STICHTING DOARPSKRANTE TERWISPEL

Transcriptie

1

2 STICHTING DOARPSKRANTE TERWISPEL Juni Jaargang 41 REDACTIE: Voorzitter Nynke de Visser Harnemoune 1 tel Secretariaat Bartsje van der Heide Smidte 50 tel Financiën & advertenties Johannes Oppersma Mounesleat 2 tel Layout Wiesje Eppinga Mounesleat 23 tel Algemene zaken Morris Hofstra Kolderveen 3 tel Drukwerk Foppe Terpstra tel Henk Hofstra tel Abonnementsgeld 7.50 Postabonnement Bankrekeningnummer: Verschijnt 10 x per jaar Oplage: 475 INHOUDSOPGAVE: Van de redactietafel - 1 Burgerlijke stand - 2 De Klos - 3 Oogstmarkt - 4 Nijs út us Doarpshûs - 5 Activiteiten Dorpssteunpunt Terwispel e hands speelgoed- en kledingbeurs - 7 Plaatselijk Belang - 8 Koarte kursus skriuwen - 9 Historische Notulen - 10 Officiële opening nieuwe boullebanen - 11 In Terwispeler yn Terwispel - 13 Houd uw gemeente een spiegel voor - 14 Onderling sterk Opsterland zoekt coaches - 15 Hans Baron - 16 Hobby - 19 UDA Door de mand gevallen Terwispel in het nieuws - 28 Pikehokje Nijs Ambyld Nijs Kopij voor de volgende Wispelweagen: - inleveren bij: Wiesje Eppinga, Mounesleat naar wispelweagen@hotmail.com KOPIJ INLEVEREN KAN TOT 11 september 2011 De redactie is niet aansprakelijk voor fouten (data etc.) in de aangeleverde kopij. Ingezonden stukken worden alleen geplaatst, wanneer naam en adres bekend zijn bij de redactie. Wanneer de redactie het nodig acht, kan zij besluiten een ingezonden stuk niet te plaatsen. Indien kopij niet tijdig ingeleverd wordt, kan de redactie genoodzaakt zijn voor de betreffende maand niet tot plaatsen over te gaan. De redactie behoudt zich het recht voor ingeleverde kopij aan te passen ten behoeve van de opmaak van de krant. Voor kopij met een winstoogmerk heeft de redactie het recht een financiële bijdrage te vragen.

3 Bezuinigen en nog eens bezuinigen is het credo op dit moment. Actueel in Europees verband is nu Griekenland, met alle gevolgen van dien voor de eigen bevolking, maar gevolgen heeft het ook voor de aangeslotenen van de E.U. Het is echter dusdanig ingewikkeld dat bijna niemand het kan overzien. In eigen land wordt ook gesneden met forse problemen voor o.a. de gemeenten, scholen, cultuur en kunst, enz. Het theatergezelschap Tryater en ook Oeral lijken het erg moeilijk te krijgen, maar er wordt hard geknokt voor het behoud. De Wispelweagen is gelukkig niet afhankelijk van subsidies en kan derhalve gewoon doordraaien zolang er maar abonnees zijn zoals u, mensen die copij aanleveren, mensen die in de redactie willen plaatsnemen en mensen die de Wispelweagen in elkaar zetten en bezorgen. Tot nu toe gaat dat gelukkig allemaal prima. Dit is alweer de laatste Wispelweagen van deze jaargang en voor de grote vakantie. De komkommertijd breekt aan zoals men dat in medialand noemt. De zomersporten gaan vanzelfsprekend door maar voetbal, badminton en volleybal zijn al met zomerreces. Tennis en jeu des boules gaan nog door, maar ook dat staat op een bepaald moment stil. De scholen moeten nog even omdat het laat vakantie is dit jaar. De schoolreisjes zijn allemaal geweest en er komt nog een afscheid van de hoogste klas met een feest. Overal hangen weer vlaggen met tassen aan huizen. Van harte gefeliciteerd voor alle geslaagden. Nu lekker vakantie vieren of natuurlijk werken. In het dorpshuis zal nog een kledingbeurs plaatsvinden en op 2 juli zal er een CD presentatie zijn van Johannes Veenstra. Zie de flyer in dit blad. Voor de liefhebbers kan er een cursus gevolgd worden op het gebied van reanimeren. Zoals u wellicht weet is de polderdijk langs de Nieuwe Vaart vanaf de Harnemoune verhoogd. Vanaf fam. Steenwijk (richting Tijnje) heeft men tussen de polderdijk en de vaart een sloot gegraven. Tussen de sloot en de vaart zijn hier en daar doorgangen gemaakt, een totaal andere aanblik. In de rubriek Terwispel in het Nieuws hiervan enkele foto s. Interessant is natuurlijk hoe de natuur zich hier nu gaat ontwikkelen. In deze Wispelweagen o.a. een verslag van de opening van de boullebaan en van de gymnastiekuitvoering. Er is info van het dorpssteunpunt. De AFUK biedt een Kursus Frysk aan. In de hobbyrubriek vertelt Houkje van Randen over haar reizen. Verder de Klos en bijdrages van onze vaste schrijvers. In de samenstelling van de redactie vindt er een verandering plaats. Nynke de Visser neemt na 5 jaar afscheid als voorzitter van de Wispelweagen. Naast het voorzitterschap heeft Nynke de afgelopen jaren vele interviews en schrijfwerk verricht voor o.a. de rubrieken Hobby, en Terwispeler om utens. Tevens selecteert Nynke maandelijks de Historische notulen. De redactie wordt vanaf volgend seizoen uitgebreid met Jelle van der Meulen. Nynke heel erg bedankt voor je jarenlange inzet en Jelle van harte welkom in de redactie. Ons rest nog u veel leesplezier toe te wensen en een hele fijne vakantie met prachtig weer waar u ook bent

4 Overleden JUNI Mei Uilkje Bloemhof 89, jaar weduwe van Tjeerd Jongedijk te Gorredijk oud Terwispeler Huwelijk 25 jaar :5 Juni Marcus en Anja Minkes, Smidte jaar :12 Juni Meine en Iemie Zwaga, Koaibosk 2 Vertrokken: Hennie Venema, van de Alde Dyk 21 naar Gorredijk. De redactie kan vanzelfsprekend niet altijd op de hoogte zijn van geboortes, huwelijken en dergelijke. Wij willen u dan ook vragen dit zelf te melden bij de redactie, zodat niemand vergeten wordt voor deze rubriek. Natuurlijk kunt u er ook voor kiezen dit juist niet te melden. wispelweagen@hotmail.com Hierbij willen we iedereen bedanken voor de bloemen, kaarten etc, die we kregen voor ons 25 jarig huwelijk. Marcus en Anja Minkes

