Welkom. Trees from Traffic. Met de steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, beheerd door de Koning Boudewijnstichting.
|
|
- Rosa de Smet
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Welkom Trees from Traffic Met de steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, beheerd door de Koning Boudewijnstichting.
2 Programma 10u00: Inleiding Schepen Jan Van der Velpen 10u20: beheer in wegbermen Krinkels 10u45: Trees from Traffic BOS+ 11u50: Installatie Bierbeek 12u00: Lunch en bezoek installatie 13u30: Einde
3 Programma 10u45: Trees from Traffic BOS+ Schets project Mogelijkheden en knelpunten Delphi-bevraging Beleidsaanbevelingen Discussie
4 Welkom Trees from Traffic
5 Doelstelling Kennisopbouw en sensibilisering over potenties en randvoorwaarden van houtaanleg, -beheer en oogst langs wegbermen, voor opwekking van groene energie
6 Methode Achtergrondinformatie Case-studie in Leuven onderzoekt potentieel in oppervlak & economische rendabiliteit Randvoorwaarden energiehout op wegbermen Samenwerking met AWV Expertendag: multidisciplinaire expertengroep buigt zich over het thema Delphi-bevraging Beleidsaanbevelingen
7 Methode Achtergrondinformatie Case-studie in Leuven onderzoekt potentieel in oppervlak & economische rendabiliteit Randvoorwaarden energiehout op wegbermen Samenwerking met AWV en Krinkels Expertendag: multidisciplinaire expertengroep buigt zich over het thema Delphi-bevraging Beleidsaanbevelingen
8 Historisch Vanaf de middeleeuwen tot midden 20ste eeuw: Houtkanten alom tegenwoordig in landschap
9 Historisch Nut als Afbakening percelen (voor mens en dier) Beschutting weersomstandigheden Versteveging van oevers, bermen, Bron van constructiehout Bron van brandhout
10 Historisch Bron van brandhout
11 Historisch Vanaf jaren '50 Shift naar fossiele brandstoffen (en kernenergie) Met als belangrijkste nadelen Uitstoot CO 2 Fijn stof Schaarste
12 Historisch Vanaf jaren '50 Shift naar fossiele brandstoffen (en kernenergie) Met als belangrijkste nadelen Uitstoot CO 2 Fijn stof Schaarste Voorzien in onze energiebehoefte wordt een van de belangrijkste uitdagingen van deze eeuw
13 Historisch Vanaf jaren '50 Shift naar fossiele brandstoffen (en kernenergie) Met als belangrijkste nadelen Uitstoot CO2 Fijn stof Schaarste Voorzien in onze energiebehoefte wordt een van de belangrijkste uitdagingen van deze eeuw Kan houtige biomassa een deel van de oplossing zijn?
14 Historisch Vanaf jaren '50 Shift naar fossiele brandstoffen (en kernenergie) Met als belangrijkste nadelen Uitstoot CO2 Fijn stof Schaarste Voorzien in onze energiebehoefte wordt een van de belangrijkste uitdagingen van deze eeuw Kan houtige biomassa een deel van de oplossing zijn?
15 Jespers et al. (2016). Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen VITO i.o.v. Vlaamse Regering
16 94 % van de groene warmteproductie komt uit vaste biomassa 70 % van de groene warmteproductie uit hout (vnl. huishoudens)
17 33 % van de groene stroomproductie komt uit vaste biomassa Ongeveer 20 % van de groene stroomproductie uit hout
18 Jespers et al. (2016). Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen VITO i.o.v. Vlaamse Regering
19 Hout als energiebron Enkele cijfers 1 MAP = 1 m³ verhakseld hout = 220 kg pellets = 1000 kwh = 100 l stookolie Let op: Kwaliteit houtsnippers Kwaliteit verbrandingsketel
20 Hout als energiebron Enkele cijfers 1 MAP (= 1 m³ apparent de plaquettes) = 1 m³ verhakseld hout = 220 kg pellets = 1000 kwh = 100 l stookolie Let op: Kwaliteit houtsnippers vochtgehalte homogeniteit zuiverheid Kwaliteit verbrandingsketel
21 Hout als energiebron Enkele cijfers 1 MAP (= 1 m³ apparent de plaquettes) = 1 m³ verhakseld hout = 220 kg pellets = 1000 kwh = 100 l stookolie Let op: Kwaliteit houtsnippers Kwaliteit verbrandingsketel
22 Hout als energiebron Houtige biomassa importeren is eveneens niet duurzaam (23% van de biomassa komt van buiten Europa, vnl. voor groene stroomproductie) Vlaanderen is te dicht bevolkt voor grootschalige aanplantingen Vlaanderen heeft met 65,000 km wegen veruit het dichtste wegennet van Europa => reusachtig oppervlak aan wegbermen
