoppen, is lastig, maar geeft als de keuze eenmaal is gemaakt, duidelijkheid en rust. Ik heb het raadswerk doorgaans met plezier gedaan. Soms was het even minder, dan was het doorbijten. Maar de collegiale sfeer waarin alles plaatsvond, heb ik altijd zeer gewaardeerd. Voor mij was het belangrijkste, het meest aansprekende, dat wat het meeste voldoening heeft gegeven: het directe contact met de inwoners. Een gesprek over een kans, over een idee, maar ook over een probleem van iemand als gevolg van een beslissing van de raad. En bij dat contact hoorde voor mij ook de Hoorcommissie ofwel de commissie Ruimtelijke Plannen, zoals dat tegenwoordig heet. In mijn eerste periode heb ik daar vier jaar in gezeten. Dat ging dan vaak over bestemmingsplannen, waarvan de uitwerkingen heel dicht bij de mensen komen. Dat was tijdrovend, soms ook bureaucratisch en met vele herhalingen, maar o zo waardevol voor een raadslid. Horen en gehoord worden en zien wat er leeft. Dat is het belangrijkste wat er is. Niet in het gemeentehuis zitten: ik heb het wel eens vergeleken met een zwart gat, waar je ingezogen wordt en als je niet uitkijkt, kom je er nooit meer uit. En dat moet nou nèt niet. Als ik een kleine uitstap mag maken: ik denk dat de keuze, wat je er ook van vindt, dat de PvdB nu vier zetels heeft dat dat daarmee heeft te maken. Voor mij was het een eer het raadswerk te mogen doen. Ik stop, wetende dat je de politiek kunt verlaten, maar dat de politiek jou nooit verlaat.

31 26 Rest mij om de griffier te bedanken voor zijn nimmer aflatende zorg om de raad te ondersteunen. Soms was dat ook wel vervelend. Ook dank aan de bodes voor hun zorg, voor de koffie, de thee en het geduld als de raad weer eens niet op tijd naar huis wilde. Als laatste is meer dan dank op zijn plaats aan mijn thuisfront, aan mijn echtgenote, die mij altijd gesteund heeft in mijn keuzes, die er altijd was als ik thuis kwam, hoe laat ook. (Applaus) De voorzitter: Esma. Mevrouw Özünal: Dank je wel, Hans. Ja, vier jaar geleden, 2010, ben ik hier binnen komen rollen als een 22-jarige studente die nog helemaal geen enkele ervaring had in de politiek. Het was ook best moeilijk. Het was heel veel in één keer, maar het was wel echt een leerschool. Ik heb heel veel geleerd hier: hoe de politiek gaat, hoe je moet omgaan met mensen. Het is een hele hoop ervaring die je kunt opdoen als 22-jarige. Ik ben dan ook erg blij met de afgelopen vier jaar. Ik ben heel blij dat ik het heb gedaan. Ja, ik wil wel even één ding meegeven aan iedereen. Ik had eigenlijk tot vanavond niet beseft hoe belangrijk de functie is die je hier uitoefent. Je bent raadslid, je hebt verschillende taken, maar je komt er door de stemmen van burgers. Mensen stemmen op jou en dat doen ze niet voor niks. Ze vertrouwen op je en ze verwachten iets van je. En ik denk dat iedereen daar heel erg trots op moet zijn. En iedereen die vanaf nu ook in de raad gaat zitten: wees ja, hoe moet ik dat zeggen - wees gewoon trots en maak gebruik van de kans. Dank je. (Applaus) De voorzitter: Ja. Dank je wel. Patrick. De heer Schoots (GroenLinks): Ja, dank je wel. Op zo n avond van prachtige woorden over en weer, mag ik als laatste ook nog wat zeggen. Dat past ook in de korte tijd dat ik hier in de raad heb gezeten. Ik ben trots dat ik deel heb mogen nemen aan de raad, aan de commissies. Ik wil, zoals we hier bij elkaar zitten raadsleden, commissies, college, de bodes niet te vergeten, de griffier bedanken voor de samenwerking. Want samenwerking is volgens mij wel het sleutelwoord geweest. Geen politieke onenigheid, maar samenwerking voor een mooie stad. Ik ben er ook trots op dat ik dat voor GroenLinks heb mogen doen, want GroenLinks is - wat mij betreft - een partij waar je terecht kunt voor grote vraagstukken en voor een constructief verhaal daarbij. Waarbij je ook terecht kunt sorry, Marco voor een goeie discussie over struiken en gras. Want toen ik vanochtend nog even aan het hardlopen was en ik zag daar die grote kale strook, dan word ik verdrietig en dan hoop en verwacht ik dat mijn fractie ook vanaf volgende week zich weer gaat inzetten. En ik ben vooral trots op de fractie. Wij hebben ons met een team van zes personen vier jaar lang, met heel veel plezier, ingezet voor de pijlers waar GroenLinks voor staat, namelijk: de sociale component en de groene component. En dat brengt mij toch tot iets en dat besefte ik eigenlijk te laat, dat moet ik eerlijk toegeven is dat ook onze fractievoorzitter vanavond na acht jaar afscheid neemt. En toen dacht ik: Misschien had hij eigenlijk vanavond wel wat mooiere woorden verdiend en wat meer aandacht dan nu het geval is. Maar dat is het lot van de fractievoorzitter in het geval dat je over jezelf moet gaan praten. We gaan dat dubbel en dwars goedmaken. Er komt een ledenvergadering aan, waar we Piet van Wijk nog in het zonnetje gaan zetten. We gaan binnenkort met de fractie nog een avond weg en dan zullen we voldoende tijd hebben om terug te kijken op een fantastische periode. Dank in ieder geval, voor de afgelopen jaren, Piet. Ik heb je leren kennen als een inspirerend mens een bevlogen voorzitter. Daardoor was het elke maandag weer een plezier om deze kant op te fietsen. Dank u wel. De voorzitter: Dank je wel. Ab de Graaf tot slot. De heer De Graaf: Voorzitter, dank je wel. Ik vergader nu al zes jaar in dit huis en met heel veel plezier. Ben nooit chagrijnig hier naar toe gegaan, ik heb ook genoten van alles en daar wil ik u allen heel hartelijk dank voor zeggen en jullie het beste wensen in de toekomst. En ik hoop dat ik hier nog eens terug mag komen en mag komen kijken hoe het hier gaat. Dank je wel. (Applaus) De voorzitter: Dank je wel. Zoals gezegd, zijn ook enkele commissieleden die vertrekken. Voor hen staan ook bloemen klaar. De enige die nog aanwezig is, is Gradus van Wel. Er staan nog bloemen.

32 27 En ja daarmee is de vergadering volgens mij gesloten. Dus, wij gaan naar de borrel, gezellig wat drinken met elkaar en een bitterbal eten. 15. Sluiting De voorzitter: Ik sluit de vergadering. De vergadering is gesloten. (22.40 uur) Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Tiel d.d. 16 april 2014, de griffier, de voorzitter,

33 Woordelijk verslag van de openbare vergadering van de raad der gemeente Tiel, gehouden op donderdag 27 maart 2014 om uur in de raadszaal van het stadhuis, Ambtmanstraat 13 te Tiel. Aanwezig: Voorzitter: Griffier: Loco-griffier: De leden: de heer ir. J. Beenakker de heer J.W. Westerholt mevrouw A.C.M. Pullen de heer M. Alişkan, mevrouw N. Budak, de heer P. van den Burg, mevrouw E.S. Derksen, de heer H.A. Driessen, mevrouw A.E.L. Duquesnoy - van den Heuvel, de heer N.E. Gradisen, mevrouw H.A. Groenendaal, de heren G.G.G. Groen jr., B. van Gurp, F.A.G. Henning en E. van IJzendoorn, mevrouw C.J. Kreuk - Wildeman, de heren R. Manuhutu en M.J.J. Melissen, mevrouw L.H.K. Metiary - Volder, mevrouw A. Önder, de heer Th.J.M. van Oostrom, mevrouw C.A.A. van Rhee - Oud Ammerveld, mevrouw E. Rooders-van Geldermalsen, mevrouw C.M. Son - Stolk, mevrouw J.D. Stoeten - Flach en de heer D. Verbeek, mevrouw A.F.E. Verhoeks - Dekker, de heren L. Verspuij, M. Yüce en T. Zuidema. M.k.a. de heer M. Yüce 1. Opening De voorzitter: Ik open de vergadering van 27 maart Wederom een volle raadzaal hedenavond. Ik wil alle belangstellenden, familie et cetera van harte welkom heten. Het is ook een heel bijzondere avond omdat wij een nieuwe raad gaan installeren. Terecht dat u hier ook bent. Er is een aantal volstrekt nieuwe raadsleden, dat nog niet een vorige periode in de gemeenteraad heeft gezeten. We hebben een indeling gemaakt en zoals wij nu zitten, hebben we dat schema gevolgd. We hebben in het Presidium al even gesproken over het interpretatieverschil tussen linksom of rechtsom draaien. We hebben daar ooit de afspraak gemaakt dat we alles een slag draaien. Dat heeft er mee te maken dat we altijd moeten nadenken hoe we het gaan indelen. Alleen die slag kun je linksom of rechtsom doen. We hebben het neergezet, zoals het is neergezet en voor de volgende vergadering hebben we afgesproken, gaan we nog een slag draaien. Als ik het goed heb, komt de heer Henning dan te zitten waar de heer Van IJzendoorn nu zit. En dan draait dus alles mee, die kant op. Voor de voorzitter: ik zal niet zeggen of dat links- of rechtsom is. Goed. Het is voor mij sowieso even wennen dat u allemaal op nieuwe plekken zit en dat er nieuwe mensen aanwezig zijn. Dus, als ik mij straks tijdens uw inbreng even vergis, dan moet u mij dat niet euvel duiden. We hebben ook voor de nieuwe raadsleden een Flipje speldje neergelegd vergezeld van de indringende opdracht om dat met trots te gaan dragen. Zoals u ziet, hebben alle raadsleden, die de vorige periode hebben meegemaakt, het speldje opgespeld. We vinden het prettig als jullie ambassadeur willen zijn van Tiel. Immers, onze inwoners zijn de beste ambassadeurs. En jullie zijn bovendien niet zomaar onze inwoners, jullie zijn ook nog het gemeentebestuur van deze stad. Dat vooraf. De mededelingen. De griffier: Dank u, voorzitter. Bericht van verhindering is ontvangen van de heer Yüce. Op uw tafel heeft u een hele serie stembiljetten aangetroffen met daarin opgenomen de namen van alle voorgedragen personen. Dat waren de mededelingen, voorzitter. De voorzitter: Dank u wel, griffier. Dan zal ik, alvorens wij met de beëdiging starten, u toespreken. Dat zal ik vanaf het katheder doen.

34 2 2. Toespraak voorzitter over de start van een nieuwe periode De voorzitter: Dames en heren, zoals gezegd, is het vanavond een bijzondere raadsvergadering. Ik heb gisteren al gezegd bij het afscheid: Ik hou het een beetje kort. Ik weet niet of ik mij daar echt aan heb gehouden, maar ik vond het in ieder geval aardig om u nu ook wat langer toe te spreken en daarbij ook even te wijzen op het belang van de functie die u gaat vervullen. We hadden gisteren een mooie avond, een sfeervolle, humorvolle avond die ook past bij deze raad. De oude raad heeft ook nog een belangrijk besluit genomen gisteravond en dat besluit betreft de toelating van u als leden tot deze raad. De oude raad heeft namelijk de geloofsbrieven onderzocht en besloten dat u allen toegelaten mocht worden. Dat is op zich wel een meevaller, denk ik. Vandaar dat u hier ook allemaal zit. Zo meteen volgt de beëdiging en - zoals gezegd - wacht u een belangrijke, boeiende maar ook zware functie als het bestuur van onze stad. Een zeer eervolle functie, omdat u met elkaar de belangrijkste bestuurslaag in Nederland vormt, namelijk het lokaal bestuur. Dicht bij de mensen, sturend op de kwaliteit van onze dagelijkse leefomgeving, sturend op dat wat onze inwoners het meeste raakt. Zoals bijvoorbeeld: veiligheid, sportvoorzieningen, cultuur, openbare ruimte, zorg, onderwijs, werkgelegenheid en sociale voorzieningen. Daar gaan wij allemaal over. We hebben dat in de verkiezingen dat ook goed geprobeerd duidelijk te maken. Helaas is dat niet voor iedereen zo over gekomen, maar het is wel zo. En dat maakt het lokale bestuur ook heel erg boeiend, want hier sta je echt als bestuurder met je poten in de klei, als ik het zo mag zeggen. In de rivierklei, in ons geval. Maar je ziet ook zelf het resultaat van je inspanningen. En als bestuurder wordt je direct aangesproken op je daden door onze inwoners. Jullie zullen straks moeten kunnen schakelen, ook tussen de verschillende rollen. Rollen die je als raadslid hebt. Kaderstellend, controlerend en volksvertegenwoordigend. En je moet daarnaast ook kunnen laveren in de tijdsbesteding tussen het werk - de normale baan die jullie hebben het raadswerk en privé. En dat allemaal in een steeds complexere samenleving met een enorm toegenomen takenpakket en mondige burgers. We zullen moeten omgaan met de paradox dat de burgers steeds meer een beroep doen op de overheid en risico s steeds minder accepteren. Tegelijkertijd vragen wij van onze inwoners om meer eigen verantwoordelijkheid te nemen. Ja, dat is best ingewikkeld. En gaat het nu inderdaad om de hoofdlijnen of om de details? Dat is altijd een bekende discussie tussen bestuurskundigen. Volgens mij gaat het om beiden. Zonder te verzanden in details, wordt ook nogal eens vergeten hoe cruciaal die details kunnen zijn. Het gaat er om te luisteren en oog te hebben voor de details en om vanuit algemeen belang te besturen op hoofdlijnen. Nou, hebben jullie er nog zin in? Het is een hartstikke mooie uitdaging. Ik weet uit eigen ervaring dat het gewoon ontzettend leuk is om te doen. We vormen echt met elkaar het bestuur van deze stad. Het is ook belangrijk dat u zich realiseert dat we met elkaar het bestuur vormen van alle inwoners. Zoals u weet, heb ik mij ontzettend gestoord aan de uitlatingen van Wilders, vorige week, waardoor ook inwoners van onze stad zich gediscrimineerd en weggezet voelden. Ik heb daarom zaterdag een open brief aan alle inwoners van Tiel gericht, waarin ik iedereen oproep om samen en eensgezind afstand te nemen van dergelijke opvattingen. Het doet mij dan ook goed dat u vanavond een motie zult indienen ter ondersteuning van deze brief. Ik heb gisteren stil gestaan bij de kwaliteiten van de vorige raad. Dan zult u zeggen: Ja, daar hebben we niet zoveel meer mee te maken. Wij zijn de nieuwe raad. Maar de vorige raad beschikte over een aantal belangrijke eigenschappen, goede eigenschappen. Die heb ik gisteren genoemd. Ik zal ze nog even herhalen: constructief, goede sfeer, niet op de persoon, ruimte voor humor en relativering en besluitvaardig. Ik hoop van harte dat we dat in deze nieuwe raad kunnen vasthouden. En ik heb daar - gelet op de toegelaten raadsleden - ook alle vertrouwen in. Ik heb ook aangegeven dat zaken allemaal beter kunnen. En daarom zijn in het kader van BAS het Bestuurlijk Ambtelijk Samenspel al veel acties ingezet. Die heb ik gister ook genoemd. Nog net op de valreep van de oude raad en college is de zogenaamde quick scan lokaal bestuur uitgevoerd. Dit is een soort nulmeting, waarbij door geënquêteerden vanuit de organisatie aan het college en de raad vragen gesteld zijn over het ervaren samenspel. Ik breng dat rapport graag onder jullie aandacht en twee onderwerpen wil ik hier nog even nader belichten. Het gaat om de integriteit en de oriëntatie op de samenleving. De integriteit van raadsleden, collegeleden en ambtelijke organisatie bij ons in Tiel, wordt hoog gewaardeerd. Dat is mooi en ook belangrijk om vast te houden. U weet uit alle berichten die we altijd in de krant lezen en uit de contacten die we hebben, dat dit niet in alle raden in Nederland vanzelfsprekend is. Helaas. Ik verwijs u daarom ook naar het belang ook van de

35 3 straks vast te stellen gedragscode, die bij ons op de agenda staat vandaag. En vooral in deze tijd van oprukkende social media vragen vooral de goede omgangsvormen voortdurend aandacht en is het van belang elkaar daar tijdig op aan te spreken. Zowel voor de raad in Tiel, als voor veel andere raden, is het nog een worsteling om voldoende prioriteit te geven aan de maatschappelijke oriëntatie. En dat wordt toch des te belangrijker, omdat bezuinigingen en taken in het sociaal domein nopen tot nog grotere betrokkenheid en participatie van onze inwoners. Inmiddels zijn hiertoe al initiatieven gestart door de vorige raad, zoals bijvoorbeeld stadsgesprekken. Om hieraan prioriteit te kunnen geven is het daarom van belang dat wij, als raad, goede sturing houden op de eigen agenda en daarmee op de termijnkalender. Ik wil hier ook de echt nieuwe raadsleden nog afzonderlijk apart toespreken, maar tegelijkertijd de raadsleden die de vorige periode al hebben meegemaakt. Blijf fris en kritisch op de dossiers die bij u langs gaan komen. Dat gaan er heel veel worden. Soms is dat wat ingewikkeld, maar blijf scherp en kritisch. Stel je ook de vraag of het anders of beter kan en bevraag daarover het dagelijks bestuur, het College en ook elkaar. Laat je nooit het bos in sturen met de opmerking dat we dat nu eenmaal altijd al zo deden. En ik wil u daartoe een kleine illustratie geven. Er zijn gister nogal wat gedichten voorgelezen, dus ik denk: Ik kan nu vandaag niet meer achterblijven. Maar ik ben niet zo n gedichtenman, dus ik heb een verhaal uit het verleden, uit de Russische tsarentijd. De Russische tsaar zag tijdens een winterse wandeling in de hoek van de paleistuin een schildwacht staan. Wat hij daar precies deed, was voor hem een raadsel, want veel meer dan een perkje met wat onkruid viel er niet te bekennen. Reden om de schilwacht om opheldering te vragen. De schilwacht moest de tsaar tot zijn schaamte het antwoord schuldig blijven. Zijn opdracht luidde om op deze plek de wacht te houden en dus deed hij dat. De kwestie interesseerde de tsaar in hoge mate en hij besloot tot een diepgaand onderzoek. Drie dagen later waren de resultaten er al. Dat is op zich ook al iets om van te leren. Zo snel kan het. Maar dat was niet de essentie van mijn verhaal. Er was niemand aan de ondervraging ontsnapt. Uit onderzoek bleek echter dat geen enkel lid van het hofpersoneel zich kon herinneren dat er ooit een tijd was geweest dat er geen wacht op deze post stond. Hoewel dus iedereen wist dat er iets werd bewaakt, wist niemand precies wàt. De tsaar nam hier geen genoegen mee en na een intensieve speurtocht in de archieven werd het mysterie opgelost. Eens had Catharina de Grote een rozenstruikje, dat zij cadeau kreeg van een van haar geliefden in dat kleine perk laten planten. Om te voorkomen dat een of andere onverlaat er per ongeluk op zou trappen, gaf zij opdracht de roos te bewaken. De rozenstruik had twee zomers uitbundig gebloeid, maar was toen ten prooi gevallen aan de vorst. Niemand kwam echter op het idee om de bewaking op te heffen, ook al diende die geen enkel doel meer. Aldus het verhaal. Denk daar even over na. Ik bedoel natuurlijk niet dat wij alleen maar met onnozele dingen bezig zijn in Tiel. Geenszins. Ik heb gisteren ook gerefereerd aan alle belangrijke besluiten die genomen zijn in de periode Ik heb die ook uitgedeeld, dus die kunt u bij de oudere raadsleden nog eens opvragen. Maar wat ik nog wel wil zeggen, is dat het goed is om altijd de achterkant van het gelijk te blijven belichten en - zoals gezegd - scherp en kritisch te blijven. Dat wil ik met dit verhaal zeggen. Dames en heren, ik kom tot een afronding, maar niet voordat ik nog een belangrijke zaak hier aan de orde heb gesteld en dat gaat over, jawel de heer Spekman is er volgens mij niet, maar het gaat niet over het bord, overigens maar wel over Johan Dirk van der Capellen tot den Pol. Hij is in 1741 op deze plek geboren, waar nu de raadzaal staat. Precies deze plek. Hij was een historische figuur die een belangrijke rol speelde in onze vaderlandse geschiedenis. Hij speelde een belangrijke rol in de patriottenbeweging en schreef in 1781 het bekende Pamflet aan het Volk van Nederland. Wie kent het niet. Hij wordt door vele historici gezien als een van de grondleggers van de democratie en als een van de voorvechters van de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten van Amerika. Van der Capellen is vooral relevant omdat hij op een nieuwe manier politiek bedreef. Hij bracht met zijn optreden politiek dichter bij de burger. Hij ijverde voor vrijheid van meningsuiting en drukpers en hij durfde de vinger op de zere plek te leggen. Hij zorgde er voor dat politieke discussies weer breed werden gevoerd, dat die ergens over gingen en dat daarmee de kloof tussen politiek en burger werd overbrugd. Hij was daarmee - al voor de Franse Revolutie - zijn tijd ver vooruit. Hella Haasse heeft een historische roman aan hem gewijd en die heet: Schaduwbeeld of het geheim van Appeltern. Helaas is hij en dat is de reden waarom hij bij velen van u niet bekend is - in de geschiedenisboeken onderbelicht gebleven. En daarom ook in Tiel relatief onbekend. Alle reden, volgens mij, om daar een eind aan te maken. Want ik hoef u niet uit te leggen dat de thema s die ik

36 4 zonet benoemde nog heel erg actueel zijn in deze tijd. Daarom is het heel mooi dat we, samen met de Oudheidkamer, het initiatief hebben genomen om een herinneringsteken op te gaan richten, hier in de stadhuistuin. Dat past ook bij het historisch karakter van dit Ambtmanshuiscomplex en het zal de bezoekers nog meer uitnodigen om hier een kijkje te komen nemen. We gaan hiervoor een prijsvraag uitschrijven onder Tielse kunstenaars en de planning is dat het kunstwerk onthuld wordt op de geboortedag van Johan Dirk van der Capellen, op 2 november. Dan weten jullie dat ook weer. Wel een historisch verhaal aan het worden, hè. Beste raadsleden, ik wil jullie nu alvast van harte geluk wensen met het raadslidmaatschap van onze mooie gemeente Tiel. De beëdiging volgt zo meteen natuurlijk nog. Ik wens jullie heel veel succes. Ik ga niet herhalen wat ik net allemaal heb gezegd, maar ik wens u vooral ook heel veel plezier, want dat is ook belangrijk: dat je met elkaar - naast dat wij serieus en belangrijk werk doen - ook gewoon een hele leuke tijd met elkaar hebben. Wat dat betreft, kijk ik uit naar een prettige samenwerking. (Applaus) 3. Beëdiging van de toegelaten leden van de raad De voorzitter: Dan komen wij bij het belangrijke moment en dat is de beëdiging. Ik zal even uitleggen hoe we dat gaan doen. We hebben een aantal raadsleden dat de eed aflegt en een aantal raadsleden dat de belofte aflegt. Ik begin zo meteen met de raadsleden die de eed gaan afleggen. Ik ga sowieso staan en ik vraag aan het raadslid waarvan ik de naam noem om ook te gaan staan. Voor degene die de eed afleggen ik zal zo meteen de tekst nog voorlezen wil ik vragen om de rechterarm omhoog te doen en twee vingers gesloten. En degene die de belofte afleggen hoeven alleen de tekst uit te spreken. De anderen kunnen allemaal blijven zitten. Degene die de eed of belofte aflegt, gaat staan. Normaal, als dat tussentijds gebeurt, vraag ik aan de betrokkene om hier voor mij te gaan staan, maar dan krijgen we nu wel heel veel geschuifel heen en weer en dat wordt een beetje onrustig. Ik zal de tekst van de eed voorlezen. De tekst van de eed luidt als volgt: Ik zweer, dat ik om tot lid van de raad benoemd te worden, rechtstreeks noch middellijk, onder welke naam of welk voorwendsel ook, enige gift of gunst heb gegeven of beloofd. Ik zweer dat ik om iets in het ambt te doen of te laten, rechtstreeks noch middellijk, enig geschenk of enige belofte heb aangenomen of zal aannemen. Ik zweer dat ik getrouw zal zijn aan de Grondwet, dat ik de wetten zal nakomen en dat ik mijn plichten als lid van het gemeentebestuur naar eer en geweten zal vervullen. Dan wil ik aan u straks vragen om deze beantwoorden, als ik uw naam roep, te beantwoorden met: Zo waarlijk helpe mij God Almachtig. Dan begin ik met degene die de eed afleggen, in willekeurige volgorde: Mevrouw Son - Stolk: Zo waarlijk helpe mij God Almachtig. Mevrouw Stoeten - Flach: Zo waarlijk helpe mij God Almachtig. De heer Verbeek: Zo waarlijk helpe mij God Almachtig. De heer Driessen: Zo waarlijk helpe mij God Almachtig. Mevrouw Derksen: Zo waarlijk helpe mij God Almachtig. Mevrouw Duquesnoy - van den Heuvel: Zo waarlijk helpe mij God Almachtig. De heer Van Gurp: Zo waarlijk helpe mij God Almachtig. De heer Van Oostrom: Zo waarlijk helpe mij God Almachtig. De voorzitter: Dan komen wij bij de verklaring en belofte. Daar zal ik ook de tekst van voorlezen.