5 De Klos En dan bin je wer de Klos. Noch altyd bin ik der net achter oft dat no in foarrjocht is of net. Salang as it in oar oan belanget falt der mei te libjen, mar no t je sels oan de beurt binne wurdt it al wat in oar ferhaal. Mar ik gean der net foar omlizzen. 7 jier lyn is it ek alris frege mar doe hiene wy noch nea fan de Wispelweagen heard, lit stean fan de Klos, mar ik sil it besykje. Fan hûs út bin ik Iepie Cnossen en bin ik hikke en tein op in pleats ûnder Aldwȃld, hjir lizze myn jeugd en jongejierren, bin ik nei skoalle west en bin dy sûnder alte folle swierrichheden trochrûn. Doe de MAVO mei as útsetter nei de MEAO yn Ljouwert. Dy ha ik net hielendal goed ȏfmakke, mar ik koe oan it wurk komme by de Postbank en troch jûnstúdzje ha ik de MEAO ȏfmakke. By de Postbank koe ik net bliuwe en bin ik by Van der Heide tongerbefeiliging yn kollum bedarre. Dit wie in tydlike baan en nei in jier op de ynkeap wurke te hawwen kaam ik by Boersma Plastics yn Ljouwert teplak. Fjouwer jier lang ha ik der west en doe koe ik werom komme by van der Heide. Dat wie tichterby hûs en ik bedarre der wer op de ynkeap en letter op de administraasje. Nei 4 jier hie ik it der wol besjoen, by Bam Weningbou waard immen frege en sa bin ik wer yn Ljouwert teláne kommen. Ik krige soms de yndruk dat myn wurksum libben út parten fan 4 bestie want der begie it nei 4 jier te rommeljen, oernames en reorganisaasje en koe ik wer oars omsjen. Sa bin ik by Makelerdij Sierd Moll kommen. Der wurkje ik no alwer 9 jier mar wol 4 dagen yn de wike. Aldert is op de wrâld kommen yn Damwâld yn de mear wat smûkere wâlden en der hat er ek altyd wenne. Nei de legere skoalle, nei de LTS yn Dokkum en doe yn it learlingstelsel, dat hâlde yn 4 dagen oan it wurk en ien dei nei skoalle. Hy wie oan it wurk kommen by Agema boubedriuw yn Dokkum en der is er no noch altyd. Earst wie dat foar de folle wike fan 5 dagen mar doe t ús âldste soan Herman yn 2000 berne waard hâlde it mei 2 dagen op. Yn 2003 kaam de jongste Lieuwe derby en no t se beide nei skoalle geane is er wer foar 3 dagen oan it wurk. Nei us trouwen yn 1995 binne wy yn Damwâld kaam te wenjen. It hûs wie wat oan de lytse kant, wy woene wol graach wat mear earmslach ha, mar fan de gemeente mocht dat net. Lit der no yn Terwispel in hûs stean dat ús wol sinnege, wy ha it kocht en sa binne wy hjir kaam te wenjen. Allegear wat rommer en Aldert plak om te nifeljen weras er him yn útlibje kin

6 En no wenje wy hjir alwer 7 jier. Wy woene it earst marris in jier besykje, as it ús net befoel koene wy altyd wol wer ferhúzje. Myn famylje seach it earst net sitten, neffens myn heit lit in wâldpyk him min ferplantsje, mar it is krekt as mei blommen, je moatte der goed op passe dan komt it wol goed. Mar troch de jierren hinne binne wy hjir hielendal ynboargere, sels sit ik yn it doarpsfeestbestjoer, en alwer 7jier yn it bestjoer fan de follybalklup, bin noch warber lid fan it tsjerke fan Tijnje-Tewispel. Ek Aldert is aktyf, sit yn it buertbestjoer, hat hjir earst ek noch fuotballe, mar der is er mei ophâlden en no traint er de Fkes en is ek noch lieder fan de F1. Aldert is ek in soad oan it klussen en nifeljen. En as er dat net docht is der mei de jonges oan it fuotbaljen. Sels mei ik graach léze en rinne. Mei syn fjouweren geane wy simmerdeis graach mei us útklapkarre fuort. En fierders wenje wy, Aldert, Iepie, Herman en Lieuwe Zijlstra, hjir tige nei it sin en fiele ús troch de jierren hinne aardich thûs en hoopje dat wy hjir noch lang en noflik wenje meie. De klos giet werom nei de Visserwei: nûmer 29 (sukses) Iepie Zijlstra Oogstmarkt Na een hopelijk vruchtbare zomer organiseert het Doarpshûs op zondag 18 september een OOGSTMARKT. Kom hier u vruchten,wijnen,jams, bloemen,kalebassen enz verkopen. Aanvang: tot uur Opgave bij Anja Minkes : ,m.minkes@ziggo.nl Nadere informatie in de eerstvolgende Wispelweagen. Kosten: 5,- per tafel

7 NIJS UT US DOARPSHUS CD presentatie Jehannes Veenstra Jehannes Veenstra syn earste mini-album is in feit. De cd presintaasje fan de Rare Fûgel sil wêze op sneon 2 july yn it Doarpshûs fan Terwispel. Jimme binne wolkom fanôf oere, mar it offisjele gedielte sil begjinne om oere. It is de bedoeling om der in gesellich barren fan te meitsjen en it optreden fan Bluesheat út Grins sil der grif oan bydrage. Brûkersroaster In de vorige Wispelweagen stond vermeld dat alle aangesloten verenigingen hun wensen voor komend seizoen kenbaar konden maken bij Helma Bergsma, dit had Joke Bosma moeten zijn. Willen alle aangesloten verenigingen die nog geen reactie hebben gegeven dit melden aan Joke (hbosma8@prettel.nl)? AED bedieningscursus Dankzij de bijdrage van de gemeente hangt er in Us Doarpshûs al een tijdje een automatische externe defibrillator (afgekort AED). Elke week worden 300 Nederlanders getroffen door een plotselinge hartstilstand buiten het ziekenhuis. De overlevingskans is op dit moment 5 à 10 procent. De Nederlandse Hartstichting wil de overlevingskans vergroten naar 25 procent in Dit kan wanneer steeds meer mensen weten wat zij moeten doen wanneer zij omstander zijn bij een hartstilstand. De inzet van de AED kan jaarlijks naar verwachting duizenden slachtoffers extra laten overleven met een goede levenskwaliteit. Een AED werkt via 2 plakelektroden die op de ontblote borstkas geplakt moeten worden. Hiermee registreert een AED de hartactie van een slachtoffer. De AED is veilig en betrouwbaar. Het apparaat vertelt u precies wat u moet doen. Het apparaat dient alleen een schok toe, als de analyse van het hartritme uitwijst dat dit noodzakelijk is. Iedereen mag een AED gebruiken. Ook als u nog nooit een cursus heeft gevolgd. Uit onderzoek blijkt dat ook ongetrainde mensen een AED succesvol in kunnen zetten. Maar een training verhoogt de kans op succes aanzienlijk. Dat heeft vooral te maken met de snelheid van handelen. De eerste 6 minuten zijn van levensbelang. Als u ter plekke de instructies moet lezen en begrijpen, gaan er veel kostbare minuten verloren. Us Doarpshûs organiseert samen met de sportvereniging de AED bedieningscursus. Heeft u belangstelling dan kunt u zich opgeven bij Bard Jan de Jong (bardjancarla@msn.com). Tweedehands kleding- en speelgoedbeurs Heb je zelf ook een berg speelgoed waar je kinderen niet meer mee spelen? Of een zolder vol dozen met (kinder)kleding, schoenen, tassen etc.? En wil je dit verkopen?of heb je juist belangstelling voor deze tweedehands spullen. Kom dan woensdag 29 juni naar Us Doarpshûs. Voor meer informatie zie verder in de Wispelweagen. Gevonden voorwerpen Is er iemand een kledingstuk of schoen kwijt, in het dorpshuis liggen nog een aantal gevonden voorwerpen. Als u deze terug wilt, graag voor de vakantie ophalen, anders gaat het weg