23 Wegbermen als houtbron Teelten op wegbermen Welke wegen? Rendabel?
24 Wegbermen als houtbron Teelten op wegbermen Welke wegen? Rendabel?
25 Teelten op wegbermen Bestaande houtkanten in wegbermen Energieke houtkanten Nieuwe houtkanten aanleggen Korte omloop hout
26 Teelten op wegbermen Energieke Houtkanten - Inheemse boom- en struweelsoorten - Regelmatig afzetten - Om de 4-7 jaar (soortafhankelijk) - 15 ton droge stof/jaar/ha (equivalent 5150 l stookolie) - Beperkt tot dunne stroken Korte OmloopHout (KOH)
27 Teelten op wegbermen Energieke Houtkanten Korte OmloopHout (KOH) - Snelgroeiende soorten (wilg of populier) - Machinale oogst - Om de 3 of 5 jaar oogsten ton droge stof/jaar/ha - Grote oppervlaktes - 2 teeltsystemen
28 Teelten op wegbermen Korte omloophout productie per ha KOH equivalent liter stookolie jaarlijkse aangroei 16 ton 55 MAP l productie bij oogst na 3 jaar 48 ton 165 MAP l Bron: Proclam vzw Gemengde houtkanten productie per ha houtkant equivalent liter stookolie productie na 10 jaar 50 tot 150 ton MAP l productie na 15 jaar 75 tot 225 ton MAP l Bron: Proclam vzw De Vries B et al. (2008) Bermmaaisel productie maaisel per ha productie biogas equivalent stookolie minimum, jaarlijks 5,6 ton 560 m³ 549 liter maximum, jaarlijks 7 ton 700 m³ 688 liter Bron: Ovam, Enerpedia
29 Wegbermen als houtbron Teelten op wegbermen Waar? Rendabel?
30 Methode Achtergrondinformatie Case-studie in Leuven onderzoekt potentieel in oppervlak & economische rendabiliteit Randvoorwaarden energiehout op wegbermen Samenwerking met AWV en Krinkels Expertendag: multidisciplinaire expertengroep buigt zich over het thema Delphi-bevraging Beleidsaanbevelingen
31 Wegbermen als houtbron Waar? Case studie in district Leuven: 1. Selectie van alle snel- en gewestwegen
32
33 Wegbermen als houtbron Waar? Case studie in district Leuven: 1. Selectie van alle snel- en gewestwegen 2. Verwijderen van alle wegen die niet aan voorwaarden voldoen: Bebouwde kom Natura 2000 Te smal (< 6 m)
34 Wegbermen als houtbron Waar? Case studie in district Leuven: 1. Selectie van alle snel- en gewestwegen 2. Verwijderen van alle wegen die niet aan voorwaarden voldoen: Bebouwde kom Natura 2000 Te smal (smaller dan 6 m) 3. Resultaat: 69 ha
35 Wegbermen als houtbron Waar? Case studie in district Leuven: 1. Selectie van alle snel- en gewestwegen 2. Verwijderen van alle wegen die niet aan voorwaarden voldoen: Bebouwde kom Natura 2000 Te smal (smaller dan 6 m) 3. Resultaat: 69 ha 4. Toevoeging van aanpalende zones 1. Publieke eigendom 2. Veelal bv. grasvelden tussen verkeerswisselaars
36 Wegbermen als houtbron Waar? Case studie in district Leuven: 1. Selectie van alle snel- en gewestwegen 2. Verwijderen van alle wegen die niet aan voorwaarden voldoen: 3. Resultaat: 69 ha 4. Toevoeging van aanpalende zones 1. Publieke eigendom 2. Veelal bvb grasvelden tussen verkeerswisselaars 5. Resultaat: 69 ha ha
37 Wegbermen als houtbron Waar? Conclusie: er is inderdaad ruimte langsheen onze wegen, en vooral de (publieke) zones naast en tussen de weginfrastructuur bieden opportuniteiten voor hakhout.
38 Wegbermen als houtbron Rendabel? Een vergelijkende studie tussen hakhout- en maaibeheer
39 Wegbermen als houtbron Hakhoutbeheer Kosten Materiaal Personeel Signalisatie vervoerskost
40 Wegbermen als houtbron Hakhoutbeheer Kosten Materiaal Personeel Signalisatie vervoerskost Opbrengsten: Ruwweg 30 euro per ton
41 Wegbermen als houtbron Hakhoutbeheer Kosten Opbrengsten Resultaat Prijsvork: tussen 1 en 4 per m² per cyclus Tussen 0,11 en 0,44 per m² per jaar
42 Wegbermen als houtbron Maaibeheer Kosten Materiaal Personeel Signalisatie Vervoerskost Afvoeren maaisel
43 Wegbermen als houtbron Maaibeheer Kosten Resultaat Prijsvork Tussen 0,05 en 0,10 per m² per jaar
44 Wegbermen als houtbron Rendabel? Conclusie
45 Wegbermen als houtbron Hakhout beheer is dus zelden puur economische keuze. Maar wel Ecologisch keuze Cultuurhistorische keuze Keuze om minder energie-afhankelijk te zijn Keuze voor lokale economie Keuze voor meer bufferende werking
46 Methode Achtergrondinformatie Case-studie in Leuven onderzoekt potentieel in oppervlak & economische rendabiliteit Randvoorwaarden energiehout op wegbermen Samenwerking met AWV en Krinkels Expertendag: multidisciplinaire expertengroep buigt zich over het thema Delphi-bevraging Beleidsaanbevelingen
47 Randvoorwaarden Verkeersveiligheid bij aanleg, oogst en onderhoud Verkeerssituatie tijdens groei (zichtbaarheid) Toegankelijkheid bermen (helling, vangrails, leidingen, ) Bodemkwaliteit (vaak afgegraven) Zwerfvuil Kappen zorgt voor gechoqueerde bevolking Opslag
48 Methode Achtergrondinformatie Randvoorwaarden energiehout op wegbermen Samenwerking met AWV en Krinkels probleem en oplossing Case-studie in Leuven onderzoekt het potentieel wat betreft oppervlak en economische rendabiliteit Expertendag: multidisciplinaire expertengroep buigt zich over het thema Voorstelling van randvoorwaarden en potentieel Discussie Delphi-bevraging Beleidsaanbevelingen
49 BOS+ Geraardsbergsesteenweg Gontrode Bedankt voor uw aandacht
Trees from Traffic kunnen we houtige biomassa af komstig van wegbermen gebruiken als bron van hernieuwbare energie?