37 5 Ik verklaar dat ik om tot lid van de raad benoemd te worden, rechtstreeks noch middellijk, onder welke naam of welk voorwendsel ook, enige gift of gunst heb gegeven of beloofd. Ik verklaar en beloof dat ik om iets in het ambt te doen of te laten, rechtstreeks noch middellijk, enig geschenk of enige belofte heb aangenomen of zal aannemen. Ik beloof dat ik getrouw zal zijn aan de Grondwet, dat ik de wetten zal nakomen en dat ik mijn plichten als lid van het gemeentebestuur naar eer en geweten zal vervullen. Als ik uw naam roep, vraag ik u om te antwoorden met: Dat verklaar en beloof ik. De heer Manuhutu: Dat verklaar en beloof ik. De heer Van IJzendoorn: Dat verklaar en beloof ik. Mevrouw Budak: Dat verklaar en beloof ik. De heer Groen: Dat verklaar en beloof ik. De heer Gradisen: Dat verklaar en beloof ik. De heer Van den Burg: Dat verklaar en beloof ik. Mevrouw Kreuk - Wildeman: Dat verklaar en beloof ik. Mevrouw Önder: Dat verklaar en beloof ik. De heer Alişkan: Dat verklaar en beloof ik. De heer Henning: Dat verklaar en beloof ik. De heer Melissen: Dat verklaar en beloof ik. Mevrouw Metiary - Volmer: Dat verklaar en beloof ik. Mevrouw Van Rhee - Oud Ammerveld: Dat verklaar en beloof ik. Mevrouw Rooders - van Geldermalsen: Dat verklaar en beloof ik. De heer Verspuij: Dat verklaar en beloof ik. De heer Zuidema: Dat verklaar en beloof ik. Mevrouw Groenendaal: Dat verklaar en beloof ik. Mevrouw Verhoeks - Dekker: Dat verklaar en beloof ik De voorzitter: Dank u wel. Als het goed is, zijn we niemand vergeten. Dan wil ik u nogmaals van harte feliciteren. U bent nu echt raadslid in deze raad, met elkaar. Dus wij kunnen samen aan de slag. (Applaus) We hebben niet zo n hele lange agenda, als het goed is. Dus, ik wil voorstellen om even door te gaan. Dan mag u straks iedereen feliciteren. Dan kunt u meteen kijken of de eerste vergadering een beetje netjes verloopt. Wij beginnen altijd met het vaststellen van de agenda en mijn vraag is of u daarmee akkoord bent. Ik begreep in ieder geval dat er een motie wordt ingediend. Klopt dat? Ik kijk even naar mevrouw Önder. Die zullen we dan behandelen vòòr de rondvraag. Bent u daarmee akkoord? Dan vraag ik u straks om hem toe te lichten en voor te lezen. Dan trekken wij nog een voorkeursnummer. De griffier vraagt mij nu om dat uit te leggen. Dat is wel goed, inderdaad. Het voorkeursnummer is bedoeld om te bepalen bij welk raadslid hoofdelijke stemmingen zullen aanvangen. De stemmingen vanavond zullen aanvangen. Het lijkt een beetje op

38 6 de WK-loting. Ze zijn niet voorverwarmd, overigens. De heer Verspuij, proficiat. Dat zeg ik er ook altijd bij. Dan hebben wij, voordat wij verder naar de agenda gaan, nog een ander belangrijk besluit te nemen en dat is dat wij een commissie van stemopneming moeten vaststellen. Meneer Gradisen zit hard te lachen, maar ik heb meteen een functie voor u. De commissie van stemopneming is vanavond erg belangrijk. Wij stellen altijd een commissie van stemopneming in op het moment dat wij een schriftelijke stemming met elkaar hebben. En wanneer het over personen gaat, stemmen wij altijd schriftelijk. Vanavond gaan wij heel veel benoemingen doen onder agendapunt 4. Dat betekent dat wij daarvoor stembriefjes gaan invullen en dat betekent dat wij vervolgens een commissie nodig hebben om daartoe de telling te gaan verrichten. Mijn voorstel is dat die commissie gaat bestaan uit de volgende personen dat zijn er altijd drie - de heer Gradisen als voorzitter, de heer Henning als lid en mevr. Stoeten-Flach als lid. Als u daarmee kunt instemmen? Dat is het geval, zie ik. Dan zal dit de commissie van stemopneming zijn. De commissie zal worden bijgestaan door de locogriffier, mevrouw Pullen. 4. Diverse benoemingen De voorzitter: Dan gaan wij naar agendapunt 4. Dat zijn de diverse benoemingen en dat zijn er heel veel. Het lijkt mij goed als mevrouw Pullen uitleg geeft over de verschillende stembriefjes. Voordat we dat doen: we hebben in ieder geval een raadsbesluit voor benoeming, waarbij wij ook twee kandidaten hebben. Dat gaat over het vervangend voorzitterschap van de raad. Wij moeten ook altijd een vervangend voorzitter aanwijzen van de raad. Voor de eerste vervangend voorzitter hebben we één kandidaat: dat is de heer Melissen, die mij dus zal vervangen als dat nodig mocht zijn, als uw voorzitter. En voor de tweede vervangend voorzitter van de raad hebben we twee kandidaten, namelijk de heer van Oostrom en de heer Zuidema. Goed gebruik is, dat voor deze functie, kandidaten even een korte toelichting geven, zijnde een motivatie op hun kandidaatstelling. De heer van Oostrom: Ik ben acht jaar lid van de Tielse politiek. Inmiddels zit ik zes jaar in de raad. Ik heb vier jaar in de commissie Ruimte gezeten, met daarbij natuurlijk de hoorcommissies Ruimtelijke Plannen. Ook heb ik regelmatig de voorzitter van de commissie Samenleving en Bestuur vervangen. Ik denk, dat ik inmiddels redelijk ervaren ben als voorzitter en ik denk dat ik ook - als het nodig is - de nodige structuur aan de raad zou kunnen geven. Dat hopelijk wel in een ontspannen sfeer, zoals we dat ook altijd doen in de commissies. En ik denk dat ik ook wel in staat ben, op bijzondere momenten, als het nodig is, u als raad op een waardige manier te vertegenwoordigen. De heer Zuidema: Dank u wel, voorzitter. Ik heb een aantal maanden de commissie Samenleving mogen voorzitten; ook met lastige dossiers, lastige discussies. Ik heb het idee dat ik in staat ben geweest die discussies goed te leiden en de commissie mee te nemen naar een goede advisering. Daarnaast vind ik het belangrijk dat je als plaatsvervangend voorzitter zorgt voor de continuïteit van het proces en ook het proces begeleidt en bewaakt. En daarnaast vind ik het heel belangrijk dat zoiets zoveel mogelijk in een ontspannen sfeer kan gebeuren, zonder het belang van de zaken uit het oog te verliezen. Dank u wel. De heer Melissen: Dank u wel, voorzitter. Ik ben de afgelopen periode, vier jaar lang, plaatsvervangend voorzitter geweest. Ik heb ook daadwerkelijk raadsvergaderingen mogen voorzitten. Ik moet wel zeggen: dat was wel een uitdaging in het begin. Maar het is dan belangrijk om toch de vergadering van a naar b te brengen en het liefst zo slagvaardig mogelijk, waar wel ruimte blijft voor het debat. Maar het is méér dan dat. Als plaatsvervangend voorzitter zul je ook af en toe handtekeningen moeten zetten en je zult het Presidium moeten voorzitten op het moment dat de voorzitter er niet is. Dat gebeurt zelden, maar het is wel aan de orde. En af en toe wordt er ook wel gevraagd of je toespraken wilt houden en dat zijn toch wel ingewikkelde zaken. Ik heb het in ieder geval, de afgelopen vier jaar met heel veel plezier gedaan. Ik vind het een belangrijke taak en ik zou het graag nog vier jaar willen doen. De voorzitter: Dank u wel. Ik loop even de besluiten langs die we gaan nemen. En daarna zal mevrouw Pullen even de toelichting geven op het invullen van de stembriefjes, omdat dit wellicht soms wat ingewikkeld kan zijn. Zoals gezegd, benoemen wij: een eerste vervangend voorzitter van de raad en een tweede vervangend voorzitter van de raad. We benoemen de voorzitters van de raadscommissies. Dat zijn in Tiel: de commissies Ruimte, Bestuur, Samenleving en Beleidscyclus. We

39 7 benoemen de leden van deze genoemde raadscommissies. Dan gaan we alle plaatsvervangende leden van het Presidium benoemen. Standaard in het Presidium zitten de voorzitter van de raad, de vervangend voorzitter van de raad, de voorzitters van de raadscommissies en de voorzitters van de in de raad vertegenwoordigde fracties, die geen voorzitter van een raadscommissie leveren. Maar het is ook wel handig als ze plaatsvervangers hebben. Vervolgens benoemen we de leden van de werkgeverscommissie van de griffie. Dan gaan we voor de gemeenschappelijke regelingen de Regio Rivierenland, een lid van het Algemeen Bestuur benoemen, een plaatsvervangend lid van het Algemeen Bestuur en het gemeenschappelijke lid namens de tien gemeenten, oftewel een onafhankelijk voorzitter. Dan gaan wij voor Lander, de gemeenschappelijke regeling, alle leden van het Algemeen Bestuur benoemen en de plaatsvervangend leden. Dan voor Medel, het industrieschap Medel, de leden van het Algemeen Bestuur en de plaatsvervangende leden. En voor de Gemeenschappelijke Regeling van het Archief, het RAR, de leden van het Algemeen Bestuur en de plaatsvervangende leden. De leden van het Algemeen Bestuur van de gemeenschappelijke regeling GGD Gelderland-Zuid en het plaatsvervangend lid en hetzelfde voor het Recreatieschap Neder-Rijn, Lek en Waal. We hebben overigens ook een gemeenschappelijke regeling waarbij leden worden aangewezen volgens de gemeenschappelijke regeling zelf, door het college en voor de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid is op basis van de gemeenschappelijke regeling en volgens de Wet, de burgemeester lid van het Algemeen Bestuur. En dan hebben wij nog het aandeelhouderschap in de waterleidingmaatschappij Vitens, namens de gemeente. Dan ben ik er, volgens mij. Meneer van Oostrom. De heer van Oostrom: Voorzitter, ik kijk net even naar het stembriefje voor de afvaardiging naar Lander. Er staat dat twee kandidaten gekozen moeten worden. Dat klopt. En er staat dat je dan maximaal drie kruisjes kunt invullen, maar - volgens mij - kun je er maximaal twee invullen. Is dat correct? De voorzitter: Dat zullen we zo even laten zien bij het stembriefje. Dan wordt het waarschijnlijk zo duidelijk. Naast de portefeuillehouder zijn er nog twee raadsleden nodig en er zijn drie kandidaten. En dat geldt ergens anders ook bij een gemeenschappelijke regeling. We lopen even de stembriefjes langs. Ik vraag u even goed op te letten, zodat we daarover geen problemen gaan krijgen. De locogriffier: We beginnen met het stembriefje voor agendapunt 4.1 en 4.2. Als het goed is, ligt dat bovenop. Er wordt gevraagd om te kiezen voor de eerste vervangend voorzitter van de raad en de tweede vervangend voorzitter van de raad. Bij de eerste vervangend voorzitter van de raad zal het niet zoveel problemen opleveren; u bent vòòr of tegen. Bij de tweede vervangend voorzitter van de raad moet u er wel opletten dat als u bij de ene kandidaat vòòr invult, dat u dan bij de ander 'tegen' moet invullen. Niet vergeten om het in te vullen, anders is er sprake van een blanco stem en dan hebben we een ongeldige stem. Dus, ik vraag u nu om dat briefje in te vullen en dan wordt dat zo opgehaald door de bode. We gaan nu over tot het stembriefje voor agendapunt 4.3. Daar wordt gevraagd om de voorzitters te benoemen van de commissies Ruimte, Bestuur, Samenleving en Beleidscyclus. Voor iedere commissie is één persoon gekandideerd. Om het u gemakkelijk te maken: als u het met alle vier eens bent, dan kunt u in het rechterbovenhoekje een kruis zetten. Bent u het er niet mee eens, dan bent u verplicht om alle vakjes in te vullen. Ik hoop dat dit duidelijk is. De voorzitter: Makkelijker kunnen we het niet maken, zou ik zo zeggen. De locogriffier: Dan gaan we verder met stembriefje 4.4.a. Dat is voor de commissie Ruimte. Ook hier kunt u rechts bovenin het vierkantje invullen als u akkoord bent met alle kandidaten. Bent u niet akkoord, dan moet u het hele formulier invullen. We gaan over tot agendapunt 4.4.b. Dat is de commissie Samenleving. Daarbij staat ook rechts bovenin een hokje. Wanneer u hierin een kruis plaatst. Dan gaat u akkoord met allemaal en anders moet u dus alle namen invullen.

40 8 Agendapunt 4.4.c, het stembriefje voor de commissie Bestuur. Hiervoor geldt hetzelfde als voor de andere commissies. We kunnen verder gaan met stembriefje 4.4.d. Dat zijn de leden van de commissie Beleidscyclus. Ook hiervoor geldt dezelfde procedure. We kunnen verder gaan met stembriefje 4.5. Hier heb ik wel even een mededeling over. De voorzitter: Mag ik even uw aandacht hebben, dames en heren, want het is belangrijk dat dit goed verloopt. De locogriffier: Ik heb even een mededeling met betrekking tot dit stembriefje, 4.5, want hier wordt gevraagd om de plaatsvervangende leden van het Presidium te benoemen. En plaatsvervangende leden van het Presidium moeten raadsleden zijn. Hier staat mevrouw L. Zonneveld voor Sociaal Tiel als lid genoemd en dat kan helaas niet, omdat zij geen raadslid is. Wij strepen die naam even door en verder wordt u gevraagd, als u voorts akkoord bent met alle leden, om rechts bovenin het vakje aan te kruisen. Zo niet, dan moet u het formulier helemaal invullen. De heer Manuhutu: Voorzitter, mag ik nog even een vraag stellen? Ik zie dat bij ons geen naam is ingevuld en dat is waarschijnlijk een omissie vanuit onze kant. Ik hoor dus net dat wij een raadslid kunnen opgeven en aangezien we met twee raadsleden zijn in deze fractie, wil Ik graag de heer M. Alişkan voorstellen als plaatsvervangend lid in het Presidium. De voorzitter: Dat lijkt mij prima. Dus, als u die naam allemaal even wilt invullen. De heer M. Alişkan, als plaatsvervanger voor ProTiel. Dank u wel. De locogriffier: Dan kunnen we verder met stembriefje 4.6. Hier wordt gevraagd om de werkgeverscommissie van de griffie te benoemen. Voor deze commissie zijn twee raadsleden nodig. Er hebben zich ook twee raadsleden gekandideerd. Dus, als u het daarmee eens bent, kunt u weer een kruis in het hokje zetten. Zo niet, dan moet u het formulier even helemaal invullen. Dan gaan we verder met het stembriefje 4.7. Dat is voor de benoeming van het gemeenschappelijk lid van het Algemeen Bestuur van de Regio Rivierenland, een gewoon lid van het Algemeen Bestuur Regio Rivierenland en een plaatsvervangend lid van het Algemeen Bestuur Regio Rivierenland. Als u het eens bent met de genoemde kandidaten, rechts bovenin een kruis en anders het hele formulier invullen. Mevrouw Van Rhee - Oud Ammerveld: Ja, ik vraag het toch maar. Er staat eerste locoburgemeester. Ik neem aan dat dat van de gemeente Tiel is? De heer Van Schelven is natuurlijk van Culemborg. De voorzitter: De heer Van Schelven is onafhankelijk voorzitter namens de tien gemeenten. Aldus is het voorstel. De eerste locoburgemeester betreft de locoburgemeester van onze eigen gemeente. De locogriffier: Dan gaan we verder met stembriefje 4.8 en 4.9. Ik heb daar wel een paar mededelingen over. Als leden van het Algemeen Bestuur van Gemeenschappelijke regeling Lander Werk en Integratie staat als eerste de portefeuillehouder Werk en Inkomen genoemd. Er is mij zojuist medegedeeld, dat dit niet de correcte benaming is. Dat moet portefeuillehouder Arbeidsmarktbeleid en Werkgelegenheid zijn. Verder wil ik even nog het volgende toelichten: naast de portefeuillehouder zijn er twee raadsleden nodig voor benoeming. Dus u kunt bij twee kandidaten vòòr plaatsen en bij één moet u tegen zeggen. En dat geldt ook bij het industrieschap Medel, daar hebben zich ook drie raadsleden gekandideerd en er kunnen maar twee raadsleden worden benoemd. Bij twee personen vòòr en een persoon tegen. Ik heb nog heel even een mededeling met betrekking tot stembriefjes 4.8 en 4.9. Die zijn nu opgehaald. Maar daarmee worden dan de AB-leden benoemd. Voor de plaatsvervangende leden hebben we geen kandidaten binnengekregen. Dat zal dan in de volgende raadsvergadering moeten gebeuren. Dan naar het laatste stembriefje 4.10, 4.11, 4.12 en Daar wordt u gevraagd om het lid van het Algemeen Bestuur van de gemeenschappelijke regeling Archief Rivierenland te benoemen. Daarvoor hebben we één raadslid nodig en daarvoor heeft zich ook één raadslid gekandideerd. En verder een plaatsvervangend lid van de RAR, een aandeelhouder van de waterleidingmaatschappij Vitens, lid van het bestuur van het Recreatieschap Neder-Rijn, Lek en Waal, plaatsvervangend lid van het Recreatieschap en het lid van het Algemeen Bestuur gemeenschappelijke regeling GGD Gel-

41 9 derland-zuid en het plaatsvervangend lid daarvan. Als u met alle kandidaten eens bent, kunt u rechts bovenin weer een kruis in het hokje zetten en anders moet u het formulier invullen. De voorzitter: Dank u wel. U heeft allemaal goed meegedacht, zoals dat te doen gebruikelijk is in onze raad. Hou dat vol. Ik ben blij dat de heer Brink weer op zijn plek gaat zitten. De conclusie was namelijk net dat er op zijn minst, want ik wil niet iemand te kort doen, twee oud-leden van de raad van Tiel hebben zitten, die er een respectabel aantal dienstjaren op hebben zitten. Ze zijn daarvoor ook beiden gedecoreerd. Ik heb vroeger veel naar de Muppets gekeken Ik stel voor om de vergadering te schorsen, zodat de heer Gradisen, de heer Henning en mevrouw Stoeten-Flach kunnen gaan tellen. De vergadering wordt geschorst om de uitgebrachte stemmen te tellen. De vergadering wordt hervat. De voorzitter: Ik heropen de vergadering. De functie van de bel die u net hoorde, was overigens niet dat de aanbiedingen langskomen, maar dat u weer wordt verwacht in de raadszaal. Ik zeg dat even voor de nieuwe raadsleden. Het woord is aan de heer Gradisen. Of u rustig voor kunt lezen hoe de uitslagen zijn per stembriefje. Dan zal ik dat noteren per benoeming. De heer Gradisen: Ik dacht dat ik alle stembiljetten moest gaan voorlezen. Ik schrok al. Ik wil even van te voren zeggen, dat ik deze benoeming niet te danken heb gehad van enige kandidaat die op deze formulieren aanwezig is. Dit even voor de duidelijkheid. Meneer de voorzitter, beginnend bij de benoeming van de eerste vervangend voorzitter van de raad, daarin zijn 26 geldige stembriefjes ingeleverd. Daarbij zijn 24 voor de heer Melissen en 2 personen hebben tegen gestemd. De voorzitter: Dat betekent dat dit is besloten. De heer Melissen wordt de eerste plaatsvervangend voorzitter van de raad. De heer Gradisen: Benoeming van de tweede vervangend voorzitter van de raad. Daartoe zijn 25 geldige stemmen uitgebracht en is één ongeldige stemb uitgebracht. Daarbij zijn twaalf stemmen uitgebracht op de heer Van Oostrom en dertien stemmen op de heer Zuidema. En dat betekent - volgens mij - dat de heer Zuidema tweede vervangend voorzitter van de raad is. De voorzitter: Klopt. De heer Zuidema is benoemd tot tweede vervangend voorzitter van de raad. De heer Gradisen: De voorzitter van de commissie Ruimte. 26 geldige stemmen, 26 voor de heer Van Oostrom. De voorzitter: Dat betekent dat de voorzitter van de commissie Ruimte de heer Van Oostrom is. De heer Gradisen: De voorzitter van de commissie Bestuur. 26 geldige stemmen, waarvan 25 voor de heer Van den Burg en 1 tegen. De voorzitter: Dat betekent dat de heer Van den Burg is benoemd als voorzitter van de commissie Bestuur. De heer Gradisen: De voorzitter van de commissie Samenleving. 26 geldige stemmen, waarvan 26 voor de heer Zuidema. De voorzitter: Dat betekent dat de heer Zuidema is benoemd tot voorzitter van de commissie Samenleving. De heer Gradisen: De voorzitter van de commissie Beleidscyclus. 26 geldige stemmen, waarvan 26 voor de heer Melissen. De voorzitter: Dat betekent dat de heer Melissen is benoemd tot voorzitter van de commissie Beleidscyclus.

