MIJN BERM BLOEIT! Foto: Joop Verburg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "MIJN BERM BLOEIT! Foto: Joop Verburg"

Transcriptie

1 MIJN BERM BLOEIT! Foto: Joop Verburg Michiel Verhofstad Edwin Dijkhuis

2 Groene aders Buiten bos- en natuurgebieden is er voor wilde planten vooral nog plek in bermen, water / slootkanten, parken en braakliggend terrein. In sterk agrarische gebieden vaak minder dan 1% Habitat en verspreiding via Lijnvormige elementen, zoals bermen en slootkanten. Hier groeien ook belangrijke voedsel- en waardplanten voor insecten zoals vlinders. Voorbeeld: Wegvlakken 2/17

3 Mijn berm bloeit! Maar, recent: Verontrustende signalen over de snelle achteruitgang van karakteristieke planten van schrale bermen 3/17

4 Veranderingen bermflora Echte Guldenroede Dicht havikskruid Blauwe knoop Trend Drenthe: - 54% - 36% - 61% Foto s: Piet Bremer, Otto Zijlstra en Joop Verburg 4/17

5 Veranderingen bermflora Foto: Bert Verbruggen Foto: Joop Verburg Foto: Rense Haveman Foto: Lia Douma Foto: Joop Verburg 5/17

6 Veranderingen bermflora Raapzaad Jacobskruiskruid Late guldenroede Trend Drenthe: + 880% + 940% + 230% Foto s: Edwin Dijkhuis, Willem Braam, Willie Riemsma en Peter Meininger 6/17

7 7/17 Boerenlandvlinders

8 8/17

9 Mijn berm bloeit! DOEL: Aandacht voor de achteruitgang van de bloemen in onze bermen en de boerenlandvlinders die hiervan afhankelijk zijn En daar hebben we jullie hulp bij nodig! Je kunt op verschillende manieren een bijdrage leveren: 1. Deel je ervaringen over bermbeheer via de app Vlindermee 2. Noteer nectarplanten tijdens het lopen van een vlinderroute 3. Inventariseer bermtrajecten van 100 meter op (nectar)planten 9/17

10 1. Deel je ervaringen via de app Vlindermee Geef waarnemingen door: Meld vlinders en enkele eenvoudig herkenbare nectarplanten, in een straal van 50 meter rond de meldlocatie. De app heeft een eenvoudige determinatiehulp. Deel je ervaringen: Meld goed of slecht beheerde bermen, met een foto en je ervaring erbij Denk aan bv: te vaak of te vroeg gemaaid, geen bloeiende nectarplanten meer aanwezig. De bermen worden getoond op kaart in de app en op vlinderstichting.nl/mijnbermbloeit. 10/17

11 2. Noteer nectarplanten tijdens het lopen van een vlinderroute Verband tussen het bloemenaanbod en de afname van dagvlinders Herhaling van het onderzoek in is waardevol! 11/17

12 3. Inventariseer bermtrajecten Doel: Inzicht in de bloemenrijkdom en het nectaraanbod in wegbermen. Meedoen is eenvoudig: 1. Kies een moment tussen 1 mei en 1 oktober 2. Kies een geschikte berm: Buiten de bebouwde kom Grenzend aan een (fiets)pad of weg 3. Inventariseer 100 meter berm door om de tien meter de nectarplanten te noteren die binnen 1 meter van je af staan. Ook niet bloeiende planten doen mee. 4. Geef de resultaten door op floron.nl/bermen. Hier kun je ook het getelde bermtraject op kaart intekenen. 12/17

13 3. Inventariseer bermtrajecten Keuze nectarplanten gebaseerd op: Bloembezoek boerenlandvlinders in Drenthe (Dijkstra et al. 2003, Vlinderwerkgroep Drenthe); Aangevuld met algemeen voorkomende bermplanten met een hoge nectarproductie (Ontwikkelingen in de bermvegetatie langs Rijkswegen ) 13/17

14 3. Inventariseer bermtrajecten Wat doen we met de gegevens? Op basis van de inventarisatiegegevens berekenen we per berm: De Bloemenrijkdom NECTARINDEX De Nectarproductie Wat zegt de NECTARINDEX? Hoe hoger de nectarindex hoe meer nectar er gedurende het jaar te halen is voor boerenlandvlinders en andere insecten. 14/17

15 Tussenstand seizoen 2017 Veel bermen geteld Landelijk 1040 bermen geteld ~250 deelnemers (~10 Drenthe) Kaart met de nectarindex soms evenwichtig beeld, soms focus op alleen goede of slechte bermen In 2018 gaan we door en hopen we een landsdekkend beeld te krijgen! 15/17 Gegevens: Laurens Sparrius (FLORON)

16 Drentse bermen top-10: meer schrale soorten Top 10 Drenthe Top 10 Nederland Paardenbloem 110 Smalle weegbree 98 Witte klaver 81 Rode klaver 80 Gewone berenklauw ^ 59 Veldzuring ^ 58 Scherpe boterbloem ^ 57 Kropaar 56 Duizendblad 54 Hondsdraf ^ 54 Smalle weegbree 782 Witte klaver 650 Paardenbloem 649 Rode klaver 615 Duizendblad 573 Kropaar 553 Gewone berenklauw ^ 482 Kruipende boterbloem 478 Veldzuring ^ 476 Grote weegbree /17

17 Ervaringen Locaties uit het verleden herbezocht. (Ru Bijlsma) Stappen worden gezet! Vb. gem. Hilvarenbeek beheer aangepast n.a.v. waarnemingen uit project! (Maarten Mandos in PLANTEN 6) 17/17

18 Doe mee! Door: Vanaf volgend jaar april/mei weer waarnemingen doorgeven. Om representatief & landsdekken beeld te krijgen: Goede en slechte bermen bekijken (voorkom bias!) Goede bermen maatregelen om te behouden Slechte bermen anders beheren Als beheerder: betrek burgers, laat ze meedoen met dit project! 18/17