6 BOSrevue53 Trees from Traffic kunnen we houtige biomassa af komstig van wegbermen gebruiken als bron van hernieuwbare energie? Vlaanderen heeft zich tot doel gesteld om tegen 2020 10,5% van de in Vlaanderen
Nadere informatieVerslag demodag Trees from traffic 11/02/2015
Verslag demodag Trees from traffic 11/02/2015 Deze demodag werd georganiseerd door Krinkels nv en BOS+, en ging door in de vestiging van Krinkels te Londerzeel. Het doel van deze studiedag was om mensen
Nadere informatieMet de steun van: Boerenbond, ABS, Werkers, VLM, ANB en ADLO
ABC Eco² en ABG Stimuleren en ondersteunen van landbouwers bij landschaps- en natuurbeheer Koepelorganisatie van agrobeheergroepen in Vlaanderen Kenniscentrum agrarisch natuurbeheer Innovatieve projecten
Nadere informatieSlotbijeenkomst. Leader-project Energiek gebruik van resthout uit landschapsonderhoud
Slotbijeenkomst 15 september 2014 Huysmanhoeve, Eeklo Leader-project Energiek gebruik van resthout uit landschapsonderhoud Samenwerking Voor Agrarisch Landschap vzw (SVAL) www.energieklandschapshout.be
Nadere informatieHoutige biomassaketen
Houtige biomassaketen 27 januari 2016, Gilze Rijen Schakelevent RVO: Is houtige biomassateelt voor kleinschalige warmte-opwekking interessant? Ton.van.Korven@zlto.nl Eigen duurzame energieketen Biomassaproductie/Biomassa
Nadere informatieTitre. Duurzaam gebruik van energiehout in de Benelux
Titre Duurzaam gebruik van energiehout in de Benelux Een gezamenlijk product van de Benelux werkgroep «Bossen & Hout» Conferentie «Bossen & Klimaat» van 30/09/2011 ALGEMEEN KADER De Benelux ondersteunt
Nadere informatieo Visie gemeente: Hoe het gemeentehuis verwarmen met biomassa? Jan Van der Velpen, schepen landbouw en leefmilieu Bierbeek
o Toelichting streefdoelen provincie: Klimaatneutraal tegen 2040, Tie Roefs, gedeputeerde voor leefmilieu Vlaams-Brabant o Visie gemeente: Hoe het gemeentehuis verwarmen met biomassa? Jan Van der Velpen,
Nadere informatieHoutige landschapselementen in de bedrijfsvoering. Verscheidenheid in voorkomen. Hakhout en knotbeheer door landbouw. Hout als energiebron
ENERGIE HOUTI G E L ANDSCHAP SEL EM ENTEN STUDIEDAG Landbouw & Energiegewassen Luc Vande Ryse 9 juni 2007 Energie uit houtige landschapselementen houtige landschapselementen & energie: een oud gebruik?
Nadere informatieEnergieke houtkanten Ravels
Energieke houtkanten Ravels Wat doet het Agrobeheercentrum ECO²? Stimuleren en ondersteunen van landbouwers bij natuur- en landschapsbeheer Stimuleren en ondersteunen samenwerking landbouwers in agrobeheergroepen
Nadere informatieEnergiehout een lokale opportuniteit?