42 10 De heer Gradisen: Dan de benoeming van de leden in de commissie Ruimte, die ga ik niet één voor één doen, er zijn 26 geldige stemmen uitgebracht en alle kandidaten hebben 26 stemmen vòòr gehad. De voorzitter: Daarmee zijn alle voorgedragen leden benoemd in de commissie Ruimte. De heer Gradisen: De commissie Samenleving. 26 geldige stemmen, waarvan alle kandidaten 26 stemmen vòòr hebben gehad. De voorzitter: Daarmee zijn alle voorgedragen leden van de commissie Samenleving benoemd. De heer Gradisen: De leden van de commissie Bestuur het wordt eentonig 26 geldige stemmen en alle kandidaten hebben 26 stemmen voor gehad. De voorzitter: Dank u wel. Daarmee zijn alle voorgedragen leden van de commissie Bestuur benoemd. De heer Gradisen: De commissie Beleidscyclus. Ook 26 geldige stemmen en alle kandidaten hebben 26 stemmen voor gehad. De voorzitter: Dank u wel. Daarmee zijn alle voorgedragen leden van de commissie Beleidscyclus benoemd. De heer Gradisen: Het Presidium. De plaatsvervangende leden van het Presidium, met de wijziging dat mevrouw Zonneveld doorgehaald is en de heer Alişkan van ProTiel daar aan is toegevoegd. 26 geldige stemmen en alle kandidaten hebben 26 stemmen vòòr gehad. De voorzitter: Dank u wel. Daarmee zijn de voorgedragen plaatsvervangend leden van het Presidium benoemd. De heer Gradisen: De leden van de Werkgeverscommissie. 26 geldige stemmen, op de heer N.E. Gradisen waren 26 stemmen vòòr en de heer R. Manuhutu waren 25 stemmen voor en 1 tegen. De voorzitter: Dank u wel. Daarmee zijn de leden van de Werkgeverscommissie benoemd. De heer Gradisen: De benoeming tot een gemeenschappelijk lid van het Algemeen Bestuur van de Regio Rivierenland. 26 geldige stemmen en 26 stemmen vòòr. De voorzitter: Dank u wel. Daarmee is het gemeenschappelijke lid van het Algemeen Bestuur van de Regio Rivierenland benoemd. De heer Gradisen: Algemeen Bestuur van de Regio Rivierenland. Benoeming lid. 26 geldige stemmen en daarvoor waren 26 vòòr de burgemeester van Tiel. De voorzitter: Dank u wel. Daarmee is het lid van het Algemeen Bestuur namens Tiel benoemd. De heer Gradisen: Plaatsvervangend lid van het Algemeen Bestuur van de Regio Rivierenland. 26 geldige stemmen, waarvan 26 op de eerste locoburgemeester. De voorzitter: Dank u wel. Daarmee is het plaatsvervangend lid van het Algemeen Bestuur Regio Rivierenland benoemd. De heer Gradisen: Kijk en nu wordt het spannend, volgens mij. Het Algemeen Bestuur van de gemeenschappelijke regeling Lander, Werk en Integratie. De portefeuillehouder Werk en Inkomen, excuus de portefeuillehouder Arbeidsmarktbeleid, daar waren vier ongeldige stemmen en 22 stemmen vòòr. Dan de kandidaten: mevrouw E. Rooders daar waren dertien stemmen voor en twee ongeldig. Er waren twee stembriefjes ongeldig ingevuld, dus dat geldt voor alle kandidaten. 21 voor mevrouw Son-Stolk en mevrouw Stoeten-Flach had vijftien stemmen vòòr. Dit betekent - volgens mij - dat mevrouw Son-Stolk en mevrouw Stoeten-Flach in het Algemeen Bestuur van Lander zijn benoemd. De voorzitter: Klopt. Daarmee zijn de leden van het Algemeen Bestuur van Lander benoemd.

43 11 De heer Gradisen: Algemeen Bestuur van het industrieschap Medel. De portefeuillehouder Economische Zaken: dat waren 22 stemmen vòòr, vier ongeldig. Dat geldt ook voor de portefeuillehouder Financiën, 22 stemmen voor, vier ongeldig. En de overige kandidaten, er waren er drie ongeldig, 22 stemmen op de heer Henning, zeventien stemmen op de heer Verbeek en zeven stemmen voor de heer Van den Burg. Dus, dat betekent volgens mij dat de heren Henning en Verbeek zijn benoemd tot het Algemeen Bestuur industrieschap Medel. De voorzitter: Klopt. De heer Henning had 22 stemmen? De heer Gradisen: Ja, 22, 17, 7. De voorzitter: De heer Henning en de heer Verbeek zijn hiermee benoemd en ook de portefeuillehouders Economische Zaken en Financiën. De heer Gradisen: Algemeen Bestuur van de gemeenschappelijke regeling Archief Rivierenland. Er zijn 26 geldige stemmen en 26 stemmen voor beide kandidaten. De voorzitter: Daarmee zijn de voorgedragen kandidaten benoemd. De heer Gradisen: Plaatsvervangend lid van de gemeenschappelijke regeling Archief Rivierenland. Ook 26 geldige stemmen en 26 voor de kandidaat. De voorzitter: Daarmee is de kandidaat benoemd als plaatsvervangend lid. De heer Gradisen: Aandeelhouder in waterleidingmaatschappij Vitens. 26 geldige stemmen en 26 voor de portefeuillehouder Financiën. De voorzitter: Daarmee de portefeuillehouder benoemd. De heer Gradisen: Bestuur van het Recreatieschap Neder-Rijn, Lek en Waal. 26 geldige stemmen, 26 op de portefeuillehouder Recreatie. De voorzitter: Daarmee is de portefeuillehouder benoemd. De heer Gradisen: Plaatsvervangend lid van het Recreatieschap Neder-Rijn, Lek en Waal. 26 geldige stemmen, 26 voor de vervangend portefeuillehouder Recreatie. De voorzitter: Daarmee benoemd. De heer Gradisen: Algemeen Bestuur van de gemeenschappelijke regeling GGD Gelderland Zuid. 26 geldige stemmen, 26 op de portefeuillehouder Volksgezondheid. De voorzitter: Daarmee benoemd. De heer Gradisen: Plaatsvervangend lid van de gemeenschappelijke regeling GGD Gelderland Zuid. 26 stemmen waarvan 26 op de plaatsvervangend portefeuillehouder Volksgezondheid. De voorzitter: Daarmee benoemd. Dank u wel. Dank voor het vele werk dat de commissie van stemopneming heeft moeten doen om het in goede banen te kunnen leiden. Proficiat aan alle benoemde kandidaten in al deze commissies en regelingen en daar ook veel succes namens onze gemeente Tiel. 5. Vaststellen nieuwe Gedragscode Politieke Ambtsdragers De voorzitter: Dan komen wij bij het volgende agendapunt en dat betreft het vaststellen van de nieuwe gedragscode voor politieke ambtsdragers. Ik zal het even toelichten waarom deze tekst hier voorligt, We hebben de bestaande gedragscode wat geactualiseerd op basis van het concept van de gemeente Buren, leidend tot een meer modernere versie van de gedragscode. Buren is daar vrij ver in.

44 12 De code is niet op heel veel punten spectaculair veranderd. De grootste verandering zit m in de toevoeging van paragraaf 6, 7 en 8. Paragraaf 6 ziet daarbij toe op de onderlinge relaties en omgangsvormen. Dat heeft met name ook te maken met het toenemend gebruik van social media. Dit maakt het wenselijk om daar in de Gedragscode in ieder geval iets over te zeggen. De paragrafen 7 en 8 zien daarbij toe op mijn zorgplicht, als burgemeester, om de code periodiek bespreekbaar te maken bij uw raad en in het college. Zijn daar vragen over of opmerkingen van uw kant? Wil iemand daarover het woord voeren? Is dat niet het geval? U kunt allemaal instemmen met de gedragscode? Dan is aldus besloten. Voorstel aangenomen. 6. Gewijzigd vaststellen Reglement van Orde gemeenteraad De voorzitter: Dan komen we bij het gewijzigd vaststellen van het Reglement van Orde van de gemeenteraad. Dit vloeit deels voort uit de gewijzigde opstelling van de plaats van het Presidium in het bestuursproces en voorts is een aantal bepalingen aangepast, die betrekking hebben op de digitalisering van het raadswerk. Wenst iemand het woord te voeren over dit voorstel? Dat is niet het geval. Kunt u allemaal instemmen? Dat is het geval. Voorstel aangenomen. 7. Gewijzigd vaststellen Verordening Raadscommissies 2006 De voorzitter: Dan komen wij bij het gewijzigd vaststellen van de Verordening op de Raadscommissies. Ook daar vloeien de aanpassingen voort uit de digitalisering. Kunt u daarmee instemmen? Dat is het geval. Voorstel aangenomen. 8. Motie De voorzitter: Dan zijn we, voordat we naar de rondvraag gaan, toe aan de aangekondigde motie. Dan wil ik graag mevrouw Önder het woord geven. Mevr. Önder: Dank u wel, meneer de voorzitter. Ik kan eigenlijk heel kort zijn. Ik, van Groen Links, vond het belangrijk dat we als nieuwe raad benadrukken dat we hier voor àlle inwoners van Tiel zijn en dat we ook iedereen vertegenwoordigen, ongeacht etniciteit. Eigenlijk willen we uw eigen woorden ook onderstrepen die u in de brief hebt aangehaald. Zal ik de motie volledig voorlezen? De raad van de gemeente Tiel, in vergadering bijeen op 27 maart 2014, In overweging nemende dat: we in Nederland in een multiculturele samenleving wonen, waarin mensen uit verschillende culturen samen wonen en leven; Geert Wilders met zijn uitlatingen op 19 maart jl. een grens heeft overschreden met zijn uitspraken over Marokkanen, door hen als groep weg te zetten en op te roepen tot actie om het aantal Marokkanen te verminderen; Burgemeester Hans Beenakker in een open brief aan de inwoners van Tiel duidelijk stelling heeft genomen tegen de hierboven genoemde uitlatingen van Geert Wilders; van mening zijnde dat: geen enkele groep mensen in Nederland op basis van afkomst weg gezet mag worden Spreekt uit dat: de gemeenteraad van Tiel de woorden van de burgemeester, Hans Beenakker, onderschrijft en daarmee stelling neemt tegen de uitspraken van Wilders op 19 maart 2014, aangaande Marokkanen. en ondertekend door een meerderheid van de raad, Groen Links, CDA, D66, ProTiel, VVD, Sociaal Tiel, ChristenUnie en PvdA.

45 13 De voorzitter: Dank u wel. Daarmee heeft u meteen uw maiden speech afgelegd. De heer Van den Burg. De heer Van den Burg: Wij willen deze motie ook mede indienen, De voorzitter: Dank u wel. Daarmee wordt de motie door alle fracties gesteund. De heer Gradisen. De heer Gradisen: Een kleine toevoeging. Aanstaande zaterdag gaan de Marokkaanse verenigingen van Tiel naar het politiebureau om aangifte te doen tegen de heer Wilders. Zij roepen zoveel mogelijk mensen op om dat ook te doen. Dus, ik zou zeggen: eenieder die zich geroepen voelt om ook aangifte te doen, doe dat! Ik heb zelf een standaard aangifteformulier bij me. U kunt dus een exemplaar bij mij ophalen. Dan hoeft u daar geen moeite voor te doen. De voorzitter: Dank u wel. Wie verder nog over de motie? Ik kan u in ieder geval melden dat ik zeer veel positieve reacties heb gehad op de open brief vanuit de stad, zowel via Twitter als mensen die mij persoonlijk aanspraken of mailden. Eigenlijk, op een enkeling na, vrijwel geen negatieve reacties. Ik heb ook met de Marokkaanse organisaties gesproken in Tiel, die zich overigens ook aan het dat is niet naar aanleiding hiervan, hoor- maar sowieso al bezig zijn om zich te verenigen in een samenwerkingsverband van Marokkaanse organisaties. Daar heb ik mee gesproken om een beetje te horen hoe is dat en bij verschillende families en kinderen overgekomen wat er gebeurd is vorige week. Ook zij hebben uitgesproken het enorm te waarderen dat ik de open brief heb gestuurd en het ook heel erg te waarderen als ook de raad daar uitspraak over zou doen. Wat dat betreft is het heel erg goed dat deze motie vandaag voorligt. Zij zien dat als een belangrijke steun in de rug. Ik merk overigens ook dat, de uitspraak ging natuurlijk over Marokkanen, uit andere gelederen van de stad dit breed wordt opgepakt. Afschuw over de woorden die door Wilders zijn uitgesproken, niet alleen bij andere Nederlanders van allochtone afkomst, maar ook onder de autochtone Nederlanders is er enorm veel ophef ontstaan over deze uitspraken. Ik denk dat het goed is, wat collega Van der Laan van Amsterdam ook heeft aangegeven, dat de samenleving dit heel actief oppakt. Natuurlijk is het goed dat vanuit de politiek, zoals vandaag, ook een uitspraak komt. Maar het is vooral belangrijk dat de samenleving dit ook actief oppakt en als je naar het aantal aangiftes nu kijkt, dan maar niet alleen de aangiftes, maar ook naar alle reacties in de media, dan heeft dit enorm veel losgemaakt en heel breed in onze bevolking. Ik kan constateren dat de motie is aangenomen en wil u bedanken dat dit ook vandaag aan de orde is geweest en als extra steuntje in de rug wordt gezien door onze inwoners, dat de raad deze motie vandaag heeft aangenomen. Besluit: Zonder hoofdelijke stemming wordt de motie met een stellingname tegen de uitspraken van G. Wilders, fractieleider van de PVV in de Tweede Kamer, met algemene stemmen aangenomen. 9. Rondvraag De voorzitter: Daarmee zijn we aan de rondvraag. Wie durft? Nu missen we de heer Beijer. Het is natuurlijk spannend wie zijn rol gaat innemen. Ik moet u er nog wel op wijzen, meneer Gradisen, dat - we hebben het even gehad over de indeling en links- en rechts om, maar er mag ook nog binnen de fractie gewisseld worden van plaats. Dus ook wat dat betreft, wens ik u goede fractievergaderingen toe. Dat geldt natuurlijk voor de fracties die uit meerdere leden bestaan, vanzelfsprekend. Mevrouw Stoeten-Flach gaat weer gerust achterover zitten. Er wordt geen gebruik gemaakt van de rondvraag. 10. Sluiting De voorzitter: Daarmee is de vergadering is gesloten en gaan wij een borrel drinken en een foto maken. Inderdaad. Geen groepsfoto, dat durven we niet meer aan, maar ik wil wel vragen of van allen van u individueel een foto gemaakt kan worden. Dat is ook wenselijk voor de website onder andere. Dus niemand mag nog weg. Niemand wil ook weg. De vergadering is gesloten. (21.25 uur)

46 14 Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Tiel d.d. 16 april 2014 De griffier, de voorzitter,

47 Woordelijk verslag van de openbare vergadering van de raad der gemeente Tiel, gehouden op donderdag 31 maart 2014 om uur in de raadszaal van het stadhuis, Ambtmanstraat 13 te Tiel Aanwezig: Voorzitter: Griffier: De leden: de heer ir. J. Beenakker, voorzitter. de heer J.W. Westerholt, griffier. de heer M. Alişkan, mevrouw N. Budak, de heer P. van den Burg, mevrouw E.S. Derksen, de heer H.A. Driessen, mevrouw A.E.L. Duquesnoy - van den Heuvel, de heer N.E. Gradisen, mevrouw H.A. Groenendaal, de heren G.G.G. Groen jr., B. van Gurp, F.A.G. Henning en E. van IJzendoorn, mevrouw C.J. Kreuk - Wildeman, de heren R. Manuhutu en M.J.J. Melissen, mevrouw L.H.K. Metiary - Volmer, mevrouw A. Önder, de heer Th.J.M. van Oostrom, mevrouw C.A.A. van Rhee - Oud Ammerveld, mevrouw E. Rooders - van Geldermalsen, mevrouw C.M. Son - Stolk, mevrouw J.D. Stoeten - Flach en de heer D. Verbeek, mevrouw A.F.E. Verhoeks - Dekker, de heren L. Verspuij, M. Yüce en T. Zuidema. Verder aanwezig: De heer H. Beerten - informateur 1. Opening De voorzitter: Ik open de vergadering van 31 maart Iedereen van harte welkom. Zoals afgesproken, hebben we de indeling van de raadstafel ten opzichte van de vorige raad iets opgeschoven. Neem mij niet kwalijk. Ik moet even wennen aan de stemmen. Nou, de democratie leeft in Tiel. We hebben een derde raadsvergadering, volle bak. Dat is heel goed om te zien. Naast mij zit de heer Beerten, de informateur. Hij zal zo meteen eventuele vragen van uw kant beantwoorden en tijdens het debat zal hij op de publieke tribune plaatsnemen. De griffier. De griffier: Dank u, voorzitter. Er heeft zich één inspreker gemeld ten behoeve van agendapunt twee, de bespreking van het rapport van de informateur. Dit betreft de heer Frank Groen sr. De bode is inmiddels begonnen met de verspreiding van een stapeltje inhoudelijke rapporten van de informateur. Wie het eerst komt, wie het eerst maalt. Op is op. Ik wijs u op de eerste bijeenkomst in het kader van het startprogramma voor de nieuwe raad, morgen om uur, in deze raadzaal. En deze bijeenkomst heeft als titel: Een snelle, praktische start. En nou rest mij niets meer dan u het voorkeursnummer aan te bieden, voorzitter. De voorzitter: Mevrouw Rooders - van Geldermalsen. Dan komen we bij nog een belangrijk moment vanavond. En dat is dat één raadslid nog geïnstalleerd moet worden. Dat is de heer de heer M. Yüce. Ik begreep dat u de verklaring en belofte wil afleggen. Dan gaan wij beiden staan. Ik zal de tekst voorlezen. En als u dan het antwoord met: Dat verklaar en beloof ik na mijn tekst, dan komt het allemaal goed. Ik verklaar dat ik om tot lid van de raad benoemd te worden, rechtstreeks noch middellijk, onder welke naam of welk voorwendsel ook, enige gift of gunst heb gegeven of beloofd. Ik verklaar en beloof dat ik om iets in het ambt te doen of te laten, rechtstreeks noch middellijk, enig geschenk of enige belofte heb aangenomen of zal aannemen. Ik beloof dat ik getrouw zal zijn aan de Grondwet, dat ik de wetten zal nakomen en dat ik mijn plichten als lid van het gemeentebestuur naar eer en geweten zal vervullen. De heer Yüce: Dat verklaar en beloof ik. De voorzitter: Dank u wel. Proficiat. De heer Yüce: Dank u wel.

48 2 De voorzitter: Succes. En ook plezier in deze raad. Mooi, dan zijn we weer compleet als raad. Zevenentwintig raadsleden. Ik begrip dat u het Flipje-speldje op uw tafel heeft liggen. De indringende wens vanuit uw voorzitter en griffier is om hem op gepaste momenten te dragen. Zoveel mogelijk, is dat. De agenda. Zijn er nog opmerkingen over de agenda? Nee, dat is niet het geval. Dan is de agenda vastgesteld. Dan komen wij bij een formeel punt. Ik had zojuist de heer Beerten voorgesteld. Welkom. Ik wil ook even toestemming aan u vragen op grond van artikel zevenentwintig van het Reglement van Orde. U moet toestemming geven aan derden om hier aan de beraadslagingen, de vergadering, deel te mogen nemen. Bent u daarmee akkoord? Ja? Dan is dat geregeld. Dan ga ik het woord geven aan de heer Groen. Hij wil inspreken. De procedure maakt het mogelijk dat hij maximaal vijf minuten mag inspreken. En dan wil ik daarbij ook altijd de gelegenheid geven aan de raad om eventuele vragen aan u te stellen. Ja? De heer Groen: Dank u wel. Geachte leden van de gemeenteraad van Tiel, Burgemeester en andere geachte aanwezigen. Ik spreek vanavond als voorzitter van het interim-bestuur van de Partij Van De Burgers, maar vooral als burger van Tiel. Zoals u allen weet, waren er op 19 maart jl. in Nederland verkiezingen voor de gemeenteraad. Al weken voortijds werd er door de lokale en landelijke media volop aandacht geschonken aan dit democratisch grondrecht. De landelijke politici wierpen zich op als lokale politici, die pretendeerden verstand van zaken te hebben van lokale vraagstukken die zich in uw woonplaats afspelen. Dit zelfs met tv-debatten, waarin de landelijke partijkopstukken de degens met elkaar kruisten. Kortom, niets werd aan het toeval overgelaten om toch maar op die landelijke partij te stemmen. Alle inwoners van Nederland in dorpen en steden werden aangesproken op dit grondrecht, de nadruk werd gelegd op; dat het vooral dit keer écht belangrijk was om te gaan stemmen, want dit keer viel er écht wat te kiezen en was het met de zogenaamde transities van de zorggelden van het grootste belang om uw stem te laten horen. Want er moeten de komende tijd moeilijke en zeer belangrijke beslissingen worden genomen en keuzes worden gemaakt. In Tiel werd door middel van een overigens prima flyer ons aller Flipje weer eens uit de museumkast gehaald en de Burgemeester wierp zich op als Hoofd-Flip met de griffier als Hulp-Flipje. Persoonlijk werden mensen op straat aangesproken door de Burgemeester om toch maar vooral te gaan stemmen. Op Stads TV-Tiel verklaarde de Burgemeester dat hij goede hoop had dat het democratisch recht zou zegevieren en dat de opkomst hoger zou zijn dan vier jaar geleden. Welnu, dat doel werd behaald en met een ruime drie procent betere opkomst scoorde Tiel beter dan vier jaar geleden. Alle politieke partijen van de gemeente Tiel deden tijdens de campagne flink hun best om de kiezers over te halen om te stemmen op hun partij. Er werden diverse debatavonden georganiseerd en ook op de politieke markt op acht maart waren alle partijen flink hun best aan het doen. Tot zover niets aan de hand zou men zeggen. En dan is het zover: de avond van de verkiezingsuitslag. Zo rond uur komen de eerste uitslagen van de eerste stembureaus 's binnen en wordt het pas écht spannend. Hoe staan we er voor? En dan komt er op de borden een verrassende uitslag naar voren, namelijk: de PvdB wint en hoe! Aan het eind van de avond staat de PvdB op drie zetels winst en is daarmee de grootste winnaar van de verkiezingen. Doordat D66, qua zetels en stemmen, de grootste partij is geworden, is het gebruikelijk dat deze partij een informateur benoemd, die de partijen uitnodigt om de politieke standpunten en de verschillende politieke breekpunten in kaart te brengen. Dan gaat het politieke spel beginnen. Er komt na een aantal dagen een verslag van de informateur naar buiten, dat absoluut geen recht doet aan datgene wat de kiezer wilde, namelijk: een ander geluid, een andere samenstelling en een andere manier van besturen van de stad Tiel. Het advies van de informateur is: verder gaan met de oude coalitie! Hierbij kwam bij mij de gedachte naar boven van een oud gezegde: Ze dronken een glas, ze deden een plas en alles bleef zoals het was. Je kunt toch niet met droge ogen blijven beweren dat men in Tiel naar de kiezer luistert, als men het democratische recht van de kiezer met voeten treedt. Jullie als gekozen volksvertegenwoordigers, de gemeenteraad, moeten méér en beter naar de burgers luisteren. Dat is het vaak gehoorde credo. Met dit advies van de informateur, merkt de burger hier helemaal niets van. Een informateur - het woord zegt het al - moet informatie verzamelen en deze verkregen informatie gebruiken voor een advies.

