Bermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen
|
|
- Jacobus Koning
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen
2 1. Inleiding In het dichtbebouwde Vlaanderen zijn bermen overal te vinden. Meestal vervullen ze een vrij belangrijke ecologische rol, als verbinding tussen natuurgebieden, als standplaats voor zeldzame plantensoorten, als stapsteen voor diersoorten die er kunnen leven en zich eventueel voortplanten. Meestal worden bermen echter beheerd op een weinig ecologische manier. Soms worden ze gemaaid en blijft dat maaisel ter plaatse liggen, waardoor op korte termijn veel voedingsstoffen in de bodem komen, wat dan weer leidt tot opportunistische plantensoorten zoals bramen en brandnetels. We steven echter naar een schrale berm, met weinig voedingsstoffen en zo veel mogelijk (zeldzame) plantensoorten. Om dat te bereiken moet het maaisel na het maaien zo zorgvuldig mogelijk worden verwijderd. Door rekening te houden met bepaalde vlindersoorten kunnen we een plan opstellen van de meest geschikte maaitijdstippen. 2. De berm De berm langs de Lennikse steenweg te Elingen ligt tussen de bebouwingskernen van het dorp Elingen en het gehucht Schoenbeek (begin van de Felix Wijnsstraat) in Oudenaken. Meer gedetailleerd begint het interessante bermgedeelte aan de kruising van de Lennikse steenweg en de Doornstraat en loopt die door tot aan een kapelletje op de Lennikse steenweg over ongeveer 800 meter. We vinden in de berm verschillende interessante vegetaties (zie fig.1). Het meest interessante gedeelte vinden we in A. Dit deel is ongeveer 200 meter lang. Verder op de berm is enkele jaren geleden een aanplanting gebeurt met inheems plantmateriaal aan de zelfde zijde. In B bevindt de berm zich aan de overzijde van de Lennikse steenweg. Het gaat hier om een tallud die begint aan de uitrit van een akker en doorloopt tot aan een kapelletje ongeveer 240 meter verderop. Dit gedeelte is op floristisch vlak veel minder waardevol, doch heeft het vrij hoge potenties indien het op gepaste wijze zou worden beheerd. Beide bermdelen A en B hebben een helling die naar het zuiden is gericht. Zo warmt de bodem er snel open ontstaat er een microklimaat, dat door koudbloedige soorten zoals dagvlinders veel wordt gebruikt. Fig. 1: situering van de percelen die in aanmerking komen voor een aangepast beheer
3 3. Dagvlinders Soorten Veel dagvlinders gebruiken de berm nu al om voedsel te zoeken, op te warmen en zelfs om zich voort te planten. Het gaat hier dan vooral om deel A dat heden veel schraler is. Deze schrale vegetaties bezitten zeer veel waardplanten (waar dagvlinders hun eitjes op afzetten) en nectarplanten (waar ze hun voedsel zoeken). Het bermgedeelte B bezit tot nu toe alleen nog maar algemene en meestal ruderale soorten zoals grote brandnetel en hoogproductieve grassen. (zie bijlage 1) Enkele dagvlinders die op de berm reeds zijn waargenomen zijn het icarusblauwtje, het bruin blauwtje, de kleine vuurvlinder, de oranje luzernevlinder, de koninginnepage, Hieronder worden de doelsoorten kort besproken. Bruin blauwtje Het bruin blauwtje is voor het eerst aangetroffen op de berm in deel A in Het ging toen om enkele exemplaren die er waarschijnlijk een kleine (tijdelijke) populatie hadden gevormd. Het blijft natuurlijk de vraag of ze er ook dit jaar nog zullen rondfladderen. Het bruin blauwtje vliegt in 2 generaties per jaar, de eerste van midden mei tot midden juni en een 2 de van begin juli tot eind september. Waardplanten: in de berm worden de eitjes mogelijk afgezet op zachte of kleine ooievaarsbek. Behoud: om bij het maaien niet alle rupsen te verwijderen is het voor het bruin blauwtje belangrijk dat er gefaseerd tewerk wordt gegaan. Hier een daar wat ruigere vegetatie met nectarplanten is gunstig. Wanneer het onmogelijk is om gefaseerd te werk te gaan kan me ook maaien na het vliegseizoen, eind september. Biotoopvereiste: waardplanten moeten in een open en lage vegetatie staan. De rupsen verpoppen op de grond. Icarusblauwtje Het icarusblauwtje komt momenteel voor op deel A van de berm. Het icarusblauwtje is vooral te vinden op vrij voedselarme graslanden met een lage vegetatie. Het icarusblauwtje vliegt in 2 generaties, de eerste vanaf begin mei tot begin juli en een 2 de vanaf juli tot midden september. Waardplanten: klaversoorten zoals gewone rolklaver, witte klaver, Behoud: zorgen voor een lage vegetatie met waardplanten (vooral gewone rolklaver) en gefaseerd maaien. Biotoopvereiste: ongeveer dezelfde als bij het bruin blauwtje maar het icarusblauwtje leeft op iets minder schrale gronden. Kleine vuurvlinder De kleine vuurvlinder komt momenteel vrij veel voor in deel A, dit komt waarschijnlijk door het grote aanbod aan waardplanten. Hij vliegt meestal in 2 generaties, de eerste van eind april tot midden juni, de 2 de vanaf begin juli tot begin oktober. (In zeer warme jaren kan er een 3 de generatie vliegen. Waardplanten: zuringsoorten zoals veldzuring en schapenzuring. Behoud en Biotoopvereiste: zelfde al bij vorige, zorgen voor voldoende waardplanten. Sleedoornpage De sleedoornpage is tot op heden nooit waargenomen op of langs de berm. Er staan wel enkele mooie struiken sleedoorn in de houtkant. Eventueel kunnen er enkele struiken sleedoorn extra worden aangeplant. Mogelijk komt de sleedoorn wel voor, onderzoek (door eitjes te zoeken) of een waarneming zal dit moeten uitwijzen.