9/11/2011 Energiehout een lokale opportuniteit? VITO SPK Ruben Guisson Onderzoeker bio-energie VITO % energieverbruik Multiplicator-factor Energiehout the big picture» The EU Climate and Energy Package
Nadere informatie5 jaar ABC Eco² in Oost-Vlaanderen Maldegem, 07/05/2018
5 jaar ABC Eco² in Oost-Vlaanderen Maldegem, 07/05/2018 Welkom en inleiding 5 jaar ABC Eco² Boerenbond en agrarisch landschaps- en natuurbeheer - Sonja De Becker, voorzitter Boerenbond Gelegenheidstoespraak
Nadere informatieBeschikbaarheid houtige biomassa uit bos en landschap
Beschikbaarheid houtige biomassa uit bos en landschap Martijn Boosten & David Borgman (Zwolle, 1 november 2018) Huidig verbruik biomassa Studie beschikbaarheid houtige biomassa In opdracht RVO (juni 2018)
Nadere informatieSchetsschuit Energielandschap Reestdal
Schetsschuit Energielandschap Reestdal Verkenning ontwerp energielandschappen 1. Inleiding 2. Opdracht 3. Resultaten + aanbevelingen 4. Conclusies Inleiding Opdrachtgever provincie Bijdrage duurzame energie
Nadere informatieVerkenning biomassaketens Moubeek- Vloethemveld
Pieter Verdonckt T 051/ 27 33 82 pieter.verdonckt@inagro.be Expert houtige biomassa Inagro vzw Maatschappij en Leefomgeving Willem Boeve T 051/27 33 79 willem.boeve@inagro.be Expert valorisatie maaisel
Nadere informatieWelkom WWW Themadag Verwarmen zonder gas
Welkom WWW Themadag Verwarmen zonder gas 26-08-2017 Waarom deze themadag? Rijk, provincies en gemeenten sturen aan op energieneutraal wonen. Als het aan de overheid ligt is in 2050 geen woning meer aan
Nadere informatieHOLLE WEGEN. module 6
HOLLE WEGEN Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave: algemeen definitie belang beheer beheer berm beheer schouder beheer wegdek Definitie? Hoofdstuk 2 Definitie? Definitie? topkam Belang? Hoofdstuk 2 Belang? Microklimaat:
Nadere informatieLEADER-PROJECT. Energiek gebruik van resthout uit landschapsonderhoud
LEADER-PROJECT Energiek gebruik van resthout uit landschapsonderhoud Algemene voorstelling Samenwerking Voor Agrarisch Landschap vzw (SVAL) Het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa
Nadere informatieGemeentelijk bermbeheer
Gemeentelijk bermbeheer 2008 2011 Uitdieping i.k.v. Graskracht Anja Delief PHL Bio-Research Situering Werkwijze Resultaten Gemaaide oppervlaktes Maaiselproductie Vegetatietypering Biogasopbrengst Inhoud
Nadere informatieWaarheen met grasmaaisel? Brugge, 6/04/2011
Waarheen met grasmaaisel? Brugge, 6/04/2011 Problematiek Natuurtechnisch beheer in natuurgebieden en op wegbermen : afvoer van maaisel noodzakelijk Piekaanvoer bij verwerkingsinstallaties Groencompostering:
Nadere informatieBiomassaverbruik en beschikbaarheid in Nederland
Biomassaverbruik en beschikbaarheid in Nederland Martijn Boosten (Zwolle, 30 maart 2017) Hernieuwbare energie en houtige biomassa Situatie in 2015: 5,8% van NL energieverbruik kwam uit hernieuwbare bronnen
Nadere informatiegemeente Brasschaat houtsnipperinstallatie op laanbomen netwerkevent oogstbare landschappen biomassa 26 april 2018
gemeente Brasschaat houtsnipperinstallatie op laanbomen netwerkevent oogstbare landschappen biomassa 26 april 2018 bomenpatrimonium van ± 40.000 laanbomen evenveel laanbomen als inwoners beleidskeuze:
Nadere informatiede economische kant van drevenbeheer snoeihout als biomassa
gemeente Brasschaat de economische kant van drevenbeheer snoeihout als biomassa 15 december 2016 verwarmen op lokale houtsnippers CO2 neutraal bomen & biomassa nemen tijdens hun groei net zo veel CO2 op
Nadere informatieHoeveel houtige biomassa komt er (in potentie) uit bos, landschap en de bebouwde omgeving?
Hoeveel houtige biomassa komt er (in potentie) uit bos, landschap en de bebouwde omgeving? Martijn Boosten Demonstratie oogst en verwerking biomassa 3 juli 2014, Rosmalen Stichting Probos Kennisinstituut
Nadere informatiehout: meer dan energie alleen!
hout: meer dan energie alleen! Verwarming met hout heeft vele voordelen: hout is een schone, goedkope en vaak lokaal aanwezige energiebron. Hoogtechnologische verwarmingsketels met houtsnippers (of pellets)
Nadere informatieHout van het Dijleland
Hout van het Dijleland 22/06/2018 Ontwikkeld met steun van de provincie Vlaams-Brabant Joost-Pim Balis Regiocoördinator agrobeheercentrum Eco² Inhoud o Werking Agrobeheercentrum Eco² o o Biomassa uit landschapsonderhoud
Nadere informatieIs uw gemeente mee met groene warmte? 9 februari 2018 KU Leuven Brugge. Ben Segers Francies Van Gijzeghem
Is uw gemeente mee met groene warmte? 9 februari 2018 KU Leuven Brugge Ben Segers Francies Van Gijzeghem 1 Inhoud Intro ODE en BE-p Wat is biomassa? Hele kleine installaties Medium schaal Grote schaal
Nadere informatieBERMBEHEER IN BIERBEEK