49 3 In het rapport van de informateur staan aannames en suggestieve bedenksels. De informateur neemt hierin dan ook al een aantal aannames voor zijn rekening waardoor onderhandelen met de PvdB, zijnde de grootste winnaar, bij voorbaat wordt uitgesloten. Er zijn meerdere voorbeelden te noemen waarbij de informateur duidelijk een standpunt inneemt als het gaat om de motivatie van het buitenspel zetten van de grote winnaar van deze verkiezingen nl; de PvdB. Ik zal hier twee voorbeelden van geven. Ten eerste, de informateur geeft aan dat er door meerdere partijen wordt getwijfeld aan de bestuurlijke stabiliteit en ervaring van de kandidaten van de Partij van de Burgers. Deze kwalificatie is niet waar en berust op aannames, voortkomende uit gesprekken met betrokken fracties van ongeveer 45 minuten. Mijn vraag aan u is: hoeveel ervaring had in 2006 de toenmalig wethouder van D66? Voor alle duidelijkheid, geachte raadsleden, in 2006 met de toenmalige formatie van de regenboogcoalitie werd gekozen voor een beginnend economiedocent als parttime wethouder. Hoezo bestuurlijk ervaren? D66 - voor alle duidelijkheid - behaalde destijds één zetel en ging deel uitmaken van de coalitie. Voorzitter, als dat de trend wordt, dat nieuwe partijen bij voorbaat buitenspel worden gezet wegens vermeend gebrek aan bestuurlijke ervaring, dan betekent dit dat er nooit een nieuwe lokale partij meer kan gaan meebesturen. Er is nu eenmaal geen school waar men ervaren wethouders opleidt. Op donderdag 27 maart jl. zijn er dertien nieuwe raadsleden benoemd, die bijna allemaal - een enkeling uitgezonderd - geen of nauwelijks bestuurlijke ervaring hebben. Maar één ding hebben zij allen gemeen: namelijk, ze willen allemaal wat betekenen voor hun stad Tiel én de inwoners. Dát moet volgens mij ook de enige reden zijn om je in de politieke slangenkuil te werpen: stààn voor je politieke idealen en die met verve verdedigen en - waar het niet anders kan - een compromis sluiten. Dat is waar het in de politiek om zou moeten gaan. Stel de burgers centraal. Dan maak je politiek van en voor de burgers. Om maar eens in onderwijstermen te spreken; het zijn allemaal beginnend beroepsbeoefenaars. De voorzitter: U bent al toe aan uw vijf minuten. De heer Groen: Ik ben bijna aan een afronding toe. Ten tweede, de informateur stelt vast, dat de coalitie niet is afgestraft. Als zowel de PvdA en de WD als coalitie partijen ieder één zetel verliezen, is dit geen afstraffing maar ook geen bewijs van goed gedrag, dacht ik zo. Het is aan de winst van twee zetels van D66 - conform de landelijke trend - te danken dat het huidige zetelaantal van de oude coalitie blijft, zoals het was. Voorzitter, met het rapport dat hier voorligt, is de kiezer de verliezer. Men moet niet gek opkijken als men het kleine beetje vertrouwen dat de politiek zo nodig heeft, direct weer de nek omdraait, omdat men hiermee eigenlijk zegt: Wat jullie vinden als kiezer is niet zo interessant, want wij weten het beter. De wijze waarop dit nu wordt gebracht, verdient geen schoonheidsprijs en doet zeker geen recht aan ons democratisch bestel en het stemrecht. De mening van de kiezer wordt genegeerd en het is de arrogantie ten top dat de gevestigde lokale en landelijke partijen zich kleven aan het pluche. Een aantal partijen geeft tijdens de formatiegesprekken aan dat de winst van de PvdB aan een hogere opkomst en aan proteststemmen is te danken. Je kunt dit ook op een andere manier uitleggen, namelijk: de kiezer heeft eindelijk een partij gevonden waarin de kiezer zich herkent en daardoor heeft de kiezer in Tiel de moeite genomen om te gaan stemmen. Een aantal partijen heeft zich uitgesproken voor een of meerdere opties en zien een coalitie, waar de PvdB deel van uitmaakt, als realistisch en bespreekbaar. Voorzitter, ik kom tot een afronding. Als de gemeenteraad van Tiel recht wil doen aan de wens van de kiezers van Tiel, omdat zij zich duidelijk hebben uitgesproken voor een ànder beleid, dan wat men de afgelopen jaren heeft laten zien, dan kan ik niet anders dan concluderen dat een heroverweging nodig is, waarbij recht wordt gedaan aan ons democratische bestel. Ik hoop van ganser harte dat de burger van Tiel zijn stem en invloed terugkrijgt en dat men in Tiel het lef heeft om het rapport en de bevindingen te heroverwegen en een nieuwe gespreksronde te organiseren. Het is namelijk nog steeds zo: beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald! De burgers van de gemeente Tiel mogen niet blijven zitten met de gedachte dat in Tiel de kiezer de verliezer is. Dank u wel. De voorzitter: Dank u wel. Publiek: geen instemmingsbetuigingen. Zijn er vragen? Ik zou u willen vragen. We krijgen straks nog een debat.

50 4 Ik zou het publiek willen aangeven, dat het niet de bedoeling is dat u hier instemming of afkeuring laat blijken. Anders krijgen wij straks een heel moeilijk debat, verwacht ik. Ik ben blij dat u hier aanwezig bent, maar, wilt u vooral blijven luisteren? Verder nog vragen aan de heer Groen vanuit de raadsleden? Nee, dat is niet het geval. Dan wil ik u bedanken. 2. Bespreking rapport Op weg naar een nieuwe bestuursperiode, advies van de informateur H. Beerten De voorzitter: Dan wil ik met u de procedure van het debat langs lopen. Omdat het natuurlijk een wat andere procedure is dan gebruikelijk. Ik wil beginnen met de mogelijkheid om van uw kant vragen te stellen aan de informateur. Vandaar dat de heer Beerten hier aanwezig is. Ik wil u vragen om u zo meteen echt te beperken tot vragen inzake het proces en het rapport en niet te gaan debatteren met de heer Beerten. De heer Beerten heeft zijn opdracht gekregen van de grootste fractie in deze raad, zijnde D66. Dus, dat betekent dat het in het debat gaat over de inhoud van het rapport met elkaar. Maar als het primair gaat over de opzet van het rapport, dan zal het gesprek met de heer Zuidema moeten plaatsvinden en niet met de heer Beerten. Daarna hebben wij dan de eerste termijn van de raad. Ik zal de raad in grootte van volgorde van de fracties aflopen. Dus, dan begin ik met D66 en dan wil ik u eigenlijk vragen om in die eerste termijn gewoon uw vragen te stellen, opmerkingen te plaatsen, et cetera. In die eerste termijn sta ik geen interrupties toe. Ik wil dat iedereen de gelegenheid krijgt om hier ook het woord te voeren en te kunnen zeggen wat hij wil zeggen. Dan is het zo dat wij - zo nodig - even schorsen. Ik kan me voorstellen dat dat misschien prettig is, vooral als er heel veel vragen aan elkaar gesteld gaan worden. En dat we dan een tweede termijn hebben waarin wij gewoon met elkaar het debat aangaan. En dan is het vanzelfsprekend wel toegestaan om interrupties te plaatsen. Ja? Kunt u akkoord gaan met deze procedure? Dan hebben we in ieder geval enige structuur aangebracht. Ja, dan wil ik u nog vragen of er vragen zijn aan de informateur? Wie? Mevrouw Stoeten - Flach. Mevrouw Stoeten - Flach: Ik onderga hetzelfde lot, denk ik, als de vorige keer. Wel in ieder geval bij uw voorganger. Ik heb twee vragen wat het verslag van de PvdA betreft. Daar mis ik de invulling van de bezuinigingen en de stip op de horizon. Betekent dit, dat u dat niet heeft gevraagd of is er geen input geleverd? De voorzitter: Wilt u meteen die vragen beantwoorden? Het zijn twee vragen. Het ging over de vraag over de bezuinigingen en een stip aan de horizon. Die is beiden leeggelaten bij de Partij van de Arbeid. De heer Beerten: Allereerst, bedankt dat ik inderdaad de gelegenheid krijg om de vragen te beantwoorden. Ik hoop dat dit bij zal dragen aan verduidelijking van het geheel. Wij hebben een verslag gemaakt van de gesprekken. De gesprekken zijn in grote lijnen langs dezelfde lijnen gelopen. Daar waar we de bespreking hebben gedaan, hebben we datgene opgenomen wat is gezegd. Soms is er ook een schriftelijk stuk aan ons aangereikt met een overzicht van de bezuinigingen die men voorstelt. Het staat mij niet helemaal scherp voor ogen of ik in dát gesprek dat ook heb gevraagd. U moet er vanuit gaan dat, wat in het verslag staat is, dát is wat is besproken. We hebben niet strak bij iedereen langs hetzelfde stramien gelopen. Soms kwam het in het gesprek in het geheel naar voren of men zei gewoon van: Ja, bezuinigingen, wij hebben hier informatie over gegeven. Dus, als het niet in het verslag staat, is het niet expliciet zo in het gesprek aan de orde geweest. De voorzitter: Dank u wel. Voldoende beantwoord, mevrouw Stoeten? De heer Gradisen. De heer Gradisen: Ja, ik kan me voorstellen, inderdaad, dat de informateur niet alle negen gesprekken nog op een rijtje heeft, wat betreft alle inhoud. Die stip op de horizon is niet aan de orde geweest. De bezuinigingsvraag is lopende het gesprek eventjes aan de orde geweest. Dus, er is wel over gepraat. Maar, die vraag is niet als zodanig gesteld, maar, die is bijvoorbeeld aan de orde gekomen. Als het gaat over breekpunten hebben wij - geloof ik - gezegd van: Efficiencymaatregelen,

51 5 ten aanzien van minimaal beleid, dat is wel mogelijk, maar, het heeft wel een ondergrens. Dus, in die zin is het wel aan de orde gekomen. Maar, alleen niet zo duidelijk gekoppeld aan die vraag. De voorzitter: Dank u wel. Heeft u nog vragen aan de informateur? Niet het geval. Dan gaan we verder. Mevrouw Kreuk - Wildeman. Gaat uw gang. Mevrouw Kreuk Wildeman: Ja, dank u wel voorzitter. Ik zou graag aan de informateur willen vragen of hij iets kan vertellen over de aanvliegroute die hij heeft gebruikt in de gesprekken. En zo ja, met wie hij heeft voorbesproken. De voorzitter: U moet even concreet zijn met wat u bedoelt met de aanvliegroute. Mevrouw Kreuk Wildeman: Nou, de systematiek van de gesprekken, laat ik het zo zeggen. De voorzitter: Dus, met wie is er gesproken en op welke wijze? Mevrouw Kreuk Wildeman: Ja, en ik denk dat de informateur wel begrijpt wat ik bedoel. De voorzitter: Ja, ik probeer het helder te krijgen. De heer Beerten. De heer Beerten: Ja, ik ben begonnen met de vertegenwoordiging van D66. Daar hebben we natuurlijk met elkaar gesproken over wat de opdracht zou zijn: wat wil men weten in deze formatieperiode. En daarnaast heb ik zelf een aantal vragen geformuleerd, waarvan ik dacht: Nou daar wil ik graag informatie over hebben om straks een gedegen rapport te kunnen schrijven. En die vragen hebt u bij de uitnodiging gekregen met het verzoek om u daar op voor te bereiden. Ik heb - maar dat staat ook in het rapport - voorafgaand aan de eerste gesprekken met de fracties, ook gesproken met de Burgemeester, de griffier en de gemeentesecretaris. Van die gesprekken zijn géén verslagen gemaakt. Dat zijn informele gesprekken geweest om mij op de Tielse situatie te kunnen oriënteren, zodat ik enigszins beslagen ten ijs kon komen op het moment dat ik met de fracties ging spreken. Dus, dat betekent dat genoemde vragen voor mij in het gesprek leidend waren. In hoofdlijnen hebben we de gesprekken langs al die hoofdlijnen gevoerd. En daar vindt u ook de verslagen van terug. De voorzitter: Voldoende helder? Oké. Dat is het geval. Zijn er nog andere vragen aan de informateur? Ja, de heer Van IJzendoorn. De heer Van IJzendoorn: Meneer de voorzitter, ik wil graag iets aan de informateur vragen. Er wordt in het rapport gesproken over het feit dat er een stabiele coalitie moet zijn. Een meerderheid in de raad en dan wordt er tussen haakjes bij vermeld, méér dan veertien zetels. Uiteindelijk is er nu een coalitie uitgekomen van achttien zetels. En daar zit dan een oppositie tegenover van negen zetels. Er wordt gezegd dat dit een stevige oppositie is. Ik kijk daar iets anders tegen aan. En sociaal Tiel had ook voorgesteld om bijvoorbeeld te werken naar een verdeling van vijftien om twaalf. Dat is niet gebeurd. Maar, mijn vraag is eigenlijk: wat hier de achterliggende gedachte is om dan toch te spreken over een stevige oppositie? De voorzitter: Dank u wel. De heer Beerten. De heer Beerten: Als u het rapport goed leest, dan heb ik een aantal criteria gehanteerd om deze vraag te beantwoorden: Wat is nu een stabiele coalitie? En dat gaat over een bepaalde hoeveelheid zetels in de raad. Dus, dat je niet van één of twee stemmen afhankelijk bent of het voorstel van het College een meerderheid kan krijgen. Dat is minder stabiel dan wanneer je een aantal zetels over hebt. Iemand kan ziek zijn. Er kan wat onenigheid in één fractie zijn over een bepaald punt. Dan is er ruimte voor een fractie om te zeggen: Op dit onderwerp kan een persoon een afwijkend standpunt innemen. Dus, méér dan veertien zetels - het absolute minimum - wordt gezien als een stabiele coalitie. Dan over de vraag of het een stevige coalitie is. Mijn inschatting is, dat de Partij van de Burgers een stevige oppositie zou kunnen voeren. Ik ben het dan met u eens dat er maar negen zetels in de oppositie zijn. Alle partijen samen zijn de oppositie. En ik ga er vanuit dat de partijen die niet in het College zitten, kritisch het College zullen volgen. Hoe stevig dat is, zal ook afhangen van de manier waarop men optreedt.

52 6 De voorzitter: Dank u wel. Wie verder in deze termijn van vragen stellen. Verder geen vragen? Hartelijk dank. Dan zijn we toe aan de eerste termijn van de raad. Zoals afgesproken, doen wij dat op volgorde van de fractiegrootte. Het woord is aan de heer Zuidema. (De heer Beerten verlaat de raadstafel). Eerste termijn De heer Zuidema: Dank u wel, voorzitter. Ik wil nog even benadrukken - om daarmee te beginnen - dat het nieuw is. Net zo als voor u allen. We hebben geprobeerd - en ik denk dat dat gelukt is - om zo transparant mogelijk het proces in te gaan. We hebben er ook heel bewust voor gekozen om onszelf gewoon uit te laten nodigen door de informateur en niet om partner te zijn bij de gesprekken met de partijen. Als ik kijk naar de verkiezingsuitslag, dan wil ik niet meteen in herhaling vallen van wat er in het rapport staat, maar, dat heeft ons wel aan het denken gezet. U weet waarschijnlijk, dat ik bij de begrotingsraad best vrolijk was. En dat is er niet minder op geworden als ik zie wat de verkiezingsuitslag is geworden. En zoals het er dan staat, een sociaal liberale richting, zo u wilt, heeft een forse stem in het Tielse. En dat is verheugend dat de kiezer dat heeft gewaardeerd. Blijkbaar. En dat de coalitie niet is afgerekend op de periode van de afgelopen vier jaar. Als het gaat om D66 specifiek, hebben we het zelfs zeven procent beter gedaan dan het landelijk gemiddelde. Dus, we kunnen het ook zonder die landelijke club hier blijkbaar best aardig voor mekaar krijgen. Toch snappen wij ook wel dat de verkiezingsuitslag - met name als we kijken naar de grootste oppositiepartijen, althans, beoogd dan ligt hier een grote uitdaging. En dat is natuurlijk een signaal. Dat snappen wij ook wel. Een stabiel bestuur, een stabiele coalitie, is ons uitgangspunt geweest. Dat was ook de opdracht aan de informateur. En dat advies, dat daaruit is voortgekomen, dat nemen we ons ter harte. Maar met dezelfde partijen in een mogelijke nieuwe coalitie, dat wil nog niet zeggen dat hetzelfde beleid wordt voortgezet. Dat zou ook heel vreemd zijn. Er liggen niet voor niets allemaal nieuwe verkiezingsprogramma s. Dus, er gaat wel degelijk het een en ander veranderen. Op wat voor manier? Geen idee, want, we staan aan de vooravond. En de eerste gesprekken over die onderhandelingen moeten nog beginnen. Wat we al wel zien, is dat er natuurlijk voor de mogelijke oppositie een enorme uitdaging komt te liggen. En daar wil ik het in zoverre bij laten. Ik ga hier niet het gras voor de voeten van de andere partijen wegmaaien. Maar, nogmaals, het proces zoals we het hebben ingezet, is ook gelopen zoals we het graag hadden willen zien: transparant. De informateur is als onafhankelijk persoon in gesprek gegaan met álle partijen. Ook met diegene die de grootste partij is geworden. En ik denk dat we dat op deze manier vernieuwend en op een zeer prettige manier hebben gedaan. Dank u. De voorzitter: Dank u wel. Dan nu het woord aan fractie Partij van de Arbeid. De heer Gradisen. De heer Gradisen: Dank u wel, meneer de voorzitter. Na de verkiezingen op negentien maart is het duidelijk dat D66 de grootste partij is geworden. Wat dat betreft, hebben zij natuurlijk het voortouw bij deze informatieronde en bij de formatieronde. En D66 heeft daarbij gekozen voor de onafhankelijke informateur. Ik denk dat dit een goede eerste stap is geweest. Ja, het valt ons op dat de coalitiepartijen niet zijn afgerekend, zoals wij ook in ons verslag hebben geschreven. En daar binnenin - tenminste de huidige coalitie meegerekend, laat ik het zo zeggen - heeft D66 enorm gewonnen en PvdB heeft natuurlijk ook enorm gewonnen. Dat staat als een paal boven water. Verder zijn we het met de heer Beerten eens. We zijn op zoek naar een coalitie met een meerderheid van meer dan veertien of vijftien zetels. Wat ons betreft, inhoudelijk staan CDA en D66 dichtbij ons. Dat zijn partijen waarmee we de afgelopen vier jaar ook goed hebben samengewerkt. De fracties kennen wij goed en de wethouderskandidaten kennen wij goed. Dus, daar zien we een samenwerking heel erg mee zitten. Wat ons betreft, zou er dan een vierde partij bij moeten. En wij hebben gezegd: PvdB is daarbij een optie. Een extra hindernis die we dan zouden moeten nemen, is het verleden. Het valt niet te ontkennen dat zes jaar geleden de heer Van den Burg en de PvdA op goede voet uit elkaar zijn gegaan. Dus, als dat gebeurt, als er een coalitie zou komen met de twee partijen erin, dan is dat iets waar we met elkaar over moeten spreken. Dat lijkt me ook logisch. De VVD is ook een optie. En dat is de partij - volgens ons - met het verkiezingsprogramma dat verder van ons af staat. En zo zijn wij die gesprekken in gegaan. Wij hebben kennis genomen van het verslag en als wij het lezen, dan denk ik, dat dat wat er uit komt, logisch is, als je kijkt naar de verslagen die erachter zitten. De voorzitter: Dank u wel. Dan het woord aan de fractie van de VVD. De heer Melissen.