19 Dank voor jullie aandacht! Foto: Joop Verburg Voor meer informatie over de campagne Mijn berm bloeit: floron.nl/bermen vlinderstichting.nl/mijnbermbloeit 19/17

Meer dan gras. Terreinstudie in de Bourgoyen

Meer dan gras. Terreinstudie in de Bourgoyen Meer dan gras Terreinstudie in de Bourgoyen Stad Gent - Educatieve Diensten - Natuur- en Milieucentrum De Bourgoyen - 2018 Driepikkelstraat 32, 9030 Mariakerke - ( 09 226 15 01-7 bourgoyen.educatie@stad.gent

Nadere informatie

Bermbeheer: ook voor plant en dier van knautia en knautiabij tot bruin dikkopje. Hasselt - 2 februari 2012 Kars Veling, De Vlinderstichting

Bermbeheer: ook voor plant en dier van knautia en knautiabij tot bruin dikkopje. Hasselt - 2 februari 2012 Kars Veling, De Vlinderstichting Bermbeheer: ook voor plant en dier van knautia en knautiabij tot bruin dikkopje Kartering 650 kilometer bermen en holle wegen Zuid-Limburg en bepaling kwaliteit Belang van de bermen voor aandachtssoorten:

Nadere informatie

Het Nieuwe Strepen op zijn Drents. Bloemrijke akker, bij Zuidvelde, juli 2013

Het Nieuwe Strepen op zijn Drents. Bloemrijke akker, bij Zuidvelde, juli 2013 Het Nieuwe Strepen op zijn Drents Bloemrijke akker, bij Zuidvelde, juli 2013 Floronproject Het Nieuwe Strepen Wat is er nieuw aan? Voordelen t.o.v. het oude strepen Waarom dubbel strepen? Eerste resultaten

Nadere informatie

BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP

BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP INTRODUCTIE Biodiversiteit: Biodiversiteit of biologische diversiteit is een graad van verscheidenheid aan levensvormen binnen een gegeven ecosysteem, bioom of een gehele planeet.

Nadere informatie

Meetnet vlinders. Aantal vlinders. Augustus Beste teller,

Meetnet vlinders. Aantal vlinders. Augustus Beste teller, Meetnet vlinders Augustus 2019 Beste teller, Gelukkig is augustus een stuk minder heet dan juli (al zou het de komende dagen best nog wel warm kunnen worden). Vaak prima telweer dus. Met op sommige plekken

Nadere informatie

Zijn Limburgse bermen lokale natuurgebieden?

Zijn Limburgse bermen lokale natuurgebieden? Zijn Limburgse bermen lokale natuurgebieden? Pilootproject 2016 Natuurwaarde van bermen in kaart brengen Samen met 5 proefgemeenten Bilzen, Gingelom, Lanaken, Riemst, Zutendaal 5 bermen per gemeente =

Nadere informatie

Advies Oranje zandoogje gemeente Emmen. December 2018

Advies Oranje zandoogje gemeente Emmen. December 2018 Advies Oranje zandoogje gemeente Emmen December 2018 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding. blz. 3 2. Huidige situatie Oranje zandoogje.. blz. 4 3. Voorwaarden leefgebied Oranje zandoogje. blz. 6 4. Adviezen met

Nadere informatie

Soortensamenstelling van de Kamgrasweiden

Soortensamenstelling van de Kamgrasweiden Soortensamenstelling van de Kamgrasweiden Grassen Kruiden Vlinderbloemigen Kamgras Madeliefje Witte klaver Engels raaigras Paardenbloem Rode klaver Beemdlangbloem Scherpe boterbloem Kleine klaver Ruw beemdgras

Nadere informatie

Oeverplanten in Lelystad

Oeverplanten in Lelystad Oeverplanten in Lelystad Inleiding Lelystad is rijk aan water. Binnen de bebouwde kom is een blauwe dooradering aanwezig van talloze wateren. Om de waterbergingscapaciteit te vergroten en de leefomgeving

Nadere informatie

Wat hebben bijen nodig?

Wat hebben bijen nodig? Wat hebben bijen nodig? Plek om te nestelen en te schuilen Genoeg voedsel Bijen zijn volledig afhankelijk van bloemen: stuifmeel (bouwstof) en nectar (brandstof). Hoe meer floristische diversiteit, hoe

Nadere informatie

Bermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen

Bermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen Bermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen 1. Inleiding In het dichtbebouwde Vlaanderen zijn bermen overal te vinden. Meestal vervullen ze een vrij belangrijke ecologische rol,

Nadere informatie

Bermenplan Assen. Definitief

Bermenplan Assen. Definitief Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595

Nadere informatie

PVM AKKERRANDENMENGSELS MATERIALEN. Telefoon 0316-248099 Telefax 0316-248083

PVM AKKERRANDENMENGSELS MATERIALEN. Telefoon 0316-248099 Telefax 0316-248083 PVM EENJARIG MENGSEL KRUIDENRIJKE ZOOM/BLOEMRIJK GRASLAND NR. 1 Doelsoort : Planten die van nature in Nederland op kleigronden voorkomen (=inheemse flora). Mengsel : Meerjarig mengsel met plantensoorten

Nadere informatie

Werkbladen landschapsstudie

Werkbladen landschapsstudie Werkbladen landschapsstudie Naam: Start aan Noteer en duid aan op je kaart: Bos plantage - weide akker bebouwing Op welke hoogte ligt?. Op welke hoogte ligt het kruispunt?. Welk is het verschil tussen

Nadere informatie

Advies betreffende het bermbeheerplan van de stad Peer

Advies betreffende het bermbeheerplan van de stad Peer Advies betreffende het bermbeheerplan van de stad Peer Nummer: INBO.A.2990 Datum advisering: 18 augustus 2014 Auteur: Contact: Jan Van Uytvanck Marijke Thoonen (marijke.thoonen@inbo.be) Kenmerk aanvraag:

Nadere informatie

Achtergrondinformatie

Achtergrondinformatie 1 Achtergrondinformatie Planten groeien niet willekeurig door elkaar. Afhankelijk van verschillende milieufactoren (grondsoort, waterstand, zon, schaduw, betreding, bemesting, enz.) kunnen we verschillende

Nadere informatie

Ecologische vegetatiebeheer van bermen, taluds van watergangen en greppels. in Drenthe buiten de natuurgebieden

Ecologische vegetatiebeheer van bermen, taluds van watergangen en greppels. in Drenthe buiten de natuurgebieden Ecologische vegetatiebeheer van bermen, taluds van watergangen en greppels in Drenthe buiten de natuurgebieden Voor meer informatie over ecologisch groenbeheer www.bijenhelpdesk.nl www.bijenbeheer.nl Arie

Nadere informatie

Kleine schorseneer aan het infuus voortgang herstelplan in Drenthe

Kleine schorseneer aan het infuus voortgang herstelplan in Drenthe Kleine schorseneer aan het infuus voortgang herstelplan in Drenthe WFD-dag, 28 februari 2015 Edwin Dijkhuis Dit project wordt uitgevoerd en mogelijk gemaakt door: Foto: Peter Meininger Portret: Kleine

Nadere informatie

Landelijke Vlinderdag Landelijke Vlinderdag 2 maart 2019

Landelijke Vlinderdag Landelijke Vlinderdag 2 maart 2019 Landelijke Vlinderdag 2019 Landelijke Vlinderdag 2019 #vlinderdag Wist u dat De Vlinderstichting dit jaar 36 jaar bestaat? Argusvlinder telweekend 17 19 mei 2019 Ook (juist) waar je denkt dat hij weg is.

Nadere informatie

Zorgen om insecten. Insecten. Sinusbeheer Meanderend maaien voor insecten Alle kranten + tv kopten

Zorgen om insecten. Insecten. Sinusbeheer Meanderend maaien voor insecten Alle kranten + tv kopten Sinusbeheer Meanderend maaien voor insecten Alle kranten + tv kopten Zorgen om insecten Anthonie Stip anthonie.stip@vlinderstichting.nl Sinusbeheer meanderend Heeze maaien voor 31 insecten augustus Heeze

Nadere informatie

357 soorten wilde bijen in Nederland. Wereldwijd c. 20,000 soorten

357 soorten wilde bijen in Nederland. Wereldwijd c. 20,000 soorten 357 soorten wilde bijen in Nederland Wereldwijd c. 20,000 soorten Bijen zijn kwetsbaar en robuust tegelijk Kustbehangersbij, Megachile maritima Staatsbosbeheer reservaat Plak 17, Terschelling Pluimvoetbij,

Nadere informatie

Onkruid in kassen Westland

Onkruid in kassen Westland Onkruid in kassen Westland C.J. Nonhof KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland

Nadere informatie

Creëren kruidenrijkgrasland

Creëren kruidenrijkgrasland Creëren kruidenrijkgrasland Nick van Eekeren Jan de Wit Projecten: Winst en Weidevogels, Koeien & Kruiden Partners: Van Hall Larenstein, VIC, PPP-Agro Kruidenrijk grasland op boerenland Vroeger extensieve

Nadere informatie

Nieuwsbrief Plantenwerkgroep KNNV Regio Alkmaar

Nieuwsbrief Plantenwerkgroep KNNV Regio Alkmaar Nieuwsbrief Plantenwerkgroep KNNV Regio Alkmaar Twaalfde jaargang, no.2 17 mei 2014 Viaanse Molen De eerste excursie van de Plantenwerkgroep voerde naar het natuurgebiedje Viaanse Molen. Een gebied waar

Nadere informatie

Floron Hollands Duin. 7 april 2018 Heimanshof, Hoofddorp

Floron Hollands Duin. 7 april 2018 Heimanshof, Hoofddorp Floron Hollands Duin 7 april 2018 Heimanshof, Hoofddorp Hebben jullie er zin in? Programma - Opening - Verslag 2017 - Het Nieuwe Strepen - Het Klassieke Strepen Pauze - Monitoring oeverplanten - Mijn Berm

Nadere informatie

Provincie Zeeland. Zeeuwse bermen steeds bonter

Provincie Zeeland. Zeeuwse bermen steeds bonter Provincie Zeeland Zeeuwse bermen steeds bonter Een ecologisch beheerde berm ziet er aantrekkelijk uit. Vooral wandelaars en fietsers genieten daarvan. Het is u vast wel eens opgevallen in het voorjaar

Nadere informatie

Materiaal is gewonnen uit sloten en greppels langs de volgende wegen bij Arrierveld: Arrierveldweg, Noordelijke Dwarsweg, Dwarsweg en Boekweitakkers

Materiaal is gewonnen uit sloten en greppels langs de volgende wegen bij Arrierveld: Arrierveldweg, Noordelijke Dwarsweg, Dwarsweg en Boekweitakkers 16-12-03 Inventarisatie slootmateriaal Bokashikuilen Fix 8 december 2016 Materiaal is gewonnen uit sloten en greppels langs de volgende wegen bij Arrierveld: Arrierveldweg, Noordelijke Dwarsweg, Dwarsweg

Nadere informatie

Insectenvriendelijk graslandbeheer. in Midden-Friesland

Insectenvriendelijk graslandbeheer. in Midden-Friesland Insectenvriendelijk graslandbeheer in Midden-Friesland 1 Waarom deze brochure Er zijn steeds minder insecten. Dat is zorgwekkend, want insecten zijn belangrijk voor de bestuiving van onze voedselgewassen

Nadere informatie

Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer. Context: steeds minder insecten. -76% insectenbiomassa Anthonie Stip

Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer. Context: steeds minder insecten. -76% insectenbiomassa Anthonie Stip Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer Context: steeds minder insecten Anthonie Stip 1 juni 2018 anthonie.stip@vlinderstichting.nl @birdingstip -76% insectenbiomassa 1 Insectenverlies vooral na mei Biodiversiteit

Nadere informatie

3.1 Akkerranden en wilde bestuivers Jeroen Scheper (WUR)

3.1 Akkerranden en wilde bestuivers Jeroen Scheper (WUR) 3.1 Akkerranden en wilde bestuivers Jeroen Scheper (WUR) Bestuivende insecten Ca. 88% wilde bloemplanten door insecten bestoven Ca. 84% gewassen in Europa door insecten bestoven Relevantie insectenbestuiving

Nadere informatie

Onderzoek naar beschermde soorten aan de Eikenlaan in Sleeuwijk

Onderzoek naar beschermde soorten aan de Eikenlaan in Sleeuwijk Onderzoek naar beschermde soorten aan de Eikenlaan in Sleeuwijk 15 mei 2013 zoon ecologie Colofon Titel Onderzoek naar beschermde soorten aan de Eikenlaan in Sleeuwijk Opdrachtgever mro Uitvoerder ZOON

Nadere informatie

Van eitje tot vlinder

Van eitje tot vlinder Werkblad Van eitje tot vlinder Wat is de goede volgorde van de plaatjes? Begin bij plaatje : de vlinder legt eieren. Schrijf de letter a in hokje. Welk plaatje is de volgende? Zet de letter ervan in hokje

Nadere informatie

foto inzet: Staf de Roover

foto inzet: Staf de Roover foto inzet: Staf de Roover 1 2 3 4 Het woord grasland doet veronderstellen dat grassen het grootste aandeel van de vegetatie moeten vormen. Veelal is dit zo, maar er zijn graslanden waarin andere dan grassen

Nadere informatie

Groen Kapitaal. Bevorderende maatregelen voor wilde bijen. Jeroen Scheper

Groen Kapitaal. Bevorderende maatregelen voor wilde bijen. Jeroen Scheper Groen Kapitaal Bevorderende maatregelen voor wilde bijen Jeroen Scheper 3 In Europa ~ 2000 wilde bijensoorten 275 264 357 376 548 913 580 647 1043 Theo Peeters Bloembezoek - Bijen zijn geheel afhankelijk

Nadere informatie

Wat zijn springzaden? Springzaden in Nederland en Noord-Brabant Gevolgen uitheemse springzaden Bestrijding en monitoring Wat kan jij doen?

Wat zijn springzaden? Springzaden in Nederland en Noord-Brabant Gevolgen uitheemse springzaden Bestrijding en monitoring Wat kan jij doen? Joop Foto: Verburg Piet Bremer Wat zijn springzaden? Springzaden in Nederland en Noord-Brabant Gevolgen uitheemse springzaden Bestrijding en monitoring Wat kan jij doen? Thomas Meyer Eenjarige planten

Nadere informatie

Veldwerkweek opdracht

Veldwerkweek opdracht Veldwerkweek opdracht Nadine van Popering Lizette Zwemer Carlijn Brekelmans Commentaar/verbeterpunten De concepten zijn niet heel duidelijk, deze moeten dus beter naar voren komen. Geef bijvoorbeeld aan

Nadere informatie

De flora van Drentse wegbermen, nog niet zo lang geleden en nu

De flora van Drentse wegbermen, nog niet zo lang geleden en nu De flora van Drentse wegbermen, nog niet zo lang geleden en nu Manifestatie Heel Drenthe Zoemt Provinciehuis Assen, 17 november 2017 Ben Hoentjen, Werkgroep Florakartering Drenthe (WFD) Stichting Werkgroep

Nadere informatie

Monitoring bij Natuurboeren. 31 maart 2015

Monitoring bij Natuurboeren. 31 maart 2015 Monitoring bij Natuurboeren 31 maart 2015 problematiek Afname Plant- en dieren leven in het buitengebied Intensivering grondgebruik, verdroging Monitoring bij natuurboeren 2 Monitoring bij natuurboeren

Nadere informatie

Bijen en Landschapsbeheer

Bijen en Landschapsbeheer Bijen en Landschapsbeheer Hoe maken we het landschap bijenvriendelijk Wat betekent dat voor de biodiversiteit en de kwaliteit van het landschap Een selectie van de mogelijkheden Arie Koster -- www.bijenhelpdesk.nl

Nadere informatie

Bloemenweides rijkdom aan cases

Bloemenweides rijkdom aan cases inhoudstafel Bloemenweides rijkdom aan cases Basics Beheer 17 februari 2015 Groeninnovatieforum Basics < eindbeeld > Basics < communicatie naar burger > Dynamische beplanting met natuurlijke uitstraling

Nadere informatie

Bloemen en hun bezoekers

Bloemen en hun bezoekers INSTRUCTIEBOEKJE Bloemen en hun bezoekers Scala College Rietvelden 2013 BLOEMEN EN HUN BEZOEKERS a. BESCHRIJVING VAN DE OPDRACHT In deze veldles ga je kijken naar bloemen en de insecten die op bloemen

Nadere informatie

Motivatie waarnemers. Waarom tellen waarnemers? Waarneme. Aantallen waarnemers. Nederland is land met hoogste dichtheid aan waarnemers

Motivatie waarnemers. Waarom tellen waarnemers? Waarneme. Aantallen waarnemers. Nederland is land met hoogste dichtheid aan waarnemers 99 99 99 99 99 995 996 997 998 999 5 6 7 8 9 5 Citizen science in het boerenland en lichtpuntjes Citizen Science (burgerwetenschap) Onderzoek uitgevoerd door burgers, vaak in samenwerking met of onder

Nadere informatie

Sonne Copijn, Bee Foundation

Sonne Copijn, Bee Foundation Sonne Copijn, Bee Foundation Waarom deze cursus? Het doel is: 1. Te kijken door de ogen van de bijen. 2. Het vergroten van het aantal bijvriendelijke tuinen 3. Een netwerk op te bouwen om van elkaar te

Nadere informatie

Lijst van planten die geplukt mogen worden voor de herbariumwedstrijd

Lijst van planten die geplukt mogen worden voor de herbariumwedstrijd Lijst van planten die geplukt mogen worden voor de herbariumwedstrijd Bomen en struiken (alleen de bladeren plukken) 10 soorten verplicht 1. acacia 2. Amerikaanse eik 3. berk 4. beuk 5. braam 6. els 7.

