EUROPEES PARLEMENT Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid. van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid

Transcriptie

1 EUROPEES PARLEMENT Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid 2014/2204(INI) ADVIES van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid aan de Commissie ontwikkelingssamenwerking inzake de ebolacrisis: lessen voor de lange termijn en manieren om de gezondheidszorgstelsels in ontwikkelingslanden te verbeteren om toekomstige crises te voorkomen (2014/2204(INI)) Rapporteur voor advies: Teresa Jiménez-Becerril Barrio AD\ doc PE v02-00 In verscheidenheid verenigd

2 PA_NonLeg PE v /9 AD\ doc

3 SUGGESTIES De Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid verzoekt de ten principale bevoegde Commissie ontwikkelingssamenwerking onderstaande suggesties in haar ontwerpresolutie op te nemen: A. overwegende dat in haar resolutie van 18 september wordt erkend dat vrouwen onevenredig zwaar door het ebolavirus worden getroffen, aangezien gemiddeld % van alle slachtoffers vrouw is; overwegende dat uit gegevens blijkt dat zwangere vrouwen bijzonder zwaar worden getroffen, aangezien bijna 100 % van de besmette zwangere vrouwen overlijdt, omdat zij kwetsbaar zijn en vrezen voor besmetting via de gezondheidszorg voor moeders; B. overwegende dat vrouwen niet alleen meer kans lopen op besmetting, maar dat hun opleiding, voedselzekerheid en levensonderhoud en de gezondheidszorg voor vrouwen ook te lijden hebben onder de verspreiding van de ziekte; C. overwegende dat met name vrouwen en meisjes te maken krijgen met het ebolavirus vanwege hun rol als belangrijkste verzorger, zorgverlener die helpt bij de bevalling, aanstaande moeder en degene die de lijken voorbereidt voor een begrafenisritueel; overwegende dat vrouwen tevens zwaar worden getroffen door het verlies aan inkomen als kleine boer of als grensoverschrijdende handelaar die wordt geconfronteerd met een afname van de voedsel- en gewasproductie; overwegende dat vrouwen te maken hebben met sterk stijgende voedselprijzen, afnemende voedselzekerheid en gesloten grenzen, waardoor een betalingsachterstand wordt opgebouwd voor microkredieten en het moeilijker wordt voor hen om hun gezin te voeden; D. overwegende dat genderactivisten en vrouwenrechtenorganisaties in de landen die het hardst zijn getroffen er bij leiders op hebben aangedrongen de onevenredige gevolgen van het ebolavirus voor de vrouwelijke bevolking aan te pakken; E. overwegende dat vrouwen de informele economische sector domineren en deze hard is getroffen; F. overwegende dat het ebolavirus veel spontane abortussen veroorzaakt, omdat moeders die besmet raken hun zwangerschap zelden kunnen voortzetten; G. overwegende dat het risico groot is dat moeders die borstvoeding geven de ziekte aan hun kinderen doorgeven, en overwegende dat het in dergelijke gevallen gemakkelijker moet worden gemaakt voor zieke moeders om over te stappen op flesvoeding; H. overwegende dat de behandelingen voor zwangere vrouwen moeilijk toegankelijk zijn vanwege het ingrijpende karakter ervan; I. overwegende dat de gezondheid van moeders en kinderen werd beschermd doordat poliobestrijders hielpen bij het verstrekken van noodhulp in de strijd tegen het ebolavirus 1 Aangenomen teksten, P8_TA(2014)0026. AD\ doc 3/9 PE v02-00

4 in Nigeria; overwegende dat het ebolavirus in Nigeria deels werd bedwongen door de oprichting van dezelfde noodhulpcentra als die welke waren opgericht om polio te bestrijden; J. overwegende dat vrouwen in gezondheidszorgstelsels niet alleen kwetsbaar zijn, maar vanwege hun maatschappelijke functie tevens een belangrijke rol vervullen bij de beheersing van het ebolavirus, bijvoorbeeld in de hoedanigheid van verpleegster, schoonmaakster of wasserijmedewerker in een ziekenhuis, en bij de bewustmaking over het ebolavirus, het plannen van maatregelen hiertegen en het bevorderen van preventiestrategieën in hun gemeenschappen; K. overwegende dat vrouwelijke verpleegkundigen de meerderheid vormen van het medisch personeel dat is besmet met en overleden aan het virus; overwegende dat de humanitaire crisis veel heeft gevergd van instellingen, apparatuur en personeel in de gezondheidszorg en de toegang tot de reeds beperkte middelen voor zwangere vrouwen verder is beperkt; overwegende dat het gebrek aan toegang tot diensten voor reproductieve gezondheidszorg van vrouwen, en met name zwangere vrouwen, kan leiden tot een ernstige gezondheidsramp 1 ; L. overwegende dat vrouwen thuis en in de gemeenschap in de meeste Afrikaanse samenlevingen de belangrijkste verzorgers zijn, en overwegende dat voornamelijk zussen, dochters, tantes, moeders en grootmoeders familieleden hebben verzorgd die met het ebolavirus waren besmet en zichzelf zodoende in groot gevaar hebben gebracht; M. overwegende dat wijdverbreide onduidelijkheid en heersende misvattingen over de oorzaken en gevolgen van het ebolavirus de reden waren dat het virus zich kon blijven verspreiden; N. overwegende dat families die wild vlees eten en jagers die besmette wilde dieren of hun bloed aanraken zelden op de hoogte zijn van de risico's die verbonden zijn aan de verwerking en consumptie van dergelijk gejaagd wild; O. overwegende dat het ebolavirus niet alleen een ramp voor de volksgezondheid is, maar ook langdurige psychologische, sociale en economische gevolgen voor met name vrouwen en meisjes met zich meebrengt; overwegende dat na het overlijden van een familielid de geruchten en angsten rond ebola onder vrouwen en meisjes blijven bestaan, bijvoorbeeld met betrekking tot hun erfrecht of hun rol als wees, en dat de sluiting van scholen en de tendens dat meisjes die wees zijn de rol van verzorger in huishoudens op zich nemen, leiden tot het gevaar dat een "verloren generatie" ontstaat van kinderen die gedurende een lange periode geen formeel onderwijs hebben genoten en tot een groter risico op tienerzwangerschappen, kindhuwelijken en geweld tegen vrouwen; P. overwegende dat tal van overlevenden moeilijkheden ondervinden bij de terugkeer naar hun familie en gemeenschap en het slachtoffer kunnen worden van verstoting en stigmatisering; Q. overwegende dat voornamelijk vrouwen de begrafenisrituelen uitvoeren wanneer hun 1 PE v /9 AD\ doc

5 familieleden sterven aan het ebolavirus; R. overwegende dat vrouwen die te bang zijn voor besmetting geen gebruik meer maken van medische zorg en diensten voor gezinsplanning; S. overwegende dat de ebolabesmettingen in Afrika in verband zijn gebracht met jagen, slachten en het verwerken van vlees van besmette wilde dieren zoals vleermuizen en apen; T. overwegende dat er op de EU-noodhulp als antwoord op de ebolapandemie wel een en ander viel af te dingen, onder meer omdat het ontbrak aan snelle technische bijstand ter plaatse en het schortte aan de bereidheid tot samenwerking onder de lidstaten en centrale EU-coördinatie; 1. erkent de rol die de internationale gemeenschap heeft gespeeld bij de bestrijding van ebola en verzoekt haar om bij het opstellen van verdere responsstrategieën aandacht te besteden aan de situatie van vrouwen en meisjes via gerichte maatregelen; onderstreept het belang van een evenwichtige man-vrouwverhouding in de gespecialiseerde gezondheidszorgteams en de beschikbaarheid van naar geslacht uitgesplitste gegevens en onderzoek, en benadrukt de noodzaak van het bevorderen van initiatieven die zijn gericht op het zorgen voor meer psychologische en medische ondersteuning voor vrouwen die zijn besmet met het virus als gevolg van het zorgen voor patiënten; 2. verzoekt de internationale gemeenschap opvoedkundige en voorlichtingscampagnes te bevorderen om vrouwen op de hoogte te brengen van te vermijden risicovolle praktijken, en correcte informatie te verspreiden waardoor het besmettingsgevaar wordt beperkt op een wijze die de lokale gebruiken niet in de weg staat; 3. benadrukt dat de empowerment van vrouwen moet betekenen dat vrouwen bij het ontwerpen van projecten en de lokale besluitvorming worden betrokken, omdat de opbouw van menselijk potentieel nu, met name voor vrouwen en meisjes, zal helpen bij de wederopbouw van hun samenlevingen; 4. is van mening dat het negatieve effect van het uiteenvallen van de gezondheidszorgstelsels op de gezondheid van moeders - met name in plattelandsregio's - een grote bron van zorg is, gezien de afnemende beschikbaarheid van bedden, het gebrek aan deskundig personeel en het risico dat (aanstaande) moeders niet naar het ziekenhuis kunnen gaan wanneer dit nodig is, of hier later van zullen afzien; benadrukt derhalve dat dergelijke negatieve percepties er ook toe leiden dat patiënten thuisblijven, in handen van vrouwelijke verzorgers; wijst op de noodzaak te investeren in gerichte maatregelen ten behoeve van zwangere vrouwen, teneinde hun adequate zorg te bieden en een vertrouwensrelatie tussen de patiënt en het zorgpersoneel tot stand te brengen; vraagt de Commissie en de lidstaten deze inspanningen financieel te ondersteunen; verzoekt de Commissie en de lidstaten gendergerichte budgettering op te nemen in alle relevante EU-financiering en prioriteit te geven aan financiering voor vrouwen en kinderen, en voor seksuele en reproductieve gezondheid en rechten; 5. beveelt aan dat organisaties die de ebola-uitbraak bestrijden verschillende vormen van communicatie gebruiken, waaronder een dialoog met de gemeenschap en indien beschikbaar radio en televisie, teneinde vrouwen te betrekken bij de inspanningen om het AD\ doc 5/9 PE v02-00

6 publiek bewust te maken van de ziekte; 6. benadrukt de noodzaak van innovatieve, mobiele systemen die de universele toegang tot gezondheidszorg waarborgen in zowel stedelijke als plattelandsregio's, en pleit voor specifieke EU-financiering voor de opleiding en inzet van verpleegkundigen, gezondheidswerkers in de gemeenschap en vroedvrouwen; 7. acht het van cruciaal belang dat, wanneer grootschalige vaccinatiecampagnes van start gaan, voorrang wordt verleend aan vrouwen, daar zij de voornaamste slachtoffers en verzorgers zijn en vaak verantwoordelijk zijn voor de opvoeding van de kinderen; 8. steunt de bevordering van profylaxe ter voorkoming van besmettingen, in het bijzonder voor vrouwen; 9. is van mening dat ook voor de bestrijding van andere soorten ziekten die bijzonder gevaarlijk zijn voor zwangere vrouwen, zoals malaria, adequate middelen moeten worden ingezet; 10. benadrukt dat duidelijke en ondubbelzinnige oplossingen noodzakelijk zijn, waarbij wordt erkend dat vrouwen een belangrijke rol vervullen bij de bescherming van hun gezinnen en gemeenschappen en bij het doorbreken van de keten van ebolabesmetting; benadrukt dat herstel moet worden bevorderd, onder meer met maatregelen om: vrouwenorganisaties te betrekken bij programma's voor de verstrekking van informatie over het belang van gezondheidszorg, zoals bijeenkomsten tijdens welke ebola-gerelateerde voorzorgsmaatregelen voor vrouwen en meisjes worden besproken; ebola-overlevenden op te leiden tot verpleegkundige, schoonmaker of wasserijmedewerker; de gelijke bescherming van al het ziekenhuispersoneel te waarborgen; benadrukt tevens het belang van uitvoerige voorlichting over seksuele en reproductieve gezondheid, met name over de risico's die zijn verbonden aan seksuele contacten na genezing, aan mannen en vrouwen; 11. moedigt de regeringen van de betrokken landen aan de nodige maatregelen te nemen om de stigmatisering en het isolement van vrouwen en meisjes na het overlijden van een naaste aan te pakken, en te zorgen voor de bescherming van hun grondrechten, met name van het erfrecht en het recht op onderwijs; 12. benadrukt de waardevolle en succesvolle werkzaamheden van internationale hulporganisaties en de ontwikkeling van decentrale lokale projectfinanciering, die met name vrouwen en meisjes betere toegang tot de beschikbare hulpmiddelen bieden en hun door middel van decentrale opleidingsstructuren regionale carrièremogelijkheden verschaffen, en tegelijkertijd de braindrain van gezondheidspersoneel uit de getroffen gebieden een halt toeroepen; 13. blijft zich ernstig zorgen maken over de hoge tol die het ebolavirus eist van vrouwen en meisjes, en benadrukt dat een gebrekkige aanpak van genderspecifieke kwesties een negatief effect zal hebben op de vooruitzichten voor herstel op de lange termijn, alsook op de mate van gelijkheid tussen vrouwen en mannen in de getroffen landen; wijst erop dat vrouwelijke overlevenden opnieuw in de maatschappij moeten worden geïntegreerd, zowel vanuit sociaal als vanuit economisch oogpunt, en benadrukt het belang van het bevorderen van optimale werkwijzen op het gebied van gezondheid en PE v /9 AD\ doc

7 bewustmakingscampagnes in de landen die het zwaarst door het virus zijn getroffen; verzoekt de EU en de lidstaten opleidingsprogramma's te financieren om vrouwen te helpen belangrijke spelers op het gebied van deze bewustmaking te worden; 14. benadrukt dat het noodzakelijk is om de genderdimensie van dit soort sanitaire crises te erkennen en aan te pakken, zowel voor de noodhulp als voor de inspanningen op het gebied van herstel op de langere termijn; 15. dringt er bij de overheidsinstanties op aan rekening te houden met het feit dat de genderdynamiek kan helpen levens te redden door onder meer gerichte boodschappen tot vrouwen te richten over het belang van het treffen van beschermende maatregelen, binnens- en buitenshuis; 16. benadrukt dat het noodzakelijk is de rol van vrouwen en de realiteiten waarmee zij te maken krijgen nauwkeurig weer te geven in de media, teneinde te voorkomen dat sociale gebruiken opzettelijk worden gebruikt om de genderrollen te versterken die ten minste ten dele hebben geleid tot het onevenredig hoge besmettingspercentage onder vrouwen; 17. uit haar bezorgdheid over het feit dat de informatie over het ebolavirus en de verspreiding ervan niet iedereen bereikt vanwege de lage alfabetiseringsgraad; benadrukt het belang van alternatieve middelen voor de verspreiding van informatie, bijvoorbeeld meer informatieverstrekking via de radio; merkt op dat er bij de autoriteiten in de getroffen gebieden een zekere mate van wantrouwen bestaat, en benadrukt dat het belangrijk is dat essentiële gezondheidszorg ook op het platteland wordt verstrekt; 18. verzoekt de EU en de lidstaten de dringende noodzaak van het toewijzen van middelen om de gezondheidszorgstelsels voor moeders te versterken, de gevolgen van de wederopbouw van de gezondheidsinfrastructuur op de lange termijn en de behoefte aan psychologische hulp voor de getroffenen in beschouwing te nemen; 19. verzoekt de Commissie en de onderzoekers in de farmaceutische industrie om het onderzoek en de financiering via Horizon 2020 niet eenvoudigweg af te stemmen op de behoeften van de rijke regio's in de wereld, maar aandacht te schenken aan de belangen van de opkomende landen en daarbij met name rekening te houden met vrouwen, zwangere vrouwen en kinderen, teneinde ontwikkelingslanden uiteindelijk betaalbare geneesmiddelen te kunnen bieden voor de ziekten waardoor zij worden geplaagd; 20. verzoekt de internationale gemeenschap, met inbegrip van particuliere ondernemingen, om de bestaande lacunes in het empirische onderzoek aan te pakken en de specifieke gevolgen van ebola voor de levens van vrouwen en meisjes nader te onderzoeken, alsook een diepgaande kennis te ontwikkelen van de unieke rol van vrouwen bij het vinden van antwoorden op dergelijke gezondheidscrises; 21. benadrukt met klem dat het belangrijk is om de toegenomen spanningen tussen groepen als gevolg van de ebola-uitbraak tegen te gaan, aangezien het risico bestaat dat door mythevorming bevolkingsgroepen als schuldigen van de ebola-uitbraak worden aangewezen; uit tevens haar bezorgdheid over de uiterst kwetsbare situatie van kinderen, niet in de laatste plaats vanwege het feit dat kinderen van overleden ouders worden beschouwd als virusdragers, worden geïsoleerd van de samenleving en worden AD\ doc 7/9 PE v02-00

8 gedwongen om alleen op straat te leven; 22. verzoekt de internationale gemeenschap de ernstige economische en psychologische gevolgen van ebola voor vrouwen aan te pakken en te zorgen voor de empowerment van vrouwen, zodat zij kunnen zorgen voor hun, nu vaak uitgebreide, gezin; 23. stelt met bezorgdheid vast dat de ebola-uitbraak ook de mogelijkheden van vrouwen om in hun levensonderhoud te voorzien verzwakt, aangezien kleinschalige landbouw en handel beduidend zijn afgenomen sinds de uitbraak van het virus, waardoor vrouwen aan een nog hoger besmettingsrisico worden blootgesteld; wijst tevens op de rol van vrouwen bij het voorbereiden van begrafenissen, en benadrukt het belang van het aanpakken van het besmettingsrisico dat hiermee gepaard gaat, op een wijze die geen bedreiging vormt voor culturele structuren. PE v /9 AD\ doc

9 UITSLAG VAN DE EINDSTEMMING IN DE COMMISSIE Datum goedkeuring Uitslag eindstemming +: : 0: Bij de eindstemming aanwezige leden Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervangers Bij de eindstemming aanwezige plaatsvervangers (art. 200, lid 2) Daniela Aiuto, Anna Maria Corazza Bildt, Viorica Dăncilă, Anna Hedh, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Elisabeth Köstinger, Vicky Maeijer, Angelika Mlinar, Krisztina Morvai, Maria Noichl, Marijana Petir, Liliana Rodrigues, Jordi Sebastià, Ernest Urtasun, Ángela Vallina, Beatrix von Storch, Jadwiga Wiśniewska, Anna Záborská Inés Ayala Sender, Linnéa Engström, Eleonora Forenza, Arne Gericke, Constance Le Grip, Dubravka Šuica, Marc Tarabella José Inácio Faria AD\ doc 9/9 PE v02-00