4 De sleedoornpage vliegt in één generatie van eind juli tot midden september. Waardplanten: prunus-soorten zoals kers, pruim en sleedoorn Behoud en Biotoopvereiste: het is belangrijk dat de voornaamste waardplant (sleedoorn) voldoende aanwezig is en niet te drastisch wordt afgezet. Wanneer er moet gesnoeid worden gebeurt dit ook best gefaseerd om niet in één kaar alle eitjes te verwijderen. Sleedoornpages zijn ook gebaat bij het aanwezig zijn van opvallende zogenaamde bruidsbomen. Dit zijn bomen waar de sleedoornpages bij elkaar komen en paren. 4. Aangepast bermbeheer Een gepast bermbeheer moet ervoor zorgen dat de doelsoorten die hierboven zijn weergegeven, optimaal kunnen leven op de berm. Het zou optimaal zijn indien bepaalde soorten zich tenminste tijdelijk zouden kunnen voortplant op de berm. Momenteel heeft een deel van de berm al een vrij grote ecologische betekenis (deel A). Indien het aangepaste beheer wordt volgehouden zal ook het deel B een grote ecologische betekenis verwerven. Zo zullen die delen een belangrijke stapsteen (zie Fig. 2) vormen, die onder andere door vlinders gebruikt worden om zo ook andere terreinen te bereiken. Het beste beheer per bermdeel wordt hieronder kort geschetst. Deel A het meest schrale perceel: Hier is vooral een gefaseerd maaibeheer (met afvoer van het maaisel) heel belangrijk. Het kan geen kwaad om de meest schrale percelen sommige jaren over te slaan. De meest verruigde percelen worden minimum een keer per jaar gemaaid. Wanneer de meest schrale percelen wel worden gemaaid gebeurt dit best gefaseerd om niet alle rupsen af te voeren met het maaisel. Het aangeplante deel: Hier dient het huidige beheer worden voortgezet. Af en toe worden delen van de houtkant worden afgezet. Vooral bij de sleedoornstruiken dient dit gefaseerd te gebeuren. Mogelijk worden hier enkele jonge sleedoornstruikjes bij aangeplant. Deel B de relatief ruige berm met kleine stukjes schralere vegetatie: Dit deel van de berm is momenteel vrij ruig. Zeker de eerste jaren bestaat het beste beheer uit het maaien en afvoeren van de vegetatie. Best wordt er 2 keer per jaar gemaaid om de verschraling te versnellen. Wanneer de vegetatie schraler wordt kan overgegaan worden op een gefaseerd maaibeheer waarbij een maal per jaar wordt gemaaid. Fig. 2: de berm te Elingen als stapsteen naar andere gebieden
5 5. Bijlagen Bijlage 1: Korte vegetatiebepaling van de berm Deel B: Berm vanaf het kapelletje (plan: zie bijlage 2) 1 (8m) 2 (9m) grote brandnetel (Urtica dioica) grassen (Poaceae) 3 (8m, tot verlichtingspaal) paarse dovenetel (Lamium purpureum) fluitenkruid (Anthriscus sylvestris) 4 (38m, tot rioolrooster) grote brandnetel (Urtica dioica) fluitenkruid (Anthriscus sylvestris) vossenhol? 5 (140m, na kasseibaantje via Lenniksestw.) enkel kort bij fietspad grote brandnetel (Urtica dioica) fluitenkruid (Anthriscus sylvestris) grassen (Poaceae) 6 (40m, tot uitrit veld) grassen (Poaceae) iets minder productief dan bij 5 wikke sp. (Vicia sp.) Deel A: Berm hoek Elingen (plan: zie bijlage 3) A (7m, van p1-2, tussen sleedoornstruweeltjes) sleedoornscheuten (Prunus spinosa) wikke sp. (Vicia sp.) zachte ooievaarsbek (Geranium molle) gewone veldbies (Luzula campestris) zandraket (Arabidopsis thaliana) B (17m, van p2-5) zachte ooievaarsbek (Geranium molle) klaver sp. Een kleine soort gewone veldbies (Luzula campestris)
6 schermbloemige sp. C (van p5-7) braam sp. vergrassing d (6m, van p7-8) wikke sp. lichte vergrassing e (5m, van p8-9) zandraket (Arabidopsis thaliana) muizenoor (Hieracium pilosella) voederwikke (Vicia sativa) f (20m, van p9-12) zachte ooievaarsbek (Geranium molle) bekermos (Cladonia sp.) haarmos (Polytrichum sp.) g (60m, van p12-eik aan huis) vroegeling (Erophila verna)
7 Bijlage 2: enkele vlindersoorten Icarusblauwtje Kleine vuurvlinder Bruin blauwtje (bovenzijde) Bruin blauwtje (onderzijde) Bijlage 3 Zicht op de berm (deel A) met de kerk van Elingen op de achtergrond
BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP
BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP INTRODUCTIE Biodiversiteit: Biodiversiteit of biologische diversiteit is een graad van verscheidenheid aan levensvormen binnen een gegeven ecosysteem, bioom of een gehele planeet.