Nadere informatie

Bermbesluit. Aard : Besluit van de Vlaamse regering Over : maatregelen inzake natuurbehoud op de bermen beheerd door publiekrechtelijke rechtspersonen

Bermbesluit. Aard : Besluit van de Vlaamse regering Over : maatregelen inzake natuurbehoud op de bermen beheerd door publiekrechtelijke rechtspersonen Bermbeheer Beveren Bermbesluit Aard : Besluit van de Vlaamse regering Over : maatregelen inzake natuurbehoud op de bermen beheerd door publiekrechtelijke rechtspersonen Datum : 27/06/1984 Pagina B.S. :13392

Nadere informatie

Bloemen en hun bezoekers

Bloemen en hun bezoekers Voorjaarsproject 2018 bloemen en hun bezoekers voor groep 5 t/m 8 van de basisschool Bloemen en hun bezoekers Voorjaarsproject 2018 van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem. We gaan op zoek naar bloembezoekers.

Nadere informatie

Project bloemrijke bermen 2015

Project bloemrijke bermen 2015 .333++ MW/GN 049/jh ++ Project bloemrijke bermen 2015 Gemeente Berkelland Gemeente Berkelland College van Burgemeester en Wethouders Postbus 200 7270 AH Borculo Gemaakt door t Brendeke 10, 7152 BT Eibergen

Nadere informatie

SLOBKOUSNIEUWS 25 jrg2

SLOBKOUSNIEUWS 25 jrg2 SLOBKOUSNIEUWS 25 jrg2 Dankzij de medewerking van bevoegd boswachter Vanessa Geenens bekwamen we de toelating van ANB om te gaan inventariseren in Lozerheide. Ze had me vorige week gemeld dat ze spijtig

Nadere informatie

SLOBKOUSNIEUWS 30 jrg3

SLOBKOUSNIEUWS 30 jrg3 SLOBKOUSNIEUWS 30 jrg3 Ze zijn het al zo gewoon dat ik er niet bij ben dat ze spontaan tekst beginnen sturen voor de nieuwsbrief. Toch van harte bedankt Ine, Luc en Nicole: Hoi Jan, Mullemer Bemden; een

Nadere informatie

Bloemen en hun bezoekers

Bloemen en hun bezoekers Voorjaarsproject 2017 bloemen en hun bezoekers voor groep 1 t/m 8 van de basisschool Bloemen en hun bezoekers Voorjaarsproject 2017 van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem. We gaan op zoek naar bloembezoekers.

Nadere informatie

SLOBKOUSNIEUWS 31 jrg2

SLOBKOUSNIEUWS 31 jrg2 SLOBKOUSNIEUWS 31 jrg2 Een exclusief clubje van 6 slobkousen deze keer op wandel aan de boorden van de Maas. Vanuit Kessenich wandelden ze tussen de grindputten naar de landtong van Kollegreend. Het is

Nadere informatie

SLOBKOUSNIEUWS 36 jrg6

SLOBKOUSNIEUWS 36 jrg6 SLOBKOUSNIEUWS 36 jrg6 Een korte nieuwsbrief deze keer want nu kon niet enkel de redactie niet aanwezig zijn maar ook de fotografen gaven verstek. Paul, Guido en Ine zorgden wel voor een behoorlijke lijst

Nadere informatie

Idylle: bloemen voor vlinders, bijen en mensen

Idylle: bloemen voor vlinders, bijen en mensen Idylle: bloemen voor vlinders, bijen en mensen Limburgers bijeen voor bijen Kars Veling - Maastricht - 15 10 2015 Idylle Bloemen voor vlinders, bijen en mensen! Limburgers bijeen voor bijen Kars Veling

Nadere informatie

14. Maai stukken met ruigtekruiden zo min mogelijk (eenmaal. in de 2-5 jaar) en laat ook dan een deel staan; dit zijn nest- en

14. Maai stukken met ruigtekruiden zo min mogelijk (eenmaal. in de 2-5 jaar) en laat ook dan een deel staan; dit zijn nest- en stadsboswachter Maurice Kruk van Natuurmonumenten. Hierbij stuur ik u een aantal aanbevelingen opgesteld door de Rotterdamse in haar groenbeheer rekening met het insectenleven? geen 3 jaar. Een ramp voor

Nadere informatie

75% Gezond gazon. Vlaamse tuinen en gazon Milieuvriendelijk beheer, zonder zorgen. Dit terwijl gazon. Gazon en herbiciden

75% Gezond gazon. Vlaamse tuinen en gazon Milieuvriendelijk beheer, zonder zorgen. Dit terwijl gazon. Gazon en herbiciden Gezond gazon Vlaamse tuinen en gazon Milieuvriendelijk beheer, zonder zorgen 75% Oppervlakte Tijdsbesteding Groenresten Dit terwijl gazon arbeidsintensief is: wekelijks maaien, bemesten, sproeien in de

Nadere informatie

Bloemrijke bermen in Leiderdorp. behoort bij Speerpuntproject 1 Ecologische verbindingszones uit het Groenstructuurplan

Bloemrijke bermen in Leiderdorp. behoort bij Speerpuntproject 1 Ecologische verbindingszones uit het Groenstructuurplan Bloemrijke bermen in Leiderdorp behoort bij Speerpuntproject 1 Ecologische verbindingszones uit het Groenstructuurplan Opgesteld door: I. van der Wiel Afdeling: Beleid Datum: 25 augustus 2011 Inleiding

Nadere informatie

Summary and future On the basis of the flora survey of 1999 and 2004 is chosen for the areas which looks promising for the development of nature.