53 7 De heer Melissen: Ja, dank u wel voorzitter. Laat ik voorop stellen, dat de VVD eigenlijk wel blij is met dit proces. Het is ook voor ons de eerste keer dat we dit zo meemaken. Ik denk dat het goed is om door middel van een informatieronde een beeld te krijgen van wat men vindt, wat men wil en ook wat men nièt wil. Dat maakt het rapport wel heel erg duidelijk, vind ik. Ook door alle verslagen op te nemen, ontstaat er een vrij goed inzicht hoe het politieke landschap eruit ziet. Ja, als je dan vanuit de VVD redeneert, dan redeneren wij als volgt: het advies om met de partijen die in de coalitie zaten verder te gaan, dat ondersteunen wij omdat wij vertrouwen hebben in die combinatie. Dus hebben wij ook geen reden om daar vragen over te stellen. Natuurlijk moet je met elkaar straks gaan onderhandelen over allerlei dingen en daar moet je ook nog met elkaar uitkomen. Want, er zullen toch wel wat verschillen overbrugd moeten worden. Maar, het gaat uiteindelijk om de vraag: kun je met ze tot die overeenstemming komen? En dat vertrouwen hebben wij. Dus, kunnen wij ons ook vinden in dat advies. En dat is alles wat ik daarover zou willen zeggen. De voorzitter: Dank u wel. Dan is het woord aan de Partij van de Burgers. De heer van den Burg. De heer Van den Burg: Ik moet er even aan wennen dat ik nu al moet, want normaal kom ik altijd als een van de laatsten aan het woord en kon ik uitgebreid naar mensen gaan zitten luisteren. Meneer de voorzitter, vanavond staat het advies van de informateur Op weg naar een nieuwe bestuursperiode, van 28 maart jongstleden, op de agenda van de gemeenteraad van Tiel. Tijdens de informatieronde is door informateur Henk Beerten onderzocht welke partijen in aanmerking komen voor het vormen van een stabiele coalitie, welke bespreekpunten er zijn voor de formatieronde en voorts heeft hij aanbevelingen uitgebracht over het vervolgproces. De informateur schrijft in zijn advies dat de sterke groei van onze partij een aanwijzing is dat een flinke groep kiezers de Partij van de Burgers een aantrekkelijke partij vindt. En dat dit aanleiding vormt om te verkennen of de Partij van de Burgers een coalitiepartner kan zijn. De Partij van de Burgers heeft het bij de gemeenteraadsverkiezingen inderdaad ontzettend goed gedaan en daar zijn we ook erg trots op. Wij zijn de grootste stijger: van één naar vier zetels. We zien deze zege als een beloning voor het goede werk dat we de afgelopen vier jaar hebben verricht en we zien dit als blijk van vertrouwen in de PvdB in de toekomst. Dit alles op basis van een realistisch programma en een lijst met goede kandidaten. Verkennen of Partij van de Burgers een coalitiepartner kan zijn. Dat is ons inziens nog onvoldoende gebeurd. Wij vinden dat de informateur te snel de conclusie heeft getrokken dat de combinatie met de PvdB niet leidt tot een stabiele coalitie. Teleurstellend is het advies dat vanavond op tafel ligt. Wij vinden het advies te eenzijdig belicht en gebaseerd op aannames. Het advies doet onvoldoende recht aan de stem van een grote groep burgers in Tiel. Wij herkennen ons niet in de aanmerkingen die gemaakt zijn op de Partij van de Burgers. De aannames naar aanleiding van de gesprekken zijn niet onderzocht en er is ook niet met de Partij van de Burgers over gesproken. De informateur baseert zich deels op uitspraken van andere partijen, die menen te weten hoe andere partijen denken over een samenwerking met PvdB. Daarnaast zijn wij van mening dat het gesprek dat u als informateur heeft gevoerd met onze afgevaardigden Pieter van den Burg en Carla Kreuk - Wildeman een dwingend suggestief karakter had. Drie zaken die door u nadrukkelijk zijn gesteld, zijn ons erg bijgebleven. Het eerste punt: Uw partij heeft bijna alleen maar proteststemmen gekregen. Het tweede dat ons is bijgebleven: Jullie willen toch absoluut niet samen met de PvdA in een College zitten? En zeker niet met Corrie van Rhee? Het derde: Hebben jullie een andere kandidaat-wethouder dan Pieter van den Burg? Want, dat gaat op problemen stuiten. Bij het lezen van de verslagen en het advies rijst bij ons de vraag: Heeft de informateur andere partijen óók dergelijke suggestieve vragen gesteld en is daarmee richting gegeven aan de gewenste uitkomst? Dat geldt ook voor de opmerking en aanname dat de PvdB lastig is te plaatsen: een partij van links en rechts, maar geen middenpartij. Nee, wij zijn een lokale partij. Dat is een vreemde vis in de vijver van D66 en van de andere landelijke partijen. De afgelopen vier jaar heeft de PvdB in de oppositie geopereerd. We hebben dat op een constructieve manier gedaan. We zijn niet tegen plannen geweest om het tègen zijn. We hebben altijd beargumenteerd waarom we tegen waren en hebben creatieve voorstellen gedaan. We hebben moties met zowel de oppositie als de coalitie ingediend. Op moeilijke maatschappelijke thema s hebben wij de verbinding proberen te zoeken. Ja, wij hebben het coalitieakkoord niet volledig gesteund. Dat past ook bij onze rol als oppositiepartij. Onze rol als oppositiepartij wordt nu al aangegrepen om ons als instabiel te betitelen. Citaat: Partij van de

54 8 B. is naar verwachting een moeizame partner in moeilijke tijden, bijvoorbeeld verbouwing stadhuis, einde citaat uit pagina 29 van het advies van de informateur. Dit is een voorbeeld dat je eigenlijk maar beter geen oppositie kunt voeren, wil je nog met de partij D66 samenwerken. De punten die D66 verder aanvoert, zijn dat wij geen lange termijnvisie op de stad hebben ontwikkeld en de laatste vier jaar niet hebben meegedacht over de voorgestelde bezuinigingen, zijn ridicuul te noemen, òòk als je de algemene beschouwingen er nog eens op na zou lezen en de door onze fractie mee ondersteunde initiatieven en moties van de coalitiepartijen op dit punt. Maar, we kunnen niet alles van u ondersteunen en je eigen rol als oppositie serieus nemen. Dat is ook democratie. Ook het persoonlijk conflict dat onze lijsttrekker in het verleden heeft gehad met de PvdA wordt erbij gehaald. De PvdB heeft duidelijk in het gesprek met de informateur aangegeven, dat het verleden, het verleden is. Dat is geweest en voorbij. Regeren is vooruitzien. PvdB is niet Pieter van den Burg, noch andersom. We zijn een volwassen en professionele politieke partij, met zeventien mensen op de lijst die vooruit kijken en met een realistisch programma, dat voor de Partij van de Burgers maar één belang geldt en dat is het belang van de burgers in Tiel. Bij coalitievorming kijk je naar de inhoud van partijprogramma s en gaat na waar de overeenstemming te vinden is. En als dán blijkt dat er geen match is, dan is dat zo. Nu worden we bij voorbaat al uitgesloten op basis van niet gefundeerde, zelfs persoonlijke verdachtmaking en aannames. Dat het advies berust op aannames blijkt ook uit het feit dat de PvdB onvoldoende bestuurservaring wordt toebedeeld. Onze fractievoorzitter bekleedt in het heden en bekleedde in het verleden diverse bestuursfuncties, zoals het voorzitterschap van diverse culturele organisaties, waaronder negen jaar van de Adviescommissie Beeldende Kunst in Tiel. Hij was vijf jaar voorzitter van de provinciale adviescommissie Cultuurrijk van de provincie Overijssel. Dat zijn bestuursfuncties in het gemeentelijk en in het provinciaal openbaar bestuur. Binnen onze partij hebben wij daarnaast Diana Dekker, vanuit de PvdB vier jaar actief als commissielid Ruimte. Zij is een actief lid van de Ondernemersvereniging Tiel en medeorganisator van Tiel pakt uit. Carla Kreuk Wildeman: vanuit de PvdB vier jaar actief als lid van de commissie Ruimte, de commissie Beleidscyclus en de Rekenkamercommissie en zelfs actief bestuurslid van Tiel Centrum XL. Frank Groen: politieke ervaring als commissielid en hij is zelfs raadslid voor de PvdA geweest. Jarenlang voorzitter van de wijkvereniging Westroijen in Tiel. Jaap van Erven: bestuursvoorzitter KTSM, de Koninklijke vereniging het Tiels stedelijk muziekcorps. Rien van Eldijk: jarenlang bestuursvoorzitter van de Tielse gymnastiekvereniging Hellas. Bestuursvoorzitter en oprichter van bedrijventerrein de Kievitsmeent in Ede en bestuurder in de Ledenraad van de Rabobank West-Betuwe. Arthur Buns: bestuurslid Tielse Vogelliefhebbersvereniging. Simone de Boer: ervaring als bestuurslid van de PvdA in Tiel. Vanuit de PvdB vier jaar actief als lid van de commissies Bestuur en Samenleving. Bestuurslid stichting Jazzy Tiel. Peter Maasbach: bestuurslid Muziekstad Tiel. Organisator van het bekende tweedaagse festival Appelpop. En als laatste: onze Roemer Daalderop. Bestuursvoorzitter Tiel Maritiem. Nee, we zijn nog nooit eerder wethouder geweest en daar zijn wij niet de enige in. Elke wethouder is ooit met nul ervaring begonnen. Henk Beerten schrijft in zijn advies: De Partij van de Burgers heeft zich na de verkiezingen publiekelijk kritisch uitgelaten over de zittende wethouders van de VVD en het CDA. Ik heb daar schriftelijk kennis van genomen, zegt hij. En het is in diverse gesprekken aan de orde gekomen. Vreemd genoeg is dit niet in ons gesprek met de informateur aan de orde geweest. Noch is de inhoud van het artikel geverifieerd, noch hoe dit tot stand is gekomen. Een voorwaarde voor een stabiele coalitie is, dat de Collegeleden een goed team vormen, dat de fracties de coalitie steunen en constructief kunnen samenwerken. De Partij van de Burgers is er van overtuigd, dat dit met ons in verschillende combinaties echt mogelijk is. Als laatste: PvdB roept D66 op om de stem van de Tielse burger te respecteren en vanuit de verbinding met ons in gesprek te gaan voor een mogelijke constructieve samenwerking, die óók de mogelijkheid aftast om eventueel deel uit te maken van het nog te vormen College. Dank voor uw aandacht. De voorzitter: Dank u wel. Dan is het woord aan de fractie van het CDA, de heer van Oostrom. De heer Van Oostrom: Voorzitter. Ik kan aangeven dat het CDA tevreden is over het informatieproces en in het bijzonder over de rol van de informateur. Ook in het rapport met de daarin vermelde conclusies kunnen wij ons goed herkennen.

55 9 Met betrekking tot ons advies aan de informateur over welke coalitie wij het meest stabiel vinden, wil ik nog kort een nadere toelichting geven. Zoals u wellicht weet, heeft het CDA nog voor de verkiezingen aangegeven geen enkele partij uit te sluiten om een College mee te vormen. Wij vonden het daarom buitengewoon vervelend dat we ons gedwongen voelden om toch de Partij van de Burgers uit te sluiten. Dit was naar aanleiding van een uitlating van de heer van den Burg over de wethouder van CDA-huize in de stad Tiel. Het kan natuurlijk niet zo zijn, dat onze wethouder in een College zou moeten samenwerken met iemand die in de krant aangeeft hem eigenlijk incompetent te vinden. Een samenwerking kan alleen vruchtbaar zijn, als de partners vertrouwen in elkaar kunnen hebben. Met deze handelswijze heeft de heer Van den Burg ons inziens zichzelf en zijn partij in de voet geschoten. We vinden dit erg jammer, omdat de samenwerking tussen het CDA en de PvdB tot op heden eigenlijk best goed was. Ik zou de heer Van den Burg dan ook willen vragen waarom hij deze uitlatingen in de krant heeft gedaan. Tevens zou ik een toelichting willen hebben waarom zijn partij bij de informateur een totaal ander geluid heeft laten horen. In het verslag hebben we kunnen lezen dat de PvdB juist graag met de CDA in het College wil samenwerken. Dit was zelfs de eerste voorkeur. Zelfs wordt gesteld dat de partij dezelfde wethouder, waar de heer Van den Burg eerder in de krant weinig lovend over was, het WMO dossier wil laten afmaken. Tenslotte, zou ik tegen de PvdB willen zeggen, dat ondanks dat wij hen om principiële en moverende redenen hebben uitgesloten om samen aan het College deel te nemen, wij toch heel graag in de raad met hen willen samenwerken om met elkaar zaken te realiseren die goed zijn voor de gemeente Tiel en de inwoners van Tiel. De voorzitter: Dank u wel. Dan geef ik het woord aan de fractie van ProTiel. De heer Manuhutu. De heer Manuhutu: Dank u wel, voorzitter. Allereerst wil ik even aangeven dat het proces, zoals de heer Beerten ons heeft laten doorlopen voor ons ook helemaal nieuw was. Ik wil wel zeggen dat ik het een zeer prettig gesprek vond met meneer Beerten. Over het rapport kan ik alleen maar zeggen dat het ons ook is opgevallen dat we hier en daar de bezuinigingen misten. Maar, die vraag was al gesteld door collega Stoeten - Flach. Ik heb over het rapport één vraag aan de heer Van den Burg of aan Partij van de Burgers: voor de verkiezingen heeft u aangegeven dat u niemand uit wilt sluiten voor een eventuele coalitie, maar in het rapport staat toch duidelijk dat u in ieder geval niet met ProTiel, GroenLinks en Sociaal Tiel in zee wil gaan. Dat bevreemdt mij enigszins. Tot zover. De voorzitter: Dank u wel. Dan is het woord aan Sociaal Tiel, de heer Van IJzendoorn. De heer Van IJzendoorn: Dank u wel, voorzitter. Ja, Sociaal Tiel staat voor transparantie. Ik moet zeggen dat ik heel blij ben dat D66 hier op deze manier mee is omgegaan en dat het zodoende een heel transparant proces is geweest. We hebben een fijn gesprek gehad met de informateur. Er is weinig onbesproken gebleven eigenlijk. Er is een duidelijk rapport uitgekomen, waaraan alle verslagen waren toegevoegd. Dus, dat werkt zeker mee aan de transparantie. Daar zijn we heel erg blij mee. In het rapport komt onder andere bij D66 naar voren dat voortzetting van de huidige coalitie de voorkeur heeft. Ze plaatsten er alleen zelf een kanttekening bij, die wij er ook bij plaatsten, dat het beeld kan ontstaan dat het College doorgaat met het beleid zoals het nu is, ondanks dat de verkiezingen zijn geweest. Wij denken dat de kiezer heeft laten zien dat het toch tijd is voor verandering. De PvdB heeft een groei doorgemaakt. Sociaal Tiel is nieuw in de raad gekomen en dat laat toch zien dat het tijd is geworden voor veranderingen. Nou, die komen hiermee dus eigenlijk niet naar voren. Er staat ook dat in de afgelopen periode het dualisme niet altijd goed uit de verf is gekomen. Wij zijn dus bang, dat dit dus ook met deze voorstellen, zoals ze er nu liggen, ook weer gaat spelen. Dank u wel. De voorzitter: Dank u wel. De voorzitter van de ChristenUnie, mevrouw van Stoeten - Flach. Mevrouw Stoeten - Flach: Ja, dank u voorzitter. Ik kan doorgaan op wat meneer van IJzendoorn zei. Sinds 2002 maken de wethouders geen deel meer uit van de gemeenteraad. De kern van het duale stelsel in de wet is een scheiding in samenstelling, functies en bevoegdheden van enerzijds de gemeenteraad en anderzijds het College van Burgemeester en Wethouders. Met invoering van deze wet wordt een duidelijke rolverdeling binnen de gemeentepolitiek beoogd met het enigszins op de achtergrond geraakte doel, de gemeentepolitiek voor de burger te revitaliseren. Wat schetst mijn verbazing? En ik heb me daar werkelijk groen en geel aan geërgerd, dat de PvdA zegt: De VVD opereerde in vorige periodes soms als oppositie. Word ik hierbij weggezet als een fi-

56 10 gurant in een toneelstukje in de komende periode? Ik hoop toch echt dat alle raadsleden ervan overtuigd zijn, dat zij hier een rol spelen voor het algemeen belang en niet voor het partijbelang en niet voor het coalitiebelang. Dus, ik wijs u er op dat u allemaal een duale rol moet spelen. En verder heb ik het rapport voor kennisgeving aangenomen. Dank u wel. De voorzitter: Dank u wel. De fractievoorzitter van GroenLinks, mevrouw Önder. Mevrouw Önder: Ja, dank u wel meneer de voorzitter. Helaas, als laatste aan het woord. Wat meneer van den Burg net al aanhaalde, zijn wij nu als laatste. Ik hoor een paar keer dat er wordt gesproken over geen afrekencultuur, maar er wordt ook niet gesproken over een gedoogcultuur. Er is een bepaald geluid in Tiel geweest, en dat heeft er toe geleid dat de Partij van de Burgers heeft gewonnen en daar moet volgens GroenLinks gehoor aan worden gegeven. Wij bevestigen dat de informateur een heel democratisch gesprek met ons heeft gevoerd. We hebben ons gehouden aan de vragen en daar ook antwoord op gegeven. Dus er was geen sprake van schijn in ons gesprek. Maar ja, dit wil ik dus wel aankaarten. Er is een grote stijging van stemmen geweest en dat kan niet zomaar weggezet worden, naar de mening van GroenLinks. Dat is het enige. De voorzitter: Dank u wel. Dan hebben we een ronde gemaakt in de eerste termijn. Ik stelde bij de procedure voor om te schorsen. Is daar behoefte aan? De heer Zuidema geeft aan behoefte te hebben aan een korte schorsong. De voorzitter: De vergadering ist geschorst. Tweede termijn De voorzitter: Ik stel voor de vergadering te hervatten. Het debat in tweede termijn. U het vrij het woord in het debat. Om toch even met de heer Zuidema te beginnen. De heer Zuidema: Dank u wel voorzitter. Even een paar korte reacties van ons op datgene dat wij hebben gehoord. Wat ik echt plezierig vind om te horen, is dat vrijwel elke partij een prettig gesprek heeft gevoerd met de informateur en dat ook complimenten zijn gemaakt voor het proces. Dat betekent dus, dat we wel degelijk hebben gezorgd voor vernieuwing in deze raad. Dat doet mij deugd. Ja, anticiperend op de uitslag: er wordt wel degelijk naar de kiezers geluisterd natuurlijk. Ik bedoel, wij zijn winnaar en de grootste partij geworden. Dus, dan heb je wat te vertellen en dat doen we dus nu. Dus, dat betekent dat er wel degelijk recht gedaan is aan de uitslag. Wat Sociaal Tiel betreft, komt er nu nieuw beleid? Want, het lijkt erop - zover is het nog lang niet trouwens - maar het lijkt er op - volgens u - dat de coalitie wordt voortgezet. Nou, dat is pertinent niet zo. Er zijn wel degelijk allerlei nieuwe zaken die op touw gezet moeten worden. Zoals ik net al zei: er liggen nieuwe verkiezingsprogramma s, er zijn nieuwe plannen. De komende vier jaar is een totaal andere opgave dan de afgelopen vier jaar en die opgave gaan we proberen met elkaar vorm te geven. En daar hebben we uiteraard alle partijen keihard bij nodig. Dat is ook gezegd vanavond: alle partijen. GroenLinks heeft al laten blijken hoe dat werkt. Zij kwamen vorige raadsvergadering al met een motie, die raadsbreed werd gesteund. Kijk, zò doen we dat in Tiel: dat is samenwerken, dat is verbinden en dat is mèt elkaar zorgen dat je een stevig geluid neerzet voor de hele stad. Voor alle burgers. Wat ik een beetje jammer vind, is dat de PvdB, zelfs bij monde van hun voorzitter, toch direct weer op de persoon gaat spelen. Er wordt een vraag gesteld aan de informateur terwijl hij net weg is. En dan de problemen over suggestieve vraagstelling en aannames, terwijl het verslag toch is geaccordeerd. Dan denk ik van: Ja, wat gaat daar nou mis? Snap ik het nou niet? En dat op de persoon spelen, dàt is nou juist wat er bij D66 een aantal keren voor heeft gezorgd, dat wij moeite hebben om daar stabiliteit in te ontdekken. De voorzitter: De heer van den Burg, bij interruptie. De heer Van den Burg: Ja, ik vind dit een beetje heel kinderachtig. Want, er is ook nog een geheim stuk. Daar kunt u een gedeelte van zien en dan ziet u of wij wel of geen andere kandidaten hadden. Daar hebben we ook heel sterk op aangedrongen. En het is écht gezegd, zoals ik het heb gezegd vanavond. Het is niet suggestief wat ik heb gezegd. Ik heb het ook aan mijn partner gevraagd, die bij

57 11 het gesprek is geweest. Ten opzichte van de PvdA zijn er zeer suggestieve vragen gesteld. Daar mag ik toch een opmerking over maken? En als ik dat dan jammer vind, dat u mij daarbij dus weer wilt uitsluiten, van: Kijk, daar hebben we het weer, dan vind ik dat jammer. Wij willen verbinden. En dat wil ik ook nog even opmerken: wij hebben géén fijn gesprek met die man gehad. U zegt alle partijen. Wij vonden het niet leuk om te horen, want, wij werden in een hoek gedrukt waar wij niet wilden zitten. Ja, en als u het verslag goed leest, ziet u dat wij hebben geprobeerd om een aantal combinaties op papier te zetten: één, twee, drie, vier. Die heeft u ook gezien. Om die combinaties in feite aan de informateur door te geven. We hebben daarbij aangegeven, dat deze combinaties mogelijk zouden zijn om die af te tasten. Ja? En nu zegt u van: Nou, dus suggestief en namen noemen. Het is echt geweest. Echt. Ik lieg hier niet. De heer Zuidema: Dank u voorzitter. Ik heb niet gezegd dat alle partijen tevreden waren. Ik heb ook niet gezegd dat meneer Van den Burg tevreden was. Ik geef alleen aan, dat ik het onprettig vind, dat er toch een aantal maal op de persoon wordt gespeeld en niet inhoudelijk wordt gereageerd op wat er is gebeurd. Bovendien, als het gaat om suggestieve vragen: u mag van mij aannemen, wij hebben ook een buitengewoon stevig gesprek gehad met meneer Beerten. En ook ons zijn suggestieve vragen voorgelegd, van: Wat denkt u dat er gebeurd als? En wat vindt u van dit en van dat? Dat we echt elkaar een paar keer hebben aan zitten kijken van: Nou, hoe komen we hieruit? Wat is ons standpunt? Hoe kijken we hier tegenaan? Kunnen we de zaken nu voorleggen, de vragen die nu gesteld worden feitelijk onderbouwen? Dus, dat was - denk ik - net zo pittig als de gesprekken die u zelf allemaal heeft gevoerd. Even kijken of ik alles heb genoemd. Ja. Ik denk het wel. Tot zover. De voorzitter: Dank u wel. We kijken heel even naar de heer Van den Burg. Hier zijn in ieder geval twee vragen gesteld in de eerste termijn, namelijk door het CDA en door ProTiel. De heer Van den Burg: Ja, die hebben we een beetje opgedeeld. De vraag van de heer Manuhutu wordt door Mevrouw Kreuk - Wildeman beantwoord. En de vraag van de heer Van Oostrom over het krantenartikel zal ik beantwoorden. Ik zou in eerste instantie mevrouw Kreuk - Wildeman het woord willen geven. De voorzitter: Mevrouw Kreuk - Wildeman. Mevrouw Kreuk - Wildeman: Ja, voorzitter. Dat was de vraag van ProTiel, waarom er in het verslag staat, dat we niemand uitsluiten om vervolgens Drie regels verder staat er, dat er een aantal partijen zijn, die wij uitsluiten. In eerste instantie hebben we inderdaad aangegeven dat we geen partijen uitsluiten. Na wat doorvragen van de informateur hebben wij aangegeven dat we - kijkend naar de partijprogramma s die er liggen - dan zouden uitkomen op GroenLinks, ProTiel en Sociaal Tiel als partijen die minder bij ons passen. De voorzitter: De heer Zuidema. De heer Zuidema: Ook hier weer. Dit is dus instabiel wat ons betreft. En ons voorgevoel wordt nu bevestigd. Je krijgt een verslag van het gesprek dat je hebt gehad met de informateur. Dat is politiek. Er hangt behoorlijk wat vanaf. Je maakt daarin keuzes en je hebt daarin een verhaal voor de komende vier jaar. En als daar staat dat je op voorhand drie partijen uitsluit en daar staat ook bij andere partijen van: Goh, daar ligt een conflict uit het verleden. En ook al is daar zand over - dat kan allemaal wel zo zijn - maar, dan is er al een probleem met vier partijen in deze raad. En wij denken dan vanuit D66: Dit kan wel eens heel lastig worden. De voorzitter: Mevrouw Kreuk-Wildeman. Mevrouw Kreuk - Wildeman: Wij ontkennen ook helemaal niet dat wij dat gezegd hebben. Het is alleen naar aanleiding van doorvragen van de informateur geweest, dat wij toch wat partijen hebben genoemd. Dus, ik zeg helemaal niet dat wij daar omheen zitten te draaien. Wij hebben in eerste instantie gezegd: We sluiten geen partijen uit. En na doorvragen hebben wij dat aangegeven. Daarom hebben wij dat ook eerlijk in het verslag laten staan. Ik hoop dat ik hiermee de vraag van meneer Manuhutu heb beantwoord.