Nadere informatieBermenplan Assen. Definitief
Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595
Nadere informatieEcologisch bermbeheer
Ecologisch bermbeheer Bermbeheer -Onderhoud bomen en struiken snoeien, scheren, afzetten -Onderhoud grassen en kruidachtig gewas maaien, grazen -Onderhoud bodem plaggen, herstel na werkzaamheden ondergronds
Nadere informatieDAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS 2015 VLINDERMONITOR-VLINDERBIOTOOP. dagpauwoog
DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS 2015 VLINDERMONITOR-VLINDERBIOTOOP dagpauwoog Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland
Nadere informatieBermbeheer: ook voor plant en dier van knautia en knautiabij tot bruin dikkopje. Hasselt - 2 februari 2012 Kars Veling, De Vlinderstichting
Bermbeheer: ook voor plant en dier van knautia en knautiabij tot bruin dikkopje Kartering 650 kilometer bermen en holle wegen Zuid-Limburg en bepaling kwaliteit Belang van de bermen voor aandachtssoorten:
Nadere informatieZorgen om insecten. Insecten. Sinusbeheer Meanderend maaien voor insecten Alle kranten + tv kopten
Sinusbeheer Meanderend maaien voor insecten Alle kranten + tv kopten Zorgen om insecten Anthonie Stip anthonie.stip@vlinderstichting.nl Sinusbeheer meanderend Heeze maaien voor 31 insecten augustus Heeze
Nadere informatieBloemrijke bermen in Leiderdorp. behoort bij Speerpuntproject 1 Ecologische verbindingszones uit het Groenstructuurplan
Bloemrijke bermen in Leiderdorp behoort bij Speerpuntproject 1 Ecologische verbindingszones uit het Groenstructuurplan Opgesteld door: I. van der Wiel Afdeling: Beleid Datum: 25 augustus 2011 Inleiding
Nadere informatieOevers 2x maaien Oever 2
Oevers 2x maaien Oever 2 De vegetatie is rijk aan diverse soorten kruiden, zoals kattenstaart, grote waterweegbree en zwanebloem en behoort tot het Watertorkruidverbond (Oenanthion aquaticae). De vegetatie
Nadere informatieDagpauwoog Hoe ziet hij eruit? Wanneer vliegt hij? Waar kun je hem vinden? Waar leven de rupsen? Atalanta
Je hebt vast wel eens een vlinder gezien. Maar heb een vlinder wel eens goed bekeken? Weet je welke planten een rups lekker vindt? En weet je het verschil tussen dagvlinders en nachtvlinders? De vlinders
Nadere informatieDAGVLINDERS, OVERDAG VLIEGENDE NACHTVLINDERS EN MICROVLINDERS: AWZI-TERREIN 2009
DAGVLINDERS, OVERDAG VLIEGENDE NACHTVLINDERS EN MICROVLINDERS: AWZI-TERREIN 2009 KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT
Nadere informatie1 De iep of olm (Ulmus sp.)
Lieven Decrick Inleiding Recent ontstond uit de Natuurpunt afdeling Pajottenland, de afdelingskern Natuurpunt Pepingen. Binnen die kern werd bijna onmiddellijk ook een lokale vlinderwerkgroep in het leven
Nadere informatieVlindervriendelijk tuinieren. Jeroen Mentens 29/05/2011
Vlindervriendelijk tuinieren Jeroen Mentens 29/05/2011 Misvattingen? Mijn tuin is te klein. Ik woon in de stad. Daar zitten geen vlinders. Een vlindervriendelijke tuin ziet er te verwilderd uit. Ik heb
Nadere informatieWitjes in Waasland Noord
Witjes in Waasland Noord 1 klein geaderd witje Sp 45mm 2 klein koolwitje Sp 50mm 3 groot koolwitje groter witje Vvl punt zwart, klein recht afgesneden Vvl punt zwart, klein niet recht afgesneden, kartels
Nadere informatieInsectenvriendelijk graslandbeheer. in Midden-Friesland
Insectenvriendelijk graslandbeheer in Midden-Friesland 1 Waarom deze brochure Er zijn steeds minder insecten. Dat is zorgwekkend, want insecten zijn belangrijk voor de bestuiving van onze voedselgewassen
Nadere informatieBermbesluit. Aard : Besluit van de Vlaamse regering Over : maatregelen inzake natuurbehoud op de bermen beheerd door publiekrechtelijke rechtspersonen
Bermbeheer Beveren Bermbesluit Aard : Besluit van de Vlaamse regering Over : maatregelen inzake natuurbehoud op de bermen beheerd door publiekrechtelijke rechtspersonen Datum : 27/06/1984 Pagina B.S. :13392
Nadere informatieontheffing plan-mer plicht
ontheffing plan-mer plicht gewestelijk RUP albertknoop albertknoop februari 2014 GEMOTIVEERD VERZOEK BIJLAGEN OMGEVING - 3/02/2014-09002_TK_043c_bijlagen 2 OMGEVING 3/02/2014 09002_TK_043c_bijlagen Bijlage
Nadere informatieBijen en Landschapsbeheer
Bijen en Landschapsbeheer Hoe maken we het landschap bijenvriendelijk Wat betekent dat voor de biodiversiteit en de kwaliteit van het landschap Een selectie van de mogelijkheden Arie Koster -- www.bijenhelpdesk.nl
Nadere informatieQuick scan ecologie Jan Vermeerstraat te Rucphen
Quick scan ecologie Jan Vermeerstraat te Rucphen Quick scan ecologie Jan Vermeerstraat te Rucphen Auteur Opdrachtgever Projectnummer Ingen T. Ursinus Scanopy 12.144 concept november 2012 foto omslag Els