Summary and future On the basis of the flora survey of 1999 and 2004 is chosen for the areas which looks promising for the development of nature. Summary and future On the basis of the flora survey of 1999 and 2004 is chosen for the areas which looks promising for the development of nature. As with previous surveys we used the Tansley method Results

Nadere informatie

Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven. Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden

Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven. Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven: Maaibeheer stedelijk gebied en wegbermen Maaibeheer natuurterreinen Bosbeheer/

Nadere informatie

Polder Stein, Reeuwijk; PKN-excursie; perceel oostelijk van kade Polder Kort Roggebroek

Polder Stein, Reeuwijk; PKN-excursie; perceel oostelijk van kade Polder Kort Roggebroek Vegetatieopnamen Kievitsbloem-associatie Polder Stein periode 1992-2012 2003 => Opnamenummer: 66108 Datum (jaar/maand/dag) : 2003/04/25 X-coordinaat : 113.098000 Y-coordinaat : 448.244000 Bloknummer :

Nadere informatie

BIJENLANDSCHAP OP DE KAART. Koos Biesmeijer Naturalis Biodiversity Center

BIJENLANDSCHAP OP DE KAART. Koos Biesmeijer Naturalis Biodiversity Center BIJENLANDSCHAP OP DE KAART Koos Biesmeijer Naturalis Biodiversity Center Koos.biesmeijer@naturalis.nl BIJENLANDSCHAP OP DE KAART Bijen op de kaart figuurlijk letterlijk Bijenlandschap op de kaart BIJEN

Nadere informatie

6,5. Werkstuk door Z woorden 11 maart keer beoordeeld. Schermbloemenfamilie. Datum gevonden:

6,5. Werkstuk door Z woorden 11 maart keer beoordeeld. Schermbloemenfamilie. Datum gevonden: Werkstuk door Z. 1182 woorden 11 maart 2013 6,5 46 keer beoordeeld Vak Anders Schermbloemenfamilie Anthriscus sylvestris Umbelliferae Schermbloemenfamilie Fluitenkruid Datum gevonden: 05-05-2011 Hij stond

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Vlinderwerkgroep Drenthe. Van de bestuurstafel, Minko van der Veen 1. jaargang 27 nummer 2 najaar 2017

Nieuwsbrief. Vlinderwerkgroep Drenthe. Van de bestuurstafel, Minko van der Veen 1. jaargang 27 nummer 2 najaar 2017 Nieuwsbrief Vlinderwerkgroep Drenthe Van de bestuurstafel Minko van der Veen Elk jaar neem ik toch met een enigszins onbestemd gevoel afscheid van het dagvlinderseizoen en vraag ik me af of het gebracht

Nadere informatie

Omgaan met exoten. een controversiële en beladen discussie. Gerard Oostermeijer

Omgaan met exoten. een controversiële en beladen discussie. Gerard Oostermeijer Omgaan met exoten een controversiële en beladen discussie Gerard Oostermeijer Ecologische effecten van exoten Positief soortenrijkdom bloemenrijkdom grote hoeveelheden voedsel - nectar en stuifmeel voor

Nadere informatie

15 ton ds. 7,5 ton ds. Bron: Opbrengst in kg ds per ha. kg meetmelk per ha

15 ton ds. 7,5 ton ds. Bron: Opbrengst in kg ds per ha. kg meetmelk per ha 1 2 17500 Opbrengst in kg ds per ha 15000 12500 10000 7500 15 ton ds 7,5 ton ds 5000 0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 40000 kg meetmelk per ha Bron: 3 Onkruid Vers gras Verschil VEM (Voederwaarde)

Nadere informatie

SLOBKOUSNIEUWS 17 jrg7

SLOBKOUSNIEUWS 17 jrg7 SLOBKOUSNIEUWS 17 jrg7 De kop is er af! Na wat voorafgaand prospectie werk van Nicole en Ine trokken Nicole, Annemie, Isabelle, Guido, Paul, Harry, Jan, Luc & Luc, Pierre, Pat en de conservator van het

Nadere informatie

Bermen en akkerranden. Voor natuurlijke plaagbeheersing. Ir. Bert Van Gils. 02/10/2012, Oedelem

Bermen en akkerranden. Voor natuurlijke plaagbeheersing. Ir. Bert Van Gils. 02/10/2012, Oedelem Bermen en akkerranden Voor natuurlijke plaagbeheersing Ir. Bert Van Gils 2/1/212, Oedelem Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Plant www.ilvo.vlaanderen.be Beleidsdomein Landbouw en Visserij

Nadere informatie

Groenbeheer met oog voor bijen

Groenbeheer met oog voor bijen Groenbeheer met oog voor bijen Voorbeelden van bijenvriendelijk beheer in openbaar groen toepasbaar in Groningen, Friesland en Drenthe Arie Koster Voor meer informatie voor ecologisch groenbeheer voor

Nadere informatie

Kruidenrijk gras voor de veehouderij

Kruidenrijk gras voor de veehouderij Kruidenrijk gras voor de veehouderij Slotsymposium praktijknetwerk Natuurlijk kruidenrijk gras voor de veehouderij Aanleg en beheer van kruidenrijk grasland Rob Geerts Wageningen 12 maart 2014 Inhoud van

Nadere informatie

Offerte Beheeradvies schapenbegrazing ten aanzien van de Bruine eikenpage in het Noord-Hollands Duinreservaat

Offerte Beheeradvies schapenbegrazing ten aanzien van de Bruine eikenpage in het Noord-Hollands Duinreservaat Offerte Beheeradvies schapenbegrazing ten aanzien van de Bruine eikenpage in het Noord-Hollands Duinreservaat Projectnummer 2016-037 Datum 9 maart 2016 Samensteller Michiel Wallis de Vries Offerte ingediend

Nadere informatie

De grond waarop wij wonen.