BERMBEHEER IN BIERBEEK Platform Openbaar Groen Hasselt 02-02-2012 BERMBEHEER IN BIERBEEK 125 km wegbermen aan één klepelbreedte 20 mandagen klepelmaaier 130 mandagen maaien met bosmaaier Op basis van de
Nadere informatieDe rol van biomassa in de energietransitie & Introductie biomassateelt
De rol van biomassa in de energietransitie & Introductie biomassateelt Martijn Boosten (Werkendam, 16 februari 2016) Hernieuwbare energie en houtige biomassa Situatie in 2014: 5,5% van NL energieverbruik
Nadere informatieDynamische Energie Atlas Limburg (DEA)
Dynamische Energie Atlas Limburg (DEA) 1 Waarom een EnergieAtlas Limburg?» Hoe ontwikkelingen rond HE ruimtelijk beoordelen, ordenen, afstemmen, faciliteren, optimaliseren? => Dynamische Energie Atlas
Nadere informatieHoutige biomassa in Nederland: markt, logistiek en potenties. Jan Oldenburger, Probos
Houtige biomassa in Nederland: markt, logistiek en potenties Jan Oldenburger, Probos Arnhem, 27 januari 2011 Inhoud Houtige biomassa? De markt en logistiek Potenties Duurzaamheid Aandachtspunten Inhoud
Nadere informatieBijeenkomst Beheerconvenant Blauwzaam Lint. 10 december 2015. Presentatie Wageningen UR
Bijeenkomst Beheerconvenant Blauwzaam Lint 10 december 2015 Presentatie Wageningen UR Meedenksessie kansen voor duurzaam beheer Parallel aan de totstandkoming van het beheerconvenant heeft Blauwzaam via
Nadere informatieDe markt voor houtige biomassa
De markt voor houtige biomassa Jan Oldenburger Ede, 1 november 2016 Inhoud Houtige biomassa Gebruik van hout in Nederland Biomassa potentieel en benutting Biomassatoepassing en -markt Markt voor chips
Nadere informatie(HOLLE) WEGEN BEHEREN. Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren. Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren TRAGE WEGEN
(HOLLE) WEGEN BEHEREN Regionaal landschap Holle wegen Beheer Beheerders Een blauwdruk? Vzw Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren Samenwerking Natuur Herstel landschap Educatie Landbouw Recreatie Behoud
Nadere informatieAgroforestry in Vlaanderen
Agroforestry in Vlaanderen 2 en 5 september 2014 - Inspiratiedagen www.agroforestryvlaanderen.be Agroforestry: wat is het? Agroforestry (boslandbouw) = telen van landbouwgewassen (of dieren) en houtachtige
Nadere informatieBeleid en ondersteuning t.a.v. gft-verwerking Luc Vanacker (OVAM/ere-voorzitter Vlaco) Ann Braekevelt (OVAM) Kristel Vandenbroek (Vlaco)
Beleid en ondersteuning t.a.v. gft-verwerking 19.04.2013 Luc Vanacker (OVAM/ere-voorzitter Vlaco) Ann Braekevelt (OVAM) Kristel Vandenbroek (Vlaco) Evolutie in beleidsdoelstellingen Afvalstoffenplan (1991-1995)
Nadere informatieNatuur en Milieu tabellen resultaten onderzoek Windmolens op land
Natuur en Milieu tabellen resultaten onderzoek Windmolens op land Hoe belangrijk vindt u windenergie voor Nederland? 1: Zeer onbelangrijk 24 3% 2: Onbelangrijk 16 2% 3: Niet belangrijk, niet onbelangrijk
Nadere informatieInfoavond: Oogsten van houtige biomassa
LEADER-PROJECT ENERGIEK GEBRUIK VAN RESTHOUT UIT LANDSCHAPSONDERHOUD Infoavond: Oogsten van houtige biomassa Sint-Jan-In-Eremo, 2 december 2013 Samenwerking voor Agrarisch Landschap vzw Agenda: 19:45:
Nadere informatieProvincie Antwerpen als katalysator voor duurzame energie, focus op houtige biomassa
Provincie Antwerpen als katalysator voor duurzame energie, focus op houtige biomassa 1-10/7/2016 Biomassa in de pers 2-10/7/2016 2-10/7/2016 CO2 emissies bij verbranding zijn afkomstig van CEREN, MEEDDAT.
Nadere informatiegemeente Brasschaat een CO2-neutraal administratief centrum dankzij laanbomenbeheer Provinciale Milieudag 14 juni 2016
gemeente Brasschaat een CO2-neutraal administratief centrum dankzij laanbomenbeheer Provinciale Milieudag 14 juni 2016 uitzicht en aanleg gemeente bepaald door historische context Ferrariskaart kruispunt
Nadere informatieVerbruik, duurzaamheid en beschikbaarheid biomassa
Verbruik, duurzaamheid en beschikbaarheid biomassa Martijn Boosten (Waddinxveen, 19 december 2017) Verbruik biomassa Herkomst biomassa Bij- en meestook Hernieuwbare energie en houtige biomassa Energieakkoord:
Nadere informatieVerwerken van (groene) biomassa en mest:
Verwerken van (groene) biomassa en mest: kan dat samen? Hans Verkerk secretaris meststoffendistributie CUMELA Nederland Sector: 3.000 ondernemers 30.000 medewerkers Jaaromzet 4 miljard Cumelabedrijven:
Nadere informatieBio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder 16/12/2010 Cogen Vlaanderen Daan Curvers COGEN Vlaanderen Houtige biomassa in de landbouw 16
Nadere informatieStapstenen en voorbeelden van bioenergie in Vlaanderen: op weg naar een duurzame warmtevoorziening 14 maart MINAraad
Stapstenen en voorbeelden van bioenergie in Vlaanderen: op weg naar een duurzame warmtevoorziening 14 maart 2018 - MINAraad Ben Segers Francies Van Gijzeghem 1 Inhoud Intro ODE en BE-p Wat is biomassa?