58 12 De heer Manuhutu: Ja. Ik hoor wat u heeft gezegd. Het bevreemdt mij eigenlijk nog steeds, want ik dacht dat onze verkiezingsprogramma s eigenlijk erg veel op elkaar lijken. Dus dat wil zeggen dat we beiden over alle bezuinigingsslagen - tenminste wat ik van jullie gelezen heb over de bezuinigingen - dat we daar toch redelijk overeenstemming over hadden. Behalve op wat majeure punten. Dus, dit bevreemdt me. Mevrouw Kreuk - Wildeman: Ja, inderdaad: op de majeure projecten, daar hebben we inderdaad nogal wat verschillen in. We hebben wat gelezen over de Westluidensepoort waarover we in de wijk geen overeenstemming kunnen vinden. En ook bent u meegegaan met de VVD wat betreft het gratis parkeren. De heer Manuhutu: Ja, dan heeft u even iets niet helemaal goed begrepen. Wij zijn niet meegegaan met de VVD met het gratis parkeren. In den beginne hebben wij dat inderdaad geroepen, maar, ook tijdens de verkiezingen en in de debatten heb ik er aandacht aan gegeven dat gratis parkeren niet meer aan de orde is. ProTiel is tegen uitbreiden van het schilparkeren. De Westluidensepoort, daar heeft u altijd vóór gestemd en wij als ProTiel hebben altijd tegen gestemd. Maar, ook daar kan ik op dit moment niks meer aan doen, want de schoppen zijn al in de grond gestoken. De helft ligt al plat en u blijft toch volhouden. Mevrouw Kreuk-Wildeman: Ik kan nog wel een aantal projecten noemen, maar ik denk niet dat het hier de bedoeling is dat we partijprogramma s gaan vergelijken. Maar, u heeft ook een aantal dingen over de Burensepoort gezegd, waar wij ons niet in kunnen vinden. Dus, wij vinden gewoon minder overeenstemming met ProTiel dan met de voorgestelde partijen die wij in ons lijstje hebben staan. De heer Van den Burg: Ja. Moeilijke vraag. Daar geef ik een moeilijk antwoord op. We begrijpen uit de woorden van de heer van Oostrom dat het CDA op basis van een krantenartikel de Partij van de Burgers wil uitsluiten van een coalitie. Wij betreuren dat en dan ook vanwege de fijne samenwerking die we de laatste vier jaar toch op een aantal goeie momenten hebben gehad. Ik vind het jammer dat de heer van Oostrom geen contact hierover met ons heeft gezocht. Dat heeft de heer Melissen trouwens wel. Die heeft mij daar wel over aangesproken. En ik heb hem proberen uit te leggen hoe dat tot stand is gekomen. Maar we gaan hier nu niet het proces van het tot stand komen van het artikel doornemen, want dan gaan we weer iets zitten doen waarvan ik vind dat dit niet in de politiek thuishoort, namelijk een krantenartikel hier centraal stellen. Het gaat over de vraag: wat hebben we vier jaar gedaan? Maar laat één ding duidelijk zijn. Het krantenartikel is compleet uit zijn verband gerukt. De uitspraak bij de informateur laat het juiste beeld zien, hoe wij over het CDA denken. En daar wil ik het eigenlijk bij laten. De heer Van Oostrom: Nou, met dat laatste, daar ben ik uiteraard blij mee. Dat komt ook meer in de richting van wat u ook zegt, van hoe we hebben samengewerkt. Maar goed, ik kan de vraag natuurlijk 'terugketsen', van: Maar waarom heeft u dan niet gerectificeerd? Of waarom heeft u niet even de moeite genomen om Maar goed, dat is dan zo. Dan constateer ik wel dat u feitelijk ook een andere interpretatie hebt dan in de krant staat. En dat geldt eigenlijk ook - als ik goed heb geluisterd - dan van u in het verslag staat. Dus, dan kun je wel de conclusie trekken, dat het soms blijkbaar toch wel heel moeilijk is om heel helder te maken van wat u nou precies bedoelt. Dus, dat blijft bij mij nog wel even hangen, dat gevoel. De heer Van de Burg: Ja dat vind ik jammer. Dat vind ik echt en oprecht jammer. Wij konden dat artikel ook niet meer rectificeren. Ze hebben zelfs mijn naam verkeerd gespeld. Dus, als ik de verslaggever moet vertellen dat ik van DEN Burg heet en niet van DER en u weet hoe trots ik op mijn naam ben. Dan had ik dat natuurlijk ontzettend graag gedaan. En dan had ik dat ook van tevoren met u besproken. Maar, wij wisten niet wat er in de krant zou komen. De heer Van Oostrom: Dus, dan is de conclusie eigenlijk wat in de krant staat, is dan niet waar. Dat moet ik dan concluderen? De heer Van den Burg: Ja. Het punt is, wat leidend is. Een aantal uitspraken is uit zijn verband gerukt. Ik zou op een wethouderszetel azen, bijvoorbeeld. De kop is al suggestief. Ik wil u één ding wel even heel duidelijk zeggen, want dan wil ik u toch een klein beetje helpen en een tipje van de sluier oplichten. Als je op een gegeven moment gebeld bent door een verslaggever, van: O, dus u gaat in de coalitie zitten Nee, wij gaan onderhandelen. Wij proberen in ieder geval aan de formatietafel te

59 13 komen. En dat is leidend voor het gesprek geweest. En niet dat wij azen et cetera. Er wordt hier een compleet ander beeld voorgesteld, als wat het gesprek werkelijk is geweest. En dat vinden we jammer, dat u dat als waarheid beschouwt, terwijl wij eigenlijk hier in dit huis hebben afgesproken: Daar gaan wij eerst over praten, voordat wij stellen dat de krant de waarheid is. En daarom vind ik het jammer. De heer Van Oostrom: Nou goed, ik neem het van u aan. Dan is het voor mij helder dat de krant dus een onwaar artikel heeft geschreven en dan ben ik ook blij, dat u dit zo helder hier naar boven heeft gebracht. De heer Van den Burg: Ik vind het wel ontzettend jammer, dat dit zo n impact op een informatieronde heeft. Ik vind ook dat het geen recht doet aan het proces. Dat is gewoon een opmerking die ik in zijn algemeenheid wil plaatsen. De heer Van Oostrom: Ja, daar wil ik dan toch wel heel kort op reageren. Ik begrijp dat u dat jammer vindt. Maar, u moet ook begrijpen, dat op het moment dat je met elkaar gaat samenwerken in een College, dat is al lastig zat, want, we hebben allemaal onze eigen programma s en onze eigen ideeën over hoe dingen moeten gaan. Dan is absoluut vertrouwen wel een voorwaarde. En als er dan ruis op de lijn komt Ik constateer nu met u, dat het blijkbaar iets anders ligt. Oké, prima, akkoord. Daar ben ik alleen maar blij mee, want dat geeft alleen maar een betere samenwerking voor de toekomst. Nou, dan moet u het ook niet vreemd vinden, dat wij daar wel heel veel waarde aan hechten. Zoveel waarde, dat als dat al in de basis wat wankelt, hoe moet dat dan straks als we elkaar recht in de ogen moeten kijken? De heer Van den Burg: Als het goed is, heeft u ook mijn telefoonnummer. De heer Van Oostrom: En volgens mij, heeft u die van mij ook. De voorzitter: Goed. Wie verder. Niemand verder in de tweede termijn? De heer Gradisen. De heer Gradisen: Ja, ik heb nog een vraag te beantwoorden van mevrouw Stoeten. En volgens mij, doet u uzelf tekort, eigenlijk. Want, ik denk dat u als geen ander heeft laten zien, de vorige periode, wat u met één zetel kon bereiken. Dusdanig, dat u het hoogste rapportcijfer kreeg in de Gelderlander en daarin werd ook gezegd dat uw invloed relatief groot is. Zij is een stem van belang heb ik genoteerd. Dat is toch prachtig. Een prachtig compliment. En ik kan me ook nog herinneren dat we samen met u de motie armoedebestrijding en bijvoorbeeld de motie fairtrade gemeente hebben ingediend. En ik heb nog wel eventjes zitten kijken in oude verslagen van de afgelopen vier maanden. En dan zie ik: Motie windmolens, bestemmingsplan Kanaalzone, CDA en VVD tegen, D66 en PvdA voor. Amendement begroting GGD: PvdA, GroenLinks tegen, de rest was voor. Motie schaliegas: PvdA, CDA voor, VVD en D66 tegen. Dus, ik constateer daaruit dat er in een sterk wisselende samenstelling wordt gesteund bij moties en amendementen en dat de oppositie de afgelopen vier jaar wel degelijk invloed heeft gehad. Mevrouw Stoeten - Flach: Dank u voor uw uitvoerige reactie. Dit neemt niet weg dat gewoon hier zwart op wit staat, dat het de VVD kwalijk wordt genomen. En ik herhaal maar de woorden van de heer Beerten. Die ook zei: Alle partijen zijn oppositie, niet alleen de partijen die in de coalitie zitten. De heer van Oostrom: Ik maak daar bezwaar tegen. Er wordt weer geciteerd, dat wat de heer Beerten gezegd zou hebben. Volgens mij, zegt de heer Beerten niet zo heel veel. Meneer Beerten heeft alleen maar opgeschreven wat wij hebben gezegd. Mevrouw Stoeten-Flach: Nee, dit zei hij tegen de vergadering. Dit heeft u net kunnen horen. De voorzitter: Wie verder? De heer Van den Burg. De heer Van den Burg: Ja, ik wil eigenlijk een vraag aan D66 stellen. Want, we zitten hier gezellig en leuk bij elkaar en ik heb het gevoel dat er niet veel meer te discussiëren is. Ik wil graag weten wat zij met het rapport gaan doen en of er mogelijkheden er zijn om de zaak wat uitgebreider te verkennen, dan het advies van de informateur. En dat zou kunnen gaan betekenen dat we - tenminste dat is onze vraag al dan niet een positie aan de onderhandelingstafel zouden kunnen verkrijgen.

60 14 De heer Zuidema: Dank u wel. Of u aan de onderhandelingstafel komt, dat is niet alleen aan mij. Dat is even afwachten. Voorlopig heb ik aangegeven dat D66 het verslag van de informateur ter harte neemt en gaat handelen conform zijn advies. Ook de uitkomst van deze avond heeft ons geen nieuwe inzichten opgeleverd. En wij gaan de coalitieonderhandelingen op zo kort mogelijke termijn starten met de vier partijen, zoals deze zijn genoemd in het advies van de heer Beerten. De heer Van den Burg: Kan ik daaruit dus concluderen dat wij dus niet aan de onderhandelingstafel zitten? Of zou dat mogelijk nog op een later tijdstip kunnen? Dat u het gratis parkeren niet wil invoeren en de VVD gaat daarvoor liggen, problematisch? Hoe moet ik dat zien? De heer Zuidema: Ja, dat kan. U heeft het helemaal begrepen. Alleen, ik kan de uitkomsten niet voorspellen van de gesprekken die nog moeten beginnen. En alles is nog mogelijk, wat dat betreft. Maar, de eerste insteek is, zoals ik heb geschetst, dat we uitgaan van het advies van de informateur. De voorzitter: Dank u wel. Wie verder nog? In de tweede termijn? Als dat niet het geval is, de heer Verspuij gaat formeren tijdens het vervolgreces. Heeft u daar nog iets aan toe te voegen op dit moment? De heer Verspuij: Voorzitter, op dit moment is dat zeer beknopt. Vanuit D66 zal ondergetekende worden aangedragen als formateur. Het lijkt mij handig om daar wel vaart in te zetten. Dus, ik stel voor om van de week daarover al bij elkaar te komen met de uitnodigende partijen. Het lijkt me ook goed om ook dit proces in openheid verder vorm te geven. Ik wil daar ook met de uitnodigende partijen binnenkort over praten, hoe we dat gaan vormgeven. Dus, het proces zal op die manier worden voortgezet. De voorzitter: Dank u wel. Zijn er nog vragen aan de formateur? Dat is niet het geval. Dan concludeer ik dat in ieder geval de meerderheid van deze raad akkoord is om het formatieproces op deze manier in te gaan, volgens het advies van de informateur, en daarmee beëindig ik het debat. 3. Rondvraag De voorzitter: De rondvraag hebben we nog. De griffier wil nog vragen. Ik kijk eerst even naar de raadsleden. Niet? De griffier. De griffier: Meneer de voorzitter. Vandaag is een collega van het Facilitair Bedrijf een dag bezig geweest om de fractieruimtes te herverdelen en het is haar helaas niet gelukt. Ik heb een aantal constateringen en dat is 1. Er is een beperkt aantal vergaderruimten beschikbaar. 2. Zoveel mensen, zoveel wensen. En 3. wij zijn volwassen mensen. Ik heb besloten om nu zelf de verdeling van de ruimten op mij te nemen. En ik ga de volgende uitgangspunten hanteren. 1. Er zijn geen verworven rechten. 2. Er moet zo min mogelijk verhuisverkeer plaatsvinden. 3. De fractieomvang, inclusief de commissieleden, raadsleden, is voor mij de indicatie voor de benodigde ruimte. Ik ga daarbij geen rekening houden met bezoekersaantallen, want, ongetwijfeld bij al de fracties, hangt men dan met de benen buitenboord. En 4. ik wijs u erop dat er één fractie is, waar de noodzaak bestaat voor een rolstoeltoegankelijke ruimte. 5. Als laatste zal ik noteren dat de verliezers van deze verkiezingen bescheidenheid past bij de ruimtebehoefte. Ik geefl de volgende procedure aan: morgen aan het eind van de dag gaat per een voorstel van mijn hand naar u toe. U kunt met elkaar overleggen of u wellicht nog wilt ruilen van ruimte. U kunt ook eventuele bezwaren kenbaar maken. Die ontvang ik dan graag vrijdag. En dan zal ik maandag aanstaande het bedrijfsvoeringsbesluit aan u mededelen. De voorzitter: Nou, nou. Kunt u zich voorstellen wat wij meemaken? Nog net geen rapport. Goed, de griffier gaat ermee aan de slag. De heer Zuidema. De heer Zuidema: Ik durf het bijna niet te vragen naar het betoog van de griffier, maar is hij nog op enig manier beïnvloedbaar?

61 15 4. Sluiting De voorzitter: Ik sluit de vergadering. De vergadering is gesloten. (22.05 uur) Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Tiel d.d. 16 april 2014 De griffier, de voorzitter,

62 CONCEPT BEKNOPT VERSLAG VAN DE VERGADERING VAN DE COMMISSIE SAMENLEVING VAN 2 APRIL 2014 Aanwezig: T. Zuidema (voorzitter), J.L. Sewalt-Wijbrandts, E. Rooders-van Geldermalsen, N. Budak, D. Verbeek, A.E.L. Duquesnoy-van den Heuvel, M. Smits, G.J. Kreuk-Wildeman, W. de Boer, I.C.M. Son-Stolk, H. Jonkmans, H.J.M. Stultiens, R. Manuhutu, J.H. de Wild, V.B. Latumahina, J.D. Stoeten-Flach, M. van der Lek, A. Önder, A.E.P.M. de Boer (leden) en H. Pullen (commissiegriffier) Afwezig met kennisgeving: Niet van toepassing. Eveneens aanwezig: H.A. Driessen, C.R. Vermeulen, C.A.A. van Rhee-Oud Ammerveld (wethouders) T. Warsen, M. Winter-Bults (gemeentelijke adviseurs) 1. Opening De voorzitter het een ieder welkom en opent de vergadering 2. Agenda d.d. 2 april 2014 (vaststellen) De voorzitter deelt mee dat er een inspreker is voor agendapunt 8 (RSG Lingecollege) Het is de heer P.J. Ronner (bestuurder RSG Lingecollege) 3. Mededelingen en ingekomen stukken Commissiebreed is er waardering voor de wijze waarop de Plantage de verzelfstandiging heeft opgepakt. Deze waardering wordt uitgesproken n.a.v. ingekomen stuk nummer 03.6a (Informatienota jaarstukken 2013 De Plantage). 4. Informatie van het college in het kader van de actieve informatieplicht H.A. Driessen De heer Driessen geeft aan dat het college, nadat het overleg met de cliëntenraad korte tijd was opgeschort, nu weer "on speaking terms" is met de cliëntenraad. 5. Concept beknopt verslag commissie Samenleving d.d. 5 maart 2014 (vaststellen) Redactioneel Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld. Naar aanleiding van Niet van toepassing. 6. Afsprakenlijst (bespreken) punt 2 (Jeugdzorg). Ondanks het feit dat de gebiedsteams nu bezocht worden, is de commissie van mening dat de beeldvormende avond over dit onderwerp al opgepakt moet worden. De volgende personen uit de commissie willen zich hiervoor inzetten: C.J. Kreuk-Wildeman (PvdB), N. Budak (PvdA), J.L. Sewalt-Wijbrandts (D66), E.S. Derksen (VVD), A.E.P.M. de Boer (GroenLinks) en J.H. De Wild (SociaalTiel). Mevrouw Kreuk neemt hierin het initiatief over van de heer P. van den Burg. punt 3 (jaarthema 2013). Mevrouw Duquesnoy vraagt of er al een start is gemaakt met het organiseren van de bijeenkomsten waarin onderwijs en bedrijven elkaar gaan ontmoeten en werken aan structurele contactmomenten voor de langere termijn. De heer Vermeulen zegt schriftelijk antwoord toe. punt 5 (Vraag P. Schoots over planning portaal). De heer Driessen geeft aan dat een en ander uitvoerig aan bod zal komen tijdens de beeldvormende avond d.d. 23 april Hij vraagt dan ook om dit punt van de afsprakenlijst te verwijderen. De commissie is hiermee akkoord. Pagina 1 van 4

63 7. Rondvraag N. Budak Mevrouw Budak vraagt hoe het gaat met de schuldhulpverlening in Tiel. Zijn er wachtlijsten? De heer Driessen zegt schriftelijk antwoord toe. H.J.M. Stultiens Mevrouw Stultiens heeft geconstateerd, n.a.v. een persbericht waarin TiVoC aangeeft niet tevreden te zijn met het onderhoud en beheer van de Betuwehal, dat dit jaar geen tevredenheidsonderzoek (enquête) heeft plaatsgevonden naar het beheer en onderhoud van de sportaccommodaties. Zij vraagt zich af wat de oorzaak hiervan is en op welke termijn het alsnog gaat plaatsvinden. De heer Driessen geeft aan dat dit jaar inderdaad geen enquête heeft plaatsgevonden. Dit had te maken met de prioriteiten die zijn gesteld. In overleg met de F.T.S. is afgesproken dat dit weer wordt opgepakt. Het signaal over de Betuwehal heeft de exploitant en de gemeente verrast. Het onderwerp heeft de aandacht van het college. A.E.P.M. de Boer De heer De Boer vraagt of er al (schriftelijke) informatie is over de transities in het sociale domein. De heer Driessen verwijst de heer De Boer naar de beeldvormingsavond d.d. 23 april Deze avond is speciaal georganiseerd om de raads- en commissieleden op de hoogte te houden van de ontwikkelingen op dit terrein. De heer Zuidema vraagt in het kader van de door de raad d.d. 27 maart 2014 vastgestelde gedragscode politieke ambtsdrager aandacht voor het gebruik van de sociale media. Hij verzoekt hier zorgvuldig mee om te gaan. 8. Bespreeknota Lingecollege (bespreken) Inspreker, drs. P.J. Ronner (bestuurder RSG Lingecollege) De heer Ronner heeft twee kernpunten: 1. het lijkt om de stenen te gaan. Het gaat echter om het onderwijs en de leerlingen. Een school, waar iedereen op zijn plek zit, die past bij het advies van de onderwijsraad, op een eigen overzichtelijke, veilige en kleinere locatie. Men wil een inspirerende leeromgeving voor de leerlingen creëren. Hiervoor is kleinschalige huisvesting met een eigen identiteit nodig. 2. uit een imago onderzoek en een ouder tevredenheidsonderzoek is het volgende gebleken. De gebouwen zijn verouderd, te groot, niet geborgen, missen eigen/eigentijdse uitstraling. Oude beelden uit het verleden zijn maatgevend. Zorg voor eigenheid van de locatie. Tot slot deelt de heer Ronner mee dat onderwijs in Tiel ertoe doet voor de leerlingen. De leerlingen zijn het waard om in te investeren. De volgende vragen zijn gesteld aan de heer Ronner. V.B. Latumahina De heer Latumahina vraagt of er nog andere factoren zijn gebleken n.a.v. de onderzoeken, naast de fysieke factoren. De heer Ronner noemt in dit verband de communicatie en het ontbreken van de eigen/eigentijdse uitstraling. D. Verbeek De heer Verbeek vraagt of de heer Ronner mogelijkheden ziet om de concurrentiepositie van de school te verbeteren buiten de huisvesting om. De heer Ronner geeft aan dat de onderwijskwaliteit in het Rivierengebied op orde is. Daar ligt het dus niet aan. Het technasium heeft bijv. een aantrekkende kracht. Daar tegenover staat dat leerlingen van de Mavo groep wegvloeien naar Geldermalsen. Onderwijskundig zijn er mogelijkheden die versterkt dienen te worden door de huisvesting. I.C.M. Son-Stolk Mevrouw Son vraagt of de kwaliteitsverbetering van het voortgezet onderwijs wordt meegenomen. De heer Ronner geeft aan dat dit de aandacht heeft. Enerzijds zo min mogelijk leerlingen ongediplomeerd van school (RSG Lingecollege voortijdig Pagina 2 van 4

