Creëren kruidenrijkgrasland

Transcriptie

1 Creëren kruidenrijkgrasland Nick van Eekeren Jan de Wit Projecten: Winst en Weidevogels, Koeien & Kruiden Partners: Van Hall Larenstein, VIC, PPP-Agro Kruidenrijk grasland op boerenland Vroeger extensieve hooilanden: gefaseerd en laat gemaaid + toch goed doorwaadbaar (m.n. geliefd bij grutto s). 2 1

2 Laatste decennia Inzaai van 1 soort (Engels raaigras), soms met wat klaver en enkele andere grassoort. Die ook vrijwel tegelijk en vroeg gemaaid worden (1-2 e week mei) 3 Doelen kruidenrijkgrasland Doelen -Voedsel voor volwassen vogels -Nest+broedgelegenheid -Doorwaadbaarheid kuikens -Insecten als voedsel voor kuikens -Bruikbaar voor veehouder -Tegen gaan predatie Hoe te bereiken Vaste mest, klaver? Uitgestelde maaidatum Open structuur en lichte snede (<40 cm) door weinig/niet te bemesten, hogere waterstand en rozetvorming Kruiden (bloeitijd vanaf mei, bijv. Paarse dovennetel) Kwaliteit en kwantiteit Open structuur en lichte snede 4 2

3 Groeizaam voorjaar zonder mest Beeld van kruidenrijk grasland (ANLB pakket 5) eind mei 5 Verschralen Beeld ingezaaide rand, >10jaar na afgraven, eind mei Vernatten via hoog peil : risico op minder wormen voor oudervogels en ongewenste kruiden Verschralen van maaien en geen mest: lange adem en risico op minder wormen Randen zijn vaak al schraler (eventueel afplaggen) 6 3

4 Idem, beeld 2e snede (begin augustus) 7 Kruiden inzaaaien Overlevingskans van meeste kruiden in productieland laag Kruiden die iets toevoegen en goede/ redelijke overlevingskans hebben: Rode en witte klaver (hoge productie bij laag N-gebruik; verrijkt bodem en -leven; etc.) Smalle weegbree en cichorei (goede productie bij droogte; ondersteunen diergezondheid etc.) Duizendblad, karwij, paardenbloem (leeuwentand, streepzaad) 8 4

5 Waarom kruiden in de wei? 9. Biodiversiteit en weidevogels Landschap + 7. Productkwaliteit +/- 11. IMAGO + 6. Diergezondheid + 5. Diereigen gedrag + 8. Methaanemissie +/- Ammoniakemissie 4. Vitaminen & Mineralen + 3. Gewasproductie +/- 2. Mineralen-cyclus + Draagkracht 1. Afbraak OS 9 Waarom kruiden in de wei? Droogte 10 5

6 Waarom kruiden in de wei? Droogte Is dit doorwaadbaar?? 11 Experiment Experiment inzaai van kruiden Drie mengsels: Biodiversiteit primair weidevogels Biodiversiteit functioneel en weidevogels BG3 (controle) 4 bemesting / maai strategieën Ruige mest met uitgestelde maaidatum Drijfmest + KAS laag met uitgestelde maaidatum Drijfmest + KAS laag zonder uitgestelde maaidatum Drijfmest + KAS hoog zonder uitgestelde maaidatum 4 herhalingen 12 6

7 Mengsels voor weidevogels BG3 (Engels raaigras) Kuikenlandmengsel Biodivers, 20kg/ha, Samenstelling: zeer divers. Grassen IBeemdlangbloem, Kamgras, Reukgras, Roodzwenkgras, Veldgerst) en Kruiden (Duizendblad, Echte koekoeksbloem, Gewone hoornbloem, Kleine klaver, Moerasrolklaver, Pinksterbloem, Rode klaver, Scherpe boterbloem, Smalle weegbree, Veldlathyrus, Veldzuring en Vogelwikke) Kuikenlandmengsel (50%) aangevuld met Engels raai (7kg), Witte klaver (2 kg), Cichorei (0,5 kg) Karwij (1 kg) Leeuwentand (0,15 kg) Ingezaaid op Dairy Campus. Langzame start 13 Botanische samenstelling september 2018 C (=BG3) BFW (=kuikenland + functioneel) BPW (=kuikenland) 14 7

8 Klavers & Kruiden BPW BFW C Botanische samenstelling september 2018 Knoopkruid 100 Vogelwikke Perzikkruid 90 Herderstasje Varkensgras 80 Paardenbloem Gewone hoornbloem 70 Ridderzuring Krulzuring 60 Veldzuring Scherpe boterbloem 50 Karwij vertakte leeuwentand 40 Vogelmuur Kruipende boterbloem 30 Speenkruid Chichorei 20 Duizendblad Smalle weegbree 10 Kleine klaver Witte klaver 0 Rode klaver Grassen BPW BFW C Engels raaigras Timothee Gestreepte witbol Kweek Kropaar Goudhaver Kamgras Reukgras Beemdlangbloem Roodzwenkgras Geknikte vossenstaart Ruw beemdgras DS opbrengst Snede 1 Kruidenrijk grasland met <10% Engels raaigras geen garantie voor goed doorwaadbaar gewas begin juni Geen bemesting (voor alle behandelingen) B1 B2 B3 B4 Uitgestelde maaidatum (15 juni) ja ja nee nee Maaitijdstip volgt productie? BPW BFW C 16 8

9 Massaal gewas ook slecht voor kruiden Meer dan 4,5 ton ds per snede : risico dat zelfs de sterkste kruiden verdwijnen 1e les (ook van Veldgids Kruidenrijk grasland van Wim Schippers en Rob Geerts) is: maaitijd volgt productie (anders krijg je bende) % gras in A B C D Grasmengsel 11,5 10,5 9,5 8,5 7,5 Opbrengst 1e + 2e snede 2012 (ton ds/ha) 17 Voorlopige conclusies inzaai kruiden Heb doel van perceel duidelijk in beeld bij keuze kruiden Doorzaai blijft heel moeilijk, herinzaai afhankelijk van timing Afhankelijk van doel pas waterstand al aan Met inzaai van kruidenmengsels is verwachte onkruiddruk heel belangrijk Geen herinzaai op perceel met verwachte hoge onkruiddruk Najaars inzaai heeft voorkeur Indien toch voorjaar, haver of zomergerst meezaaien Bij gebrek aan vocht zaad dieper zaaien en rollen Niet teveel bemesting voor en tijdens vestiging kruiden Niet te zware snedes maaien na herinzaai 18 9

10 Doelen kruidenrijkgrasland Doelen -Voedsel voor volwassen vogels -Nest+broedgelegenheid -Doorwaadbaarheid kuikens -Insecten als voedsel voor kuikens -Bruikbaar voor veehouder -Tegen gaan predatie Hoe te bereiken Vaste mest, klaver? Uitgestelde maaidatum Open structuur en lichte snede (<40 cm) door weinig/niet te bemesten, hogere waterstand en rozetvorming Kruiden (bloeitijd vanaf mei, bijv. Paarse dovennetel) Kwaliteit en kwantiteit Open structuur en lichte snede 19 Creëren kruidenrijkgrasland Zijn a deze doelen te combineren in kruidenrijk grassland? Zijn er meerdere wegen naar Rome of combinaties te maken? Hoe in natuurgebieden en hoe op boerenland? 20 10