Nadere informatieDAGVLINDERS WOUDSE BOS 2013 VLINDERMONITOR
DAGVLINDERS WOUDSE BOS 2013 VLINDERMONITOR Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland http://twitter.com/#!/knnvafddelfland
Nadere informatieArgusvlinder Lasiommata megera
Argusvlinder Lasiommata megera Angelique Belfroid Mijn eerste ervaring met de Argusvlinder was een aantal jaren geleden in de Vlietepolder op Noord-Beveland. Terwijl ik over de onverharde weg liep, vlogen
Nadere informatieHOLLE WEGEN. module 6
HOLLE WEGEN Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave: algemeen definitie belang beheer beheer berm beheer schouder beheer wegdek Definitie? Hoofdstuk 2 Definitie? Definitie? topkam Belang? Hoofdstuk 2 Belang? Microklimaat:
Nadere informatieVerslag Eindejaars Plantenjacht 2015 Natuurgroep Kockengen
Verslag Eindejaars Plantenjacht 2015 Natuurgroep Kockengen Speuren naar bloeiende planten langs het Henri Dunantpad, 30 december 2015 foto: Pieter Hielema Theo van Schie Eindejaars Plantenjacht 2015 FLORON
Nadere informatieINVENTARISATIE DAGVLINDERS AWZI 2012
INVENTARISATIE DAGVLINDERS AWZI 2012 Sint-jacobsvlinder KNNV afdeling Delfland 1 Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT email: afdelingdelfland@knnv.nl
Nadere informatieAdvies Oranje zandoogje gemeente Emmen. December 2018
Advies Oranje zandoogje gemeente Emmen December 2018 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding. blz. 3 2. Huidige situatie Oranje zandoogje.. blz. 4 3. Voorwaarden leefgebied Oranje zandoogje. blz. 6 4. Adviezen met
Nadere informatieDAGVLINDERS TALUD A4 2010
DAGVLINDERS TALUD A4 21 KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 26 AC DELFT email: afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland
Nadere informatieBrabantse bijen behoeven betere bescherming (beknopte beschouwing betreffende beheer & beleid) Tim Faasen
Brabantse bijen behoeven betere bescherming (beknopte beschouwing betreffende beheer & beleid) Tim Faasen 1 Wilde bijen in Noord-Brabant 283 wilde soorten (81% van NL) 89 soorten dalend (31%); 64 soorten
Nadere informatieEcologische bij-structuur: het beheer
Ecologische bij-structuur: het beheer Bijvriendelijk beheer = ecologisch beheer Verschralingsbeheer Aanleg Beheer gras en kruidachtige vegetatie Beheer ruigtekruiden Beheer houtachtige vegetatie Beheer
Nadere informatieDAGVLINDERS TALUD A VLINDERMONITOR
DAGVLINDERS TALUD A4 2015 VLINDERMONITOR Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter:
Nadere informatieDe Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 21 augustus 2018
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 21 augustus 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een prima dag. In de loop van de dag werd het warmer, een beetje benauwd zelfs en wat mij betreft had er iets
Nadere informatieFladderen langs it Canterlân
Fladderen langs it Canterlân Verslag Vlinderberm 1991-2010 Wielenwerkgroep 2013 Deze rapportage is uitgevoerd door Bureau N in opdracht van de Wielenwerkgroep Bureau N Canterlandseweg 18 9061 CC Gytsjerk
Nadere informatieBetaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven. Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden
Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven: Maaibeheer stedelijk gebied en wegbermen Maaibeheer natuurterreinen Bosbeheer/
Nadere informatieBij-vriendelijk Beheer
Bij-vriendelijk Beheer Sabine van Rooij en Anjo de Jong, Wageningen Environmental Research 13 november 2018, Klantendag Benchmark Gemeentelijk Groen Waarom? Voor welke soorten? Bijen o 358 soorten in Nederland:
Nadere informatieAdvies betreffende het bermbeheerplan van de stad Peer
Advies betreffende het bermbeheerplan van de stad Peer Nummer: INBO.A.2990 Datum advisering: 18 augustus 2014 Auteur: Contact: Jan Van Uytvanck Marijke Thoonen (marijke.thoonen@inbo.be) Kenmerk aanvraag:
Nadere informatiePVM AKKERRANDENMENGSELS MATERIALEN. Telefoon 0316-248099 Telefax 0316-248083
PVM EENJARIG MENGSEL KRUIDENRIJKE ZOOM/BLOEMRIJK GRASLAND NR. 1 Doelsoort : Planten die van nature in Nederland op kleigronden voorkomen (=inheemse flora). Mengsel : Meerjarig mengsel met plantensoorten
Nadere informatieProvincie Zeeland. Zeeuwse bermen steeds bonter
Provincie Zeeland Zeeuwse bermen steeds bonter Een ecologisch beheerde berm ziet er aantrekkelijk uit. Vooral wandelaars en fietsers genieten daarvan. Het is u vast wel eens opgevallen in het voorjaar
Nadere informatieBermbeheer. een zeer complex verhaal dat loont voor mens, milieu en natuur. Luc Janssens dienst NTMB (Vlaamse overheid)