De grond waarop wij wonen. De grond waarop wij wonen. GROEP 7/8 Doel: Planten horen bij de grond waarop wij wonen. Dit onderdeel gaat over het onderzoekend verkennen van de vegetatie in de omgeving van de kinderen van de bovenbouw.

Nadere informatie

Planten in weiden, grasvelden en bermen

Planten in weiden, grasvelden en bermen Webpublicatie 5 Ecologisch groenbeheer betekent het op een natuurlijke wijze begeleiden en bevorderen van de flora en fauna. Bekend zijn de fleurige eco-bermen. Bloemrijke kruidenbermen, waterkanten en

Nadere informatie

Plantensoorten kiezen

Plantensoorten kiezen Plantensoorten kiezen De keuze lijkt ontzettend groot Een ieder heeft zijn eigen voorkeur Een kort overzicht van de vele mogelijkheden Klein kan effectief zijn Mantel en zoom meidoorn en voorjaarszonnebloem

Nadere informatie

Insecten in grasbermen: kansen, maar geen wonderen. Jinze Noordijk, Theo Zeegers EIS Kenniscentrum Insecten (Naturalis)

Insecten in grasbermen: kansen, maar geen wonderen. Jinze Noordijk, Theo Zeegers EIS Kenniscentrum Insecten (Naturalis) Insecten in grasbermen: kansen, maar geen wonderen Jinze Noordijk, Theo Zeegers EIS Kenniscentrum Insecten (Naturalis) Variatie in bermen grazige berm op klei berm met heide berm met bomen Schrale berm

Nadere informatie

Winkelen in het bos?

Winkelen in het bos? Winkelen in het bos? Natuur, tweede graad Doelstellingen Kinderen ervaren dat het bos uit verschillende delen en bewoners bestaat. Kinderen ontdekken verbanden tussen alle delen en bewoners van het bos.

Nadere informatie

Advies Knollathyrus gemeente Borger-Odoorn. Juli 2018

Advies Knollathyrus gemeente Borger-Odoorn. Juli 2018 Advies Knollathyrus gemeente Borger-Odoorn Juli 2018 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding. blz. 3 2. Huidige situatie Knollathyrus.. blz. 4 3. Bedreigingen van de Knollathyrus in Borger-Odoorn blz. 5 4. Adviezen

Nadere informatie

De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen.

De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. Tekeningen Ciel Broeckx, juni 2010. 1 De Europese Unie heeft in 2002 afgesproken om het verlies aan biodiversiteit

Nadere informatie

Bureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode

Bureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode Bureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode Natuurwaardenkaart Voor het inventariseren van de natuurwaarden van Heemstede zijn in het rapport Natuurwaardenkaart van Heemstede Waardering van

Nadere informatie

Eindrapportage Tuinvlindertelling 2013: Social networking

Eindrapportage Tuinvlindertelling 2013: Social networking Eindrapportage Tuinvlindertelling 2013: Social networking Eindrapportage Tuinvlindertelling 2013 Rapportnummer 2013-022 Datum 20-11-2013 Samensteller Ineke Radstaat-Koopmans Offerte ingediend bij Prins

Nadere informatie

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) (d.d. 14 mei 2014) Nummer 2935

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) (d.d. 14 mei 2014) Nummer 2935 van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) (d.d. 14 mei 2014) Nummer 2935 Onderwerp Provinciaal maaibeleid en bermbeheer: bescherming broedvogels en andere dieren Aan de leden van Provinciale

Nadere informatie

Informatie over het herbarium

Informatie over het herbarium Informatie over het herbarium Het woord herbarium is afkomstig van het Latijnse woord Herba dat kruid betekent. Een herbarium is eigenlijk een verzameling kruiden. Maar het bevat ook bladeren, bloeiwijzen

Nadere informatie

Kleine bosfragmenten: oases voor bestuivers in een groene woestijn?

Kleine bosfragmenten: oases voor bestuivers in een groene woestijn? Kleine bosfragmenten: oases voor bestuivers in een groene woestijn? 29 mei 2019 14:25 door Willem Proesmans Bestuivers zijn de laatste jaren een hot topic. Door bestuiving van landbouwgewassen spelen ze

Nadere informatie

Brandnetelbroodbeleg

Brandnetelbroodbeleg Flinke veel brandneteltoppen Olijfolie 4 tenen knoflook Zout Brandnetelbroodbeleg Werk met handschoenen aan. Verwijder harde brandnetel stengels. Was de brandnetels in de vergiet. Laat uitlekken. Snijd

Nadere informatie

Boterbloemen in het gras

Boterbloemen in het gras Boterbloemen in het gras Achtergrondinformatie De boterbloem behoort tot de familie der ranonkelachtigen. De wetenschappelijke naam Ranunculus betekent in het Latijn: kikkertje. Veel soorten hebben namelijk

Nadere informatie

RESTANT PRESENTATIES LEERLINGEN SOORTENKENNIS

RESTANT PRESENTATIES LEERLINGEN SOORTENKENNIS RESTANT PRESENTATIES LEERLINGEN SOORTENKENNIS Milieu MO41B 2017-2018 KLEINE ZONNEDAUW (DROSERA INTERMEDIA) KENMERKEN SOORTNAAM Soortgroep/familie Hoofd-biotoop Uiterlijke kenmerken Extra foto s Zonnedauwfamilie