64 schoolverlaters minder dan 1%). Anderzijds talentrichtingen bevorderen (voorbeelden: technasium, Cambridge Engels, sportklassen, vakcollege techniek enz). E. Rooders-van Geldermalsen Mevrouw Rooders vraagt of er aandacht is voor leerlingen die extra zorg nodig hebben. De heer Ronner geeft aan dat hier aandacht voor is (grootste praktijkschool met goede uitstroom, internationale schakelklas, aandacht en investeringen voor de instroom van leerlingen uit speciaal onderwijs naar regulier onderwijs). A.E.P.M. de Boer De heer De Boer vraagt wat de aantrekkingskracht is van Geldermalsen versus onderwijskwaliteit Tiel. Heft dit elkaar op? De heer Ronner geeft aan dat dit elkaar niet opheft. De aantrekkingskracht van Geldermalsen is gelegen in de huisvesting. Men vindt Tiel te grootschalig. Het heeft niet met de onderwijskwaliteit te maken. J.D. Stoeten-Flach Mevrouw Stoeten wijst op het imagoprobleem van het aanbod van de leerlingen op de Teisterbantlaan. Zou gezamenlijke huisvesting een oplossing zijn voor het probleem? Daarnaast zou zij graag beschikken over de onderzoeken die zijn gedaan. De heer Ronner geeft aan dat gezamenlijke huisvesting een achterhaald concept is. De school is er voor alle leerlingen en juist door kleinschaligheid kan men het imago/sociale problemen ook aanpakken. J.H. de Wild De heer De Wild schaart zich achter de vraagstelling van mevrouw Stoeten. Ook hij zou graag inzicht willen in de onderzoeken. De heer Ronner geeft aan dat er aandacht is voor sociale cohesie. G.J. Kreuk-Wildeman Mevrouw Kreuk vraagt of het deelplan (huisvesting) geplaatst kan worden in een groter kader. De heer Ronner geeft aan dat de onderwijsvisie van de school (hoofdstuk 3 van het rapport) het kader is waarbinnen dit plaatsvindt. Het is dus begonnen bij het onderwijsconcept van de school. Er zijn geen vragen meer. De heer Ronner wordt bedankt voor zijn komst en inbreng. Bespreking onderwerp Het college heeft d.d. 17 december ingestemd met de rapportage "Verkennend onderzoek onderwijshuisvesting RSG Lingecollege en ROC Rivor in Tiel". Zij heeft op basis van drie oplossingsrichtingen, toegespitst op de financiële kant, een standpunt ingenomen over de rol die zij wil oppakken ten aanzien van het vervolgproces rondom de huisvesting van het RSG Lingecollege. De vraag is of de commissieleden zich kunnen vinden in het standpunt van het college. Technische verhelderende vragen worden gesteld waarop antwoord wordt gegeven. N.a.v. vragen geeft het college aan dat: het onderzoek ,-- kost en dat dekking via de perspectievennota wordt geregeld. Het rapport is naar verwachting in het 3 e kwartaal van dit jaar klaar (Stultiens, Kreuk); de huisvesting aan de Teisterbantlaan is niet bruikbaar voor het onderwijsconcept. Haalbaarheid en betaalbaarheid moeten nog onderzocht worden (Duquesnoy, Stoeten, Kreuk) De volgende aandachtspunten zijn meegegeven: niet alleen aandacht voor de huisvesting maar vooral ook voor de kwaliteit/concurrentiepositie/cultuur/ het breder kader (Son, Verbeek, Duquesnoy, Stoeten, De Wild, Kreuk, A. de Boer); bekijk de mogelijkheid om Havo/Vwo onder te brengen in locatie Teisterbantlaan en andersom (Stoeten); kijk goed naar subsidiemogelijkheden (Kreuk); overweeg dezelfde aanbestedingsprocedure als bij de WLP (Kreuk); Pagina 3 van 4

65 aandacht voor eventueel behoud bestaande huisvesting aan Teisterbantlaan (Stoeten, Duquesnoy, Kreuk). Met de toezegging van de heer Vermeulen dat de aandachtspunten worden meegenomen in het rapport kunnen de commissieleden instemmen met een vervolgonderzoek naar de financiële betekenis en fasering van de uitkomsten van de rapportage "Verkennend onderzoek onderwijshuisvesting RSG Lingecollege en ROC Rivor in Tiel". 9. Vraag D66 ex art. 41, reductie aantal ziekenhuizen met SEH afdeling (bespreken) In het Presidium van 18 maart 2014 is besloten, gezien de urgentie van het onderwerp, om de brief te agenderen voor bespreking. Mevrouw Sewalt vraagt of de zorg van D66 wordt gedeeld door de overige fracties en of zij ook op landelijk niveau binnen en buiten de fracties aandacht willen vragen voor dit probleem. Alle commissieleden onderschrijven de zorg van D66 en zullen alles in het werk stellen om te voorkomen dat de spoedeisende hulp in ziekenhuis Rivierenland Tiel wordt gereduceerd. Er wordt ook gesproken over een eventuele motie (Kreuk, V.d. Lek). De heer Driessen geeft aan blij te zijn met de steun. Hij geeft aan dat er echter nog geen concrete bedreiging is. De Raad van Bestuur van het Ziekenhuis Rivierenland Tiel gaat schriftelijk reageren richting zorgverzekeraars. De krachten zijn gebundeld, alles is in stelling gebracht en de regio gemeenten zijn hierbij betrokken (Kreuk, De Wild). De heer Driessen zal de commissie actief op de hoogte houden van de ontwikkelingen, zoals o.a. terugkoppeling van de gesprekken die 2 e helft april zullen plaatsvinden (Önder, De Wild). 10. Terugkoppeling intergemeentelijke samenwerkingsverbanden Er heeft geen terugkoppeling plaatsgevonden. 11. Sluiting De voorzitter dankt een ieder voor de inbreng en sluit om uur de vergadering. Pagina 4 van 4

66 CONCEPT BEKNOPT VERSLAG VAN DE VERGADERING VAN DE COMMISSIE BESTUUR D.D. 3 APRIL 2014 Aanwezig: P. van den Burg (voorzitter), de leden T. Zuidema, M.P. le Blanc, L.H.K. Metiary-Volmer, J.J.J. Heijmans, E.S. Derksen, B. van Gurp, S. de Boer, G.G.G. Groen, Th.J.M. van Oostrom, A.K. Roelofs, I. Joustra, A. Alişkan, W. van IJzendoorn-Visser, M.J. van Groenesteijn, J.D. Stoeten- Flach, R.G. Corporaal, M.E.C. Rijckenberg, C.J. Kerkmeester en J.W. Westerholt (commissiegriffier) Eveneens aanwezig: de heren L. Verspuij en H. Beenakker (portefeuillehouders) en E. van Keken, ambtelijk adviseur 1. Opening/mededelingen De voorzitter heet een ieder, in het bijzonder de nieuwe commissieleden van harte welkom. Er heeft zich als inspreker gemeld de heer Aad van Dijk van het inloophuis met als onderwerp moestuin naast begraafplaats aan de J.D. van Leeuwenstraat. 2. Vaststellen van de agenda De agenda wordt vastgesteld met dien verstande dat de heer Van Dijk zal inspreken bij het begin van de rondvraag. 3. Ingekomen stukken De heer Van Oostrom vindt de reactie op het voorstel voor naamsverandering van de AVRI op zich logisch maar vraagt zich af of bij de afweging ook is betrokken het idee om te gaan spreken van Algemene voorzieningen Rivierenland. Indien dit niet het geval is, zou dit alsnog kunnen worden ingebracht. Geantwoord wordt dat de redenering is dat AVRI steeds meer als eigennaam in gebruik is en dat men om die reden niet zit te wachten op een andere naam. 4. Actieve informatie van het college De heer Beenakker meldt dat in juni een uitgebreidere analyse van de criminaliteitscijfers gereed is voor de commissie. Met de woninginbraken gaat het nog steeds de goede kant op. In 2013 was het aantal gedaald met 36%. In 2014 is dat tot nu 60%. Dit hangt mede samen met de integrale aanpak van de jongerenproblematiek. Ook wordt gewerkt aan de overlast van de hinderlijke jeugdgroep in het centrum. Morgen wordt een vaste camera geplaatst op de Groenmarkt. De mobiele camera is aanbesteed en wordt geleverd in week 20. Het wachten is nog op een officiële brief van het ministerie inzake een financiële bijdrage. De volgende vergadering zal meer inzicht worden verschaft over het project Zorah. 5. Verslag vergadering d.d. 6 maart 2014 Aan punt 4 (actieve informatie van het college) wordt bij het één na laatste gedachtestreepje het woord "ook" toegevoegd zodat hier komt te staan: ".. dat het hier ook om een criminele groep." Het verslag wordt voor het overige conform vastgesteld. 6. Afsprakenlijst commissie De vraag van mevrouw Stoeten inzake het onderhoud aan de Hendrikus wordt overgebracht naar de afsprakenlijst van de commissie ruimte. Het pontje vaart heen en weer en dat houdt verband met mobiliteit. En dat onderwerp hoort tot het takenpakket van de commissie ruimte. De papierinzameling en het verlengde daarvan de inzameling van klein afval blijft als reminder staan op de afsprakenlijst. De eindevaluatie wordt afgewacht. Punt 4 inzake overlast bij Veilinghof is opgepakt door het veilige wijkteam. Hiermee is de vraag beantwoord en kan deze van de lijst worden afgevoerd. 1

67 7. Rondvraag De heer Van Dijk heeft zijn bijdrage in de vorm van een informatienota op papier gezet en overhandigt de tekst nadat hij deze heeft uitgesproken. De tekst wordt aan dit verslag gehecht aan maakt daarvan onderdeel uit. Hij wijst bovendien op een alternatief en dat is de moestuin te beplanten met aardappelen en aardbeien en de oogst daarvan na een jaar te laten testen. Mevrouw Joustra vraagt of bekend is om welke vormen van vervuiling het gaat. Uit een rapport van zeven jaar geleden bleek dat het gaat om stoffen als lood en PAK. Alterra Wageningen heeft aangegeven dat één element twijfelachtig is, maar dat de andere vorm van vervuiling zodanig aanwezig is dat de vervuiling ook terecht komt in de groente die wordt gekweekt. De heer Van Oostrom leidt uit het betoog af dat het misschien wel meevalt waardoor de vraag aan de gemeente kan vervallen. Of heeft men toch wel extra grond nodig? Wellicht is het wijs om opnieuw met de GGD te overleggen mede in het licht van de visie van Alterra Wageningen. Is nagedacht hoe met nieuwe grond wordt omgegaan? Immers grond is altijd gebruikte grond. De heer Zuidema vraagt hoe sterk men gehecht is aan het perceel aan de J.D. van Leeuwenstraat en of het nu al mogelijk is om het onkruid te testen. De heer Van Dijk legt uit dat het perceel een geschenk is van het parochiebestuur. Er zijn al bomen geplant. Het fundament voor het tuinhuisje is gelegd en de kruidencirkel is ingericht. Desgevraagd geeft de wethouder aan dat de laatste informatie die van de gemeente afkomstig is: een moestuin kan zo niet. daarvoor zijn bakken en/of grondophoging voor nodig. Hieraan ligt een recent GGD advies aan ten grondslag. Het woord is nu aan de politiek. De vorige raad heeft bij de begrotingsbehandeling een motie inzake stadstuinen aangenomen. Hij dankt het Inloophuis voor de bereidheid om mee te denken en het woord is nu aan de politiek om de uitvoering van de motie mogelijk te maken. Het college heeft de bereidheid om e.e.a. te financieren. Hij geeft aan dat op basis van een nieuw goed gesprek met het inloophuis het college bereid is om een voorstel aan de commissie voor te leggen. De heer Zuidema geeft aan behoefte te hebben aan wat meer cijfermateriaal. Mevrouw Rijckenberg wijst op een soortgelijke situatie in de Hertogenwijk. Deze vraag had zij willen stellen in de rondvraag. De heer Van Gurp oppert het onderwerp mee terug te nemen naar de fractie en de uitkomsten van de fractieberaden mede te delen aan de wethouder. Het college heeft de bevoegdheid om tot zelfstandig te besluiten tot het doen van uitgaven en deze te verantwoorden bij de voortgangsrapportage. Hij heeft begrepen dat het maximaal benodigde bedrag is en dat wellicht het inloophuis ook zelf nog voor financiering kan zorgdragen. De heer Zuidema pleit er voor om niet te makkelijk aan de vervuiling van de grond voorbij te gaan. Mevrouw Joustra wijst op mogelijke precedenten. De commissieleden afkomstig uit de fracties van GL, CU, D66, PvdB, ST en CDA geven het college mee om in samenspraak met het inloophuis tot een door het college te financieren oplossing te komen. De commissieleden afkomstig uit de fracties van Pro Tiel, PvdA en VVD zullen het onderwerp meenemen naar hun fractie en dinsdag a.s. de griffier de uitkomsten mededelen [Dit is gebeurd en het mailverkeer is aan dit verslag gehecht.]. Er zijn geen rondvragen. 2

68 8. Inzameling kleine afvalstoffen Vanuit de commissie wordt het volgende naar voren gebracht. de heer Roelofs geeft aan dat het onderwerp van belang is voor het verenigingsleven en daarmee de sociale samenhang in de samenleving. De inkomstenbron is daarvoor erg belangrijk. Het CDA steunt daarom de proef. Hij verwijst naar de brief van het college van 4 maart waarin het ongenoegen richting programmaraad wordt geuit. Hoe kan de werkwijze van deze raad voor een derde keer worden voorkomen zodat de commissie niet weer voor het blok wordt geplaatst. Mevrouw Joustra zit met de zelfde vraag. Het college heeft in dit geval alert gereageerd en terechte kritiek geuit. Zij verwacht een uitgebreide evaluatie en niet alleen een verhaal van de AVRI. Zij vraagt in dit kader ook gegevens te verzamelen bij de verenigingen. de heer Kerkmeester geeft aan dit een mooi project te vinden. Afval wordt gescheiden en het verenigingsleven wordt hierbij betrokken. Zij geven hier ook het belang van aan. Mevrouw Metiary sluit zich bij de heer Kerkmeester en verwijst naar de gemeente Ede waar samengewerkt wordt tussen de kledingbank en de afvalverwijderaar aldaar. de heer Zuidema geeft aan dat de verenigingen gebaat zijn bij continuïteit. Het zou mooi zijn als de inzameling van klein afval aan de huidige inzameling kan worden toegevoegd. Mevrouw Stoeten stemt in met de bespreeknota. Mevrouw De Boer sluit zich aan bij de andere sprekers. De heer Van IJzendoorn geeft aan ook achter de nota te staan. Hij vraagt wat er gebeurt met de extra kosten. De heer Van Gurp wijst op de kosten ad die glad weglopen tegen een bijdrage van "Recycle". Wat gebeurt er als deze bijdrage wegvalt. Hem zijn de kosten en baten van de verenigingen niet bekend. Van de zijde van het college wordt als volgt gereageerd. Het college was ongelukkig met de werkwijze van de programmaraad. Agenda's van gemeenten en de gemeenschappelijke regelingen blijken niet op elkaar aan te sluiten en een betere afstemming lijkt niet mogelijk. Op dit punt kan voor de toekomst geen zekerheid worden gegeven. Wellicht dat de veranderende organisatiestructuur van de regio Rivierenland hierbij kan helpen. Het college neemt het punt van de door de verenigingen aan te dragen gegevens mee. Dit geldt ook voor het punt van de kledingbank. De werkwijze waarbij de verenigingen het papier ophalen, kost de AVRI geld. Anderzijds genereren verenigingen zo zelf inkomsten. Als de proef slaagt en er wordt overgegaan op een groter gebied en meer soorten inzameling komt dit kostenplaatje anders te liggen. In tweede termijn worden nog de volgende opmerkingen gemaakt. de heer Van Gurp pleit er voor om in de evaluatie de meerkosten van de AVRI te vergelijken met de meer inkomsten van de verenigingen. Wellicht zijn we met elkaar geld aan het rondpompen. Wellicht is een ander systeem denkbaar met meer milieu effecten. de heer Corporaal pleit er voor om ook de minder - opbrengsten bij de verenigingen mee te wegen. de heer Kerkmeester pleit er voor om naar alle effecten te kijken. de heer Le Blanc geeft aan dat een kosten-baten analyse wenselijk is waarbij ook de werkgelegenheid voor laaggeschoolden wordt meegewogen. Conclusie: Met inachtneming van de gemaakte opmerkingen stemt de commissie in met de inhoud van de bespreeknota. 3

69 9. Terugkoppeling intergemeentelijke samenwerkingsverbanden. Van de gelegenheid wordt geen gebruik gemaakt. 10. Sluiting De voorzitter dankt een ieder voor de inbreng en sluit de vergadering. Tiel, 10 april 2014 J.W. Westerholt commissiegriffier. 4

70

71 Raadsvoorstel Agendapunt 6 Raadsvergadering 16 april 2014 Portefeuillehouder C. van Rhee - Oud Ammerveld Begrotingsprogramma Economische Ontwikkeling Onderwerp Organisatieontwikkeling Logistieke Hotspot Rivierenland (LHR) Besluit om: 1. In te stemmen met de ontwikkeling van de organisatie van de Logistieke Hotspot Rivierenland (LHR) naar een zelfstandige Stichting LHR die als enig aandeelhouder optreedt van een op te richten Programmabureau LHR BV. 2. In te stemmen met de brief waarin de zienswijzen zijn opgenomen over de op te richten Stichting LHR. 3. In te stemmen dat voor elk bedrijf van buiten de regio dat zich vestigt op uitgeefbare grond van de gemeente, waarvoor een (gemeentelijke) grondexploitatie geldt, een fee op de grondtransactiekosten wordt betaald aan het programmabureau LHR BV, te dekken vanuit de desbetreffende grondexploitatie. 4. In te stemmen met het beschikbaar stellen van een budget voor het College ter hoogte van per jaar over een periode van 4 jaar ten behoeve van deelname aan de LHR plus eenmalig een budget van voor de aankoop van 200 certificaten van de Stichting LHR, waarover het College nog beslist, gehoord hebbende de raad. Inleiding In regionaal verband wordt sinds 2012 gewerkt aan het versterken van de regio Rivierenland tot logistiek centrum. Hiervoor is het project Logistieke Hotspot Rivierenland (LHR) gestart onder aansturing van de Stuurgroep LHR (gedelegeerd door de Programmaraad Welvarend) en een Adviesraad vanuit het bedrijfsleven. De LHR vloeit voort uit de Sociaal Economische Visie Rivierenland. In 2012 is het Businessplan en Masterplan Rivierenland Logistieke Hotspot opgesteld. Op 20 maart 2013 heeft u met deze plannen ingestemd. De Stuurgroep LHR en de Adviesraad hebben vastgesteld dat een andere organisatievorm dan de huidige nodig is voor een verdere succesvolle uitrol van de LHR. Met de nieuwe organisatie zal de regio Rivierenland zich verder ontwikkelen tot logistieke hotspot van (inter)nationaal formaat. Concreet houdt dat in dat op basis van de logistieke kwaliteiten van de regio, economische ontwikkelingen tot stand worden gebracht met een positief effect op de groei van het bruto regionaal product en de werkgelegenheid. Meer achtergrondinformatie van deze nieuwe organisatie is opgenomen in bijlage 1 Achtergronddocument organisatieontwikkeling LHR. Met de gemeentelijke bijdrage voor deelname aan de LHR, een fee op de grondtransactiekosten en het aankoopbedrag van certificaten kunnen de activiteiten van de LHR organisatie (mede) bekostigd worden. Omdat voor de nog op te richten Stichting LHR de concept oprichtingsakte, begroting e.d. nog niet beschikbaar is kan over gemeentelijke deelname aan de stichting LHR nog geen besluit genomen worden. De bevoegdheid om deel te nemen aan een Stichting ligt bij het college nadat de gemeenteraad hierover gehoord is. Hierover zal nog een apart voorstel worden opgesteld. Pagina 1 van 6

72 Beoogd effect Een slagvaardige en dynamische organisatie ontwikkelen die beter in staat is om de doelstellingen van de LHR te realiseren met breed draagvlak in de regio. Argumenten 1.1 De organisatie ontwikkeling is een logisch vervolg van de verdere ontwikkeling van de LHR zoals beschreven in het Masterplan en Businessplan en de vervolgaanpak, met o.a.: - Positief impuls voor werkgelegenheid en de economische groei De Rivierenlandse werkgelegenheid bevindt zich in een neerwaartse spiraal evenals de toegevoegde waarde in Rivierenland. Deze neerwaartse beweging is sterker dan in veel andere regio s. De LHR is een kans om dit tij te keren en economische groei tot stand te brengen voor iedere deelnemende gemeente. Deze kans ontstaat door de combinatie van met name de logistieke kwaliteiten van de regio én de (inter)nationale oriëntatie van de LHR. De inspanningen van de LHR zijn er op gericht om extra bedrijvigheid (nationaal en internationaal) aan te trekken waardoor de werkgelegenheid van de regio Rivierenland groeit en de toegevoegde waarde eveneens toeneemt. De LHR is daarmee een belangrijke impuls voor de regionale economie van Rivierenland. - Extra (inter) nationale aandacht voor Rivierenland als logistieke hotspot De LHR is vorig jaar gestart met de voorbereiding van de uitvoering van het businessplan en het masterplan. Nu al is extra aandacht van nationale en internationale bedrijven voor de regio merkbaar, blijkens diverse verkennende aanvragen en informatieverzoeken van bedrijven van buiten de regio. Ook zijn al eerste contacten gelegd tussen Rivierenlandse bedrijven en bedrijven van buiten de regio over opdrachten en samenwerking. - Spinn off effect Het bestaande regionale bedrijfsleven kan profiteren van de ontwikkeling van de LHR door diensten en producten te leveren aan nieuwvestigers, door mee te liften op de nationale en internationale acquisities en door aan te haken op projecten die vanuit de LHR worden geïnitieerd. 1.2 Het organisatiemodel biedt bedrijven en overheden de mogelijkheid om samen (financieel) te participeren in de LHR Het voorgestelde organisatiemodel geeft de gelegenheid aan overheden (gemeenten, provincie en ontwikkelingsmaatschappij) en het bedrijfsleven om samen te participeren in de LHR. De huidige vorm van de LHR als een project van het programma Welvarend biedt geen goede mogelijkheden tot duurzame en structurele samenwerking met andere partners die ook willen investeren. Een meer zelfstandige organisatie die de investeringen ook kan laten renderen is noodzakelijk. 1.3 Door samenwerking is de LHR sterker. De nieuwe organisatievorm biedt betere mogelijkheden voor brede deelname van partijen die belang hebben bij de LHR, met name vanuit het bedrijfsleven. Dat is om diverse redenen zeer belangrijk. Participatie van het bedrijfsleven biedt de LHR de mogelijkheid de nationale en internationale netwerken verder uit te breiden (via de deelnemende bedrijven) en leidt daarmee tot meer kansen op nieuwe bedrijfsvestigingen in Rivierenland. Participatie van bedrijven biedt de LHR betere mogelijkheden om in te spelen op de opgaven die het bedrijfsleven ziet om de regio als logistieke hotspot sterker te maken. Door als overheid en bedrijfsleven samen projecten te starten wordt de LHR sterker. Zonder participatie van het bedrijfsleven zullen deze projecten aanzienlijk minder slaagkans hebben. Ten opzichte van de huidige situatie verandert de positie van gemeenten in de LHR. Nu treedt Pagina 2 van 6

73 de regio Rivierenland namens de gemeenten op als opdrachtgever. In de nieuwe organisatievorm is dat de Stichting LHR, waar naast gemeenten ook andere partijen zoals Oost NV (Ontwikkelingsmaatschappij Oost-Nederland), het bedrijfsleven en maatschappelijke groeperingen in participeren. Daarmee verandert de sturing en invloed van gemeenten op de stichting, omdat de gemeenten deze gaan delen met andere partijen. Via het ruimtelijk instrumentarium blijft de gemeente sturen op de vestigingsmogelijkheden van bedrijven. Via het regiocontract, waarbinnen gelden gereserveerd zijn voor de LHR, kunnen gemeenten de stichting LHR voorstellen doen over de uitvoering van bepaalde door gemeente gewenste projecten. Deze samenwerking kan gezien worden als de nieuwe manier van overheden om samen te werken. 1.4 Beste organisatiemodel gezien doelstellingen LHR. De Gemeentewet stelt dat het college pas dan kan deelnemen aan een stichting indien dat in het bijzonder de aangewezen manier is om het daarmee samenhangende openbaar belang te behartigen (artikel 160, lid 2). Hiervan is in dit geval sprake. De voorgestelde vorm is bij uitstek geschikt voor een publiek-private samenwerking waarbij partijen niet individueel maar wel gezamenlijk zeggenschap hebben, zodat individuele belangen niet overheersen en gezamenlijke belangen leidend zijn in de aansturing van de LHR. 2.1 Een zienswijze indienen is noodzakelijk omdat de statuten van de stichting in oprichting nog niet beschikbaar zijn. De LHR wenst in eerste instantie een principe-uitspraak door de gemeenteraden over de organisatie in oprichting voordat er verdere kosten worden gemaakt. Het deelnemen aan een stichting is in gevolge artikel 160, lid 2 van de Gemeentewet een bevoegdheid van het college. Het college kan van deze bevoegdheid gebruik maken na de wensen en bedenkingen van de raad gehoord te hebben. In het voorstel is nog niet opgenomen om als gemeente middels de aankoop van certificaten ook zelf deel te nemen aan de Stichting LHR. Zie ook argument 4.1. Door het ontbreken van de statuten van de stichting in oprichting kan op dit moment nog niet goed worden bepaald waarmee de gemeenten instemt. Het college neemt in beginsel een positieve grondhouding aan omdat de Logistieke Hotspot een kans is voor de Regio Rivierenland als geheel en de gemeente Tiel in het bijzonder. Omdat de statuten nog niet bekend zijn hebben wij gemeend om via de aangeboden conceptbrief zienswijzen in te dienen (bijlage 2). Met het indienen van de zienswijzen worden onze wensen kenbaar gemaakt richting de nieuwe organisatie. 3.1 No cure no pay projectbureau industrieschap Medel is positief. Een financieringsmodel met als één van de elementen een no cure no pay regeling is een uitstekend middel voor gemeenten om zonder financiële risico s te investeren in de LHR. De gemeente betaalt de fee immers pas als een bedrijf van buiten de regio zich vestigt. Omdat in Tiel alleen gemeentelijke bedrijfskavels worden uitgegeven op het bedrijvenpark Medel zal de fee in Tiel voor rekening komen van het industrieschap Medel. Het projectbureau van het industrieschap Medel heeft uitgerekend wat de consequenties zijn. Met de aanname dat door de activiteiten van de LHR de bedrijfskavels sneller worden verkocht heeft het projectbureau van het industrieschap Medel positief geadviseerd. Dit advies moet nog worden bekrachtigd door het Dagelijks en Algemeen Bestuur van het industrieschap Medel. Vervolgens zullen de financiële consequenties worden opgenomen in de grondexploitaties van het Industrieschap Medel. 3.2 Fee is investeren in de regio. De fee wordt gebruikt voor de taken van de stichting LHR, namelijk internationale en nationale acquisitie, het initiëren van belangrijke regionale projecten en communicatie. De fee komt derhalve ten goede aan de ontwikkeling van (de Logistieke Hotspot) Rivierenland. Pagina 3 van 6

74 4.1 Alle gemeenten profiteren dus betalen ook mee. Ook voor gemeenten waar zich geen bedrijven van buiten de regio vestigen (gezien de hierover gemaakte afspraken in het convenant) en die dus geen fee betalen zal de LHR positieve effecten hebben. In deze gemeenten treden positieve werkgelegenheidseffecten op. In deze gemeenten kunnen bedrijven profiteren van nieuwvestigers in de buurgemeente. In deze gemeente kunnen woningen gebouwd worden voor de nieuwe werknemers. Om die reden acht de Stuurgroep een algemene jaarlijkse bijdrage voor een periode van vier jaar gerechtvaardigd. De Stuurgroep heeft naar haar mening een bescheiden bijdrage gevraagd die in het licht van de regionale samenwerking wel als belangrijk wordt gezien. 4.2 Met de aankoop van certificaten wordt ook deelgenomen aan de Stichting LHR en ontstaat zeggenschap. Als de statuten, begroting e.d. van de stichting LHR bekend zijn zal de gemeente verzocht worden om met de aankoop van certificaten deel te nemen aan de Stichting LHR. Deze afweging zal het college pas maken nader de raad hierover gehoord is. Het risico van deelname is bij o.a. faillissement het kwijtraken van de certificaten en de betaling hiervoor. Kanttekeningen 3.1 Aanbrengfee nog niet opgenomen in de lopende grondexploitaties Industrieschap Medel. De bedrijventerreinen ten behoeve van de vestiging van bedrijven van buiten de regio kennen meerjaren grondexploitaties waarin tot nu toe geen rekening is gehouden met de aanbrengfee. Dit geldt ook voor het industrieschap Medel. Met de aanname dat de LHR zorgt voor meer en/of snellere nieuwe bedrijfsvestigingen heeft het projectbureau van het industrieschap Medel een positief advies uitgebracht over deelname aan de LHR en de voorgestelde fee. Het DB en AB van het industrieschap Medel dienen hierover nog wel een besluit te nemen. Mocht besloten worden om de fee niet op te nemen in de grondexploitaties dan is er geen financiële ruimte om de fee te betalen en dient de gemeente een heroverweging te maken over de voorgenomen deelname aan de LHR. Aanpak / uitvoering De uitvoering van de LHR gebeurt op basis van een door het stichtingsbestuur vast te stellen jaarprogramma. Dit programma gaat in op: - De internationale en nationale acquisitie-acties - De projecten die uitgevoerd gaan worden - De communicatie De uitvoering is in handen van een BV, het Programmabureau LHR. De Stichting LHR is enig aandeelhouder van deze BV en geeft dus de certificaten van aandelen uit. In het Programmabureau is de personele bezetting om de taken van de LHR uit te voeren. In aanvang is deze bezetting circa 3-4 fte (projectleiding, projectmedewerker, communicatie en officemanagement). Planning De regionale planning is om dit voorstel voor de 15 maart 2014 aan te bieden aan de gemeenteraden binnen de regio. Nadat de gemeenteraden in beginsel positief hebben ingestemd met deze ontwikkeling en haar zienswijzen hebben geuit, zullen de statuten nader uitgewerkt worden. Ons college neemt pas een definitief standpunt in over deelname aan de stichting als de statuten van de stichting recht doen aan de zienswijzen waarmee u heeft ingestemd. Evaluatie In de zienswijze wordt ook aangedrongen op een evaluatiemoment na twee jaar. Communicatie Er is een communicatieplan voor de LHR. De belangrijkste communicatiemiddelen zijn de website ( sociale media, de nieuwsbrieven van de regio en vanaf 2014 Pagina 4 van 6

75 ook een eigen nieuwsbrief, de veelal openbare informatiebijeenkomsten die al gehouden zijn en de bijeenkomsten die in 2014 en daarna worden georganiseerd en de informatiemomenten richting de raden en de ondernemersverenigingen in de regio. Formele communicatie: De stichting zal jaarlijks diverse (deels vereiste) stukken (jaarrekening, jaarverslag, begroting, programma) opstellen. Jaarlijks vindt een evaluatie plaats. Financiën In de verdere uitwerking van de organisatie LHR zal een sluitende begroting worden opgesteld. De begroting bedraagt in het eerste jaar circa De belangrijkste inkomstenbronnen zijn de fee op de grondtransacties, de inzet van uren van de LHRmedewerkers in projecten en de bijdragen van de gemeenten. De belangrijkste uitgaven zijn de kosten voor de nationale en internationale acquisitie, de personele kosten en bureaukosten van de uitvoeringsorganisatie en de bijdragen aan projecten. Gemeenten dragen op drie manieren bij aan de LHR: 1. via de fee indien een grondtransactie plaatsvindt (voor wat betreft gronden in eigendom van de gemeente). Als grondtransactiekosten is bedoeld het aantal verkochte meters x de gerekende grondprijs zoals vastgelegd is in de transactieovereenkomst. Deze fee is opgebouwd volgens een schijvensysteem: < 0,5 ha: 2% 0,5 1 ha: 1,5% 1 2 ha: 1% > 2 ha: 0,5 % Maximum per grondtransactie: (dat betreft kavels vanaf ongeveer 4ha). 2. via de jaarlijkse bijdrage voor een periode van 4 jaar ter hoogte van per jaar 3. via de aankoop van certificaten. De investering hiervoor is Deze euro bestaat voor 200 euro uit de aankoop van certificaten ( 1,00 per stuk) en een achtergestelde lening van ( 5,75 per certificaat). Voor de investering a 1,00 per certificaat geldt dat hierop rendement kan worden verkregen. Op de achtergestelde lening wordt een rente uitgekeerd van 5% per jaar. Dekking van de kosten vindt als volgt plaats: - De fee wordt bekostigd uit de desbetreffende grondexploitatie waar de grond wordt verkocht. Momenteel geldt er maar één gebied waar bedrijfskavels worden uitgeven en waarvoor een grondexploitatie geldt. Dit is de grondexploitatie industrieschap Medel. - De jaarlijkse bijdrage van per jaar tot en met 2017 wordt bekostigd binnen het huidige budget van de gemeente binnen de post Onvoorzien. - De aanschaf van de certificaten zullen eveneens ten laste worden gebracht binnen het huidige budget van de gemeente binnen de post Onvoorzien. Bijlage(n) 1. Achtergrondnotitie organisatie-ontwikkeling LHR 2. Concept brief met zienswijzen Burgemeester en wethouders van Tiel, de secretaris, de burgemeester, Advies commissie samenleving d.d.: 5 maart 2014 De heer Beijer, Mevrouw Groenendaal, mevrouw Sewalt en mevrouw Son-Stolk zijn positief over het voorstel. De heren Schoots, Van den Burg en de heer Broers nemen het voorstel mee terug naar de fractie voor nadere beraadslaging. Gezien het vorenstaande adviseert de commissie om het voorstel regulier te agenderen voor de raadsvergadering van 16 april Pagina 5 van 6

76 Tiel, d.d. 16 april 2014 de commissiegriffier, Beslissing raad d.d.: 16 april 2014 de griffier, Meer informatie: Afdeling: Stadsontwikkeling Contactpersoon: H.A.J. Bevers Telefoon: raadsvoorstel 16 april 2014 Pagina 6 van 6

77 Raadsbesluit Nummer: 6 Wettelijke grondslag: Besloten in de raadsvergadering van: 16 april 2014 Besluit om: 1. In te stemmen met de ontwikkeling van de organisatie van de Logistieke Hotspot Rivierenland (LHR) naar een zelfstandige Stichting LHR die als enig aandeelhouder optreedt van een op te richten Programmabureau LHR BV. 2. In te stemmen met de brief waarin de zienswijzen zijn opgenomen over de op te richten Stichting LHR. 3. In te stemmen dat voor elk bedrijf van buiten de regio dat zich vestigt op uitgeefbare grond van de gemeente, waarvoor een (gemeentelijke) grondexploitatie geldt, een fee op de grondtransactiekosten wordt betaald aan het programmabureau LHR BV, te dekken vanuit de desbetreffende grondexploitatie. 4. In te stemmen met het beschikbaar stellen van een budget voor het College ter hoogte van per jaar over een periode van 4 jaar ten behoeve van deelname aan de LHR plus eenmalig een budget van voor de aankoop van 200 certificaten van de Stichting LHR, waarover het College nog beslist, gehoord hebbende de raad. de giffier, de voorzitter, 06 raadbeslut 16 april 2014 Page 1 of 1

78 Achtergronddocument organisatieontwikkeling LHR Naslagdocument voor het college- en raadsvoorstel over de organisatieontwikkeling van de Logistieke Hotspot Rivierenland (LHR); bedoeld voor portefeuillehouders en ambtenaren EZ ter beantwoording van raadsvragen; kan eventueel als bijlage mee met raadsvoorstel; dit ter beoordeling van de gemeente zelf; Parallel is een compact en zo eenvoudig mogelijk standaard raadsvoorstel opgesteld dat per gemeente bijgesteld kan worden t.b.v. maatwerk Summary: de kernpunten van het voorstel 1. De LHR is momenteel een programma dat onder aansturing van de Programmaraad Welvarend wordt uitgevoerd. Voor een succesvolle verdere uitrol van de LHR is het belangrijk om meer verschillende partijen structureel te betrekken bij de LHR: overheid, bedrijfsleven én onderwijs. 2. Een structurelere betrokkenheid van zo veel mogelijk partners (die belang hebben bij de LHR) maakt de LHR sterker: de internationale en nationale acquisitie staat sterker met meer draagvlak vanuit de regio; door structurele betrokkenheid en samenwerking met de drie partners in de regio (overheid, bedrijfsleven, onderwijs) kan de LHR beter inspelen op de behoeften van die partners en op de opgaven die de partners (gezamenlijk of individueel) zien. Hierdoor kan iedere betrokkene beter zijn voordeel doen met de LHR. 3. Een andere, meer op Publiek-Private Samenwerking toegesneden organisatievorm is daarvoor gewenst omdat daarmee beter dan in de huidige organisatievorm het commitment van met name het bedrijfsleven kan worden geregeld 4. De kern van de nieuwe organisatievorm is een Stichting LHR, die enig aandeelhouder is van een BV, genaamd Programmabureau LHR. De Stichting geeft certificaten van aandelen uit aan belangstellende partijen, die daarmee een (indirecte) zeggenschap krijgen in de ontwikkelingsrichting van de LHR. Op deze wijze kunnen belangstellende partijen zich inhoudelijk en financieel committeren aan de LHR. Uit de certificaathouders wordt een stichtingsbestuur geformeerd dat het Programmabureau. Ook gemeenten kunnen uiteraard certificaathouder worden (conform artikel 160 Gemeentewet). Deelnemende gemeenten krijgen tezamen 20% van de zeggenschap in het stichtingsbestuur en samen met Oost NV als gezamenlijke overheden 50%. Blad 1-16 organisatie LHR

79 5. Het Programmabureau heeft drie hoofdtaken: (1) nationale en internationale acquisitie ter werving van bedrijven voor de regio; (2) uitvoering van projecten die de LHR sterker maakt; (3) communicatie. 6. De financiering van de organisatie gebeurt op de volgende manieren: ten eerste wordt er een (eenmalig) startkapitaal gegenereerd door middel van de verkoop van certificaten (bestaande uit een investering van 1,00 plus een achtergestelde lening van 5,75 per certificaat); ten tweede worden uren vanuit het programmabureau in uit te voeren projecten ingezet tegen tarief; ten derde wordt voorgesteld om aan die gemeenten waar een bedrijf van buiten de regio zich vestigt een fee op de grondtransactiekosten te vragen (mits de vestiging uiteraard op gronden in bezit van de gemeente gebeurt). 7. Voor gemeenten betekent dit in financiële zin het volgende: voor gemeenten waar een bedrijf van buiten de regio zich vestigt: een bijdrage aan de LHR ( aanbrengfee ); indien gemeenten lid worden van de stichting LHR (waarover nu nog niet maar later wel (eerste kwartaal 2014 bij voorkeur) een besluit wordt genomen): een eenmalige investering / achtergestelde lening van 6,75 per certificaat, met een minimum van 200 certificaten: totaal derhalve (minimaal) 1.350, waarvan investering 200 en achtergestelde lening met een rente van 5% die binnen 5 jaar wordt terugbetaald. 8. Andere kosten of investeringen zijn derhalve niet aan de orde! Certificaathouders lopen minimale juridische en/of financiële risico s. 9. De LHR is middels het verdienmodel vanaf oprichting financieel zelfvoorzienend. Het ligt niet in de bedoeling om partijen gedurende de uitvoering nog om extra bijdragen voor de bedrijfsvoering van de LHR te vragen. Wel kunnen partijen natuurlijk gevraagd worden of besluiten mee te financieren aan projecten als zij daar belang inzien. 10. Door meer betrokkenen te werven wordt de zeggenschap over de LHR vanzelfsprekend ook met meer partijen gedeeld. Gemeenten hebben nog steeds op drie manieren invloed op de LHR: Indien een gemeente certificaten koopt kan via de gezamenlijke vertegenwoordiger van de gemeenten in het stichtingsbestuur invloed worden uitgeoefend op de LHR. Elke fysieke ontwikkeling t.g.v. de LHR dient uiteraard mogelijk gemaakt te worden via het planologisch-juridische instrumentarium van de gemeenten zoals het bestemmingsplan en de bouwvergunning. Op deze wijze houden gemeenten grip op de soort bedrijvigheid die kan landen in de gemeente. Via het regiocontract, waarvan een deel van de gelden gereserveerd is voor de logistieke ontwikkeling van de regio, kunnen gemeenten projecten voor de LHR voorleggen aan het programmabureau LHR. Op die manier is er dus inhoudelijke sturing mogelijk. Blad 2-16 organisatie LHR

80 11. De gemeenteraad wordt nu gevraagd: In te stemmen met de ontwikkeling van de organisatie van de LHR van (thans) project van het Programma Welvarend naar een zelfstandige Stichting LHR die als enig aandeelhouder optreedt van een op te richten Programmabureau LHR BV. In te stemmen met het voorstel dat de gemeente voor elk bedrijf van buiten de regio dat zich vestigt op grond van de gemeente een fee op de grondtransactiekosten aan het Programmabureau LHR BV betaalt, te dekken vanuit de grondexploitatie. In te stemmen met een jaarlijkse bijdrage van per jaar aan de Stichting LHR voor een periode van 4 jaar. Danwel: Het college een budget beschikbaar te stellen ter hoogte van per jaar over een periode van 4 jaar plus een eenmalig budget van voor de aankoop van certificaten, waarover het college begin 2014 beslist, gehoord hebbende de raad. 12. Beëindiging van de LHR kan op basis van twee situaties plaatsvinden: (1) de LHR is niet succesvol en leidt niet tot bedrijfsvestiging; de stichting heft zichzelf en de BV op. (2) Na verloop van tijd kan de meerwaarde van de LHR afnemen en ligt het voor de hand om de uitvoering over te dragen naar reguliere werkvormen. Dit zal mogelijk na 5-10 jaar kunnen optreden. 1. De organisatie-ontwikkeling De ontwikkeling van de LHR is gebaat bij betrokkenheid en draagvlak van overheden, partijen uit het bedrijfsleven, de onderwijs sector en andere belanghebbende partijen. Zowel de commerciële kansen nationaal en internationaal als de kwalitatieve ontwikkeling van de LHR komen sterker tot stand als de LHR een duurzame samenwerking met bovenstaande partijen aangaat. De Programmaraad heeft daarbij geconstateerd dat de huidige organisatievorm daarvoor niet optimaal geschikt is. Een organisatievorm waarin de LHR een meer onafhankelijke positie inneemt, die ook de mogelijkheid aan belanghebbende partijen biedt om structureel deel te nemen, is voor het bereiken van de doelen van de LHR een veel beter middel. In de uitwerking van de organisatie-ontwikkeling zijn verschillende samenwerkingsvormen bekeken (zoals onder ook de coöperatievorm) maar de voorgestelde vorm past verreweg het beste bij de doelstellingen van de LHR. De voorgestelde ontwikkeling is in de figuur hieronder weergegeven Blad 3-16 organisatie LHR

81 Toelichting algemeen De kern van de nieuwe organisatie is een Stichting Beheer Aandelen LHR, die enig aandeelhouder is van de BV Programmabureau LHR. Het Programmabureau draagt zorg voor de uitvoering, die op hoofdlijn bestaat uit acquisitie, projecten en communicatie. De Stichting geeft certificaten uit aan belangstellende partijen, die op deze wijze duurzaam kunnen participeren in de LHR (certificaathouders). Het Programmabureau staat onder toezicht van een Raad van Commissarissen, waarin diverse expertises zijn vertegenwoordigd (o.a. logistiek, financieel, juridisch, commercieel, bestuurlijk). Uiteraard werkt de LHR samen met andere organisaties en initiatieven waarvan momenteel de Betuwse Bloem en het Platform Logistiek (dat zich richt op O&A, onderwijs en arbeidsmarkt) goede regionale voorbeelden zijn. Dit model is gekozen omdat het een uitstekende vorm is die zich in de praktijk bewezen heeft voor een publiek-private samenwerking in een economisch ontwikkelproject. Waarom deze opzet De Stichting in combinatie met een uitvoerings-bv is dé aangewezen rechtsvorm om de activiteiten van Logistieke Hotspot Rivierenland uit te oefenen in het geval dat de achterliggende rechtspersonen, waaronder overheid en ondernemers, financieel participeren. Deze financiële participatie is om meerdere redenen van belang; ten eerste Blad 4-16 organisatie LHR