Bermbeheer een zeer complex verhaal dat loont voor mens, milieu en natuur Luc Janssens dienst NTMB (Vlaamse overheid) Overzicht presentatie Rode draad van aandachtspunten Inleiding Historiek voor 1984
Nadere informatieResultaten Tuinvlindertelling
Resultaten Tuinvlindertelling 2013 Aantal tellers In totaal telden 7747 Vlaamse gezinnen op 3 & 4 augustus de vlinders in hun tuin. Maar liefst 202.851 vlinders van 41 verschillende soorten werden in Vlaanderen
Nadere informatieDAGVLINDERS: WOUDSE BOS 2009
DAGVLINDERS: WOUDSE BOS 2009 KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT email: afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland
Nadere informatieBERMBEHEER IN BIERBEEK
BERMBEHEER IN BIERBEEK Platform Openbaar Groen Hasselt 02-02-2012 BERMBEHEER IN BIERBEEK 125 km wegbermen aan één klepelbreedte 20 mandagen klepelmaaier 130 mandagen maaien met bosmaaier Op basis van de
Nadere informatieDag, vlinders in de berm! Vlindervriendelijke inrichting en beheer van bermen, taluds en restgronden. lne. Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
Dag, vlinders in de berm! Vlindervriendelijke inrichting en beheer van bermen, taluds en restgronden 1 lne Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Ecologisch bermbeheer geraakt stilaan ingeburgerd bij
Nadere informatieMateriaal is gewonnen uit sloten en greppels langs de volgende wegen bij Arrierveld: Arrierveldweg, Noordelijke Dwarsweg, Dwarsweg en Boekweitakkers
16-12-03 Inventarisatie slootmateriaal Bokashikuilen Fix 8 december 2016 Materiaal is gewonnen uit sloten en greppels langs de volgende wegen bij Arrierveld: Arrierveldweg, Noordelijke Dwarsweg, Dwarsweg
Nadere informatieEcologische vegetatiebeheer van bermen, taluds van watergangen en greppels. in Drenthe buiten de natuurgebieden
Ecologische vegetatiebeheer van bermen, taluds van watergangen en greppels in Drenthe buiten de natuurgebieden Voor meer informatie over ecologisch groenbeheer www.bijenhelpdesk.nl www.bijenbeheer.nl Arie
Nadere informatieMIJN BERM BLOEIT! Foto: Joop Verburg
MIJN BERM BLOEIT! Foto: Joop Verburg Michiel Verhofstad Edwin Dijkhuis Groene aders Buiten bos- en natuurgebieden is er voor wilde planten vooral nog plek in bermen, water / slootkanten, parken en braakliggend
Nadere informatieWaarnemingen dagvlinders in Waasland-Noord in 2016
Waarnemingen dagvlinders in Waasland-Noord in 2016 Koevinkje en Bruin Zandoogje foto Marc Gevers @ Steengelaag Waarnemingen dagvlinders in Waasland-Noord in 2016 waarnemingen.be 2016: 3383 waarnemingen
Nadere informatieDAGVLINDERS TALUD A VLINDERMONITOR
DAGVLINDERS TALUD A4 2012 VLINDERMONITOR zwartsprietdikkopje KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT Email: afdelingdelfland@knnv.nl
Nadere informatieBeheeradvies zilveren maan Kaleweg
Beheeradvies zilveren maan Kaleweg Beheeradvies zilveren maan Kaleweg 2 De Vlinderstichting 2018 / Beheeradvies zilveren maan Kaleweg Beheeradvies zilveren maan Kaleweg Tekst Anthonie Stip Rapportnummer
Nadere informatieVlinderstichting na kwart eeuw nog steeds hard nodig
Vlinderstichting na kwart eeuw nog steeds hard nodig Met sommige vlinders gaat het goed. Maar helaas zijn er meer soorten te vinden die het moeilijk hebben. Versnippering, klimaatverandering en andere
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) (d.d. 14 mei 2014) Nummer 2935
van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) (d.d. 14 mei 2014) Nummer 2935 Onderwerp Provinciaal maaibeleid en bermbeheer: bescherming broedvogels en andere dieren Aan de leden van Provinciale
Nadere informatieWaarom Ecologisch Bermbeheer?
Bijeenkomst 1 21 maart 2019 Waarom Ecologisch Bermbeheer? Stichting Landschapsbeheer Gelderland Bijzondere bermbewoners in Gelderland. Onlangs verschenen rapportage van provincie Gelderland: Introductie
Nadere informatieVerslag Solabio Dijkendag Assenede (B) 24 juni 2011
Verslag Solabio Dijkendag Assenede (B) 24 juni 2011 Deze dijkendag werd georganiseerd door de Provinciale Landbouwkamer Oost Vlaanderen en Stichting Landschapsbeheer Zeeland in het kader van het project
Nadere informatieWERKPROTOCOLLEN VOOR WERKZAAMHEDEN IN HET KADER VAN BESTENDIG BEHEER EN ONDERHOUD.
WERKPROTOCOLLEN VOOR WERKZAAMHEDEN IN HET KADER VAN BESTENDIG BEHEER EN ONDERHOUD. In onderstaande werkprotocollen geeft de tabel aan waneer de werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd. In de tabel wordt
Nadere informatieDe verschillen tussen de onderhoudsniveaus basis en accent zijn aangegeven in de tekst door middel van een onderstreping.