8 Vakantie Het is weer bijna vakantietijd, een tijd dat er in en om het dorpshuis even niets te doen is. Het dorpshuis is dan ook gesloten tijdens de schoolvakantie, vanaf 22 juli. Alle activiteiten in en rond Us Doarpshûs 22 juni Straatvolleybal 26 juni Tennis seniorenkampioenschappen 28 juni Centraal overleg SV Wispolia 29 juni Kleding- en speelgoedbeurs 2 juli CD presentatie Jehannes 10 juli Tennis jeugdkampioenschappen 12 september Eerste cursusdatum AED Tot ziens in Us Doarpshûs Het bestuur Het is zo langzamerhand wel bekend dat het Dorpssteunpunt Terwispel anders werkt dan de andere dorpssteunpunten: éérst een hulpvraag, om vervolgens daar een vrijwilliger bij te zoeken. Dat blijft ook zo. Wel is het zo, dat hulp bij tuinwerkzaamheden het meest gevraagd wordt, maar ook dat een aantal mensen best wel eenzaam is. Zij zouden graag bezoek ontvangen. Onze vraag is of degenen die zo nu en dan eens wat tuinwerkzaamheden zouden willen verrichten in tijdelijke situaties, zich willen melden bij hun buurtcontactpersoon of bij iemand van de werkgroep. Ook stellen we het op prijs te weten wie 1 keer per week of 2 weken eens bij iemand een kopje koffie zou willen drinken. Voor de zekerheid vermelden we nog even de tel.nrs. van de werkgroepleden: Annegien Smit: Hettie Visser: Roel Veenstra: Wim Buding: Alvast hartelijk bedankt!

9 Woensdag 29 juni a.s. van u tot u in Us Doarpshûs te Terwispel Entree gratis Heb je zelf ook een berg speelgoed waar je kinderen niet meer mee spelen? Of een zolder vol dozen met (kinder)kleding, schoenen, tassen etc.? En wil je dit verkopen? Reserveer dan snel een verkooptafel. De kosten zijn 5,- per tafel. Opgave kan tot 29 juni per mail via Helma Bergsma helma.reinko@zonnet.nl telefonisch via Anja Minkes

10 Plaatselijk Belang Terwispel Plaatselijk Belang Bestuur: Gerrit van der Heide Voorzitter Vacature Roelie Welles Secretaris Annegien Smit Penningmeester Brigitte Eekhout Lid Vacature Lid Sonja Keuning Notuliste Contact: Roelie Welles De Streek 21 tel. (0513) Lidmaatschap: 4,50 voor alleenstaanden 5,50 voor gezinnen Website: Politie/Brandweer: Alarm : 112 Politie (geen spoed) : Buurtagent : Henk Liemburg, bereikbaar via Brandweer (geen spoed) : (0513) Gemeente: Gemeentehuis, Hoofdstraat 82, Beetsterzwaag. Tel. (0512) gemeente@opsterland.nl Website : Openbaar vervoer (Buurtbus): Arriva, lijn 104, Allardsoog Luxwoude, overstappen mogelijk in Gorredijk en Wijnjewoude. Richting Gorredijk, Jonkersland, Langezwaag en Luxwoude: Maandag t/m vrijdag : en uur. Om alleen op verzoek. Zaterdag : en uur. Om alleen op verzoek. Richting Gorredijk, Lippenhuizen, Hemrik, Wijnjewoude, Bakkeveen en Allardsoog: Maandag t/m zaterdag : en uur. Het is alweer juni, dat betekent dat Plaatselijk Belang zich al weer opmaakt voor het zomer reces. De zomer periode wil overigens niet zeggen dat er niks gebeurd in en rondom Terwispel. Zo zal in juni/juli de Koaibosk (N392) gereed komen. N392 Koaibosk Al sinds begin 2010 wordt er gewerkt aan de verbreding van de Koaibosk tussen Terwispel en Gorredijk. Doel van de werkzaamheden is de realisatie van een betere doorstroming. Om dit te bereiken zal er binnen enkele weken een traject beschikbaar komen met de hoofdweg en daarnaast een gescheiden fietsen landbouw pad. Vooral het genoemde landbouwpad is bijzonder zoals onlangs ook in de Leeuwarder Courant te lezen was. Het landbouwpad is een proef naar de uitwerking van het beleid van de provincie om naar innovatieve oplossingen te zoeken voor het landbouwverkeer. Het wordt gezien als een oplossing voor wegen met een doorstroming van meer dan motorvoertuigen per etmaal waar landbouwvoertuigen een obstakel voor de doorstroom vormen. Voor de veiligheid is verder niet wenselijk om de landbouwvoertuigen tussen de fietsers te laten rijden. Het pad krijgt de trekken van een zandpad, al wordt het wel zodanig gestabiliseerd dat het goed berijdbaar is voor alle voertuigen. Er worden drie verschillende soorten halfverharding uitgetest. Na 3 jaar wordt gekeken welke het beste bevalt. Agendapunten Sinds vorig jaar hebben we op een agenda. Deze agenda is niet alleen bedoeld voor Plaatselijk Belang of de andere verenigingen/stichtingen die meedoen aan de site, maar in z n algemeenheid als de agenda voor Terwispel. Als er activiteiten of gebeurtenissen in Terwispel staan te gebeuren kan met een berichtje aan het secretariaat dit worden geplaatst in de agenda. Vakantie Zoals gezegd maakt Plaatselijk Belang zich op voor het zomer reces. We wensen de bewoners van Terwispel daarom een fijne zomervakantie toe en zullen in september weer van ons laten horen in de Wispelweagen