Nadere informatieVerwarmen en koelen met de zon
Noodzaak alternatieve energiebronnen neemt toe Energieprijzen: 1996-008 Vergelijk CPI, Gasprijs en Electra (1996 = 100) 350 300 36 Verwarmen en koelen met de zon 50 33 197! 00 Index 150 19 De meest duurzame
Nadere informatieToekomst van bermgrasvergisting in Vlaanderen Studie- en demodag Bermg(r)as
Toekomst van bermgrasvergisting in Vlaanderen Studie- en demodag Bermg(r)as Nico Vanaken OVAM Inhoud Algemeen Bermmaaisel in het bestaande afval- en materialenbeleid Enkele aandachtspunten Bermmaaisel
Nadere informatiePraktische opdracht Scheikunde Biomassa als brandstof
Praktische opdracht Scheikunde Biomassa als brandstof Praktische-opdracht door een scholier 694 woorden 13 april 2016 9 2 keer beoordeeld Vak Scheikunde Pagina 1 van 5 PO biomassa als brandstof (practicum
Nadere informatieProf. Jos Uyttenhove. E21UKort
Historisch perspectief 1945-1970 Keerpunten in de jaren 70 oliecrisis en milieu Tsjernobyl (1986) ramp door menselijke fouten Kyoto protocol (1997) (CO 2 en global warming problematiek) Start alternatieven
Nadere informatieBeheerfiche 2017 Houtkant Weterbeekstraat - BIE_2125A
Beheerfiche 2017 Houtkant Weterbeekstraat - BIE_2125A Uitvoering: 01/01/2017 tot 01/03/2017 Foto: Houtkant Weterbeekstraat Situering Openstreetmap Situering & omschrijving - De houtkant situeert zich aan
Nadere informatieINFORMATIE BROCHURE - CO2 & KLIMAAT - DENK GROEN, STOOK HOUT
INFORMATIE BROCHURE - CO2 & KLIMAAT - DENK GROEN, STOOK HOUT Verantwoord hout stoken nu én in de toekomst ENERGIE UIT HOUT; DE NATUURLIJKE KEUZE! Wens je het gebruik van fossiele energiebronnen (stookolie,
Nadere informatiePotentieel warmtenetten in Wielsbeke/Oostrozebeke
Potentieel warmtenetten in Wielsbeke/Oostrozebeke Natascha Janssens, POM West-Vlaanderen Steven Vandenbulcke, A&S Energie Historiek Haalbaarheidsstudie ARBOR 2015 (3E Ingenium IEE) iov POM WVL Studie regio
Nadere informatieUitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013
Uitdagingen voor het distributienet Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Situering Eandis in energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia
Nadere informatieWKK in Vlaanderen: feiten en cijfers
27/02/2012 WKK in Vlaanderen: feiten en cijfers K. Aernouts, K. Jespers, E. Cornelis Indeling presentatie» Inleiding» WKK in Vlaanderen: feiten en cijfers» Geïnstalleerd vermogen» Geproduceerde energie»
Nadere informatieDE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015
DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015 Agenda Welkom door de Schepen Lode Dekimpe Inleiding SEAP door Kim Rienckens (provincie Oost-Vlaanderen) Nulmeting en uitdagingen
Nadere informatieKlimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek:
Scenario s Jaap de Boer Energy Watch Klimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek: Twence Zon (particulier, bedrijven, zonneparken) Wind
Nadere informatieDe potenties van korte omloop hout
FACULTEIT INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN CAMPUS GEEL De potenties van korte omloop hout Maarten De Bie Promotor: Dr. Ir. Bert Reubens Samenvattend artikel Co-promotor: Prof. Leander De Vos Academiejaar
Nadere informatieOlifantsgras Miscanthus Giganteus
Olifantsgras Miscanthus Giganteus -Volgroeid veldgewas Miscanthus na circa 4 jaar. -Onkruid krijgt geen kans meer. -Optimale beschutting voor vele soorten wild. Rhizomen - Miscanthus veldgewas komt voort
Nadere informatieHoutige biomassa: markt, kenmerken en aandachtspunten
Houtige biomassa: markt, kenmerken en aandachtspunten Jan Oldenburger Inhoud Houtige biomassa? Kwaliteitsaspecten De markt Omvang Nederlandse markt Typering Prijzen Houtige biomassa? Houtige biomassa?
Nadere informatieLandschapsenergie voor lokaal gebruik. Hans Jochems, RLLK Interreg Eco²Eco
Landschapsenergie voor lokaal gebruik Hans Jochems, RLLK Interreg Eco²Eco 2016-2019 Historiek: actieve landschappen Functies van ons landschap Food-Fiber-Fuel-Flower Feelgood Pilot Bocholt 2013-2015 Pilootproject
Nadere informatieWELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN ERPE-MERE
WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN ERPE-MERE 9/11/2018 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN 13 STEDEN EN GEMEENTEN IN ZO VLAANDEREN LEDE GAVERE SINT-LIEVENS- HOUTEM ERPE-MERE ZWALM ZOTTEGEM HERZELE HAALTERT
Nadere informatieEen enthousiaste bedrijfsvoering
Maatwerk voor akkervogels EEN INTEGRAAL VERHAAL Vandaag zijn er veel minder akkervogels dan vroeger. Daarom gaan we samen aan de slag. Iedereen draagt zijn steentje bij: landbouwers, jagers, de Vlaamse
Nadere informatieOnderzoeksagenda Bossen en bosproducten
Onderzoeksagenda Bossen en bosproducten Joris Van Acker UGent - Woodlab Inleiding Enkele facts and figures over status, trends en stuurvariabelen voor bosproducten in Vlaamse bossen Inleiding Houtproductie
Nadere informatieInventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014
1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2014, Vito, januari 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2014 bedraagt 5,7 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie
Nadere informatieBetaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven. Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden
Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven: Maaibeheer stedelijk gebied en wegbermen Maaibeheer natuurterreinen Bosbeheer/
Nadere informatieSmart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit
Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september 2012 Situering Eandis in energiemarkt Producenten elektriciteit CREG / VREG Invoerders aardgas Elia Fluxys Distributienetbeheerders Leveranciers Klanten
Nadere informatieKnelpunten van de Natuurzoom.