BIJLAGE A. BEELDBOEK GROEN KERNEN In de wijken krijgt de openbare ruimte een gemiddelde kwaliteit. Dit onderhoudsniveau noemen we basis. In de wijken dragen inwoners vervolgens zelf bij aan het beheer
Nadere informatieJohan de Wittlaan 2 te Woerden
Johan de Wittlaan 2 te Woerden Actualisatie ecologisch onderzoek V. Nederpel R. de Beer 2012 Opdrachtgever Bolton Ontwikkeling Van der Goes en Groot ecologisch onderzoeks- en adviesbureau Bovendijk 35-G
Nadere informatieNotitie Verlagen maaifrequentie bermen 2013
Notitie Verlagen maaifrequentie bermen 2013 Inleiding. Met de vaststelling van de Perspectiefnota 2013-2016 (PPN) heeft de gemeenteraad ingestemd met het voorstel (TBB 3.6.8 Voorstel 7) om voor het deel
Nadere informatieLimoniet. Natuurstudietijdschrift van de Natuurpunt regio Vlaamse Ardennen plus. Jaargang 1 nummer ISSN
ISSN 2030-0069 Limoniet Natuurstudietijdschrift van de Natuurpunt regio Vlaamse Ardennen plus Jaargang 1 nummer 1 2008 Bijlage bij Meander - 6de jaargang nr.1 jan-feb-maa 2008 1 Limoniet 2008, 1: 22-28
Nadere informatieHans Hollander Rapport 29 8 februari Dagvlinderwaarnemingen in en om Wijchen 2004 t/m 2013
Hans Hollander Rapport 29 8 februari 2014 Dagvlinderwaarnemingen in en om Wijchen 2004 t/m 2013 Hans Hollander Oudelaan 2005 6605 SC Wijchen 024-6412564 hanshollander@xmsnet.nl Overige publicaties: 1 Hollander,
Nadere informatieInheems zaaizaad. Gehakkelde aurelia op Knoopkruid
Inheems zaaizaad Inleiding Gebruik van zaaizaad om een bloemrijke flora te verkrijgen en om insecten als vlinders en bijen te bevoordelen is populair en wint steeds meer terrein. Daarbij wordt de ingeschatte
Nadere informatieAanleg & beheer van bloemenweides. Warme Winteravonden in 't Dijleland
Aanleg & beheer van bloemenweides Warme Winteravonden in 't Dijleland Wat en waarom een bloemenweide? Soorten bloemenweides Aanleg en beheer van een bloemenweide WWW.ECOFLORA.BE Wat is een bloemenweide?
Nadere informatieWat hebben bijen nodig?
Wat hebben bijen nodig? Plek om te nestelen en te schuilen Genoeg voedsel Bijen zijn volledig afhankelijk van bloemen: stuifmeel (bouwstof) en nectar (brandstof). Hoe meer floristische diversiteit, hoe
Nadere informatieDe buxusmot: Glyphodes perspectalis (syn. Diaphania perspectalis)
De buxusmot: Glyphodes perspectalis (syn. Diaphania perspectalis) Lepidoptera, fam. Crambidae Waardplanten Buxussoorten zoals Buxus microphylla, B. sempervirens en B. sinica. Geografische verspreiding
Nadere informatieagenda oefenmiddag 14 februari 2018
Na de zoektocht naar de rups van de kleine ijsvogelvlinder in het Stroperbos schreef Marc in een mail van 11 oktober 2017 dat hij graag in februari 2018 een lokale oefenmiddag wilde organiseren: herkennen
Nadere informatieVoorwoord. We zijn ervan overtuigd dat iedereen die het vlinderleerpad volgt veel zal bijleren en zal kunnen genieten van een prachtig stukje Lokeren.
Vlinderleerpad Voorwoord De zomer is één en al uitbundigheid! Bomen, struiken, bloemen, gewassen, laten zich van hun aantrekkelijkste kant zien. Met hun fantastische kleurenpracht en hun zoete geuren
Nadere informatieGroen is saai. Kennisdag: Natuur in de stad, hoe doe je dat? Kars Veling Meer natuur in de stad, hoe doe je dat? 24/11/2016.
Groen is saai Kennisdag: Natuur in de stad, hoe doe je dat? Groen is saai Meer kleur, meer leven in de stad 1 2 3 Drie typen vlinders Kroeglopers: Natuurvlinders: Stadsnatuurvlinders: Voorbeelden van waardplanten
Nadere informatieKleine parelmoervlinder Issoria lathonia
Kleine parelmoervlinder Issoria lathonia Ralf Joosse Soortbeschrijving De Kleine parelmoervlinder is een vrij kleine soort, met een vleugelspanwijdte van slechts 35-45 mm. Toch is het een opvallende verschijning
Nadere informatiePlanten voor Vlinders en Rupsen
Bont zandoogje Rups (gestreepte) witbol Groot dikkopje Rups (gestreepte) witbol Bruin zandoogje Rups (rood) zwenkgras Distelvlinder Rups akkerdistel Bruin zandoogje Rups algemene grassoorten Groot dikkopje
Nadere informatieDAGVLINDERS, OVERDAG VLIEGENDE NACHTVLINDERS EN MICROVLINDERS AWZI-TERREIN 2010
DAGVLINDERS, OVERDAG VLIEGENDE NACHTVLINDERS EN MICROVLINDERS AWZI-TERREIN 21 KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 26 AC DELFT
Nadere informatieOverzicht van de beschreven dagvlinders:
1 Overzicht van de beschreven dagvlinders: SOORT Blz. Atalanta 2 Bont dikkopje 3 Bond zandoogje 4 Boomblauwtje 5 Citroenvlinder 6 Dagpauwoog 7 Distelvlinder 8 Eikenpage 9 Gehakkelde aurelia 10 Groot dikkopje
Nadere informatieAanvullend natuuronderzoek TATA. tbv tijdelijke natuur
Aanvullend natuuronderzoek TATA tbv tijdelijke natuur 2017 Aanvullend natuuronderzoek TATA tbv tijdelijke natuur C. van den Tempel & V. Ronde 2017 Projectleider Afdeling Opdrachtgever Financiering Foto
