Een kijk op taalbeleid

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Een kijk op taalbeleid"

Jurgen van Veen
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 projectgroep 1 NOvELLe: netwerk voor ontwikkeling van expertise voor de Limburgse lerarenopleidingen - Een kijk op taalbeleid De overheid verwacht dat elke basisschool stilaan een taal-/talenbeleidsplan opstelt, ongeacht de samenstelling van de leerlingenpopulatie. In het Novelle-project focussen we op 'taalbeleid in relatie tot diversiteit, tot gelijke kansen'. Toch zullen we om de verankering in het totale onderwijs te bewaren steeds vanuit een algemeen kader moeten vertrekken. Met dergelijke taalbeleidsplannen beogen we dat alle kinderen de kans krijgen om hun taalvaardigheid maximaal te ontwikkelen, om vlot te functioneren in hun dagelijks communicatie en om hun schoolse loopbaan met succes te vervullen. In deze context is een taalbeleidsplan dan ook een zaak van éénieder op school. Doelen van spiegel en raster Om zo'n taalbeleid vorm te kunnen geven, is het noodzakelijk eerst vat te krijgen op alle taal(leer)situaties op school. Hiervoor hebben we verschillende instrumenten aangepast of verder. De projectgroep 1 'diversiteits- en taalbeleid voor het basisonderwijs' van NOvELLe: netwerk voor de ontwikkeling van expertise binnen de Limburgse lerarenopleidingen voor het basisonderwijs (KHLim en XIOS) koos als opstap voor twee analyse-instrumenten. Vooreerst willen we de basisscholen een soort spiegel aanreiken om sterktes en zwaktes in hun taalonderwijs te detecteren en daaropvolgend een raster met gerichte vragen om zo te komen tot kernactiepunten.

2 Onderzoeksdomeinen Voor beide toetssteken vertrekken we vanuit de 7 pijlers van Werner Schrauwen en Johan Van Braak 1. Context: school- en buurtkenmerken 2. Taal binnen het pedagogisch project 3. Onthaal- en vervolgbeleid 4. Taal in de klas 5. Taal buiten de klas 6. Extra maatregelen 7. Professionalisering De spiegel geeft je slechts een eerste kijk op taalbeleid en wordt bij voorkeur door het hele team ingevuld. Op deze eerste stap volgt het best een open bevraging per pijler. Hier ga je als team meer in dialoog en reflecteer je onrechtstreeks op eigen handelen.

3 Instructies voor het invullen van de bevraging Om de anonimiteit van de bevraging te kunnen waarborgen werd aan uw school een codenaam gegeven. Deze vult u - samen met de overige gevraagde items - in onder 'gegevens respondent'. Bij de vragen waar de antwoorden met een vierkantje verschijnen, kan u meerdere antwoorden aanklikken. Bij de vragen waar de antwoorden met een rondje in beeld komen, kan u slechts voor één antwoord kiezen. Voor de spiegel, een vorm van quickscan, beperken we ons tot enkele kernitems die bepalend zijn om een eerste screening uit te voeren. In totaal worden er 34 specifieke vragen gesteld en 2 algemene vragen. Bij de specifieke vragen kan voor 1 van de 5 onderstaande beoordelingen worden gekozen: - niet : dit item is onbestaande in onze school; - onvoldoende : dit item is onvoldoende in onze school/bevindt zich in de beginfase; - voldoende : dit item scoort voldoende in onze school. Er stellen zich geen noemenswaardige problemen. - goed : dit item scoort goed in onze school. Er wordt aan een strategie gewerkt die iedereen voldoening geeft. - zeer goed : dit item scoort zeer goed in onze school. De uitwerking is een voorbeeld voor andere scholen. Bij de algemene beoordelingen kan uw keuze tussen 5 mogelijkheden variëren van 'volstrekt onvoldoende' tot 'zeer goed'.

4 Gegevens respondent Codenaam: Postcode: Onderwijs: Gewoon onderwijs Buitengewoon onderwijs Afdeling: Kleuteronderwijs Lager onderwijs Dienstanciënniteit: minder dan 10 jaren meer dan 10 jaren

5 Startbeoordeling Ik vind dat onze school als volgt scoort op het vlak van taalbeleid: Volstrekt onvoldoende Onvoldoende Voldoende Goed Zeer goed