Knelpunten van de Natuurzoom. Deze knelpunten komen voort uit het eindrapport van oktober 2014 Uitvoeringsplan Natuurboog Amsterdam ZuidOost van Dienstlandelijk Gebied Ministerie van Economische Zaken.
Nadere informatieGroene energie via samenwerking landbouw & natuur
Groene energie via samenwerking landbouw & natuur NCBL Studiedag voor leraars land- en tuinbouwscholen Dinsdag 20 december 2016 De Melkerij Zemst Bart Schoukens voorstelling Koepelorganisatie van agrobeheergroepen
Nadere informatieDe landbouwer als landschapsbouwer. 4. De landbouwer als landschapsbouwer ICT-opdracht ehorizon
4. De landbouwer als ICT-opdracht ehorizon Bedrijf: Steven Vanhecke - Oude Burkelslag 10-9990 Maldegem 4.1 Richtlijnen voor de begeleidende leerkracht Een belangrijk doel in de derde graad van het secundair
Nadere informatieBermgrasinzamelstructuur Regio Utrecht. Sieta de Vries Provincie Utrecht
Bermgrasinzamelstructuur Regio Utrecht Sieta de Vries Provincie Utrecht Seminar Cumela en BVOR 7 oktober 2013 Accelerating Renewable energies through valorisation of Biogenec Raw materials Doel ARBOR:
Nadere informatieKansen voor de wilgenenergieplantages
Kansen voor de wilgenenergieplantages in Nederland Martijn Boosten Oogstdemonstratie Flevohout Lelystad, 24 januari 2012 Inhoud presentatie Wilgen-energieplantages Historie (wilgen)energieplantages in
Nadere informatieVERGROENING ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED: PRAKTISCH OP E-LOKET / 5.12.2014
VERGROENING ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED: PRAKTISCH OP E-LOKET / 5.12.2014 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieDuurzame biomassa. Een goede stap op weg naar een groene toekomst.
Duurzame biomassa Een goede stap op weg naar een groene toekomst. Nuon Postbus 4190 9 DC Amsterdam, NL Spaklerweg 0 1096 BA Amsterdam, NL Tel: 0900-0808 www.nuon.nl Oktober 01 Het groene alternatief Biomassa
Nadere informatieENERGIE UIT HET LANDSCHAP
ENERGIE UIT HET LANDSCHAP DE LOGISTIEKE UITDAGING VOOR MORGEN BEON 15 juni De Haere, Olst GEORGE BORGMAN Praktisch advies Bosbeheer Blessen en houtmeten Oogstvoorbereiding/-begeleiding Logistiek Beheerplanning
Nadere informatieInspiratie uit Vlaco s CO 2 -tool Christophe Boogaerts
Inspiratie uit Vlaco s CO 2 -tool Christophe Boogaerts VLACO S VOETAFDRUK-VERHAAL Verleden Vandaag Verder? 4 VOETAFDRUKKEN: Gebruik gft-compost door gemeente Gebruik groencompost voor potgrondproductie
Nadere informatieVERGROENING ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED
DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ VERGROENING ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED Campagne 2019 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatiePILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem. Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen
PILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen Inhoud presentatie 1. Kleine kringloop maaisel 2. Wat is bokashi 3. Pilot bokashi: opzet en
Nadere informatieBOS+ visie op houtige biomassa als energiebron. Inleiding
BOS+ visie op houtige biomassa als energiebron Inleiding Energiebesparing is de eerste stap in de strijd tegen CO 2 -uitstoot en klimaatverandering. Nog steeds is hier veel te weinig aandacht voor. Onze
Nadere informatieWELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN LIERDE
WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN LIERDE 06/12/2017 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT
Nadere informatieHet Groene Hart Werkt
Het Groene Hart Werkt Verwaarding van grasmaaisels Aldert van der Kooij Alphen a/d Rijn, 29 maart 2018 Wat zijn maaisels? Maaisels van wegbermen, dijken, parken, watergangen en natuurterreinen Bestaat
Nadere informatieBeplantingen Elzensingel Enkele rij, 3 stuks per meter. Minimale lengte 10 m. Planten bosplantsoen (60-100cm) 1 m 4,20
Normbedragen Landschapselementen 201 Normbedragen voor herstel en aanleg De normbedragen zijn opgebouwd uit kosten voor arbeid inclusief kosten voor materialen. De bedragen zijn de werkelijke kosten. Afwijkingen
Nadere informatie3.3 Zonering: natuurlijk en functioneel groen
3.3 Zonering: natuurlijk en functioneel groen In dit bedrijfsnatuurplan wordt een hoofdzonering aangebracht tussen 'natuurlijk groen' en 'functioneel groen'. In het natuurlijke groen is de natuurwaarde
Nadere informatieInleiding Basisbegrippen Energie Materialen Vormgeving Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten
Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten Bouwsector 6% BNP 42.000.000.000 CO2 uitstoot 50% Fossiel energieverbruik 50% Wegverkeer 25% 40% van alle afval dat is 25.000.000.000 kg per jaar Vertegenwoordigt een
Nadere informatie2. Normkostentabel aanleg, herstel en achterstallig onderhoud 2015 Herstel en aanleg
2. Normkostentabel aanleg, herstel en achterstallig onderhoud 2015 Herstel en aanleg De normbedragen zijn opgebouwd uit kosten voor arbeid inclusief kosten voor materialen. De bedragen zijn de werkelijke
Nadere informatieBermbeheer. een zeer complex verhaal dat loont voor mens, milieu en natuur. Luc Janssens dienst NTMB (Vlaamse overheid)
Bermbeheer een zeer complex verhaal dat loont voor mens, milieu en natuur Luc Janssens dienst NTMB (Vlaamse overheid) Overzicht presentatie Rode draad van aandachtspunten Inleiding Historiek voor 1984
Nadere informatieEnergietransitie in de Betuwse Bloem
Energietransitie in de Betuwse Bloem Eric Poot, Wageningen UR Glastuinbouw Energietransitie Landelijk niveau (Nederland) Energie infrastructuur: Landelijke grids aardgas en electra Kennis: landelijke energietransitie
Nadere informatieToelichting infopaneel energie
Inleiding Waarom zouden we voor hernieuwbaar energie gaan? De 3 begrippen die bij transitie aan bod zijn gekomen sluiten volledig aan bij het gebruik van hernieuwbare energie. 1 Om ons milieu te sparen
Nadere informatievan 11 december 2007
Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13
Nadere informatieBeslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 15 april 2008
Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13
Nadere informatieDirk Vanhoudt. Onderzoeker. VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek)
Dirk Vanhoudt Onderzoeker VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) De rol van groene warmtenetten in de renovatie van woningen Inhoudstafel 1. De Vlaamse huizenmarkt 2. De energieprestatieregelgeving
Nadere informatieJuridische Analyse Bos- en Bomenaanplant op landbouwgrond. Klimaatenvelop Bijeenkomsten 1 en 8 november 2018 Gijs van Heemstra
Juridische Analyse Bos- en Bomenaanplant op landbouwgrond Klimaatenvelop Bijeenkomsten 1 en 8 november 2018 Gijs van Heemstra Agenda Wat en Waarom? Komt een initiatiefnemer bij de overheid Wet natuurbescherming
Nadere informatieCO2-nulmeting Cultuursector Intro. 2. Bevraging en methodologie
CO2-nulmeting Cultuursector 2015 1. Intro In kader van het Vlaamse klimaatplan kreeg Greentrack Gent vzw de opdracht een nulmeting op te maken voor de sectoren Cultuur en Jeugd. Het doel was in kaart te
Nadere informatieWarmteopwekking in de Muziekwijk. Duurzame warmte door houtsnippers 10 december 2014 M. Gehrels
Warmteopwekking in de Muziekwijk Duurzame warmte door houtsnippers 10 december 2014 M. Gehrels Artikelen 2 Muziekwijk Wijk met 333 woningen Gefaseerde bouw Duurzaam verwarmen Opdrachtgever: SWZ Opdracht
Nadere informatieLandschap levert energie!
Landschap levert energie! Inspiratie en input: 1. MIP2 Limburgs groen voor een Groene Economie 2. Energiebos.nl 3. Groen Goud uit Landschapsonderhoud 4. Biomassalland Borgman Beheer Advies B.V. - Jeroen
Nadere informatieProductie van biobrandstof uit koolzaad
Productie van biobrandstof uit koolzaad Stijn Windey Inhoud Koolzaad als brandstof KOBRA: ALT demonstratieproject koolzaadbrandstoffen Energiekenniscentrum 2 Inhoud Koolzaad als brandstof KOBRA: ALT demonstratieproject
Nadere informatieASPIRAVI. Windpark Haaltert
ASPIRAVI Windpark Haaltert SAMEN GEDREVEN DOOR DE WIND WINDPARK HAALTERT Windpark Haaltert: Projectlocatie Projectkenmerken Timing van de werken Investeer mee via Aspiravi Samen cvba Aankoop van groene
Nadere informatieBiomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie
Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!
Nadere informatieWELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN MAARKEDAL
WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN MAARKEDAL 18/01/2018 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT
Nadere informatie1. Kan de minister een overzicht geven van de bermbeheersplannen die op dit moment van kracht zijn voor gewestwegen in Vlaanderen?
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 342 van JAN PEUMANS datum: 10 december 2015 aan BEN WEYTS VLAAMS MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN Ecologische bermbeheersplannen
Nadere informatie25/03/2013. Overzicht
Micro-WKK: basisbegrippen en toepassingsmogelijkheden Tine Stevens, Vlaams Energieagentschap Regiovergadering Provincie West-Vlaanderen 12 en 14/03/2013 2 Warmte-krachtkoppeling (WKK) De gelijktijdige
Nadere informatieKostenefficiënte en verantwoorde oogst van tak- en tophout
Kostenefficiënte en verantwoorde oogst van tak- en tophout Martijn Boosten Oogstdemonstratie tak- en tophout 27 februari 2014, Vierhouten Tak- en tophout uit bossen Naar schatting jaarlijks 36.000 ton
Nadere informatieMEER WETEN OVER DE GREEN DEAL
MEER WETEN OVER DE GREEN DEAL Na de ondertekening van de Green Deal op 22/10/18 heb je als (toekomstige) gebruiker van een kachel misschien een aantal vragen. We geven je graag wat tips om samen van de
Nadere informatie