Nadere informatieKleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer. Context: steeds minder insecten. -76% insectenbiomassa Anthonie Stip
Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer Context: steeds minder insecten Anthonie Stip 1 juni 2018 anthonie.stip@vlinderstichting.nl @birdingstip -76% insectenbiomassa 1 Insectenverlies vooral na mei Biodiversiteit
Nadere informatieVlinders. Tijdstip: op een mooie zonnige dag in mei, juni of juli
KB8 Tijdsinvestering: 45 minuten 1/2 3/4 5/6 7/8 lente zomer herfst winter Vlinders. Tijdstip: op een mooie zonnige dag in mei, juni of juli 1. Inleiding Vlinders in alle kleuren en maten spreken de mensen
Nadere informatieBureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode
Bureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode Natuurwaardenkaart Voor het inventariseren van de natuurwaarden van Heemstede zijn in het rapport Natuurwaardenkaart van Heemstede Waardering van
Nadere informatieEcologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam
Ecologisch Beheer Speeldernis.nl, Rotterdam Inleiding Koen van der Hauw Ecologisch: Aandacht voor mens Aandacht voor inheemse planten en dieren Aandacht voor milieu Groenling: Ecologisch Beheer 2 Opbouw
Nadere informatieKennisdag 8 juni B Connect: meer biodiversiteit op bedrijventerreinen
Kennisdag 8 juni 2017 2B Connect: meer biodiversiteit op bedrijventerreinen Fotogroep ISO 400 Het beheerplan Met dank aan Jens Verwaerde (Natuurpunt) Een goed beheerplan versterkt biodiversiteit werkt
Nadere informatieKansen voor (wilde) bestuivers in bermen. Iñaki Colpaert
Kansen voor (wilde) bestuivers in bermen Iñaki Colpaert inaki.colpaert@oost-vlaanderen.be 09-10-2018 Milieucontract Samenwerking tussen Provincie & Oost-Vlaamse gemeenten Ondersteuning en advies op maat
Nadere informatieVERSLAG DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS VLINDERROUTE boomblauwtje
VERSLAG DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS VLINDERROUTE 2015 boomblauwtje Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland
Nadere informatieInsecten in grasbermen: kansen, maar geen wonderen. Jinze Noordijk, Theo Zeegers EIS Kenniscentrum Insecten (Naturalis)
Insecten in grasbermen: kansen, maar geen wonderen Jinze Noordijk, Theo Zeegers EIS Kenniscentrum Insecten (Naturalis) Variatie in bermen grazige berm op klei berm met heide berm met bomen Schrale berm
Nadere informatieDe patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen.
De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. Tekeningen Ciel Broeckx, juni 2010. 1 De Europese Unie heeft in 2002 afgesproken om het verlies aan biodiversiteit
Nadere informatieLang bloeiende inheemse vaste planten voor bijen en vlinders
www.bloembergecologie.com Lang bloeiende inheemse vaste planten voor bijen en vlinders Bakkers, Sanne; Bloemberg, Mark HAS Hogeschool s-hertogenbosch, 26 juni 2015 Bloemberg M.S. 07-05-2017 1 Lang bloeiende
Nadere informatieVlinders kijken. op Landgoed Schothorst
Vlinders kijken op Landgoed Schothorst Enke Kleine vos erdpa In de maanden mei tot en met september zie je ze vliegen: eeg vandaag ga je op zoek naar s. In dit boekje s!iveook nst Du vind je allerlei spelletjes
Nadere informatieMeer wilde bijen in en om stedelijk gebied
Meer wilde bijen in en om stedelijk gebied Arie Koster Slobkousbij Wilde bijen, met uitzondering van de meest algemene hommels, zag je vroeger nauwelijks in het stedelijke groen. Het openbaar groen werd
Nadere informatieCursus Dagvlinders van bij ons. Samenstelling : Nobby Thys, Bewerking: Joeri Cortens
Cursus Dagvlinders van bij ons Samenstelling : Nobby Thys, Bewerking: Joeri Cortens Warmtehuishouding Eikenpage Kop Antennen: verdikt uiteinde Facetogen: 3.000-18.000 -> mozaïek (blauw, groen, [rood])
Nadere informatieMeer dan gras. Terreinstudie in de Bourgoyen
Meer dan gras Terreinstudie in de Bourgoyen Stad Gent - Educatieve Diensten - Natuur- en Milieucentrum De Bourgoyen - 2018 Driepikkelstraat 32, 9030 Mariakerke - ( 09 226 15 01-7 bourgoyen.educatie@stad.gent
Nadere informatieLandschappelijke inpassing sportvelden VVLK
Projectbureau Ploegdriever, Kasteelselaan 60, 6574 AJ Ubbergen email: info@ploegdriever.nl website: www.ploegdriever.nl KvK: 09117355 / Bankrek: 128309407 IBAN: NL71 RABO 0128 3094 07 BIC: RABONL2U Landschappelijke
Nadere informatieHandhaven van bloemrijke bermen in gemeente Zoetermeer
Bijenhelpdesk 2017-9 Handhaven van bloemrijke bermen in gemeente Zoetermeer Fabrice Ottburg en Menno Reemer, 16 januari 2018, definitief. Contactgegevens: Dhr. Fabrice Ottburg Dhr. Menno Reemer Wageningen
Nadere informatieBeheer van een gangbaar graslandperceel
Graslandperceel Een graslandperceel heeft een vegetatie met vooral grassen, maar ook met meerjarige, overblijvende kruiden. Gangbaar beheerde percelen bestaan voor bijna 100% uit hoogproductieve grassen.