Nadere informatie

Informatiekaart Uiterlijke kenmerken van de grauwe kiekendief

Informatiekaart Uiterlijke kenmerken van de grauwe kiekendief Informatiekaart Uiterlijke kenmerken van de grauwe kiekendief Lange staart en lange, smalle vleugels. Elke vleugelpunt heeft een soort vingers : de grauwe kiekendief heeft er vier per vleugel (de blauwe

Nadere informatie

Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam

Ecologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam Ecologisch Beheer Speeldernis.nl, Rotterdam Inleiding Koen van der Hauw Ecologisch: Aandacht voor mens Aandacht voor inheemse planten en dieren Aandacht voor milieu Groenling: Ecologisch Beheer 2 Opbouw

Nadere informatie

Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012

Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012 Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012 Doelgroep: Midden- en Bovenbouw Basisonderwijs: groep 5-8 jaargetijde: Voorjaar, zomer, herfst plaats: Bij school, in een park, in een

Nadere informatie

Paarden in bloemenweiden. Filippien Koornneef

Paarden in bloemenweiden. Filippien Koornneef Paarden in bloemenweiden Filippien Koornneef Subsidie voor natuurbeheer Twee verschillende regelingen Agrarisch natuurbeheer Particulier natuurbeheer Waarvoor subsidie ANLb? Pakketten: Kruidenrijk grasland

Nadere informatie

Brielle Bloeit. en heeft een hart voor de natuur

Brielle Bloeit. en heeft een hart voor de natuur Brielle Bloeit en heeft een hart voor de natuur Onze stad... Heeft een historisch hart en kan verhalen vertellen. Het ligt al in de geschiedenis van Brielle: Elk jaar wordt hier het historische feit van

Nadere informatie

Convenant gedragsregels Jacobskruiskruid Groningen

Convenant gedragsregels Jacobskruiskruid Groningen Convenant gedragsregels Jacobskruiskruid Groningen Partijen Stichting Het Groninger Landschap Staatsbosbeheer Vereniging natuurmonumenten Rijkswaterstaat, dienstkring Groningen Land- en Tuinbouworganisatie

Nadere informatie

Onderzoeksverslag Vlinderdiverstiteit in natuurgebied de Kwebben

Onderzoeksverslag Vlinderdiverstiteit in natuurgebied de Kwebben Onderzoeksverslag Vlinderdiverstiteit in natuurgebied de Kwebben Welke maatregelen zijn nodig om meer vlinders (en soorten) een ideale leefomgeving te bieden in natuurgebied de Kwebben? Gemaakt door Opleiding

Nadere informatie

5.7. Werkstuk door een scholier 1414 woorden 3 juni keer beoordeeld. Hoofdstuk 1 Planten in het algemeen.

5.7. Werkstuk door een scholier 1414 woorden 3 juni keer beoordeeld. Hoofdstuk 1 Planten in het algemeen. Werkstuk door een scholier 1414 woorden 3 juni 2003 5.7 475 keer beoordeeld Vak Biologie Hoofdstuk 1 Planten in het algemeen. Planten spelen een belangrijke rol in zowel de levende als de onlevende natuur.

Nadere informatie

Bij-vriendelijk Beheer

Bij-vriendelijk Beheer Bij-vriendelijk Beheer Sabine van Rooij en Anjo de Jong, Wageningen Environmental Research 13 november 2018, Klantendag Benchmark Gemeentelijk Groen Waarom? Voor welke soorten? Bijen o 358 soorten in Nederland:

Nadere informatie

Screening ecologisch potentieel grasvlakken:

Screening ecologisch potentieel grasvlakken: Studiegebied Biotechniek Campus Roeselare Wilgenstraat 32 8800 ROESELARE Screening ecologisch potentieel grasvlakken: Staden Bregt Roobroeck 2015 2 INLEIDING Deze studie kadert in de maatschappelijke dienstverlening

Nadere informatie

Fladderen langs it Canterlân

Fladderen langs it Canterlân Fladderen langs it Canterlân Verslag Vlinderberm 1991-2010 Wielenwerkgroep 2013 Deze rapportage is uitgevoerd door Bureau N in opdracht van de Wielenwerkgroep Bureau N Canterlandseweg 18 9061 CC Gytsjerk

Nadere informatie

Hans Hollander 13 oktober Dagvlinderinventarisatie Vormersbos Wijchen overzicht voorkomende plantensoorten

Hans Hollander 13 oktober Dagvlinderinventarisatie Vormersbos Wijchen overzicht voorkomende plantensoorten Hans Hollander 13 oktober 2010 Dagvlinderinventarisatie Vormersbos Wijchen 2010 + overzicht voorkomende plantensoorten ir. Hans Hollander Oudelaan 2005 6605 SC Wijchen 024 64 125 64 pubben01@planet.nl

Nadere informatie

Extra Nieuwsbrief W.H. Vliegenbos

Extra Nieuwsbrief W.H. Vliegenbos Extra Nieuwsbrief W.H. Vliegenbos 25 juni 2013 Avondwandelingen met deskundige begeleiding in het W.H. Vliegenbos In het W.H. Vliegenbos worden op vrijdagavonden avondwandelingen georganiseerd van 21.30

Nadere informatie

Nationale Bijentelling. Onderzoeksactiviteit 1

Nationale Bijentelling. Onderzoeksactiviteit 1 Nationale Bijentelling Onderzoeksactiviteit 1 1 Nationale BIJENTELLING Onderzoeksactiviteit 1 Hoe gaat het met de wilde bijen in Nederland? Vincent Kalkman, onderzoeker bij Naturalis en EIS Kenniscentrum

Nadere informatie

Dag bloemen dag vlinders!

Dag bloemen dag vlinders! Dag bloemen dag vlinders! Wie je ook spreekt, kenner of leek, iedereen weet te vertellen dat er vroeger zoveel meer vlinders gezien werden. De achteruitgang is voor een belangrijk deel te wijten aan de

Nadere informatie