Erkend competent Pilot EVC-HBO in de metalektro. Bijlagenrapport

Transcriptie

1 Erkend competent Pilot EVC-HBO in de metalektro Bijlagenrapport

2

3 Erkend competent Pilot EVC-HBO in de metalektro Bijlagenrapport April 2005

4

5 Inhoudsopgave Pagina Bijlage 1 Informatie voor bedrijven (DIJK12) 7 Bijlage 2 Gespreksnotitie voor hogescholen (Hobéon) 11 Bijlage 3 Voortgangsverslag DIJK12 15 Bijlage 4 Voortgangsverslag Hobéon 33 Bijlage 5 Instrument: checklist uitwerking EVC-procedure (DIJK12, mei 2004) 39 Bijlage 6 Instrument: Vragenlijst ten behoeve van de inventarisatie van verworven competenties bij kandidaten. (DIJK12, oktober 2004) 45 Bijlage 7 Koppelingsdocument opleidingscompetenties (DIJK12, oktober 2004) 75 Bijlage 8 Beschrijving EVC-procedures Hogescholen 85

6

7 BIJLAGE 1 Pilot EVC-HBO Metalektro: informatie voor bedrijven 1. EVC, achtergronden en belang In het kader van de employability en de toekomstige arbeidsmarkt heeft A+O Metalektro een pilot-project EVC-HBO gestart. EVC staat voor Erkenning van Verworven Competenties. Het hier voorgestelde pilot-project EVC-HBO heeft als doel dat de verworven competenties die een medewerker heeft (vanuit opleiding, vanuit werk en vanuit andere activiteiten) worden erkend. Het verkrijgen van het HBOdiploma kán het resultaat zijn. Leren is meer dan schools leren Mensen kunnen competenties verwerven door een diploma van een opleiding, maar veel meer nog verwerven mensen competenties door ervaring in de (bedrijfs)praktijk. EVC hangt samen met de verschuivende opvattingen van kennis en kennisontwikkeling: van het schoolse weten naar kennis en vaardigheden in de context van de praktijk, dus als competentie. Dit leren (deze competenties) kan overal plaatsvinden. Dat behoeft dus niet in de eerste plaats een schools leren te zijn en velen zullen beargumenteren dat het juist pas in de laatste plaats, als het niet anders kan, een schools leren moet zijn. In deze benadering staat de persoonlijke ontwikkeling en de loopbaanontwikkeling centraal. EVC vormt in deze visie geen eindpunt, maar het startpunt van ontwikkeling. Een diploma kan daarbij een wezenlijke functie vormen, ook als stimulans voor de werknemer. Echter: de visies van werknemer en bedrijf met betrekking tot waarom, hoe, waar, wat en wanneer geleerd moet worden als gevolg van de EVC-assessment, staan centraal. Het behalen van het diploma voor de werknemer en het bedrijf hoeft dus niet de kern voor de verdere acties te vormen. Belang voor het bedrijf Werknemers kunnen dus op of boven een bepaald niveau functioneren (bijvoorbeeld HBO), maar hebben hiervoor vaak geen diploma. Dat kan nadelig zijn. Bijvoorbeeld bij het bepalen van het vervangingsniveau bij uitstroom of bij participatie in projecten en detachering (een medewerker werkt op HBO-ing-niveau, maar u kan dat niet hard maken). Voor u en voor de werknemer in kwestie kan dit ook wezenlijk zijn voor de employability, de interne en externe doorstroommogelijkheden van werknemers. Het is van belang dit ook te plaatsen in het beeld van de toekomstige arbeidsmarkt. Bedrijven zullen ook in de toekomst worden geconfronteerd met tegelijkertijd ontgroening en verdergaande vergrijzing. Dit kan consequenties hebben voor toekomstige innovaties in de industrie. Een van de oplossingen richt zich op upgrading van huidig personeel bij de bedrijven in de metaal- en elektrotechnische industrie naar HBO-niveau. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

8 EVC kan daarbij een instrument voor ondernemingen zijn om de (mogelijkheden van de) de personele bezetting te bezien ten aanzien van de toekomstig ontwikkelingen (markt, technologie, bedrijfsorganisatie) waar ondernemingen mee te maken krijgen. Daarmee kan een basis worden gelegd voor beleid op het gebied van scholing en werving in het kader van bijvoorbeeld de innovatieagenda. 2. De pilot EVC-HBO Het project is een initiatief van de Stichting A+O, het bedrijfstakfonds van de Metalektro voor arbeidsmarkt en opleidingen en wordt uitgevoerd in samenwerking tussen Hobéon Management Consult en DIJK12. Hobéon richt zich hierbij primair op de kant van de hogescholen en DIJK12 primair op de kant van de bedrijven. DIJK12 ondersteunt tevens waar nodig de instrument-ontwikkeling. Het project EVC-HBO is een pilot, een experimenteel project. Er bestaat nu nog niet zoiets als EVC-HBO en het is de bedoeling dat een en ander vorm en inhoud krijgt in het project. De pilot loopt tot medio november Het project richt zich op het technisch cluster HBO met als doel EVC-trajecten tot stand te brengen in samenwerking met: 5 HBO-instellingen; 25 bedrijven; 125 werknemers. Het primaire doel van de pilot EVC-HBO is ervaringen op te doen, met onder meer: de samenwerking HBO-instellingen en bedrijven rondom EVC-HBO; procedure- en instrumentontwikkeling, competenties HBO en EVC; assessment en erkenning; producten en diensten vanuit HBO-instellingen voor de toekomst. Het project zal tussentijds worden gemonitord en het wordt afgesloten met een eindrapport met bevindingen en aanbevelingen. 3. Opzet en fasering van de pilot De pilot EVC-HBO is inhoudelijk gericht op: a. het ontwikkelen van een aantal EVC instrumenten (met als kernbegrippen assessment en erkenning); b. het uitvoeren van EVC assessments door circa 5 hogescholen, voorzover van samenwerking met ROC s in de regio; c. het erkennen van de competenties en het geven van een mogelijk scholingsadvies van circa 125 werknemers van Metalektro ondernemingen. Het project is onderverdeeld in vijf fasen: I. Intake van hogescholen (Hobéon) en van bedrijven (DIJK12), beide door middel van gesprekken. 8 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

9 II. Koppeling hogescholen en bedrijven. III. Instrumentontwikkeling (voor zover van toepassing). IV. Uitvoering EVC s (inclusief mogelijk advies). V. Rapportage. In de eerste fase benadert Hobéon alle hogescholen die in principe in aanmerking komen voor deelname in het project. Indien een hogeschool kan participeren, worden bedrijven in betreffende regio benaderd. Bij bedrijven vindt allereerst een oriënterend gesprek plaats met de HRM-manager (zie bijgaande brief). Verder zal er eventueel een nader gesprek plaatsvinden met een (direct) leidinggevende aangaande de finetuning (inhoud werk van de werknemers/evckandidaten in kwestie) voor het EVC-instrumentarium. 4. Overige punten Bij het kiezen van werknemers/ EVC-kandidaten gaat het met name om werknemers waarvan bedrijven verwachten dat de werknemers op of rond het HBO-niveau functioneren, maar geen HBO-diploma bezitten. Voor de activiteiten van bedrijven in dit project EVC-HBO is een financiële tegemoetkoming vanuit A+O beschikbaar. Deze bedraagt 2.500,- per werknemer/evc-kandidaat die vanuit het bedrijf in het traject deelneemt. Het bedrijf moet er rekening mee houden dat de Hogeschool het bedrijf een nota kan sturen voor het afgenomen EVC-traject. Deze nota is niet hoger dan 1.000,- per ge-evc-de werknemer. Daarnaast is per ge-evc-de werknemers een ontdekcheque beschikbaar vanuit A+O Metalektro. Hiermee kunnen (deels) kosten die voortvloeien uit het vervolg van het EVC-traject (bijvoorbeeld opleidingskosten) worden gefinancierd. Ten behoeve van de monitor zal de HRM-manager op geregelde tijden (ongeveer eens in de 6 weken) door DIJK12 worden gebeld in verband met de stand en gang van zaken. Het is mogelijk dat aan het eind van het traject nog een evaluatief gesprek plaatsvindt met de HRM-manager ten behoeve van conclusies en aanbevelingen aan A+O Metalektro. Alle resultaten en de in de pilot ontwikkelde instrumenten, procedures, werkwijzen en dergelijke worden openbaar. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

10 10 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

11 BIJLAGE 2 Pilot EVC Metalektro, gespreksnotitie ten behoeve van hogescholen 1. Inleiding In de Metalektro vindt al Erkenning van Elders/Eerder Verworven Competenties (EVC) plaats. Het EVC-instrumentarium bestrijkt daarbij vooral de MBO- competentieniveaus van het beroepsonderwijs. In de Metalektro worden echter de HBO-niveaus steeds belangrijker. Een en ander betekent niet uitsluitend werving van HBO-ers (30 tot 40% van de vacatures is op dit niveau) 1, maar ook doorstroming naar HBO-niveau. Dit laatste is tevens van belang in het kader van de pensioengolf (de baby-boomers) die in de nabije toekomst speelt, waarbij veel kader en leidinggevenden de bedrijfstak zullen verlaten. EVC kan een belangrijk instrument zijn om upgrading en doorstroming te stimuleren en vorm en inhoud te geven. In het kader van haar employabilitybeleid heeft de bedrijfstak om die reden besloten een experiment te doen uitvoeren gericht op volumevergroting van het aantal EVC s, met bijbehorende instrumentontwikkeling op met name midden- en hogere kaderniveaus (uitgedrukt in niveaus beroepsonderwijs: MBO-4 en HBO). Centrale doelstelling van het experiment is om een aantal hogescholen na een fase van instrumentontwikkeling al dan niet in samenwerking met ROC s in hun regio een aantal EVC s te laten uitvoeren voor werknemers in metalektro bedrijven. Resultaat is dat de betrokken werknemers beschikken over de erkenning van hun eerder verworven competenties en voor zover van toepassing over een advies ten aanzien van hun verdere scholing. Andere doelstellingen zijn het creëren van netwerken tussen instellingen voor beroepsonderwijs onderling en met bedrijven die mogelijk ook in de toekomst EVC trajecten kunnen uitvoeren en het opstellen van beleidsaanbevelingen inzake de verdere EVC aanpak in de bedrijfstak. Het project is een initiatief van de Stichting A+O, het bedrijfstakfonds van de Metalektro voor arbeidsmarkt en opleidingen en wordt uitgevoerd in samenwerking tussen Hobéon Management Consult en DIJK 12. Hobéon richt zich hierbij primair op de kant van de hogescholen en DIJK12 primair op de kant van de bedrijven. DIJK12 ondersteunt tevens waar nodig de instrumentontwikkeling. Het project loopt van februari 2004 tot en met november Op 23 oktober 2003 heeft reeds bij A+O een presentatie plaatsgevonden aan potentiële betrokken hogescholen over dit project. Bovendien is vanuit A+O en FME-CWM al een aantal gesprekken hierover gevoerd met hogescholen. 1 Zie A+O Vacaturescan Regio West en Regio Rijndelta, september DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

12 2. Opzet en fasering De leidraad van de EVC Metalektro is uiteindelijk stimulering van competentiegericht leren en werken. De Metalektro wil tot EVC-trajecten komen in samenwerking met het onderwijs en alle anderen, die daartoe een bijdrage kunnen leveren. EVC wordt hierbij breed opgevat. 2 De brede benadering hangt nauw samen met de verschuivende opvattingen van kennis en kennisontwikkeling: van het schoolse weten naar kennis en vaardigheden in de context van de praktijk, dus als competentie. Dit leren (deze competenties) kan overal plaatsvinden. Dat behoeft dus niet in de eerste plaats een schools leren te zijn en velen zullen beargumenteren dat het juist pas in de laatste plaats, als het niet anders kan, een schools leren moet zijn 3. In de brede benadering staat de persoonlijke ontwikkeling en de loopbaanontwikkeling centraal. EVC vormt in deze visie geen eindpunt, maar het startpunt van ontwikkeling. Een diploma kan daarbij een wezenlijke functie vormen, ook als stimulans voor de werknemer. Echter: de visies van werknemer en bedrijf met betrekking tot waarom, hoe, waar, wat en wanneer geleerd moet worden als gevolg van de EVC-assessment, staan centraal. Het behalen van het diploma voor de werknemer en het bedrijf hoeft dus niet de kern van de verdere scholing te vormen. De pilot HBO-EVC is inhoudelijk gericht op: a. het ontwikkelen van een aantal EVC instrumenten (met als kernbegrippen assessment en erkenning); b. het uitvoeren van EVC assessments door circa 5 hogescholen, voorzover van samenwerking met ROC s in de regio; c. het erkennen van de competenties en het geven van een mogelijk scholingsadvies van circa 125 werknemers van Metalektro ondernemingen. Voor de activiteiten van de hogescholen in het kader van instrumentontwikkeling en uitvoering van EVC plus het opstellen van een mogelijk scholingsadvies is een financiële tegemoetkoming vanuit A+O beschikbaar. Het project is onderverdeeld in vijf fasen: I. Intake van hogescholen (Hobéon) en van bedrijven (DIJK12), beide door middel van gesprekken. II. Koppeling hogescholen en bedrijven. III. Instrumentontwikkeling (voor zover van toepassing). IV. Uitvoering EVC s (inclusief mogelijk advies). V. Rapportage. In de eerste fase benadert Hobéon alle hogescholen die in principe in aanmerking komen voor deelname in het project. Mede vanwege de beperkte doorlooptijd van het project worden de scholen benaderd op basis van reeds bestaande contacten vanuit A+O en reeds eerder gebleken capaciteit en bereidheid tot participatie. De gesprekken worden gevoerd aan de hand van de onderstaande gesprekspunten. 2 Zie hiervoor J.Kessels & A. Grotendorst, EVC-selectie of aanmoediging van talent. Leren is meer dan weten en meten, Opleiding & Ontwikkeling, nr. 11 november Dit in tegenstelling tot de smalle benadering waarbij het vooral gaat om het schoolse leren en het uitsluitend gaat om het herkennen en meten van het geleerde ten opzichte van de officiële kwalificatiestructuur. 12 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

13 3. Gesprekspunten 1. Wat is de visie van de hogeschool op de ontwikkeling en inzet van EVC en in hoeverre onderschrijft men de brede visie op EVC zoals boven aangegeven? 2. Heeft de hogeschool ervaring met de toepassing van EVC instrumenten of is men bezig deze te ontwikkelen? 3. Indien ja, in welk kader, voor welke doelgroep(en), welk soort instrumenten; wie zijn eventuele samenwerkingspartners in onderwijs en bedrijfsleven 4, welke set van competenties wordt gebruikt, hoe erkent de hogeschool de gebleken competenties en wat is de uitkomst van het traject (b.v scholingsadvies, POP)? 4. Indien al een of meerdere voor het project geschikte (aanzetten voor) instrumenten bestaan, is de hogeschool bereid deze in te zetten in het project en daarmee publiek toegankelijk te maken? 5. Indien al een of meerdere voor het project geschikte (aanzetten voor) instrumenten bestaan, zijn deze dan geschikt (te maken) voor het gebruik van nader vanuit de deelnemende bedrijven aan te leveren competenties? 6. Acht de hogeschool deelname in het EVC project uitgaande van het voorliggende plan en de planning haalbaar? 7. Overige vragen en opmerkingen van de hogeschool. 8. Afspraken over vervolgtraject en vastleggen van contactpersoon. 4 Voor zover er al wordt samengewerkt met bedrijven die ook in de pilot EVC kunnen deelnemen, wordt tevens gevraagd naar namen en adressen van contactpersonen zodat ze op korte termijn door DIJK12 benaderd kunnen worden. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

14 14 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

15 BIJLAGE 3 Voortgangsverslag DIJK12 Pilot EVC-HBO Voortgangsverslag deelname bedrijven en Instrumentontwikkeling B. Detmar I. de Vries Amsterdam, 10 september 2004 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

16 16 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

17 1 Inleiding Als onderdeel van de maatregelen ter bevordering van employability zijn voor de CAOperiode afspraken gemaakt over EVC. In het kader hiervan heeft de stichting A+O besloten een pilot-project op te zetten gericht op volumevergroting van het aantal EVC s, met bijbehorende instrumentontwikkeling op met name midden en hoger kaderniveaus (MBO-4-HBO). Het project is gestart in februari 2004 en loopt in principe tot einde Doelstellingen van het project zijn: ontwikkeling instrumentarium voor EVC op het midden en hoger kaderniveau; een aantal uitgevoerde EVC-assessments; netwerken van instellingen die mogelijk ook in de toekomst EVC-trajecten kunnen uitvoeren; samenwerking en netwerken tussen beroepsonderwijs en bedrijven; beleidsaanbevelingen voor de stichting A+O inzake de verdere aanpak van EVC in de bedrijfstak en de samenwerking daarbij met het beroepsonderwijs. Het project kent een aantal concrete streefdoelen: 5 hogescholen ontwikkelen EVC s; 25 metalektro bedrijven participeren; 125 werknemers bij de 25 bedrijven zijn betrokken in een EVC-procedure. Daarnaast is het de bedoeling dat de pilot EVC-HBO met betrekking tot de netwerkfunctie ook uitstraling heeft richting het MBO voor wat betreft de BOL 4. Inhoudelijk richt de pilot zich op het technisch cluster HBO. Meer specifiek is de instrumentontwikkeling en de afname van EVC s afgebakend tot functies binnen: productontwikkeling; productievoorbereiding; productiebegeleiding. Participerende bedrijven en hogescholen in de pilot krijgen van stichting A+O een tegemoetkoming in de kosten voor respectievelijk de afname van de EVC s en de instrument- en procedureontwikkeling. De uitvoering van de pilot wordt ondersteund door een samenwerking tussen Hobéon Management Consult en DIJK12 Beleidsonderzoek. Hobéon richt zich hierbij primair op de werving en begeleiding van de hogescholen en DIJK12 primair op de werving van de bedrijven en de instrumentontwikkeling. Hobéon en DIJK12 verzorgen tevens de monitoring van het project. Voorliggende notitie geeft inzicht in de stand van zaken voor wat betreft de werving van bedrijven en de instrumentontwikkeling. Tevens wordt een verantwoording gegeven van de uitgevoerde werkzaamheden door DIJK12. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

18 De notitie is verder als volgt opgebouwd. Hoofdstuk 2 gaat in op de ervaringen en resultaten met de werving van bedrijven. Hoofdstuk 3 gaat in op enkele kenmerken en aspecten van deelnemende bedrijven. Hoofdstuk 4 geeft verslag van de instrumentontwikkeling. 18 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

19 2 Werving bedrijven Het pilot-project is gestart met de werving van hogescholen die in aanmerking kwamen voor participatie in de pilot. Deze werkzaamheden zijn uitgevoerd door Hobéon. Op basis van het advies van Hobéon heeft stichting A+O de volgende hogescholen geselecteerd voor deelname in de pilot. Fontys hogescholen te Eindhoven. PT-groep hogeschool Utrecht. Windesheim College te Zwolle. Hanzehogeschool te Groningen. Hogeschool Zeeland te Vlissingen. DIJK12 heeft met ingang van april 2004 in de regio s van deze hogescholen bedrijven benaderd voor deelname in de pilot. 2.1 Wijze benaderen bedrijven Gerichte benadering De selectie van te benaderen bedrijven is als volgt uitgevoerd. Door stichting A+O zijn namen van bedrijven aangeleverd waarvan verwacht kon worden dat er potentieel belangstelling voor de pilot zou kunnen zijn. Dit bestand is als basis van de benadering van bedrijven gebruikt, dat daarvoor gesorteerd is op regio. In totaal bevatte het bestand circa 47 bedrijven in en nabij de regio s van de participerende hogescholen. Dit bestand is gaandeweg uitgebreid met bedrijven die door regiovertegenwoordigers van FME-CWM of de hogescholen aangeraden zijn. Dit was met name noodzakelijk in de regio s Groningen, Zeeland en Utrecht. Wanneer het regiobestand uitgeput was - wat op bepaalde momenten het geval was voor Groningen, Zeeland en Utrecht - is gebeld uit het algemene A+O bestand 5. Allereerst zijn de grotere bedrijven in een regio benaderd. De belangrijkste overweging om deze bedrijven te benaderen was dat in grote bedrijven naar verwachting meer potentiële kandidaten zijn voor de pilot, namelijk werknemers functionerend op MBO+/HBO niveau. Aanpak Bedrijven zijn niet allemaal in één keer benaderd. Er is getrapt gebeld. Dat wil zeggen dat per regio naar gestreefd werd om maximaal met 9 á 10 bedrijven lopende contacten te hebben. Dit om bedrijven niet onnodig te belasten; logistiek overzicht te houden; bedrijven geen beloftes te doen wanneer deelname niet gegarandeerd was. 5 Voor de regio Groningen is uitgegaan van bedrijven in de provincies Groningen, Friesland en Drenthe.Voor de regio Utrecht is uitgegaan van de provincie Utrecht en zuidelijk Noord-Holland.Voor Zeeland is uitgegaan van de provincie Zeeland en Westelijk Brabant. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

20 De volgende stappen zijn gezet ten behoeve van de benadering en intake van bedrijven. 1. Er is een notitie opgesteld met daarin algemene informatie over EVC en specifieke informatie over het pilot-project. 2. Bedrijven zijn telefonisch benaderd tot de HRM/P&O manager was bereikt. In het telefoongesprek is een korte uitleg van het project gegeven. Vervolgens is gevraagd of het bedrijf eventueel interesse heeft en geschikte medewerkers zou hebben. Bij potentiële interesse en mogelijkheden van het bedrijf is de notitie met nadere informatie opgestuurd. Incidenteel kwam het voor dat een bedrijf direct een afspraak wilde voor een oriënterend gesprek. 3. Een week na ontvangst van de brief met informatie is betreffende persoon teruggebeld. Indien nog steeds sprake was van belangstelling en mogelijkheden is een afspraak voor oriënterend gesprek gemaakt. 4. Van het oriënterend gesprek werd door DIJK12 een gespreksverslag gemaakt en ter accordering naar het bedrijf gestuurd. 5. Zodra het bedrijf accoord was met het verslag én definitieve deelname aan de pilot had toegezegd, is het gespreksverslag tevens naar A+O, Hobéon en betreffende hogeschool gestuurd. Dit laatste om hogescholen bijtijds te informeren over: - de soort bedrijven; - functies en werkgebied van beoogde kandidaten (met het oog op selectie assessoren); - de randvoorwaarden die bedrijven stellen (ten behoeve van communicatie over en inrichting van de procedure); - contactpersonen bij bedrijven (zodat hogescholen bijtijds concrete afspraken met bedrijven konden maken). 6. Het deelnemende bedrijf ontving tenslotte een brief met de status van het project en een verzoek om de functies en functieprofielen van de beoogde kandidaten aan DIJK12 te leveren. 2.2 Stand van zaken deelname bedrijven en kandidaten De inspanningen zijn er op gericht 5 bedrijven per hogeschool te werven (totaal 25) met ieder 5 werknemers (totaal 125) die in aanmerking komen voor een EVC-procedure richting HBO. Op 10 september 2004 is de stand van zaken als volgt. 20 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

21 Overzicht 1 Stand van zaken participerende bedrijven en kandidaten per hogeschool op 10 september 2004 Hogeschoolregio Deelnemende bedrijven Reeds bekend aantal kandidaten Bedrijven in b esluitvormingsfase Bedrijven in o riënterende fase Groningen 2 3* 1 - Zwolle 5 12** - - Utrecht 3 8** 1 1 Eindhoven 5 13** - Zeeland 3 6** - 1 Totaal * bij twee bedrijven nog geen definitieve kandidaten ** bij één bedrijf nog geen definitieve kandidaten 18 bedrijven hebben definitief deelname aan de pilot toegezegd 6. Door totaal elf van deze bedrijven zijn in totaal 42 kandidaten aangemeld. Twee bedrijven beraden zich nog op definitieve deelname. Bij deze bedrijven heeft reeds een oriënterend gesprek plaatsgevonden Gezien het feit dat alle oriënterende gesprekken tot dusver tot deelname hebben geleid, wordt verwacht dat het totaal van deelnemende bedrijven zeker op 20 zal komen. Met twee bedrijven is lopend contact dat wellicht nog tot deelname kan leiden. Betreffende bedrijven hebben schriftelijke informatie ontvangen. In bijlage 1 wordt een overzicht gegeven van de bedrijven. Een en ander betekent dat: als de vier bedrijven ook tot deelname overgaan er totaal 22 bedrijven zullen participeren. in de regio s Groningen en Zeeland het beoogde aantal van 5 deelnemende bedrijven niet wordt gehaald het beoogde aantal van 5 kandidaten per deelnemend bedrijf niet zal worden gehaald. 2.3 Repons bedrijven In de periode april - augustus 2004 heeft DIJK12 actief bedrijven geworven. In deze periode is in totaal met circa 80 bedrijven contact opgenomen. Met ingang van 1 augustus zijn uitsluitend nog lopende contacten onderhouden. 6 Hoewel bedrijven medewerking hebben toegezegd, kunnen er nog bedrijven afvallen. Recentelijk heeft één van de bedrijven contact opgenomen en aangegeven dat ten gevolge van een overname naar verwachting het bedrijfsonderdeel waar de potentiële kandidaten werkzaam zijn op korte termijn gesloten zal gaan worden. Het bedrijf beziet nu de mogelijkheden om kandidaten nog mee te laten lopen in de pilot, met als doel de betreffende werknemers een betere positie op de arbeidsmarkt te geven. Het is echter twijfelachtig of dit qua termijn nog gerealiseerd kan worden. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

22 Bij een deel van de circa 80 bedrijven werd direct aangegeven dat er geen belangstelling was voor deelname in een project, dan wel bleek het niet mogelijk de P&O/HRM-manager te spreken. Bij 66 van deze bedrijven is uiteindelijk gesproken met de verantwoordelijke voor het personeelsbeleid, in de meeste gevallen de P&O/HRM-manager. Deze bedrijven is schriftelijke informatie over het project toegestuurd. Van deze 66 bedrijven hebben tot nu toe 43 bedrijven na lezing van de informatie en soms ook na intern overleg aangegeven geen belangstelling, dan wel mogelijkheden te hebben voor deelname. Bij 19 bedrijven heeft een oriënterend gesprek plaatsgevonden, waarvan 16 tot nu toe een definitieve toezegging tot deelname aan de pilot hebben gedaan. Vier bedrijven beraden zich op basis van verkregen informatie over mogelijke deelname. Uit overzicht 2 blijkt dat zich tussen de regio s verschillen voordoen in de interesse en mogelijkheden tot deelname van bedrijven. Overzicht 2 Respons bedrijven Hogeschool-regio A antal bedrijven telefonisch/ Aantal bedrijven geen interesse schriftelijk geïnformeerd aanta l % Groningen % Zwolle % Utrecht % Eindhoven % Zeeland % Totaal % De belangstelling tot participatie is het hoogst bij de bedrijven in de omgeving Eindhoven. Dit lijkt voor een belangrijk deel te danken aan de inspanningen die FME- CWM hier verricht heeft. Terwijl DIJK12 bedrijven telefonisch benaderde, was de FME actief met het in de regio Eindhoven bezoeken van potentiële bedrijven om hen te informeren over de pilot. In de regio s Utrecht, en met name Groningen en Zeeland, is het aanmerkelijk lastiger om bedrijven voor deelname te vinden. 2.4 Redenen voor niet participeren van bedrijven Uit overzicht 2 in paragraaf 2.3 blijkt dat een groot deel van de bedrijven na verkregen informatie heeft aangegeven niet deel te nemen aan de pilot. In de meeste regio s blijven geïnteresseerde bedrijven ver achter bij niet-geïnteresseerde bedrijven. Bedrijven die geen interesse hadden, gaven hiervoor de volgende redenen. 22 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

23 Een deel van de bedrijven gaf aan in principe geïnteresseerd te zijn, maar geen kandidaten beschikbaar te hebben. Een deel van de bedrijven gaf aan dat ten gevolge van drukte en/of reorganisaties er geen tijd vrij te maken was voor het project. Een deel van de bedrijven was, na kennis genomen te hebben van de informatie niet geïnteresseerd in EVC. Bij bedrijven in met name de laatste categorieën lijkt het er op dat de afmelding deels te maken heeft met koud watervrees. Het betreft meestal bedrijven die vrij onbekend waren met EVC. De HRM-managers zijn bang dat het veel tijd van henzelf en de werknemers gaat kosten. Daarbij gaf men ook wel aan geen tijd dan wel geen zin te hebben voor een nieuw en onbekend traject. 2.5 Aandachtspunten en leereffecten Op basis van de ervaringen met het werven van bedrijven voor de pilot EVC-HBO komen een aantal aandachtspunten en leereffecten naar voren. EVC op netvlies EVC staat duidelijk nog niet op het netvlies van HRM-managers in de metalektro. Het merendeel van de personen waarmee gesproken is had weinig voorstelling over EVC, ook kwam het voor dat de term EVC (ook volledig uitgesproken) onbekend was. Daarbij viel op dat met name in de drie noordelijk provincies en in Zeeland de onbekendheid groter is dan in Brabant en de Randstad. Arbeidsintensief Het benaderen van bedrijven is een arbeidsintensieve bezigheid. Ter illustratie daarvan het volgende. Om uiteindelijk bij negentien van de circa tachtig bedrijven tot een afspraak voor een oriënterend gesprek te komen zijn in totaal ruim 460 telefoontjes gepleegd. Tijdspanne Er gaat veel tijd overheen voordat er bij bedrijven duidelijkheid is over eventuele interesse voor deelname. Dit heeft voor een deel te maken met onbekendheid met EVC. Men wil nadenken en overleg hebben voordat men al dan niet instapt in het project. Tevens is EVC voor de HRM-managers niet iets waar zij zelfstandig over kunnen beslissen, als er nog geen eerdere ervaringen bij het bedrijf zijn. Het is regelmatig voorgekomen dat de eventuele deelname eerst in de directie besproken is. Een ander heeft tot gevolg dat er soms weken en zelfs maanden overheen kunnen gaan voordat er uitsluitsel is van een bedrijf. Potentieel aan kandidaten Het lijkt er op dat het potentieel aan kandidaten voor EVC-trajecten richting HBO beperkter is dan voor EVC-trajecten op MBO-niveau. Dat is op zich logisch omdat de meeste bedrijven minder functies op MBO+/HBO niveau hebben. Daarnaast gaven be- DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

24 drijven echter aan dat als er functies op HBO-niveau zijn, deze in de afgelopen jaren ingevuld zijn met afgestudeerde HBO-ers. Regelmatig werd de opmerking gehoord dat het bedrijf het in principe een interessanter traject zouden vinden voor MBO niveau, omdat er gemiddeld veel meer werknemers op LBO+ niveau functioneren in een bedrijf in deze branche. Deze bedrijven zijn verwezen naar Stichting A+O. Eenmaal deelnemende bedrijven bleken slechts in enkele gevallen echt vijf technische kandidaten op MBO+ niveau te kunnen leveren. De meeste deelnemende bedrijven hebben niet meer dan 2 à 3 werknemers voor de pilot beschikbaar. Netwerken van Hogescholen beperkt bruikbaar Van de kant van hogescholen zijn slechts enkele bedrijven ingebracht voor de pilot. Bijkomend knelpunt bleek dat als er een bedrijf via een hogeschool werd ingebracht dit geen bij A+O aangesloten bedrijf bleek te zijn. EVC voor HBO-niveau is nog geen selfselling-product bij bedrijven Op basis van bovenstaande kan geconstateerd worden dat EVC voor HBO-niveau nog geen makkelijk verkopend product bij bedrijven is. 24 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

25 3 Gegevens participerende bedrijven In dit hoofdstuk wordt enige achtergrondinformatie over de bedrijven en hun deelname gegeven. Voor de duidelijkheid wordt er alleen gekeken naar op 31 augustus 2004 definitief deelnemende zestien bedrijven. Contactpersoon De functies die de contactpersonen bekleden zijn de volgende. Bij het merendeel van de bedrijven is het contactpersoon de HRM- of P&O manager. In één geval betreft het een medewerker P&O, en in één geval de adjunctdirecteur. In drie gevallen is de contactpersoon het hoofd training en development of opleidingen. Aard/omvang bedrijven De bedrijven variëren in omvang van 140 medewerkers tot 3500 medewerkers. Gemiddeld ligt het aantal medewerkers op circa 300. Ook de aard van de bedrijven is zeer wisselend: het loopt uiteen van beddenproductie tot rookgasafvoersysteemontwikkeling, en van spuitgietmatrijsproductie tot stoomketelinstallatie- ontwerp. Redenen voor deelname aan EVC op HBO-niveau In de oriënterende gesprekken is de bedrijven gevraagd naar de reden om deel te nemen aan de pilot. De volgende zeven redenen werden door één of meerdere bedrijven genoemd: Overzicht 3 Redenen voor deelname aan EVC-HBO Reden voor deelname Gericht op scholingstrajecten als uitkomst, met als doel diplomering van het personeel en daardoor niveauverhoging van het bedrijf. Aantal malen genoemd Het vaststellen van het niveau en de potentie van enkele specifieke werknemers. 8 Het verkrijgen van inzicht in en overzicht van competenties. 7 Kennismaking met EVC 7 Erkenning van de werknemer en versteviging van diens positie op de arbeidsmarkt 7 Het vergroten van de interne en de externe employability 5 Deelname in het kader van het ontwikkelingsbeleid van HRM 5 9 Het vaakst genoemd is een gericht scholingstraject als uitkomst van het EVC- traject. Bedrijven zien dit niet alleen als opsteker voor het personeel, maar gekwalificeerd personeel betekent met name een externe kwaliteitsgarantie. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

26 EVC-doel Bij de helft van de bedrijven is het primaire doel van het EVC-traject uiteindelijke dan wel direct diplomering. Dus in principe kiest de helft van de bedrijven voor het zogenaamd smal EVC. Op het gebied van inventarisatie kiezen echter vrijwel alle bedrijven, ook die met smal EVC, voor een zogenaamd breed EVC traject. Doelstelling op het gebied van inventarisatie is dat alle binnen en buiten het bedrijf opgedane ervaring en kennis moet worden getoetst en in kaart gebracht. Een groot deel van de kandidaten heeft door middel van zowel cursussen als veel gevarieerde werkervaring en persoonlijke ontwikkeling het niveau bereikt waarop zij nu functioneert. Veel bedrijven willen graag een competentieoverzicht van deze medewerkers creëren. De beoordeling moet dus breed zijn. Keuze kandidaten/werknemers voor EVC-HBO door bedrijven Over het algemeen geschiedt de selectie van bedrijven voor kandidaten in drie stappen. Selectie naar functie en niveau; de pilot richt zich op technisch medewerkers ( in de clusters engineering, productiebegeleiding en productievoorbereiding) die functioneren op minimaal MBO+ niveau. Selectie naar geschiktheid; de technische medewerkers op MBO+ niveau moeten naar inzicht van de contactpersonen over de juiste mentaliteit beschikken om aan een dergelijke pilot deel te kunnen nemen. Selectie naar enthousiasme en motivatie; de beoogde kandidaten én hun direct leidinggevenden van de kandidaten moeten bereid zijn tot medewerking aan een dergelijk traject. Per deelnemend bedrijf heeft dit tot nu toe gemiddeld circa drie kandidaten opgeleverd. Niet alle deelnemende bedrijven hebben de kandidaten al definitief geselecteerd. Enkele bedrijven wachten daar bewust mee totdat er nader zicht is op de planning en de verdere procedure. In bijlage 2 wordt een beoogde kandidaten. overzicht gegeven van functienamen van de tot nu toe bekende Ervaring met EVC en leereffecten ervaring Het merendeel van de bedrijven had tot deze pilot geen tot weinig ervaring met EVC. Vijf bedrijven hebben wel ervaring, in alle gevallen betrof dit het EVC-MBO traject van stichting A+O. Omdat deze trajecten op het moment van start van de pilot EVC-HBO nog volop liepen, was er nog nauwelijks sprake van leereffecten bij de bedrijven. De volgende twee leereffecten zijn door de bedrijven genoemd. Een bedrijf vond bij het EVC MBO traject de terugkoppeling van de assessor over de stand van zaken onvoldoende. In dit traject is regelmatig terugkoppelen naar HRM zeer gewenst. Dat bij het EVC MBO traject de assessor niet afkomstig uit het onderwijsveld was, werd door een bedrijf als moeizaam ervaren. 26 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

27 Randvoorwaarden voor deelname aan de pilot In de oriënterende gesprekken is de bedrijven gevraagd of zij bepaalde voorwaarden hebben voor deelname aan de pilot. De volgende acht voorwaarden zijn door een of meerdere bedrijven genoemd. Overzicht 4 Randvoorwaarden voor deelname Randvoorwaarden voor deelname Aantal malen genoemd Flexibiliteit van de assessor qua data en tijdstippen bij afname EVC 8 Goede en regelmatige communicatie en afstemming assessor /bedrijf 6 Na de pilot geen verplichting tot scholing bij betreffende hogeschool 5 Concreet resultaat in de vorm van portfolio 4 Scholingstraject naderhand mogelijk bij hogeschool 2 Assessor mag geen hoge verwachtingen opwekken bij de kandidaat 1 Kandidaten moeten uit verscheidene vestigingen van het bedrijf kunnen komen 1 Bedrijf wil gebruik blijven maken van het instrument 1 Het blijkt dat de bedrijven het met name belangrijk vinden dat de contactpersoon van P&O of HRM goed op de hoogte wordt gehouden van het traject, en dat er niet zomaar afpraken direct met de kandidaten worden gepland. Er moet rekening worden gehouden met bijvoorbeeld drukte op de betreffende afdeling en werktijden. Verder komt vaak naar voren dat men geen verplichtingen wil na afsluiting van het pilot-project, bijvoorbeeld in de zin van het volgen van onderwijs aan de betreffende hogeschool. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

28 4 Stand van zaken instrumentatie Ter ondersteuning van de afname van de EVC-assessments door hogescholen wordt door DIJK12 instrumentaria ontwikkeld. In dat kader zijn en worden 2 typen instrumenten ontwikkeld. Een checklist ter ondersteuning van het opzetten van de EVC-procedure door hogescholen. Vragenlijsten ten behoeve van de inventarisatie van verworven competenties bij kandidaten. In het nu volgende worden beide zaken nader toegelicht Checklist uitwerking EVC-procedure Bij het opzetten van een EVC-procedure moet met veel aspecten rekening worden gehouden. Tevens doen zich diverse keuzes voor om een procedure vorm te geven die aansluit op mogelijkheden en eisen van hogescholen, bedrijven en kandidaten. Om hogescholen te ondersteunen bij het uitwerken van hun procedure is een checklist opgesteld die hogescholen kunnen gebruiken als aanzet tot het uitwerken van de procedure. De checklist bevat aandachtspunten die bij de verschillende aspecten van een EVC-procedure aan de orde kunnen zijn. 1. Organisatie en voorbereiding. 2. Inventariseren competenties. 3. Inventarisatie bewijslast (portfolio). 4. Waarderen. 5. Erkennen. 6. Vervolg. De checklist is opgesteld op basis van diverse documenten en inzichten die reeds bekend zijn van EVC-procedures. De checklist is nadrukkelijk bedoeld als hulpmiddel en niet als blauwdruk voor een in te richten procedure. In mei 2004 is de checklist aangeboden aan de participerende hogescholen. Hiermee konden hogescholen een verdere slag maken met het opstellen van procedures en gesprekspunten voor de eerste afspraken met bedrijven. De checklist is tevens ter informatie gestuurd naar participerende bedrijven. Dit laatste om bedrijven: Een indruk te geven van de stappen die een EVC-procedure bevat. De meeste bedrijven hebben geen ervaring en weten niet goed wat hun te wachten staat. Tevens kunnen bedrijven de informatie gebruiken om in het overleg met hogescholen meer voorbereid te zijn en eventuele wensen en aandachtspunten betreffende de werkwijze en procedure bij hogescholen naar voren te brengen. 28 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

29 4.2 Instrumenten inventarisatie verworven competenties Onderdeel van de EVC-procedure is de inventarisatie van verworven competenties bij kandidaten. Deze informatie vormt de basis voor de waardering en erkenning door de assessor. DIJK12 ontwikkelt vragenlijsten die hogescholen kunnen gebruiken in hun procedure. Bij de ontwikkeling zijn de volgende twee uitgangspunten van belang. 1. De vragenlijsten moeten dekkend zijn voor verworven competenties van kandidaten en inzicht bieden in de context waarbinnen de competenties zijn opgedaan. 2. Ten behoeve van de erkenning moet een koppeling kunnen worden gemaakt tussen verworven competenties en de opleidingscompetenties van het HBO. Ten behoeve van de ontwikkeling zijn onder meer de volgende activiteiten verricht. Opvragen en analyseren van door deelnemende bedrijven aangeleverde functieprofielen van potentiële kandidaten Diepte interviews bij vier deelnemende bedrijven over de beroepspraktijk van potentiële kandidaten. In de interviews is ingegaan op werkzaamheden, taken en verantwoordelijkheden van de beroepsbeoefenaren. Analyse reeds ontwikkelde EVC-instrumenten. Competentiebibliotheek FME-CWM, analyse. Inventariseren opleidingscompetenties HBO zoals ontwikkeld in het CHTNO project. Een eerste outline van het instrument is op 24 juni j.l. in een brainstormsessie met hogescholen besproken. Daarbij is ingegaan op de bruikbaarheid en de verdere richting van ontwikkeling. Twee hogescholen hebben daarbij aangegeven in ieder geval gebruik te willen maken van het ontwikkelde instrument. Vervolgens is het instrument uitgewerkt voor de beroepspraktijk van de werktuigbouwkundig ingenieur. Deze versie is voorgelegd aan één hogeschool en een bedrijf. De reacties daarop zijn positief. Stand van zaken en verder planning De structuur van het instrument is uitgekristalliseerd. Vanuit deze basis worden nog enkele inhoudelijke aspecten toegevoegd en aangepast (te inventariseren items) in de lijst voor werktuigbouwkunde. De definitieve versie van de werktuigbouwkundig ingenieur wordt voorgelegd aan alle deelnemende bedrijven en hogescholen. Tevens is gestart met het invullen van het instrument voor de elektrotechnisch ingenieur. De werkzaamheden worden de komende twee weken uitgevoerd en afgerond. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

30 Eindresultaat Het te verwachten eindresultaat is een instrument dat in de pilot kan worden gebruikt. Na uitgevoerde assessments worden de bruikbaarheid geëvalueerd en instrumenten zonodig bijgesteld. 30 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

31 Bijlage 1 Overzicht bedrijven die participeren in de pilot In onderstaande tabel zijn de bedrijven die op deelnemen aan de pilot weergegeven. De cursiefgedrukte bedrijven, vier in totaal, zijn thans nog in de pijpleiding. Dit betekent dat er contact mee is, in de meeste gevallen in vergevorderd stadium, maar dat er (nog) geen definitieve toezeggingen over deelname aan de pilot zijn gedaan. Paticiperende bedrijven Regio Groningen 1 Muelink & Grol 2 Prolyte Toelichting bij bedrijven die nog niet definitief deelnemen 3 Geha Oriënterend gesprek gevoerd. Beslist over deelname. DIJK12 heeft op 06/09 per mail om uitsluitsel gevraagd. Regio Zwolle 1 Koninklijke Auping 2 Stork Mobiel Hengelo 3 Scania Nederland 4 Thales Nederland 5 Wartsila Regio Utrecht 1 Standard Fasel Lentjes 2 Draka Kabel BV 3 Verhoef Aluminium 5 Alutech Oriënterend gesprek gevoerd. Beslist in week 37 over deelname. 4 Van Walraven Heeft zelf interesse getoond. In week 37 bellen voor afspraak oriënterend gesprek. Regio Eindhoven 1 Daf Trucks NV 2 Axxicon Mould 3 Bosch Rexroth 4 Vanderlande en Starren 5 VDL Regio Zeeland 1 Outokumpu Stainless 2 Ontop BV 3 Flowserve BV 4 SPX Air Treatment Is geïnteresseerd na ontvangst informatie. Belt naar DIJK12 in week 37 voor afspraak.met contactpersoon en beoogd kandidaat. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

32 Bijlage 2 Overzicht functies beoogde kandidaten Tot dusver zijn door de deelnemende bedrijven die hun definitieve keuze voor de kandidaten gemaakt hebben de functieprofielen en/of -namen van in totaal 35 werknemers beschikbaar gesteld. Een overzicht van deze aan DIJK12 bekend gemaakte functienamen van de kandidaten: Constructeur Controlsproject engineer Customer support engineer Design engineer Engine expert E&I engineer Estimating Engineer Groepsleider Hardware engineer Lay-out engineer Leidinggevende productie Leidinggevende productievoorbereiding Manufacturing engineer Meet- en regeltechnicus Planner workshop Ploegchef (2x) Production engineer (4x) Production manager Proces technician Projectleider Senior production engineer Senior design engineer Service engineer Servicemonteur engineering Tekenaar/constructeur (3x) Technician electrisch Voorman Testafdeling Werkvoorbereider Quality control engineer 32 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

33 BIJLAGE 4 Voortgangsverslag Hobéon Tussentijdse evaluatie project EVC-HBO in de Metalektro (stand per ) 1. Inleiding Begin 2004 is door de Stichting A+O (het bedrijfstakfonds voor de Metalektro) een pilotproject gestart rond het toepassen van EVC procedures in het HBO. Dit project past binnen het employabilitybeleid van de bedrijfstak waarvan upgrading en doorstroming van kader en leidinggevenden belangrijke onderdelen zijn. In de uitwerking van dit beleid past het stimuleren van het gebruik van instrumenten rond Eerder Verworven Competenties (EVC s). De toepassing van deze instrumenten zal moeten plaatsvinden in nauwe samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven in de Metalektro. De bedoeling van de pilot is een aantal werknemers van het midden- en hoger kader uit de Metalektro een EVC procedure te laten doorlopen om daarmee hun eerder verworven competenties vast te stellen, te waarderen en te erkennen. In het project wordt samengewerkt tussen bedrijven uit de Metalektro en hogescholen. Uitgangspunt is geweest de participatie van vijf hogescholen, vijf bedrijven per hogeschool en vijf werknemers per bedrijf, in totaal dus 125 kandidaten. Door middel van een terugkoppeling naar de Sectorraad Techniek en het Clusteroverleg Engineering worden alle hogescholen op de hoogte gehouden van de uitkomsten van het project. Uitvoerders van het project zijn enerzijds DIJK12 dat de contacten met de bedrijven en het leveren van modellen voor de EVC procedure voor zijn rekening neemt en anderzijds Hobéon Management Consult dat verantwoordelijk is voor de contacten met de hogescholen. Daarnaast hebben beide organisaties een taak in het monitoren van de vorderingen van het project. DIJK12, Hobéon en A+O hebben regelmatig overleg over de voortgang van het project. Bij een aantal projectvergaderingen is ook een vertegenwoordiger van FME-CWM aanwezig. Het project loopt van februari tot en met november Afgesproken is dat zowel DIJK12 als Hobéon een tussentijdse evaluatie zullen opstellen naar de situatie per 1 september In deze notitie geeft Hobéon haar evaluatieve opmerkingen ten aanzien van het tot nu toe doorlopen proces, de huidige stand van zaken in het project en de verwachtingen voor de komende periode. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

34 2. Het proces EVC is in het HBO nog geen gemeengoed. Hoewel het begrip competenties door bijna alle opleidingen wordt gebruikt als men spreekt over de doelstellingen van de opleiding, is de rol die deze competenties spelen in het leerproces (nog) zeer uiteenlopend. Waar onderwijs en praktijk elkaar direct raken, zoals bij duale vormen van onderwijs (leren op de werkplek) is het gebruik van competenties het meest in zwang. Het werken met EVC s komt pas na de introductie van competenties. Waar eerder werd gewerkt met vrijstellingen, kunnen studenten nu hun EVC s voorleggen om een eigen en korter traject door de opleiding af te leggen. De mogelijkheden zijn echter tot nu toe beperkt. Waar een EVC procedure is geïntroduceerd, gaat het meestal om de instroom van mensen met een verwant MBO diploma die vervolgens een verkort HBO programma gaan doorlopen. Dat programma is dan nog in hoge mate gestructureerd en is dus nog niet echt maatwerk. EVC als middel om competenties vast te stellen zonder daarbij op voorhand het behalen van een HBO diploma voor ogen te hebben (de brede benadering), komt in het HBO nog niet voor. Deze situatie werd bevestigd in de gesprekken die Hobéon voerde met een aantal hogescholen die in een eerder stadium hun belangstelling kenbaar hadden gemaakt om aan een pilot EVC-HBO deel te nemen. Bovendien bleek dat voorzover kennis en ervaring met de EVC methodiek bestond, deze meestal niet verder komt dan de organisatorische eenheid (opleiding, sector, instituut) waar de kennis en ervaring zijn opgebouwd. Zo zijn er opleidingen die relatief ver zijn en soms op dezelfde verdieping opleidingen die nog moeten beginnen. Tegen deze achtergrond is geprobeerd vijf hogescholen te vinden die min of meer direct in het project zouden kunnen stappen. Daarbij was ook nog eens uitgangspunt dat het niet op voorhand gaat om het behalen van een HBO diploma 7. Op grond van de uitkomsten van de gesprekken heeft Hobéon een aantal hogescholen voorgesteld voor deelname in het project. Na een ruime periode van afwegingen heeft A+O vijf hogescholen gekozen en gecontracteerd. Met deze hogescholen is de eerste periode overleg geweest over hun plan van aanpak. De afgelopen weken zijn ze bezig geweest hun aanpak definitief vorm te geven. Verder worden nu de eerste gesprekken gevoerd met de bedrijven waar de kandidaten vandaan komen. Opmerkingen over het proces tot nu toe a. Ondanks enige ervaring met en kennis van EVC, is het toepassen van een dergelijke procedure iets nieuws voor hogescholen, zeker als het niet direct in het kader staat van de toelating van studenten tot een van de (post) HBO opleidingen. Men ziet deze toepassing van de EVC procedure als een vorm van dienstverlening die niet automatisch past bij de core-business van de hogeschool. b. Samenwerking tussen opleidingen en afdelingen is niet sterk ontwikkeld op hogescholen. Toch is samenwerking hier nodig omdat de contactpersonen op de hogescholen inhoudelijk deskundigen van de opleidingen nodig hebben om de EVC 7 Het toepassen van EVC s uitsluitend gericht op de instroom naar een HBO opleiding en dus op het behalen van een HBO diploma- wordt de smalle benadering genoemd. 34 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

35 procedure te doorlopen. Anderzijds stond tevoren niet vast om welke discipline(s) het op de betreffende hogeschool zal gaan. Het vormen van een projectteam op de hogeschool is dan lastig. c. In een projectteam zou eigenlijk ook iemand van het aanpalende MBO moeten zitten. Enkele hogescholen hebben ook goede contacten met het MBO. Om het proces niet te ingewikkeld te maken is de relatie met het MBO op dit moment even geparkeerd. d. Samenwerking met bedrijven is in veel gevallen beperkt tot inhoudelijke contacten over stages of over de inhoud van het onderwijs (werkveldadviescommissie e.d.). Zakelijke contacten zoals in het project aan de orde, komen vrijwel alleen voor bij commerciële afdelingen. e. Vakantieperioden onderbreken veel activiteiten op de hogescholen, zelfs die waarvan men nut en noodzaak hoog inschat. f. De vertegenwoordigers van de deelnemende hogescholen zijn duidelijk positief over het project en over de mogelijkheden die het voor de toekomst biedt in de zin van dienstverlening aan bedrijven. Men blijft echter wel met een schuin oog kijken naar de betekenis voor de instroom van nieuwe studenten. Behalve voor de commerciële afdelingen, die meestal hun eigen beleid op dit punt kunnen maken, geldt voor de opleidingen/afdelingen uit het reguliere onderwijs dat zij bij een voortzetting/uitbreiding van de brede EVC procedure ook met hun College van Bestuur zullen moeten overleggen. 3. Stand van zaken per Zoals boven aangegeven, heeft de procedure van intake en selectie van hogescholen vrij veel tijd gekost. Er zijn gesprekken gevoerd met negen hogescholen waarvan er uiteindelijk vijf zijn uitgekozen voor deelname. Uit de gesprekken met de scholen was gebleken dat zij alle op de een of andere manier reeds met een soort EVC procedure ervaring hadden opgedaan. Deze ervaring bleek echter vooral betrekking te hebben op het laten instromen van oudere studenten met een MBO diploma in de (post) HBO opleidingen. Een EVC procedure zoals bedoeld in het project, was nog op geen van de hogescholen eerder uitgevoerd. Mede vanwege de lopende (en nog lang niet afgeronde) discussie in het onderwijs over competenties, is met en door de deelnemende hogescholen een aantal keren intensief overleg geweest over de te volgen procedure en het te gebruiken instrumentarium. Ook is vanuit het project extra informatie geleverd over de mogelijke structuur en het gebruik van competenties in het kader van EVC s. In de bijeenkomsten is benadrukt dat het niet de bedoeling is om een uniforme EVC procedure voor alle hogescholen te ontwikkelen en toe te passen. Het is juist leerzaam om verschillen te zien, zeker omdat het hier om een pilot gaat. Anderzijds moeten uiteraard alle te gebruiken procedures en instrumenten voldoen aan de eisen van zorgvuldigheid, betrouwbaarheid en objectiviteit. De planning van het project was om in september de EVC procedures af te nemen. Naast het vaststellen van het instrument en de procedures, is daarvoor echter nodig dat de selectie van deelnemers door de bedrijven heeft plaatsgevonden en dat er goede DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

36 afspraken zijn gemaakt tussen de hogescholen, de bedrijven en de werknemers die de procedure gaan doorlopen. Voorzover bekend heeft op dit moment slechts een beperkt aantal bedrijven die hebben toegezegd mee te doen, ook al aangegeven welke werknemers in aanmerking komen voor de procedure. Kennis van de achtergrond van deze werknemers is nodig om te bepalen om welke competenties het gaat (en om intern de juiste assessoren in te kunnen schakelen). Opmerkingen over de stand van zaken a. De instrumentontwikkeling loopt op een aantal plaatsen achter op de planning. Oorzaak is dat het werken met competenties en EVC s nog geen gemeengoed is op hogescholen en nog veel interne discussie vraagt, zeker als het gaat om de brede benadering van EVC s. De verwachting is echter dat de instrumenten klaar zullen zijn op het moment dat ook met de bedrijven en werknemers goede afspraken zijn gemaakt (zie onder c). b. Naar blijkt is er sprake van een goede timing van het project EVC-HBO. De hogescholen, hierin gesteund door de Sectorraad, geven aan dat het project nauw aansluit bij de ontwikkelingen in het onderwijs en stellen het op prijs dat er gelegenheid is om daarover te discussiëren. Een belangrijke vraag hierbij is hoe maatwerk in de toekomst vorm gegeven kan worden. c. De deelnemende hogescholen zijn in verschillende fasen van voorbereiding van de afnames van de EVC s. In enkele gevallen is er al contact geweest met bedrijven en kan het instrument nader worden ingevuld (bekend is dan immers om welke vakrichting/competenties her gaat). Ook kunnen dan afspraken over de procedure worden gemaakt tussen hogeschool en bedrijf. d. Een knelpunt is het vinden van de juiste assessoren. Hoewel de hogescholen hebben aangegeven zoveel mogelijk gebruik te gaan maken van stafleden en docenten die ervaring hebben met assessments, is er meestal nog geen sprake van specifiek getrainde assessoren (zowel wat betreft de procedure als de vakinhoud). Afgesproken is overigens dat ook voor de inzet van de assessoren hierbij een zo hoog mogelijke mate van zorgvuldigheid, betrouwbaarheid en objectiviteit zal e. gelden. De verwachting is dat de eerste EVC procedures rond half september gestart zullen kunnen worden. Mede afhankelijk van de definitieve toezegging van de overige bedrijven, de keuze van de werknemers om de procedure te doorlopen en de praktische afspraken tussen scholen en bedrijven over de uitvoering, zullen alle procedures naar verwachting pas rond half oktober gestart zijn. Dit betekent dat de afronding van alle procedures als gepland per eind september zal uitlopen tot zeker eind oktober. Hoewel de procedure dan nog niet voor alle deelnemers volledig zal zijn afgerond, kan de pilot overigens wel zoals gepland per eind november op de essentiële punten worden geëvalueerd. 36 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

37 4. Verwachtingen voor de toekomst Over de uitkomsten van de pilot kan uiteraard op dit moment nog geen uitspraak worden gedaan omdat toepassing van de EVC procedures nog moet plaatsvinden. Wel wordt hieronder een aantal algemene opmerkingen gemaakt over de positie van EVC s in het HBO onderwijs, gebaseerd op waarnemingen van Hobéon binnen en buiten het project. Het werken met competenties en daarmee met EVC s zal de komende tijd vastere voet krijgen in het HBO (en tevens in de andere onderwijssoorten, te beginnen met het MBO). Vooralsnog zal deze ontwikkeling gericht zijn op het reguliere onderwijs en dus op de instroom van nieuwe studenten (van verschillende leeftijden, werkend en niet werkend) voor de eigen opleidingen. Daarnaast zal echter maatwerk steeds meer gevraagd en ook aangeboden worden en de huidige onderwijsvormen voltijd, deeltijd en duaal zullen steeds meer door elkaar gaan lopen. Flexibilisering is de komende tijd het steekwoord voor het onderwijs en dat zal ook gelden voor de toepassing van EVC procedures anders dan voor de instroom van nieuwe studenten (brede versus smalle toepassing). Hierbij zal een rol spelen in hoeverre de uitvoering van de EVC extern gefinancierd wordt en dus in principe valt onder de dienstverlening aan derden. Is dit het geval, dan ligt het voor de hand dat de verantwoordelijkheid komt te liggen bij de afdeling die zich met de commerciële activiteiten bezig houdt (zoals dat bij de deelnemende hogescholen nu in Utrecht al het geval is). Hierbij speelt mee dat de zakelijke contacten met bedrijven meestal eveneens door de commerciële afdelingen worden onderhouden. Hoewel de vraag welke afdeling binnen de hogeschool verantwoordelijk is voor de uitvoering van de (brede) EVC geen relatie heeft met de geleverde kwaliteit van de dienst, lijkt het wel van belang te zorgen dat er altijd samenwerking/overleg is met het reguliere onderwijs. In bijna alle gevallen zullen namelijk toch de competenties van het reguliere onderwijs in het geding zijn (werknemers zullen ook vragen naar de mogelijkheden om een aanvullend diploma te halen). Bovendien is betrokkenheid van het reguliere onderwijs nodig om de samenwerking tussen scholen en bedrijven via de uitvoering van EVC s ook tot een bredere inhoudelijke samenwerking te laten uitgroeien. Ten slotte speelt mee dat er in de toekomst in het reguliere onderwijs vaker sprake zal zijn van doorlopende leerlijnen waarbij competenties van MBO en HBO op elkaar zijn afgestemd en waarmee in een EVC procedure rekening gehouden kan worden. In verband met de noodzakelijke betrokkenheid van het initiële onderwijs bij de ontwikkelingen rond de toepassing van EVC s is het ook van belang het contact met de Sectorraad Techniek en het Clusteroverleg Engineering goed te onderhouden. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

38 38 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

39 BIJLAGE 5 Checklist uitwerking EVC-procedure Deze notitie geeft een checklist voor hogescholen die gebruikt kán worden bij het opzetten van een EVC-procedure; zij is gebruikt in het kader van het pilot-project EVC- HBO van Stichting A+O. In de pilot zijn uitsluitend kandidaten uit het cluster Engineering ge-evcd. De checklist geeft een aanzet tot het uitwerken van de EVC-procedure door de hogeschool ten behoeve van de pilot. De hogeschool kan naar eigen inzicht elementen aanpassen, toevoegen e.d. Achtereenvolgens komen de volgende aspecten van de EVC-procedure aan de orde 1 Organisatie en voorbereiding 2 Inventariseren competenties 3 Inventarisatie bewijslast en opbouw portfolio 4 Waarderen 5 Erkennen 6 Vervolg DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

40 1 Organisatie en voorbereiding Checkpunten bij uitwerken EVC-procedure Actoren en rolverdeling Wie zijn de actoren in het EVC-traject? Wat is de rolverdeling van de actoren in het traject? Wie is de regisseur/coördinator van het EVCtraject? Aanspreekpunt voor en communicatie met bedrijf Wie verzorgt de algemene communicatie richting bedrijf en kandidaat? Wie is aanspreekpunt voor het bedrijf en de kandidaat? Assessoren Mogelijke opties / aandachtspunten Docenten Assessoren Kandidaten Werkgevers Extern bureau Examencommissie Overig Docent Assessor Regisseur/coördinator Anders Wat zijn selectiecriteria voor assessoren? Afkomstig uit bedrijfsleven Docenten Overig. Wie zijn assessoren? Zijn er binnen hogeschool reeds assessoren bekend Is afstemming tussen assessoren nodig? - Is werkinstructie voor assessoren nodig? In hoeverre zijn assessoren reeds ervaren Wie verzorgt de werkinstructie aan assessoren? Docenten Coördinator Extern bureau Voorbereiding kandidaten Op welke wijze wordt de kandidaat voorbereid op het EVC-traject? Schriftelijk Mondeling Combinatie Individueel In groepsverband Wie verzorgt de voorbereiding van de kandidaat? Docent Assessor Regisseur/coördinator Bedrijf Anders. Waar vindt de voorbereiding plaats? Hogeschool Bedrijf Alternatieve locatie Uitvoering EVC-traject Waar wordt het EVC-traject uitgevoerd? Eventueel onderscheid inventarisatie en assessment Op hogeschool Bij het bedrijf Alternatieve locatie Wat is de vestigingsplaats van bedrijven Welke tijdsinvestering mag het EVC traject vragen van kandidaat en werkgever? Is er een draaiboek nodig voor de uitvoering? - Binnen werktijd/ Buiten werktijd Belasting kandidaat Belasting bedrijf 40 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

41 2 Inventariseren competenties Checkpunten bij uitwerken EVC-procedure Doel EVC Wat is het primaire doel van de EVC voor het bedrijf? Instrument Gebruikt hogeschool een eigen ontwikkeld instrument voor de inventarisatie? Mogelijke opties / aandachtspunten Informatie hierover wordt aangeleverd door DIJK12 Mogelijkheden zijn: Primair gericht op diplomering Primair gericht op inzicht in competenties die beheerst worden, geen direct relatie met één opleiding. Diplomering indien mogelijk. Beschikt hogeschool over competenties en bijbehorende indicatoren voor het cluster engineering? Gebruikt hogeschool instrument van DIJK12? Zie bijlage voor concept-outline van het instrument dat ontwikkeld gaat worden Uit voeren inventarisatie Gaat de kandidaat zelfstandig de inventarisatielijst Doet de kandidaat aan zelfbeoordeling invullen? Is er een controle van de werkgever nodig op de Op welke aspecten is dit noodzakelijk of wenselijk door de kandidaat verstrekte informatie? In de assessor betrokken bij de inventarisatie? Vindt inventarisatie tegelijkertijd plaats met het waarderen/assessmentgesprek DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

42 3 Inventarisatie bewijslast en opbouw portfolio Checkpunten bij uitwerken EVC-procedure Algemene gegevens Welke algemene gegevens van de kandidaat zijn nodig voor de waardering en erkenning? Is er een controle van de werkgever nodig op de door de kandidaat verstrekte informatie? Mogelijke opties / aandachtspunten NWAT Huidige functie Hoofdtaak Afdeling Positie kandidaat binnen bedrijf/ afdeling (organogram) Overig Op welke aspecten is dit noodzakelijk of wenselijk Hoe wordt die controle opgezet? Uitsluitend handtekening Gesprek met hogeschool/assesssor Bewijsstukken Welke bewijsstukken zijn benodigd voor de waardering en erkenning? Hoe wil de hogeschool de proeven van bekwaamheid aansturen? Is er een controle van de werkgever nodig op de door de kandidaat verstrekte informatie en hoe wordt die opgezet? Werkervaring Gevolgde opleidingen (diploma s) Gevolgde cursussen (diploma s, certificaten) Proeven van bekwaamheid (werkstukken e.d) Overig.. Bewijslast per kerntaak Bewijslast op meest complexe onderdeel van de functie Bewijslast naar het curriculum van de hogeschool Op welke aspecten is dit noodzakelijk of wenselijk Uitsluitend handtekening Gesprek met hogeschool/assesssor 42 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

43 4 Waarderen Checkpunten bij uitwerken EVC-procedure Assessment gesprek Waar vindt het assesment-gesprek plaats? Hogeschool Bedrijf Alternatieve locatie Mogelijke opties / aandachtspunten Wie zijn bij het gesprek daarbij aanwezig? Één assessor of twee Eventuele anderen Wat is de maximale tijd voor een gesprek? Tijdsbelasting kandidaat en bedrijf Is er een gespreksleidraad nodig? Zijn die reeds voorhanden Hoe ervaren zijn de assessoren Vindt waardering tijdens of na het gesprek plaats? Beschikbare tijd Afbreukrisico bij direct waarderen Werkplekbezoek Is werkplekbezoek van belang voor de waardering erkenning? Is observatie van de kandidaat nodig voor de waardering en erkenning? Uitvoeren opdracht door kandidaat Moet de kandidaat een gerichte opdracht uitvoeren als onderdeel van de assessment? Aanvullende toetsing Maakt een aanvullende toetsing van de kandidaat deel uit van de assessment? Beoordelingskader Op welke wijze worden de competenties wordt beoordeeld? Altijd noodzakelijk of alleen in geval van onduidelijkheden Ontwikkelen checkpunten voor het bezoek Wanneer in het proces Waar en wanneer voert de kandidaat de opdracht uit Altijd noodzakelijk of alleen in geval van onduidelijkheden bij de waardering Generiek of kerntaak/competentiespecifiek Ontwikkelen opdracht IQ-test, meten potentieel/gedragsanalyse; motivatietest e.d. Zijn relevante tests beschikbaar Wie voert deze test uit Waar en wanneer in het proces wordt test afgenomen Etc... Wegingsfactoren voor competenties en indicatoren Anders.. Op welke wijze wordt de bewijslast beoordeeld? Wegingsfactoren voor de onderdelen van de bewijslast Anders.. Wordt beoordelingskader voor deze pilot vooraf of na gesprek met kandidaten opgesteld? Wegingskader Op welke wijze wordt de waardering van de verschillende aspecten gewogen om tot erkenning te komen? Welke stappen wordt ondernomen bij onduidelijkheden in de waardering? Heeft hogeschool de beschikking over voorbeelden/reeds uitgewerkte kaders Wegingsfactoren voor de verschillende onderdelen van de waardering Anders Second opinion Input werkgever Anders DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

44 5 Erkennen Checkpunten bij uitwerken EVC-procedure Erkenning zonder diplomering Hoe vindt erkenning plaats als kandidaat niet direct diploma kan krijgen? Hoe vindt erkenning plaats van competenties onder HBO-niveau? Erkenning met HBO-diplomering Op welke wijze diplomering Meningsverschilen Hoe gaat hogeschool om met eventuele meningsverschillen met kandidaat/bedrijf? Mogelijke opties / aandachtspunten Uitreiken geaccoordeerde EVC-rapportage inc portfolio Afgeven certificaat Combinatie Anders.. Rol examencommissie Aan de orde bij kandidaten die geen MBO-diploma hebben Samenwerking met ROC bij erkenning Wijze van uitreiken Rol examencommissie Krijgen kandidaten zonder MBO-diploma tevens MBO-diploma Afstemming met ROC Second opinion Aanvullend gesprek Etc. 6 Vervolg Checkpunten Afgeven scholingsadvies Opstellen van POP Evaluatie EVC met bedrijf Overig.. Mogelijke opties / aandachtspunten Afstemmen met bedrijf Afstemmen met bedrijf Aftemmen met bedrijf 44 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

45 BIJLAGE 6 Vragenlijst inventarisatie verworven competenties kandidaten EVC-HBO Naam invuller vragenlijst: Functie invuller vragenlijst: Ingevuld op: Handtekening: Onderdelen vragenlijst 1. Gegevens bedrijf 2. Gegevens kandidaat - met betrekking tot huidige werkgever - met betrekking tot voorgaande werkgevers - met betrekking tot activiteiten buiten betaald werk - scholing, cursussen en trainingen 3. Inhoud en context huidige functie kandidaat 4. Inventarisatie beroepscompetenties 5. Inventarisatie algemene competenties DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

46 1 Gegevens bedrijf Gegevens van het bedrijf waar de kandidaat momenteel werkt Naam bedrijf: Adres van het bedrijf/vestiging: Aard, hoofdactiviteit/-product van het bedrijf: Omvang van het bedrijf (aantal werknemers in vaste dienst): 2 Gegevens kandidaat A. Gegevens kandidaat met betrekking tot de huidige werkgever Huidige functie Vul de gegevens in van de kandidaat met betrekking tot de huidige functie. Gegevens kandidaat Naam kandidaat: Huidige functie kandidaat Functienaam: Korte functieomschrijving: Aantal jaren werkzaam in deze functie: Afdeling waar kandidaat werkzaam is Naam/aanduiding afdeling: Omvang afdeling (aantal medewerkers): 46 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

47 Nevenfuncties bij huidige werkgever Geef aan welke nevenfuncties de kandidaat bij de huidige werkgever bekleedt of heeft bekleed. Het gaat hier bijvoorbeeld om functies of activiteiten in de Ondernemingsraad, de personeelsvereniging, brandweer, bedrijfskundig hulpverlener, e.d. Nevenfuncties Periode Eerdere functies bij huidige werkgever Geef aan welke functies de kandidaat vóór zijn of haar huidige functie heeft bekleed bij de huidige werkgever. Functie/taak Korte omschrijving Periode DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

48 B. Gegevens kandidaat met betrekking tot voorgaande werkgevers Werkervaring bij voorgaande werkgevers Geef aan welke functies de kandidaat bij voorgaande werkgevers heeft bekleed. Naam branche/bedrijf Functie/taak Periode Nevenfuncties bij voorgaande werkgevers Geef aan welke nevenfuncties de kandidaat in voorgaande bedrijven heeft bekleed. Het gaat hier bijvoorbeeld om functies of activiteiten in de Ondernemingsraad, de personeelsvereniging, brandweer, bedrijfskundig hulpverlener, e.d. Naam branche/bedrijf Nevenfunctie Periode DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

49 C. Gegevens kandidaat met betrekking tot activiteiten buiten betaald werk Geef aan welke - in dit kader relevante - activiteiten de kandidaat heeft of heeft gehad buiten betaald werk. Het kan hierbij bijvoorbeeld gaan om verenigingswerk, politieke activiteiten, vrijwilligerswerk, etc. Soort activiteit/hobby Korte omschrijving Periode D. Scholing, cursussen en trainingen Scholing Vul de opleidingen van de kandidaat in. Geef aan of de kandidaat hiervoor wel of geen diploma heeft behaald. Gevolgde opleiding Periode Diploma? 1 ja / nee 2 ja / nee 3 ja / nee 4 ja / nee 5 ja / nee DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

50 Cursussen/trainingen Vul de door de kandidaat gevolgde cursussen en trainingen in. Geef aan of de kandidaat hiervoor wel of geen certificaat heeft behaald. Gevolgde cursussen/trainingen Periode Certificaat? 1 ja / nee 2 ja / nee 3 ja / nee 4 ja / nee 5 ja / nee 6 ja / nee 50 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

51 3. Inhoud en context huidige functie kandidaat Producten/diensten Geef aan welk soort producten de kandidaat vervaardigt of welke opdrachten/diensten de kandidaat verricht. Korte omschrijving soort producten of opdrachten/diensten Voorbeeld van een product of opdracht/dienst die door kandidaat relatief eenvoudig wordt gevonden Voorbeeld van een product of opdracht/dienst die door kandidaat relatief complex wordt gevonden Werkgebieden Geef aan op welke werkgebieden de kandidaat werkzaamheden verricht. Werkgebieden Van toepassing 1 Opdrachten / orders verwerven 2 Programma van eisen opstellen 3 Ontwerpen / uitwerken tekeningen 4 Inkoop / uitbesteding aan derden 5 Voorbereiding productie / samenbouw / installeren 6 Produceren /samenbouwen / installeren 7 Beheer van productiemiddelen 8 Onderhoud en service 9 Beheer goederenstromen en voorraden 10 Kwaliteitszorg en beheer 11 Projectmanagement 12 Leidinggeven DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

52 Vakgebieden Geef aan op welk vakgebied de kandidaat regelmatig zijn of haar werkzaamheden verricht (hoofdvakgebied) en op welke vakgebieden minder regelmatig (nevenvakgebied). Vakgebied Hoofd Neven Werktuigbouwkunde Elektrotechniek Procestechniek Informatietechnologie Anders, nl.: Anders, nl.: Specialisme Geef aan binnen welk specialisme de kandidaat regelmatig zijn of haar werkzaamheden verricht (hoofdspecialisme) en op welke specialisme minder regelmatig (nevenspecialisme). Specialisme Hoofd Neven Industriële automatisering Besturingstechniek Meet- en regeltechniek Hydrauliek/pneumatiek Materiaalkunde/constructie Pompen/compressoren Motoren Installatietechniek Energietechniek Telecommunicatie/datacommunicatie Computertechniek Elektronica Optica Digitale signaalbewerking Anders, nl.: Anders, nl.: Anders, nl.: DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

53 Complexiteit van het werk Kruis steeds aan in welke mate de volgende aspecten over het algemeen in het werk van de kandidaat van toepassing zijn. Aspect Altijd Vaak Af en toe / soms Niet van toepassing Maatwerk Samengestelde producten Veel onderdelen/componenten binnen één product Ingewikkelde / complexe producten Meerdere producten tegelijk Toepassen van veel voorschriften in het kader van regelgeving/ normering e.d. Omgaan met veel verschillende belanghebbenden / actoren Nieuwe technieken toepassen Meerdere technieken tegelijk in het werk toepassen / multidisciplinariteit Omgaan met veel verschillende opdrachtgevers Afstemmen wensen opdrachtgever en technische mogelijkheden Tijdsdruk Leidinggeven Is kandidaat functioneel leidinggevend? ja / nee (juiste antwoord omcirkelen) Indien functioneel leidinggevend: Aan hoeveel personen? personen DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

54 Context van het werk Kruis steeds aan welke situatie over het algemeen in het werk van de kandidaat van toepassing is. Verantwoordelijkheid Locatie van de werkzaamheden Wijze uitvoering taken Indien werkzaam in (project)team verband Onder toezicht Deels zelfstandig Volledig zelfstandig Meewerkend leidinggevend Niet-meewerkend /coördinerend leidinggevend Binnen bedrijf Op locatie bij klant binnen Nederland Op locatie bij klant in het buitenland Individueel binnen afdelingsverband Koppel In (project) teamverband Monodisciplinair team Multidisciplinair team Internationaal team Ruimte voor eventuele aanvullende opmerkingen ten aanzien van inhoud en context van het werk 54 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

55 4 Inventarisatie beroepscompetenties A. Opdrachten/orders verwerven Van toepassing? ja / nee zo nee, ga verder met B. In welke situatie(s) is ervaring opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Opgedane ervaringen Uitvoeren marktverkenning/onderzoek Onderhouden contacten met opdrachtgevers/klanten Opstellen offertes/contracten/aanbiedingen Van toepassing Beheersingskader Onder Zelfstandige begeleiding in relatief relatief e envoudige e envoudige overzichtelijk overzichtelijk e situaties e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Verrichten voorcalculaties Onderhandelen over offertes Adviseren opdrachtgevers/klanten Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

56 B. Programma van eisen opstellen Van toepassing? ja / nee zo nee, ga verder met C. In welke situatie(s) is ervaring opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Opgedane ervaringen Plannen werkzaamheden voor opstellen programma van eisen Aansturen werkzaamheden voor opstellen programma van eisen Inventarisatie wens opdrachtgever/klant Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Analyse van het technisch proces Adviseren opdrachtgever/klant Vertalen wens opdrachtgever/klant naar technische en functionele specificaties Vastleggen specificaties in programma van eisen Opstellen projectplan op basis van programma van eisen Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode 56 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

57 C. Ontwerpen / uitwerken van tekeningen Van toepassing? ja / nee zo nee, ga verder met D. In welke situatie(s) is ervaring opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Opgedane ervaringen Plannen ontwerpproces / ontwikkelingsproces Aansturen ontwerpproces / ontwikkelingsproces Ontwikkelen nieuwe producten en/of processen Ontwerpen technische oplossing op basis van specificaties Ontwerpen varianten/alternatieven van technische oplossing op basis van specificaties Toepassen principes integraal ontwerp in ontwerp Gefundeerde keuze maken uit alternatieven Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Bouwen proefopstellingen Uitvoeren security controle Uitvoeren ontwerppreview op maakbaarheid /werking Uitwerken ontwerp in detailtekeningen Programmering van een informatiesysteem Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

58 D. Inkoop/ uitbesteding aan derden Van toepassing? ja / nee zo nee, ga verder met E. In welke situatie(s) is ervaring opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Opgedane ervaringen Plannen werkzaamheden inkoop/uitbesteding Aansturen werkzaamheden inkoop/uitbesteding Maken voorselectie van potentiële leveranciers/onderaannemers Aanvragen offertes bij leveranciers/onderaannemers Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Technische beoordeling offertes Commerciële beoordeling offertes Voeren van onderhandelingen met leveranciers/onderaannemers Kiezen leverancier/onderaannemer Begeleiden en sturen output werkzaamheden leverancier/onderaannemer Controleren output aanbesteed werk Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d). Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode 58 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

59 E. Voorbereiding productie / samenbouw / installeren Van toepassing? ja / nee zo nee, ga verder met F. In welke situatie(s) is ervaring opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Opgedane ervaringen Plannen voorbereidende werkzaamheden voor productie/samenbouw/installeren Aansturen voorbereidende werkzaamheden productie/ samenbouw/installeren Uitwerken fabricagespecificaties op basis van ontwerpspecificaties en orderinformatie Uitwerken montagespecificaties op basis van ontwerpspecificaties en orderinformatie Uitwerken bestelspecificaties op basis van ontwerpspecificaties en orderinformatie Opstellen voorschriften voor productie/samenbouw/installeren Opstellen van voorschriften voor service en onderhoud Optimaliseren van proces en/of product Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d). Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

60 F. Produceren /samenbouwen / installeren Van toepassing? ja / nee zo nee, ga verder met H In welke situatie(s) is ervaring opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Opgedane ervaringen Plannen proces productie/samenbouw/installatie Aansturen proces productie/ samenbouw/ installeren Bewaken kosten en/of doorlooptijd werkzaamheden Begeleiden werkzaamheden productie/ samenbouw / installeren Instrueren medewerkers productie/samenbouw/installatie Uitvoeren productie/ samenbouw installatiewerkzaamheden Programmeren besturing product/ installatie Inregelen en afregelen product/installatie Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Testen product/installatie In bedrijf stellen installatie Vrijgeven product/installatie Optimaliseren van proces en product Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode 60 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

61 G. Beheer van productiemiddelen Van toepassing? ja / nee zo nee, ga verder met G In welke situatie(s) is ervaring opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Opgedane ervaringen Productiemiddelen vernieuwen, wijzigen en in stand houden Initiëren maatregelen voor optimalisering productiemiddelen en proces Initiëren kostprijsverlagende maatregelen Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Opstellen investeringsvoorstellen Opstellen functionele specificaties productiemiddelen Implementeren productiemiddelen in productieafdeling Opstellen en beheren werk- en bedieningsvoorschriften Instrueren en opleiden medewerkers Probleemoplossing productiemachines en processen Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

62 H Onderhoud en service Van toepassing? ja / nee zo nee, ga verder met I In welke situatie(s) is ervaring opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Opgedane ervaringen Plannen werkzaamheden service en onderhoud Aansturen werkzaamheden service en onderhoud Ondersteunen/adviseren bij service en onderhoudswerkzaamheden Instrueren service/onderhoudsmedewerkers Uitvoeren technisch onderzoek bij reparaties/onderhoud/modificaties Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Opstellen onderhoudssysteem Uitvoeren service en onderhoudswerkzaamheden Testen machine/installatie/product na service/onderhoud Opleveren werk na service/onderhoud Adviseren klanten / gebruikers machines en installaties Initiëren van modificaties/aanpassingen Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode 62 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

63 I. Beheer goederenstromen en voorraden Van toepassing? ja / nee zo nee, ga verder met J In welke situatie(s) is ervaring opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Opgedane ervaringen Plannen werkzaamheden beheer goederenstromen en voorraden Aansturen werkzaamheden beheer goederenstromen en voorraden Uitvoeren en optimaliseren voorraadbeheer Optimaliseren beheer goederenstroom Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Plannen van logistiek proces Initiëren verbeteren efficiency van logistieke planning Implementeren verbeteringen van efficiency logistieke planning Uitvoeren kwaliteitscontroles goederen Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

64 J. Kwaliteitszorg en -beheer Van toepassing? ja / nee zo nee, ga verder met K In welke situatie(s) is ervaring opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Opgedane ervaringen Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Ontwikkelen kwaliteitszorgsysteem Implementeren kwaliteitszorgsysteem Bewaken uitvoering kwaliteitszorg Initiëren verbeteringen kwaliteitszorgsysteem Toepassen kwaliteitseisen in werkzaamheden Uitvoeren kwaliteitscontroles Overleg en afstemming met klanten over kwaliteitseisen Overleg en afstemming met keuringsinstellingen Klachtenafhandeling Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode 64 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

65 K. Projectmanagement Van toepassing? ja / nee zo nee, ga verder met deel 5. In welke situatie(s) is ervaring opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Opgedane ervaringen Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Opstellen projectplan Plannen en aansturen interne projecten Plannen en aansturen externe projecten Bewaken en bijsturen planning project Beheersen kosten/budget project Bewaken eisen klant/opdrachtgever/contract Verzorgen interne afstemming over project Verzorgen externe afstemming over project Aansturen en begeleiden projectmedewerkers Bewaken kwaliteit uitgevoerd werk Controle uitgevoerd werk Evalueren project Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

66 5 Inventarisatie algemene competenties A. Leidinggeven Opgedane ervaringen Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Opstellen planning afdeling/groep Inplannen medewerkers Bewaken tijdsplanning Bewaken budget Instrueren en begeleiden medewerkers Controle en evaluatie uitgevoerd werk Voeren van functioneringsgesprekken Opstellen opleidingsplan medewerkers Adviseren over aanname en ontslag medewerkers Participeren in directie/management overleg Bijdrage leveren aan bedrijfsstrategie In welke situatie(s) is bovenstaande opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode 66 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

67 B. Communicatie mondeling Opgedane ervaringen Communiceren met externen in nationale context Communiceren met externen in internationale context Communiceren met internen binnen context afdeling Communiceren met internen binnen context gehele bedrijf Communiceren binnen context monodisciplinair team Communiceren binnen context multidisciplinair team Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Verzorgen presentaties Participeren in vergaderingen Leiden van vergaderingen In welke situatie(s) is bovenstaande opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

68 C Communicatie schriftelijk Opgedane ervaringen Opstellen rapportages voor intern gebruik Opstellen rapportages voor extern gebruik Opstellen rapportages in de Nederlandse taal Opstellen rapportages in een buitenlandse taal Opstellen voortgangsverslagen/werkverslagen Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Opstellen technisch rapport Opstellen procedures / werkinstructies Opstellen opleidingsplannen Opstellen plannen voor inspecties/testen/ veiligheid e.d. Voeren van technische correspondentie Voeren van commerciële correspondentie Registreren gegevens t.b.v. bedrijfsvoering In welke situatie(s) is bovenstaande opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode 68 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

69 D Samenwerken Opgedane ervaringen Samenwerken in project/team/ koppel binnen multidisciplinaire context Samenwerken in project/ team / koppel binnen monodisciplinaire context Samenwerken binnen team / koppel binnen internationale context Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Technisch adviseren van collega s Ontvangen technisch advies van collega s Begeleiden van collega s Begeleiding krijgen van collega s Onderhouden van contacten met diverse afdelingen Inhoudelijk overleg voeren met collega s Afstemmen werkzaamheden met collega s Verantwoording afleggen aan alle betrokkenen bij het werk In welke situatie(s) is bovenstaande opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

70 E Problemen oplossen Opgedane ervaringen Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Anticiperen op mogelijke problemen Signaleren knelpunten/problemen Beoordelen of probleem/knelpunt verholpen moet worden Initiëren van oplossingen in onvoorziene omstandigheden Beoordelen van geschiktheid van mogelijke oplossingen voor onvoorziene omstandigheden Beslissen over te implementeren oplossingen voor onvoorziene omstandigheden Implementeren van oplossingen voor onvoorziene omstandigheden Evalueren van geïmplementeerde oplossingen In welke situatie(s) is bovenstaande opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode 70 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

71 F Werken onder (tijds)druk Opgedane ervaringen Werken aan meerdere producten tegelijkertijd Werken in meerdere projecten tegelijkertijd Werken met verschillende opdrachtgevers tegelijkertijd Werken binnen strakke deadlines/hoge tijdsdruk Werken binnen wisselende planningen Werken binnen een wisselende werkomgeving Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties In welke situatie(s) is bovenstaande opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

72 G Bijdragen aan vernieuwing en ontwikkeling Opgedane ervaringen Bijhouden technologische ontwikkelingen en productaanbod Initiëren van verbeteringen in bedrijfsproces Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties Initiëren van verbeteringen in product Initiëren van verbeteringen in het eigen werk Initiëren van ideeën die kunnen leiden tot kostenbesparing Beoordelen van eigen ideeën Beoordelen ideeën van anderen Evalueren van vernieuwingen In welke situatie(s) is bovenstaande opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode 72 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

73 H Sturing op eigen ontwikkeling en loopbaan Opgedane ervaringen Oordeel geven over eigen functioneren Analyse maken van eigen sterke punten Analyse maken van eigen tekortkomingen Initiatief nemen tot activiteiten om eigen functioneren te verbeteren Initiatief nemen tot activiteiten om eigen kennis en vaardigheden te verdiepen of te verbreden Van toepassing Onder begeleiding in relatief eenvoudige overzichtelijk e situaties Beheersingskader Zelfstandige relatief e envoudige overzichtelijk e situaties Zelfstandige complexe situaties Flexibele complexe situaties In welke situatie(s) is bovenstaande opgedaan: (meerdere antwoorden mogelijk) Huidige functie Nevenfunctie/activiteiten in het huidige bedrijf Voorafgaande (neven)functie(s) Zijn er nog ander situaties waarin de kandidaat op (één of meer van) bovenstaande aspecten ervaring heeft opgedaan (bijvoorbeeld buiten betaald werk, vrijwilligerswerk/hobby e.d) Ja Nee Indien ja: In welke situatie en in welke periode EINDE VRAGENLIJST DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

74 74 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

75 BIJLAGE 7 Koppeling inventarisatielijst verworven competenties met opleidingscompetenties HTNO 1. Beroepscompetenties A. Opdrachten/orders verwerven Werktuigbouwkundig ingenieur Vertalen 1. Kan op diverse manieren effectief communiceren met verschillende geledingen in situaties waarin hieraan hoge eisen worden gesteld. 2. Kan kwalitatief en kwantitatief onderzoek doen naar mogelijkheden en trends in de markt, leveranciers en klanten beoordelen en kiezen alsmede contracten en offertes opstellen en beoordelen. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 13. Relatie onderhouden 15. Markttrends onderkennen 24. Adviseren B. Programma van eisen opstellen Werktuigbouwkundig ingenieur Maken 1. Op basis van maatschappelijke, natuurwetenschappelijke, bedrijfseconomische en informatietechnologische aspecten een technisch proces analyseren 2. Klantwens analyseren en vertalen in functionele en technische specificaties van een te realiseren product. Sturen 6. Kan leiding geven aan mensen die werkzaam zijn in bedrijfsprocessen in een technische omgeving Vertalen 1. Kan op diverse manieren effectief communiceren met verschillende geledingen in situaties waarin hieraan hoge eisen worden gesteld. 7. Kan technologische kennis en ontwikkelingen alsmede productinformatie op uiteenlopende wijzen met verschillende daartoe geëigende middelen toegankelijk maken voor en overdragen aan specifieke doelgroepen. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

76 Landelijke kwalificaties elektrotechniek 1. Programma van eisen opstellen 3. Projectplan opstellen 7. Voortgang bewaken C. Ontwerpen / uitwerken van tekeningen Werktuigbouwkundig ingenieur Maken 3. Kan een ontwerpproces plannen en aansturen. 4. Kan vanuit technische en functionele specificaties een technische oplossing ontwerpen en hierbij een gefundeerde keuze maken uit alternatieven. 5. Kan in het ontwerpproces actuele ontwerpmethodieken en natuurwetenschappelijke en informatietechnologische principes toepassen en kan modellerings-, simulatie-, meet- en beproevingstechnieken gebruiken. 6. Kan overwegingen ten aanzien van bedrijfseconomische, markt, milieu, kwaliteit, produceerbaarheid en onderhoudbaarheid betrekken bij het ontwerpproces in relatie tot de totale levenscyclus van het te ontwerpen product. 7. Kan bij het specificeren en ontwerpen wettelijke voorschriften toepassen, onder andere met betrekking tot arbeidsomstandigheden, veiligheid, milieu en keuringsnormen. Sturen 6. Kan leiding geven aan mensen die werkzaam zijn in bedrijfsprocessen in een technische omgeving Vertalen 6. Kan productinnovaties initiëren, een globaal ontwerp maken van een product of technologisch proces en hierbij wettelijke voorschriften toepassen onder andere met betrekking tot arbeidsomstandigheden, veiligheid, milieu en keuringsnormen. 7. Kan technologische kennis en ontwikkelingen alsmede productinformatie op uiteenlopende wijzen met verschillende daartoe geëigende middelen toegankelijk maken voor en overdragen aan specifieke doelgroepen. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 2. Keuze maken 4. Ontwerpen 5. Samenstellen 7. Voortgang bewaken 76 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

77 D. Inkoop / uitbesteding aan derden Werktuigbouwkundig ingenieur Sturen 6. Kan leiding geven aan mensen die werkzaam zijn in bedrijfsprocessen in een technische omgeving Vertalen 1. Kan op diverse manieren effectief communiceren met verschillende geledingen in situaties waarin hieraan hoge eisen worden gesteld. 2. Kan kwalitatief en kwantitatief onderzoek doen naar mogelijkheden en trends in de markt, leveranciers en klanten beoordelen en kiezen alsmede contracten en offertes opstellen en beoordelen. 7. Kan technologische kennis en ontwikkelingen alsmede productinformatie op uiteenlopende wijzen met verschillende daartoe geëigende middelen toegankelijk maken voor en overdragen aan specifieke doelgroepen. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 13. Relatie onderhouden 14. Partners kiezen 15. Markttrends onderkennen 24. Adviseren E. Voorbereiding produktie / samenbouw / installeren Werktuigbouwkundig ingenieur Maken 1. Op basis van maatschappelijke, natuurwetenschappelijke, bedrijfseconomische en informatietechnologische aspecten een technisch proces analyseren Sturen 1. Kan een analyse van een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces uitvoeren en op basis hiervan aanpassingen genereren en implementeren. Vertalen 1. Kan op diverse manieren effectief communiceren met verschillende geledingen in situaties waarin hieraan hoge eisen worden gesteld. 3. Kan een analyse van een bedrijfsproces uitvoeren en op basis hiervan oplossingen genereren. 4. Kan vanuit een ondernemingsplan een plan voor een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces opstellen en kan een bedrijfsproces bewaken. 5. Kan op basis van technische en bedrijfseconomische aspecten een aan techniek gerelateerd proces analyseren. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

78 6. Kan productinnovaties initiëren, een globaal ontwerp maken van een product of technologisch proces en hierbij wettelijke voorschriften toepassen onder andere met betrekking tot arbeidsomstandigheden, veiligheid, milieu en keuringsnormen. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 5. Samenstellen 6. Produktierijp maken 8. Optimaliseren 12. Verbeteringen voorstellen F. Produceren / samenbouw / installeren Werktuigbouwkundig ingenieur Sturen 1. Kan een analyse van een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces uitvoeren en op basis hiervan aanpassingen genereren en implementeren. 3. Kan op basis van natuurwetenschappelijke, informatietechnologische en bedrijfseconomische principes begeleiding geven bij het doen van metingen, beproevingen en simulaties, bij het beoordelen analyseren, installeren en in bedrijf stellen van een technisch ontwerp en bij het zonodig in gang zetten van verbeteracties. 4. Kan een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces inrichten en aansturen, gericht op doelen en resultaten, en kan hierbij gebruik maken van bedrijfseconomische, organisatiekundige en organisatiepsychologische principes. 5. Kan een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces inrichten en aansturen en hierbij wettelijke voorschriften toepassen, onder andere met betrekking tot arbeidsomstandigheden, veiligheid, milieu en keuringsnormen. 6. Kan leiding geven aan mensen die werkzaam zijn in bedrijfsprocessen in een technische omgeving Vertalen 1. Kan op diverse manieren effectief communiceren met verschillende geledingen in situaties waarin hieraan hoge eisen worden gesteld. 3. Kan een analyse van een bedrijfsproces uitvoeren en op basis hiervan oplossingen genereren. 4. Kan vanuit een ondernemingsplan een plan voor een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces opstellen en kan een bedrijfsproces bewaken. 5. Kan op basis van technische en bedrijfseconomische aspecten een aan techniek gerelateerd proces analyseren. 7. Kan technologische kennis en ontwikkelingen alsmede productinformatie op uiteenlopende wijzen met verschillende daartoe geëigende middelen toegankelijk maken voor en overdragen aan specifieke doelgroepen. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 7. Voortgang bewaken 8. Optimaliseren 78 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

79 9. Opleveren 10. In bedrijf stellen 12. Verbeteringen voorstellen G. Beheer van productiemiddelen Koppeling met HTNO-competenties: Werktuigbouwkundig ingenieur Stu ren 1. Kan een analyse van een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces uitvoeren en op basis hiervan aanpassingen genereren en implementeren. 3. Kan op basis van natuurwetenschappelijke, informatietechnologische en bedrijfseconomische principes begeleiding geven bij het doen van metingen, beproevingen en simulaties, bij het beoordelen analyseren, installeren en in bedrijf stellen van een technisch ontwerp en bij het zonodig in gang zetten van verbeteracties. 4. Kan een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces inrichten en aansturen, gericht op doelen en resultaten, en kan hierbij gebruik maken van bedrijfseconomische, organisatiekundige en organisatiepsychologische principes. 5. Kan een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces inrichten en aansturen en hierbij wettelijke voorschriften toepassen, onder andere met betrekking tot arbeidsomstandigheden, veiligheid, milieu en keuringsnormen. Vertalen 1. Kan op diverse manieren effectief communiceren met verschillende geledingen in situaties waarin hieraan hoge eisen worden gesteld. 3. Kan een analyse van een bedrijfsproces uitvoeren en op basis hiervan oplossingen genereren. 4. Kan vanuit een ondernemingsplan een plan voor een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces opstellen en kan een bedrijfsproces bewaken. 5. Kan op basis van technische en bedrijfseconomische aspecten een aan techniek gerelateerd proces analyseren. 6. Kan productinnovaties initiëren, een globaal ontwerp maken van een product of technologisch proces en hierbij wettelijke voorschriften toepassen onder andere met betrekking tot arbeidsomstandigheden, veiligheid, milieu en keuringsnormen. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 8. Optimaliseren 10. In bedrijf stellen 12. Verbeteringen voorstellen DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

80 H. Onderhoud en service Werktuigbouwkundig ingenieur Sturen 6. Kan leiding geven aan mensen die werkzaam zijn in bedrijfsprocessen in een technische omgeving Vertalen 1. Kan op diverse manieren effectief communiceren met verschillende geledingen in situaties waarin hieraan hoge eisen worden gesteld. 3. Kan een analyse van een bedrijfsproces uitvoeren en op basis hiervan oplossingen genereren. 5. Kan op basis van technische en bedrijfseconomische aspecten een aan techniek gerelateerd proces analyseren. 7. Kan technologische kennis en ontwikkelingen alsmede productinformatie op uiteenlopende wijzen met verschillende daartoe geëigende middelen toegankelijk maken voor en overdragen aan specifieke doelgroepen. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 10. In bedrijf stellen 11. Service verlenen 12. Verbeteringen voorstellen 24. Adviseren I. Beheer goederenstromen en voorraden Werktuigbouwkundig ingenieur Geen koppeling gevonden Landelijke kwalificaties elektrotechniek Geen koppeling gevonden J. Kwaliteitszorg en -beheer Werktuigbouwkundig ingenieur Sturen 1. Kan een analyse van een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces uitvoeren en op basis hiervan aanpassingen genereren en implementeren. 2 Kan een ondernemingsplan en daaruit voortvloeiende plannen ten behoeve van aan techniek gerelateerde bedrijfsprocessen opstellen en de uitvoering daarvan bewaken. 3. Kan op basis van natuurwetenschappelijke, informatietechnologische en bedrijfseconomische principes begeleiding geven bij het doen van metingen, beproevingen 80 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

81 en simulaties, bij et beoordelen analyseren, installeren en in bedrijf stellen van een technisch ontwerp en bij het zonodig in gang zetten van verbeteracties. 5. Kan een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces inrichten en aansturen en hierbij wettelijke voorschriften toepassen, onder andere met betrekking tot arbeidsomstandigheden, veiligheid, milieu en keuringsnormen. Vertalen 1. Kan op diverse manieren effectief communiceren met verschillende geledingen in situaties waarin hieraan hoge eisen worden gesteld. 3. Kan een analyse van een bedrijfsproces uitvoeren en op basis hiervan oplossingen genereren. 4. Kan vanuit een ondernemingsplan een plan voor een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces opstellen en kan een bedrijfsproces bewaken. 5. Kan op basis van technische en bedrijfseconomische aspecten een aan techniek gerelateerd proces analyseren. 7. Kan technologische kennis en ontwikkelingen alsmede productinformatie op uiteenlopende wijzen met verschillende daartoe geëigende middelen toegankelijk maken voor en overdragen aan specifieke doelgroepen. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 8. Optimaliseren 9. Opleveren 12. Verbeteringen voorstellen 24. Adviseren K. Projectmanagement Werktuigbouwkundig ingenieur Algemene beroepscompetenties 8. Kan leidinggevende en managementtaken uitvoeren Sturen 1. Kan een analyse van een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces uitvoeren en op basis hiervan aanpassingen genereren en implementeren. 2 Kan een ondernemingsplan en daaruit voortvloeiende plannen ten behoeve van aan techniek gerelateerde bedrijfsprocessen opstellen en de uitvoering daarvan bewaken. 3. Kan op basis van natuurwetenschappelijke, informatietechnologische en bedrijfseconomische principes begeleiding geven bij het doen van metingen, beproevingen en simulaties, bij het beoordelen analyseren, installeren en in bedrijf stellen van een technisch ontwerp en bij het zonodig in gang zetten van verbeteracties. 4. Kan een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces inrichten en aansturen, gericht op doelen en resultaten, en kan hierbij gebruik maken van bedrijfseconomische, organisatiekundige en organisatiepsychologische principes. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

82 5. Kan een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces inrichten en aansturen en hierbij wettelijke voorschriften toepassen, onder andere met betrekking tot arbeidsomstandigheden, veiligheid, milieu en keuringsnormen. 6. Kan leiding geven aan mensen die werkzaam zijn in bedrijfsprocessen in een technische omgeving Vertalen 1. Kan op diverse manieren effectief communiceren met verschillende geledingen in situaties waarin hieraan hoge eisen worden gesteld. 3. Kan een analyse van een bedrijfsproces uitvoeren en op basis hiervan oplossingen genereren. 4. Kan vanuit een ondernemingsplan een plan voor een aan techniek gerelateerd bedrijfsproces opstellen en kan een bedrijfsproces bewaken. 5. Kan op basis van technische en bedrijfseconomische aspecten een aan techniek gerelateerd proces analyseren. 7. Kan technologische kennis en ontwikkelingen alsmede productinformatie op uiteenlopende wijzen met verschillende daartoe geëigende middelen toegankelijk maken voor en overdragen aan specifieke doelgroepen. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 7. Voortgang bewaken 8. Optimaliseren 9. Opleveren 2. Algemene competenties A. Leidinggeven Werktuigbouwkundig ingenieur Algemene beroepscompetenties 8. Kan leidinggevende en managementtaken uitvoeren Landelijke kwalificaties elektrotechniek 25. Leidinggeven B. Communicatie mondeling Werktuigbouwkundig ingenieur Algemene beroepscompetenties 5. Kan op diverse manieren effectief communiceren met verschillende geledingen in verschillende situaties. 82 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

83 Landelijke kwalificaties elektrotechniek 21. Communicatie onderhouden C Communicatie schriftelijk Werktuigbouwkundig ingenieur Algemene beroepscompetenties 5. Kan op diverse manieren effectief communiceren met verschillende geledingen in verschillende situaties. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 21. Communicatie onderhouden D Samenwerken Werktuigbouwkundig ingenieur Algemene beroepscompetenties 1. Kan functioneren in een dynamische, multidisciplinaire en internationale omgeving. 5. Kan op diverse manieren effectief communiceren met verschillende geledingen in verschillende situaties. 6. Kan zelfstandig werken en in een multidisciplinair team gestructureerd resultaatgericht samenwerken, waar van toepassing op basis van specifieke ontwikkelmethodieken. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 22. Verantwoording afleggen 23. Multidisciplinair samenwerken E Problemen oplossen Werktuigbouwkundig ingenieur Algemene beroepscompetenties 2 Kan innovatieve ideeën genereren en kan initiatieven nemen. 4. Kan bij beroepsmatige en ethische dilemma s een afweging maken op basis van maatschappelijk geaccepteerde normen en waarden en een besluit nemen. 9. Kan reflecteren op eigen gedrag om feedback te geven en te ontvangen. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 17. Reflecteren 18. Maatschappelijk verantwoord handelen 20. Innoveren DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

84 F Werken onder (tijds)druk Werktuigbouwkundig ingenieur Algemene beroepscompetenties 7. Kan onder tijdsdruk en bij onvoorziene omstandigheden effectief blijven functioneren. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 19. Aanpassen G Bijdragen aan vernieuwing en ontwikkeling Werktuigbouwkundig ingenieur Algemene beroepscompetenties 2. Kan innovatieve ideeën genereren en kan initiatieven nemen. 3. Kan kennis en vaardigheden up to date houden, uitbreiden en ontvangen. 10. Kan een actieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling van een beroep. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 20. Innoveren H Sturing op eigen ontwikkeling en loopbaan Werktuigbouwkundig ingenieur Algemeen beroepscompetenties 3. Kan kennis en vaardigheden up-to-date houden, uitbreiden en overdragen. Landelijke kwalificaties elektrotechniek 16. Leren leren 17. Reflecteren 84 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

85 BIJLAGE 8 Beschrijving EVC-procedures hogescholen DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

86 86 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

87 EVC procedure Hogeschool Zeeland Assessmentprocedure in stappen 1. Aanmeldingsprocedure Schriftelijke aanvraag indienen voor het afnemen van een assessment door het bedrijf van de kandidaat. Informatie over het assessment Versturen portfolio Schriftelijke afspraken maken voor de verdere procedure Benodigde instrumenten Assessoren Protocol voor assessoren Competenties Kandidaten Informatie voor kandidaten Portfolio (incl. instructie) Competentielijsten 2. Portfolio Betreft: Vertaling eerdere werkervaringen in relatie tot het beroep Inzicht in competentieopbouw voor het beroep Benodigde instrumenten Assessoren Protocol voor assessoren Beoordelingsformulier portfolio Overzichtslijst behaalde competenties(checklist) Schema evidentie Besluit go-no-go tweede fase Kandidaten Portfolio Instructie portfolio 3. Simulatie Betreft: Het accent op de vakkennis Inzicht in complexe situaties Benodigde instrumenten Assessoren Protocol voor assessoren Beoordelingslijst simulatie Overzichtslijst behaalde competenties (checklist) Kandidaten Simulatieopdrachten en de daarbij behorende materialen DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

88 4. Criteriumgericht interview Betreft: Beschreven competenties uit het portfolio Gerichte opdrachten m.b.t. inzicht in het vakgebied Beroepshouding Benodigde instrumenten Assessoren Protocol voor assessoren Instructie criteriumgericht interview Overzichtslijst behaalde competenties (checklist) Kandidaten Opdrachten voor het interview Portfolio 5. Eindbeoordeling en advies Levert het volgende op: Overzicht behaalde competenties Overzicht nog te ontwikkelen competenties Eindoordeel over geschiktheid voor het beroep Eindadvies over nog te behalen competenties Benodigde instrumenten Assessoren Protocol voor assessoren Sjabloon eindbeoordeling Overzichtslijst behaalde competenties Kandidaten Portfolio Persoonlijk ontwikkelingsplan POP verder bespreken met werkgever en de opleiding waar scholing plaatsvindt 88 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

89 Stroomschema EVC procedure Hanzehogeschool Groningen DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

90 90 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

91 EVC procedure Hogeschool Windesheim Zwolle De geplande EVC procedure is schematisch weergegeven als volgt. Ontwikkelings activiteiten zijn hierbij verder buiten beschouwing gebleven: Bedrijf: Chr.Hogeschool Windesheim: Deelnemer: Introductie van het EVC traject door het bedrijf aan de deelnemers en selectie deelnemers Introductie van het EVC traject bij het bedrijf Uitleg EVC en portfolio aan de deelnemers Tussentijds contact opnemen met de deelnemers in het kader van begeleiding / onduidelijkheden Ontvangst portfolio van deelnemers Inventarisatie inhoud portfolio Invullen quickscan Voorbereiden assessment gesprek Planning procedure en uitnodigen deelnemer Uiteindelijke beoordeling competentieniveaus Dijk12 competenties vertalen naar landelijke BeC competenties Uitwerken opleidingsvoorstel Opstellen certificaat Financiële afhandeling Assessment gesprek met deelnemer Bespreken resultaten met deelnemer Evaluatie gesprek met deelnemer N.b. van te voren wordt met het bedrijf en de deelnemer afgesproken en vastgelegd wie wie informeert. Uitgangsstandpunt van CHW is, dat het EVC traject in eerste instantie een functionele overeenkomst is tussen CHW en de deelnemer. De formele- en financiële relatie is uiteraard met het bedrijf. Introductie EVC en selectie deelnemers door bedrijf Invullen van het portfolio door de deelnemers Inleveren van het ingevulde portfolio Uitvoeren capaciteiten test en motivatie / leerstijlen test. Evt. bespreken resultaten met bedrijf. DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

92 Bij de concept planning is uitgegaan van de ervaringen zoals beschreven door de Hogeschool Amsterdam en een eigen inschatting van acceptabele en noodzakelijke doorlooptijden: Het invullen van een portfolio duurt ongeveer 1 2 mnd. Dit is inmiddels ook onze ervaring. Langer moet het niet duren omdat dan het proces voor de deelnemer te langdradig wordt. Gedurende deze periode is er meestal een bezoek van de projectleider ter ondersteuning van de deelnemers. Voor de beoordeling van het portfolio, het voorbereiden van het assessment gesprek incl. de planning van het assessmentgesprek en de tests is 2 weken aan de krappe kant. Het is gebleken dat het beoordelen van een portfolio in deze status van het project nog veel tijd kost. Ook het met de nodige zorgvuldigheid voorbereiden van het assessment gesprek kost nog veel tijd. Voor het beoordelen van het assessment gesprek, de koppeling met de competenties en het opstellen van een opleidingsadvies is twee weken doorlooptijd voor de deelnemer net acceptabel, voor de uitvoering aan de krappe kant. Vooral het uitwerken van de eindbeoordeling naar de landelijke competenties De voorlopige planning van het proces is als volgt: Aanvullende opdracht Het EVC traject: Aanvullende opdracht? 3-4 wkn 1-2 mnd 1-2 wkn wkn Evaluatie portfolio door Formele bevestiging CHW Uitreiken portfolio documenten Toelichting EVC procedure en portfolio Samenstellen portfolio door deelnemer EVC Assessment gesprek Capaciteits- en motivatie test Definitieve uitslag Uitslag, eventueel beroepsprocedure Informatief gesprek CHW <-> bedrijf Inventarisatie wensen, verlangens, mogelijkheden Trajectduur van 2 mnd (alles voorspoedig) tot 4 mnd (lang portfolio traject + beroepsprocedure) 92 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

93 EVC procedure Fontys Hogeschool Eindhoven EVC is een systematiek voor het in beeld brengen, beoordelen en zo mogelijk erkennen en certificeren van competenties waarover iemand beschikt. De afkorting staat voor Erkenning van Verworven Competenties. Competenties zijn een combinatie van kennis, ervaring en vaardigheden die relevant zijn voor een adequate beroepsuitoefening van werknemers. Een EVC-procedure is een methodiek om een uitspraak te doen over de vraag of en vooral in welke mate de getoonde competenties, respectievelijk de bewijzen daarvan, voldoen aan de eindtermen uit de kwalificatie- of competentiestructuur van een erkende opleiding. De accountmanager van het Competentie Ontwikkelpunt (COP) bewaakt of dit verzamelen en classificeren wordt gedaan door bevoegde personen en volgens de door COP vereiste procedures. De inhoudelijke toetsing ligt bij de instituten. De intake vormt een eerste screening van ervaringen. Duidelijk wordt in welke richtingen kennis en vaardigheden zijn opgedaan en of deze betekenis kunnen hebben voor het opleidingstraject dat een werknemer wil gaan volgen. In overleg wordt bepaald of het zinvol is een portfolio, een gestandaardiseerd overzicht van individuele leer- en werkervaringen, op te stellen met als intentie van de werknemer een opleiding voor een regulier diploma te gaan volgen. Bij het samenstellen van een portfolio is het uitgangspunt dat mensen ook buiten formele leerprocessen ontwikkelde competities mee laten wegen in de beoordeling. Niet alleen school maar ook werk of andere vormen van maatschappelijke participatie zoals vrijwilligerswerk, hobby s etc. dragen bij tot een toename van kennis en vaardigheden. Wanneer deze kennis en vaardigheden gelijkwaardig zijn aan formele kwalificaties kan op grond van een zorgvuldige beoordelingsprocedure erkenning van competenties plaats vinden. Erkenning betekent dan toekenning van één of meerdere certificaten, een diploma of het volgen van een verkorte leerroute voor het behalen van het diploma. Daarmee kan winst behaald worden in duur en omvang van opleidingen. Voor werknemers met werken/of zorgverplichtingen is deze winst een belangrijke stimulans om een opleiding te starten, vol te houden en met succes af te ronden. Met behulp van een persoonlijk ontwikkelplan wordt het voor bedrijven/ instellingen mogelijk medewerkers gericht en zonder dubbelingen op te leiden. De persoonlijke ervaring wordt immers erkend. De eerste ervaringen maken duidelijk dat er weinig uitval optreedt wanneer deelnemers een EVC-procedure vervolgen met een maatwerktraject gericht op de volledige kwalificatie. Samengevat betekent invoering van een systeem van EVC, dat al bij de intake en instroom van deelnemers in kaart wordt gebracht welke ervaringen zij reeds hebben opgedaan. Dus een intakeprocedure bevat niet alleen informatie over de formele gegevens van een opleidingskandidaat, zoals persoonsgegevens, vooropleiding en diploma s, maar DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

94 ook ervaringen buiten het reguliere onderwijs opgedaan. Is er voldoende basis aanwezig, dan kan besloten worden verder onderzoek te doen naar de mogelijk aanwezige competenties die aansluiten bij de kwalificatie die de werknemer wil behalen. Voor dit verdiepende onderzoek zijn verschillende instrumenten voorhanden. Uitwerking van deze instrumenten vindt U in de bijlagen. Mogelijkheden voor erkenning zijn: 1. het overleggen van bewijzen verzameld in het porfolio; 2. het afleggen van een proeve van bekwaamheid; 3. het integreren van bewijzen verzameld in het porfolio in combinatie met het beoordelen van praktische vaardigheden. Klant COP komt Bij Account manager COP No Go/no Moment Intakegesprek Klant komt Bij Instituut Go Aanstellen Assessor Samenstellen Portfolio Apart beschreven EVC Vaststellen Flowschema EVC procedure van Competentie Ontwikkelpunt Go/no moment Go Pers.. Ontw. Plan Archief No Kandidaat gaat naar Opleiding 94 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

95 Een EVC-procedure heeft meestal betrekking op de meer praktijkgerichte deelkwalificaties. Dat betekent dat na erkenning voor een of meer deelkwalificaties meestal als vervolgtraject maatwerk gewenst is om een volledige kwalificatie te realiseren. EVC heeft meerwaarde wanneer de winst - in tijd en geld - tot uitdrukking komt in de programmering en organisatie van het onderwijs. De account-manager van COP draagt er zorg voor dat de onderstaande vier stappen aansluitend op een geborgde manier gebeuren binnen de keten MBO, HBO en TU. Dat wil zeggen dat het samenstellen en erkennen van competenties volgens een basisprocedure worden uitgevoerd en dat de werknemer aansluitend op de eerste drie stappen een persoonlijk ontwikkelplan krijgt aangeboden dat door betreffend instituut met de werknemer kan worden doorlopen. Een EVC procedure verloopt in vier stappen: Intake Portfolio samenstellen EVC vaststellen Persoonlijk ontwikkelplan Samen met de kandidaat wordt een inschatting gemaakt of het zinvol is een EVC-Procedure te starten. In kaart brengen van competenties, onder andere door het samenstellen van portfolio met portfoliobegeleider, veelal in combinatie met een ander instrumentarium (ook herkennen genoemd) Het beoordelen van de bewijslast en waarderen aan de vereiste competenties (erkennen) Scholingsadvies / maatwerktraject de resultaten van de evc-procedure worden vertaald naar een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP). DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april

96 96 DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april 2005

97 Stroomschema pilot EVC PT Groep/Hogeschool van Utrecht DIJK12 Beleidsonderzoek/Hobéon Management Consult Erkend Competent Bijlagenrapport april