Nadere informatieRuimtelijke randvoorwaarden Inpassing Solarpark Transberg. November 2016
Ruimtelijke randvoorwaarden Inpassing Solarpark Transberg November 2016 Opstelling solarpanelen Achter de transberg en het toekomstige Solarpark bevindt zich de rivier. Het is wenselijk om zichtlijnen/doorzichten
Nadere informatieSinusbeheer. symposium Eindhoven 16 maart 2017
Sinusbeheer symposium Eindhoven 16 maart 2017 Waarschuwing! Niet voor gevoelige botanische terreinbeheerders! Oorsprong Sinusbeheer Ontwikkeld in verruigd en deels verbost reservaat De Venne in beheer
Nadere informatieParticulier Natuurbeheer bloemrijk grasland in Groot Mijdrecht Noord-Oost
Particulier Natuurbeheer bloemrijk grasland in Groot Mijdrecht Noord-Oost De laatste jaren heeft de provincie in Groot Mijdrecht Noord-Oost gronden aangekocht voor de ontwikkeling van natuur. Natuurmonumenten
Nadere informatieBeleid Natuurvriendelijk maaien gestart in 2015.
Beleid Natuurvriendelijk maaien gestart in 2015. Natuurvriendelijk maaien is in 2015 opgestart en heeft zich steeds verder ontwikkeld. Het heeft geresulteerd in het onderstaande maaiplan dat in het voorjaar
Nadere informatieWAT IS EEN HOUTWAL OF HOUTSINGEL?
WAT WAT IS EEN HOUTWAL OF HOUTSINGEL? Houtwallen en -singels zijn lange stroken grond begroeid met struiken en bomen. De diverse benamingen duiden op een verschillende ontstaansgeschiedenis. Hout- of boswallen
Nadere informatieOnderzoeksverslag Vlinderdiverstiteit in natuurgebied de Kwebben
Onderzoeksverslag Vlinderdiverstiteit in natuurgebied de Kwebben Welke maatregelen zijn nodig om meer vlinders (en soorten) een ideale leefomgeving te bieden in natuurgebied de Kwebben? Gemaakt door Opleiding
Nadere informatiePERCEEL 3: Izegem, Moorslede en Houthulst ID 3.1. Rhodesgoed Izegem DOMEINEN EN LOCATIE. GSM:
PERCEEL 3: Izegem, Moorslede en Houthulst ID 3.1 DOMEINEN EN LOCATIE Rhodesgoed Izegem TOEZICHTHOUDEND AMBTENAAR Mathieu Foré, boswachter GSM: 047967 95 76 e-mail: mathieu.@lne.vlaanderen.be BESCHRIJVING
Nadere informatieInventarisatie Dotterbloemen Rietlanden Kockengen. April 2012
Inventarisatie Dotterbloemen Rietlanden Kockengen April 2012 Dotterbloem inventarisatie voorjaar 2012 Op verzoek van Staatsbosbeheer zijn de dotterbloemen in de rietlanden bij Kockengen geïnventariseerd
Nadere informatieWaarom ecologisch beheer? Hoe krijgen fauna en flora een kans? Een berm als ecosysteem 1/6
Waarom ecologisch beheer? 1 Vlaanderen heeft zoveel wegen dat de totale oppervlakte van alle wegbermen samen bijna zo groot is als de totale oppervlakte erkend natuurreservaat. Ecologisch bermbeheer kan
Nadere informatieGroenbeheer met oog voor bijen
Groenbeheer met oog voor bijen Voorbeelden van bijenvriendelijk beheer in openbaar groen toepasbaar in Groningen, Friesland en Drenthe Arie Koster Voor meer informatie voor ecologisch groenbeheer voor
Nadere informatieS100. SLEEDOORNPAGE Thecla betulae. Beschermingsstatus. Belangrijke leefgebieden. Korte soortbeschrijving. Soortkenmerken.
SLEEDOORNPAGE Thecla betulae (foto Vangompel W.) Beschermingsstatus Rode lijstcategorieën /? Beschermingsstatus ja nee Habitatrichtlijnsoort II IV Vogelrichtlijnsoort ja nee N A K Z B U V Belangrijke leefgebieden
Nadere informatieDe klasse Lepidoptera of gewoon de Vlinders
De klasse Lepidoptera of gewoon de Vlinders Net als over de Libellen moeten we over de vlinderinventarisatie van de Potpolder zeggen dat, bij gebrek aan kennis, we eigenlijk niet volledig zullen zijn.
Nadere informatieHet wel en wee van het gentiaanblauwtje in Kampina
Het wel en wee van het gentiaanblauwtje in Kampina. 1970-2011 Bert van Rijsewijk Van Aelstlaan 31, 5503BB Veldhoven Tel: 040 2539971 e-mail: bert.riet.v.rijsewijk@hccnet.nl Inhoud INLEIDING.... 3 HET GENTIAANBLAUWTJE....
Nadere informatieVeldwerkweek opdracht
Veldwerkweek opdracht Nadine van Popering Lizette Zwemer Carlijn Brekelmans Commentaar/verbeterpunten De concepten zijn niet heel duidelijk, deze moeten dus beter naar voren komen. Geef bijvoorbeeld aan
Nadere informatie