11 Koarte kursus skriuwen (Stavering) Ik haw it Frysk wol leard, mar ik bin net wis fan mysels Dizze kursus is bedoeld foar dyjingen dy t harren kennis fan de stavering fan it Frysk graach nochris yn de koarte kursus ophelje wolle. Yn de kursus wurde de wichtichste staveringsregels yn it Frysk behannele en it tapassen dêrfan yn ienfâldige teksten lykas mailtsjes en SMS kes. In soad oefenmateriaal is ek te finen op de ynternetlearomjouwing De kursus bestiet út 8 lessen yn groepsferbân en thúsopdrachten. In les duorret twa oeren de kear en der wurdt om e wike lesjûn. Opjaan by Nynke de Visser, til Om de kursus yn eigen doarp te krijen, moatte der minimaal 8 personen harren opjaan. As der genôch binne wurdt der in ûnderwizer(es) by socht. Startdata 2011: Kursusjild: 48,50 25 oktober 2011 Basispakket learmiddels: +/- 21,00 (ynkl. Fergees Lesjûn: tiisdei abonnemint op edufrysk.nl Plak: Terwispel Us Doarpsûs

12 Historisch Plaatselijk Belang Terwispel Notulen Plaatselijk Belang Spraakmakende onderwerpen van Plaatselijk Belang Terwispel door de jaren heen Vergadering op 15 Maart 1919 bij G. Velde Aanwezig waren slechts 16 leden. Verder werd voorlezing gedaan van het antwoord, ontvangen van heeren Kerkvoogden op ons adres om subsidie voor schoolvoeding. Uit dit antwoord bleek, dat wel het consistoriegebouw disponibel werd gesteld, maar dat zij niet genegen waren eenige subsidie te verstrekken. Hierna deed de penningmeester verslag van zijn gehouden beheer. Het bleek, dat de ontvangsten hadden bedragen ƒ 90,16, de uitgaven ƒ 55,47, zoodat er een saldo was van ƒ 34,69. Omdat er nog al een flinke som aan kas was, werd op voorstel van het Bestuur besloten dit jaar ƒ 5,- te geven aan de Vereeniging voor Vacantie kolonies te Gorredijk. De vragenbus werd ledig gevonden, maar bij de rondvraag kwamen nog verschillende zaken ter sprake. O. de Vos opende de rij der klagers. Het was hem namelijk opgevallen, dat telegrammen vanaf het postkantoor Gorredijk zoolang onderweg waren. Ook anderen klaagden daarover. Zoo wist T. de Bos te vertellen dat een telegram van Beetsterzwaag afgezonden om 6 uur s avonds, eerst om half negen bij hem was bezorgd, nog wel door twee personen. Besloten werd in een ingezonden stukje in de Gorredijkster Couranten op den zaak te wijzen. M. v Seijen wenschte een handwijzer geplaatst aan de viersprong bij H. vd Vliet, opdat reizigers zich niet in den weg zouden kunnen vergissen. Hierover zal geadresseerd worden aan B. en W. Thans volgde een praatje over honden. Algemeen was men het er over eens, dat hier in Terwispel veel honden los loopen die dikwijls zeer lastig zijn. Ook meende men te weten, dat van vele van die losloopende honden slechts ƒ 1,50 belasting worde betaald, zoodat de eigenaars ze behoorden vast te houden. In een schrijven aan B. en W. zal hierop worden gewezen. Vergadering op 8 Oct bij T. Gaastra Aanwezig 22 leden Hierop werd medegedeeld, dat bij H. vd Vliet van gemeentewege een handwijzer zal worden geplaatst, dat in de Gorredijkster Couranten een stukje was geplaatst over de trage bestelling van telegrammen en dat aan B. en W. een adres was verzonden over de hondenkwestie. Algemeen was men er voor, dat deze winter weder een vergadering met vrouwen zal worden gehouden. Aan t Bestuur werd weder de regeling overgelaten. De spreker van het vorige jaar, de heer Postma van Huizum was toen zeer goed bevallen en mocht deze, met den heer van der Schaaf voor de vereeniging willen optreden, dan verwachtte men weder een gezellige avond door te brengen. Thans volgde verkoop van scheppen. Deze werden bij opbod verkocht en gegund aan H. Dijkstra en G. Velde, respectievelijk voor ƒ 1,- en ƒ 1,

13 Officiële opening nieuwe boullebanen 20 mei zijn de nieuwe boullebanen achter Us Doarpshus officieel geopend. De opening kende een Frans tintje. Onder begeleiding van Nico de Vries en Bert Jansma werd wethouder Klaas de Boer in een 2CV naar het nieuwe boullecomplex gereden. Op de 2CV stond een immense grote doos. In de doos zaten enkele belangrijke en pikante attributen. De doos werd na aankomst op de boullebaan geplaatst, waarna Nico en Bert de aanwezigen verwelkomden. Daarna nam Wethouder Klaas de Boer het stokje over. In zijn toespraak roemde hij de inzet van de vele vrijwilligers bij de realisatie van de baan en het sociale aspect van dit samen doen. Vervolgens moest er iets uit de doos worden gehaald. Dat was een helse klus, daar de doos bijna 2 meter hoog was. Met behulp van een ladder lukte het Bert, nadat Nico boven op de ladder bevangen werd door enige vrees, enkele van de attributen tevoorschijn te halen, waar onder een pikante Katja. Na enig speurwerk werd een bord tevoorschijn gehaald en overhandigd aan wethouder de Boer. De Boer vroeg Jan Rinsma en Klaas Bosma om te helpen bij het plaatsen van het bord. Na het plaatsen werd het bord onthuld, weliswaar eerst op de kop. De tekst op het bord luidt: Bûtensitsje van Jan en Klaas

14 Jan en Klaas hebben ontzettend veel werk verrichtbij de realisatie van de baan. Zij waren de grote inspirators. Bijna dag en nacht waren ze op de baan te vinden. Zij konden de klus ook klaren omdat bijna alle boullers actief hebben mee geholpen. Na de onthulling van het naambord werd de baan in gebruik genomen door wethouder de Boer. Samen met Jan en Klaas speelde zij een eerste partij. Omdat boullen een spel/sport is die veel spelregels kent, overhandigde opper Tirez Bernard Smit, bij de onderlinge toernooien actief als hoofdscheidsrechter, een spelregelboek aan Jan Rinsma. Na de plichtplegingen was er ruimte voor een hapje en een drankje. Vanaf uur werd het jaarlijkse onderling triplet toernooi gespeeld door de dinsdagen de donderdaggroep. Maar liefst 43 deelnemers hadden zich ingeschreven. Het werd een prachtig en soms uiterst spannend toernooi. Na de voorronden plaatsten zich 6 spelers voor de finale. Het partoer Johannes Oppersma, Hieke Bethlehem en Juul Smit tegen Anne Bergsma, Leonard Smit en Bert Jansma. Het beloofde een spannende strijd te worden doch door het uitstekende plaatswerk van Hieke Bethelehem won haar partoer met De winnaars hebben de eeuwige roem door hun naam op het beroemde t shirt te schrijven. Vermeldenswaard is dat Johannes Oppersma al voor de derde keer op het t shirt staat. Na afloop ontvingen alle deelnemers een fles wijn. Opvallend detail. Bij het boullen moet iemand, als die geen punten heeft gescoord in de partij de blote kont kussen. Het toeval wilde dat Koop en Coby Koopstra als echtpaar beiden een wedstrijd verloren zonder zelf te scoren (is dit afgesproken werk??). Jammer voor hen was het niet de pikante Katja die ze mochten kussen, maar een oudere uitgave