6 1. Context: school- en buurtkenmerken 1a. De school houdt in haar beleid rekening met de buurtkenmerken. niet onvoldoende voldoende goed 1b. De school heeft samenwerkingsverbanden met socio-culturele en taalondersteunende partners uit de buurt. 1c. De school heeft een hoog percentage aan leerlingen met een taalachterstand (meer dan 60 %). 1d. De school onderhoudt contacten met ouders i.v.m. het taalvaardigheidsniveau van hun kinderen. zeer goed

7 2. Taal binnen het pegagogisch project 2a. De school heeft een taalvisie uitgewerkt. niet onvoldoende voldoende goed 2b. De taalvisie is omgezet in een taalbeleidsplan met concrete doelen. 2c. De taalvisie is zichtbaar vertaald in het onderwijsprogramma van de school en in de begeleiding van de leerlingen. 2d. De school neemt maatregelen om de taalvaardigheid van elke leerling te vergroten. 2e. De school beschikt over een taalbeleidscoördinator. 2f. De school stelt eisen i.v.m. het gebruik van het Standaardnederlands 2g. Binnen het lerarenteam is er geregeld structureel overleg i.v.m. gevoerd taalbeleid. 2h. De school evalueert geregeld gevoerd taalbeleid en stelt bij indien nodig. zeer goed

8 3. Onthaal- en vervolgbeleid 3a. De school voert een duidelijk inschrijvings- en onthaalbeleid. niet onvoldoende voldoende goed 3b. De school hanteert actuele toetsinstrumenten om het taalvaardigheidsniveau van een leerling te bepalen. 3c. De school brengt de diagnostische gegevens van de leerlingen in kaart. 3d. De school stelt vanuit het taalprofiel van de leerling een persoonlijk taaltraject op. 3e. De school doet een beroep op externe ondersteunende instanties en experts. zeer goed

9 4. Taal in de klas 4a. De leerkracht creëert taalrijke leersituaties in alle lessen. niet onvoldoende voldoende goed 4b. De leerkracht speelt in op taal- en leerbehoeften van elk kind. 4c. De leerkracht past de taalleerstragegieën toe inelk leergebied en heeft daarbij aandacht voor schooltaal. 4d. De leerkracht kiest taalontwikkelinde taalmaterialen in relatie tot taalvisie. 4e. De leerkracht is zich bewust van mogelijke talige struikelblokken in zijn onderwijsaanpak. 4f. De leerkracht differentieert en kiest werkvormen in relatie tot taalprofiel en taalvaardigheidsniveau. 4g. De leraar hanteert verschillende evaluatievormen en verwerkt resultaten in een volgsysteem. 4h. De school voert een apart meertalenbeleid (talensensibilisering, -initiatie, Clil). zeer goed

10 5. Taal buiten de klas niet 5a. De school kent afspraken i.v.m. gebruik van Standaardnederlands in de klas, op school, tussen het personeel, met ouders. onvoldoende voldoende goed 5b. Het team maakt onderlinge taalbeleidsafspraken. zeer goed

11 6. Extra maatregelen 6a. De school onderneemt concrete acties om de taalvaardigheid van de kinderen met een achterstand te vergroten. niet onvoldoende voldoende goed 6b. De school staat in contact met partners om taalonderwijs te ondersteunen. 6c. De school organiseert extra taalprojecten. 6d. De school faciliteert de uitwerking van een taalbeleid voor het team. zeer goed

12 7. Professionalisering 7a. Het team volgt gerichte navorming i.v.m. taalbeleid. niet onvoldoende voldoende goed 7b. De leraren zijn bereid om van elkaar te leren. 7c. De school huldigt een aanwervingspolitiek i.f.v. het taalbeleid/de taalvisie. zeer goed

13 Eindbeoordeling Na het invullen van deze vragen vind ik dat het taalbeleid op onze school als volgt scoort volstrekt onvoldoende onvoldoende voldoende goed zeer goed

14 Opmerkingen over de opmaak van de enquête: (vrijblijvend in te vullen)

15 U bent nu aan het einde van deze vragenlijst. Dank voor uw medewerking! Indien u een afdruk wenst van de door u ingevulde lijst, stelt u het printvoorbeeld in op landscape en eventueel andere settings van uw voorkeur. Daarna klikt u op de knop 'print'. Vervolgens klikt u op de knop 'verzend' om de vragenlijst in te sturen. Het is noodzakelijk dat u de vragenlijst verzendt.

Vergelijkbare documenten

Een kleurrijke spiegel van de diversiteit op school

projectgroep 1 NOvELLe: netwerk voor ontwikkeling van expertise voor de Limburgse lerarenopleidingen - Een kleurrijke spiegel van de diversiteit op school Gegevens respondent Codenaam: Postcode: Onderwijs: