Factoren die de plantendiversiteit in holle wegen beïnvloeden en richtlijnen voor een aangepast beheer
|
|
|
- Annemie van de Veen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Factoren die de plantendiversiteit in holle wegen beïnvloeden en richtlijnen voor een aangepast beheer 1
2 INLEIDING
3 Algemeen Definitie Ontstaan Microklimaat Houtkant & verzonken Grote variatie groeicondities Bron: RLH & Proclam (2009) Variatie flora & fauna korte afstand Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 3
4 Grote variatie op korte afstand Noordgeoriënteerd Beschaduwd Vochtiger Kouder Stabieler microklimaat Zuidgeoriënteerd Onbeschaduwd Droger Warmer Fluctuerend microklimaat Boven Steil Erosie Uitloging Invloed bovenrand Onder Minder steil Sedimentatie Voedselaanrijking Invloed weg Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 4
5 Algemeen Bermen Connectiviteit Stapstenen Genebroeksveld, Meerhout Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Besluit 5
6 Bedreigingen Mens: Functieverlies, misbruik, oneigenlijk gebruik, verbreding Landbouw: instroom meststoffen en herbiciden, ploegen tot schouder Natuurlijk: Erosie: geulerosie, bermravijn, pijperosie Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 6
7 Bedreigingen Pijperosie Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 7
8 Wist je dat Je de diepste holle weg van Vlaanderen in Halen (Limburg) kan terugvinden? 12m diep De meeste holle wegen reeds honderden jaren oud zijn en sommigen zelfs stammen uit de Romeinse tijd? Holle wegen vooral op leembodems voorkomen? Dichtste holle wegennetwerk in Leemstreek Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 8
9 MATERIAAL & METHODEN
10 Studiegebied Zuidwest-noordoost gerichte beekvalleien en parallelle heuvelruggen en landduinen Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 10
11 Studiegebied: site 1 Geel, Meerhout Stuifzandruggen van de Zuiderkempen Holle wegen: langer, minder diep, minder steil, breder, 64% zandweg Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 11
12
13 Studiegebied: site 2 Herenthout, Herentals, Kasterlee Kempense & Bergense heuvelrug Holle wegen: korter, dieper, steiler, meer erosie, smaller, 61% zandweg Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 13
14
15 Inventarisatie Samenwerking met Dries Boden Vegetatieopname: Tansley-schaal Plots afhankelijk van naastliggend landgebruik Afgebakend door GPS-coördinaten Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 15
16 Inventarisatie Oriëntatie via heat load (Aerts et al., 2006) Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Besluit 16
17 Inventarisatie Ouderdom van de holle weg Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Besluit 17
18 Inventarisatie Juli & augustus 2012 Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 18
19 Vegetatieanalyse Classificatie vegetatie TWINSPAN Ordenen vegetatiematrix Indirecte ordinatie: DCA Relatie met omgevingsvariabelen Factoren verspreiding soorten: correlatie soortenscores DCA & Ellenberg indicatorwaarden Spearman rangcorrelatiecoëfficiënt Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 19
20 Vegetatieanalyse Ellenberg indicatorwaarden Licht, temperatuur, vochtigheid, zuurtegraad, voedselrijkdom, zoutgehalte Voorbeeld: Struikhei (Calluna vulgaris) Omgevingsvariabele Ellenberg indicatorwaarde Betekenis Licht 7 Goed belicht, soms beetje schaduw Vocht 6 Droog tot vochtig Zuurtegraad 2 Zure tot zeer zure bodems Voedselrijkdom 2 Voedselarm tot extreem voedselarm Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 20
21 Vegetatieanalyse Relatie met omgevingsvariabelen Factoren ligging plots: correlatie plotscores DCA & omgevingsvariabelen Ordinaal (vb. breedte) Spearman rangcorrelatiecoëfficiënt Nominaal (vb. aard wegdek) One-way ANOVA 2 waarden: aan-/afwezigheid (vb. aanwezigheid schouder) Point-biserial correlation coefficient Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 21
22 RESULTATEN & DISCUSSIE
23 Zandstreek vs Leemstreek Vergelijking kenmerken holle wegen RL Kleine en Grote Nete RL Dijleland Gemiddelde breedte 4,90 m 2,98 m Gemiddelde lengte 185 m 167 m Gemiddelde diepte 1,40 m 2,14 m Gemiddelde helling % langs landbouw 23 % 59 % % langs bos 61 % 17 % % onverhard wegdek 62 % 57 % Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 23
24 Classificatie Opdeling in 6 clusters (TWINSPAN) Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 24
25 Factoren plantendiversiteit 1) Licht 2) Verstoring 3) Ouderdom van de holle weg Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 25
26 Factoren plantendiversiteit 1) LICHT Droger Warmer Meer basisch Breder Ondieper Site 1 Landbouw & tuinen Minder erosie Verharde wegen Geomorfologie: voet Grotere soortendiversiteit Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 26
27 Factoren plantendiversiteit 2) VERSTORING Natter Geomorfologie: voet Grotere soortendiversiteit Minder oud-bosplanten Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 27
28 Factoren plantendiversiteit 3) OUDERDOM VAN DE HOLLE WEG Donkerder Natter Voedselrijker Struiklaag aanwezig Meer holle wegen in de buurt Kleinere soortendiversiteit Meer oud-bosplanten Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 28
29 Factoren plantendiversiteit Bepalende factoren 1. Licht 2. Verstoring 3. Ouderdom holle weg Slechts beperkte invloed Oriëntatie talud holle weg (bebossingsgraad) Aanliggend landgebruik (zand) Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 29
30 RICHTLIJNEN VOOR EEN AANGEPAST BEHEER
31 Richtlijnen aangepast beheer Beheer afhankelijk van vegetatietype Bos: donker, berm/schouder Korte termijn: nulbeheer Lange termijn: dunning of eindkap Lokale factoren Overeenstemming bosbeheerplan aangrenzend bosperceel Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 31
32 Richtlijnen aangepast beheer Beheer afhankelijk van vegetatietype Mantel: iets meer licht, meer op berm, weinig verstoring Valse salie-pluisjesmos-type (Zwaenepoel, 1998) Klassiek: nulbeheer 1x maaien per 5-10 jaar om braamopslag & bosvorming tegen te gaan Belang beheer aanpalend bos Houtige struiken in hakhoutbeheer (6-15 jaar) Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 32
33 Richtlijnen aangepast beheer Beheer afhankelijk van vegetatietype Zoom: nog meer licht, op berm 1-2x maaien met afvoer vs bosopslag Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 33
34 Richtlijnen aangepast beheer Beheer afhankelijk van vegetatietype (Weg-)berm: lichter, meer verstoring, op berm/voet Zevenblad-Ridderzuring-type (Zwaenepoel, 1998) Doorbreken dominantie grassen (Gestreepte witbol & Glanshaver) & verschraling: 2x maaien per jaar met afvoer Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 34
35 Richtlijnen aangepast beheer Beheer afhankelijk van vegetatietype Tred donker & Tred licht: lichtste, meeste verstoring, aan voet Tred licht: Straatgras-Grote weegbree-type (Zwaenepoel, 1998) Nulbeheer Blijvende betreding & omwoeling van de grond vs intensieve betreding Bewaren onverharde wegen Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 35
36 Richtlijnen aangepast beheer Licht Meer diversiteit Verstoring Meer diversiteit, minder oud-bosplanten Oud-bosplanten Schaduw, weinig betreding Herinrichting schouder weinig nut, aangezien beperkte invloed aanliggend landgebruik Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 36
37 Richtlijnen aangepast beheer Oud-bosplanten / Rode Lijstsoorten vs verstoring Mogelijk afzetten met paaltjes Afhankelijk van lokale factoren Exoten: Amerikaanse vogelkers (89%) Zwerfvuil, schade aan de holle weg Gefaseerd beheer Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 37
38 Voorbeeld: Pastoor Dergentstraat (Lichtaart) Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 38
39 Voorbeeld: Pastoor Dergentstraat Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 39
40 Extra informatie Eindwerk Artikel Martens D.A.W., Vancampenhout K., Govaers H., Van der Veken B. & Hermy M Biodiversiteit in de marge: Vegetatie van holle wegen in de Antwerpse Kempen. Natuur.Focus 13(2): Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 40
41 BESLUIT
42 Besluit Potenties: oud-bosplanten, Rode lijst Knelpunten: zwerfvuil, exoten, schade Inzicht vegetatie & invloedsfactoren Licht, verstoring, ouderdom Niet: aanliggend landgebruik, oriëntatie Richtlijnen aangepast beheer Inleiding - Materiaal & Methoden - Resultaten & Discussie - Richtlijnen - Besluit 42
43 BEDANKT VOOR UW AANDACHT!
HOLLE WEGEN. module 6
HOLLE WEGEN Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave: algemeen definitie belang beheer beheer berm beheer schouder beheer wegdek Definitie? Hoofdstuk 2 Definitie? Definitie? topkam Belang? Hoofdstuk 2 Belang? Microklimaat:
(HOLLE) WEGEN BEHEREN. Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren. Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren TRAGE WEGEN
(HOLLE) WEGEN BEHEREN Regionaal landschap Holle wegen Beheer Beheerders Een blauwdruk? Vzw Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren Samenwerking Natuur Herstel landschap Educatie Landbouw Recreatie Behoud
VLAAMS DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT OVER NATUURSTUDIE & -BEHEER JUNI 2014 JAARGANG 13 NUMMER 2 VERSCHIJNT IN MAART, JUNI, SEPTEMBER EN DECEMBER
Natuur.focus f Afgiftekantoor 9099 Gent X P209602 Toelating gesloten verpakking Retouradres: Natuurpunt, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen VLAAMS DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT OVER NATUURSTUDIE & -BEHEER JUNI
Bermenplan Assen. Definitief
Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595
Ecologisch bermbeheer
Ecologisch bermbeheer Bermbeheer -Onderhoud bomen en struiken snoeien, scheren, afzetten -Onderhoud grassen en kruidachtig gewas maaien, grazen -Onderhoud bodem plaggen, herstel na werkzaamheden ondergronds
WAARDEVOLLE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGROND, KAN DAT?
Inhoud WAARDEVOLLE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGROND, KAN DAT? 1. Focus op oud bosplanten 2. Bos op landbouwgrond: waar? 3. Bodem van bos op landbouwgrond 4. Effecten van boomsoort op bodem 5. Effecten
BERMBEHEER IN BIERBEEK
BERMBEHEER IN BIERBEEK Platform Openbaar Groen Hasselt 02-02-2012 BERMBEHEER IN BIERBEEK 125 km wegbermen aan één klepelbreedte 20 mandagen klepelmaaier 130 mandagen maaien met bosmaaier Op basis van de
Oevers 2x maaien Oever 2
Oevers 2x maaien Oever 2 De vegetatie is rijk aan diverse soorten kruiden, zoals kattenstaart, grote waterweegbree en zwanebloem en behoort tot het Watertorkruidverbond (Oenanthion aquaticae). De vegetatie
natuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN
natuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN indeling inleiding: voorstelling a geschiedenis van het natuurbeheer b - biotopen en soorten en hun beheer pauze c - beheer richt zich op de omgeving d - natuurbeheer
Aanleg & beheer van bloemenweides. Warme Winteravonden in 't Dijleland
Aanleg & beheer van bloemenweides Warme Winteravonden in 't Dijleland Wat en waarom een bloemenweide? Soorten bloemenweides Aanleg en beheer van een bloemenweide WWW.ECOFLORA.BE Wat is een bloemenweide?
Wat is een bos? Aandeel van verschillende taxongroepen voor de soortenrijkdom in gematigde loofbossen
Bosecologie Wat is een bos? Bossen zijn biotopen waar bomen het aspect bepalen. Maar niet alleen bomen bepalen of het een bos is Bij ons: # boomsoorten beperkt Toch zijn de boomsoorten de sleutelsoorten
Fauna in de PAS. Hoe kunnen we effecten van N-depositie op Diersoorten mitigeren? Marijn Nijssen Stichting Bargerveen
Fauna in de PAS Hoe kunnen we effecten van N-depositie op Diersoorten mitigeren? Marijn Nijssen Stichting Bargerveen De Programatische Aanpak Stikstof Natuurdoelen en economische ontwikkelingsruimte 1600
De Uithof, Den Haag. Moutainbike trail - afstand 4,8 km Inventarisatie natuurwaarde punt 1 t/m 13 maart 2015
De Uithof, Den Haag Moutainbike trail - afstand 4,8 km Inventarisatie natuurwaarde punt 1 t/m 13 maart 2015 Plek 1 Jaap Edenweg De groenestrook tussen Volkstuincomplex De Uithof en het fietspad van de
HOOGWAARDIGE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGRONDEN. Luc De Keersmaeker Eindhoven, 16 maart 2014
HOOGWAARDIGE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGRONDEN Luc De Keersmaeker Eindhoven, 16 maart 2014 1 INLEIDING 1) Flora in relatie tot boshistoriek: focus op oud bosplanten 2) Herstel van bos op landbouwgrond:
Vegetatie en grote modderkruiper in de verlandingsbiotoop. Jeroen van Zuidam
Vegetatie en grote modderkruiper in de verlandingsbiotoop Jeroen van Zuidam zuidam@floron.nl Grote modderkruiper Moeras en verlandingswateren Proces van verlanding belangrijk Isolatie Zuurstoftolerant
Welkom. Trees from Traffic. Met de steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, beheerd door de Koning Boudewijnstichting.
Welkom Trees from Traffic Met de steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, beheerd door de Koning Boudewijnstichting. Programma 10u00: Inleiding Schepen Jan Van der Velpen 10u20: beheer
Vegetatie van Nederland
Vegetatie van Nederland Vegetatie van Nederland Met Bosanemoon: Zomereik Gewone es Klimop Eenbes Daslook Bosvergeet-mij-nietje Slanke sleutelbloem Met scherpe boterbloem Grote vossenstaart Gestreepte witbol
Grasland en Heide. Hoofdstuk 2.2 en 2.4
Grasland en Heide Hoofdstuk 2.2 en 2.4 Planning Grasland Voedselweb opdracht Heide Voedselweb opdracht Grasland Grasland is een gebied van enige omvang met een vegetatie die gedomineerd wordt door grassen
Starters in het bosonderzoek 2011. Gorik Verstraeten Bart Muys, Jakub Hlava, Kris Verheyen. Margot Vanhellemont. Inleiding
Starters in het bosonderzoek 2011 Veranderingen in bodem- en strooiselkenmerken bij de omvorming van gemengd loofhout naar fijnspar. Gorik Verstraeten Bart Muys, Jakub Hlava, Kris Verheyen Margot Vanhellemont
De Foeperpot (2) Wanneer en op welke plekken is er gegraven?
18 De Foeperpot (2) In het vorige Milieujournaal hebben we de vegetatieontwikkeling van de graslanden van de Foeperpot van de afgelopen 15 jaar bekeken. Het bleek dat in die periode de verarming van de
Bijen en Landschapsbeheer
Bijen en Landschapsbeheer Hoe maken we het landschap bijenvriendelijk Wat betekent dat voor de biodiversiteit en de kwaliteit van het landschap Een selectie van de mogelijkheden Arie Koster -- www.bijenhelpdesk.nl
1.1. Inleiding - Waarom is beheer nodig?
B. Beheer Holle wegen Wetgeving en Beheer 1. Beheerplanning 1.1. Inleiding - Waarom is beheer nodig? Holle wegen die niet beheerd worden staan bloot aan allerlei bedreigingen. Erosieproblemen loeren om
Vegetatie-ontwikkeling in bossen op rijke bodem. Patrick Hommel en Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR
Vegetatie-ontwikkeling in bossen op rijke bodem Patrick Hommel en Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR Onderwerpen voordracht bostypen in Nederland verschillen tussen rijke bossen en arme bossen de rol
Bronnen aan de basis van een goede natuurkwaliteit Over herstelbeheer in bronsystemen
Veldwerkplaats 16 mei 2012 Bronnen aan de basis van een goede natuurkwaliteit Over herstelbeheer in bronsystemen Rob van Dongen, Waterschap Regge en Dinkel & Marcel Horsthuis, Unie van Bosgroepen Bronnen
Mogelijkheden en beperkingen voor de ontwikkeling van schrale graslanden en zomen in een bosomgeving
Mogelijkheden en beperkingen voor de ontwikkeling van schrale graslanden en zomen in een bosomgeving Luc De Keersmaeker Kris Vandekerkhove INBO OG Ecosysteembeheer Problematiek Soorten van (hei-)schrale
PAS herstelmaatregelen en monitoring Wat kan en moet de kleine beheerder daarmee?
PAS herstelmaatregelen en monitoring Wat kan en moet de kleine beheerder daarmee? Beheerdersdag 2015 Jan Willem van der Vegte, BIJ12 - PAS-bureau Leon van den Berg, Bosgroepen Programmatische Aanpak Stikstof
Erosie in Vlaanderen. Gert Verstraeten. 15 Maart 2012
Erosie in Vlaanderen Gert Verstraeten 15 Maart 2012 Inhoud Wat Intensiteit Kaderen in ruimte en tijd Toekomst (klimaatverandering, landgebruik) Erosie in Vlaanderen: wat? Erosie = losmaken, verplaatsen
Een vegetatieopname maken 6 Een flora-inventarisatie uitvoeren 9 Een natuurtoets uitvoeren 11
Inhoudsopgave 2inhoudsopgave A B C G Oriëntatie s Oriënteren op het onderzoeken van flora en fauna 4 Werkwijzer Een vegetatieopname maken 6 Een flora-inventarisatie uitvoeren 9 Een natuurtoets uitvoeren
Collectief Waddenvogels. Pakket Terschellinger elzen- en geriefhoutsingel
Beschrijving van het ANLb 2016 landschapspakket voor het beheer van elzen- en geriefhoutsingels op Terschelling, toe te passen in het leefgebied Droge Dooradering, door leden van het collectief Waddenvogels.
Gagel-en wilgenstruwelen
Gagel-en wilgenstruwelen Knelpunten en beheer Bobbink et al. (2013) Preadvies kleine ecotopen in de hydrologische gradiënt. H7. Vormen en voorkomen Gagelstruweel RG Klasse der hoogveenbulten en slenken
QUICKSCAN EDESEWEG 51 WEKEROM
QUICKSCAN EDESEWEG 51 WEKEROM Colofon Opdrachtgever: Tulp-Bijl B.V. Titel: Quickscan Edeseweg 51 Wekerom Status: Definitief Datum: Februari 2013 Auteur(s): Ir. M. van Os Foto s: M. van Os Kaartmateriaal:
Workshop bosbeheer. Beheerteamdag 2017
Workshop bosbeheer Beheerteamdag 2017 Consulent bosbeheer Bosbeheer Elke boom heeft de functie om gekapt te worden Natuurwaarde bos? Wat bepaalt de natuurwaarde? Wat bepaalt de natuurwaarde van een bos?
Velt presenteert: de ecotuin
Velt presenteert: de ecotuin Behoefte aan duidelijkheid over ecotuin Begrip ecotuin niet altijd voor iedereen duidelijk verwarring over begrip ecotuin onduidelijkheid onder collega s begrip wordt niet
Werkbladen landschapsstudie
Werkbladen landschapsstudie Naam: Start aan Noteer en duid aan op je kaart: Bos plantage - weide akker bebouwing Op welke hoogte ligt?. Op welke hoogte ligt het kruispunt?. Welk is het verschil tussen
Landschapsplan. BuroCollou Tuin-&Landschapsontwerp Looweg10Eibergen
Landschapsplan De plannen van de fam. Bauwhuis bieden veel kansen voor natuur en recreatie. Door de combinatie van deze twee functies ontstaat een nieuw landschap binnen de oude contouren, gebaseerd op
Natte Natuurparel Nemerlaer 1 20-10-2011
Overzicht situatie en maatregelen per perceel NNP Project: NNP = Perceel is op orde voor realisatie AmbitieNatuurbeheertype = AmbitieNatuurbeheertype is haalbaar door uitvoering maatregelen = AmbitieNatuurbeheertype
Oeverplanten in Lelystad
Oeverplanten in Lelystad Inleiding Lelystad is rijk aan water. Binnen de bebouwde kom is een blauwe dooradering aanwezig van talloze wateren. Om de waterbergingscapaciteit te vergroten en de leefomgeving
Bermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen
Bermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen 1. Inleiding In het dichtbebouwde Vlaanderen zijn bermen overal te vinden. Meestal vervullen ze een vrij belangrijke ecologische rol,
Handleiding WETGEVING EN BEHEER Regionaal Landschap Dijleland vzw Regionaal Landschap Noord-Hageland vzw
HOLLE WEGEN Handleiding WETGEVING EN BEHEER Regionaal Landschap Dijleland vzw Regionaal Landschap Noord-Hageland vzw Inleiding en dankwoord Regionaal Landschap Dijleland vzw startte reeds in 1999 met projecten
Biotoop heide. Cursus natuurmanagement, 2019
Biotoop heide Cursus natuurmanagement, 2019 Natura 2000 Wat doen we vandaag? Heide Heide in Vlaanderen Begin 19 de eeuw Grootste uitbreiding heidelandschap (woeste grond) De mens vecht om er te overleven.
DE VEGETATIES van NEDERLAND - Schaminée e.a. Overzicht van de Klassen van Plantengemeenschappen
DE VEGETATIES van NEDERLAND - Schaminée e.a. Overzicht van de Klassen van Plantengemeenschappen Schaminée - Klassen - n en Lat. naam 01. LEMNETEA MINORIS Eendenkroos 02. RUPPIETEA Ruppia 03. ZOSTERETEA
Planten in bossen: beheer en biodiversiteit
Planten in bossen: beheer en biodiversiteit Arnout-Jan Rossenaar Foto s: Heukels CD-ROM Opzet lezing Bos in Nederland Bosplanten Bostypen Ontwikkeling bos voedselarme grond Beheer en biodiversiteit (Edese(
- Steekkaarten gemeente Brakel - VAN GRONDVERSCHUIVINGEN IN DE GEMEENTE
SITES ZONDER DUIDELIJKE SPOREN VAN GRONDVERSCHUIVINGEN IN DE GEMEENTE BRAKEL STEEKKAARTEN De gegevens in de steekkaarten worden enkel meegedeeld ter informatie. De auteurs bieden geen absolute zekerheid
veldgids Beheer van water- en oeverplanten in het gebied van Waterschap De Dommel
veldgids Beheer van water- en oeverplanten in het gebied van Waterschap De Dommel Planten en beheer Deze gids is gemaakt voor afdeling Onderhoud van Waterschap De Dommel. Maar ook voor externe organisaties
Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven. Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden
Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven: Maaibeheer stedelijk gebied en wegbermen Maaibeheer natuurterreinen Bosbeheer/
Studiedag 17 maart 2011 Starters in het bosonderzoek. Inhoud
Studiedag 17 maart 2011 Starters in het bosonderzoek Het boomsoorteffect op regenwormpopulaties in Deense en Vlaamse bossen Stephanie Schelfhout An De Schrijver, Jan Mertens, Lars Vesterdal, Kris Verheyen
Advies betreffende het bermbeheerplan van de stad Peer
Advies betreffende het bermbeheerplan van de stad Peer Nummer: INBO.A.2990 Datum advisering: 18 augustus 2014 Auteur: Contact: Jan Van Uytvanck Marijke Thoonen (marijke.thoonen@inbo.be) Kenmerk aanvraag:
Plan ontwikkeling Natuurbegraafplaats Maasbree
Plan ontwikkeling Natuurbegraafplaats Maasbree Plan ontwikkeling Natuurbegraafplaats Maasbree Rapportnummer: 13-26602-B-M-GP Dossiernummer: M20642.02 Naam opdrachtgever: Opstellers: Kellerberg Bosgoed
Wetland. Groot Wilnis-Vinkeveen
Groot Wilnis-Vinkeveen Moeras met Lisdodde in de Krimpenerwaard Wetland Wetland is een mozaïek van open water, drijvende waterplanten, planten die met hun voeten in het water staan, riet dat in het water
Waarom Ecologisch Bermbeheer?
Bijeenkomst 1 21 maart 2019 Waarom Ecologisch Bermbeheer? Stichting Landschapsbeheer Gelderland Bijzondere bermbewoners in Gelderland. Onlangs verschenen rapportage van provincie Gelderland: Introductie
HAKHOUTBEHEER. wegenenverkeer.be
HAKHOUTBEHEER wegenenverkeer.be WAT Hakhoutbeheer is een eeuwenoude en alternatieve vorm van beheren van bomen en struiken. De bomen worden daarbij afgezaagd op een tiental centimeter boven de grond. In
Bij-vriendelijk Beheer
Bij-vriendelijk Beheer Sabine van Rooij en Anjo de Jong, Wageningen Environmental Research 13 november 2018, Klantendag Benchmark Gemeentelijk Groen Waarom? Voor welke soorten? Bijen o 358 soorten in Nederland:
Beschrijving plangebied bron: Koopman & Ingberg (2009)
NOTITIE Aan : Ministerie van Defensie, Dienst Vastgoed Defensie T.a.v. : De heer S. van der Meulen Van : Drs. R. Felix Datum : 19 september 2012 Ons kenmerk : 12-125 Uw kenmerk : 3001528 Onderwerp : QS
Help mee om achterstallig onderhoud te signaleren!
www.poelen.nu Help mee om achterstallig onderhoud te signaleren! Frank Spikmans Rheden 31 mei 2018 Inhoud Poelen als leefgebied voor amfibieën Amfibieën (in Rheden) Poelen aanleg & beheren www.poelen.nu
1.0INLEIDING. Als we over natuur hebben waar denk je dan aan? Schrijf dit hier nu eens op:
1.0INLEIDING Als we over natuur hebben waar denk je dan aan? Schrijf dit hier nu eens op: De meeste mensen denken dat ze de natuur ver weg moeten zoeken. Ze denken niet meteen aan hun eigen leefomgeving,
Aanleg & Beheer: poelen
Hoofdstuk 2 Aanleg & Beheer: poelen poelen ligging bron: RLNH poelen poelen ligging bron: RLNH poelen poelen vorm en grootte bron: RLNH poelen poelen profiel bron: RLNH poelen afrastering bron: RLNH poelen
Brabantse bijen behoeven betere bescherming (beknopte beschouwing betreffende beheer & beleid) Tim Faasen
Brabantse bijen behoeven betere bescherming (beknopte beschouwing betreffende beheer & beleid) Tim Faasen 1 Wilde bijen in Noord-Brabant 283 wilde soorten (81% van NL) 89 soorten dalend (31%); 64 soorten
Opzet. Streefbeelden Graslanden. Fasen van ontwikkeling. Hooilanden. Tussenfase 0: Raaigras-weide KNNV afdeling Delfland. Tussenfase 1: Grassen-mix
Opzet Streefbeelden Graslanden Wat is de doelstelling; Wat willen we er mee? Hooilanden Fasen van ontwikkeling Botanisch waardevolle graslanden De dominantfase als bottleneck Doelstelling bloemrijk: verschralen
De kracht van het water pracht van de vallei meer dan jaar landschapsdynamiek in de Dijlevallei
De kracht van het water pracht van de vallei meer dan 10.000 jaar landschapsdynamiek in de Dijlevallei Gert Verstraeten Afdeling Geografie en Toerisme, Departement Aard- en Omgevingswetenschappen, KU Leuven
Materiaal is gewonnen uit sloten en greppels langs de volgende wegen bij Arrierveld: Arrierveldweg, Noordelijke Dwarsweg, Dwarsweg en Boekweitakkers
16-12-03 Inventarisatie slootmateriaal Bokashikuilen Fix 8 december 2016 Materiaal is gewonnen uit sloten en greppels langs de volgende wegen bij Arrierveld: Arrierveldweg, Noordelijke Dwarsweg, Dwarsweg
Bodemvruchtbaarheid. fundament onder voedselproductie. René Schils
Bodemvruchtbaarheid fundament onder voedselproductie René Schils Bodemvruchtbaarheid fundament onder voedselproductie Wat is bodemvruchtbaarheid? Waarom is bodemvruchtbaarheid belangrijk? Wat zijn de actuele
Bijlage E bij de Subsidieregeling Groen Blauw Stimuleringskader Noord- Brabant
Bijlage E bij de Subsidieregeling Groen Blauw Stimuleringskader Noord- Brabant Pakketten maatregel vergroten recreatief medegebruik agrarisch cultuurlandschap Versie na tweede wijziging, 25 juli 2017 RECREATIEPAKKETTEN
Beheerovereenkomsten binnen PDPOII: mogelijkheden voor paardenhouderij
Beheerovereenkomsten binnen PDPOII: mogelijkheden voor paardenhouderij De Vlaamse overheid: 13 beleidsdomeinen Economie, Wetenschap en Innovatie Onderwijs en Vorming Landbouw en Visserij Leefmilieu, Natuur
Notitie. Inventarisatie Rapunzelklokje op locatie Platveld 4 te Meijel (gemeente Peel en Maas)
Notitie Inventarisatie Rapunzelklokje op locatie Platveld 4 te Meijel (gemeente Peel en Maas) Door: G.M.T. Peeters Notitienummer: 174 Datum: 16 september 2011 In opdracht van: Aelmans Ruimtelijk Ordening
Ecologische bij-structuur: het beheer
Ecologische bij-structuur: het beheer Bijvriendelijk beheer = ecologisch beheer Verschralingsbeheer Aanleg Beheer gras en kruidachtige vegetatie Beheer ruigtekruiden Beheer houtachtige vegetatie Beheer
Vegetatie van loof- en gemengde bossen,
Indicator 11 december 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In loofbossen en gemengde bossen
Begrazing in het Zwanenbroekje
Begrazing in het Zwanenbroekje De invloeden van begrazing op de ontwikkeling van natuurweides. Roel van Dijk Djessie Donkers Jeroen Jansen TB1-5a Ecoxperience Wat is de invloed van Begrazing op de ontwikkeling
A-B-C-D -project. Aanpak voor een Biodiverse Campus Diepenbeek. Partners:
A-B-C-D -project esther.castermans@natuurpunt.be Aanpak voor een Biodiverse Campus Diepenbeek Partners: Aanleiding De Demervallei is een belangrijke as voor natuur Negatieve invloed van 40 jr nulbeheer
Respect voor schoonheid. Oog voor detail
Schoonheid van geheel van vegetatie Respect voor schoonheid Details van landschap & bodem Oog voor detail Optimale omstandigheden > verscheidenheid aan Streven soorten die naar zich langs diversiteit hun
Beheerfiche 2017 Houtkant Weterbeekstraat - BIE_2125A
Beheerfiche 2017 Houtkant Weterbeekstraat - BIE_2125A Uitvoering: 01/01/2017 tot 01/03/2017 Foto: Houtkant Weterbeekstraat Situering Openstreetmap Situering & omschrijving - De houtkant situeert zich aan
BIJLAGE 4A ONDERHOUDSPLAN ZANDWETERING SCHALKHAAR
BIJLAGE 4A ONDERHOUDSPLAN ZANDWETERING SCHALKHAAR Onderhoud watergangen Onderdeel/ Onderhoudsbeeld Onderhoudsmaatregel Frequentie Methode Periode Maaironde (zie bijlage 4b) Onderhoud traject A: (zie voor
Landschaps- en natuurplan
Landschaps- en natuurplan Ten behoeve van tegenprestatie Aan t Hellemeer te Wanssum Familie Mooren Broekhuizerweg ong. Swolgen Locatie tegenprestatie nabij Helling te Wanssum Gemeente Horst aan de Maas
Nut en noodzaak fosfaatonderzoek natuurinrichting WaalenBurg
Nut en noodzaak fosfaatonderzoek natuurinrichting WaalenBurg HASKONINGDHV NEDERLAND B.V. RIVERS, DELTAS & COASTS Aan : Provincie Noord-Holland Van : Joost Rink en Tom van den Broek Datum : 9 januari 2015
Rapportage project: Vaststellen van de nulsituatie in de gemeente Noordenveld bij de vijverpartij de vijfde verloting.
Page 1 of 35 Rapportage project: Vaststellen van de nulsituatie in de gemeente Noordenveld bij de vijverpartij de vijfde verloting Uitgevoerd door: Laboratorium Specialist in vijverwaterkwaliteit Page
NOORDZEE SYMPOSIUM 2007
NOORDZEE SYMPOSIUM 2007 Kustduinbodems : bodemvorming in een extreem milieu Carole Ampe Vlaamse Landmaatschappij West-Vlaanderen UGent Laboratorium voor Bodemkunde Inhoud Milieufactoren Geologie - moedermateriaal
Brabants Landschap Postbus ZH Haaren Tel: Fax: KWALITEITSIMPULS LANDSCHAP-
Brabants Landschap Postbus 80 5076 ZH Haaren Tel: 0411-622775 Fax: 0411-623691 E-mail: info@brabants.nl Datum opmaak: 25 3-2014 -KWALITEITSIMPULS LANDSCHAP- Naam Contactpersoon : J.C. Albers : J.C. Albers
VINCENT GAGELMANS LANDSCHAPSARCHITECT. grafisch vormgever. vincent.gagelmans@gmail.com www.vincentgagelmans.be. Kipdorp 46/124 2000 Antwerpen
VINCENT GAGELMANS LANDSCHAPSARCHITECT grafisch vormgever +32 476 666 942 vincent.gagelmans@gmail.com www.vincentgagelmans.be Kipdorp 46/124 2000 Antwerpen portfolio Vincent Gagelmans inhoudstafel eindwerk
verwerking : wat is een bos?
verwerking : wat is een bos? Leven vestigt zich op plaatsen waar het goed is om te leven. Er zijn verschillende factoren die de leefomgeving vorm geven : levende factoren, niet-levende factoren en menselijke
Samenwerken rond het terug dringen van woekerende (invasieve) planten in Noord- Limburg
Samenwerken rond het terug dringen van woekerende (invasieve) planten in Noord- Limburg Inhoud Onze landschapselementen vroeger, nu en morgen: een blik op het verleden de huidige situatie en de toekomst
Veldbezoeken Het gebied is op 16 juli 2014 bezocht door Menno Reemer (EIS) samen met Hendrik Baas (gemeente Zoetermeer).
Bijenvraagbaak casus 1: Zoetermeer Westerpark Menno Reemer (EIS Kenniscentrum Insecten) & Robbert Snep (Alterra) 6 oktober 2014 Vraagsteller: Hendrik Baas (Gemeente Zoetermeer) Gebied: Zoetermeer, Westerpark,
foto inzet: Staf de Roover
foto inzet: Staf de Roover 1 2 3 4 Het woord grasland doet veronderstellen dat grassen het grootste aandeel van de vegetatie moeten vormen. Veelal is dit zo, maar er zijn graslanden waarin andere dan grassen
Eindexamen biologie pilot vwo I
West-Europese duinvalleien bedreigd Natte kalkrijke duinvalleien met hun typische plantengemeenschappen worden steeds zeldzamer, niet alleen in Nederland maar in heel West-Europa. Dit komt niet alleen
Heidebeheer in de 21 e eeuw
Heidebeheer in de 21 e eeuw Henk Siebel Met OBN-faunaonderzoek van Joost Vogels, Arnold van den Burg, Eva Remke, Henk Siepel Stichting Bargerveen, Radboud Universiteit Nijmegen Herstel en beheer van droge
Herinrichting Hagmolenbeek Meer berging, meer stroming, meer fauna
Herinrichting Hagmolenbeek Meer berging, meer stroming, meer fauna Rob van Dongen, Waterschap Vechtstromen Met dank aan Pieter Jelle Damsté & Friso Koop Inhoud presentatie 1. Opgave Hagmolenbeek 2. Korte
Inheemse plantensoorten versus exoten. Stellingen. Definities 08/02/2012. Workshop Inheemse plantensoorten versus exoten, Marco Hoffman, PPO
Workshop Groendag Hoorn Inheemse plantensoorten versus exoten Marco Hoffman Opzet workshop Peilen meningen deelnemers & enkele definities Achtergronden brochure Feiten en objectieve achtergrondinformatie
MEMO maaibeleid. Beheergroep Streefbeeld en maairegime Waar kan dit voorkomen Gazon
MEMO maaibeleid Met ingang van 1 januari 2016 is het maaibeleid voor grassen in de fysieke openbare njimte gewijzigd. Dit had ie maken met een verschuiving van middelen binnen het programma kwaliteit fysieke
Steekkaart. Meer uitleg over de structuur en inhoud van de steekkaarten, vindt u in de leeswijzer.
INVENTARIS GRONDVERSCHUIVINGEN Steekkaart Meer uitleg over de structuur en inhoud van de steekkaarten, vindt u in de leeswijzer. De gegevens in dit rapport en in de steekkaarten worden enkel meegedeeld
Insecten in grasbermen: kansen, maar geen wonderen. Jinze Noordijk, Theo Zeegers EIS Kenniscentrum Insecten (Naturalis)
Insecten in grasbermen: kansen, maar geen wonderen Jinze Noordijk, Theo Zeegers EIS Kenniscentrum Insecten (Naturalis) Variatie in bermen grazige berm op klei berm met heide berm met bomen Schrale berm
module 2 ECOLOGISCHE & BEHEERPRINCIPES
ECOLOGISCHE & BEHEERPRINCIPES Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave: Wat is ecologie? Wat is biodiversiteit? Wat is natuurbeheer? Boerennatuur op en rond het erf Wat is ecologie? Wat is ecologie? Wat is ecologie?
Natuurstreefbeelden bos. Natuurmanagement: natuurstreefbeelden bos
Natuurstreefbeelden bos Inhoud 1. Kenmerken van bosnatuurstreefbeelden 2. Types van bosnatuurstreefbeelden en de kenmerkende soorten 3. Bosnatuurstreefbeelden plaatsen in een abiotisch schema 4. Beheer
Huidige natuurwaarden PIP percelen Mariapeel
Frans Willems Godsweerdersingel 10 6041 GL Roermond Postbus 1237 6040 KE Roermond www.dienstlandelijkgebied.nl T 0475 77 62 00 F 0475 77 62 01 Huidige natuurwaarden PIP percelen Mariapeel Inleiding De
Spanningen en ecologische problemen binnen regio s 11
Geogenie p. 76-83 Atlas p.... Spanningen en ecologische problemen binnen regio s 5.. Amazoniië,, van werelldwiijjd bellang 1. De ecologie van het regenwoud Noteer met behulp van je atlas de jaarlijkse
Uitgebreid bosbeheerplan: Openbare bossen Arendonk 15 februari 2010
Uitgebreid bosbeheerplan: Openbare bossen Arendonk 15 februari 2010 Natuurwerk wordt mogelijk gemaakt dankzij de steun van de Europese Unie, met name het Europees Sociaal Fonds (ESF), het Vlaams Gewest
Bermbeheerplan Gemeente Kluisbergen
Bermbeheerplan Gemeente Kluisbergen Deel 2: Permanente kwadraten Provinciebestuur Oost-Vlaanderen Directie Leefmilieu INHOUDSOPGAVE 1 Methodiek en doelstellingen... 4 2 Werkwijze... 5 2.1 Methode van inventarisatie...
Het groeiende beek concept
Het groeiende beek concept Een ontwikkelingsstrategie voor de Wilderbeek Aanleiding In juni 07 is de Wilderbeek verlegd ten behoeve van de aanleg van de A73. De Wilderbeek kent over het traject langs de
BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP
BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP INTRODUCTIE Biodiversiteit: Biodiversiteit of biologische diversiteit is een graad van verscheidenheid aan levensvormen binnen een gegeven ecosysteem, bioom of een gehele planeet.
1' \2-c>~ ~ IO'('U. ~'s CS~~O_ V. fzdq,-v-o. ().e-.~~~.;a
,I.- Dijkverzwaringstraject Onderdeel "Levendbarende De Val, Zierikzee hagedis, Galgepoldertje" CS~~O_ V ().e-.~~~.;a \2-c>~ ~ IO'('U ~'s fzdq,-v-o Aangepast voorstel Stichting Landschapsbeheer Zeeland