15 IN TERWISPELER YN TERWISPEL

16 Houd uw gemeente een spiegel voor De gemeente Opsterland doet mee aan de (O)ggz-spiegel. Dit is een vragenlijst voor mensen die ervaring hebben met de Openbare geestelijke gezondheidszorg ((O)ggz). De uitkomst van de vragenlijst laat de gemeente zien of er genoeg ondersteuning is voor mensen uit de (O)ggz doelgroep om mee te kunnen doen in hun eigen leefomgeving. Wie kan de (O)ggz-spiegel invullen? De (O)ggz-spiegel is een vragenlijst voor mensen die ervaring hebben met: Psychische of psychiatrische klachten; Een verslaving; De dak- en thuislozenopvang; De vrouwenopvang. Ook familie, mantelzorgers en andere naasten mogen de vragenlijst invullen! Doet u ook mee? Om de (O)ggz-spiegel tot een succes te maken is uw hulp nodig. Hebt u ervaring met de (O)ggz, laat dan van u horen en vul de vragenlijst in. Het invullen van de vragenlijst gebeurt anoniem en kan online via U kunt ook een papieren versie ophalen bij de verschillende dorpssteunpunten of het Informatiepunten Wmo in Beetsterzwaag, Gorredijk en Ureterp. Met behulp van een antwoordenvelop kunt u de vragenlijst kosteloos opsturen. Het insturen van de (O)ggz-spiegel kan tot en met 31 oktober Alvast bedankt! Vragen of meer informatie? Hebt u vragen of wilt u hulp bij het invullen van de vragenlijst, dan kunt u contact opnemen met AanZet via telefoonnummer: of via info@staanzet.nl. U kunt ook contact opnemen met het Informatiepunt Wmo via telefoonnummer: of via wmo@opsterland.nl

17 Onderling Sterk Opsterland zoekt coaches! Onderling Sterk Opsterland is een (belangen)vereniging dóór en vóór mensen met een verstandelijke beperking. Onderling Sterk biedt mensen met een verstandelijke beperking de mogelijkheid om naast werk, hun vrije tijd waardevol in te vullen en zichzelf verder te ontwikkelen. Met andere woorden, op een positieve en onafhankelijke manier (los van zorginstellingen) mee te doen in de samenleving. Voor onderling Sterk Opsterland worden vrijwillige coaches gezocht. Wat doet de coach? Coaches ondersteunen mensen met een verstandelijke beperking tijdens vergaderingen, bij de organisatie van themadagen en bij het opkomen voor hun belangen. Coaches (circa twee of drie per vereniging) binden zich voor een bepaalde periode aan een Onderling Sterk vereniging. De coaches die wij zoeken zijn mensen: - Die affiniteit hebben met mensen met een verstandelijke beperking; - Die het een uitdaging vinden om mensen met een verstandelijke beperking dingen zelf te laten doen, hun grenzen te verleggen en actief te laten meedoen in de samenleving; - Die kwaliteiten en mogelijkheden zien en deze stimuleren; - Die in begrijpelijke taal voor mensen met een verstandelijke beperking praten. Ondersteuning van de coach? Coaches worden vanuit de Landelijke Federatie Belangenbehartiging Noordoost (LFB) regionaal en/of het provinciaal steunpunt ondersteund en begeleid. Coaches kunnen altijd terugvallen op een contactpersoon bij de LFB. De LFB biedt o.a. reiskostenvergoeding, reisverzekeringen en eventueel scholing aan. Belangstelling? Heeft u belangstelling en wilt u meer weten, neem dan contact op met de LFB, telefoon: noordoost@lfb.nu

18 Wil je een wandeling maken? En wel in de voetsporen van Napoleon?? En dan dicht bij huis, kan dat??? Ik zet er wel vraagtekens bij, maar het is best mogelijk al twijfel ik toch wel een beetje. Het ging zo. Er was een groep van een kleine tachtig studenten uit Engeland, Duitsland, Italië en Frankrijk in Allardsoog. Bij It Fryske Gea was gevraagd of het mogelijk zou zijn om door middel van een excursie deze studenten in het gebied van It Gea daar rond te leiden. Er werden twee gidsen gevraagd dan zouden er in de morgen en in de middag twee excursies worden gehouden. Zo werd ik een van die beide gidsen. Ach, ik had een poosje eerder ook al een groep Russische studenten rond geleid in het Drents-Friese Wold, dit zou ook wel lukken. Ik was een beetje bekend in het gebied daar ik er elke herfst een paar keer kom vanwege de rijkdom aan paddestoelen. Maar daar hadden we weinig aan, al kende ik de paden een beetje, je moet meer van het gebied weten, daar ging het om. Er zijn twee vaste excursieleiders van It Gea in dat gebied, zo zijn we een paar weken vooraf met één van de beide door het gebied geweest. Hij wist ook veel over de rijke historie te vertellen. In het verleden was het moeilijk om Friesland binnen te komen, er waren eigenlijk maar enkele toegankelijke mogelijkheden. Rondom was veel moeras wat we ons nu niet meer voor kunnen stellen. Maar vanuit Drente en Groningen was er een toegang via Allardsoog en over de heide van Bakkeveen en zo verder. Het gebied, vaak aangeduid als Mandefjild werd al in het verre verleden bewoond door mensen, er zijn vondsten gedaan uit de Hamburgercultuur, dat is zo n dertienduizend tot tienduizend jaar geleden. Toen woonden er dus al mensen in Friesland want dat is het nog net. Toen waren er nog geen grenzen. Iedereen kon maar een hutje neerzetten waar hij dat wenste, en er was volop natuur, mooi toch? Maar het was wel koud want het liep naar het einde van de laatste ijstijd waarvan de grens lag tussen Hamburg en Bremen. Dus geen ijs hier, maar wel het poolklimaat met harde winden uit het westen zoals nu in Patagonië, en daar weet Meintje van mee te praten. Ik wou de bergen in op zoek naar de condor, zij zou in een restaurantje blijven want er stond een vreselijk harde wind. Het ging als een film, of iemand de deur open deed of zou doen, de wind kreeg er vat op en ze sloeg met de deur weg. Zulke harde winden zijn hier ook geweest in die tijd

19 Toen kwamen we bij de holle weg, en het verhaal. Hier zei hij is Napoleon ook langs gegaan, hij kwam van Groningen en Drente, en is zo Friesland binnen gekomen. De holle weg is al heel oud, en door het vele gebruik, waarschijnlijk ook met paarden en wagens is die uitgesleten. Er was, en ook nu nog, niks anders dan zand, en met droog weer werd dat rul, en ging het stuiven. Zo is dat door de jaren heen een diep pad geworden door de hei. Het is ook een gewaarwording, een beleving als je er zelf doorheen wandelt. De opstaande wanden zijn mooi begroeid zo als het op de heide hoort te zijn, een mooi stuk natuur. En toen kwam de dag van de excursies, we hadden elk s morgens een groep en weer een in de middag. Bij mijn inleiding voor de excursie vroeg ik, zijn er ook Fransen bij? En beide keren waren die er. En zouden jullie ook in de voetsporen willen lopen van Napoleon want die is hier ook geweest. Er werd wat gegiecheld en wat praatjes onder elkaar, en als ik vroeg wat ze zeiden werd er gelachen. Toen we bij de holle weg kwamen heb ik daar eerst wat over verteld. Ze vonden het fantastisch, zo ver van huis was de Kleine Corsicaner hen hier voor geweest. Ik kan het ook een ieder aanraden daar eens een wandeling te maken, het is gemakkelijk te vinden. Je kunt de auto of fiets het best parkeren schuin tegenover het restaurant de Drie Provinciën, daar staat ook een groot informatiepaneel van It Fryske Gea. Dan gaan er twee paden in de richting van de Volkshogeschool, dat heet nu wat anders. Neem het linkerpad, dus niet langs het bos maar langs de hei. Na een paar honderd meter zie je links de holle weg. Het is geen weg maar een pad. Als het mooi zonnig weer is zie je in de wanden veel holletjes, grote en kleine. De grote zijn konijnenholen, maar het gaat mij om de holletjes van een centimeter, anderhalf of twee, daar kun je hele mooie insecten zien, als je geluk hebt ook de pluimvoetbij. Voor mij een van de mooiste bijen. Maar ook andere soorten. Wees niet bang, voor de bijen, ze doen niks. Toen ben ik na gaan denken, als je de holle weg door trekt in oostelijke richting naar Een, dat is nu een verharde weg die er in de tijd van Napoleon ook wel als onverhard pad zal zijn geweest, kom je langs een schans. Ook die was er in de tijd van Napoleon al. Maar dan de andere kant uit in westelijke richting, Wijnjewoude en zo verder. Wij hebben twee jaar lang aan de westkant van de kruising naar Hemrik in een heel oud huis gewoond. Eigenlijk was het een heel oud boerderijtje. De schuur stond er nog achter en de stal zat er nog in. De hedendaagse weg was vroeger een onverhard pad. Toen wij daar kwamen vertelden de mensen daar dat het zo oud was dat er soldaten van Napoleon op de zolder hadden geslapen. Dat is me verschillende keren verteld, en het is steeds bij me gebleven. Het stond zo dicht op de weg, de stoep is een keer voor het huis weg gereden. Toen ik het verhaal hoorde van de holle weg over Napoleon heb ik toch wat meer geloof gekregen dat het allemaal waar kan zijn. Het huis staat er al lang niet meer, er staan nu wat armoedige sparren. Dat waren ook de enige twee jaren dat ik buiten Terwispel heb gewoond, het dorp waar ik geboren ben en hoop er tot mijn einde te blijven wonen

20 De holle weg is een stukje natuur op zichzelf als je er de aandacht aan besteed. Veel mensen zien het niet, maar het is een ideaal oord voor insecten. Verschillende soorten kevers kun je er vinden, maar vooral wilde bijen en wespen, en dan vooral op de noordelijke wand want daar valt de meeste zonneschijn op. Ik ben er naderhand nog een paar keer weer heen geweest, en zag er vooral grijze zandbijen. Misschien dat dit ook komt omdat dit de eerste wilde bijen zijn die vliegen, en zorgen voor de volgende generatie voor het volgende jaar. De zomer, herfst en winter hebben ze in verschillende stadia doorgebracht onder de grond, en dat is ook het grootste deel van hun leven. Voorop gesteld dat er verschillende soorten zandbijen zijn waar soms weinig verschil in waar te nemen is. De grijze zandbij is de eerste die in het vroege voorjaar uit de grond komt, in de tijd dat de wilgen gaan bloeien. Ik denk dat het ook een van de meest voorkomende soorten is op onze heidevelden. Tenminste dat is mijn ervaring. De meeste komen in de loop van maart tevoorschijn, en dan zijn de mannetjes die ook wat kleiner zijn dan de vrouwtje de eersten. Het enige wat de mannetjes doen is de vrouwtjes bevruchten. Het graven van de nestgangen, de broedcellen en het aanslepen van het stuifmeel en nectar komt allemaal voor het vrouwtje op. Wanneer zij bevrucht is graaft zij een gang recht naar beneden in de zandbodem. Ze leven in kolonies, soms vind je heel veel zandhoopjes, net kleine molshopen dicht bij elkaar. In het midden zie je het gat waar ze uit en in kan vliegen. Die gaten kunnen wel tot een halve meter diep zijn. Onder worden zijgangen gegraven met aan het einde de broedcellen, dat kunnen er ongeveer tien worden. Dan komt het aanslepen van stuifmeel en nectar, en dat is voor de grijze zandbij uitsluitend van wilgen. En dat is het voedsel voor de larve. Wanner er voldoende verzameld is wordt het stuifmeel tot een bolletje verwerkt en wordt er een eitje op gelegd waarna de broedcel met zand wordt afgesloten. En zo worden alle broedcellen van een voedselbolletje en een eitje voorzien, en de gang naar de broedcellen afgesloten, waarna het vrouwtje haar werk heeft vervuld, haar plicht voor het voortbestaan van de soort. Voor het laatst sluit ze het gat wat ze elke keer had afgesloten als ze haar nestgang verliet nu voorgoed af om er niet weer naar om te zien. Ze zal nog maar korte tijd te leven hebben, dan sterft ze. Zo kunnen we nagaan dat deze bijen maar een heel kort leven hebben in hun ware gedaante als grijze zandbij. Ook de mannetjes sterven na hun taak vervuld te hebben al gauw. Onder de grond kruipt het larfje uit het eitje en gaat zich vol eten met het voedsel wat moeder heeft aangesleept, stuifmeel en nectar. Zoals de meeste laven, groeit ook deze snel en spint dan een cocon om zich heen. In de cocon ontwikkelt ze zich tot een volwassen insect waar ze ook de herfst en winter in doorbrengt om in het voorjaar als de wilgen weer in bloei staan zich de weg door de nestgang naar boven te graven om voor korte tijd van het leven in de buitenlucht te genieten. Het leven van een zandbij zou voor mij te kort zijn. Hans Baron

21 H O B B Y Houkje van Randen Sechtich oant santich lannen hat hja besocht. Yn de wrâldkaart dy t oan de muorre hinget binne oeral spjelden prikt. Lykwols binne der ek noch lege stikken op de kaart sa as Kanada, in grut midden yn Afrika en útsein Moskou is ek it hiele Russyske gebied en omlizzende lannen leech fan spjelden. Op besite, foar de lêste hobby fan dit seizoen, by Houkje van Randen wenjend oan de Smidte. Houkje is hikke en tein yn Easterwâlde wat yn de sproak net te hearren is, heit en mem kamen fan Friens en Reduzum, fandêr. Heit en mem wiene esperantisten en reisgen foar de oarloch al op e fyts nei België. It earne oars sjen, oare minsken moetsje, kultuer opsnuve en sa, wie dus net frjemd yn dit miljeu. Fakânsjes yn t earst oan foaral yn ús lân, mar letter Itaalje, mei in muoike nei Denemarken en in moanne bliuwe op in farm stay dêr en al soks. Nea gjin lêst fan ûnwennigens. Houkje har broer, dy t nei syn middelbere skoalle tiid in jier yn Amearika west hat, bliuwt lykwols it leafst op honk. Hy is kenlik net besmet mei it reisfirus. Fanôf de santiger jierren giet it reizgjen echt oan. Der wurdt jild fertsjinne as skoaljuffer (fan t Ambyld), der binne lange fakânsjes en dan kinne jo ek it ien en oar. Hja sette útein mei Marokko en Kenia. Yn dy tiid wie der op it gebied fan reizgjen noch net folle organisearre, men wie der noch net sa oan wend en der gong dan ek in hiel soad mis. It learde dêrom hiel gau om jo op iene of oare wize te rêden, kontakten te lizzen, oplossingen te sykjen, jo oan te passen yn allegear goede en minder goede omstannichheden. Reizgjen is dan ek net it selde as fakânsje. Yn it Hollânsk sizze wy dan afzien, mar hokker wurd dêr yn t Frysk no krekt foar is? Hawar yn har gewoane dwaan, dus hjir en op it wurk en sa, is sy in persoan fan oarder en planning. Hat hja alles goed foar inoar ( alle reizen binne beskreaun mei foto s, keurich yn mappen op folchoarder ens.), mar as hja yn it fleantúch sit is dat gefoel fan planne en stres fuortendaliks oer. Fansels hat hja har tariedings dien, sy wit wat sy sjen wol, hokker rûte, wat der te rêden is, ens. Hja komt dan yn de rubbertime sa as sy dat sels seit, de rekbere tiid; as it hjoed net komt, dan moarn wol. Sa n libbenswize jout fansels in soad rêst, mar jo moatte dat wol leare, mar Houkje hat der blykber gjin muoite mei. De oare kant is, dat wannear hja wer thús is en oant wurk, ek it hiele reisgefoel daliks wer fuort is

22 H O B B Y Hja reizge yn it begjin mei in freondinne, mar dy troude mei in oare reizger en gong yn Seelân wenjen. Dy rekke sy as reismaat dus kwyt. It allinne reizgjen is soms toch minder noflik. Jo meitsje meastentiids wol folle mear kontakt, mar jo binne somtiden ek echt allinne en by swierrichheden is it moai as der noch immen is. Sadwaande earst diels organisearre reizen dien wêr t hja wer kontakten opdie. Derút kaam wer in groep fan persoanen wêr t hja op de bonnefoai mei op reis gong yn û.o. Yndonesië en Maleisië. Op dy reis (begjin tachtiger jierren) hie men in boatsje hiert om noch mear de binnenlannen fan Yndonesië yn te kinnen. De oernachting wie yn in hutsje mei in generator der neist. Dus stroom, ljocht en sok soarte fan dingen wie de ferwachting. Mar nee, de generator hie al lang lyn de geast jûn en reparearje yn de bush bush komt der net fan. De minsken dêr hiene doe ek hast noch gjin oare wite minsken sjoen, mar kenlik wol in Jan út Amsterdam, want hja fregen of sy him ek koenen. Ek woe men Houkje har sinnesproeten efkes befiele, sa oars dat fel. Yn 1982 wie Houkje yn Ecuador en de Galapagoseilannen mei trije oare persoanen (july/aug). Hja hiene doe it plan in jungletocht te meitsjen, mar men mocht allinne yn dat gebied by melding. Sy woene witte wa en mei hoefolle persoanen men it gebied yngong. Men hie in lokale fisker mei boatsje fûn dy t harren meinimme woe. Sa sakken hja in smelle rivier ôf, mar ynienen wie it ho, der lei in beam oerdwers. Dus allegear derút, yn it wetter, boat oer de beamstam tôgje -fansels foel der in fototastel yn t wetter- en wer fjirder. Doe t men dernei omheech seach lei dêr in grutte Anaconda (in wurchslang) oer de rivier wêr t men ûndertroch moast. Neffens de fisker hie er krekt iten, der gewoan ûndertroch farre dus. Efkes letter wer sa n grutte slang oer de rivier en ek dêr gewoan ûndertroch. Wer in skoft letter advisearre de fisker om de hannen út it wetter te heljen want no wienen it krokodillen. Uteinlik kaam men by in lyts hutsje oan (flier op peallen en in dakje). It wie de bedoeling om derwei werom te rinnen, mar it wie al in eintsje yn de middei en hja moasten werom lâns de rivier en soms der wat yn, dus glysterich en sa. Men moast dus goed sjen kinne. De gids tocht dat it mei twa oeren wol beslikke wie en dan soe men krekt foar tsjuster werom wêze. Mar de erfaring hie al leart dat de tiidsbeleving net by elkenien gelyk is, it soe likegoed folle langer duorje kinne (koarter meastal net) en yn t tsjuster lâns it wetter en sa, like net wiis. Dus waard besletten dan mar yn it hutsje te bliuwen en de oare dei werom te gean

23 H O B B Y Fansels hie men gjin sliepspul of beskermjende klean foar de miggen, de mieren en wat der ek allegear mar mear rûn krûpt yn sa n oerbosk. Men hie koarte broeken oan en dêrom de rêchsekken mar om de fuotten bine. Dus it eintsje fan knibbel nei koarte broek wie net bedutsen. It sliepen wie fansels wol ris better gongen as dy kear. De oare moarns telde Houkje wol 500 biten. Doe werom rinne wat noch net sa n maklik wie. It koste 3 a 4 oeren, dat it wie mar goed dat men oernachte hie. Werom by de post wêr t men harren earder ynskreaun hie, hoegde men harren lykwols no net út te skriuwen. Alle minsken reitsje dêr dus wei soene jo sizze. Dizze reis krige lykwols noch in sturtsje. Yn desimber krige hja koartsoanfallen dy t net by in gryp hearden mar yn t earsten wol sa diagnostiseerd waarden. Nei oardel wike wie it wol dúdlik, Malaria, mar doe hie hja ek 40 graden koarts. Hja waard behannele en yn maart, omdat sy doe wer in oanfal hie, op e nij. Dernei gjin oanfallen mear hân, mar it hat wol in healjier duorre foar t sy der wer wat wie. Yn 1983 hat hja mei broer en heit en mem nei de Noardkaap west. Dit wie in hiele bysûndere reis. Om as gesin yn in folwoeksen gearstelling mei inoar op fakânsje te gean sûnder oaren, is hiel bysûnder. Jo komme dan in hiel stik tichter by inoar wat foar harren tige weardefol west hat. Efterôf hie mem doe al kanker wêr t sy oardel jier letter oan ferstoarn is. Yn dy jierren hat hja ek gjin fiere reizen makke, mar yn 1987 begong sy der wer mei. Earst mei organisearre reizen mei, wêrtroch nije kontakten ûntstienen. Dernei mei minsken dy t hja sa kennen leart hie, sels reizen organisearje. Dêr waard dan wer in begelieder fan in reisorganisaasje by socht. Dy reizen hieten De Randjes, want Houkje sette dy reizen út. In reis nei Malawi hat ek in soad yndruk makke om t de earmoede dêr sa grut wie. Mei ien fan de dragers is noch hieltyd kontakt. Houkje hat him sponsere in oplieding te dwaan en sadwaande is hy no ûnderwizer en hat er dus in ynkommen. Mei dat ynkommen moat hy wol wer 20 mûlen fiede en dus sponsert Houkje troch. It jild jout sy yn april, want dan is de mais it goedkeapst en as it jild dochs foar oare dingen brûkt wurdt, dan is dat mar sa. Oan in reis yn 1993 nei Nieuw Guinea en Irian Jaya kleeft ek in moai ferhaal. Mei dragers gongen hja de bergen yn. Earst wie it al mis om t de dragers fan in ferkearde stam ynhierd wiene. Hja gongen nei in gebied fan in oare stam en dan moatte jo fansels 1989 Malawi dragers hawwe fan dy stam. It wie wiet en glysterich, lytse paadsjes, in hege berch, koartom in swiere tocht en it waard al tsjuster. Op in gegeven momint glide in Belgyske frou út en rûgele by de berch del en dat like net bêst. De dragers lykwols diene neat, want ûnheil wurdt troch goaden feroarsake. Dy binne jo op dat momint blykber net goed tagedien en fansels moatte jo harren sin der net noch minder op meitsje. Dat makke dat de dragers op gjin inkele wize út it stee kamen. Tsja, wat dan? Ien fan de groep hie by de kommando s west en fabrisearre in brankaar yninoar en helle mei in oar úteinlik de frou nei boppen

24 H O B B Y De oaren wiene ûndertusken troch rûn om in oernachtingsplak te finen, fansels sûnder dragers dy t de bagaazje en it iten hiene. Men belâne yn in hutsje oan de oare kant fan in rivier. In rivier dy t in de rin fan de jûn net mear oerstutsen wurde koe fanwege it tanimmende wetterpeil. Wetter fong men troch in jiskepûde op te hingen oan trije stokken, in gatsje ûnderyn meitsje en dêr wer in fles ûnder, in pracht fan in trechter. Fjirder hie men 1993 Irian Jaya, nu West Papoea noch in blikje mei it ien of oar en whiskey. Ien fan de dragers (fan de oare stam) wie fjirder rûn om help te heljen foar de frou en dat slagge. Henkie, sa hiet er, kaam werom mei in dokter en brankaar yn de nacht. Der koe neat mear dien wurde, want de ferwûne persoan wie noch net oankommen. De persoanen mei de Belgyske frou binne úteinlik jûns let noch by de rivier kaam, mar koene der doe net mear oerhinne. De oare moarns koe der oerstutsen wurde en de dragers wiene der doe ek wer om t it no dei wie (oare goaden). Men koe doe einliks ite. De dokter koe neat dwaan en de brankaar dy t er meinommen hie wie stikken. Dernei mei-inoar fjirder en úteinlik kaam men by in dyk wêr t oan wurke waard en koe de frou mei wat rydbers nei in helppost brocht wurde. In Paradysfûgel hat men troch alle stres hielendal net sjoen. De frou hat it oerlibbe. Poalen. Yn hat Houkje in moanne of fjouwer yn Poalen húsmanne. It kaam trochdat de baan yn de asylsikersskoalle stoppe. Hja wist doe efkes net hoe no fjirder en krige betinktiid. Om t yn Hearrenfean in groep minsken kontakt hie yn Poalen kaam fan út harren de fraach oft der ek ien Nederlânske les jaan woe yn Poalen. Dat hat Houkje doe dien, mar hja spruts fansels gjin wurd Poalsk. It wie dan ek foaral fisueel ûnderwiis mei plaatmateriaal fan it asylsikerssintrum en sa. Dêr wenne lokkich in (Poalse) frou dy t oardel jier yn de Knipe wenne hie en it Nederlânsk koe. Mei dizze Monika koe hja fansels mear fertale en ekstra útlis jaan. In moaie tiid en ek wer in soad byleart neffens Houkje. Hja wenne op in buorkerij en joech dan middeis les. De iene lokaasje wie yn in kastiel wêr t sy earst in waarm miel krige en dan har les die en dernei moast sy nei Kowary om dêr les te jaan. Hja wie dêr ek rûn Sinteklaas, mar dat wie oars as by ús. Op 6 desimber fiert men dêr Mikawaiky en dat is in nammedei in soart fan jierdei soene jo sizze kinnewant jierdeis wurde fjirder net fiert. In soart krystman komt dy dei dan mei kadootsjes Tibet 2007 Cambodja Laos 2010 Verenigde Staten-Yellowstone

25 H O B B Y Houkje nimt har no in senior backpacker dat betsjut dat sy net mear mei alles op de rêch omtôget mar it wat geryfliker hat. Hja hat no fêste reismaten; dan mei de iene op reis en dan mei de oare. Om t er in mooglikheid is om dagen te sparjen giet hja no ien kear yn de safolle jier in moanne of wat fuort. Op dy wize is sy ris in slach om de ierde west, hieltyd mar nei de west; Argentinië, Amearika, Fiji-eilannen -wêr t net ien gast wie om t it orkaan seizoen wie-, Nij Seelân, Sumatra en doe mar wer nei hûs. Yn Australië fielt hja har it meast thús. It is der frijer en mear ûntspannen, der binne minder regels, mar jo moatte wol folle mear sels dwaan. De oerheid stiet net foar jo klear lykas by ús. It is wol in hiel werkenbere maatskippij om t dy ek wer sa Europeesk oandocht. Sy is der no twa kear inkele moannen west, hat der meardere kontakten. Op in reis fia hostels yn dat lân kaam hja by in kafee yn the middle of nowhere. Dat kafee hong grôtfol guod dat elkenien dêr efterlitten hie. Dêr fûn hja in Frysk klompke mei de tekst Heine en Gertrud wiene hjir. Doe hat Houkje in briefke yn de klomp dien mei Houkje wie hjir ek. Houkje hat ûndertusken in soad kontakt mei harren en hat der ek al ris in hoartsje útfanhûze. It ferhaal kin noch folle langer want der is safolle te fertellen, mar dat moat dan marris in oare kear. Ta beslút de tekst fan in stikker dy t Houkje jierrenlang op har rêchsek hie: Oeral skynt deselde sinne, wêr t je op de wrâld ek binne. Mar dizze is ek moai: 2009 Australië Jij die reist, weet dat er geen weg is, maar door te reizen open je een weg